مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ دی ۱۳۰۵ نشست ۵۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
جلسه ۵۱
( مجلس دوساعت قبلاز ظهربریاست آقای تدین تشکیل گردید)
(صورت مجلس روز پنجشنبه پانزدهم دی ماه را آقای ضیاء قرائت نمودند)
رئیس- نسبت به صورت مجلس ایرادی نیست؟( گفتندخیر)
رئیس – صورت مجلس تصویب شد.... شرح تاسف
انگیزی از طرف اهالی لنگرود ورانکوه دائر بشکایت از امین مالیه درخصوص ممیزی جدید املاک بمجلس شورای ملی عرض شده وکمیسیون عرایض تصویب کرد ه است که بعرض مجلس برسد قرائت میشود .(این قسم قرائت شد )
ساحت مقدس دارالشورا ملی شید الله ارکانه
موضوع مالیه مصوبه مجلس برحسب درخواست امین مالیه لنگرود – رانکوه به پنج نفر ذیل اختیار دادند .
آقای شریف العلماء – آقا سید باقر- آقای مسیحا – آقای اسدی – آقای امینی – امنای فوق در یازده جلسه مذاکره باامین محترم موفقبه تعیین مقیاس مقدار جریبانه نشدند ناچار بحکم قرعه که در ماده ده قانون قید شده امنای مزبور حاضرشدند از طرف مالیه امین مالیه شخص خودرا تصویب نمود اعتراض شد باید غیر شما باشد قبول نفرمودند مجبوراً پذیرفته شد یکی هم از طرف مؤدی معین شد یکنفر حکم را هم بحکم قرعه رأی دادند کتباً بامین مالیه پیشنهاد نپذیرفتند ناچارورقه راوسیله پست شهر دادند شرح حال راهم به پیشکارمالیه رشت عرضه داشتیم جواب ندادند در عوض دوطغرا اعلان برخلاف قانون وطاقت فرسا از طرف امین مالیه لنگرود منتشر سوادش را تلواً تقدیم نمودیم مقدار کلی محل رابرخلاف قانون ودستور ممیزی نموده ، در نتیجه ممیزی را تاکنون بمؤدی ابلاغ نکرده ،محوطه خانه رعیتی راکه دارای اشجار مثمره از قبیل درخت مرکبات وگردو وغیره میباشد ممیزی نموده در صورتیکه حاصل اشجار مزبور بمصرف مخارج شخصی رعیت میرسد مطالبه مالیات مینماید مخارج خود وممیزین رادر محل از هر قبیل تحمیل بمؤدی نموده مطالبه صد پنج رادارد واز مزارع وباغات جدید الاحداث بدون مراعات ماده ( ۶) قانون مصوبه مالیلتشان رابمؤدی تحمیل مینماید تمنا داریم امر اکید بامین مالیه لنگرود صادر فرموده ازقانون گذاری وتحمیل بملت دست نگه داشته بموجب قانون مصوبه باماعمل فرماید تا عموماً راحت وسپاس گذار باشیم
رئیس- تقاضاشان این است که از طرف مجلس شرحی بایم مالیه نوشته شد .البته این قانونی نیست ولی ممکن است بااجازه مجلس ملی شرح مؤکدی بوزارتمالیه نوشته شود که جلوگیری از خلاف قانون بکنند .
جمعی از نمایندگان – صحیح است
حاج آقا رضا رفیع – اجازه میفرمایند؟
رئیس – مطرح نیست
حاج آقا رضا رفیع – محاکمه اش را هم استدعا میکنم
رئیس – ماده سوم خبر کمیسیون داخله راجع بامور صحی مطرح است
در جلسه گذشته چند فقره پیشنهاد داده شده بود که بلا تکلیف مانده است قرائت میشود آقای وزیر فوائد عامه فرمایشی داشتید ؟
وزیر فوائد عامه – بلی چون مجلس شورای ملی متوجه تسریع امور است وچون مهم تر از دفع آفات حیوانی هم الان امری نیست ( بعضی از نمایندگان صحیح است ) لایحه اش هم در مجلس تمام شده است وماچهل پنجاه روز پیش خیلی بعلجه اقدامات کردیم ولایحه آنرا تقدیم کردیم حالا اگر اجازه بفرمائید استدعا میکنم جزء دستور شود وتکلیفش معلوم شود چون هر یکروزی ازاین کار بگذرد دیر میشود وهرچه زودتر بشود بصلاح مملکت است .
عطاءالله خان ( روحی ) – اجازه میفرمائید ؟
رئیس – بفرمائید
روحی – عرض کنم که این لایحه مؤسسات صحی یکماده دیگرش بیشتر باقی نمانده یک جلسه قبل را هم اشغال کرده است بنده مخصوصاًاز آقای وزیر فوائد عامه تقاضا میکنم موافقت بفرمایند که بعد از گذشتن این لایحه
مطرح شود . خود ماهم قبلاًاین استدعا رااز مقام ریاست کرده بودیم .
وزیر فوائد عامه – بنده مقصودم گذشتن این لایحه است هر چه زودتر بهتر
رئیس- بسته است بنظر مجلس : آقای وزیر فوائد عامه موافقت میکنند ودردرجه دوم باشد ؟ یااول مطرح شود ؟
یکنفرازنمایندگان – حاضرنیست
وزیرفوائد عامه – عرض کنم اگرلایحه حاضر نیست که دردرجه دوم چطورمیشود باشد ؟واگرحاضراست ؟ درجه اول باشد .بهرحال هرطور میفرمایید میخواهید بعد ازاین باشد ضروری ندارد .مقصود این است که فوراً بگذرد ومعطل نشود
رئیس- کمیسیون خارجه هم هنوز دراین باب راپرتی نداده است
پیشنهاد آقای ثقه الاسلامی راجع بماده سوم خبر صحیه قرائت میشود ( این قسم خوانده شد )
بنده پیشنهاد میکنم ماده سوم اینطور تدوین شود :
وزارت داخله مطابق نظریات وپیشنهادات رئیس کل صحیه دائر به معین وترقی وتنزل وانتقال وانفصال مستخدمین صحیه در حدود قانون استخدام وقوانین موضوعه ودر حدود مسئولیت وزارتی خود رفتار خواهد کرد
رئیس – حاضرنیستند؟
یکنفر از نمایندگان – خیر
رئیس – پیشنهادآقای فرشی .آقای فرشی هم غائبند ؟
عدل – بلی
رئیس – پیشنهاد آقای بهار .ایشان هم غائبند
( دراین موقع ثقه الاسلامی از خارج وارد شدند )
رئیس – آقای ثقه الاسلامی : اگر راجع بپیشنهادخودتان توضیحی دارید بفرمائید .
میرزا ابوالحسن خان ( ثقه الاسلامی ) – مسترد میدارم
رئیس- رأی گرفته میشود بماده سوم آقایان موافقین قیام فرمایند ( عده کثیری برخاستند )
رئیس- باکثریت پنجاه ویکرأی تصویب شد ماده چهارم قرائت میشود ( باین مضمون قرائت شد )
ماده چهارم – رئیس اداره کل صحیه سمت معاونت فنی وزارت داخله راداشته وباین سمت درمجلس وهیئت وزراء حق حضور وشرکت درمذاکرات راخواهد داشت
رئیس- آقای دکترسنگ
دکترسنگ- موافقم
رئیس- آقای دادگر
میرزا حسینخان دادگر- موافقم
رئیس- آقا زوار
زوار- موافقم
رئیس- مخالفی ندارد؟ ( گفتند خیر)
رئیس- پیشنهاد آقای مدرس ( باین ترتیب قرائت شد )
پیشنهاد میکنم ماده چهارم بترتیب ذیل نوشته شود :
رئیس اداره کل صحیه سمت معاونت فنی وزارت داخله راداشته وباین سمت درهیئت وزراء حق حضور وشرکت درمذاکرات ومطالب مربوطه خواهد داشت:
مدرس- مرسوم وآنچه که درنظامنامه دارد این است که درمجلس شورای ملی وزراءومعاونین اداری آنها که معاونین سیاسی هستند حاضرباشند.عمل براین بوده درنظامنامه هم همین طور است وظاهرش معاون پارلمانی است که معاون اداری کل وزارتخانه است .حالا مقتضی نیست وموجبی ندارد معاون فنی هم که جنبه سیاسی ندارد وراجع بصیحه است در مجلس حاضر شود
( بعضی از نمایندگان صحیح است ) وزیرمعاون واداری وزیر که حاضر میشوند کافی است وازمطالب مربوطه البته دفاع میکنند .غرضم این است که مقتضی نیست برای اینکار یک فتح بابی بشود ( نمایندگان – صحیح است ) والا یک مسئله خلاف شرعی نیست . خلاف قانون هم نیست ولی مقتضی نیست که این قید ( درمجلس حضورداشته باشد )بشودلهذا پیشنهاد کردم که این قسمت الغا، شود وحضورش فق درهیئت وزرا باشد.
وزیر فوائد عامه –عرض کنم که همین معاونینی هم که الان هستند درجلسات هیئت وزراء حاضرنمیشوند مگراینکه لازم باشد وکاری باشد که آنها را بخواهند وبیایند توضیحاتی بدهند وبروند .حالا معاونی که نسبت بامور صحیمعین میشود اگرکاری راجع بصحیه باشد البته خود هیئت وزراء اورا میخواهند ومذاکره میکنند چنانکه الان هم بعضی رؤسا ادارات وبعضی اشخاص دیگررا میخواهند ومذاکره مینمایند واگرهم خیلی لازم است که بموجب قانون معاون کمک وزبرداخله من حیث صحیه درجلسات هیئت حاضر شود اقلاً درجلسات وقتی حاضر شود که راجع بکار او. حرف میزنند والا در مذاکرات هیئت وزراء بنظر بنده غیر معمول می آید که شخصی که آن مسئولیت راندارد حاضر شود
مدرس – بفرمائید یک مرتبه دیگر قرائت شود ( مجدد بشرح سابق قرائت شد )
رئیس – آقای حائری زاده
وزیر فوائد عامه – اینکه بنده این عرض راکردم برای این بود که آقای مدرس پیشنهادشان درست است ولی در توضیحی که دادند آن قسمت اخیر راتوضیح ندادند .بنده ازاین جهت عرض کردم
آقا سید ابوالحسن ( حائری زاده ) –اصلاًدرقانون اساسی ونظامنامه چیزیکه مانع این جریان باشد نیست .باید دید منافع این چکار چیست ؟ وآیا منافعی دارد یاندارد ؟ ما می بینیم درهمه دنیا ..حالا ما کاری بدنیا نداریم ولی درمملکت خودمان که مراجعه نمائیم میبینیم هروزیری راجع بمسائل مربوطه خودش میآید واقدام میکند وتا نیاید درکمیسیونها ودرمجلس دفاع نکند لایحه بآن شکلی که منظورش است درست نمیشود مسائل صحیه مملکتی هم ما همه تصدیق میکنیم که اگردردرجه اول اهمیت نباشد دردرجه دوم هست وامروزه صحیه ازامور صحی دارد لوایحی که برای این موضوع لازم است وبودجه که باید برای اینکار تهیه شود باید بانظر تخصصی اوتهیه شود چون آن اطلاعات را وزیرمعاون وزارتخانه ندارد. وزیر با سیاست می آید وباسیاست هم میرود اگر چه معاون هم همین حال رادارد ولی ما این را معاون فنی قرارداده ایم واین حق را باو میدهیم که بیاید از لوایحش ذفاع کند . اما باپیشنهاد آقا راجع به ( مسائل مربوطه ) بنده هم موافقت میکنم وگمان نمیکنم کمیسیون هم مخالف باشد ولی ما منع نمائیم از اینکه معاون فنی در مجلس نیاید جهت ندارد وهیچ مانع قانونی ندارد بکه قایده هم دارد .می آید درمجلس وتوضیح میدهد برای گذراندن لوایح خودش واگر اشتباهاتی هست رفع میکند ودفاع میکند وبنده این راخیلی لازم میدانم
ضیاءمخبر کمیسیون داخله – بنده اینطوریکه ازآقایان اعضاء کمیسیون داخه رویهم رفته تحقیق کردم میبینم آقایان موافق هستند بااینکه اگرآقای مدرس پیشنهادشان رااینطور اصلاح بفرمایند پذیبرفته خواهد
شد وآن اینست که معاون فنی صحیه حق داشته باشد درهیئت وزراء ودرمجلس برای دفاع ازلوایح ومطالب راجعه بامور صحی بیاید ودفاع بکند ولوایح وبودجه اش راباتوضیحات کامل وبصیرتی که دراین امردارد درش مذاکره کند ودفاع نماید ودرماده هم قبول میکنم که تغییر بدهند ونوشته شوددرمسائل مربوطه بصحیه . این قسمت اخیر راکمیسیون حاضراست وقبول میکند وقسمت اول را هم ممکن است آقای مدرس قبول کنند که درمجلس وهیئت وزراء حق حضور داشته باشد .که درحدود مسائل راجعه بامور صحی مذاکره کند .
رئیس- آقای مدرس
مدرس –عرض میشود درمجلس مسئولیت باید مستقیم باشد رؤسا همه مسئولیت غیرمستقیم دارند یعنی مسئولیتشان بتوسط وزیراست . ایشان ممکن است حاضربشوند درکمیسیونها .دفاع بکنند ازمطالب صحیه وبودجه وتمام اینها . همانطور که معمول بوده است .عرض کردم مقتضی نیست دراینکه فتح باب بکنیم که معاون فنی بیایند درمجلس .وزیر ازمطالبشان دفاع میکند معاون دفاع میکند .رؤسا مسئولیت بواسطه دارند نه مسئولیت بلاواسطه امادرکمیسیونها تشریف می آورند همانطور که باقی رؤسای ادارات تشریف می آورند ودرمطالبشان ودربودجه هاشان مذاکره میکنند .بنده عرضم ازروی این فلسفه است .حالا اختیار بامجلس است .امااینکه آقای مخبرالسلطنه فرمودند .نظر همین بوده است که درمطالب مربوطه باشد .البته درهیئت وزراء هم نسبت بمطالب مربوطه بخودشان است ودرمجلس هم اگر تشریف بیاورند نسیت به مطالب مربوطه بخودشان است .لیکن عرض من این است .که کسیکه مستقیماً مسئول مجلس است باید درمجلس بیاید .رؤسا همه مسئول بواسطه اند وواسطه شان وزیر ومعاون است که باید بیایند وازمطالب آنها رفاع کنند ومقتضی نیست که فتح این باب بشود .
رئیس- بالاخره قسمت آخر پیشنهاد راآقای مخبر قبول کردند وبه بقیه قسمتها اگرآقای مخبر قبول نمی کنند .
فیروز میرزا- تجزیه بفرمائید
رئیس- پیشنهاد تجزیه میشود .قسمت آخر راآقای مخبر قبول نمودند حالا رأی گرفته میشود بقابل توجه بودن قسمت اول پیشنهاد آقای مدرس که فقط حق حضور درهیئت وزراء دارد ودرمجلس ندارد .آقایانیکه بااین قسمت موافقند قیام فرمایند ( اغلب قیام نمودند)
رئیس- قابل توجه شد .بعضی پیشنهادات دیگر راجع بماد ه چهارم رسیده است که بخود کمیسیو ارجاع میشود .ماده الحاقیه ازطرف آقای روحی پیشنهاد شده است قرائت میشود ( اینطورقرائت شد )
اختیارات مندرجه دراین مواد ازتاریخ تصویب این قانو تامدت سه سال به آقای دکتر حسینخان بهرامی تفویض میشود ( همهمه نمایندگان )
رئیس- آقاتی روحی
روحی- بنده هیچ قصدی نداشتم جزتشویق خدمتگزاران داخلی . هیچ فرقی نمیکند .شما وقتی بایک مستشارهای خارجی ازنقطه نظر اصلاحات قراردادهائی میکنید اگرما یک نفرمتخصص فنی داشته باشیم چرابرای او اینکار رانکنیم .احتیاجات خودمان راازخارجی ها رفع نمائیم ؟ بعلاوه وضعیت صحیه دوسال قبل رابا امسال مقایسه کنید همینقدر ببینید این اصلاحات اساسی ک هشده است البته یک آدن لایقی کرده است پس بنابراین بنده بموقع میدانم ازنقطه نظر تشویق وقدردانی مجلس این رأی رابدهد .واین اولین مرحله ایست که شاید بتواند مارااز متخصین خارجه رفته رفته بی نیاز بکند
و در آتیه ازامثال این خدمتگزاران قدردانی نمائیم .
مخبر- نظرباینکه ماده چهارم به کمیسیون ارجاع شده است (راجع به قابل شدن قسمت اول پیشنهاد آقای مدرس ) بنده تقاضا میکنم این قسمت هم بکمیسیون ارجاع شود تا تحت مطالعه درآید ونظرکمیسیون معلوم شود .
رئیس- یک پیشنهادی هم نظیرهمین ماده الحاقیه ودرهمین زمینه ازطرف آقای اعتبار شده است آنهم به کمیسیون ارجاع میشود .آقایان موافقند چند دقیقه تنفس شود ؟
بعضی ازنمایندگان – صحیح است
( دراینموقع جلسه برای تنفس وپس ازنیم ساعت مجدداً تشکیل گردید )
رئیس- خبرشعبه راجع بنمایندگی آقای دیوان بیکی ازبلوچستان مطرح است آقای احتشام زاده تشریف بیاورند ( آقای احتشامز اده درمحل نطق حاضر وخبرمزبور رابشرح ذیل قرائت نمودند )
درتاریخ مهرماه ۱۳۰۵ ازطرف حکومت بلوچستان سی وشش نفر ازطبقات ومعتمدین اهل محل برای تشکیل انجمن نظارت انتخابات دعوت ونه نفر اعضاءاصلی ونه نفر اعضاء علی البدل انجمن نظارت انتخابات تعیین وپس از تهیه وانتشار اعلان انتخابات ازروز چهاردهم مهرتا ۲۵ مهرماه ۱۳۰۵ یکهزار وچهل و پنج ورقه رأی اخذ وآقای میرزا آقا خان دیوان بیگی باکثریت نهصد وسی وچهار رأی ازآراء مأخوذه بنمایندگی دوره ششم از طرف بلوچستان انتخاب گردیدومدت دوهفته که برای وصول ورسیدگی به شکایات انجمن نظارت تشکیل وچون هیچگونه شکایتی نرسیده بود اعتبارنامه صادروانجمن اخلال یافته است . شعبه پنجم به دوسیه انتخابات بلوچستان کاملاًرسیدگی نموده صحت نمایندگی آقای میرزا آقاخان دیوان بیگی را تصدیق وخبر آنراتقدیم می نماید.
رئیس- آقای( حق نویس)
آقامیرزاعلی(حق نویس)- بنده مخالفم
رئیس- می ماندبرای جلسه دیگر.ماده سوم لایحه فروش خالصجات قرائت می شود.(بشرح ذیل خوانده شد)
ماده سوم کلیه اجازه های موجوداملاک خالصه تازمان انقضابه اعتبارخود باقی خواهدبود
حائری زاده – پیشنهادی راجع به دستورشده بود
رئیس- اینجاکه چیزی موجودنیست . آقای حق نویس بااین هم مخالفید؟
حق نویس- خیر
رئیس- درخارج راجع به ماده سوم نوشته ایدمخالفم.
حق نویس- مستردداشتم
رئیس- آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی- بنده می خواستم تذکری بدهم وآن این است که اجاره ازعقود لازمه است وبایستی دراعتبارخودش باقی بمانداماازآن طرف هم مامی بینیم تاخالصجات گفتگوی فروشش هست یک عده زیادی درصددبرآمده اند که پنجساله ده ساله وپانزده ساله بروند وآنهارااجاره کنند . اگرچنانچه این املاک به این ترتیب اجاره داده شوددیگر رعیت طالب خریداری نخواهدشدواین املاک به همین حالت خرابی باقی خواهدماند بلکه خرابترخواهدشد . غرض این بودکه خواستم تذکربدهم ازاجاره های طولانی دست نگاه دارند ودوساله وسه ساله وپنجساله بیشتراجاره ندهند.
رئیس- یکقدری دقت بفرمایید وفرمایشات خودتان را درموقعش بفرمایید آقای آقاسیدیعقوب مخالفید؟
آقا سید یعقوب – بلی
رئیس – بفرمائید
آقا سید یعقوب – بنده ممکن نیست بتوانم مخالفت بکنم بااجازه که عقد لازم است این مخالفت ندارد ولی چیزیکه باعث سوءظن برای بنده شده است این است که از خارج به بنده اطلاع داده اند این لایحه که از طرف دولت آمده است بکمیسیون ودر کمیسیون هم این ماده مطابق قانون شرع تصویب شده است وبعرض مجلس رسیده است در این خلال یک اجاره های ممتدی را شروع کرده اند بتعیین کردن وبسته شدن .بنده نظرم همین مسئله بود .خوبست آقای وزیر مالیه که اینجا تشریف دارند توجهی داشته باشند که ضرری ازاین حیث متوجه دولت نشده باشد که ازاینجا بگذرد واسباب انتفاع یک عده شود ویک اجازه هائی به بندند که برضرر دولت تمام شود بنده عقیده ام اینست که اجاره هائی که درسال سابق بوده است یاقبل ازاینکه این لایحه تنظیم شود واین کابینه بیاید ودرپراگرام خودش فروش خالصجات را تحت نظربگیرد آن اجاره ها ملاک باشد والا اگر بعد ازآن یک اجاره هائی باشد که مبنی برتئسعه یایک تبانیهائی باشد یاکلاه برداری باشد ازاین نقطه نظر بنده خواستم بگویم که اگر آقای مخبر توضیحی دارند بگویند که بنده قانع شوم .
شیروانی –( مخبر کمیسیون بودجه ) – عرض کنم تصور میکنم اظهارات نماینده محترم وهمینطور آقای فیروزآبادی بهیچوجه ارتباطی بااین ماده نداشت چرا ؟ برای اینکه بالاخره آیا مجلس قائل هست باینکه اجازه عقدی است لازم وبالاخره باید محترم شمرده شود یاخیر؟ اگراین عقیده مسلم است پس اجاره هائی که دولت داده است بمردم ودرعین حال ملک رامیفروشند البته آن اشخاصیکه رفته اند سرمایه خرج کرده اند وملک راآباد کرده اند وبالاخره خواسته اند منافعی ببرند گمان نمیکنیم هیچ مجوزی باشد که بتواند این اجاره رالغو کند ولی اگر دولت درضمن اجاره هائی که میدهداتفاقاً یک ضررهائی متوجه دولت شود یعنی نماینده محترم ازیک موضوع بخصوصی اطلاع داشته باشند که دولت یک اجاره رابر ضررخودش داده ممکن است سؤال کنند استیضاح کنند ولی بالاخره دریک همچو قانونی نمیشود یک چنین ماده راآورد که اگر دولت یک اجاره هائی بنفع خزانه دولت داده باشد چون لایحه درجریان است ندهد ونباید اینکار رابکند تصور میکنم این مسئله غیرعملی باشد لکن ممکن است دولت درضمن عمل یک اجاره واستیجاره هائی بکند که بنفع خزانه دولت نباشد دراین صورت ممکن است اینرا موضوعش راپیدا کنند وتعقیب نمایند والا ربطی باین لایحه ندارد .
رئیس- آقای وزیرمالیه
وزیرمالیه – بنده بنظر آقای آقا سید یعقوب را تصدیق میکنم البته همینطور که ایشان اظهارفرمودند اگریک اجاره هائی ازسابق باشد مورد رعایت خواهد بود بطوریکه درلایحه هم تصریح شده است ولی اگر بخواهند چیزهائی تازه شروع کنند البته وزارت مالیه این نظری راکه اظهار کردند منظورخواهد داشت وتا حالا هم اجاره جدیدی داده نشده
جمعی ازنمایندگان – مذاکرات کافیست
رئیس- کافی است ؟بعضی ازنمایندگان بلی کافی است
رئیس- پیشنهادات قرائت میشود ( پیشنهادهای واصله فرداً فرد اعلام وبترتیب آتی قرائت شد )
پیشنهاد آقای امیر تیمور: ماده سوم را بطریق ذیل پیشنهاد میکند .
ماده سوم – کلیه اجاره های موجوده املاک خالصه باعتبار خود باقی مانده ولی مال التجاره رامستأجر مکلف است بمشتری بپردازد.
پیشنهاد آقای بهبهانی :پیشنهاد مینمایم درآخرماده ۳ اضافه شود : ولی مال الاجاره آن املاک تا آخر مدت اجاره بخریدارپرداخت خواهد شد .
پیشنهاد آقای عمادب : بنده پیشنهاد میکنم که درماده سوم قید شود که متال الاجاره بخریدار داده شود .
پیشنهادآقای میرممتاز :بنده پیشنهاد میکنم درماده ۳ قید شود اجاره هائی که ازسه سال قبل داده شده باعتبار خود تاانقضای مدت باقی است .
پیشنهاد آقای دکترطاهری : پیشنهاد میکنم ماده سوم بترتیب ذیل اصلاح شود
ماده سوم – کلیه اجاره های موجوده املاک خالصه که قبل ازتاریخ تقدیم لایحه فروش خالصجات بمجلس بوده تا زمان انقضاء باعتبار خود باقی خواهد بود
پیشنهاد آقای معظمی- بنده ماده سوم رابترتیب ذیل پیشنهاد میکنم کلیه اجاره های املاک خالصه که قبل ازمیزان ۱۳۰۵ است باعتبار خود باقی خواهد بود .
پیشنهاد آقای حائری زاده : بنده پیشنهاد میکنم ماده سوم بعبارت ذیل تنظیم شود
ماده سوم – کلیه اجاره های قبل ازآبانماه ۱۳۰۵ ت ازمان انقضاء باعتبار خود باقی است
رئیس- ماده چهارم قرائت میشود (بشرح آتی قرائت شد )
ماده چهارم- درموقع خریداری اهالی قراء ومزارع بارعایت ماده (۶) زارعین ایلاتیکه تخت قاپو میشوند ،اشخاصیکه قیمت راتماماً ونقداً مینمایند وطلبکاران مسلمی که بتوانندبیش از نصف قیمت ازمحل مطالبات خود بموجب ماده (۹) تذدیه نماینده حق تقدم خواهندداشت .
تبصره – برای استفاده ازاین حق تقدم وزارت مالیه مکلف است بعد ازاعلان واجرای مزایده حداکثر پیشنهادات رابرای اطلاع کسانیکه حق تقدم خرید خالصجات رادارند اعلام وپس از دوماه هرگاه باتساوی شرایط حاضر برای خریداری نشدند بکسیکه حداکثر را پیشنهاد نموده است فروخته خواهد شد .
رئیس – آقای فهیمی
یکنفر از نمایندگان – غائبند
رئیس- آقای یاسائی
یاسائی- موافقم
رئیس- آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب – مخالفم
رئیس – بفرمایید
آقا سید یعقوب – بنده بااین حق تقدم موافقم لیکن یک نقصانی دارد چون مینویسد ( ایلاتیکه تخت قاپو میشوند ) آیا مقصود این است که اگر مثلاً خواستند ایلات ترکمن را تخت قاپو نمایند خالصه ورامین را بآنها باید بدهند ؟ مثلاً ایلات ترکمن که در استرباد تخت قاپو میشوند اگر خالصه آنجا را نخواستند بفروشند وخالصه شهریار را خواستند بفروشند .یا در خرم آباد مثلاً تخت قاپو میشوند وخالصه اینجا بفروش در می آید خواستم در اینجا یک ترتیبی واقع شود که ایلاتیکه تخت قاپو میشوند در همان حدود تخت قاپو شدن خودشان اگر خالصه باشد حق تقدم داشته باشند نه اینکه برسبیل اطلاق بگوئیم ( ایلاتیکه تخت قاپو میشوند از جمله کسانی هستند که حق تقدم دارند نسبت بغیر آن خالصجات ) مثلاً بنده که در تهران هستم ودر اینجا یک خالصه هست ولی فلان ایل در فارس میخواهد تخت قاپو بشود به بنده ندهند وباو بدهند چونکه میخواهد تخت قاپو بشود ، پس بعقیده بنده باید اینجا نوشته شود ایلاتی که تخت قاپو میشوند در محل سکنای خودشان اگر خالصه باشد مقدمند بردیگران بعلاوه عقیده ام این است که این لفظ فارسی هم داده در شیراز وآنجاها میگوئیم ( خاک نشین ) چون ایلات ربادنشین میگویند وبنده عقیده ام این است که ( تخت قاپو ) بلفظ ( خاک نشین ) تبدیل شود
رئیس – آقای یاسائی
یاسائی – در کمیسیون هم همین مذاکره شد که در ماده توضیح داده شود : زارعین وایلاتیکه مجاور املاک خالصه هستند . بعد گفتند که این توضیح واضح است ، مقصود ایلات مجاور املاک خالصه است مثلاً ایل شاهسون یاایل قشقائی اگر بخواهند تخت قاپو شوند یا بقول آقا خاکنشین شوند آنها از دولت تقاضا میکنند وپیشنهاد میدهند وبعد از اعلان مزایده املاک خالصه راکه مجاور خودشان است خریداری میکنند این معلوم است واگر اتفاقاً یک قسمت از ایلات بختیاری تقاضا کردند که در حدود خراسان سکونت اختیار نمایند وده خالصه را بخواهند خریداری کنند هیچ مانعی ندارد ،بنابراین ماده بطوریکه تنظیم شده آنقدر ها اشکال ندارد ولی در قسمت اینکه کلمه تخت قاپو را تبدیل به خاک نشیت کنیم بنده هم موافقم پیشنهاد کنند ماهم موافقت میکنیم .
رئیس – مذاکرات کافی نیست ؟
بعضی از نمایندگان – کافی است
رئیس – پیشنهادات واصله قرائت میشود
( پیشنهادها فرداًفرداعلام وبمضمون ذبل قرائت شد )
پیشنهاد آقای امیر تیمور – این بند ماده ۴ را بطریق ذیل اصلاح وپیشنهاد میکند
ماده ۴ – در موقع خریداری اهالی قراء وایلات وشرکاء ومجاورین املاک واشخاصی که قیمت راتماماً ونقداً وموظفین وصاحبان شهریه مطابق ماده ۹ لایحه دولت بقدر مقرری سالیانه آنها وطلبکاران معادل طلب خود که تأدیه نمایند منظور خواهند گردید
تبصره – معادل مبلغی که در حساب دیون دولت بابت قیمت خالصجات ومعادل مبلغی که در حساب شهریه ومستمریات محسوب میشود از خزانه دولت بسرمایه بانک اضافه خواهد شد
پیشنهاد آقای مدرس : پیشنهاد میکنم بجای ماده چهارم وتبصره نوشته شود :
در موقع خریداری اهالی مزارع وقراء وزارعین وایلات وشرکاء ومجاورین املاک واشخاصی که قیمت راتماماً ونقداً تأدیه نمایند وموظفین مطابق ماده ۹ لایحه دولت بقدر مقرری سالیانه آنها وطلبکاران معادل طلب خود منظور خواهندگردید
تبصره – معادل مبلغی که در حساب دیون دولت بابت قیمت خالصجات ومعادل مبلغی که در حساب وظایف موظفین محسوب میشود از خزانه دولت بسرمایه بانک اضافه خواهد شد
پیشنهادآقای میرممتاز : بنده ماده ۴ رابطریق ذیل اصلاح وپیشنهاد مینمایند
درموقع خریداری بارعایت ماده ۶ ( رعایا وزارعین خالصه ) وزارعین ایلاتی که تخت قاپو میشوند – وزارعین قراء( دردرجه اول) اشخاصی که قیمت راتماماً ونقداً میپردازند (دردرجه دوم ) طلبکاران مسلمی که بیش از نصف قیمت ازمحل مطالبات خودرا بتوانند بموجب ماده ۹ تأدیه نمایند وسااشخاصیکه نصف قیمت را نقداً بپردازند ( دردرجه سوم ) حق تقدم خواهند داشت
پیشنهاد آقای نظامی : بند ه پیشنهاد میکنم تبصره ذیل بماده چهار علاوه شود
تبصره – چنانچه مبلغ ومیزان پیشنهادات مساوی باشد اهالی قراء ومزارع وزارعین فعلی خالصجات وایلات که تخت قاپو میشوند وشاگردان مدرسه فلاحتی بارعایت ماده ۶ دردرجه اول واشخاصی که نقداً قیمت رامیپردازند دردرجه دوم حق تقدم خواهند داشت .
پیشنهاد دیگرآقای نظامی : بند ه پیشنهاد میکنم درماده چهارسطر دوم نوشته شود ومتصدیان ومستخدمین
قانونی خالصجات
پیشنهاد دیگر آقای نظامی : تبصره ذیل رابماده چهار علاوه میکنم
تبصره – پیشنهاداتیکه داده میشود بایدلاک ومهر شده بوزارت مالیه داد ه شود ورسید دریافت گردد ویکماه قبل ازقرائت بتمام مملکت حتی قراء وقصبات اعلان ودرروزیکه قرائت میشود باحضورپیشنهاد دهندگان حاضر پیشنهادات معاینه وصورت مجلس تنظیم وشروع بقرائت خواهد شد وپس از قرائت واجرای مزایده ازاشخاصیکه حق تقدم ندارند درآتیه پیشنهاد پذیرفته نخواهد بود .
پیشنهاد آقای سهرابخان : بنده پیشنهاد میکنم درتبصره ماده چهارم بعد ازکلمه (برای اطلاع )اضافه شود عموم وکسانی که وجمله اینطور نوشته شود (برای اطلاع عموم وکسانیکه )
پیشنهاد آقای احتشام زاده :بنده پیشنهاد میکنم ماده ۴ قانون فروش خالصجات بطریق ذیل اصلاح شود
ماده ۴ – مدت سه سال پس از اعلان این قانون که باید بوسائل لازمه بعموم زارعین اطلاع داده شود تقاضای خریداری ملک خالصه فقط از زارعین قراء ومزارع وزرعین ایلاتی که تخت قاپو میشوند پذیرفته میشود چنانچه پس از انقضاء مدت سه سال از املاک خالصه باقی بماند درخرید آنها عموم میتوانند شرکت نمایند ودر موقع خرید زارعین قراء ومزارع وزارعین ایلات واشخاصی که بتمام قیمت را نقداً تأدیه نمایند وطلبکاران مسلمی که بتوانند بیش از نصف قیمت راازمحل مطالبات خود مطلق ماده ۹ تأدیه نمایند واربابان وظایف که بیش از نصف قیمت رااز محل وظایف خود مطابق ماده الحاقیه بپردازند ومباشرین املاک خالصه که از خدمت دولت مستغنی شوند حق تقدم خواهند د اشت .
ماده الحاقیه – دولت برای وظایفی که بیش از ۱۵ سال مدت داشته باشد مبلغی معادل ۶ برابر مبلغ حقیقی وظیفه دروجه صاحب آن خرید خالصه خواهد پرداخت وچنانکه مدت کمتر از پانزده سال باشد بهمان تناسب مبلغ فوق تقلیل خواهد یافت
پیشنهاد دیگر آقای احتشام زاده : بنده پیشنهاد میکنم عبارت ( وپس از دوماه در تبصره ماده ۴ حذف وبجای آن نوشته شود ( وپس از سه ماه ازتاریخ وصول اعلامیه )
پیشنهاد آقای محمد ولی میرزا : ماده ۴ رابطریق ذیل پیشنهاد میدارم
در موقع خریداری اهالی قراء ومزارع بارعایت ماده ۶ زارعین وایلاتی که تخت قاپو میشوند واشخاصی که قیمت راتماماً ونقداً تأدیه میدارند حق تقدم خواهند داشت
تبصره – ایلات در اراضی که محل ییلاق وقشلاق آنهاست وهر طایفه از ایل که قسمتی از آن اراضی مخصوص بموقع آنها میشود فقط خریداران راتشکیل خواهند داد وباقساط پانزده گانه متساوی قیمت اراضی راکه بیست برابر عایدی جزو جمعی فعلی خواهد بود تأدیه خواهند داشت
پیشنهاد آقای حائری زاده : تبصره ذیل خوب است اضافه شود
تبصره – کسانیکه درتمام مملکت بیش از پنجهزار تومان علاقه ملک مزروعی داشته باشند حق انتفاع از این قانون نخواهند داشت
پیشنها د آقای آقا سید یعقوب : پیشنهاد میکنم که کلمه تخت قاپو بکلمه حاک نشین تبدیل شود
پیشنهاد دیگرآقای آقا سید یعقوب : پیشنهاد میکنم بعدازکلمه ایلاتی اضافه شود که مجاور خالصه هستند
پیشنهاد آقای ثقه الاسلامی : بنده پیشنهاد میکنم که درماده چهارم اضافه شود ودرموقع خریداری فقط اهالی قراء ومزارع بارعایت ماده ۶ زارعین ایلاتی که تخت قاپو میشوندحق تقدم خواهند داشت
پیشنهاد آقای معظمی
تبصره – باهالی قراء ومزارع وایلاتی که تخت قاپو میشوند از حداکثری که معین میشود یک خمس تخفیف داده خواهد شدمشروط باینکه حق واگذاری به مالکین نداشته باشند .
پیشنهاد آقای عمادی : بنده پیشنهاد میکنم که حق تقدم اشخاصی که قیمت رانقد کار سازی میدارند ازماده چهار حذف شود .
پیشنهاد آقای مدرس : پیشنهاد میکنم بعنوان تبصره برماده چهارم اضافه :
ترتیب خریداران خالصه ازاین قرار است: اول – شرکاء دویم – ساکنین محل سیم –زارعین درآنجا چهارم – مجاورین املاک وایلات پنجم – کسانیکه نقداً میخرند ششم – ارباب طلب هفتم –موظفین بترتیبی که درماده دهم دولت مرقوم شده
پیشنهاد آقای دولتشاهی : ماده چهارم رااین طور پیشنهاد مینمایم .
اشخاص باحفظ مزایای مرقومه درماده ۶ بطریق ذیل بریکدیگر حق تقدم دارند اولاًرعایای خود قراء ثانیاً ایلاتی که درمحل خودشان تخت قاپو میشوند ثالثاًدیپلمه های مدارس فلاحتی داخله وخارجه رابعاً اشخاصی که قیمت رانقداً میپردازند خامساً اشخاصی که بتوانند اقلاً نصف از قیمت رااز مطالبات مسلمه اشخاصی خود از دولت بموجب ماده ۹ تأدیه نمایند .
رئیس – پیشنهاد ختم جلسه شده است
بعضی ازنمایندگان – صحیح است
رئیس – آقای میرزا عبدلله وثوق سؤالی از وزیر مالیه داشتید؟
میرزا عبدلله خان وثوق- بلی
رئیس – بفرمائید
وثوق – چون پیشنهاد ختم جلسه شده است بنده سعی میکنم که سؤال خودرا خیلی خیلی مختصر عرض وفقط قناعت میکنم باینکه اصل ۵۵ قانون اساسی رابعرض برسانم اصل ۵۵ – ضرب سکه باموافقت قانون بنام پادشاه است – متجاوز از یکسال است که ازجلوس اعلیحضرت پهلوی میگذرد وهنوز از وزارت مالیه سرسکه که لازم است برای ضرب سکه تهیه نشده است وحال آنکه مطابق جریاناتی که دراین سنوات بوده است وهمه مطلع هستیم تهیه سرسکه درخود تهران همیشه ممکن بوده . فقط شاید نسبت بقسمت تهیه سرسکه تمثال همیونی یک مشکلاتی بوده است که سعی میکردند سرسکه تمثال رادرخارجه تهیه کنند ولیکن آن قسمتی که راجع بنام شاه بوده است دراینجا تهیه میکردند چنانچه سکه هائیکه فعلاًتهیه میشود وبعنوان رایج مملکت ایران است البته دراینجا تهیه شده است .خواستم از آقای وزیرمالیه سؤال کنم علت اینکه هنوز سرسکه بنام اعلیحضرت تهیه نشده است چیست ؟
وزیرمالیه – آقایان ملاحظه فرموده اند که سکه هائی که رواج است بچند ترتیب سکه آنها معمول است یکی شیرو خورشید است که در یک طرف سکه میشود. ویکی صورت پارشاه است که در یک طرف سکه میشود .ویک طرف اسم پادشاه است چنانچه در سابق هم همینطور معمول بوده است راجع بسکه هائی که بعد از سلطنت پهلوی شد آن قسمت شیرو خورشید واسم همایونی دراینجا سر سکه شدو لیکن برای سرسکه که تمثال همیونی راباید سکه بکنند به بلژیک دریک سال قبل دستور العمل داده شد که آنرا حاضر کند متأسفانه آن مأموریکه ما برای اینکار در آنجا فرستادیم آن سرسکه که ترتیب داده وتهران فرستاده است پسندیده نشد زیرا بعضی معایب داشت ومجدداً مأمور علیحده برای اینکار فرستاده شد وحرکت کرده است که این سرسکه رابطوریکه شایسته باشد. آن مأمور رفته است والبته سرسکه های جدید تدارک خواهد شد .
رئیس – آقای وثوق
میرزا عبدلله خان وثوق – بنده قبل ازاینکه
جواب آقای وزیر رابشنوم عرض کردم نسبت بسرسکه تمثالی موافق هستم که درخارجه تهیه شود ولی قسمت دیگری که راجع بتمثال همیونی نیست مانعی ندارد که سکه ها یک قسمتش شیرو خورشید باشد وقسمت دیگرش بنام اعلیحضرت ضرب شود واین سرسکه راهم بقرار اطلاعاتیکه بنده پیدا کرده ام در ضرابخانه سابقاً تهیه کرده اند وحالا هم قادر هستند که تهیه کنند .
رئیس –جلسه آتیه روز سه شنبه سه ساعت قبل ازظه .دستور اولاً تجدید شعب شش گانه .ثانیاً آقای حائری زاده پیشنهاد کرده اند خبرکمیسیون راجع بتأسیس بانک ملی جزء دستور جلسه آتیه شود محالفی ندارد؟
فرمند –بنده مخالفم
رئیس – بفرمایید
فرمند – بعقیده بنده باید اول برای بانک محل تهیه کرد بعدقانون برایش گذراند والا حالا ما بخواهیم قانون برای بانک بگذرانیم فایده ندارد برای اینکه محلش هنوز معین نشده بایداول قانون بگذرانیم ومحل برای بانگ معین کنیم آنوقت قانون تأسیس بانک رابگذرانیم بجهت اینکه بانک وهمی که فایده ندارد
رئیس –آقای دادگر
دادگر- عرض کنم قضیه درست معکوس است اول باید وجود بانک رادرنزد اهالی وما متحقق بشود بعد سرمایه درست شود . بنابراین فرمایش آقای فرمند درست نقطه مقابلش طرف توجه است وبنده تقاضا میکنم جزو دستور جلسه آتیه شود .
رئیس – رأی گرفته میشود باین پیشنهاد آقایانیکه موافقند قیام فرمایند( اکثربرخاستند)
رئیس – تصویب شد . پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب راجع است باینکه لایحه منع اشیاء تجملی هم جزء دستور باشد
جمعی ازنمایندگان – صحیح است
آقاسید یعقوب – بنده تقاضامیکنم دراول جلسه باشد
( در این موقع بعضی ازنمایندگان حرکت نمودند)
رئیس – آقایان اجازه بفرمایید دستور معین شود بعد باهم میرویم . بنابراین دستور آتیه اولاً تجدید شعب ششگانه بعد خبرکمیسیون راجع بمنع اشیاء تجملی دردرجه سوم هم بانک ملی چهارم هم همین لایحه ای که حالا مطرح بود
( مجلس سه ربع ساعت بعد ازظهر ختم شد )