مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ خرداد ۱۳۴۷ نشست ۶۴

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و دوم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ خرداد ۱۳۴۷ نشست ۶۴

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۱۶ خرداد ۱۳۴۷ نشست ۶۴

مشروح مذاکرات مجلسشورای ملی، دوره‏۲۲

جلسه: ۶۴

مجلس ساعت نه و ده دقیقه صبح برپاست آقای مهندس حیدر علی ارفع نایب رئیس تشکیل گردید.

فهرست مطالب:

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

نایب رئیس- اسامی غائبین جلسه قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه

آقایان بختیار بختیاریها- ایلخانی پور- امامی‌رضوی- کلانتری- رضا زاده- زرگر زاده- موسوی صالحی- مهرزاد - شکیبا- اخلاقی- مهندس اخوان- مهندس ارفع- دکتر اسفندیاری- دکتر امامی‌خوئی- جوادی- حقشناس- دکتر خطیبی- دیهیم- مهندس زنجانچی- دکتر ستوده- سلیمانی کاشانی- دکتر صدر- دکتر کفائی- مریدی- موقر- بانو سعیدی.

غائبین مریض

آقایان سعید وزیری- دکتر هواکیمیان- دکتر امین- پزشکی- توسلی- دکتر دادفر- روحانی- فیاض- کاسمی- معظمی- سرلشکر نکوزاد- مرتضوی.

- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر مهندس بهبودی- سعید وزیری- مجید محسنی- پردلی- روستا- دکتر شفیع امین- فرهاد پور

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر مهندس بهبودی- سعید وزیری- مجید محسنی- پردلی- روستا- دکتر شفیع امین- فرهاد پور.

نایب رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای دکتر بهبودی تشریف بیاورید.

دکتر مهندس بهبودی- در اول عرایضم می‌خواستم از مقام ریاست استدعا بکنم که به دولت تذکر بدهند لااقل آقایان معاونین پارلمانی وزارتخانه‌ها که سمتشان اصولاً برای این است که بیشتر اوقات را با آقایان نمایندگان بگذرانند در مواقع نطق‌های قبل از دستور هم در مجلس حاضر باشند تا آنچه را که نمایندگان به عنوان مشکلات حوزه‌های انتخابیه خود یا مسائل دیگری مطرح می‌کنند بشوند و اگر اقدام هم نمی‌کنند لااقل یادداشت کرده باشند الان ملاحظه می‌فرمائید که نطق‌های قبل از دستور در مجلس شروع شده و به استثنای سه نفر از معاونین محترم کس دیگری در جلسه حاضر نیست امروز می‌خواستم راجع به سیلی که در اکثر نقاط مملکت و به خصوص در گوشه‌ای از آن که حوزه انتخابیه این جانب است جاری شده مطالبی عرض کنم ولی من که یک نفر فرد مسلمان هستم و به علت اعتقادات مذهبیم با تبعیض نژادی مخالفم من که یک فرد ایرانی هستم و به علت ایرانی بودنم فدائی آنانی هستم که آزادی و آزادمنشی را بر هرچه ترجیح می‌دهند من که به علت وضع خاص خانوادگیم شیفته افکار بلند شاهنشاه بزرگ این سرزمین هستم و چون اعتقاد دارم که به علت نوع خاص حکومت شاهنشاهی ما آنچه که شاهنشاه بزرگ ما می‌گوید منعکسی از خواسته‌ها و امیال ملت خودش می‌باشد موقعیکه ایشان ندای مخالفت با تبعیض نژادی را بلند می‌کنند یعنی ملت ایران با تبعیض نژادی مخالف است موقعیکه شاهنساه آریامهر ما مداخله در امور دیگران را محکوم می‌کنند یعنی ملت ایران هر نوع مداخله در امور دیگران را محکوم می‌کند موقعی که شاهنشاه ما می‌گوید هر نوع آزادی در مملکت ما هست جز آزادی در خیانت و این بیان کننده یک حقیقت و یک واقعیتی است چطور ممکن است اشخاصیکه در یک چنین کلاسی عالی پرورش یافته‌اند از صدای گلوله‌هائی که نثار کندی شد یعنی نثار یکی از مردانی شد که شیفتگان آزادی در دنیا نظیر او فکر می‌کردند و نظیر او می‌اندیشیدند ناراحتشان نکرده باشد.

اگر طرفداران تبعیض نژادی اگر طفرداران زور و قلدری که در زیر سپر آزادی و مبارزه با نوعی خاص از رژیم‌های اقتصادی در امور دیگران مداخله می‌کنند تصور می‌کنند با مرگ لومومباها با کشتن لوترکینگها با ترور کندیها می‌توانند در عرصه دنیای بزرگ بر اسب مراد سوار باشند سخت در اشتباهند.

من از طرف شیفتگان آزادی و از طرف آنانیکه اعتقاد دارند بشر آزاد به دنیا آمده است و آزاد باید زندگی کند و رنگ و نوع حکومتی که افراد برای خود انتخاب می‌کنند نباید حربه‌ای برای مداخله در امور داخلی آنان محسوب گردد از واقعه‌ای که در آمریکا اتفاق افتاده اظهار تأسف می‌کنم و اعلام می‌کنم که ننگ و نفرت باد بر طرفداران تبعیض نژادی و آنانی که سیادت و آقائی خود را در مرگ ملتهای دیگر در خفه کردن انسانهای دیگر و بالاخره در کشتن و ترور کردن شخصیت‌های دیگر می‌دانند و چون به موجب اعلامیه‌ای که از رادیو پخش شد دیگر امیدی به سالم ماندن کندی نیست من نه تنها به خاندان کندی بلکه به تمام آزاد مرادان و آزاد زنان دنیا این ترور وحشیانه را تسلیت عرض می‌کنم اما اینکه امروز اینجا مصدع سروران ارجمندم شدم برای قهر طبیعت است که متاسفانه اکثر نقاط مملکت و حوزه انتخابیه بنده ساوه سرازیر شده و به کشاورزان و کشاورزی ما لطمه و خسارت زیادی وارد آورده و تقریباً اکثر نقاط ساوه دچار خسارتهای سنگین گردیده ولی متأستفانه دستگاهی که بتواند و بخواهد به این آسیب دیدگان و سیل زده‌ها کمک کند تقریباً وجود ندارد شیر و خورشید سرخ کمک‌های مقدماتی را فقط می‌تواند انجام بدهد آن هم با دادن چادر و مقداری غذا اگر قرار باشد کمک مالی کند بیش از نفری۵۰۰ یا۷۰۰ یا۸۰۰ ریال چیز دیگری نمی‌تواند بدهد و این کمکها کمکی نیست که کشاورزان رنج دیده و همه چیز از دست داده ما را تکافو بکند. به دستگاههای مختلف دولتی که مراجعه می‌شود متاستفانه نمی‌توانند کمکی بکنند چون هر وزارتخانه اعتباری دارد و برای این مورد چیزی پیش بینی نکرده‌اند ظاهراً بانک کشاورزی تنها مرجعی است که می‌تواند به کمک این روستائیان سیل زده برود ولی متأسفانه مقررات بانک کشاورزی هم اجازه کمک واقعی نمی‌دهد چون بانک کشاورزی سؤال می‌کند که یک سیل زده آیا مشتری خوش حساب بانک هست یا نه؟ آیا تا به حال وامی‌از بانک گرفته یا نه؟ وثیقه دارد در اختیار بانک قرار بدهد که وام بگیرد یا نه؟ و تا بخواهد کسی در بین سیل زده‌ها واجد شرایط باشد و این وام را دریافت بکند خیال می‌کنم همه آنچه را که دارد، محل، خوانواده و هستی خودش را از دست بدهد الان متجاوز از۲۰ تلگراف از۲۰ نقطه‌ای که تا هفته گذشته آباد بود و مردم آنجا شکر خدا و شکر پادشاه رعیت پرور خودشان را می‌کردند به من رسیده که فاقد همه چیز شده‌اند اولیای محلی که متأستفانه قدرت کاری لازم را ندارند فقط سعی می‌کنند که با مرکز تماس بگیرند و کسب تکلیف بکنند که چه کار بکنند مرکز هم جواب می‌دهد که از امکانات محلی استفاده کنند حالا امکانات محلی کدام است من که عقلم نمی‌رسد بنده رسماً از دولت می‌خواهم که فکری برای این دهات سیل زده که تنها در حوزه انتخابیه من نیست و در اکثر نقاط مملکت هست بکنند من تصور می‌کنم که اگر از محل بودجه عمرانی مملکت، در آن فصلش که مربوط به عمران روستاها است و در اختیار وزارت آبادانی و مسکن می‌باشد و برای آبادانی روستاها باید به مصرف برسد حق اولویتی برای این دهات سیل زده قائل بشوند کار بجائی شده و بودجه‌ای که باید به حق برای عمران روستاها صرف بشود در وهله اول صرف محلهائی بشود که همه چیز خودشان را از دست داده‌اند اولی است چون نمایندگان محترم می‌دانند در برنامه پنج ساله چهارم نهصد میلیون تومان برای آبادانی روستاها باید خرج بشود و مثل اینکه در سال گذشته تصمیم گرفته شد که۶۰۰ میلیون ریال برای آبادانی روستاها خرج کنند و این پولها در وهله اول باید برای دهاتی که همه چیز خودشان را از دست داده‌اند صرف شود اهم دهاتیکه در ساوه از این سیل خسارت دیده‌اند عبارتند از بخش جعفرآباد- دهات: حسین آباد-پاجیان- شریف آباد- بخش نوبران، دهات: بالقلو- مراغه- کرد خورد علیا- کرد خورد سفلی- آق قلعه- بخش خرقان دهات: عین آباد- وسمق- ویدر- الیور- خشک رود این پولها را باید برای این دهات و دهات دیگری که هستی خودشان را از دست داده‌اند خرج کنند و این کشاورزان و این زارعین آزاد شده را به زندگی و آینده خودشان امیدوار بکنند وزارت راه در اینجا رل حساسی را باید داشته باشد چون این سیل اکثر جاده‌هائی را که در اثر مرور زمان خود روستائیان درست کرده بودند از بین برده و ارتباط که اولین کاری است که برای دهات باید انجام بگیرد این ارتباط ناقص و این جاده‌های ناقص هم از بین رفته من در ضمن تشکری که از از رئیس اداره راه استان تهران می‌کنم که به کمک سیل زده‌ها شتافت می‌خواهم از نمایندگان دولت که اینجا تشریف دارند تقاضا بکنم که مخصوصاً به آقای وزیر راه تذکر بفرمایند که با دادن یک گریدور و یا یک بولدوزر به هر بخشی که هر دو سه هفته برای بخشی کار کند کمکی بکنند که این جاده‌هائی که از بین رفته آباد بشود و فرم جاده‌ای را بگیرد که قبل از این سیل بوده سیل متأستفانه نشان داد که اولیاء امور حتی در تهران در فکر نیستند. سروران ارجمندی که آن روز در تهران آمد و شد می‌کردند خوب ملاحظه فرمودند که سیل عبور و مرور اکثر خیابانها را قطع کرده بود بنده لازم دانستم که به عرض نمایندگان محترم دوره ۲۲ برسانم که در جلسه ۳۳ پنجشنبه سوم بهمن ۱۳۴۲ دوره بیست و یکم وزیر کشور وقت هنگام تقدیم لایحه احداث سیل بند تهران و طرح یک فوریتی آن که به تصویب رسید چنین اظهار عقیده کرد (شهر تهران متأسفانه سیل بند ندارد، سیل برگردان ندارد با این برفی که باریده است هوا به تدریج گرم می‌شود و این برفها ئیکه موجود است آب می‌شود و خطر سیل تهران را تهدید می‌کند و از طرفی نه تنها برف بلکه دیده شده است حتی بارانهائی که در فصول مختلف ببارد موجب جاری شدن سیل می‌شود دولت مصمم است که سیل بند تهران را هر چه زودتر شروع کند. مطالعاتی به عمل آورده است نقشه‌ها تهیه شده و حتی پیاده هم شده است).

لیدر فراکسیون که آن روز با عده بیشتری دولت را تأیید می‌کرد گفت (موضوع سیل بند از لحاظ حفظ و حمایت شهر مهم است بنده استدعا می‌کنم مجلس به فوریت آن رأی دهد).

در جلسه چهل و یکم مجلس مورخه ۲۹ بهمن ۴۲ در برابر پیشنهاد یکی از نمایندگان محترم آقای وزیر کشور وقت چنین فرمودند:

(این نقشه‌ها مدت‌هاست که ترسیم شده بنده خوب بیاد دارم که این نقشه‌ها را هشت ماه پیش شهرداری تهران به وزارت کشور پیشنهاد کرده از وزارت کشور به هیأت دولت رفته و از آنجا خوب بخاطر دارم که این نقشه‌ها و پیشنهادهای شهرداری را با شهردار وقت بردیم به سازمان برنامه چون آنجا شورای عالی برنامه تشکیل شده بود به ریاست جناب آقای نخست وزیر و این نقشه‌ها آنکه خرجش کمتر و ارزانتر بود شورای عالی و جناب آقای نخست وزیر تصویب فرمودند).

نایب رئیس- آقای دکتر بهبودی وقت جنابعالی تمام شد.

دکتر مهندس بهبودی- اگر ممکن است آقای مهندس عترت چند دقیقه از وقت خودشان را به من مرحمت بفرمایند.

مهندس عترت- سه دقیقه می‌توانید استفاده بفرمائید چون بنده به آقای سعید وزیری هم از وقت خود داده‌ام.

پردلی- بنده چند دقیقه از وقت خودم به آقای مهندس عترت می‌دهم که استفاده بفرمایند.

نایب رئیس- آقای مهندس عترت چند دقیقه از وقتشان را به جنابعالی دادند بفرمائید.

دکتر مهندس بهبودی- بنده هم از جناب آقای مهندس عترت و هم از آقای پردلی کمال تشکر را دارم.

بالاخره پس از بحثهائی لایحه سیل بند تهران در جلسه مورخ ۲۹ بهمن به تصویب مجلس شورای ملی رسید و به مجلس سنا فرستاده شد ولی دولت جناب آقای علم نوزده روز بعد استعفای خودشان را به پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر تقدیم کردند و دولتی مصدر کار شد که رئیس دولت و فراکسیون وابسته به آن و حزب وابسته به آن فراکسیون لزوم ساختمان سیل بند را تأیید کرده بودند من سؤال می‌کنم چه شد این سیل بند؟ من سؤال می‌کنم در آن روز اگر نیم ساعت دیگر باران میامد تکلیف مردم تهران چه می‌شد؟ آیا نمایندگان محترم آن روز در سیدخندان و مجیدیه تشریف داشتند که به بینند مردم با چه قیافه وحشتناکی به این سیل‌ها نگاه می‌کردند و هر آن بیم آن می‌رفت همانطور که۱۷ خانه در سیدخندان خراب شد تعداد دیگری خانه خراب بشود من نمی‌دانم این عدم اعتنا به مسائل حیاتی مردم تا کی باید ادامه پیدا کند دولتی که خدمتگزار مردم بود لایحه‌ای آورد با قید فوریت و مجلس تصویب کرد ولی متأستفانه اجرایش به دولت دیگری محول شد که لایحه مفیدی را اجرا نکرد و حتی در فکر مردم تهران نبود همانطور که در فکر مردم ایران نبود متأستفانه این حزب و دولت متکی به این حزب را نمی‌توانم دولت خدمتگزار مردم بدانم.

نایب رئیس- آقای سعید وزیری بفرمائید.

سعید وزیری- لابد از بنده که به اصطلاح از یک مسافرت آمده‌ام توقع است صحبت از فرقت یاران و دوری دوستان بکنم یا حداقل من هم باید به پاره‌ای مسائل که در بقیه جاهای دنیا می‌گذرد اشاره کنم که هیچ لزومی‌ندارد برای اینکه مقامات دولت هستند ولی من هم می‌خواهم در موردی از فرمایشات سریو وجدی آقای مهندس بهبودی صحبت کنم (عباس میرزائی- سریو چه جور چیزی است) سریو یک چیزی است مثل آقای مهندس بهبودی و بنده عرض شود بنده می‌خواهم در قسمتی از مطالب جدی جناب آقای مهندس بهبودی شرکت کنم و یادی از آن رفیق خیلی مدتها پیش بکنم که کتابی داشت به اسم (من هم گریه کردم) که اغلب خانم‌ها و آقایان خوانده‌اند حقیقت این است که من مریض بودم و در خارج بودم به بنده اطلاع دادند که تگرگ شدیدی در ابهر آمده و خرابی زیادی به بار آورده من با اینکه هیچ نگرانی نداشتم برای اینکه مملکت به وجود من که قائم نیست مملکت به وجود ملت ایران و شاه ایران قائم است معهذا برای اینکه من هم یک خدمتگزاری هستم و نماینده مردم هستم عجله کردم و آمدم و پریروز به آنجا رفتم و دیروز و پریروز را آنجا بودم متأسفانه باید به اطلاع همکاران محترم برسانم که یک تگرگ شدید غیر عادی آمده بود که بعد از۵-۶ روز که گذشته بود و این تگرگ‌ها آب شده بود برای من که آوردند دیدم به اندازه یک گردو بود (دکتر کفائی- فرمودید به اندازه یک گردو؟) بله بنده اتفاقاً جناب آقای دکتر کفائی این حرف را می‌خواهم به جنابعالی عرض کنم به دهاتیهای جوان گفتم که من دیگر پیر شده‌ام و موی سرم سفید شده است گفتم اگر۲۰ سال پیش ۲۵ سال پیش این تگرگ می‌آمد چه می‌شد؟ چون من در سابق امثال این تگرگ را دو بار دیده بودم آیا برای شما چادر می‌زدند؟ آنها که سنشان قد می‌داد گفتند نه. گفتم برای شما غذا می‌آوردند؟ آنها که سنشان قد می‌داد گفتند نه. من به شما می‌گویم که آنها از کمکی که شیر و خورشید سرخ ایران به این مردم کرده بود راضی بودند همانطوری که گفتم هیچ لزومی‌نداشته است که من باشم برای اینکه این مملکت است و این ملت است که تحت رهبری شاهنشاه ایران برای این حوادث که رخ می‌دهد چاره می‌کنند و جبران می‌نمایند چادرها را زده‌اند و مردم در زیر چادرها استراحت می‌کنند به آنها غذای گرم می‌دهند زندگیشان مرفه است این را واقعاً گفتم که من هم گریه کردم و واقعاً دلم می‌خواست که‌ای کاش حالم بهتر نمی‌شد و برنمی‌گشتم که خانه‌های سیل‌زده را ببینم آنها هم گریه کردند ولی گریه آنها گریه شوق بود خانه‌هایشان را سیل برده بود و همه آنها در زیر چادرها و در کنار چادرها می‌گفتند زنده باد شاه برای اینکه کسب اطلاع کرده‌ام موقعی که اعلیحضرت به مسافرت تشریف می‌بردند و گزارش این سیلها و تگرگ‌ها را به ایشان دادند به دولت و مقامات مربوط دستور دادند که سریعاً اقدام کنند و حتی درباره نوسازی این دهات دستوراتی دادند و من از این کمکهای فوری شیر و خورشید سرخ و شخص دکتر خطیبی که تحت دستورهای والاحضرت شاهدوخت شمس پهلوی و علی ایحال تحت رهبری شاهنشاه این خدمات را انجام می‌دهند تشکر می‌کنم البته این کمکها که شده است همانطور که عرض کردم کمکهای اولیه است و کم است تگرگ یکدفه می‌آید سیل یکدفعه می‌آید دولت و مردم کف دستشان را بو نکرده‌اند شیر و خورشید فقط می‌تواند به محض اینکه هر خانه‌ای خراب شد یک چادر بزند برای اینکه اتفاق فوری است اتفاق آنی است اگر اقدامات دیر شده است برای این است که اقدامات زمان و مدت لازم دارد و این مدت من با مردم صحبت کردم و مردم قانع بودند و خوشحال بودند گفتم من نیامده‌ام روضه شفا بخوانم مصیبت مردم ابهر بگویم مردم این منطق را پذیرفتند (دکتر فریور- این حرفها را گفتید و خودتان را خلاص کردید؟) این بلاها خدائی است بلا را خدا می‌فرستد و در مقابل خدا قدرت مقاومت را هم به مردم داده است اما به شما عرض می‌کنم که من تمام اشکالات کار را که در محل بود جناب آقای دکتر یادداشت کردم و من تنها نبودم که یادداشت می‌کردم خیلی جالب است موقعی که به ابهر رسیدم نماینده شیر و خورشید نیم ساعت قبل از من در دروازه ایستاده بود و منتظر من بود (دکتر صدر- وظیفه‌اش است) البته که وظیفه‌اش است ولی آنها هم که در قبال مردم وظیفه شان را فراموش می‌کنند کفران نعمت می‌کنند و از کارهای خوب اسم نمی‌برند کفران نعمت می‌کنند باید از آنها قدردانی کرد.

دکتر فریور- شما فکر می‌کنید آنها برای کمک آمده بودند.

نایب رئیس- اجازه بفرمائید صحبتشان را بکنند.

سعید وزیری- فرق دارد. مأموری که انجام وظیفه نمی‌کند و من او را استیضاح می‌کنم فرق دارد با آن مأموری که وظیفه‌اش را انجام می‌دهد باید این تفاوتها را گذاشت و باید این مقایسه‌ها را با گذشته‌ها و زمان حال کرد من این مقایسه را کردم و به این هم فراکسیونی جوانم گفتم سن من قد می‌داد دو بار مثل این تگرگ را دیده بودم و دیده بودم که کمکی نمی‌کنند و این بار سوم بود که این تگرگ را دیدم و حالا کمک می‌شود و این مایه افتخار مملکت است و من تمام اشکالات را یادداشت کردم نه تنها من یادداشت کردم نماینده شیر و خورشید سرخ هم یادداشت کرد نماینده عالی وزارت کشاورزی هم که یک روز همکار ما بود یادداشت کردند و با من صاحب نظر محلی و اهل کار به مزارع رفت و مزارع را دید بسیار به مردم ضرر خورده بود تگرگ خوشه‌های گندم و جو را از بیخ انداخته حتی یونجه زارها را خوابانده و سیل آمده خانه‌های مردم را خراب کرده اغنام و احشام زیر خرابه‌ها مانده (دکتر صدر- و آن وقت اشک شوق در چشمانشان بود؟) آقای دکتر بله بود برای اینکه به کمک اینها شتافته بودند برای اینکه مردمی‌بودند که به خاطر داشتند سه بار این تگرگها را دیده بودند ولی کمکی ندیده بودند واقعاً اشک آنها اشک شوق بود یک نفر می‌گفت مال من رفته است، گوسفندهای من رفته است به من ضرر خورده است ولی خوشحالم که پادشاهی دارم که دستور داده‌اند برای من غذا درست کرده‌اند چادر زده‌اند تو به عنوان وکیل آمده‌ای و در اینجا با من همدردی می‌کنی نماینده وزارت راه آمده است نماینده وزارت کشاورزی آمده است و نماینده مؤسسه دیگر آمده است و نماینده شیر و خورشید سرخ آمده و نواقص را یادداشت می‌کند البته نواقصی که یادداشت کرده بودیم بسیار زیاد بود همانطور که آقای مهندس بهبودی گفتند و در جاهای دیگر هم نظیر این اتفاق افتاده است اما همین دیشب به محض اینکه برگشتم آقای مدیر عامل شیر و خورشید سرخ به من تلفن کرد که تلگراف تو رسید تلگراف نماینده من هم رسید دستور دادم همانطور که معتمدین مردم آمده بودند و پیشنهاد کرده بودند عمل شود و از نصف شب امشب این کمکها ادامه پیدا می‌کند من خیلی خوشحال شدم و به اطلاع مجلس محترم می‌رسانم که این سانحه اتفاق افتاده است و مردم ناراحتی دارند دولت باید با سرعت با شدت کارشناس متخصص اکیپ‌ها و گروه‌های مجهز به محل اعزام بکند متخصص نوسازی دهات متخصص بهسازی دهات به محل بفرستند که به دهات بروند در سطح ده و مزرعه احتیاجات آنها را ببینید و تنها وام دادن کافی نیست وامها باید طویل المدت باشد و به اینها کمکهای زیادی بکنند که بتوانند زندگیشان را جبران کنند. بسیار متشکرم (احسنت احسنت).

نایب رئیس- آقای مجید محسنی بفرمائید.

مجید محسنی- با اجازه ریاست محترم نیت بنده در درجه اول این بود که راجع به سیلی که در شهرستان ما جاری شده است صحبت کنم ولی قبل از بنده همکاران ارجمند آنچه لازم بود گفتند تقاضای بنده این است که نسبت به سیل بند کوچک در دهات توجه شود که این سیلابها جلویش گرفته شود و در کشور ما که کم آبی هست از این آبها و سیلابها استفاده شود ضمناً می‌خواستم توجه دولت را به این مطلب جلب کنم که البته در اوایل انقلاب شاید بانک کشاورزی مجبور بود برای اینکه زارعین متوسل به اربابها نشوند وامهائی به هر ترتیب و به هر صورت که می‌خواستند و احتیاج داشتند به آنها داده شود ولی الان موقع آن رسیده که به مسئله چاههای عمیق توجه شود و به خصوص حالا که این سیل آمده اگر زارعین بدهکاری به بانک کشاورزی دارند و مقررات بانک کشاورزی اجازه نمی‌دهد که به آنها مجدداً وام داده شود ترتیبی اتخاذ شود که به زارعین وام مجدد داده بشود و به خصوص وامهای طویل‌المده همینطور اگر ثابت شود دهکده‌ای احتیاج به حفر چاه عمیق دارد و زارعین بدهکار هستند ترتیبی داده شود که چاههای نیمه عمیق برای امر زراعتی آن دهکده احداث شود مطالبی دارم که می‌گذارم برای بعد ولی وظیفه دارم جریان دیگری را در مورد هنر به عرض برسانم.

در جوامع بشری ما هنرمندان زیادی یافت شده‌اند که آثار بدیعی به جا گذاشتند و گاهی به خاطر به وجود آوردن یک اثر هنری که ذوق آنها را ارضا کند آنقدر از خودشان و معاششان غافل ماندند که بالاخره با عسرت دنیا را وداع گفتند بعد از مرگ آنها آثارشان که به دست هنر دوستان افتاد به هنر پدید آورنده پی بردند و در تحصیل آثارش مسابقه گذاشتند تا بتوانند نمایشگاهها، موزه‌ها، سالن‌های بزرگان را با اثر آن هنرمندان زینت ببخشند. تکرار این جریان که عبارت از گمنامی‌هنرمند در زمان حیات و تجلیل بعد از مرگ پیش آمد متفکرین را به این معنی آشنا کرد که اگر هنرمندان در زمان حیات مورد تجلیل و تشویق قرار نمی‌گیرد بیشتر از آن جهت است که هیچکس نمی‌خواهد یک لحظه از خودش بگذرد تا کلمات شیرینی نثار هنرمند کند. این قاعده‌ای بود که حتی امروز هم در بعضی از جوامع بشری جاری است فقط جامعه‌های پیشرفته و رهبران پیشرو هستند که چنین قاعده‌ها را بر هم زدند و جامعه خود را عادت دادند که به خاطر هنر و هنرمند لحظاتی از خود بگذرند و هنر و هنرمند را تا حد ترجیح به خودشان قابل ستایش معرفی بکنند. خوشبختانه از جمله همین جوامع که به هنرمند در زمان حیات ارج می‌دهدجامعه امروز وطن ماست که بر اثر رهبری خردمندانه شاهنشاه آریامهر و توجهات علیحضرت شهبانوی ایران و کوششهای بی دریغ قدرشناسان گرانقدری مانند جناب پهلبد وزیر فرهنگ و هنر به این مرحله از ترقی فکری رسید که به خاطر هنرمندی مانند بهزاد که عمری صرف کرده و خلاصه ذوق و هنر و ظرافت جامعه ایرانی را با نوک قلم سحار خودش در تابلوهائی ضبط و ثبت کرده است و باعث افتخار وطنش گردیده مجلس مهمی تشکیل بدهند و تعظیم هنر دوستان را چه در طبقه بالای مملکت و چه در طبقات دیگر هنرمندی مانند بهزاد توجه بدهند. دیروز که به مناسبت تجلیل از استاد بهزاد از طرف وزارت فرهنگ و هنر مجلس باشکوهی در تالار موزه ایران باستان تشکیل شده بود وقتی دکتر کیا معاون وزارت فرهنگ و هنر اعلام داشت که وزارت فرهنگ و هنر به ایشان عنوان استادی افتخاری هنرکده تزئینی را داده است وقتی جناب پهلبد زیر بغل استاد را گرفتند و پا به پای ایشان راه می‌رفتند وقتی سناتور دشتی با کلمات فاخری از ایشان تجلیل به عمل آوردند اشک ذوق در چشم جاری شد و در چهره استاد بهزاد می‌دیدیم که خوشنود است، خشنود است که روزی را به چشم می‌بیند که ملتی که به مرده پرستی مشهور شده بود امروز بعد این انقلاب بزرگ در زمان حیات استاد چنین تجلیل از او به عمل می‌آورد در این مقام ما باید به پیشگاه شاهنشاه آریامهر درود بفرستیم که وجود مقدس ایشان بوده است که در مدتی کوتاه فرصت اینگونه تجلیات را برای ملت ایران به وجود آورده است متشکرم اگر وقتی از من باقی مانده به آقای روستا می‌دهم.

نایب رئیس-آقای پردلی بفرمائید.

پردلی- عرض امروز بنده درمورد خرابیهائی است که در تهران و شهرستانها بر اثر سیل پیش آمده عقیده‌ام این است که این پیش آمدها خرابی‌ها بر اثر عدم توجه و نظارت دولت است در ساختن راهها و نگاهداری شهرها و اسکلت‌بندی شهرها دولت هر مبلغ پولی که می‌خواهد برای ساختن راهها به اسم شهرها خرج می‌کند و من معتقدم که این کارها یک نوع ناندانی شده است که خرجهائی بشود برای مأمورین دولت اگر دولت بخواهد از این خرابیها جلوگیری بکند دو راه دارد یکی نظارت دقیق در امر ساختن راهها و نگاهداری شهرها و اسکلت بندی شهرها و دیگر مسئولیت خواستن از مجریان و مأمورین دولت که کارهای مردم دستشان هست آقایان اگر مسئولیت خواسته شود خود به خود انقلاب اداری انجام و تصفیه در دستگاه‌های دولتی به عمل آمده غیر از این هر عذری دولت بیاورد پذیرفته نیست مردم قبول نمی‌کنند بطور نمونه سیستان را عرض می‌کنم دستگاه آبیاری سیستان را خراب کرده مردم هر چه شکایت می‌کنند دستشان به جائی نمی‌رسد دو نمونه به طور مثال عرض می‌کنم در گذشته تمام هیرمند آبش می‌آمد به سیستان نه بلدوزر نه گریدور بود با این حال دستگاه آبیاری از آب بردهای سیستان جلوگیری می‌کرد علتش چی بود؟ علتش مسئولیتی بوده است که مأمورین داشتند از مأمورین مسئولیت می‌خواستند امروز گریدر دارید بلدوزر دارید پول دارید مأمور هر چه بخواهید دارید آنچه که ندارید مسئولیت است با اینکه آب هیرمند از سیستان برگشته با مقدار کمی‌آب که به صورت سیل آمد چندین پارچه آبادی از بین رفت و کسی هم مسئول نیست. چندی قبل سیلی در زاهدان آمد تعداد زیادی از خانه‌های مردم که اغلب سیستانی بودند از بین رفت شکایاتی که از مردم به من رسیده بود برای پرتو معاون وزارت دادگستری در بین گذاشتم گفتم اگر کسی مجرم است تعقیب کنید چون مردم می‌گویند که آمده‌اند مسیل را گرفته‌اند و ساختمان‌هائی از سیل و بتون ساخته‌اند و عرض کردم کسی که مسیل را گرفته مجرم نیست؟ فرمودند نه گفتم مأمور دولت که جلوی این شخص را گرفته آن هم مجرم نیست فرمودند نه گفتم چه کار باید کرد فرمودند کسی که خانه‌اش خراب شده باید برود ادعای حقوقی بکند که آن هم به جائی نمی‌رسد آخر ملت چه تأمینی در مقابل دولت داشته باشد. چطور اینها تأمین داشته باشند بیائید بطور نمونه در یک شهر در یک ده مسئولیت بخواهید اگر مسئولیت بود کارها خوب انجام می‌شد اگر مسئولیت بود این همه راه‌ها را آب نمی‌برد تا مسئولیت نباشد تا مجازات نباشد و موأخذه‌ای در کار نباشد کاری از پیش نمی‌رود من عقیده دارم که غیر از این ترتیب کارها درست نمی‌شود. بقیه وقتم را به آقای روستا و فرهادپور می‌دهم.

نایب رئیس- آقای روستا بفرمائید.

روستا- بنده خیلی متشکرم از جناب آقای مجید محسنی و جناب آقای پردلی که چند دقیقه‌ای از وقتشان را به من دادند با اجازه مقام ریاست بطوریکه همکاران محترم مسبوقند بارندگیهای تقریباً نامتناسب و بی سابقه چند روز اخیر در سراسر کشور خساراتی مالی و تا اندازه‌ای جانی به بار آورده و موجبات ناراحتی عده زیادی از مردم شهرستانها و مرکز را فراهم ساخته است البته جای خوشوقتی است که مأمورین وظیفه شناس و بیدار و هوشیار ارتش شاهنشاهی در هر کجا که خشم طبیعت به مردم تاخته فوراً با وسایل و ابزار کار کافی به مقابله برخاسته و از بروز خطرات بزرگ و غیر قابل جبران جلوگیری نموده‌اند.

از جمله مناطقی که در تهران دچار این سانحه شد منطقه سیدخندان و کوی کاخ بود که چون اینجانب ریاست انجمن محلی آنجا را بر عهده دارم از نزدیک شاهد و ناظر جریان امر بودم.

در ساعت ۵ بعد از ظهر روز چهارشنبه هشتم خرداد ماه بر اثر بارندگی رگبار شدید در نقاط کوهستانی شمالی سیل مفصلی جاری می‌شود و پس از عبور از اراضی پس قلعه و از گل و اوین و درکه و شاه آباد و دربند به مسیل غلغلی و قاطرکش و فیروز آباد و اردو سپس به مسیل سید خندان سرازیر می‌گردد و تا حدود اتو بانک که مسیل باز بوده بدون ایجاد خطر پیش می‌آید ولی از آن به بعد به واسطه مسدود بودن مسیل و تنگی راه عبور وارد منازل می‌گردد و خرابیهائی به بار می‌آورد و مردم را مضطرب و وحشت زده می‌سازد البته منازلی که در بستر رودخانه واقع شده‌اند خسارت بیشتر دیدند ولی خوشبختانه روز بود و مردم زود باخبر شدند و به فکر چاره‌جوئی افتادند، به فوریت اقدامات همه جانبه شروع شد و مردم به کمک مأمورین شهرداری و آتش‌نشانی و ارتش و ژاندارمری و امدادگران شیر و خورشید سرخ تا سحرگاه روز پنجشنبه در تلاش بودند و پس از تعریض سراسر آبروها بوسیله بلدوزرها و انحراف مسیر سیل به طرف منطقه باز و آزاد با پمب‌های مکنده قوی آب منازل را کشیده و از خطرات کلی و حتمی‌آنها را نجات دادند.

در اینجا مناسب می‌دانم که از جناب آقای نخست وزیر که به محض اطلاع در حدود ساعت ۸ بعد از ظهر به محل واقعه آمدند و (دکتر مهندس بهبودی- صبح سیل جاری شد۸ بعد از ظهر آقای نخست وزیر آمدند) ضمن بررسی و صدور دستورات لازم به مأمورین شخصاً ناظر بر اوضاع و اقدامات معموله بودند و تا هنگامی که سیل فروکش ننمود و احساس رفع خطر نشد آنجا را ترک نکردند و به اظهارات و درددل مردم توجه می‌نمودند صمیمانه تشکر و سپاسگذاری نمایم واقعاً به خوبی احساس می‌شد که مردم با دیدن نخست وزیر قدرت روحی پیدا کرده بودند و از ناراحتی و اضطرابشان کاسته شده بود آنچه که مردم را بیش از هر چیز عصبانی و ناراحت کرده تجاوزاتی است غیر قانونی که عده‌ای زمین خوار با با تبانی مسئولان وقت اداره ثبت و شهرداری میلیونها متر اراضی مسیل را تصاحب نموده و با اخذ جواز ساخته و به قیمتهای گزاف به مردم فروخته و بار خویش را بسته و هستی عده زیادی را با این چپاولگری به دست سرنوشت و خشم طبیعت سپرده‌اند و کسی هم تاکنون معترض آنها نشده است و این موضوعی است که دولت به فوریت بایستی به آن توجه کند در ظرف چند سال اخیر این دومین بار است که مردم این منطقه گرفتار سیل خانمان سوزی شده‌اند. در سال۴۱ که سیل مردم را بی خانمان کرد و خسارات فراوانی وارد ساخت سکنه کوی کاخ به شهادت این پرونده به تمام مقامات متوسل شدند متأستفانه کوچکترین نتیجه‌ای نگرفتند و عرض مسیل از بیست متر به چهار متر تقلیل یافته و این امر قابل رسیدگی است و به نظر من مسئولان مربوط سزاوار تعقیب و کیفرند.

ساعت۱۰ صبح روز پنجشنبه نیز مجدداً سیل سیدخندان و کوی کاخ را مورد تهدید قرار داد و مردم با وضع اسف باری از خانه‌ها بیرون ریختند و با فرش و لحاف و تشک و غیره به مقابله برخاستند تا از ورود سیل به منازل ممانعت به عمل آورند هنوز هم مردم این منطقه در حال ناراحتی و اضطراب به سر می‌برند و به محض اینکه تکه ابری در آسمان ظاهر می‌شود و غرش رعد و برقی می‌شنوند سراسیمه به آسمان می‌نگرند و به سرنوشت خود می‌اندیشند.

در اینجا ضمن تشکر و امتنان فراوان از مأمورین فعال و وظیفه شناس ارتش که صمیمانه در رفع خطر سیل با مردم این محل همکاری نمودند از مسئولان امر می‌خواهم این پیش آمد را که در واقع هشداری برای آینده است مورد توجه قرار داده و در اسرع وقت نسبت به اصلاح مسیل و مرتفع ساختن خطرات ناشی از سیل اقدامات لازم معمول دارند و به نگرانیها برای همیشه خاتمه دهند خوشبختانه در این موقع که امر نوسازی کشور یکی از موارد۱۲ گانه انقلاب شاه و ملت قرار گرفته است از دولت تقاضا می‌شود ضمن اقداماتی که در اجرای این ماده در برنامه کار خود گنجانیده به وضع این محل نیز توجه بنماید و مردم یک چنین منطقه وسیعی را از نگرانی و اضطراب برهاند ضمناً دو فقره شکایت است تقدیم می‌کنم پرونده‌ای هم که به عرض رسید نامه‌های متعددی بوده که از سال۴۱ به اغلب مقامات مکاتبه و جواب داده شده که به زودی اقدام خواهد شد ولی متأسفانه اگر شما اقداماتشان را دیدید ما هم دیدیم انشاءلله امیدوارم این دفعه جدی باشد (احسنت).

نایب رئیس- آقای دکتر شفیع امین بفرمائید.

دکتر شفیع امین- بنده قبل از شروع عرایضم از همکار محترم آقای محسنی مهر تشکر می‌کنم که چند دقیقه از وقتشان را به بنده دادند. در دنیای پرتلاطم امروز که متأستفانه در تمام قاره‌ها کشت و کشتار و خونریزی هست خوشبختانه در مملکت ما برنامه‌های مترقی انقلاب سفید با هدایت و رهبری پیشوای عالیقدرمن شاهنشاه آریامهر و فعالیت دولت به پیش برده می‌شود هفته گذشته روز ۹ خرداد طبق دعوت وزارات اصلاحات ارضی در خدمت همکاران محترم نمایندگان تبریز برای شروع کار اولین شرکت زراعی به آذربایجان رفته بودیم یعنی چهارمین شرکت زراعی است که با الهام از نیات عالیه شاهنشاه و تصویب قانون شروع به کار می‌کرد در این منطقه سبز و خرم و حاصلخیز اطراف تبریز کشاورزان، برادران و خواهران دهقان ما و کارگران شریف محل جمع شده بودند با مراسم بسیار جالب و همراه با احساسات پرشور عمیق که ساکنین این محل نسبت به شاهنشاه آریامهر پیشوای عالیقدرمان ابراز می‌کردند ما شاهد و ناظر بودیم اجرای این مرحله در حقیقت مرحله سوم یا مرحله سازندگی قسمت اصلاحات ارضی برای دهقانان برادران و خواهران روستانشین ما بزرگترین کمک بود بنده با تشکر از وزارت اصلاحات ارضی و مهندسین فعال و مأمورین عموماً و این منطقه خصوصاً از خداوند مسئلت دارم که در اجرای نیات عالیه شاهنشاه و تأمین سعادت ملت در این قسمت نیز موفق باشند این مرحله در حقیقت پایه‌های انقلاب سفید را محکمتر می‌کند- همکاران محترم راجع به سیل و طوفانهائی که در مملکت و در اغلب نقاط خاورمیانه رخ داد صحبت کردند مایه کمال تأسف است در آذربایجان نیز در چندین جا مخصوصاً در اطراف آذرشهر و گاوگان و در بندر دانار لوورحمانلو خسارت زیادی به بار آورده فوراً از استانداری و وزارت راه و مخصوصاً شیر و خورشید به داد آنها رسیدند و کمک کردند تشکر می‌کنم خانه‌های زیادی در آنجا خراب شده از بین رفته تمام باغات از بین رفته چون در آنجا باغات زیاد و حاصلخیز وجود دارد متأسفانه تگرگ و سیل به طور کلی یعنی۹۰% باغات آنها را از بین برده اهالی با ایمان به مراحم پدر تاجدارشان و دعای سرسفره که به پیشوای بزرگ دارند توقع زیادی از دولت ندارند تقاضایشان از دولت این است که دولت توجه بکند از آقای محمدی خواهش می‌کنم که توجه به سیل بند گاوگان و آذرشهر بفرمایند سیل بند در حقیقت یک دیواری است پول زیادی نمی‌خواهد و همچنین پلی که مردم گاوگان را با جاده اصلی ربط می‌دهد توجه کنند که پل زودتر درست شود و امیدواریم که دولت توجه کند و هر چه زودتر ساخته شود و حداقل احتیاج محل تأمین شود مطلب دیگر راجع به راه شبه جزیره شاهی است که جناب نخست وزیر وعده فرمودند ولی متأستفانه عملی نشده است بنده یادآوری می‌کنم شاید دستگاه‌ها یادشان رفته است ایشان دستور داده‌اند این شبه جزیره شاهی ده آباد بزرگی دارد و ۲۸ کیلومتر راه احتیاج دارند امید است نسبت به ساختمان ان توجه شود. وزارت راه هم با علاقه‌ای که دارد قبول نموده با یک میلیون راه را بسازد خیلی متشکرم.

نایب رئیس- آقای فرهادپور بفرمائید.

فرهادپور- بنده از مقام ریاست کمال تشکر را دارم چون به علت بیماری دیر رسیده بودم و اسم ننوشته بودم به بنده فرصت دادند که مختصراً راجع به سیل در دشت قزوین مطالبی را به عرض برسانم. با تمام احساس همدردی که نسبت به عموم خواهران و برادران سیل‌زده در نقاط مختلفه کشور دارم آنچه که در این منطقه دیدم برای همکاران محترم و توجه عاجل اولیای محترم دولت عرض می‌کنم شاید با یک تفاوت مختصر بیان حال همه مردم سیل‌زده باشد. بارانی که امسال بارید برای عده کثیری نعمت و برای مشتی از مردم متأسفانه مصیبت بود ولی تفاوت در منطقه‌ای که من عرض کردم از این نقطه نظر است که منطقه دشت قزوین و مردم مصیبت زده این منطقه هنوز از زیر بار تألمات زلزله چند سال پیش کمر راست نکرده‌اند که کل هست و نیست آنها بر اثر سیل از بین رفته است موقعیت طبیعی این منطقه به ترتیبی است که سیل از منطقه کوهستانی به دشت که وارد شده است به عمق۱۵ کیلومتر در سراسر این دشت راهها، قنوات و زراعت باغها و خانه‌ها را خراب کرده و از بین برده اینها را جناب آقای دکتر خطیبی که از اول بروز وقوع حادثه با هلیکوپتر از محل دیده‌اند برای ما نقل کردند برای اینکه متأسفانه به علت بند آمدن راه‌ها ما فرصت اینکه به تمام این نقاط برویم نداشتیم انتظار مردم بعد از کمکهای اولیه‌ای که شیر و خورشید سرخ کرده (و واقعاً جای تشکر است چون بنده در محل دیدم مأمورین شیر و خورشید سرخ و به خصوص فرماندار شایسته محل با نهایت دلسوزی کمکهای اولیه را تقسیم کردند) ولی این دوای درد نیست مردم انتظار دارند راههای خراب به فوریت تعمیر شود قناتهائی که پر شده هرچه زودتر تنقیه و پاک شود تا موجب خرابی نگردد خانه‌های خراب شده تعمیر و جبران بشود و به مردم سیل‌زده کمکی بشود که بتوانند دو مرتبه زندگی روستائی خود را تجدید کنند و به امر زراعت بپردازند بنده می‌خواهم با کمال توجهی که اولیای امور در این مسئله دارند عرض کنم کمکهای کوچک و ناقابل و موقتی درد را از بین نمی‌برد و آنها را بیشتر زیر قرض می‌برد و متأسفانه اقساطش را هم نمی‌توانند بپردازند باید در این مورد کار اصیل و اساسی کرد کمکی بشود که اینها بتوانند تجدید حیات و زندگی بکنند و آنچه از دست داده‌اند دوباره به‌وجود آورند بنده فکر می‌کنم اگر امکانات مالی دولت اجازه می‌دهند این کمکها را در اسرع وقت بفرمایند و اگر امکاناتی نیست لایحه‌ای بیاورند نمایندگان محترم تا۵۰ درصد از بودجه‌های محرمانه غیر ضروری مؤسسات دولتی را در یک سال بگیریم و در اختیار وزارت کشاورزی بگذاریم تا به مردم سیل زده کمک کنند (احسنت).

- تصویب صورت جلسه

۳- تصویب صورت جلسه

نایب رئیس- وارد دستور می‌شویم صورت جلسه دفعه قبل بین خانمها و آقایان توزیع شد، نسبت به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود. آقای ریگی.

ریگی- شکایتی است از طرف مردم زاهدان تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

نایب رئیس- اقدام می‌شود.

- طرح سؤال آقای دکتر مهندس بهبودی از وزارت کشور راجع به شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه و جواب آقای معاون وزارت کشور

۴- طرح سؤال آقای دکتر مهندس بهبودی از وزارت کشور راجع به شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه و جواب آقای معاون وزارت کشور

نایب رئیس- سؤال آقای دکتر بهبودی مطرح است خواهش می‌کنم اگر ایشان توضیحی دارند بفرمایند.

دکتر مهندس بهبودی- بنده فعلاً عرضی ندارم ولی چون سؤالم دقیقاً و متکی به یک سری اعداد و ارقام بوده از نماینده دولت تقاضایم این است که واقعاً اگر عدد به عرض مجلس شورای ملی می‌رسانند جواب سؤال بنده را بفرمایند و اگر عدد تهیه نشده موکول به وقت دیگر بفرمایند.

نایب رئیس- آقای ادیب محمدی بفرمائید.

ادیب محمدی- (معاون وزارت کشور)- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست بطوریکه نمایندگان محترم استحضار دارند جناب آقای مهندس بهبودی هفت سؤال در مورد شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه کرده‌اند که برای عرض جواب آماده و شرفیاب هستم و قبل از اینکه در پاسخ یک یک سؤالات جناب آقای مهندس بهبودی توضیحاتی عرض کنم اجازه می‌خواهم که بطور اختصار و کوتاه و بطور مقدمه خلاصه‌ای از ابتدای کار تا کنون شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه را به عرض مجلس شورای ملی برسانم در موقعیکه ماده واحده اخیر در مورد شرکت واحد اتوبوسرانی در خدمت نمایندگان محترم مطرح بود توضیحاتی عرض شد اکنون اضافه می‌کنم که به موجب قانونی که در تیر ماه ۱۳۳۴ به تصویب مقام محترم مقننه کشور رسید در تیر ماه ۱۳۳۵ شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه تشکیل شد بنده بدون اینکه هیچگونه قصد انتقادی از اعمال گذشته داشته باشم باید اعتراف کنم پایه‌ریزی شرکت واحد اتوبوسرانی در سال۱۳۳۵ با وضعی که یک چنین وظیفه خطیر اجتماعی را بتواند در شهر تهران انجام بدهد آنطور که باید و شاید به عمل نیامده بود (دکتر بهبودی- جناب ادیب محمدی صدای شما اصلاً به گوش بنده نمی‌رسد بلندتر صحبت بفرمائید) و شرکتی تشکیل شده است با۵۱ درصد سهام شهرداری تهران و۴۹ درصد دارندگان اتوبوس‌های سابق که جمع سرمایه‌ای که برای این شرکت پیش بینی شده۳۰ میلیون تومان بوده است شهرداری تهران بابت سهم خودش با گرفتن وامی‌از بانک ملی۱۴۵۰۰۰۰۰ تومان مجموعاً وجه نقد در این شرکت گذاشته و شرکت با چنین سرمایه قلیلی با همکاری دارندگان قبلی اتوبوس دست به کار رفع احتیاج اتوبوسرانی شهر تهران شده است پس از مدت کوتاهی تفاوت هدفه این دو دسته سهامدار مانع این همکاری و این هم‌قدمی شده به این معنی دارندگان قبلی اتوبوس سرمایه‌های که ارائه کرده بودند یک تعداد اتوبوسهای شکسته و فرسوده و از کار افتاده بود که ساکنین تهران همه به یاد دارند و این بوده است سرمایه‌ای که ارائه کرده بودند و چندین میلیون تومان وامهائی که بابت اقساط این سرمایه به بانک داشتند و این را به این شرکت جدیدالتأسیس تحمیل کردند اما این دو دسته دو هدف بکلی دور از هم داشتند یعنی دارندگان این اتوبوسها صرفاً تاجر بودند و هدفشان تنها تجارت و بهرهبرداری و استفاده بوده و حال اینکه قصد سهامدار عمده یعنی شهرداری تهران تأمین نیازمندیهای ساکنین محترم تهران بوده و به هیچ وجه قصد تجارت و انتفاع از اقدام به این عمل نداشتند و به ناچار این دودسته از هم جدا شدند شرکتی که با یک چنین سرمایه قلیلی شروع به کار کرده بود در همان ابتدای کارش ناچار شده است در حدود۱۸ میلیون تومان به دارندگان اتوبوسهای سابق بپردازد که آنها را از صحنه خارج کند و بتواند یک کاسه و یک جا این امر را به عهده بگیرد و برای رفع نیازمندیهای ساکنین تهران تدابیری که می‌تواند اتخاذ کند بنا براین شهرداری با چنین شرایط نامساعدی در ابتدای کار شروع به کار کرده و از سال ۱۳۳۵ تا حال در طی ۱۱،۱۲ سال اخیر شرکت واحد اتوبوسرانی در شرایط فعلی به صورتی درآمده است که دارائی ثابت آن بدمن کسر استهلاک ۵۲۳ میلیون تومان برآورد می‌شود که من جزئیات این دارائی را به عرض حضار محترم خواهم رساند و اگر به قاعده مرسوم استهلاکی که باید از این دارائی کم کنیم که در حدود ۱۲۹ میلیون تومان پیش بینی می‌شود دارائی فعلی شرکت واحد اتوبوسرانی۳۹۳ میلیون تومان است بنده رقم‌هائی که خدمتتان عرض می‌کنم براوردهائی است که شده است و در اختیار ما گذاشته‌اند ولی اضافه می‌کنم که برای به دست آوردن ارقام قطعی از یکی از شرکتهای حساب رسی قسم خورده معروف بین‌المللی کوپرز تقاضا شده است در مورد شرکت واحد اتوبوسرانی سلسله اقداماتی برای ما بکند یکی دارائی شرکت دقیقاً پیش بینی و ارزیابی بکند و با فرمهائی که دارند و مطابق اصول اقتصادی بین‌المللی است دوم اینکه تراز نامه این شرکت را تا پایان سال۴۶ تهیه کنند و امیدوار هستیم که این ترازنامه و صورت برداریها تا پایان خردادماه آماده بشود و ما به جای ارقامی‌که تا حدی تقریبی است بتوانیم ارقام قاطع و تحقیقی به استحضار نمایندگان محترم مجلس برسانیم این رقم۳۹۳ میلیون تومان دارائی شرکت واحد اتوبوسرانی را که ارزیابی می‌کنیم عبارتست از۳۰۵ میلیون تومان اتوبوس و وسایط نقلیه۳۷ میلیون تومان ساختمان و زمین (دکتر بهبودی- زمین چقدر است؟) که عبارتست از سه تعمیرگاه بزرگ و مجهز دو توقف گاه بزرگ و مجهز و یک ساختمان اداره مرکزی شرکت واحد و سایر دارائیهای شرکت واحد در حدود۱۸ میلیون تومان پیش بینی شده که جمعاً رقم۳۹۳ میلیون تومان را شامل می‌شود اما درآمد جاری شرکت واحد عبارتست از۴۶ میلیون تومان که شامل است از موجودیهای انبار و وسایل کار لازمه این شرکت. بنده خانه‌های کارگری که از طرف شرکت واحد اتوبوسرانی در طی این مدت ساخته شده است جزو رقم دارائی شرکت حساب نکردم برای اینکه این خانه‌ها با شرایط بسیار سهلی بیست ساله با ربح چهار درصد به کارگران این شرکت واگذار شده است ولی برای استحضار عرض می‌کنم که ۲۶۱ خانه در مساحتی معادل صدو پنجاه هزار متر مربع زیر بنا است که به وسیله وزارت آبادانی و مسکن برای شرکت واحد اتوبوسرانی ساخته شده و در اختیار شرکت واحد با شرایط بسیار آسانی گذاشته شده و کارگران شرکت واحد که تعداد آنها ۱۲۸۴۶ نفر است علاوه بر این خانه‌ها از دو فروشگاه مجهز که تمام مایحتاج کارگران را فراهم می‌کند استفاده می‌کنند که احتیاجات آنها با قیمتهائی از ده الی پانزده درصد کمتر از نرخ بازار آزاد و به اقساط و با شرایط بسیار سهل در اختیار کارگران شرکت واحد و خانواده آنها گذاشته می‌شود شرکت واحد اتوبوسرانی درحال حاضر ۲۲۰۴ دستگاه وسیله نقلیه دارد که ۴۴۰ دستگاه آن اتوبوس دو طبقه و ۱۳۹۲ دستگاه اتوبوس یک طبقه و ۳۷۲ اتوبوس کوچک یا به‌اصطلاح متبوع امروز می‌نی بوس که جمعا ۲۲۰۴ دستگاه است و با این تعداد وسائط نقلیه طبق یک آمارگیری دقیق فعلاً روزی دو میلیون و دویست پنجاه هزار نفر مسافر را از مبدأ به مقصد انتقال می‌دهد شاید عیب نداشته باشد اگر به عرایضم اضافه کنم که نسبت جمعیت فعلی شهر تهران به نسبت تعداد اتوبوسهائی که در اختیار این شرکت هست یعنی ۲۲۰۴ اتوبوس واقعاً کافی نیست ولی اوضاع و احوال خیابانهای ما هم ظرفیت و کشش تعداد بیشتری وسائط نقلیه را ندارد (صحیح است) و حالا بند آماری حضورتان عرض می‌کنم که در همه جای دنیا مطابق اطلاعات دقیقی که به دست آمده برای هر پانصد نفر سکنه شهرها یک اتوبوس قائل هستند و ضروری می‌دانند در حالیکه سکنه شهرهای بزرگ دنیا احتیاجات حمل و نقل خود را از ترن‌ها و قطارهای زیرزمینی تأمین می‌کنند و اتوبوس در آنجا یک وسیله نقلیه نیمه لوکس است بنا بر این برای هر پانصد نفر یک دستگاه اتوبوس استانداردی است که در تمام دنیا پذیرفته شده و عمل شده و ما با این تعداد اتوبوسی که داریم باید با حسن اداره احتیاجات ساکنین پایتخت را رفع بکنیم بطوریکه استحضار دارید قیمت بلیط اتوبوس در تهران دو ریال است در حالیکه در فرانسه قیمت بلیط اتوبوس برا یک کورس متوسط که پنج کیلومتر پیش بینی شده است یک فرانک است معادل۱۶ ریال، در لندن یک کیلومتر اول یک پنس یعنی چهار ریال و برای هر کیلومتر اضافه دو پنس که یک مسافت پنج کیلومتری قیمت هر بلیط بالغ بر دوازده ریال می‌شود در شهرهای بزرگ آلمان برای یک مسافت پنج کیلومتری قیمت بلیط اتوبوس شصت فینیک است یعنی در حدود همان دوازده ریال و دوازده ریال یک قیمتی است که در همه جای دنیا برای بلیط اتوبوس پیش بینی شده است با احتساب به اینکه همه نوع وسائط نقلیه هم دارند و با اینکه در تهران تنها وسیله نقلیه اکثریت ساکنین پایتخت همین اتوبوس‌ها هستند هدف این شرکت همواره این بوده است که با تحمل هر ضرری و با انجام ندادن هر تعهدی سعی کند از بالا رفتن نرخ بلیط اتوبوس جلوگیری کند برای اینکه ممکن است فرض بفرمائید اضافه شدن یک ریال به نرخ اتوبوس رقم خیلی قابلی به نظر نرسد ولی گذشته از اینکه در وضع زندگی بسیاری از مردم شهر تهران این یک ریال هم اثر خواهد گذاشت عیب کار افزایش نرخ این است که روی تمام نرخ‌ها سایه می‌افکند و در تمام قیمتها تأثیر خواهد داشت (معیری- بسیار مؤثر است) (صحیح است) مسافت متوسط کورس‌های اتوبوس ما اگر در تمام دنیا پنج کیلومتر است در اینجا هشت کیلومتر است این آمار و ارقامی که حضورتان عرض می‌کنم برای این است که یک قدری بشود بهتر وضعیت کار و فعالیت این شرکت و مشکلات این شرکت را تصور کرد در چهار سال قبل یک دستگاه اتوبوس در تهران در طی یکروز سی و پنج راه کار می‌کرد تا بتواند ۳۵۰۰ مسافر را به مقصد برساند بر اثر کثرت جمعیت شهر، توسعه شهر و بعد کثرت روز افزون وسائط نقلیه که سبب کندی سرعت اتوبوسرانی می‌شود فعلا حدود ۳۷۵ کیلومتر در روز مجموع فعالیت رسیده است به ۲۱۰ کیلومتر یعنی شانزده راه برای نقل و انتقال ۳۵۰۰ مسافر بنابراین در شرایط کندروی فعلی ناچار در شرکت واحد باید تعداد اتوبوس‌ها را اضافه کنیم یعنی قبول ضرر و خرج بیشتری. با عرض این توضیحات و با توجه به اینکه شرکتی با دست خالی شروع به کار کرده و یک چنین مسئولیت خطیری را عهده دار شده و حالا هم به توفیق خدمت نائل شده، به پاسخ یک یک سؤالات نماینده محترم می‌پردازم. سؤال فرموده‌اند.

۱- از تاریخ تأسیس شرکت اتوبوسرانی تا آخر سال ۱۳۴۶ میزان سرمایه گذاری دولت و شهرداری تهران در آن شرکت چه میزانی است؟

طبق اساسنامه سرمایه شرکت سیصد میلیون ریال تعیین و مقرر گردیده است که از این مبلغ ۱۴۵۰۰۰۰۰۰ ریال در بدو تأسیس به صورت وام مأخوذه از بانک ملی به شرکت پرداخت شده و بقیه نیز در خلال سنوات گذشته و تدریجاً به صورت وجه نقد و احتساب عوارض و پرداخت بدهی شرکت به گمرک و غیره به مرور زمان از طرف شهرداری پرداخت و بابت بقیه سرمایه شرکت محسوب شده است.

بهای دویست دستگاه اتوبوس دو طبقه که در سال ۱۳۴۳ برای شرکت خریداری گردیده و همچنین بیست درصد پیش بهای خرید یکصد دستگاه اتوبوس بنز ساخت کارخانجات داخلی هر دو از طرف دولت تعهد شده که جمعاً بابت این دو فقره مبلغ ۲۲۶۹۹۸۹۰۳ ریال تا آخر سال ۴۶ از طرف دولت پرداخت گردیده که شرکت آن را به حساب افزایش سرمایه خود محسوب داشته و طبق لایحه اخیر بابت سهم دولت در شرکت محسوب خواهد شد.

۲- سؤال- آیا شرکت واحد اتوبوسرانی به مؤسسات خارجی بدهکار است یا خیر؟ و چنانچه بدهکار می‌باشد میزان آن چه مقدار است و بابت چه می‌باشد و مجوز دریافت آن چه بوده است؟

بدهی شرکت به مؤسسات خارجی فقط بقیه اقساط بهای دویست دستگاه اتوبوس دو طبقه و در حدود مبلغ ۴۴۷۰۰۰۰۰۰ ریال می‌باشد که از طرف دولت تعهد و ترجیحاً به اقساط ماهیانه ۳۳۰۰۰ پوند پرداخت می‌شود.

سؤال فرموده‌اند، سازمان بیمه‌های اجتماعی چقدر از شرکت واحد اتوبوس رانی بستانکار می‌باشد و جریمه تأخیر و دیر کرد آن چقدر است و مجوز وصول نکردن مطالبات خود چه بوده است؟

متأستفانه شرکت از بدو تأسیس تا پایان سال ۱۳۴۶ موفق نگردیده است که ۱۳% سهم کارفرما را به سازمان بیمه‌های اجتماعی پرداخت نماید و از این بابت جمعاً ۵۲۶۰۰۰۰۰۰ ریال بدهکار می‌باشد که طبق لایحه اخیر تعهد پرداخت این بدهی نیز از طرف دولت به عمل آمده و بابت سهام دولت در شرکت محسوب خواهد شد.

و اما اینکه سؤال فرموده‌اند مجوز وصول نکردن مطالبات مزبور چه بوده است؟ (دکتر مهندس بهبودی- مجوزی نداشته) مجوز داشته تقاضای شرکت واحد اتوبوسرانی بر اساس تقاضای صاحبان سهام تصویب شده و بعد از تصویب پرداخت شده عین تصویب نامه‌های آنها هم موجود است بنده می‌توانم ارائه بدهم چون شرکت واحد اتوبوسرانی یک سازمان تجارتی و انتفاعی نیست و با قبول هر گونه خسارت سعی دارد نرخ بلیط را در حداقل ممکنه ثابت نگاه دارد تا موجبات رفاه و آسایش اهالی محترم تهران و به خصوص کارگران را فراهم نماید سازمان بیمه‌های اجتماعی که اطمینان داشته است مطالبات او ولو به عهده تعویق بیفتد از بین نخواهد رفت علیهذا نخواسته است با سازمانی که در خدمت کارگران و در حقیقت وابسته به خود کارگران است مانند یک کارفرمای عادی مستنکف رفتار کند و آن را تحت فشار قرار دهد.

نایب رئیس- آقایان استحضار دارند که برای سؤال و جواب بیشتر از ۱۵ دقیقه وقت در آئین‌نامه در نظر گرفته نشده و چون توضیحات جناب آقای معاون وزارت کشور تمام نشده بنده استدعا می‌کنم از خانمها و آقایانی که با تمدید وقت موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ادامه بفرمائید.

ادیب محمدی- (معاون وزارت کشور)- سؤال فرموده‌اند: آیا شرکت واحد سهم کارگران را در حق بیمه کسر کرده است یا خیر؟ اگر کسر کرده است آن را چه کرده است؟

۵% بیمه‌های اجتماعی سهم کارگران از طرف شرکت واحد مرتباً وصول و به سازمان بیمه‌های اجتماعی پرداخت گردیده و از این بابت فقط ۵۷۰۰۰۰۰۰ ریال وصول گردیده ولی ایصال نشده که دولت پرداخت آن را نیز متعهد شده و جزو اقلام بدهی شرکت به دولت است که جمعاً ۴۹% سهام دولت را در این شرکت تشکیل خواهد داد. (فرهادپور- کسر کردند و به بیمه نپرداختند؟) این ۵ درصد به موقع از دستمزد کارگر کسر گردیده ولی در مدت پنج سال نتوانستند بپردازند و خود دولت از ۴۹ درصد سهامی که خریده بدهی شرکت واحد را به بیمه‌های اجتماعی متقبل شده و می‌پردازد.

سؤال فرموده‌اند: مطالبات شرکت نفت از شرکت اتوبوسرانی چقدر می‌باشد؟

شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه تا پایان سال ۱۳۴۶ کلاً مبلغ ۱۷۶۱۷۴۷۷۳ ریال به شرکت ملی نفت ایران بدهکار می‌باشد که از طرف دولت تعهد پرداخت این بدهی شرکت نیز به عمل آمده و جزو سهام دولت خواهد شد.

سؤال فرموده‌اند: بیلان تفصیلی شرکت واحد با قید حقوق مزایا و پاداش مدیران و رؤسای مربوطه به عرض مجلس شورای ملی رسانده شود.

الف- بیلان قطعی عملکرد شرکت در سال ۱۳۴۶ با نظارت هیئت حسابرسان بین‌المللی کوپرز تحت رسیدگی و تنظیم است و طبق معمول باید تا آخر خرداد ماه آماده شود که البته پس از آمادگی به اطلاع خواهد رسید.

ب- حقوق مدیران و رؤسای این شرکت اعم از مدیر عامل و یا اعضاء هیئت مدیره با توجه به خدمات شبانه روزی نامحدود و بدون استفاده از تعطیلات مبلغ۲۵۰۰ تومان و همچنین حقوق و رؤسای ادارات درجه اول شرکت حداکثر در حدود ۱۵۰۰ الی ۲۰۰۰ تومان می‌باشد و تا کنون تیز بیش از آنچه به عنوان عیدی و مانند سایر کارمندان دولت دریافت داشته‌اند هیچ گونه پاداش دیگری به آنان پرداخت نگردیده است و مدیر عامل این شرکت که معروف حضور همه آقایان هست و واقعاً با یک فداکاری و خدمت صادقانه انجام وظیفه می‌کند و از کارمندان با سابقه وزارت کشور است ۱۸۰۰ تومان حقوق می‌گیرد و ۲۵۰۰ تومان از دستگاه شرکت واحد مزایا دریافت می‌کند.

سؤال فرموده‌اند: چه ترتیبی اتخاذ شده که این شرکت به عنوان یک واحد اقتصادی سالم بدون ضرر و زیان به کار خود ادامه می‌دهد؟

همه گونه تدابیر لازمه برای آنکه شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه به صورت یک واحد خدمتگزار اجتماعی سالم درآید و بهترین اصول مدیریت بر آن حکمروا باشد اتخاذ گردیده است که از جمله تغییر روشهای مالی شرکت به موجب توصیه‌های متخصصین و کارشناسان امور مالی شرکت و سعی در اتخاذ روشهای نوین مدیریت و استفاده بهتر از عوامل موجود می‌باشد و مسلماً با تصویب لایحه سرمایه‌گذاری دولت در این شرکت نیل به این هدف تسهیل و موجبات موفقیت آن تکمیل خواهد شد.

بنده به عرایضم خاتمه می‌دهم و اگر محتاج توضیحات بیشتری شد بعداً به عرض خواهم رساند (احسنت. احسنت).

نایب رئیس- آقای دکتر بهبودب بفرمائید.

دکتر مهندس بهبودی- بنده در ابتدای عرایضم باید به عرض مجلس شورای ملی برسانم که اگر حزب اقلیت انتقادی از دستگاهی می‌کند به هیچ وجه نظر به اشخاصی که اداره کننده این دستگاه هستند ندارد و بلکه انتقاد را در جهت هدایت و ارشاد می‌کند که به بهبود وضع و ازدیاد بازده آن مؤسسه منجر شود مخصوصاً یک مؤسسه کارگری که بنا بگفته معاون محترم وزارت کشور بیش از دوازده هزار کارگر دارد، این کارگران نیز در رده کارگرانی هستند که از فرمان انقلاب باید مستفیض بشوند و کارشان در مسیری بیفتد که بازده و سود داشته باشد و این بازده و سود عاید کارگران بشود، گرچه مطابق استدلالی که آقای معاون وزارت کشور فرمودند شرکت واحد اتوبوسرانی یکی از شرکت‌هائی است که بسیار بسیار سود داده چون سرمایه ۳۰ میلیون تومانیش به ۴۰۰ میلیون تومان رسیده و این غیر از آنکه سود داشته باشد خیال نمی‌کنم به چیز دیگری بتوان تعبیر کرد البته اگر این استدلال را صحیح تلقی بکنیم ولی من تصور نمی‌کنم استدلالشان در مورد سرمایه و رسیدن ۳۰ میلیون تومان به ۴۰۰ میلیون صحیح باشد یعنی خودشان حساب کردند اراضی شرکت را که معلوم نیست به چه قیمتی خریده‌اند و در اثر ترقی بازار آن شرکت متخصص انگلیسی که آمده و ارزیابی کرده معلوم نیست که در قیمت بازار تهران وارد باشد و اطلاعی داشته باشد، ارزیاب‌ها چه کسانی بودند که ۳۷ میلیون و خورده‌ای تومان اراضی و ابنیه را به حساب گذاشته‌اند و حالا ادعا می‌کنند که چهارصد میلیون تومان سرمایه دارند عرض کنم که فرمودند ۳۰ میلیون تومان سرمایه اولیه را۵ /۱۴ میلیون را از شهرداری وام گرفت بقیه سهامی‌بود که دارندگان اتوبوس‌های قدیم با واگذاری اتوبوسشان و دیونی که از بابت خرید این اتوبوسها داشتند به شهرداری تحمیل کرده بودند اولاً چطور توانسته بودند به شهرداری تحمیل کنند بنده نفهمیدم فرمودند برای اینکه این کار را یک کاسه بکنند و از مداخلات نابجای آن ۴۹% سرمایه دار بکاهند حاضر شده بودند ۱۸ میلیون تومان وجه نقد به این آقایان بدهند و آقایان را مرخص کنند یعنی بابت ۴۹% سهامشان که کمتر از ۱۸ میلیون تومان ارزش داشت و فرمودند این ۴۹% یک مشت اتوبوس قراضه بعلاوه دیون بوده و بعد از مدتی که اشکال‌تراشی در کار شرکت واحد کرده بودند حاضر شده بودند که ۱۸ میلیون تومان بدهند و آنها را مرخص کنند فرمودند که سرمایه فعلی شرکت با توجه به استهلاکش ۵۲۳ میلیون تومان است که اگر مطابق قواعد تجاری ۱۲۹ میلیون تومان استهلاک را حساب کنند ۳۹۳ میلیون تومان سرمایه بوده است استهلاک را به چه می‌گویند و به چه منظوری هست؟ استهلاک را به آن می‌گویند که از سرمایه شرکت کم کنند و در یک حساب مخصوصی به نام حساب استهلاک اندوخته کنند آن می‌شود حساب استهلاک نه اینکه توی دفتر ستون باز کنند به عنوان ستون استهلاک و بنویسند ما اینقدر حساب استهلاک داریم این از نظر قاعده تجارت و عرف صحیح نیست می‌بایستی بفرمایند در حساب استهلاک چه دارند، این استهلاک برای چیست؟ برای این است که اتوبوسی که فرسوده شد و ماشین آلاتی که فرسوده شد از حساب استهلاک برداشت کنند و نو بخرند ولی متأستفانه این کار نشده البته بنده معذرت می‌خواهم در این سرمایه ۳۷ میلیون تومان زمین حساب شده که معلوم نیست مبنای ارزیابیشان چه بوده است و ۳۰۵ میلیون تومان قیمت اتوبوسها بوده که امروز معلوم نیست ۳۰۵ میلیون تومان قیمت داشته باشد و ۱۸ میلیون تومان سایر دارائی‌ها بوده که بوسیله کارشناسان یک شرکت خارجی برآورد شده و این می‌بایست بوسیله کارشناسان ایرانی که می‌دانند اقلا قیمت زمین چیست و وضع دفتر و دستک شرکتهای خودمان را بیشتر وارد هستند مورد رسیدگی و بررسی قرار می‌گرفت، فرمودند در این حساب ۲۶۱ خانه را به حساب نیاورده‌اند برای اینکه خانه‌هائی که ساخته شده برای رفاه کارگران شده، بنده به سهم خودم متشکرم ولی خواهش می‌کنم آقای معاون وزارت کشور از شرکت اتوبوسرانی بپرسند اداره‌ای که به نام اداره ساختمان دارند و حقوقی که بابت این اداره می‌دهند چقدر است و اقساطی که از کارگران بابت این خانه‌ها گرفته می‌شود چقدر است این دوتا را باهم مقایسه کنند و ببینند این دو شیفر با هم می‌خوانند یا نه (رضوی- اینها را وزارت آبادانی و مسکن ساخته) بله ولی برای حفظ این خانه‌ها اداره‌ای به نام اداره ساختمان درست کرده‌اند و جناب آقای دکتر یزدان پناه نباید خرج بیشتر از دخل باشد، فرمودند ۴۴۷ میلیون ریال به مؤسسات خارجی بدهکارند که دولت تعهد کرده است این دیون را بدهد بنده مجوز خواستم که مجوز قرض از خارج چه بوده و آیا هر شرکتی می‌تواند به میل خودش از خارج وام بگیرد بدون اینکه مجلس در جریان باشد، بعد هم دولت با یک قانونی بیاید و بگوید آقا بنشینید و تصویب کنید که ما از خزانه دولت دیون شرکت واحد یا هر شرکت دیگری را بدهیم، این نحوه مدیریت غلط است و با این ترتیب خیلی از مسائل و مسئولیتها لوث می‌شود اینجا فرمودند که ما در روز دو میلیون و دویست و پنجاه هزار نفر مسافر داریم ۲۲۵۰۰۰۰ نفر با بلیط دو ریال می‌شود پانصد هزار تومان در هرروز که آقای فرهادپور هم مسلک بنده اینجا وقتی صحبت می‌کردند گفتند که آقا من به مناسبت مسئولیتی که داشتم می‌دانم که شرکت روزی پانصد هزار تومان فروش دارد ولی به تصدیق صورت جلسات در آن موقع همه فریاد زدند که این طور نیست و این رقم غلط است و شرکت بیش از روزی ۳۰۰ هزار تومان فروش ندارد در حالیکه الان فرمودند ۲۲۵۰۰۰۰ نفر هر روز با اتوبوس حرکت می‌کنند که با احتساب افرادی که با مینی بوس حرکت می‌کنند درآمد بیشتر از این است که بنده به عرض آقایان خواهم رساند، فرمودند ۵۲۶ میلیون ریال به سازمان بیمه‌های اجتماعی بدهکاریم بنده نمی‌دانم چرا رقمی که ایشان به عرض مجلس رساندند با رقمی که به عرض کمیسیون کشور مجلس رسیده فرق دارد چون ادعا شده ۵۸۳ میلیون ریال به بیمه‌های اجتماعی بدهکارند بدون زیان دیر کرد عددی در حدود ۵۸۴ میلیون ریال می‌شود (خواجه نوری-۵% سهم کارگران جداست) بنده فرمایش جنابعالی را تصدیق می‌کنم این یک پاسخ اجمالی بود که به فرمایشات جناب آقای معاون وزارت کشور عرض کردم ولی مدارک و مأخذی که ما داریم خلاف فرموده‌های ایشان است مطالبی که در روزنامه‌ها نوشته می‌شود ممکن است برای عده‌ای فقط به منظور سیاه کردن روزنامه تلقی بشود یا فقط خواننده بخواهد وقتش را بگذارند ولی هستند مردمان بسیار زیادی که از این اعداد و ارقام که در روزنامه‌ها نوشته می‌شود و به حق هم باید نوشته شود برای خودشان تصوراتی می‌کنند مأخذی حساب می‌کنند و نتیجه‌گیری می‌کنند و از این نتیجه گیری می‌کنند و الا روزنامه که بیخود منتشر نمی‌شود روزنامه برای این منتشر می‌شود که سطح فکر مردم را بالا ببرد و مردم نتیجه‌گیری و قضاوت بکنند در تاریخ ۱۷ شهریور ۱۳۴۱ روزنامه محترم پیغام امروز مقاله‌ای داشته که مأخذ آن مقاله از گزارشی بوده که مدیر عامل وقت به پیشگاه مبارک شاهنشاه معروض داشته در آنجا خرج یک اتوبوس دو طبقه و خرج یک اتوبوس بنزینی قبل از شرکت را حساب کردند و به این نتیجه رسیدند که یک اتوبوس دو طبقه ۳۹۲ ریال کمتر از یک اتوبوس بنزینی خرج دارد حالا چنانچه همه آقایان شاهدند که اتومبیلهای بنزینی سابق استفاده می‌داده حالا که اتوبوس دو طبقه شده و مسافرش هم بیشتر شده خرجش هم طبق آن ارقام ۳۹۲ ریال کمتر شده قاعدتاً استفاده بیشتر باید بدهد، در کیهان یکشنبه ۲۲ بهمن ۱۳۴۰ گزارشی است که مدیر عامل وقت به پیشگاه مبارک شاهنشاه معروض داشته و گفته درآمد متوسط شرکت در وضع فعلی ۲۷۰۰۰۰۰ ریال است و جمع درآمد از اول فروردین لغایت ۱۵ بهمن جاری ۸۳۲۳۴۷۰۸۳ ریال بوده و این رقم نسبت به مشابه آن در سال قبل در حدود ۸۱ میلیون ریال افزایش یافته که مؤید حسن اداره شرکت و فداکاری کارکنان آن می‌باشد در نتیجه در خلال تصدی مدیران فعلی شرکت توانسته است تا اول بهمن ماه در حدود ۲۰۰ میلیون تومان از تعهدات خارجی و یکصد میلیون تومان از تعهدات داخلی خود را پرداخت نماید. لازم است که بنده به عرض مجلس شورای ملی برسانم که روزی که این گزارش به عرض پیشگاه مبارک ملوکانه رسید فقط ۸ ماه از انتخاب هیأت مدیره جدید گذشته بود یعنی آقایان با فداکاری و حسن اداره خودشان توانسته بودند این خدمتگزاری را بکنند ولی بعد چطور شد که چند وقت پیش مجلس فهمید که نتیجه معکوس بوده (مصطفوی نائینی- چرا معکوس بوده یک مقدار را پرداخته بقیه مانده) عرض کنم، در شماره۱۰۳۸۰ مورخه۲۳ آذر ۱۳۴۰ یعنی دو ماه قبل از اینکه این گزارش به پیشگاه ملوکانه معروز بشود آقای مدیر عامل وقت در جلسه‌ای که با حضور دانشجویان دانشگاه برپا بود ادعا می‌کند چون ساعات کار بین ۵ /۷ تا ۵ /۸ صبح است در ظرف یک ساعت ما مجبور هستیم ۱۰۰۰۷۵۰مسافر را حمل کنیم یعنی اگر این مبلغ را ضرب در دو ریال بکنیم که قیمت بلیط اتوبوس است در یک ساعت یعنی بین ۵ /۷ تا ۵ /۸صبح درآمد شرکت ۲۰۰۱۵۰۰ ریال می‌شود حالا چطور در عرض یک ساعت درآمد این مبلغ است و در عرض همه مدت کار شرکت در روز ۲ میلیون و خورده‌ای است بنده که عقلم نمی‌رسد (خواجه نوری توجه بفرمائید بقیه مدت اتوبوس‌ها خالی می‌گردند) جناب آقای خواجه نوری ظهر هم همین عده را به منزلشان می‌برند مگر به قول جنابعالی و از سر تصدق دولت حزبی شما در محل کارشان ساندویج بخورند و تفریح کنان و پیاده برگردند منزل و با اتوبوس برنگردند و الا معلوم نیست شرکت که در یک ساعت ۱۰۰۰۷۵۰نفر مسافر حمل می‌کند در تمام مدت باید در همین حدود باشد و چرا نیست؟ (دکتر رهنوردی- این مربوط به این حزب و این دولت که نیست) بله قربان همه مسائل به هم مربوط است به اینجا هم می‌رسیم در شماره۵۰۷۳۵ مورخ ۷ شهریور ۴۱ روزنامه کیهان از قول مدیر عامل شرکت نوشته هرروز بطور متوسط ۲۷۰۰۰۰ تومان درآمد داریم این درست همان عددی است که به عرض شاهنشاه هم رسیده ولی مخارج یکمرتبه شده روزی ۳۳۵۰۰۰ تومان جناب آقای عباس میرزائی این درست همان ایامی است که می‌خواستند بلیط اتوبوس را ببرند بالا و اعلام کردند خرج شرکت در روز ۳۳۵ هزار تومان است یا گزارشی که مدیر عامل قبل داده صحیح نیست یا این گزارش به منظور بالا بردن قیمت بلیط اتوبوس جعلی تنظیم شده یکی از این دو باید باشد.

نایب رئیس- آقای دکتر بهبودی وقت جنابعالی تمام شد.

دکتر بهبودی- بنده بازهم عرایضی دارم.

نایب رئیس- چون وقت ایشان تمام شده چنانچه خانمها و آقایان با تمدید وقت موافق هستند تمنا می‌فرمایم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. بفرمائید.

دکتر بهبودی- بنده از حسن ظن مجلس تشکر می‌کنم (یک نفر از نمایندگان- حسن نیت) حسن نیت مجلس (یک نفر از نمایندگان- منظور اکثریت است) بنده خیال می‌کنم در بین اکثریت همان قدر دوستانی داشته باشم که در بین اقلیت (چند نفر از نمایندگان- بیشتر) مقیاس را حجت گرفتم. عرض کنم که جناب آقای معاون وزارت کشور ضمن گزارشی که به عرض مجلس رساندند فرمودند ۱۳ درصد سهم کارگر را نتوانستند بدهند رقمی‌در حدود ۵ میلیون تومان کسر کردند بابت ۵ درصد آن رقم را هم نتوانستند بدهند اصلاً مسأله نتوانستنی نبوده علاقه‌ای به این کار ندارند نه علاقه‌ای به کارگر دارند نه علاقه‌ای به بیمه‌های اجتماعی. به عرضتان می‌رسانم (عباس میرزائی- شما می‌دانید کارگر از بیمه‌های اجتماعی و حقوقی که مکتسب از بیمه‌های اجتماعی است استفاده کرده) جناب آقای عباس میرزائی می‌دانید که وقت بنده محدود است مدیر عامل وقت در تاریخ ۲۳ /۹ /۴۰ اینطور فرمودند راننده‌ها که سواد حسابی ندارند و تمامشن مال جنوب شهر هستند مثل اینکه جنوب شهری بودن گناه است و تمامشان راننده‌هائی بودند که روی کامیون کار کرده‌اند و ما هم باید راننده درجه یک برای کارمان بگیریم و کار اینها معلوم است اینها اگر صبح کله پاچه نخورند وسط آن دل و جگر نخورند وسط آن چیزهای دیگر نخورند نمی‌توانند پشت رل بنشینند یک مدیر عامل طرز تفکرش به بهترین طبقه کارگر که ستون فقرات شرکت واحد را تشکیل می‌دهد اینطور است (یک نفر از نمایندگان- مگر بد است) نه به این لحن زننده عرض کنم کارگری را از شرکت واحد بیرون کردند به موجب حکم شورای داوری که فتوکپی آن نزد بنده هست (قراچورلو- هیأت حل اختلاف) هیأت حل اختلاف (یک نفر از نمایندگان- تاریخش را بفرمائید) ۹ /۶ /۴۶-۵۲۵ تومان یعنی ۵۲۵۰ ریال از حق یک کارگر اخراج شده بپردازند فوتوکپی آن هم اینجا هست این ۵۲۵۰ ریال را به این کارگر نپرداختند این کارگر مجبور شده اجرائیه صادر کرده به موجب فوتوکپی این چک بانک مرکزی به مبلغ ۵۲۵۰ ریال آن مبلغ به اضافه عشریه در وجه اجراء صادر کرده‌اند طرز تفکر دستگاه نسبت به طبقه کارگر را بینید. عرض کنم نسبت به بیمه‌های اجتماعی این آقایان نظرشان نسبت به بیمه‌های اجتماعی این است که بنده می‌خوانم توی نشریه خودشان چاپ شده است نشریه شرکت واحد (عباس میرزائی- مال چه سالی است؟) مربوط به سال ۱۳۴۰ زمانش فرق نمی‌کند (عباس میرزائی- جناب مهندس قبل از انقلاب بوده است) عرض می‌کنم این دیونی که شرکت واحد دارد مال قدیم است و مربوط به حالا نیست همان مدیریتی که آن زمان بوده حالا هم هست همین آقا که الان مدیر عامل است آن موقع هم جزو هیئت مدیره و رئیس هیئت مدیره بوده و هیچ فرق نمی‌کند به علاوه بنده عرض کردم اجازه بدهید وارد شخصیت‌ها نشویم. شاید موقعی که امر به ایجاد درمانگاه فرمودند و اختیار انجام این خدمت مقدس به چاکر محول شد رئیس یک اداره‌ای به مدیر عاملش می‌گوید چاکر (مهندس صائبی- به گزارش دهنده باید بگوئید) این دستگاه آدم سازی است گزارش دهنده لابد در محیطی بوده که ایجاب می‌کرده بنویسد چاکر، عده زیادی فکر می‌کردند با بودن سازمان بیمه‌های اجتماعی چرا مجدداً درمانگاه در شرکت واحد تأسیس می‌شود ولی غافل از اینکه ۸۰۰۰ نفر از کارگران شرکت با ۳۰۰۰۰ نفر عائله آنان رضایت کامل از درمانگاههای سازمان ندارند و کارگران شرکت که مهره‌های اساسی شرکت را تشکیل می‌دهند وسیله‌ای برای معالجه خود و خانواده خود نداشته و اگر دو نفر از فرزندان کارگری در یک روز بیمار می‌شد. درمانگاه سازمان هر دو نفر را در یک روز نمی‌پذیرفت و عدم توجه دقیق به سلامت و نیروی جسمانی و انسانی کارگران شرکت که از اهم وظیفه انجام وظایف سنگین اجتماعی این شرکت بود به وسیله سازمان بیمه‌های اجتماعی دقیقاض مورد توجه قرار نمی‌گرفت و به تدریج کارگران و کارمندان دلسرد می‌شدند چون نمی‌توانستند با جسمی‌بیمار و علیل و فکری ناراحت صمیمانه خدمت کنند زیان مادی و معنوی به شرکت وارد می‌شد. این است طرز تفکر این دستگاه به سازمان بیمه‌های اجتماعی و سازمان بیمه‌های اجتماعی هنوز هم مثل سابق است و دیگر نمی‌توانند بگویند تغییراتی در آن دستگاه داده شده و هیچ تغییراتی جناب آقای عباس میرزائی از سال ۱۳۴۰ داده نشده است. عرض کنم آمدند یک مقداری اتومبیل شورلت خریدند حالا اتوبوس شورلت به چه درد شرکت می‌خورد بنده نمی‌دانم این اتوبوس‌های شورلت چون بنزینی بود همین اواخر الآن تاریخش را عرض می‌کنم آمدند موتور بنز نو روی این اتوبوسهای کهنه شورلت گذاشتند بدون اینکه توجه کنند اگر موتور را عوض کنند بقیه دستگاه فنی را هم باید عوض کنند این موتورها را نه هزار تومان خریدند و گذاشتند روی اتوبوس‌ها و هیچ کدام اینها کار نکرد و الآن هم آگهی فروش این اتوبوس‌ها را منتشر کردند (یک نفر از نمایندگان- این قدیمی‌است) هیچ قدیمی‌نیست (یک نفر از نمایندگان- شرکت واحد خیلی خوب اداره می‌شود) بسیار بسیار خوب اداره می‌شود! بنده هم‌عقیده هستم اگر جنابعالی پریشب ساعت ۹ شب در خیابان اکباتان تشریف داشتید و خط اتوبوسرانی که به نیروی هوائی مسافر می‌برد ملاحظه می‌فرمودید این حرف را نمی‌زدید چون خط اتوبوس از اواسط خیابان اکباتان تشکیل شده بود تا خیابان چراغ برق دور زده بود آن قسمت خیابان سعدی و چراغ برق، مال پریشب هم هست علتش خوب اداره شدن است جنابعالی آقای حکیم شوشتری این شماره چک‌ها را یادداشت کنید به وسیله کی و برای چی صادر شده است شماره ۸۶۹۲۱ ۸۶۹۱۱ (دکتر حکیم شوشتری- چه تاریخی؟) سال ۴۳ و بقیه‌اش مربوط به سال ۴۴ است بانک مرکزی، شرکت واحد از دسته چک بانک مرکزیش کشیده است شماره ۳۳۵۲۸۰ و ۳۳۵۲۸۱ و ۳۳۵۲۸۲ و ۳۳۵۲۸۳ و ۳۳۵۲۸۴ و ۳۳۵۲۸۵ و ۳۳۵۲۸۶ این چک‌ها را بگیرید و ببینید برای چه بوده است (یک نفر از نمایندگان- جنابعالی بگیرید ببینید برای چه بوده است) (پور بابائی- یک شرکت نباید چک بکشد؟) علتش را باید فهمید برای چیست بنده به عرضتان می‌رسانم (دکتر رهنوردی- چرا چک نکشد) چک بکشند ولی باید دید برای چه بوده (یک نفر از نمایندگان- اگر علتی دارد بفرمائید) عرض خواهم کرد (دکتر رهنوردی- اگر چک نکشد چگونه اداره بکند) اگر موافقت بفرمائید سؤال برود کمیسیون رسیدگی به سؤالات بنده چکها را آنجا بیاورم و رسیدگی بشود (رضوی- شما اینطور می‌فرمائید، به کمیسین رسیدگی به سؤالات برود) عرض کنم اگر اصرار دارید اشکالات فعلی را به عرض برسانم اگر اجازه بفرمائید به عرض می‌رسانم آمدند گفتند داخل اتوبوس‌ها بلیط خواهیم داد دستگاه چاپ بلیط برای داخل اتوبوس‌ها خریدند سیصد دستگاه چاپ بلیط خریدند بپرسید این دستگاههای چاپ بلیط کجاست الآن که تشریف می‌برید بیرون آن طرف میدان بهارستان ملاحظه می‌فرمائید دو دکه هست چون می‌بایستی لوکس بسازند لوکس سازی کرده‌اند تا اینجای آن اشکالی نیست ولی یکی از این دکه‌ها بلیط دو ریالی می‌فروشد و یکی دیگر بلیط پنج ریالی می‌فروشداین مسأله فروش بلیط دو ریال و پنج ریال را بنده برای خودم نتوانستم تجزیه و تحلیل کنم برای چه یک نفر نمی‌تواند دو نوع بلیط بفروشد یکی دو ریالی و یکی پنج ریالی (عباس میرزائی- باید دو محل برای فروش بلیط‌ها باشد برای اینکه هم مردم راحت تر بلیط بخرند و هم کارگر مشغول باشد) اگر تعداد دکه‌ها و تعداد فروشنده‌های بلیط را زیاد کنند اشکال ندارد ولی نباید از هم تفکیک باشد اشخاصی که مراجعه می‌کنند ناراضی می‌شوند کنار این باجه بگویند ۲ ریالی و آن باجه بگویند ۵ ریالی شما می‌خواهید کارگر زیاد باشد ان طرف قضیه را هم در نظر بگیرید به هیچ کجای دنیا بر نمی‌خورد آقای عباس میرزائی ولی فقط یک اشکالی هست (یک نفر از نمایندگان- حساب خراب می‌شود) می‌دانید کدام حساب خراب می‌شود حساب سوزاندن بلیط‌ها و آخر هر ماه یا هر دوماه یا هر مدتی که بنده دقیقاً نمی‌دانم بلیت جدید باید عوض بشود و بلیت‌های سابق سوخته بشود (قراچورلو- اشکال این کار کجاست؟) اشکال بر سر همین بلیت‌های سوخته است (دکتر مهدوی- اسکناس را هم می‌سوزانند اشکالش کجاست؟) اشکالش سوزاندن بلیت‌ها می‌باشد جنابعالی آقای مهدوی که حق نظارت دارید اگر یک دفعه بروید و بلیت‌هائی که در حال سوختن هست و می‌خواهید بسوزانید کنترل کنید، شمارش کنید خیلی از مسائل روشن می‌شود بنده عرایضم زیاد است.

نایب رئیس- یکبار بیشتر نمی‌شود تجدید کرد آئین‌نامه وقت را تعیین کرده است.

دکتر مهندس بهبودی- پس استدعا می‌کنم اجازه بفرمائید سؤال به کمیسیون رسیدگی به سؤالات ارجاع بشود، چون بنده از گذشته شرکت مطالبی را به عرض رساندم و رسیده‌ام به وضع فعلی شرکت و اینطور که مقام ریاست می‌فرمایند سه دقیقه بیشتر از عرایض من باقی نمانده و در این سه دقیقه هم مطالب من تمام نمی‌شود اگر آقایان واقعاً مایل هستند که مطالبی عرضه بشود استدعا می‌کنم سؤال بنده را به کمیسیون رسیدگی به سرالات مراجعه بفرمایند (عباس میرزائی- این مطالب در زمان هم مسلکان شما بود به این دولت مربوط نیست) مطالبی هم دارم که مربوط به این زمان است مربوط به امور و تصادفات فعلی مربوط به امور مالی فعلی است.

عباس میرزائی- بنده خواهش می‌کنم با هم برویم شرکت واحد، ما خودمان رفتیم شش ساعت گشتیم شما هم بیائید وضع را ببینید به خدا در این زمان به بهترین وضعی اداره می‌شود.

دکتر طالع- قسم نخورید.

عباس میرزائی- قسم می‌خورم و خدا را شاهد می‌گیرم و ثابت می‌کنم.

دکتر مهندس بهبودی- جناب عباس میرزائی چرا بیخود عصبانی می‌شوید به عنوان یک وکیل مجلس بلند بشوید و تقاضا بکنید که فقط قانون از کجا آورده‌ای را در مورد تمام اولیای شرکت از بدو تشکیل شرکت واحد اتوبوس رانی تا به حال اجرا بکنند.

نایب رئیس- آقایان بطوری که توجه فرمودند آقای دکتر بهبودی تقاضا کردند سؤال برای رسیدگی بیشتر به کمیسیون رسیدگی به سؤالات ارجاع بشود با توجه به اینکه این تقاضا از حقوق مسلم یک وکیل است و در عین حال رأی موافق به این تقاضا دادن دلیل بر این نیست که مجلس نسبت به جواب دولت قانع نشده است به این ترتیب بنده اعلام رأی می‌کنم. رأی می‌گیریم به تقاضای آقای دکتر بهبودی نسبت به ارجاع سؤال ایشان به کمیسیون رسیدگی به سؤالات خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (چند نفری برخاستند) تصویب نشد.

دکتر طالع- حالا خدا را شاهد بگیرید آقای عباس میرزائی.

- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی

۵- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی

نایب رئیس- آقای ممتاز بفرمائید.

ممتاز (معاون وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی)- با اجازه مقام ریاست و خانمها و آقایان ماده واحده ایست مربوط به استرداد زمین از دانشگاه صنعتی آریامهر و واگذاری آن به وزرات جنگ و به جای آن واگذاری دو قطعه زمین به دانشگاه صنعتی آریامهر که برای بررسی و تصویب تقدیم می‌کنم.

نایب رئیس- به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله تیمسار معاون وزارت جنگ

۶- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله تیمسار معاون وزارت جنگ

نایب رئیس- تیمسار کاتوزیان بفرمائید.

سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)- با اجازه مقام ریاست در سال ۳۸ در نتیجه انفجار یک مقدار مواد منفجره یک افسر و یک درجه دار زخمی‌شدند افسر بلافاصله از هر دو چشم نابینا شد طبق تبصره قانون بودجه سال ۴۴ موافقت فرمودید حقوق او را مادام‌العمر بدهند ولی درجه‌دار تحت معالجه بود متأسفانه معالجات فایده‌ای نکرد و آن درجه‌دار هم از هر دو چشم نابینا شد تقاضا شده موافقت بفرمائید همانطوری که به آن افسر مادام‌العمر این مستمری را می‌دهند به این درجه دار هم بدهند (نمایندگان- بسیار خوب است).

نایب رئیس- به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت امور خارجه

۷- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت امور خارجه

نایب رئیس- آقای معاون وزارت خارجه بفرمائید.

امیر تیمور (معاون وزارت خارجه)- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی به استحضار نمایندگان محترم می‌رسانم که به پیروی از اصل ثابت و کلی سیاست خارجی دولت شاهنشاهی مبنی بر گسترش روابط بین‌المللی باز هم در اردیبهشت ماه ۴۷ یک موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ملی لهستان منعقد شده است که خدمتگزار آن را به ساحت مقدس مجلس تقدیم و تقاضای تصویب آن را دارم.

نایب رئیس- به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه دائر به تأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی موافقت نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهور خلق بلغارستان و ابلاغ به دولت

۸- طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه دائر به تأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی موافقت نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهور خلق بلغارستان و ابلاغ به دولت

نایب رئیس- گزارش کمیسیون راجع به موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری خلق بلغارستان مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه هفتم خرداد ماه ۱۳۴۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۴۵۱۶۴ – ۲۳ /۹ /۱۳۴۶ راجع به موافقت نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری خلق بلغارستان را که قبلاً به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و پس از چند اصلاح عبارتی مجدداً از مجلس سنا به مجلس شورای ملی ارسال شده مورد رسیدگی قرار داد و اصلاحات مذکور را به شرح زیر تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

قانون موافقت نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری خلق بلغارستان

ماده واحده- موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران دولت جمهوری خلق بلغارستان که مشتمل بر یک مقدمه و ۱۰ ماده می‌باشد و در تاریخ ۵ آذر ماه ۱۳۴۶ برابر ۲۶ نوامبر ۱۹۶۷ در تهران به امضای نمایندگان مختار دولتین رسیده است تصویب و به دولت اجازه داده می‌شود اسناد تصویب آن را مبادله نماید.

مخبر کمیسیون امور خارجه- فتح الله مافی.

گزارش از کمیسیون فرهنگ و هنر در جلسه ۱۲ /۳ /۱۳۴۷ با حضور آقای زاد معاون وزارت فرهنگ و هنر لایحه راجع به موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری خلق بلغارستان را مطرح کرد و گزارش کمیسیون امور خارجه را در این مورد عیناً تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون فرهنگ و هنر- مجید محسنی.

گزارش از کمیسیون آموزش و پروش به مجلس شورای ملی

کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه ۱۲ /۳ /۱۳۴۷ با حضور نماینده دولت لایحه راجع به موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری خلق بلغارستان را مطرح کرد و گزارش امور خارجه را در اینمورد عیناً تأید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون آموزش و پرورش- موسوی ماکوئی.

تغییرات مجلس سنا

۱- در ماده واحده کلمه «ملی» به «خلق» تبدیل شده است.

۲- در متن موافقتنامه کلمه «خلق» بعد از کلمه جمهوری اضافه شده.

۳- در سطر آخر ماده واحده بعد از کلمه (مبادله) کلمه «نماینده» به «نماید» تبدیل شده.

۴- در سطر اول ماده سوم بعد از کلمه خود کلمات در صورت به در حدود تبدیل شده.

۵- در سطر دوم ماده ششم بعد از کلمه «مورد» کلمات «بررسی و مطالعه» به «توجه» تبدیل شده.

۶- در سطر دوم ماده نهم بعد از کلمه (کتبی) کلمات «سه ماهه» به «مهلت سه ماهه» تبدیل شد.

نایب رئیس- نسبت به گزارشهای مجلس سنا نظری نیست؟ آقای مهندس صائبی بفرمائید.

مهندس صائبی- اصلاحاتی که در مجلس سنا شده بطوری که آقایان ملاحظه می‌فرمایند بیشتر اصلاح عبارتی است و از طرفی مربوط به متن قرارداد است و بطوری که در ماه آخر قرارداد نوشته شده تصریح گردیده که متن انگلیسی آن معتبر است بنده از آقای معاون وزارت امور خارجه استدعا می‌کنم توضیح بدهند که آیا در ترجمه اشتباه شده یا اساساً متن انگلیسی با تغییراتی که حالا داده می‌شود تغییر می‌کند؟ و وضع به چه ترتیب است.

نایب رئیس- آقای امیر تیمور بفرمائید.

امیر تیمور (معاون وزارت امور خارجه)- در مورد سؤالی که نماینده محترم فرمودند باید عرض کنم که در یک مورد از لحاظ ترجمه شاید بشود گفت که ایراد داشته چون به طور کلی ما در وزارت خارجه ایراد تلقی نمی‌کنیم و آن مربوط به لفظ خلق است که در متن انگلیسی اگر مجاز باشم که اینجا عرض کنم می‌گویدpeaples Republic که این می‌شود کلمه خلق البته در ترجمه تحت‌اللفظیش می‌شود گفت خلق و ما در مورد ترجمه این کلمه ترجیح می‌دهیم که به جای کلمه خلق که ناظر است به عموم افراد ملت لفظ ملل را استعمال بکنیم منتها آقایان سناتورها به خصوص در کمیسیون فرهنگ مجلس سنا که همه از اساتید و فضلا هستند نسبت به استعمال مقابل لغات صحیح اصرار می‌ورزند بنابراین ما هم قبول کردیم که خلق باشد چون متن انگلیسی در هر حال سند ما است مورد مراجعه است اینگونه تغییرات عبارتی و کلمات نمی‌تواند در متن قرارداد و موضوع قرارداد و ماهیت قرارداد اثری داشته باشد و کلمات دیگری که اینجا ملاحظه می‌فرمائید یکی کلمه مطالعه است که لغت انگلیسی آن consider است به نظر بنده شخصاً تفاوتی بین کلمات مطالعه و بررسی و توجه نیست این فرق در سلیقه کسانی است که اینطور ترجمه می‌کنند آنها توجه به ترجمه کرده‌اند ما گذاشته بودیم بررسی و مطالعه زیرا مفهوم بررسی و مطالعه در لفظ توجه مستتر است زیرا توجه برای این می‌کنیم که بررسی و مطالعه شده باشد باز هم در کلمه مهلت سه ماهه که کلمه سه ماهه تبدیل شده است به مهلت سه ماهه و خواسته‌اند که توضیح بیشتری باشد در هر حال بطوریکه عرض کردم این تغییرات در ماهیت موضوع و مدت و اصل قرارداد تغییر و تأثیری نخواهد داشت.

نایب رئیس- نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به گزارش کمیسیونها رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور خارجه راجع به موافقت‌نامه همکاری فنی و علمی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه و ارسال به مجلس سنا

۹- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور خارجه راجع به موافقت‌نامه همکاری فنی و علمی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه و ارسال به مجلس سنا

نایب رئیس- گزارش شور دوم راجع به موافقتنامه همکاری فنی و علمی‌بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه ۷ خرداد ماه ۱۳۴۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۱۸ /۴۴۶۹ /۲۹۹۶۳ - ۱۰ /۱۰ /۱۳۴۶ راجع به موافقت‌نامه همکاری فنی و علمی‌بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه را که گزارش شور اول آن به شماره ۳۵۳ چاپ گردیده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش شور اول را عیناً تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده- موافقتنامه همکاری فنی و علمی‌بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه که مشتمل بر یک مقدمه و یازده ماده و یک سند ضمیمه می‌باشد و در تاریخ ۶ دی ماه ۱۳۴۶ برابر ۲۷ دسامبر ۱۹۶۷ در تهران به امضای نمایندگان مختار دولتین رسیده است تصویب و به دولت اجازه داده می‌شود اسناد تصویب آن را مبادله نمایند.

مخبر کمیسیون امور خارجه- فتح الله مافی.

گزارش شور دوم از کمیسیون آموزش و پرورش به مجلس شورای ملی

کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه ۱۲ خرداد ماه ۱۳۴۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به موافقت‌نامه همکاری فنی و علمی‌بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور خارجه را در این مورد تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش ان را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون اموزش و پرورش- موسوی ماکوئی.

گزارش شور دوم از کمیسیون علوم و آموزش عالی به مجلس شورای ملی

کمیسیون علوم و آموزش عالی در جلسه ۱۳ خردادماه ۱۳۴۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به موافقت‌نامه همکاری فنی و علمی‌بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور خارجه را در این مورد تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون و آموزش عالی- دکتر قهرمان.

نایب رئیس- ماده واحده مطرح است آقای پروفسر مخبر فرهمند بفرمائید.

پرفسور مخبر فرهمند- بنده یک تذکر خیلی جزئی دارم این چون یک قراردادی است در امضائی که اینجا از طرف دولت فرانسه نوشته‌اند نوشته شده رنوسیوان این رونه سیوان است برای مجلس ما و وزارت خارجه ما صحیح نیست که ما یک چیزی را صحه بگذاریم که اسم آنهائی که اینجا آمده غلط باشد یک توجهی بفرمائید که این اشتباهات اتفاق نیفتد اسم رونه سیوان است در صورتیکه نوشته رنوسیوان.

دکتر ضیائی- رنوسیوان درست است و آخرش au دارد که خوانده می‌شود رنوو درست است.

پرفسور مخبر فرهمند- خلاصه طوری باشد که اینگونه اشتباهات تکرار نشود.

نایب رئیس- در ماده واحده نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون فرهنگ و هنر راجع به خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات برای حفظ آثار تاریخی و باستانی

۱۰- طرح گزارش شور اول کمیسیون فرهنگ و هنر راجع به خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات برای حفظ آثار تاریخی و باستانی

نایب رئیس- گزارش شور اول لایحه راجع به خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات به منظور حفظ ابنیه و آثار باستانی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون فرهنگ و هنر به مجلس شورای ملی

کمیسیون فرهنگ و هنر با حضور نماینده دولت لایحه شماره ۶۶۰۸ مورخ ۲۰ /۹ /۴۶ راجع به خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات به منظور حفظ ابنیه و آثار باستانی را که به شماره۱۷۱ چاپ گردیده برای شور اول رسیدگی کرد و با اصلاحاتی مورد تصویب قرار داد. اینک گزارش آن به شرح زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

قانون خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات برای حفظ آثار تاریخی و باستانی

ماده ۱- برای حفظ آثار تاریخی و باستانی و تعمیر و مرمت آنها و همچنین عملیات حفاری و بررسی‌های باستانی احتیاج به خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات متعلق به افراد یا مؤسسات خصوصی باشد وزارت فرهنگ و هنر طبق مفاد این قانون عمل می‌کند.

ماده ۲- خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات از طریق توافق صورت خواهد گرفت.

ماده ۳- هرگاه نسبت به بهای اراضی و ابنیه و تأسیسات بین وزارت فرهنگ و هنر و مالک یا مالکان توافق حاصل نشود بهای اراضی و ابنیه و تأسیسات مذکور به وسیله هیئتی مرکب از وزیر کشور- دادستان کل- مدیر کل ثبت یا نمایندگان آنها با توجه به نظر کارشناسان تعیین خواهد شد و تصمیم هیئت قطعی است در این مورد علاوه بر قیمت تعیین شده پنج درصد نیز اضافه پرداخت خواهد شد.

هر گاه مالک در ملک مورد معامله ساکن باشد علاوه بر پنج درصد فوق ده درصد دیگر به قیمت تعیین شده افزوده خواهد شد و هرگاه محل اعاشه او منحصر به درآمد آن ملک باشد پانزده درصد قیمت تعیین شده نیز از این بابت به او پرداخت خواهد گردید.

• تبصره ۱- در مورد اراضی مشمول قوانین و مقررات اصلاحات اراضی وزیر اصلاحات اراضی و تعاون روستائی یا نماینده او به جای وزیر کشور یا نماینده او عضو هیئت خواهد بود.

• تبصره ۲- حق کسب و پیشه کسانی که محل کسب آنان در اثر اجرای این قانون از بین می‌رود طبق آئین‌نامه اجرائی این قانون پرداخت خواهد شد.

راجع به اراضی مورد احتیاج که طبق مقررات اصلاحات اراضی بین زارعین تقسیم و یا به آنان فروخته شده و یا اجازه داده شده است به نحو زیر اقدام می‌گردد:

الف- در مورد اراضی که در اجرای قانون اصلاحات اراضی بین زارعین تقسیم و یا به آنان فروخته شده است طبق ماده ۳ این قانون عمل خواهد شد.

ب- در مورد اراضی که در اجرای مقررات مرحله دوم به زارعین اجازه داده شده است وزارت فرهنگ و هنر ضمن پرداخت ارزش ملک به مالک حق‌السعی و کلیه حقوق زارعانه زارعین را با توافق خریداری خواهد نمود.

ج- در مورد اراضی موقوفه که به اجاره داده شده است حق‌السعی و کلیه حقوق زارعانه زارعین از طریق توافق خریداری و وزارت فرهنگ و هنر قائم مقام مستأجر در مورد اجاره نسبت به بقیه مدت اجاره خواهد شد.

د- در صورت عدم توافق بین وزارت فرهنگ و هنر و زارعین در مورد بند ب و ج نظر وزارت اصلاحات اراضی و تعاون روستائی در تعیین ارزش حق‌السعی و کلیه حقوق زارعانه زارعین قطعی خواهد بود در این مورد نیز علاوه بر ارزش تعیین شده از طرف وزارت اصلاحات اراضی و تعاون روستائی مزایای مندرج در ماده ۳ این قانون بر حسب مورد اضافه و پرداخت خواهد شد.

ماده ۴ - تصرف اراضی و ابنیه و تأسیسات قبل از پرداخت تمام قیمت و یا وجوهی که در بندهای فوق تعیین شده مجاز نیست مگر با رضایت فروشنده یا صاحب حق.

ماده ۵- در صورتیکه مالک یا زارع یا متولی و یا مستأجر به انتقال یا تحویل اراضی و ابنیه و تأسیسات رضایت ندهند دادستان محل پس از اطلاع به اینکه قیمت اراضی و ابنیه و تأسیسات و یا وجوهی که بر طبق این قانون تعلق می‌گردد در صندوق ثبت تودیع شده است سند انتقال مالک مورد نظر را امضاء و نسبت به تخلیه و تحویل ملک مذکور فوراً اقدام می‌نماید.

• تبصره- وزارت فرهنگ و هنر می‌تواند قبل از پایان تشریفات خرید و تصرف به نحو مقتضی اقدامات استحفاظی برای حفظ اراضی و ابنیه و تأسیسات مورد معامله را به عمل آورد.

ماده ۶- آئین‌نامه مربوط به اجرای این قانون به پیشنهاد وزارت فرهنگ و هنر به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.

مخبر کمیسیون فرهنگ و هنر- مجید محسنی.

گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه یکشنبه ۲۲ /۲ /۴۷ با حضور نماینده دولت لایحه راجع به خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات به منظور حفظ ابنیه و آثار باستانی را برای شور اول رسیدگی و مصوبه کمیسیون فرهنگ و هنر را تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبر کمیسیون دارائی- دکتر رفیعی.

گزارش شور اول از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی

کمیسیون کشور در جلسه دوشنبه ۱۳ /۳ /۴۷ با حضور معاون وزارت فرهنگ و هنر لایحه خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات به منظور حفظ ابنیه و آثار باستانی را برای شور اول بررسی و خبر کمیسیون فرهنگ و هنر را تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبر کمیسیون- مصطفوی نائینی.

گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری در جلسه چهارشنبه ۱۴ /۲ /۴۷ با حضور نماینده دولت لایحه خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات به منظور حفظ ابنیه و آثار باستانی را برای شور اول بررسی و مصوبه کمیسیون فرهنگ و هنر را تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر متین.

گزارش شور اول از کمیسیون اصلاحات اراضی و تعاون روستائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی در جلسه یکشنبه ۱۳ /۱۲ /۴۶ با حضور آقایان معاونین وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و وزارت فرهنگ و هنر لایحه دولت راجع به خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات به منظور حفظ ابنیه و آثار باستانی را برای شور اول بررسی و با اصلاحاتی که بعداً مورد تصویب کمیسیون فرهنگ و هنر واقع گردید تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبر کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی- مهندس اسدی سمیع.

نایب رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱ مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱- برای حفظ آثار تاریخی و باستانی و تعمیر و مرمت آنها و همچنین عملیات حفاری و بررسیهای باستانی احتیاج به خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات متعلق به افراد یا مؤسسات خصوصی باشد وزارت فرهنگ و هنر طبق مفاد این قانون عمل می‌کند.

نایب رئیس- نسبت به ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در آخر نام لایحه خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات برای حفظ آثار تاریخی و باستانی کلمه و مناظر نیز اضافه شود.

با تقدیم احترام – صائب.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

توقیراً پیشنهاد می‌نماید ماده ۱ لایحه خرید اراضی و ابنیه به شرح زیر اصلاح شود.

ماده ۱- به منظور حفظ آثار تاریخی و باستانی کشور و تعمیر و مرمت آنها و جلوه گر ساختن هرچه بیشتر آثار و مناظر و همچنین عملیات حفاری و بررسیهای باستانی که احتیاج به خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات متعلق به افراد یا مؤسسات خصوصی باشد وزارت فرهنگ و هنر طبق مفاد این قانون عمل می‌کند.

با احترام - صائب.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید در ابتدای ماده یک قانون خرید اراضی و ابنیه برای حفظ آثار تاریخی و باستانی کلمه (در صورتیکه) اضافه شود.

با تقدیم احترام - ضیاء احمدی.

نایب رئیس - ماده دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲- خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات از طریق توافق صورت خواهد گرفت.

نایب رئیس - نسبت به ماده ۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده ماده ۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۳- هرگاه نسبت به بهای اراضی و ابنیه و تأسیسات بین وزارت فرهنگ و هنر و مالک یا مالکان توافق حاصل نشود بهای اراضی و ابنیه و تأسیسات مذکور به وسیله هیئتی مرکب از وزیر کشور - دادستان کل - مدیر کل ثبت یا نمایندگان آنها با توجه به نظر کارشناسان تعیین خواهد شد و تصمیم هیئت قطعی است در این مورد علاوه بر قیمت تعیین شده پنج درصد نیز اضافه پرداخت خواهد شد.

هر گاه مالک در ملک مورد معامله ساکن باشد علاوه بر پنج درصد فوق ده درصد دیگر به قیمت تعیین شده افزوده خواهد شد و هرگاه محل اعاشه او منحصر به درآمد آن ملک باشد پانزده درصد قیمت تعیین شده نیز از این بابت به او پرداخت خواهد گردید.

• تبصره ۱- در مورد اراضی مشمول در مورد اراضی مشمول قوانین و مقررات اصلاحات اراضی وزیر اصلاحات اراضی و تعاون روستائی یا نماینده او به جای وزیر کشور یا نماینده او عضو هیئت خواهد بود.

• تبصره ۲- حق کسب و پیشه کسانی که محل کسب آنان در اثر اجرای این قانون از بین می‌رود طبق آئین‌نامه اجرائی این قانون پرداخت خواهد شد.

نایب رئیس - در ماده ۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید: سطر آخر ماده ۳ قانون خرید اراضی و ابنیه برای حفظ آثار تاریخی و باستانی به شرح زیر اصلاح گردید.

هر گاه محل اعاشه او منحصر به درآمد آن ملک باشد جمعاً ۳۰ درصد قیمت تعیین شده به او پرداخت خواهد گردید.

با تقدیم احترام - ضیاء احمدی.

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود که جمله (سرقفلی) در تبصره (۲) پس از جمله «حق کسب و پیشه کسانی» اضافه شود.

با تقدیم احترامات- داود مؤید امینی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید ماده ۳ لایحه خرید اراضی و ابنیه به شرح زیر اصلاح شود.

ماده ۳- هرگاه نسبت به بهای اراضی و ابنیه و تأسیسات بین وزارت فرهنگ و هنر و مالک یا مالکان توافق حاصل نشود بهای اراضی و ابنیه و تأسیسات مذکور به وسیله هیئتی که از وزیر فرهنگ و هنر، وزیر کشور، وزیر دادگستری و دادستان کل یا نمایندگان آنها تحت نظر وزیر فرهنگ و هنر تشکیل می‌شود با توجه به نظر کارشناسان تعیین خواهد شد و تصمیم هیئت مزبور قطعی و لازم‌الاجراء می‌باشد. نحوه تشکیل و شرح وظایف شرکت طبق آئین‌نامه مربوط خواهد بود.

• تبصره ۱- رسیدگی در مورد اراضی مشمول قوانین و مقررات اصلاحات ارضی وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی یا نماینده او به جای وزیر کشور عضو هیئت مزبور خواهد بود.

• تبصره ۲- هیئت می‌تواند با توجه به اوضاع و احوال و سایر شرایط علاوه بر قیمت تعیین شده تا میزان پنج درصد و مالک در ملک مورد معامله ساکن باشد علاوه بر مبلغ فوق تا میزان ۱۰ درصد و در صورتیکه ملک مورد نظر محل اعاشه مالک یا مالکان منحصر به درآمد آن مالک باشد تا میزان پانزده درصد قیمت تعیین شده به فروشنده پرداخت نماید.

با تقدیم احترام – صائب.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید در بند الف تبصره ۲ ماده ۳ لایحه خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات برای حفظ آثار تاریخی و باستانی به جای جمله (طبق ماده ۳ این قانون عمل خواهد شد) نوشته شود (طبق مواد ۲ و ۳ این قانون عمل خواهد شد).

مهندس عترت.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید در سطر هشتم ماده ۳ بعد از جمله«پانزده درصد» اضافه شود«دیگر به قیمت الی آخر»

با تقدیم احترام - مهندس اسدی سمیع.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود که در ماده ۳ قانون خرید اراضی... سطر آخر بعد از کلمه تعیین شده کلمه (علاوه بر پنج درصد و ۱۰ درصد فوق... الی آخر).

با تقدیم احترام – مریدی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در مورد بند د تبصره ۲ ماده ۳ لایحه خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات به منظور حفظ ابنیه و آثار باستانی پیشنهاد می‌نماید:

در سطر اول جمله (در مورد بند ب و ج) به (در مورد بندهای ب و ج) اصلاح گردد.

با تقدیم احترام - علی اکبر دانشمند.

نایب رئیس - ماده چهار قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ماده ۴- راجع به اراضی مورد احتیاج که طبق مقررات اصلاحات ارضی بین زارعین تقسیم و یا با آنان فروخته شده یا اجاره داده شده است به نحو زیر اقدام می‌گردد:

الف- در مورد اراضی که در اجرای قانون اصلاحات ارضی بین زارعین تقسیم و یا به آنان فروخته شده است طبق مواد ۲ و ۳ این قانون عمل خواهد شد.

ب- در مورد اراضی که در اجرای مقررات مرحله دوم به زارعین اجاره داده شده است وزارت فرهنگ و هنر ضمن پرداخت ارزش ملک به مالک حق‌السعی و کلیه حقوق زارعانه زارعین را با توافق خریداری خواهد نمود.

ج- در مورد اراضی موقوفه که به اجاره داده شده است حق‌السعی و کلیه حقوق زارعانه زارعین از طریق توافق خریداری و وزارت فرهنگ و هنر قائم مقام مستأجر در مورد اجاره نسبت به بقیه مدت اجاره خواهد شد.

د- در صورت عدم توافق بین وزارت فرهنگ و هنر و زارعین در مورد بند ب و ج نظر وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی در تعیین ارزش حق‌السعی و کلیه حقوق زارعانه زارعین قطعی خواهد بود در این مورد نیز علاوه بر ارزش تعیین شده از طرف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مزایای مندرج در ماده ۳ این قانون بر حسب مورد اضافه و پرداخت خواهد شد.

نایب رئیس - نسبت به ماده ۴ نظری نیست؟ آقای عباس میرزائی بفرمائید.

عباس میرزائی - بنده راجع به حقوق زارعانه زارعین خواستم ببینم زارع که حقوق و تکلیفش معلوم است زارعانه دیگر چیست؟ تعریف این زارعانه را که باید بکند؟

نایب رئیس - آقای محسنی مهر بفرمائید.

محسنی مهر (مخبر کمیسیون فرهنگ و هنر) - جناب آقای عباس میرزائی من فکر می‌کنم حق شخم داریم حق سر قفلی داریم یعنی اگر از نظر رعایت حال زارعین بخواهید فکر بفرمائید که نهایت دقت در این مورد شده و در شور دوم هم کمال دقت خواهد شد و حتی در مورد خرید زمین‌ها در آن لایحه‌ای که دولت تقدیم مجلس شورای ملی کرد زمینی که از زارع می‌خواستند بخرند بنده برای شما عرض می‌کنم اگر قانع شدید که دیگر عرضی نکنم (عباس میرزائی- خیر قانع نشدم) خواستم عرض کنم که دقت کافی شده است مخصوصاً در مورد زارعین لایحه‌ای که دولت تقدیم مجلس کرد که زارعینی که در اثر انقلاب صاحب زمین می‌شوند بر مبنای قیمت اصلاحات ارضی که به آنها فروخته شده بود می‌خواستند بخرند ولی در کمیسیون مورد بررسی قرار گرفت قرار شد هر زمینی را که از خورده مالکینی می‌خواستند بخرند همانطور هم از زارعین خریداری شود و ضمناً در گزارشی که اول خوانده شد یک اشتباه چاپی رخ داده که باعث می‌شود یک ایراداتی گرفته بشود زیر تبصره ۲ ماده ۳ سطر سوم راجع به اراضی مورد احتیاج باید در جلو آن نوشته شود ماده ۴ و ماده ۴ افتاده این اشتباهات پیش آمده اصلاح بفرمائید که ماده ۴ می‌شود: راجع به اراضی مورد احتیاج... که در ماده ۳ قرار گرفته و بعد ماده ۴ فعلی می‌شود ماده ۵ و به همین ترتیب الی آخر ضمناً در ماده ۳ که عرض کردم نوشته طبق ماده ۳ که باید نوشته شود طبق مواد ۲ و ۳ چون است به چاپی است این را هم لطفاً اصلاح بفرمائید.

نایب رئیس - نظر دیگری در ماده ۴ نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۵ - تصرف اراضی و ابنیه و تأسیسات قبل از پرداخت تمام قیمت و یا وجوهی که در بندهای فوق تعیین شده مجاز نیست مگر با رضایت فروشنده یا صاحب حق.

نایب رئیس - نسبت به ماده ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده ماده ۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۶ - در صورتیکه مالک یا زارع یا متولی و یا مستأجر به انتقال یا تحویل اراضی و ابنیه و تأسیسات رضایت ندهند دادستان محلپس از اطلاع به اینکه قیمت اراضی و ابنیه و تأسیسات و یا وجوهی که بر طبق این قانون تعلق می‌گیرد در صندوق ثبت توزیع شده است سند انتقال ملک مورد نظر را امضاء و نسبت به تخلیه و تحویل ملک مذکور فوراً اقدام می‌نماید.

• تبصره - وزارت فرهنگ و هنر می‌تواند قبل از پایان تشریفات خرید و تصرف به نحو مقتضی اقدامات استحفاضی برای حفظ اراضی و ابنیه و تأسیسات مورد معامله را به عمل آورد.

نایب رئیس - نسبت به ماده ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید تبصره ذیل ماده ۶ به شرح زیر اصلاح گردد.

در مواردی که به تشخیص وزارت فرهنگ و هنر اقدامات فوری استحفاضی برای حفظ اراضی و ابنیه و تأسیسات مورد معامله ضروری باشد به درخواست وزارت فرهنگ و هنر دادستان محل فبل از پایان تشریفات خرید و تصویب اقدام خواهد کرد.

با تقدیم احترامات - مجید محسنی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید در سطر دوم ماده ۶ قانون خرید اراضی و ابنیه برای حفظ آثار تاریخی و باستانی به جای کلمه ندهند (ندهد) و به جای کلمه اطلاع به اینکه (اطلاع بر اینکه) نوشته شود.

با تقدیم احترام - ضیاء احمدی.

نایب رئیس - ماده ۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۷- آئین‌نامه مربوط به اجرای این قانون پیشنهاد وزارت فرهنگ و هنر به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.

نایب رئیس - نسبت به ماده ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- اعلام وصول و قرائت یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا

۱۱- اعلام وصول و قرائت یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا

نایب رئیس – لایحه‌ای از مجلس سنا رسیده برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش کمیسیون شماره ۱ (خارجه) در خصوص لایحه شماره ۱۸ /۴۰۶۴ /۲۷۹۳۴-۱۹ /۹ /۱۳۴۶ دولت مربوط به قرارداد بین‌المللی رفع هر نوع تبعیض نژادی در جلسه روز دوشنبه ششم خرداد ماه ۱۳۴۷ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور برای تصویب آن مجلس محترم به پیوست ارسال می‌شود.

رئیس مجلس سنا -مهندس شریف امامی.

نایب رئیس - به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- ختم جلسه

۱۲- ختم جلسه

نایب رئیس - چون مطلب دیگری در دستور نداریم با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم تاریخ تشکیل و دستور جلسه بعداً به استحضار خانمها و آقایان خواهد رسید

(یک ربع قبل از ظهر جلسه ختم شد)

نایب رئیس مجلس شورای ملی- مهندس حیدر علی ارفع.