مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ خرداد ۱۳۲۸ نشست ۱۶۹

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری پانزدهم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم قانون بازگشت املاک و مستغلات اعلیحضرت شاهنشاه فقید به ملکیت اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ خرداد ۱۳۲۸ نشست ۱۶۹

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی

شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶

سال پنجم - شماره ۱۲۵۳

مدیر سید محمد هاشمی

۳شنبه ۱۷ خرداد ماه ۱۳۲۸

دوره پانزدهم قانونگذاری

شماره مسلسل - ۲۷۱۲

مذاکرات مجلس شورای ملی

جلسه ۱۶۹

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه پانزدهم خرداد ۱۳۲۸ نشست ۱۶۹

جلسه مجلس دوساعت وچهل دقیقه قبل ازظهربریاست آقای رضاحکمت تشکلیل گردید

فهرست مطالب:

- تصویب صورت مشروح مذاکرات مجلس

۱ - تصویب صورت مشروح مذاکرات مجلس

رئیس - آقایان نسبت بصورت مجلس نظری ندارند ؟ (گفته شد - خیر) چندنفرازآقایان قبل ازدستوراجازه نطق خواسته اند (بعضی ازنمایندگان - دستور،دستور) اجازه بدهید صحبت کنند چون جلسه پیش هم صحبت نشدمطابق آئین نامه هرروزی چهار نفر میتوانند بطور اختصار صحبت کنند جلسه پیش هم صحبت نشد و بامروزموکول شدموافقت بفرمائید صحبت شود (صحیح است ) آقای مکی .

- بیانات قبل از دستور سه نفر از نمایندگان

۲ - بیانات قبل ازدستورسه نفرازنمایندگان

مکی - بنده نوبت خودم رابآقای دکتربقائی میدهم .

رئیس - بفرمائید آقای دکتربقائی .

دکتربقائی - بدواً بنده می خواستم ازپشت تریبون یعنی ازهمین جائی که ازحضوراعلیحضرت همایونی تقاضای بخشودگی روزنامه نگاران را کرده بودم ازهمینجاهم ازساحت ایشان تشکربکنم ازاینکه این روزنامه نگارانی که بناحق دراین محاکم محکوم شده بودندعفوفرموده اند، موضوع دیگری که درجلسه گذشته یکشنبه 8خردادماه 1328 جناب آقای یمین اسفندیاری نماینده محترم مجلس واخوی گرامی جناب آقای نوری اسفندیاری وزیراسبق خارجه بعنوان نطق قبل ازدستور در جواب استیضاح اینجانب مطالبی آنهم درغیاب اینجانب (که برای تشییع استادبزرگوارمرحوم محمدقزوینی رفته بودم ) ایرادفرمودندکه مستلزم جواب وموشکافی میباشد فوق العاده متأسفم که دوباره دراین ساحت مقدس درباب روزنامهءیومیه فهرست مندرجات صورت مشروح مذاکرات صدوشصت ونهمین جلسه دوره پانزدهم ازصفحه 1 تا 13 2 - آگهی های رسمی »15موضوع سیاسی ننگ آمیزی که آب ازروی آن گذشته وخوشبختانه ازاذهان دورافتاده بودتجدیدمطلع کنم .البته آقایان محترم تصدیق خواهند فرمودکه دیگرتقصیرازبنده نیست بلکه منشاﺀآن احساسات وعواطف برادرانه جناب آقای یمین اسفندیاری میباشد که به حکم عرق خانوادگی خواسته اندخطای بزرگ سیاسی ونابخشود نی برادرگرامی ودرابپوشانند (یمین اسفندیاری - اشتباه است ) وبدینطریق سیره انساب شریف خودراازهرگونه لکه وننگ شسته ورفته نماینددرهرحال نظرباینکه گفتارایشان متضمن توهین عظیم نسبت بشخصیت سیاسی اینجانب وتحریف ناشایستهﺀای نسبت بعرایض اینجانب بودناگزیرم این چندکلمه موجزومختصررابعرض مجلس شورایملی برسانم جناب آقای یمین اسفندیاری فرموده اندکه »آقای وزیرخارجه درآن روزمتﺄسفانه درمجلس نبودندبعداًهم مجالی پیدانکردنداین مطلب راجواب داده باشند «خیرجناب آقای یمین اسفندیاری آقای وزیرامورخارجه که باآنهمه حرارت ولهن توهین آمیزدرتعقیب سخنهای دلاورانه جناب آقای دکترمتین دفتری مطلب بسیارواهی یعنی استنادی راکه اینجانب بکنفرانسهای تیمسارمعظم رئیس ستادارتش کرده بودم وموردتکذیب فرمودند،جناب آقای وزیرامورخارجه که شرح کشافی درباب تاءسیسات بین المللی صلیب سرخ وجمعیت شیروخورشیدسرخ ایران درجواب استیضاح اینجانب ایرادفرمودندکاملا قدرت ومجال داشتند که موضوع بسیارمهم سیاسی ملاقات ومذاکرات جناب آقای نوری اسفندیاری راتکذیب بفرمایند.

جناب آقای وزیرخارجه مردسیاستمدارونکته سنجی میباشند والبته اگر موضوع ایجاب میکردهمیشه ایشان فرصت ومجالی داشتند بنابراین اگر دولت جناب آقای ساعدطی مدافعات متوالی ومطنطن ومفصل خودکه دوباره وسه باره درجواب استیضاح اینجانب انجام شدهیچگونه اشاره بملاقات ومذاکرات لندن درباب تغییرقانون اساسی نکرده است ، اگر جناب آقای حکمت وزیرامورخارجه دراین باب سکوت اختیارفرموده انداینهمه دال براین است که واقعیت وصحت موضوع که یکی ازموجبات سقوط کابینه آقای هژیرگردیدفرصت واجازه هیچگونه اجازه تکذیب نمیدهد،والاغیرممکن بوداین چنین مسئله مهمی ازلحاظ مبارک جناب آقای ساعدکه عمری رادرسیاست بسربرده اندوازنظرباریک بین جناب آقای حکمت وزیرمحترم امورخارجه محوبشود ومسکوت بماند (عباس مسعودی - آقای دکتربقائی موضوع بقدری بی پایه وبی اساس است که قابل این نبوده است تکذیب بشود ) آقایان محترم بخاطر دارند مطالبی راکه اینجانب درقبال ملاقات اسفندیاری وبوین درلندن ایرادکردم همه نقل ازروزنامه های وزین ومعتبرپایتخت بودکه مخبرسیاسی رادیولندن راتفسیرکرده بودم . (عباس مسعودی - همه تکذیب کردند) نه تکذیب نشده بود (زنگ رئیس ) منتهاتﺄلیف مطالب وتفسیرروزنامه هابطوری دراستیضاح اینجانب انجام شدکه جای تردیدوتکذیب برای احدی باقی نگذاشت (صحیح است ) (ظفری همان روزنامه هاتکذیب کردند) وایراداساسی اینجانب هم این بودکه درآن هنگام دولت هیچگونه اقدام رسمی برای تکذیب صریح واساسی خبررادیولندن ومطالب روزنامه هابعمل نیاوردوبیک تکذیب مفتضحی ازطرف اداره انتشارات وتبلیغات قناعت کردواین دال برصحت موضوع بوده است (همهمه نمایندگان ) (عباس مسعودی - این حرفهاشایسته نیست ) (زنگ رئیس ) یعنی واقعیت عمل غیرقابل تکذیب بنظرمیرسیده است .

رئیس - آقای دکتربقائی این رایک مخبری یک روزی گفته بعدهم همه تکذیب کرده اند.

عباس مسعودی - آقاصحیح نیست این حرفهارانزنید.

دکتربقائی - ..موضوع ملاقات بوین ،اسفندیاری درلندن ومذاکرات ایشان درباب تغییرقانون اساسی ایران (زنگ رئیس )

نورالدین امامی - چراشما می خواهیدمجلس رامتشنج کنید؟

رئیس - اینها حالا موردندارد اگر ایشان بشما چیزی گفته اندتوهینی کرده اندبایدجواب آنرابدهید شما مطابق آئین نامه بایدتکذیب بفرمائید .

دکتربقائی - آقااین چیزی که گفته انداساس استیضاح بنده بود.

رئیس - اگر ایشان بشما چیزی گفته انددرآن باره صحبت کنید .

دکتربقائی - دارم میرسم بآنچه ایشان گفته انداینهامقدمه است اینهاکه عرض کردم جان کلام ولب استیضاح اینجانب راتشکیل میداد.زیرااینجانب جداًمخالف هرگونه تغییری درقانون اساسی ایران بودم ومی خواستم بادلایل مثبت ومنطق صریح مخالف خودراتوجیه واثبات نمایم لذاجناب آقای یمین اسفندیاری نمیتوانندامروزایرادبگیردندکه برای خاطر مصالح خانوادگی (یمین اسفندیاری - مصالح ملی ) ایشان ومنافع خصوصی که همواره درسطح مقدم مناظرومزایای زندگانی مادی ومعنوی ایشان میباشد یک مسئله مهم وخطیرسیاسی راکه باحقوق اساسی مشروطیت ایران وملت ایران سروکارداشت مسکوت وناگفته بگذارم . (یمین اسفندیاری - خیلی متاءسفم آقای دکتربقائی ازجناب عالی ) درهرحال این جانب مراتب فضل وبینش ودرستی وعواطف رقیق ولطیف ومعنویت وصداقت وکمال خانواده قدیمی ومحترم واسفندیاری راستایش میکنم (یمین اسفندیاری - خیلی متشکرم ) وبهیچ وجه بخوداجازه نمیدهم مثل بعضی وزرای کم حوصله ونزدیک بین درمبارزات سیاسی خودزندگانی خصوصی اشخاص وخانواده های شریف مثل خانواده شما رامورداستیضاح وموشکافی قراربدهم وهمیشه ملت ایران قضاوت صحیح راخواهدکردبالاخره من منتهاآرزویم این است ومنتهاآرزوی هرایرانی هم همین است که همان قسم که جناب آقای یمین اسفندیاری اشعارفرموده اند وآقای مسعودی هم همین رامیفرماینداین موضوع بکلی دروغ باشد - (نمایندگان - دروغ هم هست ) (عباس مسعودی - همینطورهم هست ) ولی آیامابایدتکذیب خصوصی وبی اساس جناب آقای یمین اسفندیاری که منحصراً از احساسات وعواطف خانوادگی سرچشمه میگیردباورکنیم یادم خروس را؟ (یمین اسفندیاری - دم خروس چیست آقا؟ بی اساس چیست ؟ دست بکش آقای دکتربقائی !عجب آدمی هستی واقعاً!) آقایان محترم بالاخره پس ازمدت 6ماه خبردروغ وبی اساسی رادیولندن درایران جامه عمل بخودپوشیدواین سؤالی است که من ازخودمی کنم که چطورشد آنها مصالح ماراقبلاًتشخیص دادند وپیش بینی کردندکه یک همچه چیزی می شود (یمین اسفندیاری - آنها کی هستند؟ ) اسم نمیبرم آقای یمین اسفندیاری شترسواری دولا،دولانمیشود .

رئیس - آقای دکتربقائی یکدقیقه دیگرسروکاروقت دارید .

دکتربقائی - آقاده دقیقه وسط حرف من حرف زدندچنددقیقه هم جنابعالی حرف زدید.

رئیس - یکربع شما میتوانید حرف بزنید.

دکتربقائی - …بالاخره فکرتاسیس مجلس مؤسسان وتغییرقانون اساسی ایران یعنی مسئله بدین مهمی که مدت چهل وچهارسال مسکوت مانده بودبایدازیک دماغ بشری ویاازیک سیاستی سرچشمه گرفته باشد والاخودبخوداینکارهاانجام نمیشود بنده درضمن استیضاح خودم یک جمله ای عرض کرده بودم که حضورآقایان قرائت میکنم این دنباله مقاله تهران مصوراست که بنده گفته بودم گفتم (جناب آقای ساعداینموضوع حساس است گوش بدهید ) "درتهران گفته می شود (اینمقاله تهران مصوراست .) درتهران گفته می شود که یکی ازعلل اینکه آقای نوری اسفندیاری رادرکابینه جدیدیعنی کابینه جناب آقای ساعدواردنکردندهمین خبر رادیو لندن بوده است"

رئیس - آقای دکتربقائی وقت شما تمام شد.

دکتربقائی - این نوبت آقای مکی بودنوبت خودبنده هم هست .

رئیس - ایشان نوبتشان رادادند بشما یکربع ایشانراشما صحبت کردید.

دکتربقائی - بسیارخوب نوبت خودبنده هم که هست .خواهش میکنم ماده نظامنامه راقرائت کنید.

یمین اسفندیاری - بیشرف است آنکه بخواهدشترسوارشود ودولادولاباشد . (ماده 83بشرح زیرقرائت شد) هریک ازنمایندگان که مطلب مهمی داشته باشند وبخواهند باستحضارمجلس برسانندمیتوانندقبل ازشروع بدستورویاآخرجلسه بااجازه رئیس ورعایت نوبت بعنوان نطق قبل ازدستوریابعدازدستورمطلب خودراظهارکنند ومجموع این قبیل نطقهادریک جلسه بطورکلی نبایدازیک ساعت تجاوزکند ودرهرجلسه بیش از4نفرنمیتواننددراول یادرآخرجلسه صحبت نمایندوهرکدام ازدارند گان اجازه نطق میتواندحق خودرابناطق دیگرواگذارکند دکتربقائی - باستنادهمین ماده چون میگویدبیش از4نفرنمیتوانندصحبت کنند پس کمتر از 4 نفرمیتوانندصحبت کنند ویکی هم اینکه هرکس میتواندنوبت خودش رابدیگری بدهد.

رئیس - بهرحال برای هرنطق یکربع معین شده شما صحبتتانرا کردید دیگرنمیتوانید صحبت کنید.

دکتربقائی - این نوبت آقای ملکی بودنوبت خودبنده هم هست این وسط استدلال بنده است سه خط بیشترنیست آخروسط استدلال که نمیشود ول کرد.

رئیس - نوبت شما هم تمام شد خواهش میکنم بفرمائید ؟

رئیس - خیردیگرنمیشود .

دکتربقائی - مینویسدهرکس میتواندنوبتش را بدیگری واگذارکند .

رئیس - 4نفرامروزآقای مکی وآقای معتمددماوندی وآقای رحیمیان وآقای ابولفضل حاذقی هستند.آقای مکی نوبتشانرابشما دادند شما هم صحبت کردید.

دکتربقائی - وسط استدلال که نمیشود .

رئیس - بازهمینطورصحبت میشود بگذارید بقیه رابرای موقع دیگر.

دکتربقائی - آخروسط استدلال چطوربگذارم ؟

رئیس - آخریکربع تجاوزکرد .

دکتربقائی - این نوبت آقای مکی بودنوبت خودبنده هم که هست .

رئیس - چه فرق میکند یکربع شما صحبت کردید

دکتربقائی - بالاخره وضعیت این آزادی راخواهش میکنم تعیین بفرمائید وضعیت نظامنامه مجلس که اینطوراست روزنامه راکه اجازه نمیدهندچیزی بنویسند قانون مطبوعاتی که چهارماه پیش ازتصویب مجلس گذشته هنوزاجرایش نمیکنند ؟ وهرروزبفردامیاندازند؟ آخربایدیک تکلیفی برایش معین شود !قانونی که گذشته چرااجرایش نمیکنند ؟ ! (چندنفرازنمایندگان - اجراشده ) کجااجراشده بنده دوهفته است دنبالش هستم .دوهفته است میخواهم روزنامه منتشرکنم میگویندامروزآئین نامه بایدبنویسند فرداهیئت وزراءتشکیل میشود

رئیس - درآن قسمت سؤالی ازمجلس شده ازطرف وزارت فرهنگ که آیاوکلاهم مثل دیگران مشمول هستندیاخیربنده این قسمت رادرهیئت رئیسه مطرح کردم چون وکلامقرری میگیرندوازخزانه دولت نمیگیرندتکلیفش معلوم شود این هم معین میشود.

دکتربقائی - آخرمن نمیدانم باید بچه وسیلهءاحقاق حق خودم رابکنم ؟

رحیمیان - اجازه بدهید صحبت بشود .

ریئس - تشخیص اجازه بامن است بقیه باشد برای جلسه آینده .جلسه قبل شوراول …آقایان توجه کنید.

معتمددماوندی - آقای رئیس اجازه بدهید بنده هم صحبت کنم .

رئیس - خیراجازه نمیدهم . شوراول لایحه هواپیمائی کشوری تمام شدبایستی رأی گرفته میشدبوروددرشور دوم چون وقت گذشته بودرأی گرفته نشدلذا حالا رأی میگیریم بوروددرشوردوم .

نمایندگان - عده کافی نیست برای رأی .

رحیمیان - اجازه بدهید بنده راجع بنفت صحبت کنم چون مسئله مهمی است .

رئیس - اول نوبت آقای دماوندی است بعدآقای حاذقی بعدهم جنابعالی .

یمین اسفندیاری - آقاسه نفرازوزراءاینجانشسته اندچراجواب آقای دکتربقائی رانمیدهند؟ اگر صحیح است تصدیق کنند اگر صحیح نیست که تکذیب کنند .

ریئس - مطلبی که نگفته اند.

دکتربقائی - آقاوسط حرف من که نمیشود جواب داداستدلال من باقی مانده تمام نشده نمیشود جواب داداجازه بدهید استدلالم راتمام کنم من ازخدامیخواهم جواب بدهند.

یکی ازنمایندگان - آقای رئیس آقای عدل میخواهند صحبت کنند .

رئیس - آقای دکتر بقائی میگویندمن استدلالم راتمام نکرده ام چون وقتشان تمام شده بودوقتی که تمام نکرده اندبچه جواب بدهند؟

معتمددماوندی - آقای رئیس اجازه بدهید بنده عرایض خودم رابکنم عرض من راجع بگیلان است (زنگ رئیس )

رحیمیان - جناب آقای رئیس بعد از چهار ماه اجازه بدهید بنده راجع بنفت صحبت کنم .

رئیس - قبل از شما آقای معتمددماوندی هستند.

رحیمیان - من ازخودگذشتگی میکنم میخواهم راجع بنفت صحبت کنم چرااجازه نمیفرمائید ؟

رئیس - کی ازخودنمیگذرد؟ ازخودگذشتگی چه معنی دارد؟ تامل بفرمائید تازه قبل ازشما نوبت آقای معتمددماوندی است چون عده برای رأی کافی نیست آلان 82نفردرمجلس حاضرندوباید83نفرباشد آقای معتمددماوندی بفرمائید . (دراینموقع عده کافی شد) نمایندگان عده کافی است ؟

نبوی - اول بفرمائید رأی گرفته بشود بعدصحبت کنند .

رئیس - این نطق قبل ازدستوراست رأی دردستورگرفته می شود بفرمائید آقای دماوندی .

معتمددماوندی - عرض واجبی که بنده امروزخدمت آقایان نمایندگان داشتم موضوع گرفتاریهائی است که یکی بعدازدیگری برای گیلان ماپیش میآید و دولت دراین خصوص ابداًتوجهی نمیکند ومن امروزخواستم یک باردیگریعنی برای آخرین مرتبه موضوع برنج رابعرض مجلس شورای ملی واولیاءاموردولت برسانم .امسال برخلاف سال گذشته یعنی برخلاف سنین گذشته محصول برنج درگیلان بمقداربسیارزیادی بوده . (اسلامی - مازندران راهم بفرمائید ) البته مازندارن هم جزءآن است درابتدای امردولت برای اینکه ازلحاظ خوارباردرمضیقه نیفتد برنج صادراتی گیلان ومازندران راکه ازسالیان درازیعنی شایداززمان اوایل سلطنت اعلیحضرت فقیدهمه ساله بخارج صادرمیشداجازه صدورنداددرنتیجه یک خسارت هنگفتی برعایاوکشاورزان ومالکین وبازرگانان گیلانی که برنج مازادراجمع آوری کرده اندواردشده ،دراین اوضاع بحران آمیزاقتصادی کشورکه بانکهای این مملکت برای این مملکت پیش آورده اندبااین بحرانی که دربازارهاهست ترس ازاین میرودکه اگر دولت دخالت نکند واجازه ندهدوجلوی صدوررابازنگذاردوتسهیلاتی قائل نشود یک ورشکستگی عمومی برای مردم گیلان پیش بیاید (صحیح است ) درنتیجه فشارآقایان نمایندگان گیلان دولت آمدیک تصویبنامه ای صادرکردبرخلاف کلیه تصویبنامه های صادراتی بنده آلان ازآقایان نمایندگان شیرازسؤال میکنم کسی که پوست شیرازمیفرستدبخارج آقایان نمایندگان محترم شیرازقبلاًمیآیدارزش رابدولت میفروشد؟ پس این چه تبعیضی است که برای مردم گیلان قائل هستید؟ آقابرنج خریدارند ارددرداخله کشورجاهائی که احتیاج دارند دولت نمیگذاردحمل کنند الان قریب چهل هزارتن برنج زارعین بیچاره گیلانی درگیلان هست دولت آمده است یک تصویبنامه صادرکرده گفته است اشخاصیکه میخواهند برنج صادرکنند بیایندقبلا ارزش رابفروشند آنوقت ازآنطرف پودروماتیک وروژلب وانواع واقسام کالاهای بازیچه اطفال که دوساعت برای افراداین مملکت دوام نداردومیهمان این ملت نیست مثل سیل دراینمملکت ازکجامیآید!چرامملکت راباین وضع میاندازید؟ (صحیح است ) چرامملکت رامیخواهیدورشکست بکنید!چرامردم گیلان رابورشکستگی سوق می دهید ؟ بنده امروزازجناب آقای قائم مقام الملک استدعامیکنم جنابعالی آقای قائم مقام الملک اززمره زعمای مملکت ایران وازمفاخرگیلان هستندنگذارید این ظلم بمردم گیلان واردبشود ،مردم گیلان شما رایکمردقوی الاراده میدانندواستدعامیکنند بوسیله من که جنابعالی پیش قدم بشویدواین مشکل گیلان راحل بکنید ،زیرادرجنابعالی این اراده هست ،زیراجنابعالی ازمفاخرگیلان هستیدوهمه این انتظارراازجنابعالی دارند اگر دولت حاضرنشدخدمت اعلیحضرت همایونی شرفیاب شویدواین موضوع راعرضه بداریدموضوع دیگرگرانی قندوشکراست ازگیلان یک تلگرافاتی شده است بوسیله بنده درتهران هم چندنفرآمدندبنده رادیدندگفتم آقاشما وکلیل داریدبرویدپیش وکلای خودتان متاءسفانه نمیدانم چه نظری است که قندوشکردرچندروزاخیرگران شده است درولایات هم این گرانی سرایت کرده است مخصوصاً در گیلان یک تلگرفی اخیراًمخابره شده بودکه تقدیم دولت میکنم عرض کنم خدمت آقایان دوموضوع مختصردیگردارم که راجع بلوایح اخیری است که دولت تقدیم کرده استدعامیکنم آقایان توجه بفرمایندیکی راجع بلایحه ایست که دولت راجع بکارمندان آورده است دولت صدوچهل هزار کارمندداردطبق آماری که ازوزارت دارائی برای آقای دکترمعظمی فرستاده اند وخصوصی هم گفته اندصدوهفتادهزارنفراست آقایان برای اینکه کتمان کنند گویاسی هزارنفررادورش خط گرفته اندآقای وزیردادگستری لایحه آورده اندکارمندان زائدرابیرون کنند (کشاورز صدر - کارمندان فاسدرا) آنهائی که فاسدندبیرون کنند وآنهائی که فاسدنیستند آنها رابگذارنددراختیارکارهای تولیدی صدوچهل هزارچندنفراثر در پرونده هاگذاشته اندیعنی ازحیث اختلاس وارتشاءاثرگذاشته باشند خوبست ،شما اگر تمام ایرانرابخواهیدقدم بزنیدوتمام پروندههارا ببینیدشاید دودرصد ازاینهااثردرپرونده ندارند یعنی اثرارتشاءواختلاس ندارند بنابراین دودرصداین صدوچهل هزارنفر میشود دو هزار نفر دو هزار نفر را بیرون میکنند بقییه را چه کارمیکنند ؟ اینها را میخواهند بگذارند در اختیارکارهای تولیدی کدام کارتولیدی ؟ این مستخدمین این کارمندانی که حاضرنیستندازپشت میزهابروند بیرون یعنی مدیر کل ها ورؤسابنده یک پیشنهاد ی بنظرم رسیده این پیشنهاد بوسیله مقام محترم ریاست تقدیم میکنم بکمیسیون دادگستری پیشنهاد م این است که دولت حداقل ممکنه رابرای تکمیل کادر وزارتخانه ها انتخاب بکند بقیه این کارمندان که شاید صد هزار نفرمیشود این صد هزار نفررا برای اجرای قانون آموزش وپرورش مجانی دراختیاروزارت فرهنگ حقوقشان را خواهند گرفت باهرنهجی که باشد هرپیش آمدی بکند اینها حقوقشان راخواهند گرفت پس این عده صدهزارنفررادولت بگذارد در اختیاروزارت فرهنگ حقوقشانراهم بدهد و وزارت فرهنگ هم آنها رابفرستدبایالات وولایات وقصبات وقری بنده یک پیشنهادی کرده ام پیشنهادم راتقدیم مقام ریاست میکنم تقاضای تصویب آنرادارد. پیشنهاد - دولت مکلف است ..،

رئیس - آقای معتمد دماوندی مگر از آئین نامه واقف نیستید؟ پیشنهاد را شما نمیتوانید اینجابخوانید.

معتمددماوندی - این یک نامه ایست تقدیم میکنم عرض دیگربنده راجع بلایحه ایست که آقای وزیردادگستری داده اندراجع باستقلال قضات این لایحه یک نواقصی داردآقای سزاوارمخبرمحترم کمیسیون تشریف دارند آقای سزاواراینجایک ظلمی شده است .

رئیس - یک ربع شما نزدیک باتمام است

معتمددماوندی - اجازه بفرمائید الان عرضم تمام میشود اینجایک ظلمی شده است آقادراینجابدادیاران دیوان کشورحق نظارت داده است ببازپرسهادرتمام مملکت والبته شکلی پیش میآیدهرپرونده ای که تنظیم میشود آنها بایددخالت کنند این لایحه یک نارضایتی زیادی دربین قضات ایجادکرده است سومیش این است که گفته است رتبه هائی که داده شده است باآقایان قضات مناط اعتبارنیست مگراینکه این ظلم راازقضات برداریدقضات دراین مملکت ازهمه کمترحقوق میگیرند (زنگ رئیس ) وازهمه زیادترکارمیکنند

رئیس - آقای معتمددماوندی وقت شما تمام شده است آقای رحیمیان بفرمائید .

رحیمیان - بنده راجع بنفت صحبت میکنم (نمایندگان - بفرمائید ) میدانیدکه قضیه بسیارمهمی است چهارماه ماصبرکردیم دولت دستش بازبودروزنامه ای اظهارعقیده نکرد کسی در اینجاصحبت نکرد پس ازچهارماه بنده میخواهم عرایضی دراین باب دراینجادرمجلس شورایملی بکنم برای اینکه اگر دولتهای ما،دولت ماسهل انگاری کرده است دنیابداند که ملت ایران زنده است ونمیتوانداین قسمت رافراموش کند همه میدانندقبل از15بهمن مجلس ،ملت ایران ،تمام طبقات بدون پرواجداًدرخواست حل قضیه نفت جنوب واستیفای حقوق ملت رامینمودنددراین هنگام شرکت نفت انگلیس وایران حاضرشدنماینده تام الاختیارخودرابرای حل قضیه بایران بفرستدشنیده ام که انگلیسیهاهمیشه سیاست خودشان راتطبیق بامقتضیات روز مینمایندبعقیده بنده تنهاهمین سیاست است که هنوز آقائی ومنافع خودشان رادرمیان ملتهای عقب مانده حفظ کرده اندپس بایدگفت انگلیسیها فقط روی همین اصل وسیاست روزبودکه برای درخواست ملت ایران حاضربرای حل قضیه شدند ولی متاءسفانه وقتی نماینده تام الاختیار آنها وارد ایران شد مشاهده کردند که نفسی از کسی درنمیآید و هیچکس جرأت اظهارعقیده درباره نفت یااموردیگرندارد (دهقان - چراآقای رحیمیان ؟ ) اظهار عقیده است .ازطرف دولت دراین وقت نماینده معین شدآقای دهقان بگذارید یک نفرازافراداین کشوروظیفه اش رااجراکند ،حرفش رابزند (دهقان - شما کتمان میکنید) ولی دولت مذاکرات راپرده استتاررویش تابامروزنهاده وادامه داده است بدون اینکه کوچکترین اطلاعی تابامروزبمردم ایران داده باشد درتمام مدت چهارماه مذاکرات کوچکترین اظهارعقیده ای هم نه ازطرف جرایدونه ازطرف سایرمردم نشد (صفوی - دهقان - پریروزنوشتم آفا) (دهقان - آقامن دیروزنوشتم ) فقط روزی خبردارشدندکه سرویلیام فریزردرفرودگاه اظهارکرده بودکه مذاکرات مابادولت ایران به نتیجه ای نرسیدوبرای همه باعث حیرت وتعجب شدبهرحال آنچه مسلم است تاکنون نتیجه قطعی گرفته نشده است .بنده داخل جزئیات نمیشوم چون وقت زیادی برای من نیست آقایان کم وبیش دراین دوسه روز طی دوسه مقاله روزنامه اطلاعات که دراین باب نوشته شده است البته بنظرآقایان رسیده است (وزیرکشور - آقااطلاعات بدولت چه ربطی دارد؟ ) که خیلی مهم وقابل توجه است و حالا برای من جای تعجب است که چرادولت نمیآیددراینجابملت ایران قضایارابگوید؟ چرالغوقراردادرابدنیارسماًاعلام نمیکنند ؟ چرالایحه ملی کردن نفت رابمجلس پیشنهاد نمیکنند ،چرااجازه بمردم گرسنه نمیدهندکه دارائی وحقوق خودشان راتصرف کنند ازاین چراهاخیلی زیاداست فقط دولت یک چراداردوآن خفه کردن من وامثال من خواهدبود،تنهااستیفای حقوق ایرانرادراین خواهددانست ازاین قسمتش بنده میگذرم برای اینکه وقت کافی نیست یکمطلب مهم وقابل توجه در روزنامه اطلاعات درج شده است برای استحضارملت ایران من البته مطالب دیگری داشتم چون وقت نیست این است که کوتاه میکنم دراینجا روزنامه اطلاعت می نویسد،»دراینجاباکمال تاءسف ،این گفته روزنامه اطلاعات است مال بنده نیست که ببنده اعتراض کنیددراینجابا کمال تاءسف نمیتوانم ازیک نکته خودداری کنم وآن عدم توجه یاغفلتی است که یکی ازدولتهای گذشته درموردمذاکرات خودباشرکت نفط نموده وطی مراسله ای که وزیردارائی وقت بشرکت نوشته وبعدهانیز آن راتاءییدنموده (مکی این کارجرم است ) وروی میزنمایندگان دولت ایران گذاشته میشود تادقت کنیداینمصلحت ملت ایران راببینیدازعمل شرکت تاسال 1946اظهاررضایت گردیده « (ملک مدنی - این صحیح نیست آقای رحیمیان ) (مکی آقای رحیمیان این صحیح نیست مجلس قبول ندارد.) ودرواقع تصفیه حساب داده شده است وهمین سندبحث ومذاکرات دولت را ازسنه 1933تا1946که درقسمتهای بسیاری میتوانستندحق ملت ایران رااستیفاکنند متزلزل ساخته وآن مذاکرات مربوط بسالهای 47و48گردیده است « اگر دولت این نکته راتکذیب بکند من حرفی ندارم (وزیرکشورتکذیب میکند آلان عرض میکنم ) (مکی - حق نداشتنداین کاررابکنند (دهقان - وقتی تکذیب میکنند شما چه میگویید؟ ) پس این اعم ازاینکه هروزیردارائی این رانوشته باشد یاننوشته باشد موردتاءییدملت ایران نیست (عموم نمایندگان - صحیح است) ومن چون دولت قصدتکذیب میکند شرافت اخلاقی من اجازه میدهدکه اسم آن شخص رانبرم چون دولت قصدتکذیب دارد (وزیرکشور - دولت الان تکذیب میکند ) لهذااسم آن شخص رانمیبرم بنده که ازیکنفرازخودشما شنیدم که این حرف صحیح است (همهمه نمایندگان - صحیح نیست ) اجازه بدهید بنده عرایضم رابکنم بنده این راازیکنفرازوزرای این دولت شنیدم که آقای هژیردرموقع وزارت درائیشان خودشان این رانوشته اند (مکی - صحیح نیست این کار اگر نوشته باشند جرم است ) (کشاورزصدر - هژیراین کاررانکرده ) اگر نکرده است بنده ازایشان عذرمیخواهم اگر چنانچه این کارراکرده باشد وصحیح باشد بایدملت ایران سرنخست وزیری ووزیری این قبیل اشخاص رابداند اگر نکرده است بنده عذرمیخواهم . (معتمددماوندی - چرانکرده نامه اش روی میزنخست وزیراست ) دردورهء13خاطرم هست آقای سیدیعقوب انوارگفته بود»برای من تعجب است که کشتی های حامل مهمات باین زودی بنادرایران میرسدوکشتی های حامل گندم که اینهمه وعده داده اندو میدهند این همه دیرمی رسداین راعلامت تعجب بگذارید « حالا من هم تعجب میکنم واقعاًدراین کشورازهرگوشهءخرابه های آن وحتی دراین طهران صنف قهوه چی وخیاط ازهرقبیل تقاضای مجلس مؤسسان وسنارامیکنند ولی من متعجبم چرافهمشان نمیرسدکه یک روزتقاضای استیفای حقوق ملت ایران ازنفت جنوب بکنند !بگذارید علامت تعجب ،من یک مطلب رادراینجامیخواهم به ملت امریکاعرض کنم واین راهم خیال نکنیدکه من شایدفکرم برگشته است ،باعمل بدهردولتی من مخالفم باعمل خوب هردولتی موافقم میخواهم جلب نظر آنها رامن کرده باشم این آخرین مطلب بنده است دراین دوره وچندروزدیگرهم میخواهم مرخص بشوم یک مطلب رامیخواهم بملت امریکاعرض کنم دولت امریکاکه اینهمه دراین دنیاادعای کمک ومساعدت میکند بملل ضعیف چرادرمقابل ظلم دولت انگلستان نسبت بماسکوت اختیارمیکند ؟ چراکمک نمیکند واقدامی بنفع ملت ایران انجام نمیدهد؟ خواستم ملت امریکابداندکه دراین کشورهم افرادزنده ای مثل کشورخودشان وجوددارد،این کشورافرادزنده زیادداردفقط تفاوت دراین است که افرادزنده آن کشورهاتوأم باروح امیدوهزاران خوشبختی است ولی افرادزندهءاین کشورتوأم باروح یأس وهزاران ناامیدی است !علت اینکه بمااجازه نمیدهدکه ماحقوق خودمان رابگیریم ازهمین جهت است که افرادزندهء این کشورپیش نمیروند،افرادجور،افرادی که برای کشورخودشان حاضرندفداکاری کنند این طبقهء حاکمه نمیگذارد! اگر آنها حال ماراداشتندتابحال ده مرتبه منقرض شده بودند،این روح ایرانیت است ،این روح پاکنژادایرانیت است که تابامروزهم وضعیت خودش راباین حال حفظ کرده است ،بقول آقای دکتربقائی اظهارمیکردندکه من همه چیز خودم رابرای ملت ایران گذاشته ام بنده هم همه چیزخودم رابرای حفظ حقوق ملت ایران درنفت گذاشته ام وبعدازچندروزدیگرهم ازخدمت آقایان مرخص خواهم شد (کشاورزصدر - اسباب تاءسف است ) نخیراسباب خوشوقتی است جنابعالی باشد بنده چیزی ندارم که به ملت عزیزخودم تقدیم بکنم فقط ازصمیم قلب میگویم که زنده بادایران وپرچم پرافتخارسه هزارساله ایران (احسنت - احسنت )

رئیس - آقای حاذقی .

حاذقی - چون عرایض بنده مفصل است صرفنظرمیکنم وعرایض خودم رابروزدیگرموکول میکنم که مجلس وارددستورشود وکارکند (احسنت ) .

رئیس - آقای وزیرکشور .

وزیرکشور (آقای دکتراقبال ) - عرض کنم بنده یکقدری دیررسیدم ولی آقای دکتربقائی یک اظهاراتی فرموده بودندواصرارخیلی زیادداشتند که درضمن نطقشان چه درموقع استیضاح وچه حالا درمذاکرات راجع به آقای یمین اسفندیاری اصرارزیادی دارند که بگویندمجلس مؤسسان بنابدستوریک دولت خارجی تشکیل شد،باعث نهایت تاءسف این بنده است که یک استاددانشگاه که خودش راوطن پرست میدانداصرارزیادداردکه این حرف راتکرارکند وبعقیده بنده این ازوطن پرستی دوراست .راجع بمذاکراتی هم که آقای نوری اسفندیاری با وزیرخارجه انگلستان نموده است راجع باین قسمت بنده اینجارسماًازطرف دولت جداًتکذیب میکنم که چنین چیزی وجودنداشته - آقای دکتر بقائی یک ماءموریتی دارند که هرچندروزیک مرتبه بیایندواین صحبتهاراتکرارکنند (مکی - ماموریتشان ازطرف ملت ایران است ) ازطرف ملت ایران نیست اگر یک روزی خواستیدبنده مدارکی میآورم که ایشان ازطرف کی این دستورات رامیگیرند. ضمن صحبتهائی که شدآقای رحیمیان اینجاراجع به نفت ومقاله روزنامه اطلاعات صحبت کردنداولا آقای رحیمیان باید بدانند که روزنامه اطلاعات یک روزنامه ای است که درطهران انتشار پیدامیکند و خودش مسئول مقالاتش است وبهیچوجه الوجوه رسمیتی ندارد و اگر روزنامه اطلاعات یک اظهار نظری راجع بکار دولت کرد بهیجوجه رسمیت ندارد اگر دولت کاری کردآقایان ممکن است استیضاح بفرمایند سؤال کنند و ما بیائیم رسماً توضیح بدهیم وتمام مندرجات روزنامه اطلاعات رابنده بنام دولت تکذیب میکنم (مسعودی - آن مراسله ای را که دایر باظهار رضایت صادرشده است نمیتوانید تکذیب کنید) نیست آقاباین ترتیبی که جنابعالی نوشته ایدنیست ازجنابعالی هم استدعاشد که تشریف ببرید آنجاوتمام پرونده رابه بینیدوتشریف بردید آخروقت بودن رسیدید باید تشریف ببرید ببینیدبنده رسماًاین راکه اینجانوشته ایدکه یک وزیردارائی اظهارداشته است که من ازتمام حقوقات ایران صرفنظرکرده ام وتصفیه شدمیگویم این مطلب دروغ است وبنده جداًتکذیب میکنم .راجع بآقای هژیرهم ایشان چیزهائی فرمودندراجع بجریان نفت بنده اینجامیتوانم رسماًاعلام کنم که یکی از وزرای دارائی این کشورکه بانهایت وطن پرستی نسبت باستیفای حقوق ایران راجع بنفت اقدام کردآقای هژیربود بنده این رارسماً تاییدمیکنم آقای هژیریکی ازمردانی هستندکه هرعیبی حالا آقایان میخواهند بایشان بگیرندببنده مربوط نیست ولی راجع بکارنفت بایدبگویم منحصربفردازوزرای دارائی هستندکه راجع بنفت نهایت جدیت ووطن پرستی کردندوایشان هستندکه این فصل رابازکردند (صحیح است ) واین راعرض کنم که خوبست آقای رحیمیان قبلاتحقیقات بکنند خواهش میکنم اول تحقیق بکنند بعدبیاینددرمجلس صحبتهائی بکنند این درست نیست که هرکس درمملکت وطن پرست است وخدمت میکند بیائیدلجن مالش کنیدویک اشخاصی که خائن هستندومیگوینداین پیشروها واین اشخاصیکه میخواهند بروند جلو و مقصودشان رفقای توده ای ایشان بودند جلوی آنها را میگیرند این درست نیست و آقایان نباید اجازه بدهند که اینجور بااشخاص وطن پرست رفتارشود (صحیح است - احسنت ) .

- تصویب شوردوم لایحه هواپیمائی کشوری

3 - تصویب شوردوم لایحه هواپیمائی کشوری

رئیس - وارددستورمیشویم راءی گرفته میشود بوروددرشوردوم نسبت بموادلایحه ءهواپیمائی کشورآقایانی که موافقندقیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد.

- طرح لایحه مربوط باصلاح قانون انتخابات مجلس سنا و ارجاع آن بکمیسیون

۴ - طرح لایحه مربوط باصلاح قانون انتخابات مجلس سناوارجاع آن بکمیسیون

رئیس - اصلاح آئین نامه مطرح است که بقید دو فوریت طبع وتوزیع شده بودآقایانی که ثبت نام کرده‌اند. آقای اردلان بفرمائید.

اردلان - بنده قبل ازشروع بمطلب خواستم دونکته رابعرض آقایان برسانم وازجناب آقای وزیرکشور استدعا کنم که چون این لایحه مربوط بایشان است بعرایض من توجه بفرمایندبطورمقدمه عرض کنم هیچ وکیلی که اینجاقسم یادکرده‌است که بقانون اساسی وفادارباشد نمی‌تواندبامجلس سنامخالف باشد مخالفت بنده باطرز تدوین این نظامنامه‌است نه بااصل موضوع بنده باطرزتدوین این نظامنامه‌است نه بااصل موضوع بنابراین بنده خواستم که این موضوع بعرض آقایان رسیده باشد درموقعی که لایحه ءدولت راجع به نظامنامهء مجلس سنابمجلس آمدبنده بعنوان مخالف عرض کردم که یکی ازمواداین قانون برخلاف قانون اساسی است درجائی که نوشته شده‌است که مستخدمین دولت می‌توانندعضومجلس سناهم باشند درصورتیکه که قانون اساسی ماصراحت داردکه هرکس عضومجلسین مجلس شورای ملی یامجلس سناباشد نمی‌تواندعضودولت باشد وآنروزبنده این عرض راکردم وتوجه نشدوالان جزولایحه اصلاحی دیدم که جناب وزیرکشورتوجه فرموده اندوبحمدالله این قسمت رااصلاح فرموده اندوبنده ازاین حیث ازایشان تشکرمیکنم اماعرض دیگربنده راجع بطرزرأی دادهن وثبت آراءاست درلایحه پیشنهاد ی دولت این است که اشخاصی که داوطلب مجلس سناباشند بایداسامی آنها ازطرف دولت اعلام بشود ورأی دهنده میرودیک ورقه سفیدی میگیردوآن اشخاص راکه درنظرداردمینویسدومیاندازددرصندوق نظربنده چیزدیگری است بعقیده بنده مثل آنچه که درتمام دنیامعمول است آنجااین است که اسامی داوطلبان ازطرف دولت مطابق این نمونه‌ای که بنده تهیه کرده‌ام چاپ می‌شود بنابراین بنده معتقدم که راجع بطرز انتخابات مجلس سنابایددولت اسامی داوطلبان راروی یک ورقه‌ای چاپ بکند وبراءی دهندبدهدوچون راءی دهنده بدهدوچون راءی دهنده این ورقه ر اگر فت آن شخصی راکه مایل است باءوراءی درمقابل اسم اویک علامتی می گذاردولی آنطوریکه وزارت کشور پیشنهاد کرده وجزءاین دستوراست هم اخذراءی وهم استخراج راءی درحدود۸و۹ماه طول میکشددرصورتیکه اگر ممالک دیگررامامی بینیم وانتخاباتشان باسرعت شروتع می‌شود وزودخاتمه پیدامیکند آنها معجزه که نمی‌کنند یک نظریات اصلاحی هست که اگر آن نظریات آنطوریکه بنده عرض کردم شما فرض بفرمائید یک نفرواردانجمن نظارت مجلس سنامیشود اگر بخواهدسی نفر را بنویسد تا در مقابل ۳۰نفرعلامت بگذاردیک تفاوت فاحشی ازحیث وقت هست امادرقسمت دوم موقع استخراج آواءیک عده‌ای هستندفرض بفرمائید میروندراءی میدهندبداوطلبان مجلس سنا اگر اول درموقع اخذراءی ورقه رابدست راءی دهنده بدهند و راءی دهنده هرکس رابخواهدبنویسدبعددرموقع قرائت آراءکتابچه‌ای که آقایان برای اسامی ثبت کرده اندبایدهی ورق بزنندتابه نفر۲۵برسددرصورتیکه اگر مطابق طرزی که بنده پیشنهاد می‌کنم بطرز الفباءدرآن کارتهااسامی داوطلبان نوشته شود درمقابلش علامت بگذارندهم درموقع نوشتن اسامی وهم درموقع قرائت آراءیک صرف جوئی فوق العاده دروقت فراهم می‌شود این یک چیزی است که درتمام دنیامعمول است کمیسیون کشورازعده‌ای ازآقایان نمایندگان دعوت کرده بودونظریاتشان راخواسته بودبنده راچون دعوت نکرده بودو افتخارحضوردرآنجارانداشتم مجبورشدم که درهمینجاعرض کنم چون این مسائل مسائلی نیست که درمجلس علنی گفته شود اگر دریک کمیسیونی مطالعه بکنیم حساب بکنیم ملاحظه خواهیدفرمودکه این طرزی که بنده راجع بلایحه انتخابات مجلس سناومجلس شورای ملی عقیده‌ام هست این طرزی است که درتمام ممالک دنیامعمول است یعنی راءی دهنده وقتی واردانجمن می‌شود یک ورقه‌ای مثل این ورقه‌ای که بنده تهیه کرده‌ام باو میدهنداسامی داوطلبان آن وکالت چه مجلس شورایملی چه مجلس سنادرآنجانوشته شود بهرکدام مایل است یک علامتی درمقابل آن میگذاردوورقه رامیاندازددرصندوق این درقسمت راءی دادن وازحیث قرائت واستخراج آراءهم بسیارساده وسهل است والافرض بفرمائید درطهران دراین لایحه که پیشنهاد شده اهالی طهران اسامی سی نفررابایددریک ورقه‌ای ملاحظه بفرمائید چقدروقت میگیردثانیاًاستخراج آراءسی نفردرصورتیکه به ترتیب نوشته نشده باشد بازمدتی وقت میگیردبنده این عرضم را حالا می‌کنم ممکن هم هست که بعرض بنده توجه بفرمائید ولی وقتی که برای مجلس سنارأی گرفتندتنهااستخراج آرایش پنج شش ماه طول میکشدووقت مملکت رامیگیرد (صحیح است) وحال اینکه این کارتی که بنده تهیه کرده‌ام درهمین اسامی داوطلبان نوشته شده وآنکسی که مایل است جلوی هرکدام ازآن اشخاص رابخواهدعلامت میگذاردوبنده معتقدم که آقای وزیر کشوراین اصلاح رادرقسمت مربوط بمجلس سناقبول بفرمایندو اگر دیدندکه بااین طرزبهترپیش میرودراجع بمجلس شورایملی هم این کاربکنند که دنیا پسندباشد ماازخودمان که این مشروطه رادرنیاورده‌ایم چهل وچندسال است که مشروطیت داریم ولی ممالک دیگرسالهااست که مشروطیت داشته وتجربیات کافی راجع بانتخابات بدست آورده اندآنچه که آنها درضمن عمل کرده اندرودتروسریعتربمقصودمیرسندمابایدآن کارراانجام بدهیم این است که بنظربنده مطابق این نمونه‌ای که بنده تهیه کرده‌ام اسامی داوطلبان راروی ورقه‌ای که ازطرف دولت چاپ شود واشخاصی که وارد انجمن میشونداین ورقه رابهشان میدهنددرمقابل اسامی اشخاص علامت میگذارندچه درموقع اخذ رأی چه درموقع قرائت آراءوباین طرز انتخابات درظرف ۲۰روزخاتمه پیدامیکند والبته این درصورتی است که باینطرزی که بنده پیشنهاد می‌کنم عمل شود والا اگر آنطوری که دولت پیشنهاد کرده وجزودستوراست عمل بشود ۷،۸ماه اخذواستخراج آراءطول خواهدکشیدبنده این نظرم بودواین صورت رامیدهم خدمت جناب آقای وزیرکشور پیشنهاد خودم راهم تقدیم مقام ریاست می‌کنم وبعرایض خودم خاتمه می‌دهم.

رئیس - آقای وزیر کشوربفرمائید.

وزیرکشور - عرض کنم پیشنهاد ی که جناب آقای اردلان فرمودندکه درسایرممالک هم اینطوراست درممالکی که اینطورانجام می‌شود حذب هست هرحذبی کاندیدای خودش رامعین کرده‌است ودرحقیقت می‌شود گفت رأی دادن مخفی نیست ولی درلایحه ءقانونی که مانوشته‌ایم رأی دادن مخفی است و اگر بنابشود که این عمل رادولت بکند خواهند گفت که دولت کاندیدائی که خودش نظرداشته لیست داده وباشخاص داده واین صورتی که جنابعالی دادیدباآنچه که مااینجاتصمیم گرفتیم مناسبت نداردازاین حیث بنده نمی‌توانم موافقت کنم مناسبت نداردازاین حیث بنده نمی‌توانم موافقت کنم

اردلان - اسامی راکه دولت چاپ می‌کند.

وزیرکشور - نخیرچاپ نمی‌کند.

رئیس - آقای معتمددماوندی.

معتمددماوندی - همینطوریکه جناب آقای دکتراقبال وزیرمحترم کشوردرپاسخ بیانات همکارمحترم فرمودند پیشنهاد ات جنابعالی درمملکتی مجری است که تشکیلات منظم حزبی داشته باشد واحزاب کاندیداهای خودشان رااعلام می‌کنند وهرحذبی صندوق مخصوصی داشته باشد وباآن نوعی که راجع بانتخابات مجلس شورای ملی آقایان درکمیسیون کشورانجام دادند که کارتهای الکترال داشته باشند جواب آقای اردلان راآقای وزیرکشوردادند وبنده دراین قانون تشکیل مجلس سناموافق مشروط بودم وشرط من هم راجع بماده ۳۸قانون است که گذشته‌است درماده ۳۸میگویدکه نمایندگان مجلس سنامی‌توانند افتخاراًعهددارمشاغل دولتی بشونداین تقریباًیک نقص غرض است زیرانمایندگان مجلس شورایملی دارای مصونیت قانونی هستندودراین صورت مشاغل دولتی یک مسئولیت هائی خواهی نخواهی داردچگونه دولت می‌تواندسناتورونمایندگان مجلس سنارابمشاغل دولتی بگمارد در صورتیکه نتواند از آنها مسئولیت بخواهدیاسؤال کند و آنها راحاضربرای جواب بنماید؟ بنده دراینخصوص یک پیشنهاد ی عرضکردم که الان تقدیم ومقام ریاست می‌کنم که درضمن اصلاح خوانده شود و اگر لازم شود توضیحات بیشتری خواهم دادواستدعای بذل توجه وتصویب آنرادارم.

رئیس - آقای مکی (بعضی ازنمایندگان - نیستند) آقای رحیمیان (رحیمیان - بنده پیشنهاد داده‌ام) آقای حائری زاده هم که پیشنهاد اصلاحی داده اندآقای دهقان.

دهقان - مخالفتی که بنده بالایحه داشتم جناب آقای وزیرکشورتوجه بفرمائید آن قسمتی که مربوط بایرانیان غیرمسلمان دراین لایحه نوشته شده تاحدی مبهم است ومعلوم نیست که اینهابچه ترتیبی نماینده خودشان رابمجلس سنامیفرستندوآیارأی بدیگران میدهندیاخودشان یک نمایندگان مخصوصی بمجلس سنامیفرستندواین ابهام بمصلحت مملکت نیست بعقیده بنده ازجهاتی بهتراین استکه مثل مجلس شورای ملی هردسته ازایرانیان غیرمسلمان یم نماینده‌ای درمجلس سناداشته باشند ورأی بنماینده خودشان بدهند (نبوی - دودرجه‌است) روشن نیست لایحه رانخواندیدآقای نبوی لایحه رامطالعه بفرمائید آنجامثل این است که فقط حق میدهددررأی دادن شرکت کنند درصورتیکه بایداولاحق نماینده برایشان قائل بشوندوهرایرانی غیرمسلمان هم یک نماینده‌ای برای خودش مثل مجلس شورای ملی داشته باشد وفقط باورأی بدهدوالایک اشکالاتی پیش خواهدآمدومخصوصاًقضیه پول خرج کردن ونماینده فراهم کردن دربعضی ازدستجات پیش میآیدکه بمصلحت مملکت نیست بنده خواستم توجه آقایان راباین قسمت جلب کنم واز آقای وزیرکشورخواهش کنم که این قسمترابهمان ترتیبی که درقانون اساسی هم برای ایرانیان غیرمسلمان حق قائل شده‌اند در اینجاهم حق قائل بشوند وهردسته‌ای یک نماینده بمجلس بفرستد.

رئیس - آقای وزیرکشور

وزیرکشور - عرض کنم اولااین که فرمودیددرقانون اساسی ذکرکرده‌است برای ایرانیان غیرمسلمان وکیل انتخاب بکنند چنین چیزی نیست یعنی تمام ملت ایران رادرمقابل قانون مساوی دانسته وازتمام مزایای قانونی بایداستفاده کنند وعقیده خودبنده هم اینست که چون تمام ملت ایران اعم ازاینکه دارای مرامهای مختلف باشند متساوینداصلابایداین فکرراازقانون انتخاب هم حذف کردتمام مساوی هستنیدومیآیندرأی می دهندو اگر یکنفرمسلمان خواستندانتخاب کنند انتخاب می‌کنند واین است که بنده از جنا بعالی استدعامیکنم که این فاصله واین اختلاف راقائل نشویدهمه ایرانی هستندوهمه هم درمقابل قانون مساوی هستندواینکه آقای دکترملکی اینجافرمودندمسلمان باشند ماآمدیم این حق رادادیم واین رااصلاح کردیم که ایرانیان غیرمسلمان هم ازحق انتخاب شدن درمجلس سنابهره مندشوند اگر یک ایرانی خواست یک نفریهودی یک نفرزردتشتی یک نفرمسلمان راانتخاب کند بنده مخالفتی ندارم وبنده عقیده‌ام این است که تمام ایرانی هادرمقابل قانون مساوی هستند.

رئیس - پیشنهاد کفایت مذاکرات ازطرف آقای فولادوندرسیده‌است قرائت می‌شود. (بشرح زیرقرائت شد) چون بقدرکافی در کلیات مذاکرات شده‌است پیشنهاد کفایت مذاکره می‌نمایم.

رئیس - آقای فولادوند.

فولادوند - توضیحی بنده ندارم یک ماده واحده‌ای است درکلیات صحبت شده‌است ومذاکرات کافی است پیشنهادات آقایان نمایندگان مطرح شود.

رئیس - آقای امیرتیمور مخالفید؟ بفرمائید.

امیر تیمور - نمایندگان محترم تصدیق می‌فرمایند که این لایحه حائز کمال اهمیت است آقای فولادوند جنابعالی توجه بفرمائید این لایحه حائز کمال اهمیت است ویکقدری اگر روی این بیشتر غور و بحث بشود شایدبمصلحت نزدیکتراست وازاین جهت بنده استدعامیکنم وبه آقای وزیرکشورتذکرمیدهم که نظری که نمایندهءمحترم آقای دهقان داشتندگویاخیلی توجه بآن نفرمودندآقای دهقان نظرشان این بودکه اگر دولت برای ملل متنوعه هم می‌خواهد یک نفروکیل درانتخابات قبول بکند ایشان هم هستندکه اینهاهرکدامشان یک نماینده مطابق مجلس شورای ملی بتواننددرمجلس سناداشته باشند آقا بطورآزاداین حق برای آنها شناخته شود که فرض بفرمائید یهودیان ۲۰ نفر نماینده در مملکت می‌توانندداشته باشند این خلاف مصلحت مملکت است بنده هم بااین موضوع مخالف هستم وتمنی می‌کنم که آقای وزیرکشوردراین باب غوری بفرماینداینطوررایگان نفرمایندکه همه بایدرأی بدهنددرست است که همه ملت ایران هستندولی فرق بسیارهست بین ملل ایران آنهائی که مسلمان هستندزیرااکثریت بامسلمان هاهست مذهب رسمی ایران اسلام است قانون اساسی ایران بمذهب اسلام تکیه کرده وبهیچ وجه من الوجوه صلاح نیست که درمجلسینی که اکثریت بامسلمان هااست حق برای یهودیان قائل شونداین برخلاف مصلحت مملکت است اغلب ممالک دنیاهم صندلی هایشان راسناتورهای یهودی اشغال کرده اندودنیارادر تحت تاءثیرقرارمیدهندوبرای آنها هم کاربسیارآسانی است زیراباصرف پول آنها هرکاری رادردنیاخواهند کرد آنها برای ایدآلی که دارند هیچ اشکالی نداردکه خرج بکنند ومضایقه نخواهند کردوباین ترتیب اشکالات زیادی برای مملکت پیش خواهدآمد.

رئیس - آقای وزیرکشور.

وزیرکشور - عرض کنم جناب آقای امیرتیمورتوجه نفرمودندراجع بانتخا ب شدن مجلس سناهرکس نمی‌تواندوکیل مجلس سناباشد این خیلی مهم است غیرازمجلس شورایملی است که هرکس بایک شرایطی می‌تواندوکیل مجلس شورای ملی شود برای انتخاب شدن درمجلس سنابایددارای یک شرط مخصوص باشد اگر راجع بمجلس شورای ملی بوداین قانون آنوقت فرمایش جنابعالی کاملاصحیح بودممکن است که یک پولی خرج بکنند وانتخاب بشوندوالادر اینجا یک صندلی‌های مخصوصی هست که اشخاص معینی فقط می‌تواننداستفاده کنند بنده خیال می‌کنم هیچ کلیمی نتوانددراین انتخابات باپول خرج کردن وکیل شود.

رئیس - رأی گرفته می‌شود بکفایت مذاکرات آقایانیکه موافقندقیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد، پیشنهادات قرائت می‌شود پیشنهاد آقای رستم گیو. (بشرح زیرقرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورایملی: پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیرببندیک ماده واحده اصلاح قانون انتخابات سنااضافه شود از ۱۵ نفر نمایندگان طهران یک نفر اختصاصاً بنام نماینده زرتشتی ازطرف جماعت زرتشت جداگانه انتخاب خواهند شد

رئیس - آقای رستم گیو.

رستم گیو - باظها رسپاسگزاری ازهیئت محترم دولت نسبت بتقدیم لایحه اصلاحی مجلس سنااجازه می‌خواهم باکمال احترام درضمن تاءسف بعرض مجلس شورایملی برسانم اولا تساوی حقوقی که جناب آقای دکتراقبال وزیرمحترم کشوربآن اشاره فرمودنددراین کشوروجودخارجی ندارد زیرا اصل ۵۸ قانون اساسی مخالف این است و همچنین لایحه استقلال قضات که اخیراً بکمیسیون دادگستری احاله شده و تجربیات گذشته درموردانتخابات انجمن شهرداری و اطاق بازرگانی ثابت نموده‌است که جماعت زرتشتی باشرکت درانتخابات عمومی هیچگاه دارای نماینده خاصی نخواهدشدوبرای شرکت درخدمت سیاسی واجتماعی محروم خواهند ماندبنابراین استدعااست همان قسم که سرآن آزادیخواه صدرمشروطیت واولیای معظم امور وقت بمذاهب متنوعه منت گذاشته وحق انتخاب یک نفرنماینده خاص بهر جماعتی داده‌اند اینک هم هیئت معظم دولت و نمایندگان محترم مجلس این مرحمت راتکمیل و پیشنهاد تقدیمی را مورد توجه وعنایت قرارداده واجازه دهندکه این جماعت ایرانی الاصل که خدمتگزاری بشاهنشاه ومیهن مقدس جزءوظایف مذهبی آنان است درجز، خادمین صف اول کشورقرارگرفته بتوانندبیش ازپیش بخدمتگزاری خویش ادامه دهند (صحیح است)

رئیس - آقای تقی زاده (تقی زاده - بنده موافقم) آقای دکترملکی (بنده مخالفم) بفرمائید،

دکترملکی - مخالف بنده ازاین نقطه نظرنیست که ازطرف زرتشتی هایک نفرنماینده برای مجلس سناانتخاب بشود بلکه بنده بااین موضوع موافقم بنده بااین است که روزی که بنده اینجا پیشنهاد کردم که نمایندگان مجلس سنایکی ازشرایط انتخاب شدن شان این باشد که مسلمان باشند مقصودبنده این نبودکه ازطرف ملل متنوعه درمجلس سناکسی نباشد بلکه نظربنده این بودکه ملل متنوعه هریک یک نماینده مخصوصی بمجلس سنابفرستندوبعدازاینکه این قانون تصویب شدباکمک آقای ارباب گیووآقای بوداغیان حتی یک طرحی راتهیه کردیم که بمجلس شورایملی تقدیم کنیم برای اینکه ملل متنوعه هم بتواننددرمجلس سناشرکت کنند اولابنده می‌خواستم تذکربدهم که زرتشتی هااصل ایرانی هستندوهمانطورکه آقای آشتیانی زاده میفرمایندملل متنوعه نیستندبلکه مذاهب متنوعه هستندوما بآنها کمال احترام رامیگذاریم ونسبت بایران خدمات بزرگی انجام دادند و حالا هم بایدازتمام مراحل اساسی زندگی میهن ماشریک وسهیم باشند (صحیح است) بهرحا ل مخالفت بنده ازنقطه نظراین است که بهتراست همانطورکه جناب آقای امیرتیمورفرمودندملل متنوعه هریک یک نماینده داشته باشند یعنی ازنمایندگان طهران سه نفراختصاص پیدامیکند بملل متنوعه یک نفرزرتشتی هایک نفرمسیحی هایکنفرهم یهوادیهابمجلس سنابفرستند

رئیس - آقای تقی زاده.

تقی زاده - بنده قبل ازاینکه چندکلمه دراین باره عرض کنم می‌خواهم مخصوصاًازهمگی آقایان خواهش کنم که بااین پیشنهاد موافقت کنند ازخوددولت هم این خواهش رادارم اینکه صحبت بودایرانیان درمقابل قانون مساوی الحقوقند هیچ ربطی باین مطلب ندارددر مقابل قانون متساوی الحقوقندولی درخیلی چیزهای اساسی متساوی الحقوق نیستندهمین قانون اساسی آنها راازوزیرشدن منع کرده پس نبایدحقوق آنها راکه یک جماعت محدودی هستنددراین مملکت وقانون اساسی روزاول درباب آنها عنایت کرده ودرحالی که مسلمانهابرای صدهزارنفریک وکیل داشتندو۶۰،۸۰هزارنفرارمنی و۴۰هزارنفریهودوحتی ده هزارنفرزرتشتی بهرکدام یکنفروکیل داده شده‌است منتهی این است که بنده یک نظری دارم وآن اینست که چون آقای ارباب گیویک پیشنهاد دیگری داده اندبآن پیشنهاد دیگرموافقم که ازاین سه جماعت که سه مذهب دارند درهر مجلس سناهردفعه یکی بترتیب حروف تهجی یعنی یک نفرزرتشتی باشد ودردوره دیگریکنفرمسیحی ودردوره دیگریکنفریهودبترتیب حروف تهجی درمجلس سناشرکت کنند وخواهش می‌کنم که ازاین کارغفلت نکنید

رئیس - آقای وزیرکشور

وزیرکشور - عرض کنم که بنده با پیشنهاد دوم آقای ارباب گیوموافقم که درهردوره ازمجلس سنایکنفرازاین نمایندگان بترتیب باشند بشر طی که واجدشرایط باشند (صحیح است)

رستم گیو - پیشنهاد اول راپس می‌گیرم

رئیس - پیشنهاد دیگرآقای گیوقرائت می‌شود. (بشرح زیرقرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی: پیشنهاد مینمائیم تبصره ۱ماده واحده انتخابات مجلس سنابشرح زیراصلاح شود از۱۵نفرنمایندگان تهران یکنفربنام نماینده ایرانیان زرتشتی کلیمی ومسیحی مذهب اختصاص خواهدداشت که برای هردوره به تناوب ازروی حروف تهجی پیروان مذاهب نامبردهازمیان خودانتخاب خواهند نمود.

رئیس - این پیشنهاد بامضای آقایان رستم گیو و بوداغیان و دکتر ملکی است آقای دکترتوضیحی دارید؟ بفرمائید.

دکترملکی - این پیشنهاد قبلاتنظیم شده بودآقای ارباب گیوبه بنده هم داده بودندکه بنده هم امضاءکنم چون شرط مسلمان بودن مجلس سنارابنده پیشنهاد کرده بودم بنده هم اجازه خواسته بودم که در پیشنهاد آقایان توضیحاتی بدهم وچنانچه آقای وزیرکشوراین راقبول فرمودنداین ترتیب بصلاح کشورباشد

رئیس - آقای نبوی

نبوی - صاحبان مذاهت مختلفه درقانون اساسی همه ایرانیدوهمه موردعلاقه ماهاهستندهیچ فرقی بین سایرایرانی هابا آنها نیست ومردمان بسیاروطن پرست دربین اینهاهست که درمواقع لازم بمملکت خدمت کرده اندوجاداردکه ازحیث قوانین هم رعایت بشود وچنانچه آقای تقی زاده فرمودنددرقانون اساسی هم کاملاحقوق آنها محفوظ است بنده اصولاباینکه زرتشتیها در مجلس سنا نماینده‌ای داشته باشند مخالف نیستم و اینکار را لازم میدانم ولی یک اشکالی دارد که می‌خواستم عرض کنم، درقانون اساسی وقانونی که برای مجلس سناگذشته درقانون اساسی ذکرشده که نصف ازنمایندگان مجلس سنارا اعلیحضرت خواهند فرمودالبته درآن نصف ایشان مختارندکه ازصاحبان مذاهب مختلف (بعضی ازنمایندگان - خیر) (حائری زاده - نمی‌شود بایدبهمین شرایط باشند) تامل بفرمائید عرض کنم مختارندازصاحبان مذاهب مختلفه انتخاب بفرماینداماازآن عده‌ای که مردم بایستی که انتخاب کنند درقانون اساسی تصریح شده که اینهاازنقاط مختلف مملکت انتخاب خواهند شدحوزه‌های مختلفی حوزه بندی شده که هرحوزه یک یادونفرنماینده انتخاب می‌کند درآنحوزه مطابق قانون دودرجه بایدانتخاب بشود، دردرجه اول تمام مردم مملکت بترتیب خاصی رأی خواهند دادوبعدآن عده خواهند نشست ونمایندگان سناراانتخاب خواهند نمود اگر آن آقایان رأی ندادند آن منظوری که جناب آقای ارباب گیووسایرآقایان رأی ندادند آن منظوری که جناب آقای ارباب گیووسایرآقایان پیشنهاد فرمودندعملی نخواهدشدواین منظوروقتی عملی خواهدشدکه مردم همین طریق رأی بدهندفرض بفرمائید که اعلان انتخابات داده شدواین منظوروقتی عملی خواهدشدکه مردم همین طریق رأی بدهندفرض بفرمائید که اعلان انتخابات داده شدومردم انتخابات نکردندعده‌ای راآنوقت شما چطورمی‌توانید یک نفرراازاین عده مشخص انتخاب کنید. خوداین صاحبان مذاهب مختلف متفرق هستنددرتمام مملکت اینهامطابق قانون بایستی درآن حوزه‌ای رأی بدهندکه ساکن هستنددرآن حوزه هم که اکثریت ندارند که بتوانندازخودشان یک نفر انتخاب کنند بنابراین این پیشنهاد اگر هم تصویب بشود درعمل دچاراشکال خواهدشدوعمل نخواهدشداینکه اینهاشرکت کنند ونماینده داشته باشند درمجلس سنااین کارخوبی است ولی بایدراه حلی برای آن پیداکرد.

دکترمعظمی - بنده یک اشکالی بنظرم رسیده اجازه بفرمائید تذکربدهم.

رئیس - موضوعی ندارد. بفرمائید آقای فولادوند.

فولادوند - در صدر مشروطیت که افرادنمایندگان ملت خیلی متعصب بودنداجازه دادند که ملل زرتشتی ومسیحی وکلیمی درمجلس شورای ملی نماینده داشته باشند چرا؟ برای اینکه آنها ایرانی الاصل هستندبرای اینکه زرتشتیهاقریب چندهزارسال است که وطنشان ایران است وازطرفی ماملاحظه می‌کنیم که زرتشتیان مقیم هندوستان بیادایام گذشته خودشان پول وحاصل دسترنج خودشانراکه درهندوستان تهیه می‌کنند درایران مدرسه درست می‌کنند، مریضخانه درست می‌کنند، کودکستان درست می‌کنند وبچه‌های مادراین مدارس درس میخوانندواینهارابایدبعقیده بنده حمایت کردودرمجلس سناهم اجازه دادکه نماینده داشته باشند بنده بابعضی رؤسای این اقوام مذاکره کرده‌ام درسال پیش که یکعده ازمسیحیان مقیم اراک وفریدن واصفهان بروسیه رفته‌اند (دهقان - بیچاره‌ها) البته اغفال شدند، میگفتندکه درایران تبیضی شده وما بااینکه ایرانی هستم ازبعضی مزایائی که یک نفرایرانی مسلمان می‌تواندازآن برخورداربشود بماآن مزایاداده نمی‌شود. علیهذابنده معتقدم برای اینکه آنها دلگرم باشند ودرمجلس سناکه یک مجلس بزرگ اعیان ایران است نماینده داشته باشند آقایان با پیشنهاد آقایان بوداغیان وارباب گیوموافقت بفرمایند ولی این پیشنهاد رابنده یک توضیحی دراطرافش می‌خواهم بدهم اگر این سه دسته بخواهند بیک نفررأی بدهندهمیشه زرتشتیهادراقلیت خواهند بودزرتشیهاشایددرحدود ۲۰ یا ۳۰ هزار نفر باشند ویک عده هشتادهزارنفرمسیحی اینهاراازبین میبردوهردسته‌ای رابنده معتقدم برای اینکه حق دسته دیگرراازبین نبردیک نماینده داشته باشد.

رئیس - قصداین است که هردوره‌ای یک نفرتعیین شود به ترتیبی که خودشان پیشنهاد کرده اندآقای سزواربفرمائید.

مخبر (آقای سزاوار) - در پیشنهاد نوشته شده به ترتیب حروف تهجی باین ترتیب که اول زرتشتی بعدمسیحی بعدیهودی باین طریق آنوقت درهرنوبت یعنی مرتبه اول فقط زرتشتیها شرکت درانتخابات بکنند بعددردرمرتبه دوم مسیحیهاشرکت کنند ودرمرتبه سوم یهودیهاشرکت کنند (صحیح است) این برای این است که در جریان عمل دچاراشکال نشوند.

حائری زاده - آئین نامه مربوط باین کارراهم وزارت کشورتهیه بکند.

رئیس - آقایان توجه بفرمائید رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای دکترملکی وآقای بوداغیان وآقای ارباب گیوبرای اینکه درهردوره این به ترتیبی که پیشنهاد شده یک نفرازپانزده نفرتهران ازاینهاانتخاب شوندآقایان موافقین قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد باین ترتیب که اول آقایان زرتشتیها بعد مسحیها بعد یهودیها.

ارباب گیو - اجازه بفرمائید؟

دهقان - اجازه بفرمائید آقای ارباب صحبت بکنند.

رئیس - چه فرمایشی داریدآقای ارباب.

ارباب گیو - می‌خواهم اظهارتشکرکنم.

رئیس - بعداًبفرمائید پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای بوداغیان بشرح ذیل قرائت شد) ریاست محترم مجلس شورای ملی:این جانب پیشنهاد می‌کنم از ۳۰ کرسی مجلس سنا که نمایندگان ازطرف ملت انتخاب میشوندیک کرسی به اقلیت مسیحی اختصاص داده شود.

رئیس - این پیشنهاد مورد ندارد برای اینکه پیشنهاد قبلی را که خودتان امضا، کردید تصویب شد،

بوداغیان - اجازه بفرمائید بنده توضیحی عرض کنم بعدمسترد می‌دارم.

رئیس - بفرمائید.

بوداغیان - بنده تقاضای زیادی ندارم بااین لایحه همه ایرانیان حق انتخاب دارند ما اقلیت ارامنه همه ایرانی هستیم وبرای دفاع مشروطه تلفات زیادی دادیم بیشترازاسامی یفرم خان کری ومیرزامسروپ خان اسامی دیگران رانمیبرم مااقلیت دینی ومذهبی هستیم وگرفتاریهای مخصوصی داریم که بایدتوسط نماینده خودبحضوراعلیحضرت همایونی ودولت برسانیم ازاین جهت این پیشنهاد راکردم وازآقای وزیرمحترم کشورو آقای مخبرهم تقاضاکردم که قبول بفرمایندولی چون آن پیشنهاد دیگرکه بنده امضاکرده بودم تصویب شداین پیشنهاد راپس می‌گیرم.

رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود. پیشنهاد آقای دکترمتین دفتری بشرح ذیل قرائت شد) راجع باصلاح قانون انتخابات مجلس سنااصلاحات زیربعمل آید:

۱ - بجای جمله ۲ماده پنج برابرمذکوردرماده ۱۶نظامنامه انتخابات مجلس سناراجع بمنتخبین تهران بیک برابرتعدیل می‌شود وانتخابات تهران یکدرجه ومستقیم خواهدبود

۲ - درانتخابات درجه اول کسانی که واجدشرایط انتخاب شدن هستندباستثنای وزیران ومعاونین وزارتخانه هاواستانداران و فرمانداران ملزم نخواهند بودازشغل دولتی یاملی خوداستعفادهند (الخ عین عبارت لایحه)

رئیس - چون بایدقسمت بقسمت رأی گرفت جداگانه توضیح بدهید چون بمجموع نمی‌شود رأی گرفت

دکترمتین دفتری - بنده این پیشنهاد رادرموقعی که اصل قانون سنامطرح بودداده بودم متاسفانه پیشنهادات درآنموقع خوانده نشد و دلیل بنده هم دراین پیشنهاد این است که علت این که درولایات دراستانهاقائل بدودرجه شده اندیک منطقی داردبرای اینکه استانهاتشکیل میشوندازنقاط متعددکه هرکدام یک حوزه انتخاباتی هستندحوزه‌های فرعی هستندویک واحدنیستندمثلادرآذربایجان که باید دو نفر نماینده سناتور بمجلس سنا بفرستند اینها ناچار هستند از حوزه‌ها ی مختلف آذربایجان بیایند بتبریز و دو نفر خودشان را معین بکنند اما تهران شهر تهران یک واحداست تعداد پانزده نفرنماینده برای تهران قائل شده انددیگردودرجه کردن بنظربنده موردنداردو اگر مستقیم باشد بنظربنده بهتراست خصوصاًکه یکی ازوکلاتهران را حالا تقدیم اقلیتهاکردیدچطورمی‌توانید دودرجه انتخاب کنیدوبایدیکدرجه باشد که شامل آنها هم باشد وازموقع استفاده می‌کنم وعرض می‌کنم بنده راجع باقلیتهاکاملاموافق هستم که حقشان محفوظ باشد درقانون امانمیدانم چطورآمده ایدازطهران یک نفر می‌گذارید برای اقلیتهادرصورتیکه ارامنه آذربایجان هم بایدشرکت کنند و چطور بیایند تهران رأی بدهند.

رئیس - آقای نورالدین امامی مخالفید؟

نورالدین امامی - خیرموافقم.

رئیس - آقای کشاورزصدرمخالفید؟

کشاورزصدر - بله بنده مخالفم وعقیده‌ام اینست که نبایستی بین انتخابات مرکزوانتخابات ولایات درطرزانتخاب تفاوتی باشد ومنطق نداردوبنظربنده اگر درطهران دودرجه‌ای باشد دقت بشترمیشود وبیشتروسائل فراهم است واشخاصی که دردرجه اول انتخاب می‌شوند آنها داناتروآگاه ترازاشخاصی هستندکه دردرجه دوم بهشان رأی می‌دهند (دکترمتین دفتری - بهتردسته بندی می‌کنند) و آنها بهترمی‌توانند مثلا بین یک آدم باسوادی که ۶ابتدائی راخوانده‌است ومیآیددورهم می نشینندویک نفرراانتخاب می‌کنند حتماًفرق داردبنابراین ازاین جهت وازاین لحاظ بین ولایات وتهران نبایدتفاوتی قائل شدوهمچنین ازحیث اینکه تهران هم حومه داردوحتی درتهران هم بنده معتقدم که درمحلات جداگانه اگر مقدوربود که نمایندگانشان راانتخاب میکردندبهتراستفاده میکردندیعنی ناحیه یک ودووسه هرکدام بتعدادخودشان ده نفرنماینده تعیین میکردندو آنها یک نفرازبین خودانتخاب مینمودندبنابراین بنده معتقدم که جناب آقای دکتربرای اینکه همه شرکت داشته باشند وهردسته‌ای ذیدخل باشند دراینکارموافقت بکنند که بهمین صورت تمام بشود.

رئیس - آقای نورالدین امامی

. ورالدین امامی - چندروزقبل آقای اردلان راجع بانتخاب ۳۰نفرکه آن وقت هم ۷۵نفربودندیک توضیحات مفصلی فرمودندمن معتقدم همانطورکه امروزصبح تذکرداده شد اگر ۳۰نفرقراربشود نوشته شود وقت زیادی صرف خواهدشدوانتخابات تهران ۵ الی ۶ ماه وقت می‌خواهد و بعلاوه ما آنقدراشخاصی که حائزاین شرایط باشند در مرکز نداریم این است که بنده با پیشنهاد جناب آقای دکتر متین دفتری موافقم وتصورمیکنم که اگر یک درجه‌ای باشد مثل مجلس شورایملی مخصوصاًدرتهران بعقیده بنده بهتر خواهد بود و تصورمیکنم آقایان هم با این پیشنهاد موافقت بکند وآن شروطی که درقسمت اول نظامنامه مجلس سناگذاشته شده که بیایندپول ودیعه بگذارندبنده عقیده‌ام این است اگر درتهران یک درجه‌ای باشد بهترومناسب ترخواهدبود.

رئیس - آقای وزیرکشور.

وزیرکشور - عرض کنم که با پیشنهاد جناب آقای دکترمتین دفتری متاسفانه نمی‌توانم موافقت بکنم برای اینکه دلیلی ندارد تهران راگل سرسبدهمیشه بدانیم وباسایرولایات فرقی بگذاریم این درست نیست همینطورکه تمام ولایات بایدرأی بدهندوازحیث قانون هم مساوی هستندهمانطورهم سایرشهرستانها بایستی مثل تهران باشند وازطرفی آقای نورالدین امامی فرمودندکه نگران هستندکه کاندیدادرتهران نباشد بنده خودم دراینمجلس ۵۰ - ۶۰ نفر را می‌بینم که واجد شرایط هستندوازاین لحاظ جای هیچگونه نگرانی نیست ثانیاًلازم نیست که حتماًکاندیداازمحل باشد البته ممکن است ازاهل محل باشند وهم ممکن است که معروفیت داشته باشد درمحل وبهیچوجه من الوجوه نگرانی نبایدداشت.

رئیس - رأی گرفته می‌شود بقسمت اول پیشنهاد آقای دکترمتین دفتری آقایانیکه موافقندقیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. (قسمت دوم پیشنهاد آقای دکترمتین دفتری بشرح زیرقرائت شد) بجای جمله ۳درانتخابات درجه اول کسانی که واجدشرایط انتخاب شدن هستندباستثنای وزیران ومعاونین وزارتخانه هاواستانداران ملزم نخواهند بودکه از شغل دولتی خوداستعفادهند.

رئیس - آقای دکترمتین دفتری

دکترمتین دفتری - آقایان توجه بفرمائید درلایحه دولت پیش بینی شده‌است که درموقع انتخابات مجلس سناآن اشخاصی که باقتضای شغلشان بایستی استعفابکنند معنیش اینست که البته شامل ماءمورین جزءکه نمی‌شود برای اینکه آنها واجدشرایط انتخاب شدن برای مجلس سنانیستندمصداق این حکم وزراءومعونین وزارتخانه هاواستانداران خواهند بودملاحظه بفرمائید ملت ایران برای مجلس سناحق انتخاب سی نفروکیل دارد ما پانزده وزیر و ده استاندارداریم اگر اینها بنا باشد کاندیدا بشوند و مسلماً شانس پیشرفت هم دارند دیگر برای ملت ایران چیزی باقی نمی‌ماند (صحیح است) این است که بنده پیشنهاد کردم که وزراءومعاونین وزارتخانه هاواستانداران مستثنی باشند اینها اگر کاندیدوکالت مجلس سناهستندازشغل خودشان استعفاءکنند چون درمبارزه انتخاباتی بایدشرایط مساوی باشد بایدهمه هم زورباشند باکسی که پشت میزوزارت نشسته‌است مبارزه نمی‌شود کرد (صحیح است) .

رئیس - آقای دهقان (گفته شدنیستند) آقای کشاورزصدرمخالفید؟

کشاورزصدر - بنده مخالف هستم. بنده عرض می‌کنم که اگر بنااست کسی که شاغل مقامی نباشد وانتخاب بشود بنظربنده مشاغل حساس تری ازوزارت هم هست که اینهاخدای نخواسته اگر بخواهند سوءاستفاده ازآن مقام بکنند بهترمی‌تواننداستفاده بکنند رؤسای بانکهاشهردارها، استادان رئیس دانشگاه راممکن است تحت تاءثیر وزیرواشخاص صاحب مشاغل قرارنگیرندواین نظری که آقافرمودندوزیرکه نمی‌توانددرعین حال هم وکیل مجلس سناباشد وهم وزیرباشد بنابراین اگر رفت بمجلس محلش راخالی می‌کنند برای شخص دیگری وآن کسی که داوطلب است میآیدآنجاوکسانی که انتخاب میشونددردرجه اول البته کسانی هستندکه سه دوره وکالت کرده اندسابقه وزارت دارند این اشخاص تحت تاءثیریک وزیری که کاندیدباشد نمیروندواین نظریه درست نیست

دکترمتین دفتری - بنده فرمانداران وشهردارهاراهم اضافه می‌کنم.

رئیس - آقای دکتراعتبار.

دکتراعتبار - بنده چون توضیح مختصری دارم درهمین جاعرض می‌کنم اینکه آقای کشاورزصدر فرمودند که نمی‌توانند هم وزیر باشند و هم عضو سنا باشند در قانون مجلس سنا یک ماده‌ای هست که افتخاراً می‌توانند مشاغل را قبول کنند بعقیده بنده پیشنهاد آقای دکترمتین دفتری بسیاربمورداست وخیال می‌کنم رأی دادنش لازم باشد.

رئیس - مجدداًقرائت می‌شود بااصلاحی که شده آقایان توجه بفرمائید که رأی گرفته می‌شود. (بشرح زیرقرائت شد) درانتخابات دردرجه اول کسانی که دارای مشاغل دولتی هستندباستثنای وزیران ومعاونین وزارت خانه هاواستانداران وفرمانداران وشهردارها ملزم نخواهند بودازشغل دولتی یاملی خوداستعفادهند.

رئیس - رأی گرفته می‌شود باین پیشنهاد آقایانی که موافقندقیام کنند (اکثربرخاستند) تصویب شد. (پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود) (قسمت سوم پیشنهاد آقای دکترمتین دفتری بشرح زیرقرائت شد) واین جمله بماده اضافه شود نمایندگان مجلس سناکه افتخاراًشغلی قبول کنند حق ندارند برای آن شغل بهیچ عنوان حقوق وفوق العاده یاانعام وغیره قبول کنند.

رئیس - این موردندارد.

دکترمتین دفتری - بنده چون قسمت دوم پیشنهادم تصویب شداین قسمت را مسترد می‌دارم

رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای قبادیان بشرح زیرقرائت شد) اینجانب پیشنهاد می‌کنم بماده واحده اضافه شود اشخاصیکه دودوره بنمایندگی شورایملی ویک دوره بنمایندگی مجلس مؤسسان انتخاب شده‌اند حق دارند که در مجلس سناهم شرکت بکنند متاءسفانه دراین کمیسیون اخیراین راسه دوره کرده‌اند، بعضی هاهستند که همه جورخدمت کرده‌اند نسبت بمملکت علاقمندهستنداین دلیل ندارد برای اینکه آقایان دلشان نخواسته‌است …حق قانونی آنها را بدون جهت و سبب سلب کرده و محروم بکنند بنده برای این که نظرکمیسیون هم تاءمین شده بشود پیشنهاد کردم اشخاصی که دودوره بنمایندگی مجلس شورایملی انتخاب شده باشد ویک دوره هم به نمایندگی مجلس مؤسسان انتخاب شده انداینهاحق داشته باشند که درمجلس سناشرکت کنند این یک حق مسلمی است ودولت نبایدجلواین حق رابگیردوضایع کند (آشتیانی زاده - شما یک دوره اش کنیدماموافقت می‌کنیم ورأی می‌دهیم) (خنده نمایندگان بنده استدعامیکنم که جناب آقای وزیرکشوراین پیشنهاد بنده راقبول بفرمایند. رئیس - آقای محمدعلی مسعودی مخالفید؟ بفرمائید.

محمدعلی مسعودی - اصولاتشکیل مجلس سناوانتخاب سناتورهاآقای قبادیان توجه بفرمائید این شرائطی که قائل شدند در مورد وکلای مجلس بنظربنده ارفاق شده یعنی کسانی که سه دوره وکیل مجلس باشند بنظربنده کم است بایدبشود پنج دورهءدلیلش راعرض می‌کنم اگر چه این پیشنهاد جنابعالی شایدبنفع بنده وامثال بنده باشد که یک دوره یا دو دوره وکیل شده‌ایم (یک نفرازنمایندگان - بسن قانونی نرسیده‌اید) خوب بسن قانونی که بنده برسم ازاین دودوره می‌توانم استفاده کنم وقتی که میآیندومیگویندوزراءواستانداران وسفراءکبارمی‌توانندانتخاب شوند اینهایک مراحلی راطی کرده‌اند که ۲۵ سال طول کشیده‌است این که آقا پیشنهاد می‌کند یک کسی راکه ده روزآمده درمجلس مؤسسان این حق داشته باشد وکیل مجلس سنابشود یاکسی که دودوره وکیل مجلس شورایملی بوده این ظلم فاحشی است وبنظربنده صحیح نیست و پیشنهاد خودتان رامستردبفرمائید وپنج دوره پیشنهاد بفرمائید بنده موافق پنج دوره هستم.

رئیس - آقا ی وزیرکشور.

وزیرکشور - عرض کنم که آقای قبادیان فرمودند که یک عده ایراماازحق قانونی خودشان محروم کردیم (قبادیان - قانونی نگفتم - حق خودشان گفتم) بایدتصدیق بفرمائید که حق قانونی حقی است که یک قانونی آنراتصویب کند وقتی تصویب شدوطبق آن قانون جنابعالی وبنده ودیگران یک حقی پیدامیکنیم چه قانون اساسی باشد وچه قانون دیگراین که اینجانوشته شده‌است وملاحطه میفرمائید که یک اشخاص معینی باشرائط معین انتخاب شوندبرای این است که ازتجربیات آنها استفاده بشود برای مملکت والا اگر کسی که یک دوره یادودوره به نمایندگی مجلس شورایملی انتخاب شده بیایدبه مجلس سنااین درست نیست این است که ازجنابعالی خواهش می‌کنم پیشنهاد خودتانرامستردبفرمائید

رئیس - آقای کشاورزصدرموافقید؟

کشاورزصدر - مخالفم.

رئیس - آقای دکتراعتبارموافقید؟

دکتراعتبار - مخالفم.

رئیس - آقای حاذقی موافقید؟

حاذقی - مخالفم.

رئیس - آقای معتمددماوندی مخالفید؟

معتمددماوندی - مخالفم.

رئیس - آقای رحیمیان

رحیمیان - بنده موافقم - بنده خودم پیشنهاد داده‌ام دودوره ولی پیشنهاد م رایکدوره می‌کنم اگر موافق باشند دودوره والاهمان پیشنهاد بنده یکدوره بموقع خودمطرح خواهدشدولی یک چیزی رامیخواستم عرض کنم دراینجانوشته شده که کسانی که وزیرشده اندیابمقام وزارت وسفارت کبری یااستانداری رسیده اندالی آخریکنفرکه پنجروزوزیرشده یایک استانداری رسیده اندکه برای ده روزباستانداری تعیین می‌شود چطورمیشود که این استاندار یا وزیر انتخاب بشود ولی یکنفر وکیل مجلس شورای ملی از اینکه دودوره یایک دوره سابقه داشته باشد اوانتخاب نشود وبنده هرچه فکرمیکنم چیزی سردرنمیآورم مگراینکه آقای وزیرکشورصراحة این رابفرماینداین بدون نظرخاصی نیست والامامی بینیم که طرزوزیرشدن یا استاندارشدن این فقط برای اینکه یکنفررابیاورندبرای پنج روزباستانداری که برای مجلس سناانتخاب شود ویکنفروکیل مجلس شورای ملی انتخاب نشود این جهة خاص داردوگذشته ازاینهم بنمایندگان مجلس که یکدوره وکیل شده اندواقعاًیک توهین بزرگی شده میدانم وبنده که این توهین رانسبت بخودشان قبول می‌کنند یانمیکنند بنابراین پیشنهاد می‌کنم که آقای قبادیان قسمت مربوط بمجلس مؤسسان راپس بگیرندویایکدوره بکنند یاهمان دودوره باشد.

رئیس - آقای وزیرکشور.

وزیرکشور - عرض کنم که آقای رحیمیان توجه بفرمائید جنابعالی نسبت بتمام افراداین مملکت ازصدرتاذیل یک سوءظنی دارید (رحیمیان - شما چرابماسوءظن دارید؟) جنابعالی خودتان راوطن پرست میدانیدمافوق همه ودیگران رانمیدانیدوانحصاربخودتان میدانید (رحیمیان - من انحصاربخودم نمی‌دهم آقای رئیس من اجازه نمی‌دهم یک وزیراینطوربوکیل توهین کند) در این مملکت اشخاصی هستند که خدمت کرده‌اند (رحیمیان - بله بله همه اش برای این بوده‌است که عمال نفت اند) اگر یک محکمه این تشکیل شدبنده ثابت خواهم کردکه ازجنابعالی بسیاروطن پرست ترهستم ونسبت باین لایحه‌ای که پیشنهاد شده ازطرف دولت این مطالعه شده (رحیمیان - هیچ مطالعه نشده‌است بنده بادودوره اش موافق نیستم چه برسدبیک دوره اش.

رئیس - رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای قبادیان … وزیرکشور - این قانون تصویب شده والان اجراخواهدشدبعضی ازموادی که پیشنهاد می‌شود اصلاواردنیست معهذابنده مخالف با پیشنهاد آقای قبادیان هستم.

قبادیان - بنده مؤسسان راحذف می‌کنم ویک دوره اصلاح می‌کنم.

رئیس - آقایانی که بادودوره مواقند.

یمین اسفندیاری - یکدوره و ۶۰ سال

رئیس - پیشنهادی که رسیده دودوره بوده‌است اگر میخواهیدیک دوره پیشنهاد بدهید ….

صفوی - بنده اخطاردارم.

رئیس - برطبق چه ماده‌ای ازنظامنامه؟

صفوی - طبق این قانونی که تصویب شده‌است.

معتمددماوندی - چه اشکالی داردمجلس شورایملی این حق رادارد، سلب حق چرامیکنید.

رئیس - آقای دماوندی بشما تذکرمیدهم شلوغ نکنیدوازاین ببعدهم هرکس تذکرنظامنامه‌ای می‌دهد باید ماده استنادی را بگو ید، پیشنهاد دودوره شده ورأی گرفته می‌شود پیشنهاد آقای قبادیان که موافقندقیام بکنند (چندنفری برخاستند) تصویب نشدوقتی دودوره موردموافقت قرارنگرفت بطریق اولی یک دوره ردشده (همهمه نمایندگان - اینطورنیست) پیشنهاد دیگریقرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای دکترفلسفی بشرح ذیل قرائت شد)

اینجانب پیشنهاد می‌کنم که پزشکانی که دارای دیپلم عالی دکترابوده ودارای سابقه ۲۵سال شغل پزشکی می‌باشد حق انتخاب شدن درمجلس سنارادارند.

رئیس - این موردی نداردبرای اینکه یک کمی ۲۵سال طبابت کرده این دلیل نمی‌شود.

دکترفلسفی - اجازه میفرمائید شما برای وکلادادگستری حقی قائل شدید.

رئیس - واردنیست ولی توضیح خودتان را بدهید رأی نمی‌گیریم.

دکترفلسفی - چطورواردنیست و اگر هم خواهید رأی نگیرید دیگر چه توضیحی بنده بدهم

رئیس - برای اینکه واردنیست.

دکترفلسفی - چطورواردنیست، بنده همینقدرمیخواستم عرض کنم که اطباءجزءطبقات ممتازاین کشورهستندودرصورتیکه نسبت بوکلای دادگستری این حق راقائل باشیدنسبت باطباءهم بایستی این حق راقبول بکنیدو مخصوصاًدرشرایط انتخاب شدن شرایط انتخاب شدن طوری است که هیچوقت اطباءواجدنخواهدبودمثلااطباء۵۰هزارتومان مالیات نمیدهندیاکمتر استاندارهستندیاکمترسابقه وزارت دارند وبنده تعجب می‌کنم بااینکه وزیرکشورخودشان طبیب هستندحق این بودکه این موضوع را رعایت بکنند و استدعامیکنم که قبول بفرمایند.

رئیس - اولا پیشنهاد ات بایدمرتبط باشد بااین اسلامی که دولت آورده و در غیر اینصورت واردنیست پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.

دکترعبده - راجع بارتباط …

رئیس - راجع نمی‌شود ماده رابگوئید پیشنهاد قرائت شود. (پیشنهاد آقای اردلان بشرح زیرقرائت شد) تبصره زیرراقرائت می‌نمایم

تبصره - اسامی داوطلبان روی یک ورقه‌ای نوشته شده وبرأی دهنده داده می‌شود رأی دهنده هریک از آنها راکه مایل باشد انتخاب نمایدباعلامتی که درمقابل آن میگذاردتعیین خواهدنمود

رئیس - این چه ربطی باین اصلاح دارد.

اردلان - بنده تسلیم نظررئیس مجلس هستم اگر اجازه نمیفرمائید عرضی نمی‌کنم.

دکترعبده - مطابق ماده ۱۲۰اخطاردارم.

رئیس - حالا توضیح بدهید.

اردلان - عرض کنم تشخیص اینکه بایدرأی گرفته شود بهرپشنهادی بارئیس مجلس است.

دکترعبده - آقای رئیس بنده اخطاردارم مطابق ماده ۱۲۰

رئیس - ماده ۱۲۰ همین الان اجراشدکه هرکدام از پیشنهادات وارد نبود رأی گرفته نشد. بفرمائید آقای اردلان.

اردلان - پیشنهادی که می‌شود نماینده توضیح خواهدداد و آقای رئیس محترم مجلس شورای ملی اگر تشخیص دادند رأی میگیرندوالبته آقایان هم انشاءالله رأی می‌دهند اگر هم تشخیص دادند که رأی گرفته نشود که هیچ. بنده راجع باین موضوع صبح امروزصحبت کردم آقای وزیر کشور هم توضیحی دادند که در مملکت ما چون حزب نیست این نظررانمی‌توانندقبول کنند. بنده می‌خواستم عرض کنم که مابایدیک روشی رابرای مملکت خودمان اتخاذ کنیم.

دکتربقائی - ماکه نبودیم شما چه گفتیدبگوئیدکه همه رابشنویم

رئیس - این پیشنهاد شما مربوط باین سه ماده نیست وموردنداردماده ۱۲۰ قرائت می‌شود. (بشرح ذیل قرائت شد) ماده ۱۲۰ - نمایندگان حق دارند نسبت بهریک ازمواداصلاحاتی پیشنهاد کنند (رئیس - نسبت باین سه ماده) مشروط براینکه آن پیشنهاد کاملامربوط بموضوع لایحه باشد کلیه اصلاحاتی که ازطرف یک یاچندنفر پیشنهاد می‌شود، باید کتبی و ماده‌ای راکه اصلاح پیشنهادی مربوط بآنست تصریح نماید و اصلاحاتی که بتشخیص رئیس مجلس خارج از موضوع لایحه باشد ترتیب اثرداده نمی‌شود و بقرائت آن اکتفا می‌شود.

اردلان - اگر بنده نبایدتوضیح بدهم بفرمائید، پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود. (بشرح ذیل پیشنهاد آقای صفوی قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم درآخرشق اول ماده واحده جمله زیرعلاوه شود. انتخاب شوندگان باید واجدشرایطی باشند که درقانون انتخابات مجلس سناتعیین وبتصویب رسیده.

رئیس - این توضیح واضحات است پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای معتمددماوندی بشرح ذیل قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی - تبصره زیررابماده واحده سنا پیشنهاد می‌نمایم

تبصره - هیچیک ازنمایندگان مجلس سنانمی‌توانندافتخاراًعهده دارمشاغل دولتی گردندیامؤسساتی که بسرمایه دولت اداره میشوندگردند.

دکترعبده - ماده ۱۲۰ نظامنامه بایدرعایت شود.

رئیس - آقااین پیشنهاد شما واردنیست بایدمربوط باین سه ماده باشد.

معتمددماوندی - مربوط بقانون انتخابات مجلس سنا است.

رئیس - قانون انتخاباتصویب شده.

معتمددماوندی - این چه حرفی است آقای دکترعبده آنجانشسته اندازنظردولت طرفداری می‌کنند خیال می‌کنند که باین ترتیب انتخاب می‌شوند.

رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای دکترمعظمی بشرح ذیل قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم تبصره زیربماده واحده اضافه شود طریق انتخاب وطرزاخذرأی وتعیین حوزه‌های انتخابی برای انتخاب نمایندگان ملل متنوعه برای مجلس سنابوسیله آئین نامه‌ای که بنا پیشنهاد وزارت کشوروتصویب هیئت دولت رسیده باشد خواهدبود.

رئیس - آقای دکترمعظمی.

دکتربقائی - آقای دکترمعظمی مللش رااصلاح کنید.

دکترمعظمی - پیشنهاد ی که بنده کردم برای این پیشنهادی است که آقای تقی زاده وآقای ارباب گیووچندنفرازآقایان کردندکه از۱۵نفرازوکلای تهران یک نفرازایرانیان غیرمسلمان باشد باین جهت بعددرخودقانون انتخابات مجلس سناطریق انتخابات رایک طرز خاصی معین کرده‌است وچون معین شده‌است که ایرانیان غیرمسلمان هم بایدیک نمایندهءداشته باشند ناچارطریق انتخابشان تغییرپیدامیکند وچونانتخابشان تغییر تغییرپیدامیکند وچون درقانون انتخابات مجلس سناکه تصویب شده طریق انتخابش معلوم نشده ومخصوصاًنظرمجلس ودولت اینست که حتماً زرتشتیهاومسیحیهاویهودیهاشرکت بکنند بنابراین تعیین حوزه ها و طریق اخذرأی رابنده اینجا پیشنهاد کردم وواگذارکردم پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیئت دولت منتهاآقای وزیرکشوریک تذکری ببنده دادند که نوشته شود ایرانیان زرتشتی ومسیحی ویهودی.

رئیس - آقای وزیرکشور.

وزیرکشور - بنده با پیشنهاد آقای دکترمعظمی موافق هستم وقبول می‌کنم ولی یک توضیحی خواستم بدهم چون این جاآقای باتمانقلیج راجع بکلدانیهاصحبت کردندخواستم تذکربدهم مسیحی مذهب شامل کلدانیهاهم هست وازاین جهت نظرایشان تاءمین است.

رئیس - قبول شده معهذابایدرأی گرفت مطابق آئین نامه جدیدآقایانیکه بااین پیشنهاد آقای دکترمعظمی موافقندقیام کنند (اکثربرخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای دکترمعظمی بشرح ذیل قرائت شد.) درصورت قبول نمایندگی استعفاءازشغل قبلی اجباری است اضافه شود به استثناء استادان دانشگاه.

دکترمعظمی - آقای فولادوندازاول پیشنهاد قرائت بفرمائید. (بشرح زیرمجدداًقرائت شد) پیشنهاد می‌کنم درتبصره سه بعدازکلمه درصورت قبول نمایندگی استعفاءازشغل قبلی اجباری است اضافه شود باستثناءاستادان دانشگاه.

رئیس - آقای دکترمعظمی.

آقای دکترمعظمی - عرض کنم این لایحه اصلاحی که دولت تقدیم کرده بنده پیشنهاد ی کردم نه ازبرای اینکه استاددانشگاه هستم بنده اینجا پیشنهاد کردم درتبصره سه توجه بفرمائید نوشته شده‌است که اشخاصی که دردرجه دوم انتخاب میشونددرصورت قبول نمایندگی استعفاازشغل قبلی اجباری است. وبنده این پیشنهاد راکردم باستثناءاستادان دانشگاه چرا؟ برای اینکه استادان دانشگاه.. بنده مشمول این پیشنهاد نیستم زیراکسی که بایدانتخاب شود بایستی دهسال استادی کرده باشد وپس ازده سال وقتی انتخاب شددرمجلس سناآنوقت اگر خواست استعفاءدهدنتیجه اش چه خواهدشد؟ نتیجه اش این خواهدشدکه مثلادردانشکده پزشگی یک نفراستادی که ۱۰سال استادی کرده تجربه پیداکرده واین یک سرویس عمومی را باید رها کند برای اینکه ازاین طبقه هم استفاده بشود این پیشنهاد را کردم چون استاد هر چه تدریس بکند با تجربه می‌شود و باید از اواستفاده کرد و استعفا دیگر مورد ندارد

یمین - آقای دکترمعظمی پزشکان راهم اضافه کنید.

دکترمعظمی - پزشگان هم هستندجزواستادان دانشگاه.

رئیس - آقای رفیع.

رفیع - آقای دکترمعظمی بایدموافقت بکنند که تبعیض نشود برای اینکه یک قاضی دادگستری هم خیلی وجودش مفیداست حالا بگوئیدچون انتخاب شدیدبایددست ازکارنکشید بایدهرکاری که باقضات دادگستری می‌کنند همانکار را بااستادان دانشگاه بکنیدآن استاددانشگاهی که انتخاب می‌شود ومشغول کارمیشود بایدبرودمطالعه کند بنده استدعامیکنم که موافقت بفرمائید هرکاری که بادیگران می‌شود بااینهاههم بشود

رئیس - آقای نبوی موافقید؟

نبوی - بنده عرضی ندارم.

رئیس - رأی گرفته می‌شود ب پیشنهاد آقای دکترمعظمی آقایانیکه موافقندقیام کنند (عدهءکمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگرقرائت می‌شود. آقای ارباب، پیشنهادتان را قرائت کنیم؟

مهدی ارباب - منظور بنده تاءمین شد

رئیس - پیشنهاد آقای سلطانی قرائت می‌شود. (بشرح زیرقرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم هراستان یا شهرستانهائیکه بالغ بریکمیلیون جمعیت دارد یکنفرسناتورانتخاب می‌کند.

رئیس - مخالف قانون اساسی است نمی‌شود طرح کرد

سلطانی - اجازه بفرمائید توضیح بدهم

رئیس - توضیح بدهید ولی رأی نمی‌گیریم

سلطانی - خوزستان که یکی ازاستانهای درجه اول مملکت است وهمیشه والی برای آنجاانتخاب میشده ازدورهءصفویه باوجوداین متاءسفانه باهمه اهمیت وسابقه‌ای که دارد توجهی نشده ویک نفروکیل بطوراستقلال بآنجانداده اندبهبهان که دویست وهشتادهزارنفرجمعیت داردباکهکیلویه وهمینطورلرستان که مدعی هستند۴۰هزارجمعیت داردوبروجردراضمیمه این کردندبطورقطع جاهائیکه پنج وکیل داردوضمیمه جائیکه ۴وکیل داردشده مسلماًحق اهالی خوزستان ازبین میرودودارای یکنفروکیل نیست باین جهت بودکه بنده این پیشنهاد راکردم

رئیس - پیشنهاد دیگرقرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای دکتر ملک مدنی بشرح زیرقرائت شد) نمایندگان تهران تقسیم بنواحی میشوندونقشه آن راوزارت کشورترسیم نموده ومنتشرنماید

رئیس - بفرمائید.

ملک مدنی - عرض کنم بنده خیال می‌کنم که هیچیک ازآقایان تردیدنداشته باشند که شهرتهرانی که یک میلیون نفرجمعیت داردو۱۲نفروکیل مجلس شورایملی دارد حالا هم ۱۵نفروکیل مجلس سناوسناتوربایدانتخاب کند این بایدتقسیم بنواحی بشود نواحی تهران ومحلات مختلفه طوری بایدبشود که هرکس بایددرناحیه خودش بشناسدوکیلی راکه میخواهدانتخاب کند واین ازنقطه نظراین که جریان انتخاب صحیح باشد بنظربنده مفیدتراست برای این که فرض کنیدکه نحوهءفکرناحیه دولت بانحوهء فکرناحیه شرق که درواقع خیابان شهبازباشد اینهامتفاوت است اینجاشایدمیل دارند که یک مردی راانتخاب کند که ازحیث وضعیت حاضره دنیاکاملاآشنائی داشته باشد ولی آنجامیل دارند کسی راانتخاب کنند که باطرزفکرخودشان توافق داشته باشد بنده عقیده‌ام اینست که درجدول انتخابات وقتی لایحه مطرح شدبنده پیشنهاد می‌کنم نواحی تهران بایدمجزاشود برای اینکه مردم تهران که یک میلیون جمعیت هستندوآنهائیکه پای راه آهن نشسته‌اند و کارگر هستند و زحمتکش هستند باید وکیلشان متناسب باخودشان باشد و خودشان یک وکیل انتخاب کنند مخصوصاً حالا که مارفتیم روی این فکرکه باسوادباشند وقتی باسوادشدفرق می‌کند بین محله دروازه دولت که قسمت شما لی تهران است وخیابان گمرک، جناب آقای وزیرکشوربنده استدعامیکنم که باینموضوع توجه بفرمائید برای اینکه این یک قدم اساسی واصلاحی است برای انتخابات شهرتهران همه میدانندکه انتخابات شهرتهران که بایدازهمه جابیشتر درش دقت شود زیراهم دیده می‌شود وهم بایداین رامتاءسفانه بنده اینجااقرارکنم که درتهران یک تغییروتحول بیشتری لازم است تادرولایات دلایل زیادی هم داردخیلی هم دورنمیخواهیم برویم همین گذشته‌های دورونزدیک رامیخواهیم ملاک قراردهیم باین جهت بنده پیشنهاد کردم که این ۱۵نفرسناتوری که بایدشهرتهران بدهدتهران رابپانزده ناحیه وزارت کشورتقسیم کند یک نقشه هم ترسیم کند حدودش رامعلوم کند ومعین کند که هرکس درحدودخودش وکیلش راانتخاب کنند گان سوادراقائل شدیدبرای سناتورهم شرایطی قائل شدیدکه بایددارای این شرایط خاص باشد بگذارید مردم ازمحل خودشان یکنفرراانتخاب کنند دو درجه‌ای هم که هست بنده این پیشنهاد راخیال می‌کنم که جناب آقای وزیرکشورموافقت کنند.

رئیس - آقای وزیرکشورنظری دارید؟

وزیرکشور - خیرعرضی ندارم.

دکترعبده - بنده مخالفم.

رئیس - آقای رضوی مخالفید؟

رضوی - بلی.

رئیس - نوبت آقای رضوی است بفرمائید

ابوالحسن رضوی - قانون سناکه بایک طرزوبایک مقدمات که ازاول تاآخرش باهم مربوط بوده ازحیث شرایط ومقررات تنظیم شده وبالاخره آمده‌است بمجلس و حالا مایک طرح جدیدی دروسط این طرح بدهیم نمی‌شود جناب آقای ملک توجه بفرمائید دریک شهری مثل شهرتهران اگر بنابشود محله راملاک قراربدهیم اولاحدودومرزمحلات یک مرزهای طبیعی وصحیحی نیست ثانیاًکنترل این موضوع مشکل است برای خاطراینکه رفتن ازاین محل بمحل دیگربمثابه یک امرعادی است ویک کوچه فاصله‌است این دوتاسوم این است که ازاول قانون تاآخرآنرامتحدالشکل ارأی دادن ورأی گرفتن وتعرفه گرفتن رابطوری شما مشخص کردیدکه همه اش یک واحدمرکزی است وهمه اش شعب اوراایجادمیکند اگر خواستندقسمت بندی بکنند اساساًبایدیک قانونی ازاول نوشته شود که مناسب باشد برای این مقصودوعلاوه براین ملاحظه بفرمائید که اهمیت شهر تهران راتقسیم بمرکزیت آن است والا اگر خواستندشهرتهران راتقسیم بمحلات ونواحی بکنند آنوقت آنقدرجامعی که صلاحیت مرکزیت داشته باشد دراومورد رعایت نیست ازاین جهت بنده تصورمیکنم که اگر تجدیدنظربکنند آقای ملک پیشنهاد شان را مسترد خواهند داشت و حداقلش اینست که عملی نیست بعقیده بنده.

دکترعبده - بنده اخطارنظامنامه‌ای دارم برطبق ماده ۱۲۰ که مربوط باین موردنیست.

ملک مدنی - چرامربوط است.

رئیس - مربوط است برای اینکه درهمین ماده آمده‌اند۵ مقابل رادومقابل کرده اندایشان هم میفرمایندتقسیم بشود آقای دکترمتین دفتری موافقیدیامخالف؟

دکترمتین دفتری - بنده مخالفم.

رئیس - مخالف صحبت کرددیگرموافقی نیست؟

کشاورزصدر - اجازه میفرمائید؟ بنده موافقم نقص کارهای ماهمین است که باید هرکس رادرحدودخودش مالک مقدرات خودش کردواینجاجناب آقای رئیس میفرمایندکه هرموردی مربوط است یانه بسته بنظرمقام ریاست است وبنده معتقدم که نبایدکسی ازآن پائین بگویدمربوط نیست یاهست چون اخطارنظامنامه‌ای بی احترامی بمقام ریاست است بنابراین خودمقام ریاست توجه می‌فرمایند (دکترعبده - تفتین نفرمائید آقای کشاورزصدر) بنده معتقدم که خودمقام ریاست کاملادقیق هستند و توجه دارند و اقتضاندارند که آقایان اینقدرشلوغ کنند دریک کاری واین پیشنهاد یکه آقای ملک فرمودنددرمحلات تهران هم درانجمن شهرداری ازخودشان انتخاب می‌شوند بایدسرنوشت محلات راخود آنها تعیین کنند این نظرموردتوجه بوده ازبندگان اعلیحضرت همایونی گرفته تاکوچکترین فردبناءعلیهذابااین امرنباید مخالفت کردوخودآقای رضوی هم بنده کمان می‌کنم بااین قضیه مخالف نباشند. رئیس رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای ملک مدنی آقایانیکه موافقندقیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد

دکترفلسفی - تصویب شد.

دکتربقائی - تردیدشد.

رئیس - بعداًبلندشدندومعلوم نشددوباره رأی می‌گیریم چون مشکوک شدرأی گرفته می‌شود باین پیشنهاد همان اول بلندشویددانه دانه بلندنشویدآقایانیکه موافقندقیام کنند (اکثربرخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگرقرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای رحیمیان بشرح زیرقرائت گردید) پیشنهاد می‌کنم تبصره زیراضافه شود:کسانیکه یک دوره سابقه وکالت مجلس شورای ملی رادارند می‌تواننددرمجلس سناانتخاب شوند.

رئیس - وقتی که دودوره ردشدبطریق اولی یک دوره هم نمی‌شود.

رحیمیان - جناب آقای رئیس یک دوره که می‌شود.

دکتربقائی - این استدلال صحیح نیست جناب آقای رئیس.

رئیس - کاملاصحیح است مطابق آئین نامه تشخیص بامن است پیشنهاد دیگرقرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای رحیمیان بشرح زیرقرائت شد) تبصره ذیل درماده ۱۰نظامنامه اضافه شود کسانیکه لااقل ۵مرتبه بمقام وزارت یااستانداری رسیده باشند وحتماًحداقل ۱۰سال سابقه وزارت یااستانداری داشته باشند.

رئیس - آقای رحیمیان بفرمائید توضیح بدهید ولی نمی‌شود رأی گرفت پیشنهاد مربوط باین سه ماده بایدباشد.

رحیمیان - اگر رأی نمیگیریدچه توضیحی بدهم، حالا صحبتم رابکنم آقای وزیرکشورمیفرمایندسوءظن داریم آخریک استانداری که پنج روز استاندار باشد چطور می‌شود اقلا چیزی دراینجاتعیین کنید دو سال سه سال ۵ سال یک چیزی خودتان معین کنیدبنده صرفنظرمیکنم.

دهقان - یکسال.

رئیس - پیشنهاد دیگرقرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای ابولحسن رضوی بشرح زیرقرائت شد) بنده

پیشنهاد می‌کنم برای استانداران وسفرانیز۲۰سال سابقه خدمت منظورورعایت شود.

رئیس - این هم شبیه پیشنهاد آقای رحیمیان است.

ابوالحسن رضوی - این یک تفاوت داردبامال آقای رحیمیان، مربوط به تبصره‌است قربان

رئیس - آخر سفرا و اینها واجد شرایط هستند در آن قانون.

رضوی - بنده سلب شرایط که نمی‌کنم اجازه بفرمائید که توضیح بدهم.

رئیس - توضیح بدهید امارأی نمی‌گیرم.

ابولحسن رضوی - عرض کنم آقایان وزراءبحکم اینکه زمامدارمملکت میشوندوبالاخره درتمام شئون کشوربصیرت پیدامیکنند البته یکروز دو روز وزارت کافی است که آنها صلاحیت برای این قسمت داشته باشند اماآقایان استاندارهاکه احیاناًبرای یکجهت خاصی دوروز۵روزاستاندارمیشوندچه معنی دارداینهایک رجحانی داشته باشند بانماینده مجلس شورای ملی برای استاندارهیچ سابقه خدمتی هیچگونه مدتی درنظرنیست بنده تصورمیکنم باینکه اگر یک استانداریایک سفیرحسابی را نگاه کنیم اینها قطعاً ۲۰ سال سابقه خدمت دارند محا ل است که یک استاندارحسابی که یک اصولی استاندارشده باشد ۲۰سال سابقه خدمت نداشته باشد ویک اشخاصیکه ۴روزآمده باشند سرکاربنده معتقدم که مجلس شورایملی رضایت ندهدکه یک اشخاص عزیزبیجهت خودبخوددارای یک امتیازاتی باشند نسبت بتمام تشکیلات دیگرمملکت (صحیح است.)

رئیس - پیشنهاد دیگرقرائت می‌شود.

رحیمیان - جناب آقای رئیس تکلیف پیشنهاد بنده وآقای رضوی چه شد؟

رئیس - همین که عرض کردم رأی گرفته نمی‌شود (پیشنهاد آقای دماوندی بشرح زیرقرائت شد) ریاست محترم مجلس شورای ملی جمله زیر را بقسمت آخر بند۳ از ماده واحده اضافه می‌نمایم وهیچیک ازنمایندگان مجلس سنانمی‌توانند افتخاراً عهده دار مشاغل دولتی یا مؤسساتی که بسرمایه دولت اداره می‌شود گردند.

رئیس - این مربوط بماده سوم نبود، حالا بفرمائید توضیح بدهید.

معتمددماوندی - اتفاقاًاین همان پیشنهادی بود که قبلا عرض کرده بودم وبااین که مربوط بودبقسمت آخراین ماده واحده ایکه دولت بعنوان اصلاح تقدیم کرده معهذاآقای رئیس فرمودندوارداست بنده اضافه کردم که بهیچوجه من الوجوه یکنفرسناتورحق نداشته باشد یک شغل دولتی افتخاراً عهده دارشود زیرامقام دولتی اعم ازافتخاری یاغیرافتخاری دارای مسئولیت است ومشاغل دولتی رایامشاغل مؤسساتیکه باسرمایه دولت اداره میشونددارای یک مسئولیتهائی است اگر یک کسی رئیس بانکملی شدواختلاس کردچه جورمیشود ازاوبازخواست کردبنابراین معنی نداردوقتی یکعده‌ای که میآیندبمجلس سناوبعنوان یک سناتورمی نشینند اگر واقعاً آنها خودشانراآنقدرواجدشرایط میدانند که بدرد آنکار می‌خورند خوب صرفنظر بکنند از نمایندگی سنا بنده تقاضامیکنم آقایان توجه بفرمایند و باین پیشنهاد رأی بدهندزیرااین نقض غرض است.

دهقان - بنده مخالفم ٫

رئیس - بفرمائید.

دهقان - آقای معتمد دماوندی سفسطه‌ای درست کردند که اگر یکی سناتورباشد وبعدهم برودرئیس بانکملی بشود واختلاسی بکند سلب مصونیت ازش می‌کنند کاری نداردخوب بسیاری ازنمایندگان هم الان هستندکه باداشتن وظیفه نمایندگی استادهم هستندولی موظف نیستندآن سناتورهم این حق را دارد که اگر یک کارمهم دولتی ازلحاظ تجربه وسابقه بهش دادند افتخاراًحق داشته باشد که مشاغل دولتی راقبول کند.

دماوندی - توجه نفرمودید یک سناتوربرودوزیربشود یک سناتوربرودرئیس بانک بشود

رئیس - آقای دکترعبده.

دکترعبده - بااینکه معتمددماوندی نسبت ببنده بی لطفی فرمودندبنده با پیشنهاد ایشان موافقم (دماوندی - معذرت می‌خواهم) عرض می‌کنم که باعتقادبنده شغل سناتوری مستلزم انجام یک وظایف بسیارسنگینی است عین همان وظایفی که مادرمجلس شورایملی داریم همین وظایف راسناتورهادرمجلس سناخواهند داشت وانجام این وظایف ایجاب می‌کند که آنها به شغل دیگری اشتغال نداشته باشند برای اینکه اگر سناتوردرعین حال اشتغال به شغل دیگری داشته باشد ازقبیل وزارت یاشغل دیگرنتیجة یکی ازاین دویاهردوشغل رابدانجام خواهددادبنابراین باعتقادبنده اصل کلی این بایدباشد که شغل سناتوربامشاغل دیگرجمع نمی‌تواندبشود سناتور وزیر نمی‌تواندبشود مگراینکه استعفابدهدازشغل سناتوری بامشاغل دیگرجمع نمی‌تواندبشود سناتوروزیرنمی‌تواندبشود مگراینکه استعفابدهدازشغل سناتوری وبعلاوه ازلحاظ وحدت شرایطی که بایدبین وکلاوسناتورهابرقرارباشد همانطورکه امروزوکیل مجلس نمی‌تواندوزیربشود سناتورهم مادامیکه اشتغال داردبشغل سناتوری نمی‌بایستی بتواندوزیربشود (صحیح است) اما اگر منظورازآنماده‌ای که درآئین نامه سناپیش بینی شده‌است آنطوری که آقای دکترطاهری بطورخصوصی فرمودنداینست که بسناتوربطورموقت ماءموریتی داده شود آن اشکالی نداردوبنده می‌گویم که مانعی نداردنه ازبرای وکلای مجلس ونه ازبرای وکلای سناشغل موقت، والا اشتغال بشغل دائم با احراز مقام سناتوری و وکالت مجلس بنظربنده منافات دارد بنابراین بنده موافقم با پیشنهاد آقای معتمددماوندی.

معتمددماوندی - متشکرم و معذرت هم می‌خواهم

وزیر کشور - اجازه میفرمائید؟

رئیس - بفرمائید.

وزیرکشور - عرض کنم قانونی که اینجاآورده شده خدمت آقایان البته بایدبامفادقانون اسامی تطبق بکند ماهیچ چیزی برخلاف قانون اساسی نمیگوئیم درقانون اساسی گفته شده که یک نفروکیل نمی‌توانددرعین حال وزیربشود ووزیرهم نمی‌تواندوکیل بشود اگر چنین نظری داشته باشیم درست برخلاف قانون اساسی است وبهیچوجه من الوجوه نظردولت این نیست وبند بجنابعالی عرض می‌کنم که چنین نظری نداشته ومقصوداین است که اگر سناتوری باشد ازنقطه نظربین المللی یک شخصیتی داشته باشد که ازافکاراووجدیت اومابتوانیم استفاده کنیم بتواننداورابفرستندبطورموقت ومنظوراین نیست که یک سناتوری درعین حال هم وزیر باشد وهم سناتور

معتمددماوندی - بایدرأی بگیرید.

دکترعبده - دیگرروشن شدموضوع.

وزیرکشور - بااین توضیحی که بنده دادم رأی بگیرید.

رئیس - رأی گرفته می‌شود ب پیشنهاد معتمددماوندی.

مخبر - بایدیک اصلاحی بشود دراین ماده که اگر ماءموریت موقت و فوق العاده‌ای پیداشدمانعی ندارد.

رئیس - رأی می‌گیریم آقایانیکه موافقند قیام کنند (اکثربرخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای سلطانی بشرح زیرقرائت گردیند)

پیشنهاد می‌کنم سناتورمنتخبه هراستان یاشهرستانهالااقل دوسال دریکی ازآن نقاط منتخبه ساکن باشد.

رئیس - آقای سلطانی بفرمائید.

سلطانی - متاءسفانه بنابتجربه گذشته تهران همیشه نظرخودش رابشهرستانهاتحمیل می‌کند باین جهت بنده پیشنهاد کردم کسانیکه می‌خواهند سناتورباشند باید لااقل دوسال درآن محل ساکن باشند وحتی بنده پیشنهاد دیگری کرده بودم که نسبت به استان وشهرستانی که انتخاب میشوندیک کتابی راجع باوضاع واحوال اقتصادی وسیاسی وتاریخی وجغرافیائی آن استان بنویسند برای اینکه صلاحیت آنها محرز شود متاءسفانه این راجناب آقای رئیس واردندانستندومطرح نشدولی بنده استدعامیکنم آقایان توجه بفرمایندراجع باینموضوع واجازه بفرمائید که نسبت باستانها وشهرستانها ازطرف تهران تحمیلی نشود (صحیح است)

رئیس - آقای دکترعبده.

دکترعبده - پیشنهاد آقای سلطانی مبنی براین که داوطلبان وکالت درمجلس سنابایستی دوسال لااقل درحوزه مربوطه ساکن باشند متاءسفانه بنظربنده صحیح نیست برای اینکه بطوریکه درآئین نامه ملاحظه میفرمائید برای مجموع شهرستانها ۱۵نفرنماینده پیش بینی شده که این ۱۵ نفرتقسیم می‌شود بین نواحی مختلف کشوراین ۱۵نفرراوقتی شما تقسیم بندی بکنیدبقسمت‌های مختلف برای چندین شهرستان شما می‌توانید یک نفررافقط درنظربگیریدواین پیشنهاد ی که میفرمائید محلی باشد منتسب باستان باشد تقسیم بندی که شده روی استان نیست برای اینکه ممکن است بعضی ازمناطقی که واقع شده دریک حوزه انتخاباتی جزویک حوزه انتخاباتی دیگراست وبعضی ازمناطق جزواستان دیگراست بنابراین عملی نیست که شما میگوئیدبطورقطع درحوزه معینی ساکن باشد ازاین هم بگذریم اساساًبنده می‌خواهم توجه آقای سلطانی وهمینطورنمایندگان محترم راباین نکته جلب کنم که یکوقتی یک انتخاباتی بمنظورتاءمین منافع محلی می‌شود مثل انتخابات انجمن شهربایداین کسی که انتخاب می‌شود مثل انتخابات انجمن شهربایداین کسی که انتخاب می‌شود محلی باشد وقتی است که آنکسی که انتخاب می‌شود مظهرونماینده کشوراست یک سناتورکه روی مقتضیات انتخاب می‌شود این نماینده منافع حوزه خاصی نیست این نماینده قاطبه ملت ایران است ونماینده منافع عموم ایرانیان است بعلاوه ازاین هم بگذریم ازلحاظ عملی بودن هم خیال می‌کنم پیشنهاد جنابعالی مورداشکال است برای اینکه دراغلب حوزه‌ها بقدرکافی کاندیداپیدانمیکنند باآن شرایطی که درآئین نامه درنظرگرفته شده ودچاراشکال می‌شویم بنابراین بااحترامی که بآقای سلطانی دارم استدعا دارم ازاین پیشنهاد صرفنظربفرمایند

رئیس - آقای نبوی

نبوی - بنده خیال می‌کنم پیشنهاد جناب آقای سلطانی پیشنهاد ی است که منافع ایالات و ولایت راتاءمین خواهدنمودمطابق قانون اساسی وآئین نامه قسمت عمده سناتورهاواعضاءمجلس سناازتهران انتخاب خواهند شدواینهامردمان واردو مطلعی خواهند بودولی این اشکالی که جناب آقای عبده فرمودنددرطرزانتخاب بنظرمن منافی با پیشنهاد آقای سلطانی نیست برای اینکه منظورایشان این است که بایددرحوزه انتخاباتی دوسال ساکن باشد (صحیح است) وفقط ازایشان استدعامیکنم که عبارت رااصلاح کنند وقتی درحوزه انتخابیه دوسال مقیم بودندمنظورحضرتعالی راتاءمین خواهند نمودنظرایشان این نیست که سایرشرایط انتخابات رعایت نشود. البته سایرشرائطی که درقانون هست بایدحائزباشند مضافاءباینکه این شرط که دوسال درمحل بوده باشند اضافه شود وکسانیکه درولایات انتخا ب میشونداین شرط راداراباشند و من این شرط رامفیدبحال مردم ولایات میدانم.

رئیس - آقای وزیرکشور.

وزیرکشور - عرض کنم که بنده استنادمیکنم بموادآئین که آقای دکترعبده خواندند، البته بنده نظردخالت درکارهای داخلی بمجلس ندارم ولی همینطورکه مقام ریاست فرمودند، این موادی راکه پیشنهاد کردم درحدودهر پیشنهاد ی که آقایان بفرمایندبنده موافقت می‌کنم ولی این پیشنهادی که جنابعالی فرمودیدبااینموادارتباطی نداردوآئین نامه مارابهم میزندومطابق این جدول بنده متاءسفم که نمیتونم قبول کنم.

سزاوار (مخبر) - اجازه میفرمائید.

رئیس - بفرمائید.

مخبر - نکته یی که قابل توجه‌است اینست که اگر این لایحه راقرائت کنند ومطالعهءکنند آقا ملاحظه میفرماینددراغلب شهرستانها اشخاصی که واجدشرائط باشند نیستندبنابراین حضرتعالی پیشنهاد خودتان را مستردبفرمائید.

رئیس - رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای سلطانی آقایانیکه موافقندقیام کنند (اکثربرخاستندتصویب شد. پیشنهاد دیگرقرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای فولادوندبشرح زیرقرائت گردید)

پیشنهاد می‌کنم درکلیه شهرستانها کلمه ده برابرمذکوردرماده ۱۶ نظامنامه انتخابات مجلس سنابسه برابر تبدیل واصلاح شود

رئیس - بفرمائید.

فولادوند - پیشنهاد من اینست که جناب آقای یمین اگر گوش بگیرند، بنده پیشنهادم اینست که مطابق آئین نامه‌ای که قبلا بتصویب مجلس شورای ملی رسیدبایستی درتهران عده ئی راکه می‌خواهند انتخاب بکنند پنج برابرآن معرفی شوند، تعداداین پنج برابرمطابق لایحه فعلی بدوبرابرتقلیل داده شده ولی درولایات رانوشته اندده برابر. من این رامیخواهم عرض کنم که تهران ازسی وکیل پانزده وکیل راداردوباین ترتیب می‌خواهند که آن ۱۵وکیل راهم ازولایات بگیرند، چرا؟ برای اینکه درولایات ۱۵نفرنیست که سفیرووزیرو اینجور مشاغل داشته باشند. خلاصه تهرانی هامیخواهند آن ۱۵وکیل ولایات راهم بگیرنداینست که بنده پیشنهاد کردم که ولایات سه برابرباشد وتهران دوبرابر. واصرارهم ندارم، بنده کلیه پیشنهاد اتم راتذکرمیدهم میخواهیدقبول بکنیدیانکنید، بنده می‌خواهم عرض بکنم که دربروجرد پنج وزیر از کجا می‌توانید پیدابکنید، جزاینکه وزیروسفیری رامیخواهند بآنجاتحمیل کنند. (صحیح است) شما در شاهرود ده وزیرازکجاپیدامیکنید؟

رئیس - آقای رضوی

ابوالحسن رضوی - بنده ازروی اصولی که امروزدرمجلس بامادهء ۱۲ برگذارشدکه بطورکلی این پیشنهاد هامحل ورودداردیانه؟ نمیدانم ولی علاوه برآنهم رویهمرفته بااین تشکیلات ده برابرمجالی شده‌است ازبرای اینکه تمام افرادواعضای استان رابشود درموضوع انتخابات سناشرکت داد. حسابش راوقتی می‌کنم اگر بنابشود عددبیایدپائین رویهمرفته بایدانتخابات رایکدرجه ئی قراردادکه تمام استان درآن واحدبتوانند، یک وکیل مجلس سنا انتخاب کنند و اگر بناباشد اینطورنشود دودرجه ئی باشد مجال می‌خواهند ازحیث نفرتااینکه این نفرات تقسیم بشونددریک استان که ازمجموع اینها در درجه دوم یک نفرسناتوربیرون بیاید، بنابراین بنده تصورمیکنم اگر سه برابربشود رویهمرفته وضعیت انتخابات رادراستانهاآنطوری که بنده درنظر دارم غیراین قرارمیدهد، مگراینکه دولت موافقت کند که اساساًچندبرابرنباشد وهمان عده لازمی که برای سناتوری بایدانتخاب بشونددرنظربگیرند، والاده برابر در استانها ضرورت ندارد.

وزیرکشور - اجازه میفرمائید؟

رئیس - بفرمائید.

وزیرکشور - عرض کنم که آقای فولادوند فرمودنددربروجردده نفرپیدانمیشوندمنظورازاین ترتیب این نیست که بده نفر دربروجرد بیایندرأی بدهند یکنفرخواهد بود یا دونفر، (فولادوند - ده نفرواجدشرائط بایدباشد تا دونفرانتخاب شود) جمعش راکه بزنیم ده نفرمیشود. ولی ازهرجائی یک نفریادونفرهستند، اما راجع به پیشنهاد آقای سلطانی که رأی دادند وتصویب شد، چون برای دولت تولیداشکال می‌کند تقاضامیکنم که لایحه بکمیسیون ارجاع شود تامطالعه بیشتری بشود.

مخبر - بنده هم تقاضامیکنم لایحه به کمیسیون ارجاع بشود.

بعضی ازنمایندگان - قانون کار مطرح شود

- تقدیم یک فقره لایحه راجع باملاک واگذاری از طرف آقای وزیردارائی بقید یک فوریت

۵ - تقدیم یک فقره لایحه راجع باملاک واگذاری از طرف آقای وزیردارائی بقید یک فوریت

قانون بازگشت املاک و مستغلات اعلیحضرت شاهنشاه فقید به ملکیت اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی

رئیس - قانون کارگزاریش شش آمده‌است، آقای وزیر دارائی فرمایشی دارید؟ بفرمائید.

گلشائیان (وزیردارائی) - آقایان مسبوق هستند که در شهریور ۱۳۲۰ اعلیحضرت فقید کلیه املاک و مستغلات خودشان را بدولت واگذار کردند که بمصارف خیریه برسد و بعدهم چون راجع باین املاک یک دعاوی بود قانونی گذشت که در یک محکمه خاصی نسبت باین دعاوی رسیدگی شود ولی نظراین بود بعد از اینکه این املاک تکلیفش روشن شد، همان منظوری را که نسبت باین املاک داشتندانجام شود (یکنفر از نمایندگان - دیگر املاکی نمانده همه اش را برده‌اند) بنده نمی‌خواهم عرض کرده باشم این تذکری که ایشان دادند شاید یک قسمتش هم شده باشد، بهرصورت در نظر گرفته شده‌است که یک ماده واحده‌ای با قید یک فوریت بمجلس پیشنهاد شود که این املاک مجدداً باعلیحضرت همایونی واگذارشود، بشرط اینکه موقوفه باشد (صحیح است) البته این املاک یک قسمتی هست که تکلیفش روشن شده‌است از نظر اینکه یااعتراض نشده، یا بعد از ششماه اعتراض شده‌است و حکم برله دولت صادر شده‌است آنها بطور قطع فعلا واگذار می‌شود. نسبت باملاکی که هنوز تکلیف آنها در دعاوی روشن نشده بتدریجی که احکام از محکمه صادرشد و حق اشخاص مسلم شد باشخاص واگذار می‌شود اگر مسلم شد که مال دولت است که این املاک هم مثل سایراملاکی که واگذارمیشود واگذارمیگردد، البته یک قسمت هم راجع بمستغلات و ابنیه‌ای بوده‌است که دراختیارادارات دولتی هست البته این قسمت راموافقت فرمودندکه دراختیارات ادارات دولتی استفاده بکنند. (صحیح است)

رئیس - لایحه یک فوریت دارد و قرائت می‌شود. (بشرح زیرقرائت شد)

مجلس شورای ملی:چنانکه خاطر نمایندگان محترم مستحضراست در۲۰ شهریورماه ۱۳۲۰ اعلیحضرت فقید کلیه املاک و مستغلات خریداری خود را بدولت واگذار نمودند که بمصارف خیریه برسد و چون نسبت باین املاک اشخاص ادعاهائی داشتند قانونی در ۲۲ خرداد ۱۳۲۱ از مجلس شورای ملی گذشت که اشخاصی که دعاوی دارند در ظرف مدت شش ماه در محکمه حاضر و بمحکمه عادی املاک واگذاری مراجعه نمایند چون منظوری که از واگذاری املاک مزبور برای مصرف خیریه بوده در این مدت انجام نشده بنابراین این در نظرگرفته شد، املاکی که نسبت بآنها اقدامی نشده یا اگر شده بملکیت قطعی دولت درآمده‌است مجدداً بملکیت اعلیحضرت همایون شاهنشاهی واگذار که املاک مذکور را وقف بمصارف خیریه بفرمایند برای این منظورماده واحده زیر بقید دو فوریت پیشنهاد و استدعای تصویب را دارد.

ماده واحده - املاک ومستغلات اعلیحضرت شاهنشاه فقیدکه مطابق فرمان همایونی مورخ ۲۰ شهریور ۱۳۲۰ بدولت واگذارشده‌است تا بمصارف خیریه برسد (باستثنای اراضی که در آنها کارخانه تاءسیس شده و ابنیه و ساختمان‌های توابع آنها و همچنین املاک و مستغلاتی که بموجب حکم دادگاه‌های مربوطه باستناد قانون املاک واگذاری مصوب خرداد ۱۳۲۱ ملک اشخاص شناخته شده و یا منعبد می‌شود) در این تاریخ بملکیت اعلیحضرت همایونی برمیگردد که بنا بتصمیمی که اتخاذ فرموده‌اند بنام موقوفه خاندان پهلوی نامیده شود و عوائد آن بمصرف امور خیریه برسد. اداره بهره برداری املاک و مستغلات مزبور بعهده سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی خواهدبود و سازمان آنها را بهر نحو که صلاح بداند بهره برداری نموده و عوائد حاصله را بنحویکه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی در وقف نامه قید خواهند فرمود بمصرف میرساند. این واگذاری در مورداملاک و مستغلاتی که تا این تاریخ ملک قطعی دولت شناخته شده فوراً، و در مورد بقیه بلافاصله پس ازصدورحکم قطعی دادگاههای مربوطه برله دولت نسبت بهریک از آنها انجام خواهدگرفت. برای استفاده مجانی ازابنیهءکه مورداستفاده قطعی ادارات دولتی است ترتیب خاصی بین سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی وادارات = دولتی داده خواهدشد. نخست وزیر محمد ساعد - وزیر دارائی گلشائیان - وزیر دادگستری دکترسجادی

رئیس - تقاضای یک فوریت شده البته اگر فوریتش تصویب شد بکمیسیون می‌رود فوریت لایحه مطرح است آقای برزین.

برزین - موافقم.

رئیس - آقای دهقان.

دهقان - موافقم.

رئیس - آقای معتمددماوندی.

معتمد دماوندی - بنده مخالفم.

رئیس - بفرمائید.

معتمددماوندی - ازاین نیت خیرخواهانه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی که همواره بملت خود ابزار می‌دارند، عموم نمایندگان ملت وافرادملت متشکرهستند. اما یک نکته کوچک اینجا هست که بنده از آن بابت مخالفت کردم عده زیادی ازاملاک خالصه متعلق بدولت بوده که در زمان حیات اعلیحضرت فقید خریداری شده بعد از واقعه شهریور در مرکز با دسته بندیهای قوی این املاک خالصجات دولتی را بنام خودشان بردند اینجا لازم بود جناب آقای وزیردارائی این لایحه را پس بگیرند ویک ماده بهش اضافه بکنند که بامراجعه بدفاتر جز و جمع دولت املاکی که سابقه خالصه دارد و متنفذین این مملکت بناحق آنها رابردند آنها هم واگذاربشود (صحیح است) و برگردد خیلی هاهستند و بنده از ذکر اسامیشان خودداری می‌کنم و دلائل کافی هم دارم و اگر من شرفیاب شدم حضور اعلیحضرت همایونی عرض خواهم کرد. اسامی آن اشخاص را که چند پارچه ملک گرفته‌اند.

رئیس - اعلام رأی راجع بفوریت لایحه شده‌است و عده کم است.

دکتراعتبار - بنده اخطارنظامنامه دارم.

رئیس - بفرمائید.

دکتراعتبار - از این نظامنامه مجلس شورای ملی گویا یک نسخه فقط خدمت آقای رئیس است و بنده خیال می‌کنم جناب آقای رئیس فرمودند که بما ندهند برای اینکه فقط خودشان بدانند. وقتی ماده اخطار را مپرسید باید یک نسخه داشته باشیم که بگوئیم.

رئیس - بهمه داده‌اند

نمایندگان - بهیچکس نداده‌اند.

موقع جلسه آینده – ختم جلسه

۶ - موقع جلسه آینده - ختم جلسه

رئیس - بلی آن نظامنامه که اصلاح شد هنوزچاپ نشده وبه بنده هم نداده‌اند، زیرچاپ است وبهمه خواهند داد. گویافرداتمام می‌شود، چون یک نفرکم است برای اخذ رأی نسبت بفوریت لایحه ووقت هم تمام شده، جلسه راختم می‌کنیم.

جلسه پس فرداروزسه شنبه خواهدبود فوریت این لایحه وقانون کاردردستوراست. (

جلسه نیم ساعت بعدازظهرختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت

- روز و دستور جلسه آینده

شماره ۶۳۶.

روز و دستور جلسه آینده ۱۶ و ۳ و ۲۸ نظر بماده ۹۳ آئین نامه داخلی مجلس شورای ملی روز و ساعت تشکیل جلسه آتیه مجلس شورای ملی و دستور آن در روزنامه رسمی کشورشاهنشاهی درج می‌شود:

روزتشکیل جلسه آینده - سه شنبه ۱۷خردادماه ۱۳۲۸ساعت تشکیل جلسه - سه ساعت قبل ازظهردستورجلسه:

۱ - اخذ رأی نسبت بفوریت لایحه برگشت املاک واگذاری بملکیت اعلیحضرت همایون شاهنشاهی برای امورخیریه

۲ - طرح پیشنهاد ی جمعی ازآقایان نمایندگان راجع باجرای گزارش کمیسیونهای بازرگانی وپیشه وهنرودادگستری مربوط بکاران گروکارفرمایان

۳ - گزارش راجع بآموزش وپرورش اجباری ومجانی

۴ - گزارش راجع باصلاح قانون دانشگاه

۵ - گزارش راجع بمعافیت ماشینها کشاورزی ازعوارض گمرکی

۶ - گزارش راجع به مالیاتهای مستقیم

۷ - گزارش راجع باصلاح قانون انتخابات

۸ - بودجه سال ۱۳۲۸

۹ - گزارش راجع به تعویض املاک

۱۰ - انتخاب دونفرکسری اعضاءدیوان محاسبات اداره دفترمجلس شورای ملی

شماره ۲۵۴۸ - ۵۵۳۲ ۹ - ۳ - ۳۲۸

آقای علی اکبرمخلص سردفترازدواج وطلاق رودبار دامغان نظر باینکه براثرگزارش واصله درموردثبت واقعه ازدواج غیرقانونی تحت تعقیب دادسراودادگاه انتظامی سردفتران قرارگرفته ایدوزارت دادگستری طبق ماده ۳۹ قانون دفتراسنادرسمی شما راازتصدی دفترازدواج معلق می‌نماید. وزیردادگستری

شماره ۴۹۰ - ۵۵۱۴ ۹ - ۳ - ۳۲۸ آقای محمدعلمی اقبلاغی سردفترازدواج وطلاق قریه اقبلاق اهر نظر باینکه براثرگزارش واصله تحت تعقیب دادگاه انتظامی سردفتران قرارگرفته ایدوزارت دادگستری طبق ماده ۳۹قانون دفتراسنادرسمی شما راازتصدی دفاترازدواج وطلاق معلق مینمایدوزیردادگستری

شماره ۲۸۳۴ - ۵۵۱۶ ۹ - ۳ - ۳۲۸ آقای ابراهیم مرتضوی طباطبائی زواره بموجب این ابلاغ دفترشما رادرقصبه زواره اردستان اصفهان برای ثبت ازدواج رسمیت میدهدوزیردادگستری

شماره ۲۸۰۴ - ۵۵۲۲ ۹ - ۳ - ۴۲۸ آقای غلامعلی سنائی بموجب این حکم بسمت سردفتری اسنادرسمی درجه سوم مشهدمنصوب میشویدطبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیردادگستری

شماره ۲۱۹۰ - ۵۵۳۲ ۹ - ۳ - ۳۲۸ آقای سیدجعفرمانعی مهری سردفترازدواج وطلاق دهستان گاه ماشین سبزوار بموجب این ابلاغ استیفاءشما ازتصدی دفاترازدواج وطلاق پذیرفته می‌شود. وزیردادگستری

شماره ۲۱۸۸ - ۵۵۳۰ ۹ - ۳ - ۳۲۸ آقای محمد باقر شریعتی سر دفتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق ابدال آبادجام نظرباینکه براثرگزارش واصله تحت تعقیب دادگاه انتظامی سردفتران قرارگرفته ایدوزارت دادگستری طبق ماده ۳۹ قانون دفتراسنادو طلاق معلق می‌نماید. وزیردادگستری

شماره ۲۶۴۸ - ۵۵۲۸ ۹ - ۳ - ۳۲۸ آقای علی مقیمی نژادسردفترازدواج سرآسیاب کرمان نظرباینکه براثر گزارش واصله تحت تعقیب دادگاه انتظامی سردفتران قرارگرفته ایدوزارت دادگستری طبق ماده ۳۹ قانون دفتراسنادرسمی شما راازتصدی دفتر ازدواج معلق می‌نماید.

شماره ۲۶۹۸ - ۵۵۰۶ ۹ - ۳ - ۳۲۸ آقای سیدحسین ایرنمداردفتریاردرجه اول تهران بموجب این حکم بسمت سردفتری اسنادرسمی درجه سوم قم منصوب میشویدطبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیردادگستری شما ره ۲۷۲۹ - ۶۱۳۳ ۴ - ۳ - ۳۲۸ آقای محمودضیائی بموجب این ابلاغ دفترشما رادرقریه خایرکلا (جزءدهستان بالاتجن شاهی) برای ثبت ازدواج ازدواج رسمیت می‌دهد. وزیردادگستری

شماره ۲۴۶۴ - ۵۱۳۸ ۴ - ۳ - ۳۲۸ آقای جعفرالاشتی بموجب این حکم بسمت سردفتری اسنادرسمی درجه سوم بلوک سوادکوه منصوب می‌شوید. طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیردادگستری

شماره ۳۰۰۳ - ۵۲۰۶ ۷ - ۳ - ۳۲۸ آقای سیدکاظم امام سردفتراسنادرسمی شما ره ۱۳۶ تهران چون بموجب دادنامه قطعی مورخه ۱۳ - ۳ - ۲۸دادگاه بدوی انتظامی سردفتران محکوم بتوبیخ بادرج درروزنامه رسمی شده اندلذااداره کل ثبت بدین وسیله مفاددادنامه مزبوررادرموردشما اجرامینماید. مدیرکل ثبت

شماره ۲۶۳۱ - ۵۲۰۴ ۷ - ۳ - ۳۲۸ آقای سیدعلی اکبرطباطبائی سردفتراسنادرسمی شما ره ۱۱۵تهران چون بموجب دادنامه قطعی مورخه ۱۳ - ۲ - ۲۸دادگاه بدوی انتظامی سردفتران محکوم بتوبیخ بادرج درروز نامه رسمی شده ایدلذااداره کل ثبت بدین وسیله مفاددادنامه مزبوررادرموردشما اجرامی نماید. مدیرکل ثبت

شماره ۳۰۱۷ - ۵۱۶ ۷ - ۳ - ۳۲۸ آقای عزالدین حق بیان سردفتراسنادرسمی بابل نظربگزارش واصله چون رفتاروکردارشما منافی باحسن جریان اموردفترخانه‌است طبق ماده ۴۳ قانون دفتر اسنادرسمی برای مدت سه ماه از شغل سردفتری اسنادرسمی وگواهی صحت امضاء منفصل می‌شوند. وزیردادگستری

شماره ۲۸۹۰ - ۵۱۹۴ ۷ - ۳ - ۳۲۸ آقای محمدحسین اشراقی سردفتراسنادرسمی شماره ۸۸تهران نظرباینکه تحت تعقیب دادگاه انتظامی سردفتران قرارگرفته ایدوزارت دادگستری بموجب این ابلاغ طبق ماده ۳۹ قانون دفتر اسناد رسمی تا خاتمه رسیدگی انتظامی شما راتصدی دفاتر اسناد رسمی و گواهی صحت امضاءمعلق می‌نماید. وزیردادگستری