مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ آذر ۱۳۴۳ نشست ۱۲۳

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ آذر ۱۳۴۳ نشست ۱۲۳

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۱۲ آذر ۱۳۴۳ نشست ۱۲۳

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱

جلسه: ۱۲۳

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: کسرایی- حاذقی و بانو دکتر فرخ رو پارسای

۳- تصویب صورت جلسه یکشنبه هشتم آذر.

۴- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به تشکیل سپاه ترویج و آبادانی و ارسال به مجلس سنا

۵- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه

مجلس ساعت نه وپنج دقیقه صبح بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس- اسامی غائبین جلسه گذشته قرائت می‌شود.

غائبین با اجازه

آقایان بختیار بختیاریها –ملک زاده آملی –ایلخان – دکتر خطیبی – دکتر امامی خوئی –دکتر بهبودی – دکتر رشتی

غائبین بی اجازه

آقایان دکتر جعفری-آقایان – شفیعی پورکرمانی – فیصلی دکتر مصباح زاده – دکتر موثقی – ناروئی – مهندس والا.

غائبین مریض

آقایان دکتر حاتم – سلیمانی – دکتر عدل – دکتر غنی – مجد – معتمدی – تیمسارهمایونی – بانو دو لتشاهی.

- بیانات قبل از دستور آقایان: کسرائی – حاذقی و بانو دکتر فرخ روپارسای

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: کسرائی – حاذقی و بانو دکتر فرخ روپارسای

رئیس – با اجازه همکاران محترم گاهی اوقات موجباتی پیش میاید که یک فرد موظف خاصه اگر آن فرد نماینده مجلس باشد نمی‌تواند سکوت اختیار کند و ناچار است از لحاظ انجام وظایف نمایندگی برای روشن شدن اذهان عمومی حقایق را بگوید و هم میهنان خود را در جریان امر بگذاردو جواب معاندین را بدهد (صحیح است).

لایحه مربوط به تامین اعتبارات عمرانی و عمومی که در روز سه سنبه ۳ آذر ماه بوسیله دولت تقدیم مجلس شد و باتفاق آراء مورد تایید وتصویب نمایندگان مجلس شورای ملی قرار گرفت چون قسمتی از آن از طریق افزایش بهاء بنزین تامین میگرددمتاسفانه در این چند روزه اخیر عده‌ای باین جانب مراجعه و تفسیرهای نا روائی در اینمورد عنوان کرده اندکه بهیچوجه واقیعت نداردو جای نهایت تاسف و تاثر است روزی که دولت این لایحه را تقدیم مجلس کرد خود جناب آقای نخست وزیر درباره علل فزایش بهائ بنزین و نفت در محضر شورای ملی تفصیل سخن گفتند (ارسنجانی- در جلسه خصوصی گفتند) و علاوه بر آن بنده به مصاحبه تلویزیونی ایشان همچنین به سخنانی که در مجلس سنا ایراد نمودند بدقت گوش دادم با اینکه ضرورت این اقدام را بتفصیل تشریح نموده و عموم ملت را دعوت به همکاری و تشریک مساعی با برنامه‌های مترقی دولت نمودند انتظار می‌رفت آن یک مشت اقلیت ناراضی از خود راضی هم ولوبخاطرخودشان هم شده اگر هم پاسخ مثبت به ندای رئیس دولت نمی‌دهند اقلاً از شایعه پردازی خود داری نمایند با نهایت تأسف باز هم مشاهده می‌شود کج سلیقه گی بخرج داده و دایه‌های مهربان تر از مادر شده‌اند خوشبختانه اکثریت طبقات مختلف مردم در سرتا سر کشور مخصوصاً همان طبقه محرومی که مخالفین اصلاحات برای آنها دلسوزی می‌کنند باتأیید اقدامات قاطع و شجاعانه دولت جواب مخالفین را داده (صحیح است) و مرتباً با ارسال تلگراف و نامه آمادگی خود را برای شرکت در جهاد ملی اعلام می‌دارند (صحیح است) متأسفانه هنوز هم عده‌ای باور نمی‌کنند که دیگر سیاست کهنه تفرقه اندازو حکومت کن برای ملت ایران مفهومی ندارد (صحیح است) نمایندگان مجلس شورای ملی که لوایح مفید و انقلابی دولت را باتفاق آراء تأیید و تصویب می‌نمایند دانسته و فهمیده بآن رأی می‌دهند (صحیح است) و کاملاً باهمیت رسالت تاریخی خود و آرائی که می‌دهند واقف هستند و نیازی بدلسوزی و مشورت و نصایح باصطلاح پدرانه آنها ندارند (احسنت) (ارسنجانی ـ افزایش بهای فراورده‌های نفتی جزء لایحه دولت نبود).

رئیس ـ اجازه بفرمائید صحبت کنند.

کسرائی ـ اگر هم بمجلس می‌آوردند نماینگان ملت و مخصوصاً بنده خودم می‌گویم که فی مجلس تصویب و تأیید می‌کردند (صحیح است) خیلی جای تأسف است که هنوز عده‌ای تصور می‌کنند و شاید هم منافعشان اینطور اقتضا می‌کند که حتماً باید دولت و مجلس در دو جبهه مخالف قرار بگیرندو هر لایحه‌ای که دولت تقدیم مجلس می‌کند اگر تصویب آن حداقل ۶ ماه طول نکشد و اگر احیاناً ابراز مخالفتی با آن نشود اهمیت وجودی مجلس آشکار نخواهد شد غافل از اینکه همانطور یکه در اثر انقلاب مقدس شاه و ملت زندگی قرون وسطائی اکثریت ملت ایران از بین رفت کاخ استبداد فئودالیسم فرو ریخت و رژیم پوسیده ارباب رعیتی از هم پاشید و بواسطه اجرای لوایح مترقی هفتگانه شاهنشاه محبوب مشعل فروزان علم ودانش پس از قرنها با اعزام سپهیان دانش در روستاها روشن گردید و بزئدی سپاه بهداشت و سپاه ترویج وآبادانی نیز خدمات ارزنده خود را در روستاها آغاز خواهد کرد بهمان نسبت هم بازار سیاست‌های منفی بافی تخته شده و برای ابد محکوم گردیده است (صحیح است) روزی فرا رسیده است که نمایندگان ملت و اعضاء هیئت دولت که هر دو زائیده انقلاب هستند در یک جبهه واحد قرار گرفته‌اند و در سنگرهای متفاوت انجام وظیفه می‌کنند هدف و منظور هر دو یکی است یعنی تحقق بخشیدن بآرمانهای مقدس انقلاب و تأمین سعادت ملت ایران (صحیح است) بنده در این مکان مقدس بآن عده مخالف انگشت شمار اعلام می‌دارم تا وقتیکه اقدامات این دولت بنفع اکثریت محروم ملت ایران است و تازمانیکه مورد تأیید شاهنشاه ما است با کمل سر بلندی اقدامات او را تأییدخواهم کرد مسلماً خواسته ملت ایران هم جزء این نیست (صحیح است) در پایان لازم میدانم توجه دولت را بیک مطلب دیگر هم معطوف بدارم همانطوریکه عرض کردم ملت واقعی ایران تا سر حد امکان از برنامه‌های عمرانی و اقتصادی دولت حمایت وپشتیبانی خواهند کرد (صحیح است) منتها نگرانی هائی دارند که انتظار دارند دولت مرتفع سازد.

در این مملکت کسانی هستند که صاحب همه چیز شده‌اند ولی هیچگونه احساس مسئولیت نمی‌کنند و دینی را که در مقابل ملک و ملت دارند نمی‌پردازند باید دولت بسراغ آنها برودو مالیات حقه خود را از آنان گیرد (صحیح است) خیلی قابل توجه خواهد بود که دولت آماری از اشخاص کاباره برو شب زنده داران باشگاهها که حقاَ باید کازینو نامید تهیه کنند ببیند چه پولهائی بوسیله چه کسانی در این مکانها صرف می‌شود (صحیح است) و آنها هستند که باید مالیات بپردازند امیدوارم با اقدامات شجاعانه دولت دیگر مالیات بده‌های واقعی مجهول المکان شناخته نشوند (صحیح است) متشکرم.

رئیس ـ آقای حاذقی بفرمائید.

حاذقی ـ ما روزی را که مردم مسلمان ایران مراسم عید سعید مبعث در آن انجام دادیم وهر کدام ما با زبان وبا عرض شادباش و تهنیت چه در مجلس شورای ملی و چه دیروز در مراسم سلام در پیشگاه شاهنشاه و چه درمطبوعات و چه در مجامع و جشنهای خصوصی عرض شاد باش مبادله شد یک روز بزرگی است که جا دارد که جا دارد پیرامون آن بیشتر فکر کنیم و بیاندیشیم وبه عظمت بعثت حضرت ختمی مرتبت (صلی الله علیه وآله) توجه کنیم و به اهمیت دعوتی که این فرستاده و پیامبر بر حق خدائی جامعه بشری را بر آن دعوت فرمودندعملاً توجه کنیم هزار و سیصد و اندی سال پیش یک فرستاده‌ای با نیروی ایمان و اتکاء بحق تنها و یک تنه میان انبوهی مردم جاهل و نادان و مغرض و غرق در فساد اخلاق قیام فرمودند در و وحی الهی و قرآن کریم که نسخه شفا بخش تمام دردهای بشری است بصورت وحی بر قلب پیامبر بزرگ ما نازل شد و بوسیله این نسخه شفا بخش جامعه بشری را بمعالجه آلام و اسقام روحی و جسمی خود دعوت نمودند و بشاهراه مستقیم و اخلاق حسنه دعوت کردند (صحیح است) پیغمبر ما امی بودند یعنی نه مدرسه رفته بود نه مکتب نه درس خوانده بودو نه خط نوشته بود و ما کنت تتلو قبله من کتاب ولا تخطه بیمینک اذاً لارتاب المبطلون نه قرائت و نه خواندن بلد بودی و نه نوشتن همانگونه که گفته‌اند:

یتیمی که نا رفته مکتب درست

کتب خانه هفت ملت بشست

همان یتیم امی با این تعالیمی که بزرگانی از علما و دانشمندان دنیا سر تعظیم در مقابل شخصیت او فرودآوردندکه مردم را از آن عادت و سنن زشت و پست که یکی از آنها زنده بگور کردن دختران و دیگری کشتن بدهکاران در مقابل بدهی که داشتند نجات داد و اسباب افتخار جامعه بشری و بخصوص ما مسلمانان است (احسنت) نخستین آیه شریفه ایکه بعد از مدتها انزوا و گوشه گیری و تفکر و تدبر در ناموس خلقت به پیامبر بزرگ ما وحی شد پنج آیه اول از سوره اقرا بود که فرمود.

اقرا باسم ربک الذی خلق ـ خلق الانسان من علق ـ اقرا ربک الاکرم ـ الذی علم بالقلم علم الانسان مالم یعلم.

ببینید که دعوت اسلام به چیست ای پیامبر بخوان بنام پروردگار خود که آفریدگان را آفرید و آفرید انسان را از خون بسته شده از نطفه آفرید انسان را علم آموخت بوسیله قلم و کتابت و نوشتن، و بانسان آموخت آنچه را نمی‌دانست دعوت اسلام به علم، فرهنگ و دانش واقعی برای نجات بشر از جهل و نادانی که مایه فساد و تباهی جامعه است، واین برای ما مسلمانها باعث افتخار است که پیغمبر ما دعوتش به علم بود و خود پیغمبر فرمود. طلب العلم فریضه علی کل مسلمه فرا گرفتن علم و دانش جزءواجبات ا ولیه هر فردی است خواه مردخواه زن (صحیح است) سوره دومی که به پیغمبر ما نازل شد البته پس از مدتی سوره والضحی بود.

والضحی واللیل اذا سبحی ـما وعدک ربک وما قلی. وللآخره خیر لک من الاولی ـ ولسوف یعطیک ربک فترضی ـالم یجدک یتیماً فاوی ـ ووجدک عائلا فاغنی ـ فاما الیتیم فلا تقهر واما السائل فلا تنهر ـ واما بنعمه ربک فحدث.

وقتی پیامبر اسلام در آن فترت و فاصله بین وحی اول و دوم در ناراحتی بزرگی بسر می‌برد و تصور می‌کرد که فاصله این قطع وحی بیشتر طول خواهد کشید با نزول آن آیات خدای تعالی به پیغمبر خود اطمینان داد وبه او فرمود، نه خدای توتو را ترک کرده، و نه تورا رها می‌کند و به دستور فرمود که آنها ئی که در سختی و زحمت هستند باید مورد مهر و عاطفه انسانی تو و پیروان تو قرار بگیرند.

آیا خدای تعالی تو را یک یتیم نیافت که به این مقام رساند جاه داد، مقام داد پناه داد، از شر معاندین حفظ کرد و قدرت داد آیا تو نبودی که در جستجوی راه خدائی بودی و خدای تعالی تو را هدایت کرد دعوت فرمود و رسالت داد برای هدایت بشر در یکی از آیات شرفه‌ای که حکم بود که باو نازل شد پیغمبر بزرگوار اسلام در یک ناراحتی قرار گرفت این آیه نازل شد ما ننسخ من آیه او نسهانأت بخیر منهااومثالها. اگر اراده الهی در تأویل وتعبیر نسخ حکمی بحکم دیگر بر آمد او حکمی بهتر و محکمتر می‌گذارد:

مصطفی را وعده داد الطاف حق

گر بمیری تو بماند این سبق

من کتاب و سنت را حافظم

طاغیان را از حدیث را فضم

من تو را دو عالم رافعم

بیش و کم کن را ز قرآن دافعم

رونقت را روز افزون کنم

نام تو بر زر و بر نقره زنم

منبر و محراب سازم بهر تو

وز محبت مهر من شد مهرتو

این است که خدای تعالی فرستاده خود را تا قیام قیامت حفظ می‌کند انا نحن نزلنا الذکرو انا له لحافظون

تا قیامت زنده اش داریم ما

تو مترس ازنسخ دین ای مصطفی

ای رسول ما تو جادو نیستی

صادقی هم حرفه موسیستی

هست قرآن مر تورا همچون عصا

کفرها را در کشد چون اژدها

ملاحظه بفرمائید که وعده خداحق است هزار و سیصد و اندی سال گذشته است و می‌بینید در دوره ترقی علم بشری چگونه این دانشی که اسلام و این قرآن نورانی افروخته چطور مورد توجه بزرگان و علماء و دانشمندان است امروز قرآن کریم نه تنها در بین ششصد و پنجاه میلیون مسلمان سکنه دنیا مورد احترام است بلکه در پیش تمام اقوام و ملل دنیا مورد تکریم و احترام است و سالی نیست که میلیونها نسخه از این کتاب آسمانی چاپ نشود و بین علماء و دانشمندانی که علاقمند به مبانی دینی هستند طبع و توزیع مشود. یا ایها المدثرقم فانذرویا ایها المزمل قم اللیل الا قلیلاًٍ.

در تفسیر این آیات شریفه است که خدای تعالی به پیغمبر امر می‌فرماید که برخیز و مردم را بطرف خدا دعوت کن و از عواقب کار بترسان گه بزرگترین شاعر افتخار زبان فارسی ما جلال الدین مولوی می‌فرماید:

خواند مزمل نبی را زان سبب

که برون آی از گلیم ای ذوهرب

سرمکش اندر گلیم و رخ مپوش

که جهان جسمی است سرگردان تو گوش

خیز و بنگر کاروان ره زده

غول کشی بان این بحر آمده

باش کشتی بان در این بحر صفا

گه تو نوح ثانئی ای مصطفی

هین قم اللیل که شمعی ای همام

شمع اندر سوختن باشد مدام

بی وجودت روز روشن خود شب است

بی حضورت شیر اسیر ارنب است

چون تو سرافیل وقتی راست خیز

رستخیزی سازبا این راست خیز

خلاصه تعالیم اسلام عبارت است از علم و اخلاق تعلیم علم اولین آیه شریفه‌ای بود که پیغمبر به آن مأمور شد بشر را تعلیم دهد و گفت تو بر مقام شامخ اخلاق استوار هستی که فرمود:

و انک لعلی خلق عظیم و همچنین بعثت لا تمم مکارم الاخلاق که خدا مرا مبعوث کرد که مکارم اخلاق که خدا مرا مبعوث که بشر رادعوت به پاکی و ایمان کنم و دعوت به پرستیدن و اتکا و توکل بر حق و نترسیدن از ماسوی الله وامانت در کار و پاک دامنی فدا کاری برای خدمت به دیگران و محبت محبت به یکدیگر تشویق و ترغیب کرد و در قرآن چند هزار آیه است که همه ما مسلمانان را، کافه بشر را دعوت به اصول اخلاقی می‌فرمایند، ولا تقف مالیس لک به علم ان السمع و البصر و الفواد کل اولئک کان مسئولا.

یعنی ای مردم پیروی نکنید از چیزی که به آن علم ندارید یعنی چیزی که برای شما روشن نیست پیرامونش قضاوت نکنید، چیزی که نمیدانید تصدیق نکنید فقط چیزیکه حقیقت هست، برشما محرز هست، علم به آن دارید در جامعه نشر بدهید زیرا گوش شما، چشم شما و قلب شما که محل اعتقاد شما هست همه مورد سوال است در پیشگاه پروردگارتان امروز صبح سوره حجرات را می‌خواندم یک سوره کوچکی است در قرآن ملا حظه بفرمائید چقدر تعلیمات اخلاقی در این سوره کوچک هست می‌فرماید یا ایها الذین آمنو اجتنبو کثیراً من الظن اثم پاره از گمانهای شما گناه است نسبت بهم سوءظن نداشته باشید برای اینکه مبنای یک جامعه روی اعتماد و روی وحدت فکری است و این نبود مگر اینکه همه طرفدار اتحاد و اتفاق باشیم.

رئیس ـ آقای حاذقی وقت جنابعالی تمام شد.

حاذقی ـ کسانی که نشر خلاف واقع می‌دهند در بین ملت مسلمان حقیقی نیستند (صحیح است) آخرین کلمه من این است که حضرت امیر المومنین علی علیه السلام که اولین مرد معتقد و مومن به پیغمبر است کونو ادعاه الناس بغیر السنتکم ای مردم شما با عملتان مردم را بخوبی دعوت کنید نه با زبانتان بنابراین ما به احترام این روز بزرگ عهدمان باخدای خودمان این است که هر کدام با عمل خوب خودمان یک نماینده خوبی از اسلام و یک وسیله‌ای برای سعادت نوع بشر باشیم (احسنت ـ احسنت)

رئیس ـ خانم دکتر پارسای.

بانو دکتر پارسای ـ بنده خیلی از همکاران عزیزم عذر می‌خواهم مثل اینکه زیاد مزاحم می‌شوم اماچون روز‌های خوبی دراین ماه داریم که انشاالله بدی مزاحم بنده را بخوبی این روزهای خوب می خشد بنده چنان محو سخنرانی جناب آقای حاذقی شدم که واقعاً صحبت خودم را فراموش کردم امروز شروع هفته کانیک پیش آهنگی است فرزندان ما در این هفته بخدمات مقدس اجتماعی مشغول هم یک مکتب مقدس بین المللی است که هدفش بنیان گذاری صفات و ملکات فاضله مانند شرافت، بردباری، نیکو کاری پاکی، امانت تقوی، اطاعت، صداقت در فرزندان و نسل جوان ماست (صحیح است) اگر همکاران عزیز بخاطر داشته باشند در دو ماه پیش سپاهیان دانش که دوره خدمت تعلیمات نظامی و تعلیماتی خودشان را گذارانده بودند درهفته پیش آهنگی را آموختند در این هفته پیش آهنگی استفاده‌ای که نصیب آنها شد اتکإ به نفس و اعتمادی بود که نسبت به شخص خودشان بدست آوردند و با روحی استوارتر و گامها محکم تری بماٌموریت‌های خود رهسپار شدند. در این هفته ممکن است که همکاران عزیز با این وعده جوانها و کودکان بر خورد بکنند که آنها را در خدمات اجتماعی به بینند و من استدعا می‌کنم که از تشویق و ترغیبین کودکان و جوانان خود داری نفرمایند. سازمان پیش آهنگی تحت رهبری شخص اعلیحضرت همایون شاهنشاه است و برای هدایت و ارشاد نسل جوان ما جدیت می‌فرمایند و یکی از مکتبهائی است که اگر ما واقعاً معتقد باین هستیم که باید نیروی ایمان در بین جوانان ما بوجود بیاید باید در تقویت این مکتب کوشش بکنیم انجمن طرفداران پیش آهنگی یک انجمن طرفداران پیش آهنگی یک انجمنی طرفداران پیش آهنگی یک انجمنی است که برای مادران و پدران و اولیاٌ کودکان و جوانانی که در این مکتب مقدس خدمت می‌کنند بوجود آمده و ازهر طبقه و هر شخص دعوت می‌کند که در این انجمن شرکت بکند من امیدوار هستم که مجریان این برنامه مفید در خدمت به مملکت و جوانان ما موفق باشند و تحت رهبری اعلیحضرت همایون ما موفق باشند و تحت رهبری اعلیحضرت همایون شاهنشاه بموفقیت‌های بیشتری نائل شوند (احسنت).

ـ تصویب صورت جلسه یکشنبه هشتم آذر

۳ـ تصویب صورت جلسه یکشنبه هشتم آذر

رئیس ـ صورت جلسه روز یکشنبه هشتم آذر خدمت خانمها و آقایان توزیع شده است نسبت باین صورت جلسه نظری نیست؟ آقای دکتر مبین.

دکتر مبین ـ طبق تبصره ماده ۱۴۳آئین نامه اسامی رأی دهندگان با ورقه اعم از موافق یا مخالف یا ممتنع باید در صورت مذاکرات قبل رأی بنده نوشته نشده که چه رأیی است.

رئیس ـ اصلاح می‌شود نظر دیگری نیست؟ (اظهار نشد) صورت جلسه روز یکشنبه تصویب می‌شود بعلت تعطیل دیروز صورت جلسه روز سه شنبه حاضر نیست انشاالله درروز یکشنبه خدمت خانمها و آقایان توزیع می‌شود.

- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمسیون کشاورزی راجع به تشکیل سپاه ترویج وآبادانی و ارسال بمجلس سنا

۴- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمسیون کشاورزی راجع به تشکیل سپاه ترویج وآبادانی و ارسال بمجلس سنا

رئیس ـ شور در گزارش تشکیل سپاه ترویج و آبادانی مطرح است ماده پنجم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ماده ۵ - وزارت جنگ مجاز است مفاد قانون راجع به پذیرفتن فارغ التحصیلان دیپلمه داوطلب خدمت در ارتش و سپاه دانش را که مغایر با این قانون نباشد در مورد سپاه ترویج و آبادانی نیز اجرا نماید.

رئیس ـ نسبت بماده پنجم نظری نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهادیهم نرسیده بماده پنجم رأی می‌گردیم خانمها و آقایانی که موافقند وخواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد ماده ششم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ماده ۶- بمنظور ایجادهماهنگی در مورد مربوط بفعالیتهای مأمورین مملکتی که در سطح ده و برای عمران و بهبود زندگی روستائیان انجام می‌شود و تعیین خط مشی کلی، شورائی بنام شورای هماهنگی امور روستاها مرکب از وزرای کشاورزی، آبادانی و مسکن ـ بهداری ـ جنگ ـ کشور ـ اقتصاد ـ فرهنگ ـ کارو امور اجتماعی تشکیل می‌گردد.

وظایف شورای مزبور و طرز تشکیل جلسات آن طبق آئین نامه‌ای که از طرف شورا تنظیم و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید تعیین می‌شود.

پروین ـ بنده در ماده ۶ ایرادات و توضیحاتی دارم اجازه میفرمائید؟

رئیس ـ بفرمائیدآقای پروین.

فضل الله پروین ـ عرض می‌کنم در ماده ۶ وقتی خوب دقت و توجه شود بعقیده بنده یک معایبی هست که باید مر تفع شود و در خاتمه آن پیشنهادی است که قرائت می‌کنم و امیدوارم باتوجهی که میفرمائید اصلاح بشود یکی این است که در اینجا نوشته می‌شود بمنظور هماهنگی در امور مربوط به فعالیتهای مأمورین سازمانهای مختلفه که در سطح ده انجام می‌شود سطح ده معلوم نیست منظور از این لغت چیست اگر منظور بالا بردن سطح زندگی مردم ده است که در ماده یک ۱ در سطر اول ذکر شده است و نوشته است بمنظور الا بردن سطح زندگی و تأمین رفاه روستائیان بنابراین در یک قانون دو ماده و در دو جا یک مطلب را ذکر کرده‌اند بعقیده بنده در قسمت در قسمت دوم سطح ده دیگر معنی ندارد.

دکتر زعفرانلو ـ سطح ده یعنی ششدانگه ده.

مهندس صائبی ـ سطح ده یعنی خود ده.

فضل الله پروین ـ اگر منظور بالا بردن تولیدات ده است این باید ذکر شود سطح ده این معنی را نمی‌دهد اما مطلبی که بیشتر لا زم بود که به عرض برسانم و باید توجه شود این است که برای عمران و برای بهبود وضع روستائیان و تعیین خط مشی کلی نوشته می‌شود شورائی به نام شورای هماهنگی مرکب از چند وزیر مملکت تشکیل می‌شود تشکیل جلسات آن طبق آئین نامه‌ای خواهد بود که همین شورا خودش تنظیم می‌کند و بتصویب هیئت وزیران میرساند حالا درست باین قسمت توجه بفرمائید بطوری که در این لایحه نوشته شده است این شورا عبارت خواهد بود از وزیر کشاورزی، وزیر آبادانی و مسکن، وزیر بهداری، وزیر جنگ، وزیر کشور، وزیر اقتصاد وزیر فرهنگ وزیر کار و امور اجتماعی این عین عبارتی است که در این لایحه هست پس قسمت زیادی از وزراء در این شورا شرکت می‌کنند اولا مطلبی که به خاطر بنده رسید در جلسه گذشته هم مذاکره بود یکی شرکت وزیر راه است که بدلایلی که ذکر شد و برای اینکه راههای فرعی و لازم در دهات از بالا ترین امور قطعی عمرانی هر ده است که آنروز هم توضیحات بسیاری در این باره داده شد و بدون وجود راه عمران و آبادانی و ترقی و رفاه روستاها بهیچوجه فراهم نخواهدگردید بدیهی است شرکت وزیر راه هم در این شوراحتمی و قطعی و لازم است و همچنین وزیر آب و برق مذاکره کردم برای آب شهرستان خودمان اراک ایشان به بنده جواب فرمودند که آب شهرها و لوله‌ها مربوط به وزارت آب و برق برای دهات و رو ستاها است وقتیکه یک وزارتخانه‌ای مستقیماً با کار آب روستاها تناسب دارد، بستگی دارد بنده می‌خواهم بدانم چطور است که وزیر آب و برق را در این شورای عمرانی برای روستاها دخالت ندارد وقتی که تأیید فرمودند که این دو وزیر هم در این شوراء شرکت داشته باشند خوب این می‌شود هیئت وزیران دادگستری در این شورا راه ندارند و اینها که از دولت و از هیئت وزراء بیگانه نیستند فقط این دو وزیر هستند شرکت ندارند واین شورا خودش می‌شود هیئت وزیرا (دکتر الموتی ـ وزیر خارجه هم نیستند) آنوقت نوشته است که این نامه را این شوراء تنظیم می‌کند و هیئت وذیران آنرا تصویب می‌کند این خودش هیئت وزرا است برای اینکه هشت وزیر در اینجا نشسته‌اند و اسمش را گذاشته‌اند شورای عمران کشاورزی و هم آهنگی خوب همین وزراء غیر از دو نفری که در اینجا شرکت ندارند می‌نشینند و این آئین نامه را تدوین می‌کنند و بعد ازاین آئین نامه را می‌برند به هیئت وزراء هستند بعقیده بنده صورت درستی ندارد پس معلوم می‌شود که آئین نامه را بعد از اینکه نوشتند می‌برند فقط همان دو نفر وزیر نخست وزیر نظر بدهند وقتی می‌نویسید در هیئت وزیران تصویب شود یعنی همان دو سه نفر آنرا تصویب کنند و الا خودشان که تنظیم کرده‌اند و تدوین کرده‌اند بنده عقیده دارم و پیشنهاد می‌کنم این تصمیم یعنی ایجاد هم آهنگی در هیئت وزیران گرفته شود و پیشنهاد کرده‌ام که ماده بطریق ذیل لصلاح شود یعنی این طور نوشته شود:

ماده ۶ - هیئت وزیران جلسات مخصوصی بنام (شورای هماهنگی امور روستاها) بمنظوز انتظام هماهنگی فعاایتهای سازمانهای مختلفه امور عمرانی و بهبود زندگی روستاها تشکیل خواهند داد و آئین نامه مخصوصی برای طرز انجام آن تدوین و اجراء خواهد نمود. دیگر این طول و تفصیل ندارد و توضیح بنده رفع اشکال خواهد کرد.

رئیس ـ نظر دیگری درماده ۶ نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

در مورد ماده ۶ پیشنهاد می‌شود شورا هماهنگی اممور روستاهاذ ابتدائاً در هر ده تشکیل شده و تصمیمات متخذه آن به شورای مرکزی برای رسیدگی و تصویب داده می‌شود.

دکتر پارسای.

رئیس ـ خانم دکتر پارسای.

بانودکتر پارسای ـ بنده علت اینکه این پیشنهاد را کردم برای این است که دیده شده بسیاری از شوراها در مرکز تشکیل می‌شوند بدون توجه به احتیاجات هر ده بخصوص یک دستور کلی را برای سرتاسر مملکت صادر می‌کنند و از ما کو تا بندر عباس باید دستور را به یک نحو و یک نواخت انجام بدهند در حالی که هماهنگ کردن یک نواخت ردن نیست مصود همامنگ کردن کار سپاهی دانش، سپاهی ترویج و آبادانی و اعضای دیگر دولت که در یک بخش و یک ده وجود دارند و با هم کا می‌کنند این را بهش می‌گویند هماهنگ کردن اما یک نواخت کردن یعنی در سر تاسر مملکت یک جور کار کنند و این ممکن نیست در ما محصول را شهریور برمیدارند و خوزستان ماه خرداد یا اردیبهشت بنابر این این دو تا قابل یکنواخت کردن نیستند بنده از فرمایشات تیمسار وزیر کشاورزی که پر یروز اینجا فرمودند استفاده می‌کنم که ایشان فرمودند کاخ را سقف نباید ساخت بنابراین ما چرا شورا را از سقف بسازیم در اینجا شورائی به این بزرگی درست می‌کنیم و در آنجا که کار انجام می‌گردد از نظر هماهنگی چیزی نداشته باشیم خیلی خوب یادم می‌آید که چندین سال پیش شاید شش یا هفت سال پیش که یک کمی نظر وزارتخانه‌ها معطوف به شهرستانهای کوچک شده بود در یکی از شهرستانهای کوچک شده بود در یکی از شهرستانها یکی از مسئولین عمران و یکی از مسئو لین ترویج کشاورزی و یکی از مسئولین اداره اصل چهار و یکی از مسئولین سازمان کاره که هر کدام در یک شهرستان کوچک که بیش از هفت هزار یا هشت هزار نفر جمعیت نداشته که هر کدام دو تا سه تا چرخ خیاطی برداشته بودند آورده بودند آنجا و این۱۷ـ ۱۸ چرخ خیاطی را کسی نتوانست با آن کار کند هر کدام می‌گفتند من آورده‌ام باید حتماً این جا بماند و تو باید برداری ببری و یک مقدار انرژی مصرف شد بدون اینکه به نتیجه برسد این بود که بنده پیشنهاد کردم البته ممکن است در آئین نامه هم پیش بینی کرده باشند که چنین شورائی بوجود بیاید ولی منظور من از این پیشنهاد این است که شورای ده احتیاجات مخصوص محل خودش را رسیدگی کند و بدهد به این شورای مرکزی که به آن رسیدگی بشوداین بارعایت سلسله مراتب از شورای ده به شهرستان از شهرستان بمرکزاستان واگراحتیاج داشته باشدبه مرکزبرسد و شورای مرکزی درش اظهارعقیده بکندبنده به این پیشنهاد هم تعصبی ندارم این را بهرصورتیکه هست انجام بدهند نظر بنده تأمین می‌شود.

رئیس - آقای دکتر یگانه.

دکتر یگانه (وزیر مشاور) - راجع به نظریات جناب آقای دکتر پروین می‌خواستم بعرض برسانم این اصطلاح سطح ده که نوشته می‌شود در تشکیلات مملکتی یک سلسله مراتبی است اول یک سلسله اجتماعی یا تشکیلاتی در سطح ده است بعد در سطح شهرستان و در سطح استان و در سطح مملکتی منظور از این عبارت سطح که نوشته شده است در سطح ده یعنی در در حدود تشکیلات ده و اما در مورد مسئله دیگری که فرمودند در شورای هماهنگی وزراء آب وبرق وراه هم شرکت داشته باشند می‌خواستم عرض کنم اگر ملاحظهبفر مائید آن شورا تشکیل می‌شود از وزرائی که یکی از سپاهیان یا دانش یا بهداشت یا ترویج و آبادانی تحت نظر آنها در ده انجام وظیفه می‌کنند باین مناسبت سه وزیری که مربوط به این سه سپاه است که تشکیل شده در شورا هستند و وزارت کشور هم چون واقعاً امور مملکتی در بخشها بوسیله وزارت کشور می‌بایستی مطرح بشود از این جهت حضور وزیر کشور هم لازم است وزیر اقتصاد هم بمناسبت صنایع روستائی است که در ماده اول بآن اشاره شده و یکی از بهترین هدفهای این لایحه ترویج وتوسعه صنایع روستائی است از این جهت وزیر اقتصاد هست وزارت آب وبرق در یک سطح خیلی بزرگتری بکار آب و برق رسیدگی می‌کند والا در سطح کوچک دهات آنجا جائی نیست که وزارت آب و برق دخالت بکند ساختن یک شبکه‌های برق منطقه‌ای یا ساختن سدهای بزرگ کاری است که از وظایف وزارت آب وبرق است و الا توزیع این نیروها در سطح خیلی کوچکتر و بخش و دهات این به وزارت آب و برق ارتباطی ندارد اما ایجاد راه که در حدود راهها ی فرعی بین دهات باشد ممکن است در برنامه آینده ما وزارت راه بیشتر وظایفش روی راههای فرعی در حدود وظایف وزارت آبادانی و مسکن قرار بگیرد این است که در شرکت وزیر راه لزومی نخواهد داشت البته نظر جناب آقای پروین بترتیب دیگری تأمین خواهد شد که نظریات این شورا هم در هیئت دولت تقریباً هدایتهای کلی را خواهد گرفت این است که فرقی نمی‌کند اگر مسئله‌ای مربوط به راه یا مربوط به آب و برق باشد و در حدود وظایف این وزارت خانه‌ها باشد همیشه هیئت دولت چون مربوط به کار مملکتی است اظهار نظر خواهد کرد امیدوارم که عرایض بنده برای جناب آقای پروین قانع کننده باشد و اما راجع به پیشنهادی که خانم دکتر فرخ روپارسای فرمودند البته اصول پیشنهاد خیلی منطقی است همانطور که در کلیه امور مملکتی در بخشها و امور وزارتخانه‌ها باهم هماهنگ می‌شود در سطح ده هم لازم است در همان سلسله مراتب پائین تر تشکیلات دولتی هماهنگ باشند در بخش هم مأمورین مربوطه با هم هماهنگی داشته باشند البته نظرشان یادداشت شد که در موقعی که آئین نامه این قانون نوشته می‌شود شاید این مطلب احتیاج به کسب مجوز قانونی هم نداشته باشد مسلماً افراد این سپاه‌ها در بین آنها در دهات در بین افراد سپاه‌ها در انجام وظایفشان در ده این مرکوز نظر واقع خواهد شد و بنده در مورد مسئله هماهنگی در مورد وظایف مأمورین دولتی در لایحه تشکیل آموزشگاه به تفصیل شاید عرایضی باستحضار برسانم و در موقع نوشتن آئین نامه در نظر خواهیم گرفت فرمایش ایشان بسیار منطقی است (احسنت) تشکر می‌کنم.

رئیس - خانم دکتر پارسای

بانودکتر پارسای ـ خیلی متشکرم چون فرمودند در آئین نامه در نظر گرفته می‌شود پیشنهادم را پس می‌گیرم.

رئیس - پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

مقام ریاست مجلس شورای ملی

در لایحه چاپی ۱۲۴در ماده ۶ پیشنهاد می‌نماید:

نوشته شود ماده ۶ هیئت وزیران جلسه مخصوصی بنام (شورای هماهنگی امور روستائی) بمنظور انتظام و هماهنگی فعالیتهای سازمانهای مختلفه امور عمرانی و بهبود زندگی روستاها تشکیل خواهدداد و آئین نامه مخصوصی برای طرز انجام آن تدوین و اجرا خواهد نمود.

فضل الله پروین.

رئیس ـ آقای پروین بفرمائید.

فضل الله پروین ـ بنده با فرمایشات و توضیحاتی که جناب آقای دکتر یگانه فرمودند سعی و کوشش کردم خودم را قانع کنم اما در آن قسمت که بنده استدلال کردم یعنی اینکه اکثریت هیئت وزراء یعنی ۶ یا هشت نفر از وزراء در این شورا شرکت دارند و آئین نامه می‌نویسند بعد از آن آئیننامه را در هیئت وزیران هستند که تصویب میکنندفقط به آنها دو یا سه نفر علاوه می‌شود بنده پیشنهاد کردم همین آئین نامه و همین وظایف را در هیئت وزیران قرار بدهند یعنی یک ساعات مخصوصی را برای تدوین آئین نامه هماهنگی تشکیل بدهند ودر آن بحث کنند گاه اتفاق می‌افتاد که هیئت وزیران تشکیل می‌شود و یک عده از وزراء ساعات مخصوص برای اینکار بگذادند واسم آنن هم شورای هماهنگی برای بهبود و بالا بردن سطح تولید کشاورزان باشد این بعقیده بنده منظور کامل حاصل می‌شود ولی اگر اصرار این باشد که عده ئی از وزراء علیحده شورائی تشکیل بدهند چون اکثریت در اینجا هستند پس معلوم می‌شود که تصویب این آئین نامه ایکه می‌خواهند بنیویسند بعهده دو سه نفر دیگر باقیمانده می‌شود میخواهم بگویم که همان نفر هم در شورا شرکت داشته باشند ای بسا ممکن است که کارهائی اتفاق بیافتدکه لازم باشد نظر وزیر آب و برق یا وزیر راه هم جلب بکند این پیشنهاد بنده بود اگر پذیرفته شود که خیلی خوب والا منظور اصلی یکی است (دکتر الموتی ـ نظر جنابعالی تأمین است).

رئیس ـ نسبت به این پیشنهادنظری نیست؟ (اظهاری نشد) بنابراین به پیشنهاد آقای پروین رأی…(بعضی از نمایندگان ـ پس گرفتند) جناب آقای پروین پس گرفتید؟

پروین ـ اگر منظور حاصل است و نظر بنده تأمین می‌شود اصراری ندارم پس می‌گیرم.

رئیس ـ بنابراین پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود

(بشرح زیر قرائت شد)

در مورد ماده ۶ پیشنهاد می‌شود.

شورای هماهنگی امور روستاهاتحت نظر نخست وزیر تشکیل شود.

روحانی.

دکتر الموتی ـ نخست وزیر گرفتار است در نتیجه جاسات کمتر تشکیل خواهد شد.

رئیس ـ آقای روحانی بفرمائید.

روحانی ـ بنده هنوز نظرم را عرض نکرده‌ام که اظهار نظر میفرمائید اگر صحیح نبود بنده هم حرفم را پس می‌گیرم بنده این پیشنهاد را در این جهت … (پروین ـ گاهی هم مطالب صحیح است ولی انسان پس می‌گیرد) (خنده نمایندگان) این نهایت خوش وقتی است که بعضی از رفقا در خارج از مجلس لوایح را مطالعه می‌فرمایند و حاضرالذهن هستند حتی راجع به مکنونات ذهن رفقای دیگد هم غالباًاظهار نظر می‌کنند انشاءالله همیشه این طور باشد نظری که بنده داشتم در این مطلب این است که آقایان وزراء و یا یک عده دیگری که مأمور انجام یک کار مشترک هستند از نظر مقام از نظر شخصیت یک کسی و مقامی که تا حدی از نظر تکلیف و موقعیت برتری داشته باشد باید اینها را جمع و جور بکنند وقتی تساوی برقرارباشد خواه ناخواه ان حاکمیت وآن موقیعیتی که ایجاب می‌کند که آن عده خمع بشوند و این کار را انجام بدهند به تعارف می‌افتد بدین ترتیب یک قدری بازتر خدمتتان عرض کنم گاهی اوقات مسئولین امور اداری دو شخصیت ذاتی و اجتماعی و یک شخصیت اختصاصی مربوط به کارشان ممکن است که یک روز وزیری که مسئول یک کاری است در آن قسمت از نظر تخصص کار خودش یک موقعیت داشته باشد بسیار به جا باشد ولی وقتی که چندتا وزیر دیگر چند تا اشخاص دیگر هم طراز او بیایند و جمع بشوند کار را ممکن است درست جدیب نگیرند و در همه جلسات که تشکیل می‌شود امروز و فردا کنند یکی از این نظربود که وقتی نخست وزیر که از نظر شخصیت و تکلیف برتر و بالا تر از سایرین و مسئولیت بیشتری دارد تکلیف کرد برای سایر وزراء مسئول یک وظیفه قطعی است و شرکت می‌کنند مطلب دیگر درذهن بنده در باب مسائلی که جناب پروین و آقایان دیگر و آقای ارسنجانی در مورد راهها گفته بودند به این معنی در این شورا یک مسائلی مطرح می‌شود که از وظایف وزراء ومسئولین دیگراست وقتیکه نخست وزیر در رأس شورا بود و توضیح دادند و مورد تأیید نخست وزیر قرار گرفت سازمان برنامه وزارت راه هر وزارت خانه دیگری که احیاناً تکلیفی متوجه شان شده باشد بسهولت انجام می‌دهند و بنده عنوان نخست وزیر را گذاشتم که در نخست وزیری تشکیل می‌شود و بقرض که امروز آقای نخست وزیر شخصاً گرفتار است وقتی جلسه در نخست وزیری است یکی از وزراء مشاور که شرکت می‌فرمایند یا آقای وزیر کشاورزی یا آقای وزیر کشور جلسه را اداره می‌کنند ولی تحت نظر نخست وزیر است و اختلاف نظر که پیش بیاید اختلاف سلیقه هائی ممکن است گاهی اوقات پیش بیاید که بجا یا نا بجا باشد در موقعی که در نخست وزیری جلسه راتشکیل می‌دهند پیش نمی‌آید و آن مشکلاتی هم که مربوط به وزرای دیگر که تشریف ندارند پیش نخواهد آمد ولی در فرمایشات همکار گرامی عرض می‌کنم جناب پروین این نکته دو مسئله است یکی مرحله تصویب دارد یکی مرحله اجرا دارد آقایان وزرائی که در اینجا نامشان برده شده بعنوان شورای هماهنگی عوامل اجرائی دارند اینها باید دائماً جلساتی تشکیل بدهند که به بینند مأموریتی که در سطح ده هستند آیا وظیفه شان را درست انجام می‌دهند اختلاف سلیقه‌ای با هم ندارند همان طور که خانم دکتر پارسای فرمودند هماهنگی دارندیا ندارند البته وزراء دیگر که مرحله تصویبی دارند احتیاجی ندارند که در شورای هماهنگی باشند اما اگر تحت نظر نخست وزیر باشد خیلی جامع تر و کامل تر کار انجام می‌شود ما تجربه داریم مسائلی که مأمورین و مسئولین هم عرض درش وارد می‌شوند هیچ وقت آن محکمی را که باوجود یک شخصیت بالاتر اداری و مسئول دارد نخواهد داشت به نظر بنده این کار نهایت ضرورت را دارد و اشکالی هم ندارد باز مثل کار وزارت کشور به اشکال برخورد خواهیم کرد.

رئیس ـ آقای وزیر کشاورزی.

سپهبد ریاحی (وزیر کشاورزی) ـ بنده اظهار نظرهائی که نمایندگان محترم نسبت باین لایحه می‌کنند ناشی از علاقه آنها باین لایحه میدانم و هیچ تردیدی نیست این که فرمودند البته بنده یک قسمت از سخنرانی سخنران قبل و یک قسمت از سخنرانی سخنران حال را که در اول صحبت شد که اصولاً هیئت وزیران جزء و این شورا باشد. اگراشتباه نکنم (صحیح است) هر وقت احتیاج باشد این شوراء تشکیل بشود و این وظایف را انجام بدهد بطوریکه ملاحظه فرمودید تعدادی آئیننامه را منظور کردیم که این شورای هماهنگی باید تصویب بکند و تصویب هیئت وزیران برسد اگر ما بخواهیم این شورا را به هیئت وزیران واگذار کنیم نتیجه این خواهد بود که هیئت وزیران باید بنشینند و آئین نامه بنویسد و خودش ائین نامه را اجرا بکند به نظر بنده یک قدری با اصول کار وفق نمی‌دهد و زمان تلف خواهد شد این را هم عرض کنم که هیئت وزیران امروز آن ترتیب نیست که رأی بگیریم و موافق و مخالف بحث بکنند رأی بدهیم آنجا هماهنگی کامل است و همه همدیگر را متقائد می‌کنند که بهترین راه حل را برای انجام امری اتخاذ بکنند و در آنجا لین موضوع دیگر اشکالی ندارد اما اینکه فرمودند جناب آقای نخست وزیر ریاست این شورا را شخصاً عهده دار باشند بنظر بنده نخست وزیر مملکت با سمتی که دارد عملاً ریا ست این شورا بلکه همه شوراها و همه سازمانها را دارد و اگر ما بخواهیم مقید بکنیم حضور نخست وزیر را باهمه گرفتاری که نخست وزیر در مملکت دارد (صحیح است) ممکن است جلسات ما به موقع تشکیل نشود ما گفتیم وزرائی هستیم اعتقاد به نخست وزیر داریم نخست وزیر بما اعتماد دارد و هیچ وقت این مو ضوعات باعث نگرانی در هیئت وزیران نخواهد شد و همه با همامنگی آنرا انجام می‌دهیم استدعا می‌کنم موا فقت بفر مائید لایحه به همین ترتیب که تنظیم شده به تصویب برسد خیلی متشکرم.

رئیس ـ آقای روحانی.

روحانی ـ من خیلی معذرت می‌خواهم که وقت مجلس و همکاران محترم را می‌گیرم و هم باایمانی که به آقای وزیر کشاورزی از نظر دقتشان دارم باید توضیح عرض کنم که قانون برای همیشه است و برا ی مملکت است نه برای شخص واحد نه برای دولت و مجلس واحد ما سوابق بسیار داریم که اختلاف سلیقه‌ها سبب رکود در کارها شده و اختلافات سبب شده که گاهی اوقات متأسفانه در کارهها تعویقی افتاده و در نتیجه امور مملکت و مسائل مهمه بتأخیر افتاده اگر انشاء الله طوری باشد با فرمایشاتی که فرمودید و امیدوارم با توجه و عنایتی که اعلیحضرت همایونی همیشه می‌فرمایند هیچ اشكالی نخواهد داشت كه آقایان وزرایی كه در اینجا نام برده شده با همین صفا و صمیمیت جلسه را تشكیل بدهند و كارها را انجام بدهند ولی اگر احیاناً احساس شد كه اختلاف سلیقه‌ای هست آن كسی كه مسئولیت كلی دارد و می‌بیند خوب و بد كارهای به جانب او و مسئولیت كلی او منظور می‌شود بتواند جلوگیری بكند و در رفع آن اختلاف اقدام بكند و كار مملكت به تعویق نماند وقتی كه كار تحت نظر نخست وزیر باشد و مسئولیت كار با نخست وزیر بود كار بهتر انجام می‌شود و الّا وقتی كه وزیر كشاورزی یا وزیر كشور بگوید من دعوت كردم جلسه تشكیل نشده وزیر بهداری شكایت بكند كه جلسه را دعوت كردم تشكیل نشد ولی اگر پیش‌بینی شده است و قبلاً مطالعه شده است تشخیص شده است دعوت كننده و تشكیل دهنده كی و كدام وزیر و كجا خواهد بود این مطلب روشن است و از بیانات تیمسار این استنباط را كردم و صحیح هم هست كه مسئول اجرای هر قانونی یك وزارتخانه یك دستگاه مشخصی باشد و اما یك قدری بازتر عرض می‌كنم توضیح سربسته‌ای دادم كه افراد دارای دو شخصیت‌اند یكی شخصیت خودشان یكی شخصیت كارشان، گاهی اوقات ممكن است یكی از آقایان وزرا‌ از لحاظ تخصصی كه در كارشان دارند از نظر موقعیت‌شان یك وضعی داشته باشند كه آن وزیر دیگر را كه احیاناً از نظر موقعیت مملكت و كاری كه دارند شخصیت بالاتر و مجرب‌تری باشند دعوت كنند كه در آن جلسه شركت كنند در نتیجه كار لنگ و معوق می‌ماند ولی وقتی تحت نظر نخست وزیر بود این احتمالات به هیچ وجه نمی‌شود و با هماهنگی همان طوری كه فرمودید پیدا می‌شود با كمال صمیمیت كار انجام می‌شود همان طوری كه عرض كردم لجاج و عناد در كار ندارم و انشاء‌الله هیچ وقت پیش نخواهد آمد اگر متقاعد شده‌اید قبول بفرمایید كه این كلمه اضافه شود اشكالی هم ندارد و اگر نشدید هیچ عرضی ندارم و البته كه احتیاج به مراجعه به صورت جلسات مجلس شورای ملی نخواهد بود.

رئیس - آقای وزیر كشاورزی.

سپهبد ریاحی (وزیر كشاورزی)- بنده معذرت می‌خواهم كه برای بار دوم در مقابل فرمایشات نماینده محترم صحبت می‌كنم نگذاشتن نام نخست وزیر در رأس این شورا مانع از این نخواهد بود كه این جلسه در حضور نخست وزیر تشكیل نشود (صحیح است) و هر موقع نخست وزیر مقتضی بداند و ضرورت ایجاب بكند بنا به تقاضای هر یك از وزراء در جلسه شركت خواهد كرد ولی گذاشتن نام نخست وزیر و حضور نداشتن ایشان در این جلسه رسمیت جلسه را از بین خواهد برد جناب آقای روحانی بنده متوجه مقصود و منظور جنابعالی هستم اهمیت سطح ده را می‌خواهید تثبیت بفرمایید كه بایستی خود نخست وزیر حضور داشته و وزرا‌ را ارشاد و راهنمایی به طرف هدف بكند این فرمایش جنابعالی صحیح است و نخست وزیر این عمل را انجام خواهد داد بدون این كه نامی از نخست وزیر در آن شورا باشد ولی اگر نام او ر‌ا گذاشتند الزام پیدا می‌كند كه جلسه همیشه در حضور نخست وزیر باشد حتی یكی از نمایندگان محترم به من گفتند چطور است كه بگذاریم وزیر یا معاون و این كار را محرز كنیم البته این كار را خود وزرا‌ باید تصمیم بگیرند تا این اصولی كه هست رعایت شود بنابراین موافقت بفرمایید با این اصولی كه بنده بیان كردم و در مذاكرات مجلس ثبت می‌شود پیشنهادتان را پس بگیرید و منتی بر بنده بگذارید.

رئیس- آقای روحانی

روحانی- با توضیحی كه فرمودند امیدوارم انشاء‌الله مشكلی پیش نیاید پیشنهادم را پس می‌گیرم .

رئیس - پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌شود تبصره زیر به ماده ۶ لایحه سپاه ترویج و آبادانی اضافه شود.

• تبصره- ایجاد هماهنگی در امور مربوط به فعالیت‌های عمرانی و تعیین مشی كلی در استان‌ها و فرمانداری‌های كل به عهده شورای هماهنگی استان یا فرمانداری كل خواهد بود كه در مراكز استان یا فرمانداری كل تحت نظر استاندار یا فرماندار كل و با حضور نمایندگان سازمان‌های مذكور در این ماده تشكیل می‌شود.

دكتر معتمد وزیری.

رئیس - آقای دكتر معتمد وزیری.

معتمد وزیری - در این ماده ۶ در حقیقت پیش‌بینی می‌كند كه شورایی به وجود بیاید در مركز مملكت برای این كه بین فعالیت‌های عمرانی در نقاط مملكت ایجاد هماهنگی بكند و مشی و سیاست كلی عمرانی مملكتی را تفهیم بكند و این بسیار خوب است ولی كافی نیست در مركز تشكیل یك چنین شورایی این مقصود را كه كاملاً اساسی است تأمین می‌كند ولی بین فعالیت‌های عمرانی كه در سطح ده بخش‌ها در نقاط مختلف این كشور انجام می‌شود هماهنگی به وجود نمی‌آورد و این پیشنهاد در حقیقت برای این است كه تكمیل بكند این جنبه را كه بین فعالیت‌های مختلف عمرانی در نقاط مختلف كشور ایجاد هماهنگی بشود در حقیقت هر كاری می‌شود گفت دو مرحله كلی و عمومی دارد یكی تعیین مشی و سیاست كلی است نسبت به این امر و در این مورد نسبت به فعالیت‌های عمرانی و در مرحله دوم اجرای این فعالیت‌های و روش‌های عمرانی است، شورای هماهنگی كه در این قانون پیش‌بینی كرده برای این است كه نسبت به تناسب و روش كلی كار هماهنگی اتخاذ بكنیم اما در مورد اجرای این فعالیت‌ها در استان‌ها و شهرستان‌ها و در بخش و به خصوص در دهات پیش بینی نشده است كه یك سازمان هماهنگ شده به وجود بیاید و این پیشنهاد بنده در حقیقت برای این است كه در قسمت اجرایی هم یك واحدی وجود داشته باشد كه فعالیت‌ها را با هم هماهنگ بكند مطلب خیلی ساده است و تصور می‌كنم ضرورت داشته باشد و اگر در متن قانون بیاید و دولت ضروری بداند بنده می‌خواهم كه اطمینان بیاید و دولت ضروری بداند بنده می‌خواهم كه اطمینان پیدا بكنم كه در برنامه‌های عمرانی این منظور گنجانده خواهد شد.

رئیس - آقای دكتر یگانه.

دكتر یگانه (وزیر مشاور) - نظری كه جناب آقای دكتر معتمد وزیری اظهار فرمودند همان نظری است كه قبلاً خانم دكتر پارسای فرمودند و بنده بسیار منطقی می‌دانم و در آئین‌نامه مسلماً مورد نظر خواهد بود و شورای هماهنگی در سطح استان و شهرستان و شاید بخش در نظر گرفته خواهد شد و مسلماً در آئین‌نامه نوشته خواهد شد.

رئیس - آقای دكتر معتمد وزیری.

دكتر معتمد وزیری - بنده قانع شدم پس گرفتم.

رئیس - چون پیشنهاد دیگری نیست به ماده ۶ رأی می‌گیریم خواهش می‌كنم خانم‌ها و آقایانی كه موافقند قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد. ماده هفتم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ماده ۷ - به منظور تربیت مأمورین مخصوصی كه در دهات و بخش‌ها در كارهای مربوط به ترویج و آبادانی و سایر امور عمرانی و اجتماعی و اداری انجام وظیفه خواهند نمود به وزارت كشاورزی اجازه داده می‌شود اقدام به تأسیس آموزشگاه عالی ترویج و آبادانی در تهران و سایر نقاط كشور بنماید.

برنامه تعلیماتی آموزشگاه از طرف وزارت كشاورزی و وزارت آبادانی و مسكن تنظیم و پس از تصویب شورای هماهنگی امور روستاها و شورای عالی فرهنگ به مورد اجرا گذارده خواهد شد.

داوطلبان ورود به آموزشگاه مزبور باید حداقل دارای دیپلم متوسطه یا معادل آن باشند و در صورتی كه دوره آموزشگاه را با موفقیت به پایان رسانند با داشتن سایر شرایط قانونی به خدمت رسمی دولت در سازمان‌های مربوط پذیرفته شده و مكلفند حداقل هفت سال اولیه خدمت را در دهات و بخش‌ها انجام وظیفه نمایند.

به فارغ‌التحصیلان این آموزشگاه مادام كه در دهات و بخش‌ها انجام وظیفه می‌نمایند علاوه بر حقوق و مزایای قانونی فوق‌العاده مخصوصی طبق آئین‌نامه‌ای كه از طرف وزارت كشاورزی تنظیم و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید پرداخت خواهد شد.

• تبصره ۱ - كارمندان دولت مؤسسات وابسته كه سن آنها بیش از سی سال نبوده و واجد شرایط مندرج در ماده ۷ این قانون باشند در صورتی كه دوره آموزشگاه را با موفقیت به انجام برساند مشمول مقررات این ماده خواهند بود.

• تبصره۲ - کسانی که دوره سپاهی ترویج و آبادانی را گذرانیده‌اند در صورت تساوی شرایط برای ورود به آموزشگاه حق اولویت خواهند داشت.

• تبصره ۳ - وزارت کشاورزی در استخدام فارغ التحصیلای آموزشگاه عالی ترویج و آبادانی حق تقدم خواهد داشت.

رئیس ـ نسبت به ماده هفت نظری نیست؟ آقای دکتر یزدان پناه فرمایشی داشتید.

دکتر یزدان پناه ـ بنده می‌خواستم ببینم که این افراد از طریق مسابقه انتخاب می‌شوند آیا لزومی به ذکر این مطلب نبوده یا اینکه اشتباه شده است.

رئیس ـ آقای دکتر یگانه.

دکتر یگانه (وزیر مشاور)ـ البته بطور قطع ویقین پذیرفتن این افراد بر طبق یک مسابقه ورودی خواهد بود که در آئین نامه این قانون پیش بینی خواهد شد با آن حق اولویتی که برای کسانی که در سپاه ترویج و آبادانی خدمت کرده‌اند قائل شده است.

رئیس ـ پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

خواهشمند است مقرر فرمایند تبصره ریر به ماده هفت لایحه سپاه ترویج و آبادانی اضافه شد.

• تبصره ۴ ـ وزارت اقتصاد مکلف است برای توسعه صنایع دستی روستائی در دهات وسایل لازم را تهیه و در اختیار سپاه ترویج و آبادانی بگذارد.

دکتر الموتی.

رئیس ـ آقای دکتر الموتی.

دکتر الموتی ـ عرض کنم در جلسات قبل بنده در کلیات راجع به توسعه صنایع روستائی صحبت کردم و معتقد هستم شرکت وزارت اقتصاد در این شورا بیشتر از همین خهت است که به امر صنایع روستائی توجه شود ولی در مواد من هیچ وظیفه‌ای برای وزارت اقتصاد نمی‌بینم و تا زمانیکه دستگاه وزارت اقتصاد مکلف و متعهد نشود بنده تصور می‌کنم هیچ اقدامی برای توسعه صنایع روستائی در دهات نخواهد شد چنانچه الآن ادارهای باین نام هست ولی عملاً هیچ کدام از ما در حوزه انتخابی خودمان آثاری از صنایع روستائی نمی‌بینم بنده فرمایشات اعلیحضرت را در سلام دیروز از رادیو می‌شنیدم دیدم شخص اول مملکت ما که پرچمدان این انقلاب بزگ هستند بیش از هر چیز بامر صنعت توجه فرمودند پندین بار در مراسم مختلف یادآور شدند که باید بکوشیم که مملکت ما بسرعت صنعتی بشود که این نسبت ۷۵ درصد کشاوران ما تقلیل پیدا بکند به ۲۵ درصد یا مقدار کمتر بنا براین مادامی که کشوئر ما صنعتی نشود مثل خیلی از ممالک دیگر که توانستند سیستم کشاوزی خودشان را مکانیزم اقتصاد را تغییر بدهند از کشاورزی به صنعتی و توانستند سطح در آمد مردم خودشان را بآن مرحله از صنعت برسیم لازم است قبل از هر چیز صنایع روستائی را فعلاً در دهات توسعه بدهیم چون این خود با این کار مقداری کار برای مردم بیکار دهات مملکت ما فراهم می‌شود وزارت اقتصاد وظیفه دارد و هم می‌تواند و بایستی در بودجه خودش رقمی برای این کافی نیست که یک شورائی تشکیل بشود ولی اعضای آن از نظر کمک به روستاها وظیفه‌ای نداشته باشد انجا بحث مفصل شد که آقایان وزراء شرکت بکنند ولی این آقایان وزراء از این جهت شرکت می‌کنند که در دستگاه خودشان بتوانند یک عضو موثری برای پیشرفت کاراساسی مردموآبادانی در دهات باشند (صحیح است) جناب آقای سعید وزیری در جلسه قبل خیلی مفصل و خوب توضیح دادند و احتیاجات مردم ده را تشریح کردند و بایستی بعقیده من این تبصره را دراین ماده بگذاریم و من از همکاران عزیزم خواهش می‌کنم که موافقت بفرمایند با این تبصره و از جناب آقای دکتر یگانه و سایر آقایان وزرائی که در اینجا تشریف دارند خواهش میکنموقتیکه توضیحات خودشان را می‌فرمایند و معتقد است بودن چنین تبصره‌ای در لایحه هیچ ضرری ندارد و بلکه مفید هم هست و وزارت اقتصاد این کار را در مراس سلام دیدم و با ایشان صحبت کردم خود ایشان به بنده گفتند من یکی از معتقدین بتوسعه صنایع روستائی در دهات هستم گفتم ولی من وظیفه‌ای در این لایحه عملاً برای برای شما نمی‌بینم اگر شما معتقد باین فکر هستید این فکر بهتر است در لایحه تصویب بشود و به خصوص كه مدتی هم برای این كار وجود ندارد اما مورد دیگری كه این جا بحث شد روی سخن بنده با جناب آقای دكتر نهاوندی وزیر آبادانی و مسكن است چون در مورد راه‌سازی كار راه‌های فرعی همان طور كه جناب آقای یگانه توضیح دادند با وزارت آبادانی و مسكن است در جلسه قبل هم كه در این جا پیشنهاد مطرح شد علاقه كامل نمایندگان مجلس در مورد راه‌های فرعی كاملاً مشخص شد برای این كه ما گرفتار هستیم و می‌دانیم بنده می‌خواستیم جناب آقای وزیر آبادانی و مسكن بینم در موردی كه در این لایحه قید شده یكی این كه برای راه‌های فرعی چه برنامه‌ای دارند و چه كمكی می‌كنند در این جا توضیح بفرمایند یكی هم در مورد خانه سازی در فرمایشات دیروز اعلیحضرت همایونی باز هم به خانه سازی در دهات اشاره شده بود حالا كه جناب آقای وزیر آبادانی و مسكن تشریف دارند بفرمایند كه اساساً برای خانه‌سازی در دهات چه برنامه‌ای دارند كه ما مطلع بشویم كه وقتی به چنین لایحه‌ای رای می‌دهیم بدانیم این شورایی كه تشكیل شده و این دستگاه‌هایی كه این مسئولیت را قبول می‌كنند تا چه اندازه سرمایه دارند تا در موقع تصویب این لایحه از جهات مختلف از نظر راه سازی خانه سازی و از نظر صنایع روستایی و غیره آگاه بشویم (صحیح است) كه اگر فردا مراجعه‌ای به این دستگاه كردیم امروز كه جناب آقای دكتر نهاوندی این جا تشریف دارند و بنده هم نسبت به ایشان ارادت دارم و به مراتب ارادت بنده كاملاً واقف هستند می‌خواهم توضیح بدهند كه ببینیم واقعاً چه پیشنهادهایی دارند كه وقتی كه در تعطیلات زمستانی یا تابستانی به حوزه انتخابیه خودمان می‌رویم با مردمی كه به ما رای دادند بگوییم كه وزارت آبادانی و مسكن یا این سپاه ترویج و آبادانی با این دستگاه و این سازمان و این دولت یك چنین برنامه‌ای برای خانه سازی و برای راه سازی دارد كه با اطلاع ارقام و اعداد بتوانیم به مردم گزارش بدهیم و عرض بكنیم.

رئیس- آقای دكتر الموتی وقت شما تمام شد.

دكتر الموتی- بنده موردش را حالا كه ایشان این جا تشریف دارند عرض می‌كنم موردش در قزوین پیش آمد برای خانه سازی والاحضرت شاهپور غلامرضا تشریف بردند كلنگ زدند و این خانه‌ها ساخته نشد و وقتی مردم از بنده می‌پرسند بنده بتوانم عرض كنم (صحیح است - آفرین).

رئیس- آقای دكتر نهاوندی.

دكتر نهاوندی (وزیر آبادانی و مسكن) - بنده از دوست عزیزم جناب آقای دكتر الموتی خیلی تشكر می‌كنم كه فرصتی دادند بنده توضیحاتی عرض كنم چون آقای وزیر اقتصاد تشریف ندارند خواستم مقدمتاً عرض كنم كه مسئله توسعه صنایع روستایی و در حقیقت ارشاد صنایع روستایی و برای این كه توسعه در حریم صحیح باشد و صنایع صحیح را توسعه بدهیم اصولاً از وظایف وزارت اقتصاد هست در ماده اول این قانون هم ذكر شده است و برنامه سوم هم اعتباری هست برای این منظور البته گر نمایندگان محترم بخواهند دوباره تسحیل بشود دولت نظری ندارد (دكتر الموتی- متشكرم) اما در مورد مسئله راه‌های فرعی راه‌های فرعی و خانه سازی كه فرمودند اجازه می‌خواهم كمی مفصلتر توضیح عرض كنم به طور كلی هدف شاهنشاه و ملت ایران از این انقلاب بزرگ ملی ملی و اجتماعی ۶ بهمن تنها تقسیم اراضی و مالك كردن كشاورزان نبود، هدف این بود كه به سرعت سطح زندگی در روستاها ترقی بكند و یك تحول اساسی و تحول عمیق و واقعی در زندگی اكثریت ملت ایران كه برادران و خواهران كشاورزی ما هستند به وجود بیاید لازمه این تحول این بود كه اولاً فرهنگ در روستاها تعمیم یا بد ثانیاً بهداشت در روستاها توسعه پیدا بكند كه با فرامین سپاه دانش كه الان در دنیا هم سرمشق و نمونه شده است و سپاه بهداشت این منظور تأمین شده و در حقیقت فرمان تشكیل سپاه ترویج و آبادانی كه الان نمایندگان محترم مشغول بحث در مورد قانونش هستند مكمل قوانین قبلی و یك قدم جدیدی است در راه تحقیق هدف‌های انقلاب ملی و اجتماعی شاه و ملت این كه در مورد راه‌های فرعی فرمودند باید به استحضار جناب آقای دكتر الموتی برسانم كه در برنامه منظور شده است از ابتدای اجرای برنامه سوم مقدمات این كار فراهم شد، مطالعاتی از طرف سازمان برنامه صورت گرفت و در بعضی نقاط ساختمان راه‌ها هم آغاز شده است چنان كه چند روز قبل ساختمان راه فرعی حسن كیاده به جاده كناره افتتاح شد و در طی ماه‌های آینده و حتی می‌خواهم عرض كنم هفته‌های آینده راه‌های جدیدی افتتاح خواهد شد و بهره برداری از آنها شروع خواهد شد اما از آن جا كه سیاست دولت انتزاع كارهای اجرایی از سازمان برنامه و تفویض آنها به وزارت خانه‌ها و تمركز امور مطالعاتی و بودجه‌بندی در سازمان برنامه باید به عمل بیاید با موافقت وزارتین راه و آبادانی و مسكن هیئت عالی برنامه تصویب كرد با تأیید جناب آقای نخست وزیر كه امور اجرایی راه‌سازی به وزارت آبادانی و مسكن تفویض شود بنده باید عرض كنم كچه در برنامه سوم هفت هزار كیلومتر راه فرعی پیش‌بینی شده و هفتصد میلیون ریال اعتبار هم منظور شده است هدف وزارت آبادانی و مسكن در طی سه سال و چند ماهی كه از برنامه سوم باقی مانده باید این باشد كه این هفت هزار كیلومتر در رأس موعدی كه وعده داده می‌شود به بهترین صورت و‌ با رعایت حداكثر صرفه‌جویی ساخته شود و ما امیدواریم حالا كه مسئولیت رسمی این كار و مسئولیت اجرایش به وزارت آبادانی و مسكن واگذار شده جدیت لازم را به وجود بیاوریم و این كار را عملی بكنیم و امیدواریم نمایندگان محترم كه همه محقق و علاقمند هستند به ایجاد شبكه راه‌های فرعی در مملكت كه واقعاً زندگی روستاهای ما را دگرگون خواهد كرد از طرز كار وزارت آبادانی و مسكن رضایت داشته باشند. یك مسئله در این راه‌های فرعی اساسی هست علاوه بر این راه‌های فرعی اساسی مقداری هم راه‌های خیلی كوچك روستایی باید ساخته شود كه طول آنها هم زیاد نیست و امید می‌رود با استفاده از این سپاه ترویج و آبادانی كه مهندسینشان در اختیار وزارت راه و آبادانی و مسكن خواهد بود و احتیاج به كمك زیادی هم ندارد و معمولاً با كار روستاییان می‌شود انجام داد بسازند، به طور كلی این مهندسینی كه در اختیار وزارت آبادانی و مسكن از طریق سپاه و ترویج و آبادانی قرار خواهد گرفت كمك بسیار زیادی خواهند كرد در اجرای برنامه راه‌های فرعی و خواهند توانست به عنوان سرپرست كارگاه كه ما الان خیلی كم داریم مقداری از احتیاجات وسیع ما را برطرف كنند اما مسئله خانه سازی در روستاها همان طور كه فرمودید یك مسئله اساسی است و فوق‌العاده مورد توجه سازمان برنامه است و واقعاً ما نمی‌توانیم یك تحولی در زندگی روستاهای ایران به وجود بیاوریم بدون تأمین مسكن سالم و صحیح برای روستاییان در برنامه دولت اصل استفاده از خودیاری یعنی كار خود روستاییان و كمك دولت از طریق اعتباری و از طریق مأمورین ترویج منظور شده بود كه متأسفانه به واسطه خشكسالی بی‌سابقه‌ای كه امسال شد این برنامه را ما نمی‌توانیم به موقع مقرر اجرا بكنیم ولی وزارت آبادانی و مسكن خودش را آماده نموده و مذاكرات لازم هم با سازمان برنامه برای تامین اعتبار شده است كه به تعداد سپاهیان ترویج و آبادانی كه در اختیار ما قرار می‌گیرد برنامه خانه سازی در روستاها شروع شود ما هر سپاهی كه در اختیارمان هست می‌فرستیم برود روستاها با یك برنامه برای آن دهی كه مأمور شده است با اعتباری كه در این مورد تأمین كرده‌ایم. و بنای كار ما استفاده از كار خود روستاییان خواهد بود كه مزدی هم به صورت كالا یا ریال بگیرند و هم خودشان در ساختن خانه‌های خود شركت كنند به این ترتیب ظرف چند سال قیافه روستاهای ایران كه واقعاً رضایتبخش نیست عوض می‌شود و این هدف و اصل انقلاب شاه و ملت كه نوسازی روستاهاست انجام می‌شود بنده می‌خواهم عرض كنم كه در ایران پنجاه هزار ده داریم و نباید تصور كرد كه در ظرف دو سه سال می‌شود تمام روستاهای ایران را آباد كرد اصل بر این است كه این كار را شروع بكنیم و با جدیت و كوشش یك برنامه‌ای را آغاز كنیم و بدون كوچكترین اهمال تعقیب می‌كنیم بنده تصور می‌كنم نمایندگان محترم تصدیق می‌فرمایند كه فرمان سپاه ترویج و آبادانی كه امروز انشاءالله لایحه‌اش را تصویب خواهید فرمود بهترین و مؤثرترین و سریعترین گاهی خواهد بود كه به فرمان شاهنشاه برای تحقق بخشیدن به هدف نوسازی روستاها برداشته شده و تمام سازمان‌های دولتی قوایی خودشان را برای نیل به این هدف و برای تأمین هدف‌هایی كه شاهنشاه برای دولت و ملت تعیین فرموده‌اند بسیج خواهند كرد (احسنت).

رئیس- آقای دكتر الموتی پیشنهادتان را پس گرفتید؟

دكتر الموتی - خیر ایشان موافقشان را اعلام فرمودند.

رئیس - آقای دكتر یزدان‌پناه

دكتر یزدان‌ پناه - بنده اگر اشتباه نكنم پیشنهاد جناب آقای دكتر الموتی این بوده است كه وزارت اقتصاد برای ترویج صنایع روستایی وسایل لازم را تهیه كند و در اختیار این سپاه بگذارد بنده كه به عنوان مخالف آمده‌ام صحبت كنم برای این است كه این پیشنهاد را تكمیل كنم نمایندگان محترم به خوبی استحضار دارند كه در كشور ما صنایع روستایی بسیار متنوع است (سعید وزیری - بنده موافقم) اجازه بفرمایید بنده عرضم را بكنم بعد جنابعالی هم موافقت بفرمایید - و به اعتبار اقلیم و شرایط آب و هوا صنایع مختلفی وجود دارد ولی متأسفانه مقدار زیادی از این صنایع از بین رفته و شاید نسل فعلی ما از صنایع روستایی كه چندی پیش وجود داشته است بی‌اطلاع باشد بنابراین به عقیده بنده اگر وزارت اقتصاد فقط وسایل ترویج صنایع روستایی را تهیه بكند كافی نیست برای این كه این نظر جناب آقای دكتر الموتی كه محققاً نظر تمام نمایندگان محترم است به مرحله تحقیق برسد لازم است كه اولاً این صنایع روستایی شناخته شود و تعلیم داده بشود و بعد تعمیم داده بشود بنابراین بنده پیشنهاد كردم ماده ۷ كه منظور این است كه آموزشگاه عالی تهیه بشود برای تربیت مروجین اصلاح بشود به این صورت كه این مروجین را در امور آبادانی و اجتماعی و اداری همچنین صنایع روستایی تربیت بكنند یعنی، اگر بخواهیم این پیشنهاد به مرحله عمل برسد ابتدا صنایع روستایی در این آموزشگاه‌ها كه قطعاً در تهران و در نقاط مختلف خواهد بود تعلیم داده بشود چون هر جایی یك صنعت خاصی داشته است اول تعلیم داده بشود كه افراد این صنایع را بشناسند و مبنا و اوریژین آن را بدانند و پس از این كه شناختند تعلیم بگیرند تا بتوانند آن را به افراد دیگر یاد بدهند یشنهاد بنده این است كه ماده ۷ به این صورت اصلاح بشود، یعنی ماده هفت كه اجازه تأسیس آموزشگاه تعلیم و ترویج و آبادانی را می‌دهد به منظور تربیت مأمورین مخصوص كه در دهات و بخش‌ها در كارهای مربوط به ترویج كشاورزی و آبادانی و توسعه و ترویج صنایع روستایی و سایر امور عمرانی و اجتماعی الی ‌آخر هدف این است كه اول این صنایع روستایی در آموزشگاه‌ها تعلیم داده بشود اشخاص بدانند و یاد بگیرند بشناسند بعداً این اشخاص وقتی فهمیدند و شناختند و دانستند این وسایل در اختیارشان قرار خواهد گرفت وگرنه تهیه وسایل برای افرادی كه مطلقاً از صنایع روستایی اطلاعی ندارند و آن‌ها را نمی‌شناسند آن نتیجه‌ای را كه مورد نظر است نخواهد بخشید.

رئیس - آقای سعید وزیری.

سعید وزیری - واقعاً افتخارآمیز است وقتی كه در یك مجلسی نماینده‌ای ظاهراً به عنوان مخالف صحبت می‌كند و عمیقاً احساس می‌شود كه چقدر موافق اصلاح قانون است و چقدر صادقانه و صمیمانه از یك پیشنهاد همكار و رفیقش برای تكمیل و بهبود و بهتر كردن آن پیشنهاد یقه پاره می‌كند ولو این كه نام مخالف روی خودش بگذارد این به نظر بنده افتخارآمیز است برای این كه همین آقای دكتر یزدان‌پناه كه به عنوان مخالف این جا صحبت كردند همه صحبتشان موافقت بوده و بنده در مقابل ایشان تعظیم می‌كنم و فكر می‌كنم من كه به عنوان موافق دارم صحبت می‌كنم هیچ فرقی با ایشان ندارم الّا این كه ضمن تأیید فرمایشاتی كه فرمودند یك مطلب را یادآوری كنم كه مسئله تعلیم و اجرا متاسفانه در مملكت ما (یعنی در همه جای دنیا چرا فقط مملكت خودمان را بگوییم، چون عادت به كار نشده است و عادت به اقدام نشده است) تعلیمات همیشه جنبه تئوری نظری پیدا می‌كند به قول فرنگی‌ها جنبه «سورلوپاپیه»، روی كاغذ پیدا می‌كند مثل تراژدی آموزشگاه‌های حرفه‌ای می‌شود كه سالیان سال است ما آموزشگاه‌های تعلیمات حرفه‌ای داریم ولی عملاً جناب آقای دكتر خطیبی می‌دانید كه یك كار عملی نمی‌توانند بكنند فقط یك وقتی یك اره مویی به دست بچه‌ای می‌دهند می‌رود میز باباش را می‌برد و ما مطلقاً از این آموزشگاه‌ها یك عمل واقع‌بینانه ندیدیم این است كه مخالفت آقای دكتر یزدان‌پناه هیچ مخالفت نبود و بسیار بسیار افتخارآمیز است كه یك تذكر بسیار جالب و مفیدی دادند و موافقت بنده هم باز برای تكمیل بیانات آقای دكتر یزدان پناه و رفیق عزیزمان آقای دكتر الموتی است.

رئیس - آقای مهندس ریاحی.

مهندسی ریاحی (مخبر كمیسیون آبادانی و مسكن) - فرمایشاتی كه همكاران محترم راجع‌به صنایع روستایی فرمودند در خور تقدیس است كه این توجهی كه به روستاها می‌شود مورد نظر همه رفقاهست بنده لازم دیدم كه در این باره این تذكر را بدهم كه اگر ما توجه به این موضوع نكنیم باز هم ضرورت دارد در این لایحه قید بشود همكاران محترم توجه دارند كه صنایع روستایی تنها صنایع دستی نیست ما از نظر علمی صنایع قند صنایع كنسروسازی، صنایع شیر، همه اینها را صنایع روستایی می‌دانیم به طور خلاصه می‌شود گفت صنایع ماشینی در مورد صنایع ماشینی به طوری كه استحضار دارید برنامه هست و جزء برنامه‌های وزارت اقتصاد است و انجام هم می‌دهد برای من یك اشكال هست كه سوال می‌كنم كه وزارت اقتصاد كه وظیفه دارد وسایل لازم را در اختیار سپاهی ترویج و آبادانی از نظر توسعه و بهبود صنایع روستایی بگذارد برای من این روشن نیست كه در امر صنعت قندسازی و شیر و صنایع كنسروسازی كه صنایع روستایی است چه نظری می‌دهید دوستان مهندس كشاورزی كه در این جا حضور دارند تأیید می‌فرمایند كه یك بخشی در دانشكده كشاورزی تدریس می‌شود تحت عنوان صنایع روستایی یكی‌اش همین صنایع ماشین كشاورزی است ولی اگر مسئله صرفاً روی صنایع دستی روستایی است حق بود كه از طرف دولت نماینده وزارت اقتصاد در این جا بودند و خودشان توضیح می‌دادند صنایع روستایی دستی صنایعی است كه ما بایستی آ‌نها را محدود بكنیم و در جزء صنایع مستظرفه ببریم چون بیشتر از صنایع روستایی ما كه جنبه نساجی به خود می‌گیرد در مقابل صنایع ماشینی رو به اضمحلال است مگر آن كه آنها را در جهت هنری و در جهت آن ظرافت صنعتیش توجه بكنیم بنده فكر می‌كنم كه در این جا كه در ماده اول قید شده است ارشاد و توسعه و بهبود و ترویج صنایع روستایی این وظیفه به طور اعم از صنایع ماشینی و دستی در این جا قید شده و ذكر این كه ما بیاییم مسائل را در این جا صرفاً معطوف بكنیم كه وسایل را در اختیار بگذاریم این صرفاً توجیه می‌شود به صنایع دستی در صورتی كه نظر ما این است كه در جهت صنایع روستایی و كشاورزی توجه شود و از آن جهت هم به موجب این لایحه قانونی تكالیفی برای دولت ایجاد می‌شود كه بیش از پیش واقعاً به صنایع روستایی توجه بشود (دكتر الموتی- آقای مهندس، صنایع روستایی با صنایع كشاورزی فرق دارد) این‌ها تمام صنایع روستایی هستند (دكتر الموتی - خیر این طور نیست منظور من صنایع دستی روستایی است) این عقیده حضرتعالی است ولی صنایع روستایی صرفاً صنایع دستی نیست (دكتر الموتی - در خود لایحه صنایع روستایی هست) من هم همین را عرض می‌كنم در آن وظایف سپاه ترویج و آبادانی به موجب آئین نامه‌ای كه از طرف وزارتخانه كشاورزی آبادانی و مسكن و اقتصاد تنظیم خواهد شد و تقدیم سپاهیان خواهد داشت در آن آئین‌نامه معین می‌كنند برای انجام هر نوع وظیفه‌ای وسایلی لازم است همان طوری كه برای انجام آن وظایف وزارت كشاورزی و وزارت آبادانی و مسكن برای اجرای وظیفه وسایل را در اختیار می‌گذارند قسمت اخیر ماده اول هم معین كرد كه آئین نامه را وزارت اقتصاد هم درش نظارت دارد وقتی كه وظیفه را به كسی محول می‌كند وسایل اجرایی این وسیله را هم بایستی وزارتخانه مربوطه در اختیارش بگذارد به نظر بنده فكر می‌كنم نظر جنابعالی تأمین است بسته به نظر دولت است كه برای تأمین نظر حضرتعالی هر طور می‌داند اقدام كند.

رئیس - آقای دكتر یگانه.

دكتر یگانه (وزیر مشاور) - البته جناب آقای وزیر محترم كشاورزی و جناب آقای وزیر محترم آبادانی و مسكن در این جلسه توجه كامل دولت را به توسعه صنایع روستایی به استحضار نمایندگان محترم رساندند نیت خیری كه نماینده محترم داشتند و جناب آقای دكتر الموتی پیشنهاد كردند و جناب آقای دكتر یزدان‌پناه در آن مسئله تعلیماتی را افزودند همان چیزی است كه دولت با كمال میل آن را استقبال می‌كند البته مطلب راجع‌ به توسعه صنایع روستایی بود این توسعه صنایع در درجه اول وسایل و ملزومات می‌خواهد و در درجه دوم تعلیمات كه مسئله لوازمش و وسایلش در پیشنهاد جناب آقای دكتر الموتی بود و مسئله تعلیماتی در پیشنهاد جناب آقای دكتر یزدان پناه اگر این دو پیشنهاد را مقام ریاست تلفیق بفرمایند به صورت یك پیشنهاد باشد كه به منظور توسعه صنایع روستایی وزارت اقتصاد برنامه‌های تعلیماتی را تنظیم می‌كند و وسایل را در اختیار سپاه آبادانی و ترویج خواهد گذاشت.

رئیس - اگر آقایان اجازه بفرمایند پیشنهاد بعدی قرائت بشود تا این دو پیشنهاد را تلفیق بكنند. پیشنهاد آقای دكتر معتمد وزیری قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید در ماده ۷ لایحه تشكیل سپاه ترویج آبادانی «شورای عالی فرهنگ» به شورای عالی اداری تبدیل شود.

دكتر معتمد وزیری.

رئیس - آقای دكتر معتمد وزیری.

دكتر معتمد وزیری - بنده این پیشنهاد را به جهات و دلایل مختلف تقدیم كردم یكی این كه در كشور ما بیش از آنچه كه لازم است در سازمان‌های مملكتی و دولتی روی مدارك تحصیلی تكیه می‌شود آن طوری كه باید و شاید به تخصص و تجربه و سابقه كار توجه نمی‌شود دیگر این كه در بسیاری از موارد وقتی برنامه‌های آموزشی را به تصویب شورای عالی فرهنگ می‌رسانند بیشتر به خاطر این است كه یك ارزشی قائل بشوند یا حداقل این تصور را به ذهن متبادر می‌كنند كه به خاطر این است كه در آینده بگویند كسانی كه این برنامه را طی كرده‌اند فوق دیپلم یا فوق لیسانس یا لیسانس یا در هر حال برای آن یك عنوانی قائل بشوند بعد بیش از پیش باز هم تكیه برود روی مدارك تحصیلی و تخصص فراموش شود كه نتیجه‌اش بی نظمی و بی‌ترتیبی دستگاه‌ها است و یك قسمت مشكلاتی كه امروز در سازمان‌های اداری ما وجود دارد ناشی از این مطلب است دلیل دیگر این كه در گذشته لازم بود كه این برنامه به تصویب شورای عالی فرهنگ برسد برای این بود كه یك مقام دیگر و مرجعی كه صلاحیت علمی دارد برنامه‌ها را مورد رسیدگی قرار بدهد و پس از رسیدگی آن مرجع یك سازمانی یا مرجعی خارج از این دستگاه تهیه كننده برنامه و اجراء كننده برنامه این برنامه را تأیید و تصویب كرده باشد نداشتیم ولی امروز ما در مورد برنامه آموزشی سازمان‌های دولتی دستگاه دیگری داریم كه اگر نتوانیم بگوییم ذیصلاحیت تر است صلاحیتش كمتر از شورایعالی فرهنگ برای برنامه‌های آموزشی خدمت وزارتخانه‌ها نیست ما امروز شورایعالی اداری داریم كه یك دستگاهی است كه برای این كه هماهنگی ایجاد بكند بین برنامه‌های مختلف استخدامی و اداری مملكتی و آموزشی تشكیل شده بنابراین این دستگاه است كه باید اظهار نظر كند روی برنامه‌های آموزشی سازمان‌های مختلف و در این سازمان برنامه‌های آموزشی اداری بایستی تهیه و تنظیم بشود و به موقع اجرا‌ گذاشته شود و به نظر بنده با بودن یك همچو تشكیلاتی صحیح نیست كه برنامه‌های آموزشی ضمن خدمت ادارات را كه این برنامه هم نوعی برنامه آموزشی ضمن خدمت است شورایعالی فرهنگ تصویب بكند مرجع ذی صلاحیت برای این كار شورای عالی اداری است و نباید وقت شورایعالی فرهنگ با مطالبی گرفته بشود كه در دستگاه دولت ممكن است آن مقصد و آن منظور تأمین باشد شورایعالی فرهنگ وظایف عالی و بالاتری دارد كه مربوط به برنامه‌های كلی مملكتی است مربوط به آموزشگاه‌های عالی و سازمان‌های مختلفی است كه افرادی را از لحاظ كلی و عمومی تربیت می‌كنند و این مسائل یك تكنیك خاص است و آن به كلی از هم جدا است و قاطی كردن این مسائل و این مطالب با هم به نظر من بی‌توجهی و بی اطلاعی به الفبای علوم آموزشی ضم خدمت سازمان‌های مملكتی و دولتی را می‌رساند كه به كلی از تعلیمات عمومی كشوری باید جدا باشد و باید تطبیق داده بشود با احتیاجات وزارتخانه‌ها و نیازمندی‌های سازمان‌های مملكتی و باید از افرادی كه عملاً تجربه دارند در تهیه و تنظیم و اجرای برنامه از آن‌ها استفاده بشود و به همین دلیل است كه مرجع ذی صلاحیت‌تر و مناسب‌تر برای این گونه برنامه‌های دستگاه دولت سازمانی است كه در این زمینه مشغول فعالیت است كه در مملكت ما شورایعالی اداری است و همان طوری كه عرض كردم نباید این قسمت و این گونه برنامه‌ها در صلاحیت شورایعالی فرهنگ گذاشته بشود و نباید وقت شورایعالی فرهنگ و اعضای ذی‌صلاحیتش با این مطالب گرفته بشود (صحیح است- احسنت).

رئیس - آقای دكتر یگانه.

دكتر یگانه (وزیر مشاور) - عرض كنم در این ماده علت این كه برنامه آموزشی این آموزشگاه به شورایعالی فرهنگ محول شده جناب آقای دكتر معتمد وزیری با این كه فرمایشاتشان را راجع ‌به اساس مطلب كاملاً قبول دارم ولی این آموزشگاه برای مستخدمین دولت نیست ممكن است عده‌ای تحصیلاتی در حدود دیپلم یا عالی تر از دیپلم بنمایند بعد به جای این كه به یك دانشكده خاصی بروند در این آموزشگاه عالی اسم‌نویسی می‌كنند البته این یک مسئله اداری نیست اگر اداری بود برنامه‌های آموزشی یا تشکیلاتی آن طبق قانون شورایعالی اداری بانجا می‌رفت و آنجامیرفت وآن قانون چون به تصویب قانونی رسیده و به تصویب به تصویب مجلس محترم سنا هم رسیده است و برای تصویب و به مجلس شورای ملی آمده ملاحظه خواهید فرمود اگر برنامه آموزش اداری صرف باشد البته شورایعالی اداری نظر خواهد داد ولی در اینجا یک آموزشگاه عالی برای تربیت مأمورین دولت در سطح بخش و دهات پیش بینی شده من اجازه می‌خواهم راجع باین آموزشگاه بطور خلاصه عرض کنم در سطح ده و بخش مأمورین مختلفی انجام وظیفه می‌کنند از مأمورین قضائی انتظامی، عمرانی، بهداشتی مسائل اجتماعی و اداری دو نوع است در یک نوع تخصص کامل لازم است تایک مأمور دولت مجاز به اقدام باشد فرض بفرمائید مثل پزشکی یا قضائی یا مهندسی ولی پاره‌ای از مسائل اداری طوری است که مأمور دولت ممکن است چند وظیفه اداری را انجام دهد فرضاً وظایف مربوط بثبت احوال را انجام دهد مسائل مسائل مربوط به عمران را تا حدی مطلع باشد در کشورهای خارجه به شخص ولو تمام تحصیلات دانشگاهی را داشته باشد وقتی بخواهد خدمت دولت را بکند در یک آموزشگاه عالی باید یک دوره دو سه ساله را بگذارند حتی یک دکتر حقوق هم مستقیماً پس از ختم دوره دکترا ی خودش بیک خدمت اداری دولت هم پذیرفته نمی‌شود در فرانسه اکول داد دینیسترا سیون است یعنی آموزشگاه امور اداری لیسانسیه و دکترهم باید در آنجا تحصیل کند در اینجا تشخیص شد اگر ما بخواهیم به تعداد تمام وزارتخانه‌ها و بیش از ۳۰ سازمان دولتی در سطح ده که وظیفه دارند اگر بهر کدام از اینها یک مأمور بفرستند سطح ده گنجایش این مأمورین را ندارد وانگهی امور مربوط به خدمات دولتی آنقدر نیست که تعداد زیادی مستخدم را در آن ده بگماریم فکر شد در این‌آموزشگاه بیک مآمور دولت بعضی مسائلی را که درش خیلی تخصص نمی‌خواهد باو آموخته شود که در عین حال از مسأله بیمه و تعاون روستایی اطلاع داشته باشد از امور مربوط به مطالب در سطح پائین راه سازی اطلاع داشته باشد که یک مأموری وقتی به دهی می‌رود به تمام موارد بصیر باشد ما همیشه می‌خواهیم مطالب راجع به ده بطور کدخدا منشی اداره بشود ولی معنی این کدخدا منشی چیست به عقیده بنده باید مدتی بحث بشود که روش این کدخدامنشی چطور است چه فرقی دارد با اصول اداری. در دهات ایران با وجودیکه بعضی ادارات هست چه بسا که کدخدا منشی بهترین طریق حل هر مشکلی است حالا اگر یک مهندس را بخواهید در سطح ده بگذارید لازم است لااقل یک ماه روحیه روستائی ایران باوتعلیم داده بشود که با کدخدامنشی آشنا بشود به طرز معاشرت با روستائی که در بعضی جاها یک مختصرتفاوتی با طرز معاشرت شهری دارد یک مختصرتفاوتی روی سنن و آداب و عادات ممکن است دتشته باشد آشنا بشود اینها در این آموزشگاه می‌روند ممکن است یک لیسانسیه یا یک دکتر باشد ملاحظه فرمودید این جا ما حداقل تحصیلات را معین کردیم که دیپلم کامل متوسط ولی ممکن است یک یک لیسانسیه یایک دکتر بخواهد این دوره را طی کند مزیت این خواهد بود که در این دوره از حقوق بسیار بیشتری استفاده می‌کند نوشته شده است در متن قانون علاوه برحقوقی که به فرد تحصیلکرده و هر مزایایی که بفرد تحیل کرده در شهر تعلق می‌گیرد همان را خواهد گرفت باضافه فوق العاده مخصوص این برای این بود که در آینده بهترین افراد ما تشویق بشوند و در دهات انجام وظیفه بکنند این مطلب دو دو نوع است ما بیشتر جنبه آموزشی و فرهنگی این را در نظر داشتیم، عرض کردم کسیکه در اینجا فارق التحصیل بشود ممکن است مستخدم دولت نباشد النهایه طبق یک تبصره اجازه داده شده که یکی از کارمندان دولت هم اگر ما یل باشد و سنش بیشتر از سی سال نباشد این درست نظیر همان اکول دادمینیستراسیون است که در فرانسه هم هست می‌باشد اما چرا بشورای عالی فرهنگ رفت برای اینکه کسیکه با دیپلم وارد می‌شود ممکن است سه سال تحصیلات بکند این سه سال تحصیل باید ارزشی داشته باشد و طبق قوانین موضوعه ارزش تحصیلات و برنامه‌های آموزشی بشورایغالی فرهنگ می‌رود اگر در حدود دانشگاهی باشد مقام معظم ریاست هم فرمودند البته همانطور است که ایشان فرمودند می‌رود به شورای مركزی دانشگاه و اگر در سطح دبیرستانی باشد می‌رود به شورای عالی فرهنگ اینجا كه شورای عالی فرهنگ نوشته شد از نظر این بود كه شورای عالی فرهنگ در حدودی كه می‌توانست رسیدگی می‌كرد و شورای مركزی دانشگاه‌ها ارزش تحصیلات آن شخص را تشخیص بدهد اگر یك دیپلمه‌ای كه این جا وارد می‌شود سه سال تحصیل كرده ممكن است لازم باشد كه ما فوق دیپلم شناخته بشود شورای عالی فرهنگ با هیئت مركزی دانشگاه‌ها باید یك نظارتی بر برنامه‌اش داشته باشند تا بعداً ارزش تحصیلات را تشخیص بدهد بنابراین با این عرضی كه بنده كردم اگر مطلب اداری بود مسلماً نظر حضرت مستطاب عالی را ما قبول می‌كردیم و خواهش می‌كردیم به قانون اضافه بشود ولی چون مطلب اداری نیست آموزشی و فرهنگی است در حدودی كه هست با شورای عالی فرهنگ با شورای مركزی دانشگاه‌ها كه رسیدگی می‌كند به این ترتیب البته شورای مركزی دانشگاه باید اضافه بشود و اگر پیشنهاد بشود با كمال میل استقبال خواهد شد ولی این مطلب اداری نیست كه به شورای اداری فرستاده بشود.

رئیس - پیشنهاد آقای دكتر معتمد وزیری به این ترتیب شد كه شورای عالی اداری به شورای مركزی دانشگاه‌ها تبدیل بشود یك بار دیگر پیشنهاد قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

پیشنهاد می‌نماید در ماده ۷ لایحه تشكیل سپاه ترویج و آبادانی «شورایعالی فرهنگ» به شورای مركزی دانشگاه‌ها تبدیل شود.

دكتر معتمد وزیری.

رئیس - با این نظر مخالفی نیست؟

مهندس ریاحی - اگر طبق این پیشنهاد این برنامه در شورای مركزی دانشگاه‌ها مطرح بشود پس این آموزشگاه‌ها یك جنبه آموزشی كلی دارند و تمام افراد مملكت می‌توانند بیایند آن جا تحصیل بكنند دیگر احتیاج نیست كه به منظور تربیت مأمورین مخصوص در دهات باشد یك كسی علاقمند هست بیاید تحصیل بكند بنده فكر می‌كنم بیشتر هدف در تنظیم این ماده این بود كه افرادی بیایند یك تعلیماتی خاصی را ببینند برای همان وظایف مخصوص كه جناب آقای دكتر یگانه هم اشاره كردند كه این وظایف بیشتر در سطح ده است و این افراد بیشتر كسانی هستند كه مستخدم دولت نیستند و دولت می‌خواهد آنها را استخدام بكند اینها وارد آموزشگاه می‌شوند شرط استخدامشان این خواهد بود كه یك تعهدی بسیارند كه حداقل ۷ سال خدمت بكنند و یك برنامه آموزشی و تعلیماتی برای آن كارها كه در سطح ده می‌خواهند قبول كنند می‌بینند اگر این باشد به نظر بنده نه قید شورایعالی فرهنگ لازم است و نه قید شورای مركزی دانشگاه‌ها برای این كه وقتی صرفاً همان طور كه آقای دكتر معتمد وزیری فرمودند منظور خدمت در سطح ده است دیگر احتیاجی نیست اما اگر منظور تأسیس یك مدرسه‌ای است كه در یك سطح عالی باشد ارزش آن را باید شورای مركزی دانشگاه‌ها تأیید كند این باید جنبه كلی آموزشی داشته باشد مدرسه اختصاصی نخواهد بود كه منحصر به یك وزارتخانه باشد یك آموزشگاهی را تأسیس می‌كنند كه هدف و برنامه آموزشگاه هم منحصر باشد كه برای چه منظوری است در این جا بنده فكر می‌كنم كه صرفاً این آموزشگاه كارش معطوف به همان وظایفی باشد كه مأمورین در سطح ده خواهند داشت و دستگاه‌هایی كه مأمورین در ده دارند و به نظر من هیچ صلاح نیست كه این آموزشگاه را ما به آن سطح ببریم و به هر صورت این باید مطالعه بشود اگر دولت هم موافق است این قسمت به صورت دیگر تنظیم بشود و الان هم با تیمسار وزیر كشاورزی این جا صحبت می‌كردیم كه چه اشكالی دارد كه این آموزشگاه اصولاً دوره مشخص نداشته باشد نظیر آموزشگاه‌هایی كه در كشورهای دیگر هست قسمت‌های مختلفی داشته باشد كه اشخاص مختلفی فرض بفرمایید با لیسانس می‌توانند شركت كنند و دوره مخصوص به بینند در مورد كار خودش افراد دیپلمه هم می‌توانند شركت كنند زارع عادی هم می‌توانند شركت كند و خلاصه دوره‌های متفاوت و مختلفی داشته باشد برای افراد مختلف این چه اشكالی دارد كه ما در این برنامه این نظر را هم منظور بداریم كه برای افرادی كه داوطلب هستند دوره‌های مختلفی داشته باشد بیایند تعلیم ببینند و بعد بروند برای خودشان كار بكنند چون هدف از این برنامه‌ها ارشاد و هدایت طبقه روستایی است.

رئیس - به پیشنهاد آقای دكتر معتمدوزیری با اصلاحی كه شد رای می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد آقای دكتر الموتی و دكتر یزدان پناه كه با هم تلفیق شده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

در ماده ۷ در قسمت آموزش جمله (و توسعه و ترویج صنایع روستایی) بنا به پیشنهاد آقای دكتر یزدان‌پناه اضافه می‌شود. «و همچنین این تبصره هم بنا به پیشنهاد آقای دكتر الموتی اضافه می‌شود.

• تبصره ۴ - وزارت اقتصاد مكلف است برای توسعه صنایع دستی روستایی در دهات وسایل لازم را تهیه و در اختیار سپاه ترویج و آبادانی بگذارد.

دكتر الموتی - دكتر یزدان‌پناه.

(یك نفر از نمایندگان - این كافی نیست).

دكتر الموتی - این پیشنهاد تلفیقی است آقای دكتر یزدان پناه.

رئیس - پیشنهاد آقای دكتر یزدان‌پناه قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید ماده ۷ به شرح زیر اصلاح شود:

ماده ۷ - به منظور تربیت مأمورین مخصوص كه در دهات و بخش‌ها در كارهای مربوط به ترویج و آبادانی و توسعه و ترویج صنایع روستایی و سایر امور عمرانی و اجتماعی و اداری... الی آخر.

دكتر یزدان‌پناه.

رئیس- نسبت به این پیشنهاد رای می‌گیریم (مهندس ریاحی- بنده مخالفم، عرض كردم توسعه و ترویج نیست در بعضی جاها صنایع روستایی رواج نیست) برنامه مدرسه است. به این پیشنهاد رای می‌گیریم - خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد. حالا پیشنهاد آقای دكتر الموتی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

خواهشمند است مقرر فرمایید تبصره زیر به ماده ۷ لایحه سپاه ترویج و آبادانی اضافه شود:

• تبصره ۴ - وزارت اقتصاد مكلف است برای توسعه صنایع دستی روستایی در دهات وسایل لازم را تهیه و در اختیار سپاه ترویج و آبادانی بگذارد.

دكتر الموتی.

رئیس- آقای دكتر یگانه بفرمایید.

دكتر یگانه - ممكن است این پیشنهاد به صورت ماده مستقل پیشنهاد بشود.

رئیس - پس این را می‌گذاریم وقتی مواد تصویب شد مطرح می‌كنیم پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود آقای كیهان یغمایی پیشنهاد كردند كه این آموزشگاه‌ها در تهران نباشد و همه‌اش در شهرستان‌ها باشد حالا در جلسه تشریف ندارند پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

در قسمت ماده ۷ پیشنهاد می‌شود:

در تنظیم برنامه تعلیماتی آموزشگاه‌ها وزارت كشور هم شركت داشته باشد.

روحانی.

رئیس - آقای روحانی بفرمایید.

روحانی - آقای مهندس ریاحی در ضمن توضیحی كه می‌دادند فرمودند كه بیشتر منظور ترویج كشاورزی است راجع ‌به كلمه اقتصاد كه بحث شد در ذهن آقایان مهندسین كشاورزی همكاران عزیز ما این كلمه ترویج چون با تمام خصوصیاتش جا دارد ولی تكالیف و وظایف دیگری هم كه برای این مأمورین و این سپاه در نظر گرفته شده یك قدری جای پیدا می‌كند این جا بگوید و سایر امور عمرانی و اجتماعی و اداری این تمام مربوط به ترویج و كشاورزی نیست و الّا اداره ترویج كشاورزی بود كارش را می‌كرد و این تكالیف بسیار تمام و كامل و جامعی است در قسمت این كه بنده پیشنهاد كردم وزارت كشور شركت داشته باشد بنده بازنشسته وزارت كشورم دیگر خدمت در وزارت كشور ندارم و قصدهم ندارم كه فرض بفرمایید مدیر كل این دستگاه بشوم ولی عرضم این است كه وظایف زیادی وزارت كشور در اجرای این ماموریت دارد و نظر بنده در این مطلب این است كه وزارتخانه‌هایی كه بیشتر تكالیف اساسی در این برنامه دارند در مسائل اصولی شركت داشته باشند تا مطلبی فوت نشود و افرادی كه تربیت می‌شوند و مبلغی خرج‌شان می‌شود وسایل كارشان آماده می‌شود و به ده می‌روند نقص نداشته باشند. این مأمورین ترویج و آبادانی كه یك قسمتش از وظیفه اداره ترویج وزارت كشاورزی گرفته شده و یك كلمه آبادی هم از وزارت آبادانی و مسكن گرفته شده كه سپاه ترویج و آبادانی اسمش را گذاشته‌اند در مسائل دیگر هم همین طور كه ضمن ماده ۷ گفته شده تكالیف زیادی دارند صحیح است كه در شورای هماهنگی وزیر كشور هم شركت دارد وزیر اقتصاد هم هست و برنامه‌ای كه این دو وزارتخانه آبادانی و مسكن و كشاورزی تهیه می‌كنند در شورایعالی هماهنگی بررسی و مطالعه خواهد شد وزیر كشور و وزیر بهداری هم آن جا هستند ولی اگر وزیر كشور (یا مخبر باید گوش بدهد یا نماینده دولت ولی هیچ كدام گوش نمی‌دهند) بنده برای خودم صحبت می‌كنم. (سعید وزیری - بفرمایید بنده گوش می‌دهم) قوانین و نظامات و مقرراتی است در وزارتخانه‌ها كه اگر مسئولین خود آن وزارتخانه‌ها در آن كمیسیون با شورایعالی شركت داشته باشند می‌خواهند در برنامه نظر خود را منظور بكنند و ماموریتشان را اعمال كنند ولی اگر آن‌ها دخالت نداشته باشند نظرشان تأمین نمی‌شود شوراها را ما دیدیم این جا مجلس شورای ملی است ما هم داریم یك لایحه‌ای را مطالعه می‌كنیم. بحث می‌كنیم تصویب هم می‌كنیم در صورتی كه آن عده‌ای كه در آن كار زیاد تخصص و تجربه ندارند یك كلیاتی را درك كرده‌اند و استنباط كرده‌اند قبول می‌كنند ولی اگر كسانی كه در كار دخالت دارند شركت دارند در تنظیم برنامه بهتر می‌توانند آن چیزی كه مأمور باید در ده انجام بدهد در برنامه منظور بكنند بنده از آقایان خواهش می‌كنم یك قدری وظیفه عامی كه بر عهده داریم عنایت بفرمایید شما الان فكر بفرمایید حتی این جا یك تلفیقی بشود با این قانون انجمن ده و كدخدایی كه مربوط است به شورای عمران بخش كه همه جا عمومیت داشته باشد.

رئیس- آقای روحانی وقت شما تمام شد.

روحانی - به هر حال عقیده بنده این است كه از نظر وظیفه زیادی كه مأمورین وزارت كشور در این كار دارند و این مأمورین در ده مخصوصاً در خصوص هماهنگی و امور اجتماعی وظایفی دارند شركت وزارت كشور در تنظیم برنامه آموزشگاه بسیار مفید و مؤثر خواهد بود.

رئیس - آقای مهندس صائبی.

مهندس صائبی (مخبر كمیسیون كشاورزی) - در این شورای هماهنگی هشت نفر از آقایان وزر‌ا شركت دارند و قاعدتاً برای تهیه و تنظیم آئین‌نامه یك دستگاه یا دو دستگاه دو تا مأمور می‌نشینند یك آئین‌نامه را می‌نویسند بعد پلی كپی می‌كنند به تمام آن وزارتخاهنه‌ها می‌فرستند این وزارتخانه‌ها نظریاتشان را می‌دهند این می‌رود در شورای هماهنگی یا در هیئت دولت مطرح می‌شود این دیگر احتیاجی ندارد حالا اگر بنویسیم وزارت كشور وزارت اقتصاد هم باید بنویسیم وزارت جنگ و وزارت بهداری را هم باید بنویسیم ملاحظه بفرمایید یعنی همان شورای هماهنگی باید بنشینند یك آئین نامه‌ای را بنویسند بعد دو مرتبه بروند در شورای هماهنگی آن را تصویب بكنند بنابراین به عقیده بنده این آئین نامه را بهتر است كه دو نفر مأمور از وزارت كشاورزی و وزارت آبادانی و مسكن به نشینند بنویسند بعد از این كه نوشتند پلی كپی می‌كنند به نام هشت وزارتخانه می‌فرستند آقایان وزرا‌ هم لابد به متخصصینشان می‌دهند در وزارت كشور می‌رود پیش متخصص مربوطه و ایشان روی آن اظهار نظر می‌كند این اظهار نظر برمی گردد در‌آن كمیسیون دو نفری و بعد آئین‌نامه جامعی را تنظیم می‌كنند و می‌دهند به شورای هماهنگی كه آن جا وزارت كشور هم رسیدگی می‌كنند و تصویب می‌كنند (صحیح است).

روحانی - بنده مخالفم این صحیح نیست.

رئیس- آقای روحانی متقاعد شدید؟

روحانی - نه قربان توضیح می‌دهم این مطالبی كه فرمودند یك چیز ناقصی در می‌آید.

رئیس- دیگر توضیح ندارد پیشنهاد آقای روحانی یك بار دیگر قرائت می‌شود.

(بشرح ذیل خوانده شد)

در قسمت ماده ۷ پیشنهاد می‌شود:

در تنظیم برنامه تعلیماتی آموزشگاه وزارت كشور هم شركت داشته باشد.

روحانی.

رئیس- به این پیشنهاد رأی گرفته می‌شود خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (عده كمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید - سطر سوم ماده ۷ این طور اصلاح شود: به وزارت كشاورزی اجازه داده می‌شود با همكاری دانشگاه تهران به تأسیس دوره عالی ترویج و آبادانی در دانشگاه اقدام نماید.

دكتر مبین.

رئیس - آقای دكتر مبین.

دكتر مبین - به طور كلی بنده تا آن جایی كه یادم هست دولت از تأسیس آموزشگاه‌های اختصاصی در وزارتخانه‌ها به هیچ وجه تجربه خوبی به دست نیاورده به همین علت در دولت گذشته تصمیم گرفته شده بود كه یك آموزشگاه عالی ثبت تأسیس بشود در دولت فعلی جناب آقای وزیر دادگستری با كسب اجازه از اعلیحضرت همایونی این كلاس را در دانشكده حقوق تأسیس كرد شما ملاحظه می‌فرمایید این آموزشگاه كه می‌خواهند تأسیس كنند در ماده ۶ وظایفی كه تعیین شده برای اعضاء شورا نوشته شده به بینید چند نوع استاد شما لازم دارید چه چیزهایی باید این محصلین یاد بگیرید اولاً مهندس كشاورزی باید داشته باشید ساختمان باید داشته باشید برای اینكه راجع‌ به مسكن می‌خواهید یاد بدهید پزشك باید داشته باشید اقتصاددان باید داشته باشید و به قول جناب آقای روحانی از اشخاصی كه در امور حقوق اساسی و امور داخلی كشور بصیر باشند می‌بایستی داشته باشید این‌ها را می‌خواهید از كجا بیاورید بالاخره باید از جایی بیاورید و استخدام بكنید آموزشگاه جدیدی تأسیس بكنید و به این اشخاص حقوق بدهید در حالی كه فعلاً در دانشگاه تهران با رفورمی كه ایجاد شده یعنی دپارلمان‌هایی كه تشكیل شده برای هر رشته به خصوص استادان خاصی هستند شاگرد می‌تواند برود در كلاس شركت بكند آن قسمت را یاد بگیرید بنده نمی‌دانم چرا دولت مایل است كه یك آموزشگاه به خصوص در كنار دانشگاه تهران به وجود بیاورد علاوه بر این همان وری كه مخبر محترم استدلال فرمودند این آموزشگاه فقط می‌تواند از دیپلم به بالا قبول كند حالا كه می‌تواند از دیپلم به بالا قبول كند پس دوره تحصیلیش دوره تحصیلی عالی است یعنی در حدود دوره تحصیلی است كه در دانشگاه می‌بایست باشد مطلب مهم دیگری كه بنده می‌خواهم بگویم در این دولت همیشه و به كرات گفته شده كه اقتصاد سالم باید با صرفه جویی توأم باشد حالا بنده نمی‌دانم این چه صرفه جویی است شما استاد مربوطه این مواد را در دانشگاه تهران دارید در دانشگاه‌های دیگر دارند از آن‌ها استفاده نمی‌كنید و می‌آئید یك دانشكده‌ای تأسیس می‌كنید این چه جور صرفه جویی است بنده نمی‌دانم دولت بیاید توضیح بدهد این روش با صرفه جویی كه دولت پیش گرفته است موافق است یا مخالف ممكن است ایراد بشود كه در بعضی جاها یعنی در دانشگاه تهران این كلاس عملی بشود نه من چنین نظری ندارم ممكن است در تمام مراكز استان‌هایی كه دانشگاه هست (نمایندگان - در همه جا نیست) در تهران كه این وسیله برای شما هست ایجاد بكنید در جاهایی كه دانشگاه هست از دانشكده‌های مربوط همان استان استفاده بشود منظور بنده این است كه نهایت صرفه‌جویی در هزینه به عمل بیاید (یك نفر از نمایندگان - این دانشكده نیست آموزشگاه است) اجازه بدهید استادش را بنده عرض می‌كنم از كجا می‌آورید استادی كه باید از دیپلمه به بالا را درس بدهد می‌بایست متخصص باشد مهندس كشاورزی باشد مهندس ساختمان باشد می‌بایست پزشك و اقتصاد دان باشد این‌ها را از كجا می‌خواهید بیاورید با صرفه‌جویی كه دنبالش دولت هست تطبیق می‌كند بفرمایید؟ اگر تطبیق می‌كند توضیح بدهید.

رئیس - آقای مهندس ارفع.

مهندس ارفع - با این كه بنده به نظریات همكار محترم همیشه احترام قائلم اما از بدی تصادف همیشه نظریات ما مقابل هم قرار می‌گیرد بنده باید به اطلاع آقایان برسانم كه وضع وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی ما خوشبختانه در حال حاضر به نحوی است كه متخصصین رشته‌های مختلف در داخل سازمان‌های دولتی ما وجود دارند امروز اگر بخواهید در مورد ترویج كشاورزی تعلیماتی به افراد بدهید بهترین متخصص ترویج كشاورزی در وزارت كشاورزی است نه در دانشكده كشاورزی ایجاد پارلمانی در رشته‌های مختلف دانشگاه تهران برای كسانی است كه یك دوره دانشگاهی را طی چهار سال پنج سال بخواهند طی كنند و در رشته مربوط به خودشان تخصص پیدا كنند برای این نیست كه یك دوره آموزشی كوتاه مدتی را كه ما می‌خواهیم مجموعه‌ای از اطلاعات عمومی در رشته‌های كشاورزی یا عمرانی باشد به افراد بدهیم كه آنها را بفرستیم در دپارتمان‌ها بگوییم به عنوان مستمع آزاد شما به نشینید آن جا استفاده كنید در حالی كه بهتر از آن‌ها متخصصین در داخل وزارتخانه‌ها وجود دارد مسئله دوم مسئله صرفه‌جویی در كار است با قانون فول تایم دانشگاه و بازپرداخت حق‌الزحمه‌ای كه می‌بایست وزارت كشاورزی به اشخاص بدهد و اینها را بیاورد برای تعلیماتی كه همان متخصصین در داخل كادرش و در سازمان مربوطه‌اش وجود دارد به نظر من درست نقض غرض است و نه تنها صرفه جویی نخواهد شد بلكه مقدار وقت اساتید دانشگاه را ما می‌گیریم و پول بیشتری را هم خواهیم داد و بدون این كه آن اشخاص واقعاً این مسئولیت را داشته باشند كه یك متخصص مربوطه مثلاً در داخل وزارت كشاورزی در رشته خودش دارد آن چه را كه بنده تجربه دارم در طول مدت خدماتم این است كه كلاس‌های اختصاصی كه در داخل وزارتخانه‌ها تشكیل شده و معلمین آنها متخصصین وزارتخانه مربوطه بوده‌اند اینها به مراتب بهتر توانسته‌اند با توجه به احتیاجات مملكت و با توجه به تجربیاتی كه در مملكت دارند مفید باشند و بهتر می‌توانند تعلیمات درست را بدهند تا دانشگاه كه صرف یك مشت تئوری‌هایی است كه به هیچ وجه با زندگی تجربی با هم آمیخته نشده امروز شما یك نفر متخصص ترویج كشاورزی كه مدت بیست سال در روستاها با كشاورزان در تماس بوده و تجربیاتی حاصل كرده و می‌داند كه احتیاجات واقعی در روستاهای ما چیست چه مسائلی مطرح می‌شود و مروج كشاورزی چطور باید آنها را هدایت و راهنمایی كند این به مراتب واردتر است تا استادی كه در دانشگاه از نظر تئوری مطالبی را به شاگرد یاد می‌دهد بنده نمی‌خواهم اسائه ادبی به مقام ارجمند استادان دانشگاه كرده باشم ولی منظورم این است كه هم ردیف همسان اساتید دانشگاه خوشبختانه در سازمان‌های دولتی متخصصینی داریم مضافاً به این كه این‌ها تجربیات عملی هم دارند (یك نفر از نمایندگان- آنها كجا درس خوانده‌اند) نه قربان ما الان متخصصینی در اختیار داریم كه درجه تحصیلات آنها اگر بالاتر از اساتید دانشگاه امروزی ما نباشد اقلاً در ردیف این‌ها هستند، اكثراً این‌ها فارغ التحصیلانی هستند كه از درجه مهندسی به بالا یعنی درجه M.S و یا Ph.D یا دكتر ایشان را در خارج گرفته‌اند در كادر وزارت خانه‌ها وجود دارند مضافاً به این كه ۲۰ سال ۵۱ سال اقلاً همین تحصیلات را با تجربه توأم كرده‌اند بنابراین از این حیث به هیچ وجه جای نگرانی نیست و این‌ها می‌توانند این آموزشگاه را اداره كنند (یكی از نمایندگان - اصلاً یك رشته جامعی در دانشگاه نیست كه بتواند همه این‌ها را داشته باشد؟)

رئیس - آقای وزیر كشاورزی.

سپهبد ریاحی (وزیر كشاورزی) - مثل این كه یك كمی از منظور داریم دور می‌افتیم متأسفانه بنده توضیحی عرض می‌كنم شاید به این اختلاف نظرها خاتمه داده شود هدف از تنظیم این ماده در این لایحه تكمیل منظوری است كه یكی از نمایندگان محترم در جلسه قبل راجع‌ به مدیریت در دهات فرمودند ایشان اشاره كردند كه در ده باید مدیریت ایجاد كرد من هم همین عقیده را دارم و فكر نمی‌كنم مخالفی وجود داشته باشد برای ایجاد این مدیریت بایستی اشخاص صالح كه اطلاعات لازم برای مدیریت در ده را داشته باشند تربیت كنیم و آنها را در استخدام دولت بیاوریم منظور این نیست كه ما دكتر بسازیم منظور این نیست كه تحصیلات عالیه بسازیم ما همه معتقد هستیم كه در مملكت ما دانشمند، عالم، دانا، دكتر، مهندس، لیسانس فراوان داریم آن چه كه كم داریم آن قشری است كه بایستی با عمل تماس داشته باشد یعنی برود در سطح ده منظور از تنظیم این ماده تهیه آن قشر است كه امروز از هر روز ضروری تر تشخیص داده می‌شود ما كه می‌خواهیم بنیان كار را از ده شروع كنیم مملكت را از ده شروع كنیم در عمران و آبادانی باید یك كادر داشته باشیم باز هم در این آئین نامه ماده‌ای است كه این‌ها باید هفت سال متمادی خدمت در سطح ده داشته باشند هر كارمند محترمی را كه بنده امسال بفرستم سال دیگر عریضه‌اش می‌آید كه آقا مرا منتقل كن به تهران یا منتقلم كن به اصفهان برای این كه نمی‌خواهد آن مشكلات ده را تحمل كند پس بنابراین ما قید قانونی در این ماده گذاشتیم كه این موظف است هفت سال تمام در سطح ده و بخش از معلومات خودش به كشاورزان استفاده بدهد این هم باز مطلب دیگر مطلب دیگر ما برای كسی كه قبول كند هفت سال عمرش را در ده بگذراند باید یك مزیتی قائل بشویم فقط با قربانت بروم و تصدقت گردم كافی نیست باید زندگیش درست بشود برود در ده هفت سال كتار كند یك فوق العاده‌ای بگیرد و یك صرفه‌جویی كند بعد كه بر می‌گردد به شره یك آدمی باشد كه یك سرمایه كوچك و مشروعی از حقوق حقه خودش كسب كرده باشد و بتواند به زندگانی خودش ادامه بدهد اینها مفهوم نظریاتی است كه در این ماده گنجانیده شده است همه ما به دانشگاه احترام می‌گذاریم همه ما دانشگاه را سطح عالی فرهنگ كشور می‌شناسیم هیچ كس مخالف این امر نیست ولی این یك آموزشگاه تخصصی است یك زمانی ممكن است احتیاج باشد ادامه می‌دهیم و یك زمانی ممكن است احتیاج نداشته باشیم تعطیل می‌شود هیچ دلیلی نیست كه ما همیشه این را ادامه بدهیم آموزشگاه نظیر این در مملكت فراوان داریم نمی‌دانم آقایان می‌دانند كه ما آموزشگاه جنگل داریم؟ دیپلمه را می‌گیریم می‌بریم یك سال دو سال با آن كار می‌كنیم نگهداری جنگل جنگل شناسی جنگل كاری بهش یاد می‌دهیم این دوره را نمی‌شود در دانشگاه یك دوره عمومی تلقی كرد این برای منظور خاصی و مقصود خاصی تهیه شده است اگر عرایضم برای جناب آقای دكتر مبین كافی باشد و اگر قبول بفرمایند كه این كار را نمی‌شود مربوط ساخت و تطبیق داد با دانشگاه ما دكتر سازی نمی‌خواهیم بكنیم لیسانسیه سازی نمی‌خواهیم بكنیم یك عده دیپلمه داوطلب را می‌گیریم برای یك مقصود معینی با یك مزایای مشخصی استخدام می‌كنیم و این‌ها برای ما كار می‌كنند و یكی از مشكلات مملكت ما این شده است كه هر كس یك دوره تخصصی را دید می‌خواهد برود در حد بالاتر این درست است كه فرهنگ می‌رود بالا ولی مملكت از دانش و فهم آن شخص استفاده نمی‌كند این باید بماند و خدمت بكند یك نفر كه در سطح ده مسئولیتی دارد باید عمرش را به عقیده بنده در سطح ده بگذراند تا دولت و ملت و مملكت ازش متمتع باشند (احسنت) موضوع دانشگاه مطرح نیست.

دكتر مبین - بنده مایل بودم كه یك توضیحی هم راجع ‌به صرفه‌جویی و حقوق استادان و دپارتمان‌هایی كه الان هست داده شود.

سپهبد ریاحی (وزیر كشاورزی) - بنده اولاً معتقد هستم ضمن این كه معلومات عالیه تمام اساتید دانشگاه را مورد احترام قرار می‌دهیم می‌گویم این رشته تحصیل احتیاج به معلومات خاصی دارد معلومات دكتر دانشگاهی نیست معلومات سطح دانشگاهی نیست نصفش معلومات تجربی است كه اشخاص در ضمن تجربیات اجتماعی به دست می‌آورند می‌فرمایید كه ما می‌خواهیم صرفه‌جویی كنیم، صرفه جویی در چی؟ در مكان مقصود است؟ مسلماً نمی‌آییم یك بودجه هنگفتی مصرف كنیم یك عمارت وسیعی بسازیم كه این كار انجام بشود اگر صرفه جویی در استاد است ما مطلقاً برای این كار استادی استخدام نخواهیم كرد سعی خواهیم كرد از متخصصینی كه در اختیار داریم و احیاناً متخصصینی كه در دانشكده‌ها وجود دارند استفاده كنیم و با همكاری همه این‌ها بتوانیم این كار تحصیل را انجام بدهیم و ضمن این كه اگر فكر می‌فرمایید این آموزشگاه بی‌خرج است اشتباه می‌كنید این آموزشگاه خرج دارد و به همه افراد باید حقوق داد حقوق كافی داد یك تعهد است بر بودجه دولت كه تصویب می‌فرمایید و لیكن به نتیجه‌اش وقتی توجه بفرمایید تصدیق می‌فرمایید كه این كار انجامش ضروری است.

رئیس - آقای دكتر مبین پیشنهادتان را پس گرفتید؟

دكتر مبین - با توضیحی كه جناب آقای وزیر كشاورزی فرمودند كه از متخصصین وزارت كشاورزی استفاده خواهد شد بنابراین آن صرفه جویی به عمل خواهد آمد پیشنهادم را پس گرفتم.

سپهبد ریاحی (وزیر كشاورزی) - جناب آقای دكتر مبین نصف آن استادان آموزشگاه كشاورزی كارمندان وزارت كشاورزی هستند معاون من مدیر كل من می‌رود درس می‌دهد و بر می‌گردد.

رئیس - پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد دوم ماده ۷ - تبصره ۱ و ۲ تلفیق شود به این ترتیب: كارمندان دیپلمه دولت مؤسسات وابسته كه سن آنها بیش از سی سال نباشد و كسانی كه دوره سیاهی ترویج و آبادانی را گذرانیده‌اند برای طی دوره عالی حق تقدم خواهند داشت.

دكتر مبین.

دکتر مبین ـ جواب بنده را ندادند جواب بنده را باید بدهند یا نه؟ راجع به کارمندان جواب داده نشد راجع به سپاهیان ترویج فرمودند.

رئیس ـ آقای دکتر یگانه بفرمائید.

دکتر یگانه ـ (وزیر مشاور) جناب آقای دکتر مبین چون تقسیم کارمندان بین دستگاههای مختلف دولتی یک مسأله ایست که باید بیشتر به برنامه‌های دولت و به نیازمندیهای دولت توجه کرد تا صرفه جویی اگر واقعاً دولت بکارمند خودش در دستگاه خودش احتیاج داشته باشد دیگر مورد ندارد که از دستگاه خودش خارج بکند او راببرد وارد آموزشگاه بکند برای سطح بخش یا ده البته اگر این کارمند برای وزارتخانه ضروری نبود دولت بانواع و اقسام می‌تواند کارمندان را تشویق بکند که وارد این آموزشگاه بشوند اجبار نمی‌شود کرد فردی را که بیاید یک آموزشگاهی را بگذراند از یک طرف هم نمی‌شود همینطور کارمندان دولت را بدون توجه به برنامه‌های مملکتی که هر کدام مایل شدند باین آموزشگاه بروند فقط اولویت برای خدمات بزرگی است که یک کسی انجام می‌دهد اصولا از نظر عدالت، اولویت در مقابل خدمات بزرگ است اینجا چون سپاهیان ترویج و آبادانی واقعاً در دهات می‌روند نزدیک بدو سال خدمت می‌کنند این است که در صورت تساوی شرائط همانطور که تیمسار فرمودند ممکن است خیلی مواردش نایاب و نادر باشد که دو نفر شرایطشان مساوی باشد النادر کالمعدوم است و تأمین نظر خانم دکتر فرخ رو پارسای باعرایض بنده خواهد شد و دستگاهی که برای خودش کارمندی را لازم دارد نمی‌تواند بصرف دادن اولویت او را از دستگاه خارج کند (دکتر مبین ـ کارمند در ادارات خدمت می‌کند حقوق می‌گیرد انجا هم حقوق می‌گیرد و خدمت می‌کند) من همین را عرض می‌کنم یکی کارمند است و حقوق می‌گیرد دیگری سپاه است و دو سال عمرش را در دهات می‌گذارند و حقوق او خیلی کمتر از کسی است که بعنوان کارمند در دستگاه دولت کار می‌کند (صحیح است).

رئیس ـ آقای دکتر مبین پس می‌گیرید ؟ .(دکتر مبین ـ رأی بگیرید) پیشنهاد آقای دکتر مبین یکمرتبه دیگر خوانده می‌شود و رأی می‌گیریم.

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

تبصره ۱ و ۲ تلفیق می‌شود باینترتیب کارمندان دیپلمه دولت و موسسات وابسته که سن آنها بیشتر از سی سال نباشد و کسانیکه دوره سپاه ترویج و آبادانی را گذارانیده‌اند برای طی دوره عالی حق تقدم خواهند داشت.

دکتر مبین.

رئیس ـ باین پیشنهاد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش مشکنم قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم مجلس شورای ملی

پیشنهاد مینمائیم تبصره ۳ماده ۷ بشرح زیر اصلاح شود:

وزارت کشاورزی در استخدام فارغ التحصیلهای آموزشگاه عالی ترویج و آبادانی بر سایر وزارتخانه‌ها و سایر سازمانهای دولتی حق تقدم خواهد داشت.

بدر صالحیان ـ جهانشاهی.

رئیس ـ آقای بدر صالحیان.

بدر صالحیان ـ همانطور که پیشنهاد را قرائت فرمودند بنده عقیده دارم وزارت کشاورزی به سایر سازمانها و وزارتخانه‌ها حق تقدم داشته باشد چون حق تقدم را ما فکر کردیم وزارت کشاورزی نسبت بسایر وزارتخانه‌ها داشته باشد برای اینکه این تبصره روشنتر و واضحتر باشد (صحیح است).

رئیس ـ آقای مهندس صائبی.

مهندس صائبی (مخبر کمیسیون کشاورزی)ـ سپاهیان ترویج و آبادانی بعد از انجام دوره خدمت چهار ماهه اینها تقسیم می‌شوند طبق یکی از مواد قانونی عده‌ای در اختیار وزارت کشاورزی عده‌ای در اختیار وزارت آبادانی و مسکن ونیز عده‌ای در اختیار وزارت اقتصاد و طبعاً بعد از آموزشگاه این اشخاصیکه از آموزشگاه بیرون خواهند آمد نظر اینست که چون وزارت کشاورزی احتیاج بیشتری دارد وزارت كشاورزی حق تقدم داشته باشد این درش مستتر است و حالا اگر یك جمله‌ای درش اضافه كنند مانعی نخواهد داشت.

رئیس - پیشنهاد آقایان بدر صالحیان و جهانشاهی یكبار دیگر خوانده می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماییم تبصره ۳ ماده ۷ به شرح زیر اصلاح شود.

وزارت كشاورزی در استخدام فارغ‌التحصیل‌های آموزشگاه عالی ترویج و آبادانی بر سایر وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی حق تقدم خواهد داشت.

بدر صالحیان - جهانشاهی.

رئیس - رأی می‌گیریم به این پیشنهاد خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد. ماده هفتم پیشنهاد دیگری ندارد. به ماده ۷ با این اصلاحات رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهش می‌كنم قیام بفرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۸ - مفاد مواد ۳ و ۵ و ۶ قانون سپاه بهداشت و همچنین آن قسمت از قوانین مربوط به تشكیل سپاه دانش كه با مواد این قانون مغایرت نداشته باشد در مورد افراد سپاه ترویج و آبادانی نیز لازم‌الرعایه خواهد بود و سپاهیان ترویج و آبادانی از نظر انجام خدمات ترویج و آبادانی تابع قوانین و مقررات وزارتخانه‌ای خواهند بود كه در آن انجام وظیفه می‌نمایند.

رئیس - نسبت به ماده ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۸ رای می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۹ - آئین‌نامه‌های لازم برای اجراء این قانون از طرف وزارتخانه‌های كشاورزی و آبادانی و مسكن و جنگ تنظیم و پس از تأیید شورای هماهنگی و تصویب هیئت وزیران قابل اجرا خواهد بود.

رئیس - آقای پاینده.

پاینده - برای بنده مایه تأسف و شاید بتوانم بگویم مایه كمال تأسف است كه یك قانون به این معتبری كه در حقیقت سنگ بنای آینده را محكم می‌كند درباره‌اش مسامحه نشده و باید عرض كنم با وجود این كه زبان فارسی در مدارس ما زیاد رواجی ندارد اگر بعضی از مواد این قانون را آقای دكتر یگانه معلم بودند و بنده آنجا شاگرد بودم و می‌نوشتم نمره هشت بیشتر به بنده نمی‌دادند البته درباره این قانون صحبتی كه می‌كنم برای این است كه یك طبقه‌ای را وقتی در مملكت به حكم قانون می‌گوییم تشریف ببرید در محفظه تاریخ بایستی طبقه دیگری را در جای آن بگذاریم و این قانون در حقیقت از یك خلاء اجتماعی جلوگیری می‌كند و از این جهت می‌شود گفت یكی از مهمترین قوانین كه در این مجلس تصویب می‌شود و همین قانون است اما راجع ‌به این قانون باز می‌بینیم وزارتخانه است وزارتخانه‌های فلان و بنده تعجب می‌كنم كه چرا روح زبان فارسی در این رعایت نشده و چرا ما به خودمان حق بدهیم كه به مواریث خودمان این جوری بی اعتنایی بشود به قول آقای پروین گفتند كه وزارتخانه ندارد و واقعاً هم درست گفتند در قانون هم جای مجاز گویی نیست در شعر است ما در قوانین باید مطالب را طوری بنویسیم كه با زبان اصیل فارسی درست دربیاید به علاوه موضوع دیگر وحدت اسلوب است یك قانونی كه تصویب شده و ظاهراً چیزی نباید گفت می‌گوید در بین وزراء وزیر كشاورزی وزیر آبادانی و تكرار كرده در ماده اول می‌گوید وزارتخانه‌ها در ماده ۱۲ می‌گوید وزارت فلان وزارت فلان در این ماده می‌گوید وزارتخانه‌های برای آن دوست عزیز كه آن روز دست به ریش تراشیده‌اش گرفت می‌خواهم عرض كنم ما وقتی می‌خواهیم صحبت كنیم می‌گوییم خانه حسن و تقی و نقی سوخت به بینید هیچ تكرار خانه لازم نیست كلمه (واو) عطف اگر آمد فعل شامل همه می‌شود حتی این تعبیری كه كردند كه می‌گوییم آقایان حسن و حسین این از غلط‌هایی است كه از اسلامبول آمد و تركیبات غلط تركی اسلامبولی است و ما در فارسی نداریم گذشته از این (وزارتخانه‌های) به هر حال درست نیست و اگر هم اصراری دارید چند وزارتخانه را با تكرار عطف كنید بسیار خوب وزارت اقتصاد و وزارت فلان آن هم همان طور كه عرض كردم لازم نیست مقائیس كوچه و بازار حاكم است بسیاری از موارد و مقیاسات زبان كوچه و بازار درست‌تر است مثلاً می‌گویند در طالش سیل آمده می‌گویند خانه حسن و حسین و تقی را آب برد هیچ تكرار نمی‌كنند كه خانه حسین و خانه حسن و اگر هم تكرار كنند عیبی ندارد و غلط نیست ولی لازم است وزارتخانه‌ها غلط است بنده پیشنهاد هم دادم استدعا دارم كه جناب آقای حاج مهندس صائبی بپذیرند و دیگر بیشتر ادامه ندهیم.

رئیس - آقای سعید وزیری.

سعید وزیری - بنده خوشبختانه یك تعصبی در مسائل مربوط به ناسیونالیسم ایران دارم و افتخار می‌كنم به این مطلب و همیشه این را گفته‌ام و در طی بیست و چند سال كار نویسندگی این را نوشته‌ام كه در ایران سه اصل پایه ناسیونالیسم ما است اصل شاهنشاهی، زبان فارسی، نوروز باستانی (احسنت) هر جا هر ساعت هر وقت من در آن جا باشم اگر كسی نسبت به یكی از این‌ها كوچكترین قصوری بكند من به او جواب می‌دهم چون اشاره فرمودید به نماینده‌ای كه آن روز دست به ریش گرفت و از شما خواهش كرد من بودم و من همیشه ولو به تلویح چیزی گفته باشم من در هر جا كه باشم خودم را معرفی می‌كنم آن من بودم به این مناسبت است كه جواب می‌دهم این جا مجلس شورای ملی است این جا جای سیاست است این جا یكی از اركان مملكت است جای بحث كردن در اصول و منافع مملكت است جای بحث در الفبا نیست در خارج این حرف‌ها را می‌شنوند البته بیرون خارج از ما نیست ولی مردم از ما توقع دارند كه ما در مسائل اساسی بحث كنیم درباره قوانین صحبت كنیم وقت مجلس شورای ملی را كه این مردم به ما مالیات می‌دهند ما با الفبا صرف نكنیم یك وقتی اشتباهاً كلمه‌ای گفته می‌شود توسط یك نفر ولی وقتی یكی از آقایان متأسفانه می‌گوید زبان فارسی در مدارس ما ترویج ندارد پس زبان چی ترویج دارد این شوخی ندارد این مقدسات مملكت ماست جزء اصول مملكت ماست اگر ما چیزی را بخواهیم شلوغ كنیم و بازار گرمی بكنیم آقا این معنی ندارد آقا این‌ها یعنی چه.

رئیس - آقای دكتر حسینی.

دكتر حسینی - بنده با كمال احترامی كه به جناب آقای پاینده دارم می‌خواستم عرض بكنم همان طوری كه دوست عزیزم آقای سعید وزیری بیان فرمودند ما سعی نكنیم كه مجلس را میدان بحث الفاظ بكنیم (احسنت) و واقعاً در مجلس بایستی مطالب اساسی‌تر اصولی‌تری عنوان بشود (صحیح است) نباید آقایان بنشینند كه صحبت بشود راجع ‌به الفاظ مثل دو طلبه كه بحث می‌كردند آیا قیمه باقاف است یا با غین كسی رسید و گفت طعم و مزه قیمه باید خوب باشد چه با قاف و چه با غین ضمن این كه مجلس باید از قید الفاظ رها باشد حتی‌الامكان باید سعی كند از تكرار الفاظ و كلماتی كه با زبان فارسی مغایرت دارد احتراز كند ولی در عین حال نباید زیادروی این كلمات تكیه كند و وقت مجلس گرفته بشود بنده گفتار خودم را با ذكر این شعر خاتمه می‌دهم:

سخن كز بهر حق گویی چه سریانی چه عبرانی

مكان كز بهر حق جویی چه جا بلقا چه جا بلسا

(آفرین).

رئیس - آقای مهندس صائبی.

مهندس صائبی (مخبر كمیسیون كشاورزی) - بنده می‌خواستم به همسفر عزیز خانه خدای خودم عرض كنم شاهدی از قانون اساسی كه نویسندگان آن فضلا و مردمان بلیغ و استاد زبان بودند به عرض آقایان برسانم و از آقایان دیگر خواهشم این است كه دیگر این موضوع را تكرار نكنند«فصل شانزدهم - كلیه قوانینی كه برای تشید مبانی دولت و سلطنت و انتظام امور مملكتی و اساس وزارتخانه‌ها لازم است باید به تصویب مجلس شورای ملی برسد» بنده دیگر عرضی ندارم و استدعا می‌كنم همكار عزیز بنده آقای حاج پاینده مطالب را تكرار نفرمایند.

رئیس - اجازه بفرمایید چون پیشنهادی كرده‌اند در مورد پیشنهاد هم توضیح بدهند پیشنهادات در ماده ۹ یكی از آقای پاینده و یكی از آقای پروین است كه هر دو موضوعش یكی است پیشنهاد آقای پاینده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

پیشنهاد می‌كنم كه در ماده ۹ وزارتخانه‌های به وزارت تبدیل شود.

پاینده.

رئیس - آقای پاینده بفرمایید.

پاینده ـ متأسفانه بعضی اوقات یک جیزی مد می‌شود وقتی هم که مد شد دیگر چیزی نباید گفت می‌گویند با ایراد به کلمات وقت مجلس را نگیرید مگر قانون جز در قالب کلمات ریخته می‌شود قانون غلطی از مجلس بگذرد و ما هم بیائیم بگوئیم وقت مجلس را نباید برای کلمات گرفته بشود جای بحث کلمات در مدارس است بنده وقتی عرض می‌کنم در مدارس ما متأسفانه زبان فارسی چنانکه باید مورد اعتنا نیست حالا هم تکرار می‌کنم به احساسات آقایان هم برنخورد چون این مطلب مورد اتفاق همه است و ما دیده‌ایم آقای محترمی که نثر را با (صاد) و ثوت را با سین مینوشته و بهش می‌گویند میگوید مگر ثروت از سرمایه نیست؟ بنابراین اگر بنده عرض کردم دلائلی هست و این قدر مسلم است که اینجا جای بحث در کلمات نیست ولی این هم خلاف شأن مجلس است اگر یک کلمه غلطی در قانون باشد بنده عرض می‌کنم وزارتخانه غلط است در آنجا هم اگر آمده قانون اساسی است محترم است ممکن است یک کلمه اش بطور کامل مطالعه نشده باشد بدلیل اینکه وزارتخانه‌های اقتصاد و آبادانی و مسکن بدو دلیل غلط است یکی اینکه (ها) جمع لازم ندارد ثایاً وزارت (خانه) ندارد ودر قانون جای شعر گفتن که نیست ما مجاز حق داشته باشیم نگوئیم معذلک بسته بنظر مجلس است.

رئیس ـ نظر دیگری راجع به پیشنهاد آقای پاینده نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد یکبار دیگر قرائت می‌شود که رأی بگیریم.

(بشرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم در ماده ۹ وزارتخانه‌های به وزارت تبدیل شود.

پاینده.

رئیس ـ رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای پاینده خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید: که در ماده ۹ وزارت اقتصاد نیز در آئین نامه هادخالت داشته باشد.

دکتر عدل طباطبائی.

رئیس ـ دکتر عدل طباطبائی.

دکتر عدل طباطبائی ـ احتیاج به توضیح زیادی ندارد چون در ماده اول برای تسعهخ صنایع آئین نامه را در وزارت اقتصاد می‌نویسد در این مورد هم لازم است کهوزارت اقتصاد دخالت داشته باشد.

رئیس ـ اقای دکتر یگانه.

دکتر یگانه (وزیر مشاور) ـ نظری که ابراز شد تقریباً نظیر نظری بود که جناب آقای روحانی در مورد وظایف وزارت کشور فرمودند البته بنده توضیح عرض می‌کنم این قانون با وظایف همه وزار تخانه هاو وظایف حتی تمام سازمانهای دولتی سرو کار دارد برای اینکه این قانون بقدری مهم است وحیطه شمولش بقدری است که شامل بیش از ۷۵ درصد جمعیت ایران می‌شود از این حیث وهم از این که ما در گفتن یک جمله عمران و یا یک جمله مسائل اداری واقعاً خود ما نمیدانیم که بسیار معانی موجود است وظایف وزارت خانه‌ها در مورد این قانون متفاوت است بعضی وزارتخانه‌ها واقعاً و در درجه اول با این قانون سرو کار دارند عبارت است از وزارت کشاورزی اگر در یک جا اسم وزارت اقتصاد برده می‌شود و اسم وزارت کشور برده نمی‌شود بهیچوجه معنی اش این نیست که وزارت کشور اضافه بشود و وزارت اقتصاد مسلماً نفعش در این قانون برابر وزارت کشاورزی و وزارت آبادانی و مسکن است چون یک سهمی از درآمدهای روستائی ما مرهون صنایع روستائی است که همانرا می‌خواهیم تقویت کنیم این است که در یک مسأله اگر اسم تعداد زیادی وزارتخانه بیاید مطلب طول می‌کشد این است برای اینکه تبعیض نشود همانطور که در ماده اول وزارت کشور اسم برده نشده ولی واقعاً مورد نظر هست اینجا هم وزارت اقتصاد نوشته نشده ولی البته تمام برنامه‌های دولتی از همکاری وزارتخانه‌ها تشکیل می‌شود و به نظر بنده با تصدیق و تأییدنظر جناب آقای دکتر عرض می‌کنم لزومی ندارد.

رئیس ـ آقای دکتر عدل طباطبائی پس گرفتید؟

دكتر عدل طباطبایی - اجازه می‌فرمایید توضیح عرض كنم.

رئیس - شما خودتان در ابتدا فرمودید توضیح لازم ندارد بنابراین پیشنهاد آقای دكتر عدل طباطبایی یكبار دیگر قرائت می‌شود.

(به شرح سابق قرائت شد)

رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای دكتر عدل طباطبایی خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهشم می‌كنم قیام فرمایند (چند نفری برخاستند) تصویب نشد. به ماده ۹ با اصلاحی كه با پیشنهاد آقای پاینده به عمل آمد رای می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد مواد الحاقی كه پیشنهاد شده است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

وزارت اقتصاد مكلف است برای توسعه و بهبود صنایع دستی روستایی در دهات وسایل لازم را تهیه كرده و در اختیار سپاه ترویج و آبادانی بگذارد.

دكتر الموتی.

رئیس - آقای دكتر الموتی قبلاً توضیح داده‌اند به این ماده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌كنم كه این تبصره یا ماده الحاقیه به لایحه اضافه شود.

ماده - برای امكان نظارت دقیق و تعیین میزان كارها و خدمات و اصلاحات انجام شده از طریق اجرای قانون دولت مكلف است كه با در نظر گرفتن كلیه شرایط برنامه‌ای تنظیم كند كه در هر سال انجام قسمتی از برنامه به وسیله اجرای این قانون تعهد شود و كارهای انجام گرفته پس از پایان هر دوره از سپاه ترویج به اطلاع مجلسین و به وسیله مطبوعات و اعلامیه‌های رسمی به اطلاع مردم برسد.

سعید وزیری.

رئیس - آقای سعید وزیری.

سعید وزیری - ما الان در دوران طی اجرای برنامه سوم هستیم برنامه پنجساله سوم، در حقیقت یك برنامه هفت ساله اول یك برنامه هفت ساله دوم و یك برنامه پنج ساله سوم ببخشید آقایان از شما سؤال می‌كنم اگر در قانون برنامه اول یك ماده گذاشته شده بود كه مجریان برنامه ملزم باشند كه هر سال گزارش درجایی آن را به یك جایی بدهند یا به مجلس شورای ملی بدهند بگویند آقا در سال اول این كار شد و سال دوم هم بیاید بگوید این كار شد آیا ما در پایان این برنامه هفت ساله باز هم مواجه با این وضع می‌شدیم؟ كه بگوییم هیچ چیز نشد؟ (صحیح است) می‌فرمایید صحیح است همین طور در برنامه دوم كه مطرح شد. مقرر بفرمایید همین ضمانت اجرا ولو این كه ضمانت اجرای خیلی مهمی هم نیست ولی لااقل ارزش را دارد كه دولت بیاید در مجلس بگوید كه این برنامه‌ای كه تنظیم كردید من سال اول این قدر را توانستم انجام بدهم بعد اگر از او سوال كردیم چرا كم بود او به ما جواب بدهد كه مابقی دارد و سال‌های بعد آن را انجام خواهم داد ما جوابش را بپذیریم كه بماند برای سال بعد (صحیح است) سؤال دیگری از آقایان می‌كنم اگر نظارت و مراقبت مستمر و دائمی مرحوم رضاشاه كبیر در آن كارهایی كه انجام می‌گرفت در راه‌آهن در جاده‌سازی كه هر دقیقه هر روز غفلتاً وقت و بی وقت راه می‌افتاد نظارت می‌كرد و توضیح می‌خواست نبود و نمی‌شد شما خیال می‌كنید این كارها انجام می‌گرفت؟ نمی‌گرفت (صحیح است) عرض كردم حضورتان این لایحه ترویج و آبادانی كه الان به صورت قانون آمده سه سال پیش اعلیحضرت همایونی چون فراموش نمی‌كنم ملت ایران هم فراموش نمی‌كند سه سال پیش آن را به صورت منشور و فرمان شش ماده‌ای اعلام فرمودند به دولت اسبق نمی‌خواهم اسم ببرم اما مثل این كه این فرمان را این طومار را این امر را اعلیحضرت نوشته بودند كه آن آقای نخست وزیر تا كنند كاغذ را و بگذارد در جیبش. آنجا تصریح كرده بود شاه مملكت كه گردان‌های آبادانی درست بكن ولی مثل این كه این كاغذ را برای یادگاری نوشته بودند برای او عیناً همین طور است حالا آمده به صورت قانون در آمده استدعا می‌كنم التماس می‌كنم كه به این پیشنهاد رای بدهید اگر جمله‌اش درست نیست اگر عبارت صحیح نیست استادان من نویسندگان این جا نشسته‌اند آقایان دكتر الموتی و نویسندگان دیگر طوری پیشنهاد را تنظیم بفرمایید كه در پایان هر دوره سپاه ترویج این دوره كه اسم می‌گذاریم مثل دوره سپاه بهداشت و سپاه دانش اینها دوره‌های نظام وظیفه است در پایان هر دوره نماینده دولت تشریف بیاورند در این جا گزارش بدهند كه در این دوره این كارها انجام گرفته و اطلاعش را هم به وسیله آمارها و برنامه‌ها به اطلاع مردم برسانند هم اثر كلی دارد از این كه دولت‌هایی كه این قانون را در طی سالیان سال اجرا خواهند كرد آن را مقدس بدانند این چیزی روی كاغذ نبود و موظف است كه هر سال بیاید گزارش بدهد و اقداماتش را بگوید و هم این كه انعكاس این كار در داخل مملكت در نظر مردم كه مشمول می‌دهند و بچه‌هایشان برای خدمت می‌روند به سپاه دانش طوری باشد كه بدانند یك ضمانت اجرایی هم برای این كار وجود دارد و این ماده الحاقی را اگر الان تصویب كردید كه این كار بشود عرض می‌كنم این در خارج كشور هم اهمیت دارد همه نمایندگان محترم متوجه هستند ما كه امروز پرچمدار یك جنبش علمی و فرهنگی با قیام پادشاه مملكت خودمان شده‌ایم برای مبارزه با بیسوادی همه اینها برای دیگران الگو می‌شود می‌خواهیم یك فرهنگ نو و یك تمدن نوی را از این دروازه جهان عرضه كنیم به جهانیان كه الاحسان بالاتمام باشد و به این ترتیب این قانون كامل باشد. (احسنت، احسنت).

رئیس - آقای وزیر كشاورزی.

سپهبد ریاحی (وزیر كشاورزی) - جناب آقای سعید وزیری فرمایشات شما سراپا صحیح بود و برای هر مجری باید كنترلی وجود داشته باشد (صحیح است) ولی به نظر بنده در یك لایحه خاصی برای اولین بار یك چنین موضوعی را گنجاندن من نگران هستم كه سایر برنامه‌ها را با این ترتیب از این امتیاز كه بایستی برنامه‌ای باشد و گزارشی باشد دور كنید جنابعالی نماینده محترم مجلس هستید توجه به عرضم بفرمایید شما در هر دقیقه و هر ساعت و هر روز جلسه مجلس علنی از وزیر كشاورزی یا هر وزیر دیگری در مورد پیشرفت هر برنامه‌ای حق استفسار دارید (صحیح است) این وظیفه قانونی است بر عهده سازمان برنامه ضمن ماده ۲۸ مربوط به سازمان برنامه موظف است كه در هر سال گزارش پیشرفت برنامه‌هایی كه از محل اعتبارات عمرانی انجام شده است به عرض مجلسین محترم سنا و شورا برساند این در قانون برنامه گنجانده شده است باز هم در این مورد گزارش لازم به عرض جنابعالی و سایرین خواهد رسید اما چرا بنده تصادفاً در مقابل فرمایش شما كمی مقاومت می‌كنم به نظر بنده آنچه كه شما از من وزیر كشاورزی می‌خواهید زیاد قابل اندازه گیری نیست بنده یك عده پرسنل را می‌خواهم برای تقویت پرسنلی كه به نام مروج در اختیار دارم كه بفرستم صحنه روستاها آنها را با اصول كشاورزی نوین آشنا كنم جوابی كه این برنامه انجام شده است ازدیاد تولید است و الّا در عمل نه من می‌توانم كنترل كنم و نه جنابعالی می‌توانید صحبت بنده را تأیید و تكذیب كنید وقتی ما بتوانیم سطح تولید را در واحد سطح بالا ببریم آن وقت است كه باید قبول كنیم كه این سرمایه ترویج مادرست عملی و اجرا شده است به نظر بنده در شأن مجلسین است كه قوانین را در حدود كلیات بگذرانند و دست و پای مجریان را در اجرای وظیفه باز بگذرانند و دست و پای مجریان را در اجرای وظیفه باز بگذارند ولی هر موقع و هر لحظه كه اراده كردند از مسئول امر توضیح بخواهند كه فلان برنامه چه شد در برنامه ترویج چه كرده‌ای حتی می‌توانند روزانه از بنده گزارش پیشرفت كار را استفسار بفرمایند و بپرسند همه را می‌توانید از من بخواهید من نمی‌توانم با جنابعالی معارضه‌ای داشته باشم بلكه همیشه هماهنگ بودیم شما به ناسیونالیزم ملی معتقد هستید من هم ایمانم همین است.

سعید وزیری - در شأن این دولت و در شأن این لایحه انقلابی است ولو این كه به عنوان یك انقلاب در قانونگذاری تلقی بشود از همین جا پایه بگذاریم.

سپهبد ریاحی (وزیر كشاورزی) - آن وقت من تصور می‌كنم آن لطفی كه با وزیر بهداری و وزیر فرهنگ داشتید با بنده ندارید در آن جا احتیاجی به این ضمانت نداشت ولی در مورد بنده اعتقاد به ضمانت دارید در هر حال اگر مجلس محترم رأی بدهند بنده مطیع هستم بنده این ماده را خوب می‌دانم و دو سه روز است كه بحث می‌كنیم بهتر است قانون تصویب شود که ما مشغول بکار شویم.

چند نفر از نمایندگان ـ پس گرفتند.

سعید وزیری ـ بنده پس نمی‌گیرم برای اینکه می‌خواهم ببینم این احسنتهائی که که نمایندگان به بنده فرمودند چقدر ارزش دارد.

رئیس ـ آقای مهندس آراسته مخالفید یا موافق ؟(مهندس آراسته ـ با پیشنهاد آقای سعید وزیری مخالفم) بفرمائید.

مهندس آراسته ـ بنده تصور می‌کنم تمام دولتها موظفند که نظارت مستمر بر تمام اموری که بعهده شان است داشته باشند هیچ ماده قانونی بخصوصی لازم ندارد چه برسد در لایحه‌ای که مشابهش در همین یکی دوماه و یا چند ماه پیش گذشته است و چنین ضمانت اجرائی گذاشته نشده است اگر دولتی نتواند یا نخواهد نظارت بکند بنده مثال می‌زنم از یک نشریه‌ای که در۵ و۶ ماه پیش بدست بنده رسید مربوط بود به سال ۴۱ از یکدستگاهی در همین مملکت در۱۴۰۰ ورق که حتماً بدست نمایندگان محترم هم رسیده است ولی بنده در قانون مربوط به آن کار هیچ ماده‌ای ندیدم که دولت را موظف کرده باشد که هر سال یک همچو گزارشی را هم بدهد سپاه دانش در لایحه اش همچو مادهای نیست ولی ماه به ماه اقداماتش را در مملکت بشکل یک جزوه چاپی در اختیار مردم می‌گذارد بنظر بنده گذاشتن این ماده در این قانون علاوه بر این یک عیب اصولی دارد یک عیب کلی از لحاظ تحت الشاع قرار دادن سایر وظایف وزارت کشاورزی مأمور میشوددر اینکه می‌رود همانطوری که آقای وزیر کشاورزی فرمودند بفکر تهیه کار و اجرا می‌افتد که روز بروز نت برداری و یادداشت برداری بکند که در سر موعد مقرر خدای نکرده، واوی، الفی، ازی، دری در آن گزارشی که می‌خواهم بدهم کسر نداشته باشد و از نظر بنده اگر جناب آقای سعید وزیری پس بگیرند بهتر است و بنده و رفقای بنده را هم متشکر می‌فرمایند.

رئیس ـ آقلی سعید وزیری.

سعید وزیری ـ بنده همانطوریکه ملاحظه فرمودید پیشنهادم را باین جهت پس می‌گیرم چون جناب آقای وزیر کشاورزی فرمودند خواهند آمد مرتباً گزارش بدهند و بنده چون برای شخص ایشان یک احترام خیلی خیلی زیادی قائلم برای همه احترام قائلم و بنده از این جهت پیشنهادم را مسترد می‌دارم (احسنت).

رئیس ـ ماده ۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ماده ۱۰ - دولت مأمور اجرای این قانون است.

رئیس ـ نسبت باین ماده نظری نیست ؟(اظهاری نشد) باین ماده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خوامش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات آخر لایحه مطرح است. آقای دکتر مبین تشریف بیاورید.

دکتر مبین ـ راجع به موضوع این لایحه که تبدیل بع قانون خواهد شد و بطور کلی فکر فوق العاده عالی است همینطور که همه ما میدانیم این فکر از افکار ابتکاری اعلیحضرت همایونی است ولی دولت در اجرای این فکر برای وصول باین هدف سیاست اقتصادی خودش را که قبلاً اعلام کرده در نظر نگرفته دولت بکرات گفته من سیاست صرفه جوئی در پیش گرفتم بنده دو قسمت راجع بصرفه جوئی دو ایراد داشتم یکی را با توجه بفرمایش جناب اقای وزیر کشاورزی که وعده دادند حتی از متخصصین خود وزارت کشاورزی استفاده کنند یعنی حقوق جدیدی داده نشود از استادان دانشگاه که آنها هم حقوق بگیر هستند حقئوق جدیدی برای این مورد تخصیص داده نشود بنده قانع شدم ولی در قسمت دوم سیاست صرفه جوئی بنده قانع نشدم اینجا گفته‌اند هر کس که وارد این آموزشگاه می‌شود باید دیپلمه باشد ممکن است کارمند دولت باشد یا نباشد تفاوتش چیست تفاوت دیپلمه کارمند دولت این است که در حال حاضر حقوق می‌گیرد ولی تفاوت دیپلمه غیر کارمند دولت این است که باید حقوق جدیدی بهش بدهیم این با سیاست صرفه جوئی مغایر است بنده هر چه استدعا کردم که اقا برای کارمند دیپلمه دولت حق تقدم قائل بشوید اگر خودش خواست بیاید واگر خودش قبول نکرده هیچ بنده نمی دانم برای چه؟ (سیفی ـ تکلیف بیکارها چیست ؟) دولت هیچوقت موظف نیست برای بیکارها ایجاد کار دولتی بکند (سیفی ـ دولت موظف است) ابداً، دولت در حدود امکانات خودش و در حدود بودجه خودش باید اقدام بکند نباید مالیات جدیدی وضع بکند که بکارها کار دولتی بدهد دولت وظیفه ارشاد دارد دولت نباید برای کسی که دنبال کار یا دنبل تحصیل کار نرفت برایش کار دولتی ایجاد بکند.

دکتر الموتی ـ وظیفه دولتها تهیه کار برای بیکاران است.

دکتر مبین ـ خیلی خوب، اگر شما استدلالتان این است ..

رئیس ـ آقای دکتر مبین مواد تصویب شده است کلیات آخر لایحه مطرح است راجع به کلیات صحبت بفرمائید.

دکتر مبین ـ بنده هم راجع به مواد و صرفه جوئی صحبت می‌کنم اگر منظور این است که از کارمندان فعلی از کارمندان داوطلب استفاده نشود و از اشخاص غیر کارمند بیاورند آن یک امری است علیحده دولت اگر چنین تصمیمی گرفته است که ما روشن بشویم ولی بنده عرض می‌کنم که این با سیاست ادعائی خود دولت یعنی با سیاست صرفه جوئیش تطبیق نمی‌کند.

دکتر الموتی ـ بهر حال دولتها موظفند همیشه برای مردم مملکت کار تهیه کنند این یک اصل مهم برنامه‌های اقتصاد دولت است.

رئیس ـ اقای کیهان یغمائی.

کیهان یغمائی ـ هر وقت که وزیر محترم جناب آقای وزیر کشاورزی با آنهمه لیاقت، جدیت و مراقبت بمجلس تشریف میاورند و یک فرمایشاتی میفرمایندبنده نسبت بسهم خودم از جانب یک عده‌ای از همشریهایم که وکالت دارم لذت می‌برم و امیدوار می‌شوم و هر وقت هم که فرمایشاتی فرمودند وعده هائی که دادند عمل فرمودند و حقاً و انصافاً دیده شد که در مورد رساندن بذر و در مورد کمک بکشاورزان آنچنان عمل کردند که تا به حال بی سابقه بوده است و بنده بسهم خودم تشکر می‌کنم (صحیح است) در کلیاتع و در تقاضا بنده از جناب آقای وزیر محترم کشاورزی دارم یکی اینکه یک وقت به بنده وعده فرمودند موقعیکه در کمیسیون کشاورزی در مورد اصلاحات ارضی خدمتشان شرفیاب بودم و همکاری داشتم پیشنهاد کردم که بنگاه ماشین آلات کشاورزی را ضمیمه کشاورزی را پیشرفت می‌دهد همین مطلب است امروز هم بنده پیشنهادی داده بودم همکار محترم جناب آقای مهندس معینی به بنده مسترد فرمودند و فرمودند در کلیات شفاهاً تذکر بدهید من هم اطاعت کردم و حالا از حضورشان استدعا دارم که این بنگاه را ضمیمه بفرمایند تا با این آلات و ادوات و ابزاری که موجب پیشرفت و توسعه کشاورزی و نفس لایحه راجع به ترویج خواهد بود و موثر است و عاطل و باطل در یک گوشه‌ای نماند بنده بیش از این توضیح نمی‌دهم چون خود تیمسار وزیر محترم کشاورزی باین جریان کاملا واقف هستند و همانطور که کارهای وزارت کشاورزی در محیط وزارت کشاورزی بسیارصحیح و خوب انجام می‌شود این موسسه هم ضمیمه شود تا کارش بهتر از این بشود مطلب دوم این بود که همه آقایان استحضار و تصدیق داشتند متأسفانه بنده را موکلینم احضار کردند در حوضخانه وبنذده وقت نکردم و در نتیجه پیشنهاد بنده قرائت نشد که این آموزشگاه عالی ترویج را اجازه بفرمایند بر حسب استدعای نمایندگان شهرستانها، دیگر در تهران تشکیل نشود این را گسترش بدهند به شهرستانها دولت خودش وعده داده است که تمرکز کارها را از تهران بردارد در تمام مراکز استانها در اغلب شهرستانها هم پادگان داریم هم لشکر و هم سپاه و هم تیپ داریم همه وسائلی که در تهران هست در آنجا‌ها هم هست بنده از حضورشان استدعا می‌کنم که مثل همه کارهای ایشان که واقعاً عادلانه است از تهران صرف نظر بفرمایند این آموزشگاه را در آئین نامه اجرائی گسترش بدهند بشهرستانها این استدعای بنده است باز هم تشکر می‌کنم بنام مردم مشهد و خراسان از جنابعالی حق شناسی می‌کنم همه روزه بنده نامه‌های زیادی دارم که بوعده‌ها عمل شده و تمام کشاورزان در حال حاضر با گرفتن بذر و مساعده آرد و قند دارند خدمت می‌کنند و امید است که انشاءالله طبیعت هم کمک کند بخواست خداوند متعال در سال آینده تولید بسیار خوب و بهتری داشته باشیم (احسنت).

رئیس ـ آقای وزیر کشاورزی.

سپهبد ریاحی (وزیر کشاورزی)ـ اغلب نمایندگان محترم ضمن فرمایشاتشان نسبت به بنده اظهار عطوفت خاصی می‌کنند (فولادوند ـ و بجا) البته من بر خودم می‌بالم اگر خدمتم مورد تأیید شورای ملی باشد (احسنت) ولیکن تقاضا می‌کنم بیش از این خجلم نفرمائید دوست دارم تا سر خدمت هستم تشویقم نکنند زمانی که از سر خدمت رفتم اگر خدمتم مورد تأیید بود جناب آقای کیهان یغمائی تشریف بیاورند اینجا و بفرمایند یادش بخیر خوب خدمت کرد (احسنت) یک در هزارآنچه من باید بکنم نمی‌کنم هنوز خودم از خودم خدا شاهد است راضی نیستم تلاش می‌کنم ولی مشکلات در مملکت مان فراوان است خودتان هم میدانید که مشکلات فراوان است اگر شما جناب آقای یغمائی در وضع من قرار می‌گرفتید و این سن پاشیها و این کارشکنیهای ناجوانمردانه را میدیدید که مثل دزد شبانه حمله می‌کنند خدا شاهد است می‌ترسیدید میرفتید کنار من همه اینها را تحمل می‌کنم برای اینکا این دولت تصمیم دارد وظیفه اش را انجام بدهد خیلی معذرت می‌خواهم این یک معترضه‌ای بود (فولادوند ـ از این سمپاشها برای دفع آفت استفاده بکنید) (خنده نمایندگان) در الیگودرز استفاده می‌کنیم (خنده نمایندگان) عرض کنم جناب آقای کیهان یغمائی در مورد انتقال بنگاه ماشین آلات کشاورزی بوزارت کشاورزی عمل خاتمه یافته است این توافق بین سازمان برنامه وزارت کشاورزی انجام شده تصویب نامه‌ای که باید تصویب شود در هیئت دولت است بنده فکر می‌کنم تا ۷ روز ده روز دیگر دولت باین کار برسد و تصویب شود و ابلاغ خواهد شد ضمن اینکه بعرضتان برسانم من وزیر کشاورزی میل دارم کم ابواب جمعی جمع کنم زیرا ابوابجمعی و مسئولیت زیاد داشتن و توانائی نداشتن خدای نکرده گناهی این وسط بگردن گرفته است ولی این کار انجام شده است و موضوع دیگری که فرمودید ما این سازمانهای آموزش را در خارج برپا کنیم شاید نتوانیم صد در صد نظر جناب عالی را تأمین کنیم زیرا احتیاج به استاد دارد احتیاج به زمین کشاورزی که رویش عمل بکنند دارد و همه جاد نداریم احتیاج به یک موسسات نمونه برای نشان دادن دارد ولی همه جا نداریم خود من فکرم این بود البته سپاه دانش را می‌شود و سپاه بهداشت را تا حدی ولی چوت احتیاج بمزارع نمونه داریم خوشبختانه خودتان کشاورز هستید و خوب میدانیم کار احتیاج بمزارع نمونه دارد &خیلی معذرت می‌خواهم که نمی‌توانم این مسئولیت را بطور کامل اجرا کنم.

رئیس ـ آقای کسرائی.

کسرائی ـ بنده صرفنظر کردم.

رئیس ـ آقای پاینده.

پاینده ـ ظاهراً بحث در کلیات باید خیلی کوتاه باشد و جای بحث در مواد هم نیست در کلیات است معذلک در مورد یک مطلبی که دوست بسیار عزیزم آقای دکتر مبین فرمودند راجع بصرفه جوئی چون این صرفه جوئی ممکن است مد بشود بنده خواستم بعنوان جزئیلت چند کلمه‌ای عرض کنم و مرخص بشوم، عرض کنم صرفه جوئی وقتیکه گفته می‌شود مسئله این نیست که خرج زائد نباید کرد در حالیکه دولت در اینجا یک لایحه ۱۴ هزار میلیون اورد و این رقمی است که در جیب بنده نمی‌گنجد ولی در مغزم چه عرض کنم و این خلاف رویه و ترتیب صرفه جوئی نیست دولت نیامده بگوید من خرج نمی‌کنم گفته من خرج واهی و بیجا و غلط و غیر لازم نمی‌کنم ولی چه خرجی لازم تر از اینکه عرض کردم یک طبقه‌ای را گفتیم برو یک طبقه‌ای باید بیاید والا این خلأ را کی پر می‌کند این انقلابی که در این مملکت شده است یک سردار بزرگی یک انقلابی را شروع کرده است بیک سرباز خودش گفته است که بروز یر سازی این انقلاب را بکن و در چهار چوب این انقلاب عمل بکن یکی از این قوانین که تصویب شده سپاه دانش است که در محل خودم رفته‌ام و دیده‌ام و کار این سپاهیان دانش واقعاً یکی از کارهای برجسته ورسا و خیلی خیره کننده این دوران است برای اینکه یک دیپلمه که می‌رود در یک ده مایه‌ای از فکر نو می‌برد و این دهاتی که بهر حال بسیارشان، البته نمی‌خواهم اهانت بکنم ولی بسیاری از اینها در حال قرون وسطائی زندگی می‌کنند از یک ده تا پنج فرسخ است ولی پنج قرن فاصله دارند که باید از این فاصله را از بین ببرد جز با یک تدابیری از این قبیل جز با یک کارهائی از این قبیل، بخصوص حالا که فرمودند آقای وزیر کشاورزی که ایشان را خجل نکنیم ایشان در معرض خجل شدن نیستند زیرا که مرد نجیب هیچوقت خجل نخواهد شد معذلک باحترام خود ایشان سکوت می‌کنم و نمی‌توانم این کلمه را عرض نکنم ولی آینده شاید قطعاً بگوید و تأیید کند که ایشان یکی از سربازان صمیمی پر کار لایق و نمی دانم (فولادوند ـ خوش بیان) خوش بیلن که بنده حسد می‌برم و خداوند بایشان توفی بدهد که بتوانند وظایفی را که در مقابل شاه مملکت بعهده دارند انجام بدهند و این مطلب را بنده می‌خواهم به ایشان عرض کنم کار شکنی در همه دنیا هست فقط در یکجا هیچ کس از کس دیگر بد نمی‌گوید و همه در مقابل قانون تسلیم هستند و آنهم کویر لوت است.

رئیس ـ آقای فولادوند.

فولادوندـ جناب آقای پاینده راجع به آینده صحبت کردند بنده گذشته تیمسار را میدانم که قرین افتخار است برای اینکه ایشان سرباز لا شرف با سواد زحمت کش جدی شاه ما هستند و این وظیفه ما است که بگوئیم و اگر نگوئیم به مملکت خیانت کرده‌ایم این قانون بزرگی است بدست شما سپرده شده انشاءاله بسلامتی، خدا بهمراه شما زیر سایه اعلیحضرت باین مملکت خدمت بکنید ما هم فدائی اعلیحضرت هستیم برای این حسن انتخاب.

رئیس ـ نظر دیگری در کلیات آخر نیست؟ (اظهاری نشد) به مجموع مواد لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود. آقای وزیر کشاورزی.

سپهبد ریاحی (وزیرکشاورزی) ـ بنده خواستم در این موقع که لایحه انقلابی تأسیس سپاه ترویج و آبادانی از تصویب نمایندگان محترم مجلس شورای ملی گذشت تشکر و سپاسگذاری دولت و وزرای مسئول قانون را به مجلس شورای ملی تقدیم بکنم (احسنت) عنایت و توجهی که نمایندگان محترم در تنفیذ این قانون پیشنهادی فرمودند در حقیقت دم عمل انجام شده یکی وفاداری به انقلاب بزرگ ملی ایران (صحیح است) که یکب از برنامه‌های آن تشکیل همین سپاه است و الحق بایستی نمایندگان محترم چنین روحیه‌ای را از خودشان نشان بدهند بنده فکر می‌کنم که شاید نظر دیگری هم در خلال این نهان بود و آن توجه نسبت به دولت خدمتگذار انقلاب شاه و ملت است (صحیح است) آقایان محترم نشستند و گفتند و برخاستند قانونی را تصویب فرمودند و به دولت ابلاغ می‌شود ولی من که مأمور اجرای این قانون هستم نمی‌گویم پایم می‌لرزد ولی وزنه بزرگی را روی شانه خود احساس می‌کنم و من امیدوارم شایستگی این خدمت را در پیشگاه شاهنشاه و در پیشگاه این مجلس محترم بدست بیاورم (احسنت ـ آفرین) امروز ملت ایران قدم در راهی گذاشته است که شاید سالها پیش باید قدم در این راه می‌گذاشت و لیکن بعلل مختلفی که همه آقایان بهتر از من میدانید انجام این عمل به تأخیر و تعویق افتاد تا روز ششم بهمن سال ۱۳۴۱ شاهنشاه بزرگ ما این شجاعت را از خود نشان داد که این انقلاب ملی را برای تمام شئون کشور ابلاغ (صحیح است) آقایان محترم صحبت از اتقلاب کردن کافی نیست عمل باید عمل انقلابی باشد با گفتن حلوا دهن شیرین نمی‌شود باید حلوا را پخت تا شیرینی احساس شود (فولادوند ـ و خورد) و خورد این انقلاب عظیمی را که در مملکت ما آغاز شده است اگر چنانچه در روح کلیه نمایندگان محترم مجلس در روح کلیه خدمتگزاران دولت و من جمله هیئت وزیران و در روح کلیه افراد ملت وجود نداشته باشد بعقیده بنده این انقلاب لنگش پیدا خواهد بود بایستی همه هم فکر وهماهنگ برای بثمر رساندن این انقلاب باشند من مثل همیشه برای تحکیم عرایضم استناد به بیانات خردمندانه شاهنشاه می‌کنم که خطاب به هیئت دولت و کارمندان دولت در روز عید مبعث یعنی دیروز را اینطور بیان فرمودند که ما با انجام انقلاب یک عمل شجاعانه‌ای را انجام داده‌ایم (صحیح است) هدف و منظور ما از این انقلاب بهبود وضع اکثریت ملت ایران است و جمعیت ملت ایران را برای اولین بار بیست و سه میلیون نام بردند جمعیت رو به افزایش باشد باید برای جمعیت آینده رفاه و آسایش فراهم کرد اعلیحضرت همایون شاهنشاه فرمودند بدون داشتن شجاعت ما به انجام یک امر انقلابی موفق نخواهیم شد (صحیح است) این شجاعت در تنظیم این قانون وجود داشته است و این شجاعت در افکار تمام مسئولین اجرای برنامه‌های انقلابی باید وجود داشته باشد ممکن است چندین جور وزارت کرد یا ریاست کرد یا دولت تشکیل داد یک دولت ممکن است دست بمالد با همه تعارف بکند هر که هر چه بگوید قربان اطاعت می‌کنم و انجام می‌دهم ولی انجام ندهد ولی یک دولتی هست که احتیاجات را برای این امر انقلابی با وضوح و صراحت باستحضار ملت ایران برساند یک دولتی است که امکانات را آنچه واقعیت دارد بعرض مجلسین و ملت ایران برساند یک دولت است که این شجاعت را دارد که اگر هم مورد تنقید یک عده‌ای افراد قرار گرفت عمل انقلابی خودش را انجام می‌دهد (آفرین) با اینکه تمام ملت ایران هماهنگ با این انقلاب است و من که این افتخار را دارم که هزاران کیلو متر در مملکتم مسافرت کردم برای اجرای قانون اصلاحات ارضی با تمام طبقات مختلف و بخوصوص روستائیان و روستا نشینان تماس گرفته‌ام این احساس را درک کرده‌ام که ملت ایران مفهوم انقلاب را میداند چیست (صحیح است) هر کس بزبان خود میداند و هر کس بکلام خود یک دکتر دانشگاه مثل یک دکتر دانشگاهی تجزیه و تحلیل می‌کند یک مرد روستائی بیسواد هم خدا گواه است بمن گفت که ما حاضریم فدای این انقلاب شاه بشویم پس بنابراین روحیه عموم برای انجام این انقلاب آمادگی دارد ولی این را قبول بکنید که پیشرفت یک انقلاب بدون فداکاری و از خود گذشتگی محال و ممتنع است (صحیح است) بنده می‌گویم انقلب در مملکت بشود همه کارها پیشرفت حاصل بکند ولی از شما مالیات خانه ایکه اجازه دادام نخواهید آیا این صحیح است؟ (نماینگان ـ خیر) آیا من سهمی در این انقلاب خواهم داشت بنظر بنده و تمام علما اقتصاد که اینجا حاضر هستند پیشرفت یک انقلاب فقط با نیروی ملی امکان پذیر است و بس تمام افراد ملت باید در پیشرفت این انقلاب دولتها را حمایت بکند مجلس باید انقلابی فکر کند و انقلابی عمل کند جسارت می‌کنم اگر می‌گویم این از زبان خود آقایان نماینگان که من اظهار می‌کنم (صحیح است) دولت بایستی انقلابی فکر کند و انقلابی عمل کند و بالاخره ملت باید هماهنگ این انقلاب باشد جناب آقای پاینده بیانات بسیار خوبی راجع بصرفه جوئی فرمودند این دولت دولتی است که مصمم است که صرفه جوئی کند یعنی از هزینه‌های بیهوده جلوگیری کند ولی این شجاعت را دارد که برای یک کار لازم هر چه قدر هزینه داشته باشد بمجلس شورای ملی ضمن بودجه پیشنهاد کند و تصویبش را خواستار بشود ممکن است بودجه‌ای را بمجلس شورای ملی بیاورد کمتر از بودجه سال قبل بنظز بنده آنوقت ما باید مورد مواخذه قرار بگیریم که مگر شما نمی‌خواهید اصلاحات بکنید مگر شما نمی‌خواهید انقلاب را به جلو برانید چطور می‌توانید با بودجه سال گذشته و یا کمتر از آن این عمل را انجام بدهید این وظیفه دولت‌ها است این وظیفه وزراء است این وظیفه کلیه مسئولین سازمانهاست که صرفه جوئی را وظیفه خود بدانند ولی خرج ضروری در موقعیکه ضرورت ایجاب بکند بایستی انجام بشود گفتن البته زیاد است نمی‌خواهم وقت آقایان را بگیرم چون وقت دیر است ولی بطور خلاصه عرض می‌کنم که افراد ملت چه فقیر چه غنی چه صاحب ملک چه بی ملک هر کدام بمناسبت استطاعت و برخورداری از نعمی که در این مملکت نصیبشان هست بایستی در راه اجرای انقلاب فداکاری کنند (صحیح است) هر کس که بامش بیش برفش بیشتر. اگر یک کشاورز روستا نشین با دادن یک ریال بابت افزایش قیمت نفت سهیم می‌شود در انقلاب ملی آنکسی که میلیونها در آمد دارد یا میلیونها ثروت دارد بهمان تناسب بایستی مالیات حقه دولت را بدهد تا دولت بتواند وظائفی را که بر عهده اش محول نیفرمائید انجام بدهد (صحیح است) عرایضی که می‌کنم امیدوارم مورد تأییدآقایان قرار بگیرد اگر ما میگوئیم ثروت باید بیشتر کمک کند نمیگوئیم ثروت ثروتمند را می‌گیریم خدا کند تمام افراد این مملمت ثروتمند باشند (احسنت) استطاعت داشته باشند ولی ما می‌خواهیم تمام ملت هماهنگ برای به ثمر رسیدن این انقلاب تا حد مقدور و استطاعت خودش کمک کند من بیقین میدانم اگر ما روستا نشینان را بحسلب این سهم گذاری در امر انقلاب ملی نمی‌کردیم حتماً از ما گله مند هم می‌شدند منتهی یک عده دایه از مادر عزیز تر بجای روستا صحبت می‌کنند امیدوارم با این عرض ایجاد شبه در آقایان نکنم وظیفه نمایندگان است که حقوق موکلین خود را حفظ بکنند وظیفه نمایندگان است که از دولت زندگی بهتر برای منطقه وکالتشان بخواهند ولیکن در قالب این صحبت‌ها نباید نظریات انقلاب ملی را ممزوج بکند این کوته بینی است به نظر من نقض غرض است و خیانت به انقلاب. عرضم را تمام می‌کنم باز هم متشکرم که آقایان نمایندگان با این حوصله و این دقت و بصیرت نسبت باین لایحه رأی دادند قطعاً بمجلس مجحترم سنا هم ارجاع خواهد شد آنجا هم دفاع خواهم کرد ملزم میدانم ماهی یکبار گزارشی خدمتتان عرض بکنم که مادر چه راهی هستیم اگر حمل بر خود ستائی نفرمائید (نمایندگان متشکریم) بنده راجع بگندم و تقسیم بذر که مکرر نمایندگان محترم در اینجا اشاره فرمودید من کمتر اشاره کردم عرض کردم خدمتی که دولت می‌کند نبایستی توأم با منت باشد بصورت گزارش صحیح است بایستی ما مجلس محترم را در جریان پیشرفت کار، وارد کردن، تخلیه کردن و توزیع گنم بگذاریم ولی من همیشه نگران بودم که یکمرتبه این حرف را بزنند که سپهبد ریاحی می‌خواهد خدمات خودش را برخ بکشد چنین چیزی نیست این دولت سعی می‌کند که همه کارها را با شجاعت با استحکام انجام دهد و امیدوار هستیم که این خدمت ما مورد تأیید مجلس قرار بگیرد عرض دیگری ندارم موفقیت همه را خواستارم (احسنت، احسنت).

- تعیین موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه

۵- تعیین موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه

رئیس ـ با اجازه خانمها و آقایان بقیه دستور امروز را بجلسه بعد موکول می‌کنیم جلسه را ختم می‌کنیم جلسه بعد روز یکشنبه ساعت ۹ صبح خواهد بود.

(جلسه پنجاه و پنج دقیقه بعد از ظهر ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی ـ مهندس عبدالله ریاضی.