مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۰ اردیبهشت ۱۳۲۳ نشست ۲۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
جلسه ۲۵
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه دهم اردی بهشت ماه ۱۳۲۳
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- اعلام جرم نسبت بآقای تدین از طرف آقای سید محمد طباطبائی
۳- قرائت گزارش کمیسیون عرایض راجع به نتیجه رسیدگی به اعلام جرم آقایان سهیلی و تدین
۴- مذاکره و تصویب نمایندگی آقایان شریعت زاده و یمین اسفندیاری و رحمان قلی خلعت بری
۵- مذاکره و تصویب نمایندگی آقایان حسین تهرانی و فیروز آبادی
۶- تقدیم لایحه مربوط بترتیب امور زندان
۷- موقع ودستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت قبل از ظهر بریاست آقای امیرتیمور (نایب رئیس) تشکیل گردید
صورت مجلس روز پنجشنبه ۷ اردی بهشت ماه را آقای طوسی (منشی) قرائت نمودند.
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
نایب رئیس- در صورت جلسه نظری نیست؟
کاظمی- گزارش روز پنج شنبه مبنی بر اعتبارنامه آقای شریعت زاده مطرح بود بنده مخالفت کردم قید نشده است
نایب رئیس- اصلاح می‌شود. آقای دکتر راد منش
دکتر رادمنش- نام بنده جزء غائبین بی اجازه ثبت شده است در صورتی که بنده کتباً بدفتر مجلس اطلاع داده‌ام و هم بوسیله همکاران محترم بنده شفاهاً تذکر داده‌ام در صورتی که همیشه بنده را جزو غائبین بی اجازه ثبت می‌کنند مثل این که تعمداً این کار را می‌کنند
نایب رئیس- تعمدی نبوده است اصلاح می‌شود آقای دکتر معظمی
دکتر معظمی- راجع به پیشنهاد آقای فرمانفرمائیان بنده می‌خواستم عرض کنم که سوء تفاهمی نشود آقای فرمانفرمائیان روزهای چهارشنبه را مخصوص سئوال از آقایان وزراء پیشنهاد فرمودند ولی نطق قبل از دستور و بعد از دستور را از بین نبرده‌اند بنابراین نطق قبل از دستور در هر جلسه بحال خودش باقی است.
نایب رئیس- آنچه که مجلس نسبت به پیشنهاد آقای فرمانفرمائیان رأی داد راجع به سئوالات تنها نبود در جلسه قبل این طور موافقت شد که نطقهای قبل از دستور هم روزهای چهارشنبه باشد و حالا البته باز بسته بتصویب مجلس است.
نایب رئیس- آقای هاشمی
هاشمی- اینکه آقای دکتر رادمنش فرمودند تعمدی بوده است خیر اینطور نیست جریانی دارد که باید برود کمیسیون و الا عذر جناب عالی کاملاً موجه بوده و اصلاح هم می‌شود.
نایب رئیس- آقای روحی
روحی- بنده از آقای وزیر خارجه سئوالی کرده‌ام که باید زودتر برای جواب حاضر شوند
نایب رئیس- آقای فرمانفرمائیان
فرمانفرمائیان- بنده خواستم توضیحی عرض کنم که نسبت به پیشنهادی که کرده بودم عرض نکردم که نطق قبل از دستور بکلی موقوف شود و منحصراً در روزهای چهارشنبه باشد البته ممکن است یک موقعی ضرورت ایجاب کند که قبل از دستور صحبت شود ولی در واقع روزهای چهارشنبه بطور کلی روز سئوال از آقایان وزراء و نطقهای قبل از دستور باشد.
نایب رئیس- دیگر نظری در صورت جلسه نیست (گفته شد- خیر) صورت جلسه تصویب شد عده‌ای از آقایان اجازه خواسته‌اند که قبل از دستور صحبت کنند آقای اردلان
اردلان- بنده مخالفم به این که قبل از دستور صحبت کنند
نایب رئیس- آقای سیف پور فاطمی
سیف پور فاطمی- بنده موافقم
نایب رئیس- آقای اردلان
اردلان- بنده عرض می‌کنم که روز اول آمدیم ۶۴ اعتبارنامه را تصویب کردیم و بعد خیال می‌کردیم که بقیه اعتبارنامه‌ها را هم بهمان سرعت تصویب خواهیم کرد بعد متأسفانه این کار را نکردیم امروز ۵ اعتبارنامه در دستور داریم اگر اینها را امروز بگذرانیم یک کاری از پیش برده‌ایم و الا فایده اش چیست نطقهای قبل از دستور این را آقایان موافقت بفرمایند که امروز ما اعتبارنامه‌ها را تصویب کنیم بعد وارد کارهای دیگر بشویم
نایب رئیس- آقای سیف پور فاطمی
سیف پور فاطمی- گرفتهاریهائی در مملکت ایجاد شده اگر حل نشود سرایت می‌کند به سایر نقاط گرو کارگران اصفهان به شیراز سرایت کرده است و به سایر جاها کم سرایت خواهد کرد اصول مالکیت در مملکت ملغی شده است (با حالت عصبانی) مجلس باید رسیدگی کند و تکلیف را معین کند بنده از روی اسناد و مدارک می‌آیم ثابت می‌کنم که در اصفهان وصول مالکیت ملغی شده است این امر باید در مجلس حل شود مخصوصاً خواهش می‌کنم آقای دکتر رادمنش و آقای اسکندری و آقای دکتر کشاورز تشریف ببرند اصفهان و روز سیاه اهالی آنجا را مشاهده کنند و به بینند که آیا در اصفهان این قضایا واقع شده است یا نشده است اگر واقع نشده است من مسئولم مجلس بنده را بمجازات برساند یک مبالغ زیادی در حدود ششصد میلیون مال مردم را برده‌اند برئیس الوزراء شکایت کرده‌ام بنده تمنی می‌کنم که مجلس هم باین قضایا توجه کند (یکی از نمایندگان- این طور نیست)
نایب رئیس- آقایانیکه موافقت می‌فرمایند که مجلس وارد دستور شود قیام نمایند (عده کمی برخاستند) تصویب شد آقای طباطبائی
- اعلام جرم نسبت به آقای تدین وزیر کشور سابق از طرف آقای سید محمد طباطبائی
۲- اعلام جرم نسبت به آقای تدین وزیر کشور سابق از طرف آقای سید محمد طباطبائی
طباطبائی- بنده در جلسه گذشته در تالار جلسه نبودم بعد مطلع شدم که از وزارت دادگستری یا از وزارت دارائی مراسله‌ای رسیده است علی ای حال من در جلسه حاضر نبودم راجع بحرومیت یکی از وزرای سابق تصادفاً جلسه گذشته و جلسه اسبق اجازه خواسته بودم که در همان باب اطلاعاتی که به من رسیده بود و یکی از رفقای محترم مجلسیمان هم کاملا وارد بود و اطلاع داشت آنرا بعرض مجلس برسانم و تعقیب آن شخص را مطابق قانون و مقررات تقاضا کنم و حالا مشروحة را که قبلا تهیه کرده بودم اگر اجازه بفرمائید می‌خوانم و تقدیم مقام ریاست می‌کنم:
(مجلس شورای ملی در سنه گذشته آقای سید محمد تدین ظاهراً بعنوان تنظیمات خواربار آذربایجان و معناً برای سوء استفاده از مقام خود مبادرت بمسافرت نموده و در نتیجه عمل ذیل را بضرر دولت و سوء استفاده شخصی انجام داده است نرخ گندم در بازار آزاد حداکثر تنی هفت هزار ریال و قند و شکر کیلوئی ۱۳۰ ریال و شکر ۱۲۰ ریال معامله میشده است. آقای تدین پنج هزار تن گندم بوسیله آقا بزرگ ابراهیمی و عبدالله خدیوی بدون اعلان مناقصه خریداری نموده و قیمت آنرا از قرار ۱۲۰ کیلو قند و شکر تحویل نموده است در صورتیکه عده‌ای پیشنهاد داده بودند که با ۷۵ کیلو قند و شکر در مقابل یک تن گندم تحویل نمایند ولی آقای تدین بضرر دولت ۱۲۰ کیلو قند و شکر در مقابل یک تن گندم تحویل نموده است که خسارت دول از این عمل مقداریکه مبادله شده است عبارت است از ۱۶۵۷۵۰۰۰ ریال و با اینکه این جنس بایستی در تبریز تحویل می‌شد معادل/۱۵۴۲۵۰۰۰ ریال نیز مصرف حمل جنس کرده‌اند که جمعاً خسارت دولت عبارت است از ۳۲۰۰۰۰۰۰ ریال و آقای تدین/۱۵۰۰۰۰۰۰ ریال نیز بدون رعایت مقررات قانون چک صادر کرده و به آقا بزرگ ابراهیمی پرداخته است که بهمین وسیله سوء استفاده هائی بعمل آمده است علاوه بر عملیات فوق الذکر برای جابجا کرد این مقدار قند و شکر که مورد سوء استفاده واقع شده مرتکب خلاف دیگری نیز شده‌اند زیرا قند و شکری که برای حفظ صحت فقراء و بیچارگان بهر فردی ۵۰۰ گرم در ماه داده می‌شد به ۳۰۰ گرم تقلیل داده تا بتوانند محل قند و شکر مورد سوء استفاده شخصی را پر نمایند علیهذا طبق ماده ۱۵۳ قانون کیفر همگانی و ماده ۱ و جزء ۲ از ماده ۲ قانون محاکمه وزراء نسبت به آقای تدین اعلام جرم نموده و تعقیب کیفری او را تقاضا می‌نمایم) این را بنده بامداد امضاء کردم و اگر لازم شد بعد با مرکب امضاء می‌کنم.
جمعی از نمایندگان- دستور.
- قرائت گزارش کمیسیون عرایض راجع به نتیجه رسیدگی به اعلام جرم آقایان سهیلی و تدین
۳- قرائت گزارش کمیسیون عرایض راجع به نتیجه رسیدگی به اعلام جرم آقایان سهیلی و تدین
نایب رئیس- آقایان اجازه می‌فرمایند وارد دستور شویم (اظهار شد- بلی) گزارشی از کیمسیون عرایض رسیده است بعرض مجلس شورای ملی می‌رسد:
مجلس شورای ملی- خبر کمیسیون عرایض راجع باعلام جرمی که آقای مهدی فرخ نماینده محترم مجلس نسبت به آقای علی سهیلی نخست وزیر پیشین و آقای تدین وزیر کشور پیشین نموده بودند به پیوست تقدیم می‌شود.
خبر کمیسیون عرایض:
در موضوع اعلام جرمی که آقای مهدی فرخ نماینده محترم مجلس نسبت به آقای علی سهیلی نخست وزیر پیشین بشرح زیر نموده‌اند.
موضوع مداخله و اعمال نظر در انتخابات بندرعباس.
۱- پیش نویس تلگرافی بدون تاریخ و شماره ملاحظه شد بفاد اینکه آقای دکتر مصباح زاده را فراموش ننمائید.
۲- تلگراف شماره ۳۰۳۷ فرماندار بندرعباس خطاب به آقای نخست وزیر بمفاد اینکه ۱۵۵۹ طاعت می‌شود در صورتیکه برای پیش نویس بدون شماره و تاریخ بالا آثاری در دفتر نخست وزیر ملاحظه نشد.
۳- پیش نویس تلگراف بدون تاریخ و شماره خط آقای علی سهیلی به فرماندار بندرعباس بماد اینکه راجع به انتخابات لازم است نهایت بیطرفی را اعمال و بکلی از هر نوع مداخله احتمالی خودداری نمائید.
موضوع مداخله و اعمال نظر در انتخابات شهرضا:
۱- پیش نویس بدون تاریخ و شماره بمفاد اینکه ۴۰۶ نظر همان است که حضوراً مذاکره شد اهتمام نمائید همانطور عمل شود ممکن است انتخابات چند روز تأخیر افتد.
۲- تلگراف شماره ۱۲۸۹ مورخ ۲۲/۷/۱۹ صادره از طرف نخست وزیر خطاب بفرماندار شهرضا بمفاد اینکه
یکی از کاندیدهای آنجا از دخالت شما در امر انتخابات شکایت دارد مقتضی است خود را حفظ نمائید تا شکایتی پیش نیاید.
۳- پاسخ فرماندار شهرضا به تلگراف بالا طی شماره ۳۲۳ بمفاد اینکه انتخابات شروع نشده اوامر مبارک کاملا بموقع اجرا گذارده خواهد شد.
۴- تلگراف شماره ۱۹۱۵ مورخه ۲۲/۱۰/۲۸ بامضای آقای علی سهیلی نخست وزیر خطاب به آقای بهرامی استاندار استان دهم بمفاد اینکه چون آزادی انتخابات شهرضا مورد نظر است به مأمورین حوزة انتخابی ابلاغ فرمائید از هر گونه مداخله خودداری و بر طبق وظایف خود ناظر جریان انتخابات و حفظ انتظامات باشند.
۵- تلگراف شماره ۱۹۱۶ مورخه ۲۸/۱۰/۲۲ صادره از طرف آقای علی سهیلی نخست وزیر خطاب به سرلشکر جهانبانی بماد اینکه چون آزادی انتخابات شهرضا مورد نظر است به لشکر ۹ و ژاندرمری اصفهان و شهرضا و لنچان و مخصوصاً ابرقو دستور فرمائید از هر گونه مداخله خودداری و فقط مراقب انتظامات باشند.
۶- پاسخ تلگراف شماره ۱۹۱۶ بشماره ۵۰۹۶ مورخه ۲۲/۱۱/۲ امضاء سرلشکر جهانبانی عنوان نخست وزیر که مفاد امریه ۱۹۱۶ بموقع اجرا گذارده شد.
۷- دو گزارش دیگر بشماره‌های ۴۰۶ و۴۷۱ مورخه ۲۲/۸/۱۷ بامضای آقای میکده فرماندار شهرضا ملاحظه شد که توضیحاتی در اطراف وضعیت انتخابات آن حوزه و زمینه کاندیدها و تمایلات اشخاص و معرفی کاندیدای دیگر از طرف خود او است و بطور خلاصه کسب دستور کرده است.
کمیسیون عرایض برعایت مفاد ماده سوم قانون محاکمه وزراء با مراجعه بمدارک پیوست بورقه اعلام جرم و ملاحظه اصل و رونوشت تلگرافات و مدارک ارسالی از دفتر نخست وزیری در هر دو موضوع فوق ادامة تحقیقات را باتفاق آراء غیر لازم میداند.
در موضوع اعلام جرمی که آقای مهدی فرخ نماینده محترم مجلس نسبت به آقای سید محمد تدین وزیر کشور سابق نموده‌اند:
موضوع مداخله و اعمال نظر در موضوع انتخابات بندرعباس:
۱- تلگراف صادره از وزارت کشور بشماره ۱۱۳۹ مورخه ۲۲/۸/۲۳ خطاب به فرمانداری بندرعباس بمفاد اینکه نظریه مطالعة فرمانداری نسبت بزمینة اشخاص برای انتخابات فوراً تلگرافید.
۲- تلگراف شماره ۳۰۳۸ فرمانداری بندرعباس بمفاد اینکه کاندیدهای انتخابات اینجا بترتیب زیر از اینقرار است اول- دکتر مصباح زاده. دوم- مشیردوانی. سوم- گله داری
۳- تلگراف شماره ۱۲۲۹ مورخه ۲۲/۹/۱۳ صادره از وزارت کشور بفرمانداری بندرعباس بمفاد اینکه البته اولی مقدم است.
۴- تلگراف شماره ۱۲۳۴ مورخه ۲۲/۹/۱۳ وزارت کشور تعقیب شماره ۱۲۲۹ بعنوان فرماندار بندرعباس بمفاد اینکه عمل شما باید غیر محسوس و بکلی محرمانه باشد.
موضوع مداخله و اعمال نظر در انتخابات زاهدان.
۱- تلگراف شماره ۱۰۴۹ مورخه ۲۲/۸/۹ صادره از وزارت کشور بنام فرماندار زاهدان بمفاد اینکه در تعقیب تلگرافات سابق لزوماً تذکر می‌دهم که صلاح کشور در این است که نمایندة بلوچستان بلوچ باشد و بجهاتی آقای ریگی نمایندة فعلی که مدتی است آشنا باوضاع و احوال شده بغیر ترجیح دارد لعذا لازم است با نهایت دقت ترتیب این کار را بدهید تا دستور رفع توقیف داده شود در موضوع انتخابات شهرضا مدارکی بر مداخلة غیر قانونی وزارت کشور مشاهده نشد کمیسیون عرایض برعایت مفاد ماده سوم قانون محاکمه وزراء با مراجعه بمدرک پیوست بورقة اعلام جرم ومداخلة اصل و رونوشت مصدق تلگرافات و مدارک ارسالی از وزارت کشور در موضوع انتخابات بندرعباس و بلوچستان ادامة تحقیقات را باتفاق آراء لازم میداند.
نایب رئیس- به کمیسیون دادگستری مراجعه می‌شود.
- مذاکره و تصویب نمایندگی آقای شریعت زاده و یمین اسفندیاری و رحمن قلی خلعت بری
۴- مذاکره و تصویب نمایندگی آقای شریعت زاده و یمین اسفندیاری و رحمن قلی خلعت بری
نایب رئیس- گزارضش شعبه دوم راجع بانتخابات بابل و رد نمایندگی آقای شریعت زاده مطرح است آقای کاظمی
کاظمی- مطالبی که بعرض مجلس شورای ملی می‌خواهم برسانم برای روشن شدن یک حقیقتی است و مقصود دفاع از آقای شریعت زاده نیست و امیدوارم بتوانم این مقصود و منظور را بوجه اکمل انجام بدهم و توجه نمایندگان محترم را باین موضوع جلب کنم. راجع به شخصیت آقای شریعت زاده و سوابق زندگانی و معروفیتشان در مازندران محتاج به طول و تفصیل زیاد نیست و تصور می‌کنم همة آقایان نمایندگان محترم کم و بیش آگاه هستند (صحیح است) ولی باحتمال اینکه شاید بعضی از آقایان نمایندگان بطور کافی ایشان را نشناسند این است که خیلی مختصر مراتب فضلی و خانوادگی ایشان را بعرض مجلس شورای ملی میرسانم آقای شریعت زاده از خانواده‌های خیلی معروف مازندران هستند و یکی از خوانواده هائی است که در مازندران به فضل و تقوی شهرت زیادی دارند (صحیح است) پدر آقای شریعت زاده مرحوم حاج میرزا حسین مجتهد آملی است و جدش مرحوم حاج شیخ اسمعیل مجتهد است که معاصر با مرحوم آقا میرزا محمد تقی نوری معروف بوده که مقلد عمومی کل ایران وجد اعلایش مرحوم حاج میرزا حسن آملی است و از طرف مادری آقای شریعت زاده نواده مرحوم اسدالله خان سه کوهی است که یکی از رجال خیلی معروف و بزرگ مازندران است. آقای شریعت زاده در سن سیزده چهارده سالگی پس از اینکه مقدمات تحصیلاتشان را در فارس و عربی بحد کمال رساندند جزو اشخاصی بود که در آن مدارسی که در آن وقت بیشتر از چند مدرسه هم نبوده است که از جملع مدرسه اسلامیه بوده است که بوسیله آقای میرزا سید محمد طباطبائی پدر آقای میرزا سید محمد صادق طباطبائی رئیس فعلی مجلس شورای ملی ریاست آن مدرسه را بعهده داشتند در آن مدرسه مشغول تحصیل شدند و حدود تحصیلات آن وقت بالاتر از تحصیلات ابتدائی کنونی بودهاست و در مدرسه بشهادت معلمینی که الان هستند ایشان را برجسته ترین و با هوش ترین و پیشقدمترین سایر شاگردها بوده‌اند. بعد از مدتی یک مدرسه‌ای در تهران درست می‌شود که مرحوم مظفرالدین شاه در سفر سوم فرنگستانش این مدرسه را که بنام مدرسه مهندسی فلاحتی بود درست می‌کند و معلمینی از بلژیک و فرانسه می‌آورد و تقریباً اول مدرسه بوده است که با اصول تدریس اروپا درس میداده است. در آنجا شروع بکار می‌کند و تحصیلاتشان در علوم طبیعی و ریاضی و سایر قسمتها که درس داده میشده است ایشان بهترین شاگرد بوده‌اند وبعداً به تکمیل فقه و اصول و حکمت و فلسفه می‌پردازند در این علوم و فنون مبرزیت هائی و پیشقدمی‌های بسیاری پیدا می‌کند و بالاخره پس از طی این مسائل در موقعی که مرحوم مشیرالدوله میرزا حسن خان مشیرالدوله اولین تشکیلات قضائی ایران را می‌دادند و عناصر صالح و مبرز و پاک را در مملکت جمع می‌کردند در بین ۷۰ نفر که در آنوقت امتحان می‌دادند و آقای شریعت زاده به موجب حکم وزارتی که در دست دارند و در خود حکم ذکر شده است در امتحان شاگرد اول می‌شوند و پس از مدت مختصری معاون مدعی العموم استیناف می‌شوند و پس از فاصله کمی می‌شوند مدعی العموم و دادستان بدایت تهران و بعد در آن موقع اول مستشاری که از اروپا آمد و مردی بود که دکتر در حقوق بود و اهل فضل و علم ودانش بود بنام پرنس دادیان با ایشان همکاری می‌کنند و در نتیجه همکاری با ایشان شروع می‌کند بمطالعه در حقوق و فلسفه و سایر چیزها و با اینکه راه ترقی در خدمت عدلیه برای ایشان باز بوده است برای آنکه در آنوقت احتیاج مبرم به داشتن یک وکلای مبرز و صالح بوده است ایشان وارد وکالت عدلیه می‌شوند و نطقهای ایشان در مسائل جزائی و حقوقی و دفاع‌های ایشان از شاهکارهای دوره قضائی است و آقایانیکه با وزارت دادگستری آشنا هستند میدانند که ایشان صاحب یک عقایدی هستند که آن عقاید در خیلی از موارد مورد توجه خیلی از قضات عالیمقام است ایشان پس از طی این مراحل مجدداً در وزارت عدلیه وارد خدمات می‌شوند و بسمت ریاست کابینه که مطابق تشکیلات آن روز رئیس کابینه سمت معاونت وزارت عدلیه را هم داشته است مجدداً داخل دوره وکالت دعاوی می‌شوند تا بالاخره در دوره پنجم تقنینیه مردم مازندران از نظر سوابق علمی و فضلی و خانوادگی کاملی که ایشان داشتند و روحیه اخلاقی و خانوادگی ایشان را که می‌دانستند ایشان را انتخاب می‌کنند و خدمات ایشان در دوره پنجم بر تمام کسانی که آگاه هستند و در آن موقع همکاری داشته‌اند روشن است و آثار فکری و فضلی ایشان و شرکتشان در کمیسیونهای دادگستری در آن موقع است و ایشان در آن موقع بسمت نیابت ریاست مجلس شورای ملی و نیابت ریاست آقای مؤتمن الملک پیرنیا انتخاب شده بود و در آن ادوار پرهیجان مجلس شورای ملی که آقایان بخاطر دارند در آن روزهای پرهیجان و سخت قانون محاکمه وزراء که باتکاء همان قانون الآن گزارشی بعرض مجلس می‌رسد از افتخارات ایشان است که در طی یک نطقهای پرهیجان قبل از دستور یک طرحی را به مجلس شورای ملی تقدیم کردند و تقریباً همان طرح مورد تصویب مجلس واقع شد. ایشان در تمام دوره‌ها و بعداً هم در تشکیلات جدیدی که در زمان داور داده شد ایشان با رتبه ۱۰ قضائی بسمت معاونت مدعی العموم اول دادستان دیوان کشور انتخاب شدند منتها خودشان خدمت در مجلس را ترجیح دادند و در تمام دوره خدمتشان آن شایستگی و پاکدامنی و شجاعتشان مسلم و معروف است و روی همین نظر بواسطه مقاومتی که در کار شرکت طبرستان یا طبری بوده است در کار مربوط به وراث مرحوم سپهسالار در مقاومت با خلاف قانون نشان دادند مورد غضب اولیای وقت واقع شدند و البته در نتیجه آن بی مهریهائی که بایشان ظاهر شد نتوانستند برای دوره بعد انتخاب شوند و مجبور شدند ایران را ترک کردند و مدتها در اروپا با یک وضع خیلی نامطلوبی زندگی می‌کردند و مطالعات خودشان را در کار حقوق و فلسفه ادامه می‌دادند و پس از مراجعت بایران هم رفقا میدانند که بلافاصله بازداشت شدند ومدتی در توقیف بودند بعد از رهائی از توقیف هم برای همه ملاقاتشان ممنوع بود و حتی دوستان ایشان هم ملاقات نمی‌کردند و از ملاقات با ایشان خودداری می‌کردند. تا در دوره ۱۴ تقنینیه با اینکه خود ایشان در ضمن یک نطق مفصلی بعرض مجلس شورای ملی رساندند که عوامل مؤثر در کارش داشته بوده که ایشان انتخاب نشوند ایشا از نظر همان سوابق فضلی و خانوادگی و فامیلی که داشتند به نمایندگی مازندران انتخاب شدند و اینک هم در صف نمایندگان ملت اینجا حضور دارند و تصور می‌کنم با توجه به مختصر تاریخچه از زندگانی ایشان که عرض کردم و اغلب آقایان مفصلاً زندگی ایشان را میدانند جای بحث نباشد که مردم مازندران از روی کمال میل و طیب خاطر برای اینکه یک نماینده مبرز و شایسته داشته باشند و بتواند آن نماینده حوائج مازندران و کشور را برآورده کند ایشان را انتخاب کرده‌اند (صحیح است) معهذا گمان می‌کنم رفقای عزیز من اعضای شعبه ۲ بهتر بود یک کمی دقت و توجه بیشتری می‌کردند و این گزارش را که مبنی بر رد اعتبارنامه ایشان بمجلس نمی‌آوردند خاصه که بنده اینطور اطلاع حاصل کردم که این رأی مبنی بر رد اعتبارنامه آقای شریعت زاده باتکاء آن که چند رأی مطلق برای ملک زاده آملی محسوب شده به رأی ۶ نفر از اعضای شعبه بوده است.
نقابت- چند رأی؟
کاظمی- ۶ رأی از ۱۱ رأی بوده است ضمناً بنده موقع را مغتنم میشمارم و بعرض آقایان میرسانم که بنده به آقای ملک زاده آملی که شکایت ایشان باعث این پیش آمد شده نهایت احترام را می‌گذارم و ایشان را مرد خوبی میدانم و سوابق هم با ایشان دارم و نمی‌خواهم نسبت بایشان عرضی کرده باشم ولی البته این احترام و ارادت من نسبت به آقای ملک زاده آملی مانع ازاین نیست که ارادت بیشتری بآقای شریعت زاده داشته باشم و ایشان را ذیحق بدانم و گزارش شعبه را صحیح می دانم. موضوع شکایت این است که یک عده آرائی که علی اکبر ملک زاده آملی نبوده و بطور مطلق بوده آنها بحساب آراء آقای ملک زاده آملی محسوب نشده و بطوریکه آقای ملک زاده در ضمن یک کتابچه منتشر کرده‌اند و آن کتابچه را بنده قرائت کردم ایشان خودشان را مالک آن آراء میدانند و می‌گویند که این آراء مال من است حالا از نظر حقوقی این را مورد بحث قرار نمی‌دهیم که آراء مال کسی نمی‌تواند باشد و آراء مظهر تمایل مردم است نسبت بیک کسی و حالا این را هم مورد بحث قرار نمی‌دهیم ولی همه آقای قطع دارم که توجه دارند که ماده ۳۳ قانون انتخابات روشن و صریح معین کرده است که رأی رأی دهنده نسبت به منتخب باید واضح و صریح و بدون شک باشد و مقامی را هم که قانوناً صلاحیت داده است نسبت به مردود بودن یا صحیح بودن یک رائی قضاوت بکند انجمن نظار است و انجمن نظار که بر طبق قانون انتخابات از معتمدین محل انتخاب شده و به او یک قدرت قانونی عطا شده که رأی او و نظر او نسبت به عدم صحت انتخابات و صحت انتخابات یک حق قاطعی است و یک کسی که آن نظر را از او گرفت حق حضور در مجلس شورای ملی را دارد و تا وقتی که اعتبارنامه اش رد نشده است حق رأی و شرکت در امور را دارد این بدون فلسفه نیست این روی که جهات و دلایل بسیاری است چرا؟ برای اینکه یک اوضاع و احوال مردم آشنا هستند بر دیگری این حقایق روشن نیست او است مقامی که حق دارد و صلاحیت دارد که در اینکار قضاوت کند وقتی که ما قبول کردیم که مطابق ماده ۳۳ قانون انتخابات باید آراء صریح و روشن باشد و آراء غیر صریح نباید بحساب بیاید و وقتی قبول کردیم که مرکز صلاحیت دار این تشخیص انجمن نظار است پس رأی انجمن نظار را که تا یک دلایل خیلی محکمی نباشد نمی‌توانیم رد کنیم و البته رأی انجمن نظار بالاترین آراء و مهمترین مقامی است که می‌تواند بواسطه احاطه بر اوضاع و احوال محلی و بواسطه اطلاعات خودش بواسطه نزدیکی و توجه بآن اوضاع می‌تواند قضاوت بکند. آقایان خوب میدانند که در مجلس شورای ملی آقای علی اکبر ملکزاده معروف بوده‌اند به ملک زاده آملی و البته این شهرت در مجلس شورای ملی نسبت به آقای ملک زاده آملی مانع از این نیست که دیگری هم ملک زاده آملی باشد. امروز مخلص که در محضر آقایان هستم همه می‌گویند کاظمی و درهمه جا نوشته می‌شود کاظمی ولی کاظمی‌های بسیاری هستند که مقام مهمی دارند و شخصیت‌های زیادی دارند معروف بودن بنده در مجلس شورای ملی به کاظمی مانع از آن نیست که کاظمی‌های دیگری هم باشند ولی وقتی ممکن است من آن کاظمی باشم که با یک اسمی بمن اطلاق بشود و گفته شود سید مصطفی کاظمی و اگر از راه اغفال یک موقعی نوشته شود کاظمی تنها کاظمی‌های دیگر هم حق دارند بگویند ما هستیم خیلی نظر من واضح و روشن است البته همه آقایان میدانند که در آمل آقای علی اصغر ملک زاده آملی آقای عبدالله ملک زاده آملی آقای نعمت الله ملک زاده آملی.
نقابت- اینطور نیست آقا
کاظمی- خوب تشریف بیاورید اینجا صحبت بفرمائید بنده با کمال خونسردی بیانات شما را گوش می‌کنم. پس وقتی یک اشخاصی می‌گویند که وقتی که ما ملک زاده آملی نوشتیم مقصودمان آقای علی اکبر ملک زاده آملی نیست یا مقصودمات علی اصغر ملک زاده آملی است یا عبدالله ملک زاده آملی است و مقام صلاحیت داری که تشخیص بدهد که آیا این رأی رأی مشکوک و مورد تردید است یا نه این انجمن نظارت است انجمن روی اوضاع واحوال این آراء استثنا کرده است و مجزی کرده است و حساب نکرده است همانطور که آراء شریعت زاده مطلق را هم حساب نکرده است و میزان و کم و زیادی رأی چنانکه آقای شریعت زاده اظهار کرده‌اند تأثیری در این اصل ندارد و اینکه آقای ملک زاده فرمودند که علی اصغر یا عبدالله یا سایر ملک زاده آملی‌ها کاندیدا نبوده‌اند این هم مانعی ندارد در شهر تهران یک آقای مؤتمن الملک پیرنیا هزاران دفعه نوشتند که من کاندیدای مجلس شورای ملی نیستم ولی اهالی تهران بایشان رأی دادند و یا اینکه تمام اشخاص دیگری که در نقاط مختلف بهشان رأی داده شده است همه آنها کاندیدا بوده‌اند؟ این دلیل نیست. خلاصه تصور می‌کنم که خود آقا هم تصدیق کنند و آقای علی اکبر آملی را مرد منصفی میدانم و در این موضوع هم شخصاً با ایشان مصاحبه کردم و ایشان هم با عقیده من موافقند که آقای شریعت زاده مرد مبرزی است وانتخاب او برای مازندارن مورد احترام است و شخصیت او مورد بحث نیست منتها در امر انتخابات شکایت داشتند که انجمن نظار کار خوبی نکرده است و آراء مطلق را که متعلق به ایشان بوده و به تشخیص ایشانم مال ایشان بوده بحساب نیاورده و آقای شریعت زاده انتخاب شده‌اند به تشخیص بنده قسمت اول فرمایشات ایشان صحیح است و قبول دارم ولی فرمایشات دیگرشان را چون دلیل نداشتند نمی‌توانم قبول بکنم این است که من با متوجه کردن آقایان نمایندگان باین که این حرف حرف حسابی نیست و این نظر نظری است که از روی دقت بسیاری اتخاذ نشده است و با شخصیت و سوابقی که آقای شریعت زاده دارند و با توجهی که مردم مازندران بایشان دارند حقا بایستی ایشان را نماینده مازندران بشناسیم و این نظر شعبه را مردود بدانیم و به نمایندگی ایشان رأی بدهیم این است خلاصه عرایضم و چون آقایان دیگر هم مطالبی دارند وارد طور و تفصیل دیگری نمی‌شوم و باقی را بآقایان دیگر واگذار می‌کنم.
نایب رئیس- آقای اقبال
اقبال- بنده موقعی که اعتبارنامه آقای یمین اسفندیاری مطرح بود اجازه خواسته بودم که در باب انتخابات بابل چند کلمه بعرض مجلس برسانم ولی متأسفانه نوبت به بنده نرسید و اعتبارنامه ایشان هم از دستور خارج شد بنده عضو شعبه ۲ هستم و از کم و کیف انتخابات بابل و جریان کار و فعل و انفعالاتی که آنجا شده است بسیار خوب مستحضرم و تمام قضایا را الآن در حضور نمایندگان ملت و آقایان تماشاچیها بعرض میرسانم و ممکن است در نتیجه مخالفت بنده با اعتبارنامه آقای شریعت زاده نظر بنده یعنی رد اعتبارنامه ایشان و صحت خبر شعبه مورد تصویب مجلس قرار نگیرد و با تمام این توضیحات که بنده خواهم داد اعتبارنامه ایشان تصویب شود و امیدوارم که بهیچوجه متأثر نشوم و امیدوارم که آقایان هم نگویند بنده بور شدم در این کار (خنده نمایندگان) آن روز ضمن صحبت‌های آقای شریعت زاده و آقای یمین اسفندیاری و دیگران تمجید زیادی از آقای مجد استاندار سابق مازندران کردند و مورد قبول همه آقایان هم قرار گرفت و خود بنده هم نسبت به ایشان همین عقیده را دارم. حالا هم بنده می‌خواهم دو کلمه راجع به استاندار فعلی مازندران عرض بکنم و آن این است که تمام این تشنجات که در انتخابات مازندران چه در ساری و چه در آمل و بابل شده است تمام در نتیجه سوء سیاست و ناپاکی این استاندار فعلی مازندران است وبنده تعجب می‌کنم با وجودی که رشوه خواری و ناپاکی این مرد بهمه کس معلوم است و دولت هم بهتر از همه کس این را میداند این شخص باز در آنجا فرمان روائی می‌کند واستاندار است (صحیح است) در جریان این دو سه روز که موضوع بابل مطرح است مکرر برخی از آقایان رفقا و دوستان عزیز مخصوصاً آقای مرآت اسفندیاری که سراپا احساسات و دارای قلب پاکی هستند به بنده مراجعه می‌کنند و می‌گویند این جریان تقضیر تست.
فاطمی- صحیح است (خنده نمایندگان)
اقبال- و همچنین آقای بیات این را فرمودند من برای اینکه مطلب برای آقایان روشن شود این قضیه را شرح می‌دهم وقتی که پرونده انتخابات بابل بشعبه دوم رسید ما از نتیجه انتخابات خیلی نگران نبودیم برای اینکه چهار نفر در انتخابات آنجا دارای اکثریت رأی بودند اول آقای یمین اسفندیاری- دوم آقای خلعت بری سوم و چهارم باختلاف آقای ملک زاده و آقای شریعت زاده آقای ملک زاده شکایتی بمجلس تقدیم کرده‌اند (یعنی بشعبه) که بسیار مؤثر و صحیح بود در عین حال شعبه معتقد بود و خود بنده هم معتقد بودم که آقای شریعت زاده از نظر شخصیت و سوابق بسیار شخص لایق و برازنده‌ای برای نمایندگی مجلس هستند (نمایندگان صحیح است) ولی این لیاقت و شخصیت دلیل این نمی‌شود که حقوق مشروع دیگران را از بین ببرد و پایمال بشود اغلب از آقایان رفقا تصمیم گرفتند که در این باب یک فکری بکنند که هم حقوق و احترام آقای ملک زاده محفوظ بماند و هم آقای شریعت زاده بکرسی نمایندگان مجلس بنشینند خود بنده در چندین جلسه با حضور آقای کاظمی و آقای ملک مدنی و آقای آقا سید کاظم و آقای یمین اسفندیاری و آقای نقابت با آقای ملک زاده آملی صحبت کردیم بالاخره قرار شد که اگر شعبه دوم نمانیدگی آقای ملک زاده آملی را تصدیق بکند و این اعتراف را در خبر خود بگنجاند که آرائی که کسر شده است حق آقای ملک زاده است آقای ملک زاده به نفع آقای شریعت زاده از نمایندگی استعفا بدهد که نفر چهارم بودند چندین جلسه با ایشان صحبت شد و آنها متقاعد نشدند ولی بالاخره این استعفا را آقای ملک زاده نوشتند و بهمین کیفیت به بنده تسلیم کردند و شعبه دوم هم مشغول رسیدگی و تحقیقات خودش بود یک روز اعتبارنامه آقای یمین اسفندیاری و موضوع آقای خلعت بری و کار آقای شریعت زاده هر سه در شعبه مطرح شد عدة شعبه ۱۰ نفر بودند اعتبارنامه آقای یمین اسفندیاری باکثریت تصویب شد مال آقای خلعت بری هم باکثریت تصویب شد وقتیکه نوبت بمال آقای شریعت زاده رسید بعضی از رفقا تقاضای رأی مخفی کردند و همین طور عمل شد رأی گرفته شد ۵ نفر موافق بود و سه نفر مخالف و دو نفر ممتنع یعنی ورقه سفید داده بود بنابراین اکثریت حاصل نشده بود شعبه هم در وظیفه خودش قصوری نکرده بود البته این اصلاح چند روزی طول کشید کم کم آقای یمین اسفندیاری بصدا در آمدند و حق هم داشتند و گفتند که اعتبارنامه ما چرا مطرح نمی‌شود با بنده صحبت کردند وبا آقای امینی مخبر شعبه تلفون کردند و درخواست حقی بود که اگر اختلافی هست بین نمایندگی آقای ملک زاده و آقای شریعت زاده است ارتباطی به نمایندگی آقای یمین اسفندیاری و آقای خلعت بری نداشته و ندارد پس از اینکه یک روز آقای امینی با بنده صحبت کردند و فرمودند که تودر این قضیه چطور اظهار نظر می‌کنی.
امینی- بنده بخاطر ندارم.
اقبال- خیر بخاطر دارید توی سرسرا گفتید که تو چطور اظهار نظر می‌کنی اگر خبر شعبه راجع بانتخاب آقایان بیاید بنده گفتم هیچ مربوط به هم نیست و اشکالی ندارد شعبه این خبر خودش را بمجلس داد یعنی خبر نمایندگی آقای یمین اسفندیاری را بمجلس داد اگر آقای نقابت با اعتبارنامه ایشان مخالفت می‌کردند بنظر من جا داشت و حق هم داشتند بدلیل اینکه استعفای آقای ملک زاده گرفته شده بود ایشان جا داشت که در این باب نگران باشند ولی آقای شریعت زاده در این باب حق نداشتند که مخالفت بکنند واین جا نسبت هائی به آقای یمین اسفندیاری بدهد که بهیچ وجه شایسته ایشان نبود در خلال این مدت باز هم شعبه تشکیل شد و آقای فرمانفرمائیان رئیس شعبه شاهد هستند که اولین کسی که در شعبه حاضر می‌شد بنده بودم ولی اکثریت حاصل نمی‌شد آنروز که این مخالفت ابراز شد نسبت باعتبارنامه آقای یمین اسفندیاری آقایان رفقای آقای شریعت زاده اقداماتی کردند وتهیة رأی مخفی کرده بودند که آن رأی مخفی هم اشکال داشت و اصلاً ترتیب آن رأی مخفی را هم بنده مطلع شدم در بیرون اینطور بنظر آقایان رسید که خوب است اعتبارنامه آقای یمین اسفندیاری از ردیف خودش خارج شود واعتبارنامه آقای شریعت زاده مطرح شود که در حقیقت یک گرو کشی شده باشد که اول موضوع آقای شریعت زاده در مجلس حل شود پس از آن نوبت بآقای یمین اسفندیاری برسد.
بعضی ازنمایندگان- اینطور نیست آقا
اقبال- در خارج هم آقایان شریعت زاده و آقای یمین اسفندیاری با هم معانقه کردند
یکی از نمایندگان- بفرمائید تبانی کردند
یکی دیگر از نمایندگان- این حرفها چی است آقا
اقبال- بنده عرض می‌کنم که اعتبارنامه آقای یمین اسفندیاری ابداً ارتباطی با اعتبارنامه آقای شریعت زاده ندارد اما چرا با اعتبارنامه آقای شریعت زاده بنده مخالفم؟ مطالبی آقای کاظمی راجع بشخصیت آقای شریعت زاده فرمودند که محل انکار کسی نیست و هیچکس مخالف با فضایل آقای شریعت زاده نیست بنده با شخص آقای شریعت زاده مخالف نیستم با جریان کار مخالفم وقتیکه انتخابات مازندران تمام شد بنده اول کسی بودم که با آقای ملک زاده آملی تبریک گفتم خبر دوم این بود که نمایندگی آقای یمین اسفندیاری محرز شده و نسبت به بقیه مشغول رسیدگی و تحقیقات هستند بنده اگر بمجلس عرض کنم که من اطلاع صحیح دارم امیدوارم باور کنید که حتی مأموری که بمازندران رفت و می‌شناسم آن مأمور را که رفت برای اینکه رأی آقای ملک زاده را کسرکند وآقای شریعت زاده انتخاب بشوند و یادداشت آقای سهیلی نخست وزیر وقت هم نزد آقای نقابت است که اگر وقت شد نوبت بایشان رسید قرائت خواهند کرد دلیل بنده این است که این آراء را بعد از قرائت عوض کرده‌اند یعنی نه اینست که انجمن تصمیم گرفته باشد قبلاً از آراء کسر بکند بلکه پس از آنکه آراء خوانده شد کسر کرده‌اند مأمور که یکی از مستخدمین نظمیه است ببابل رسید آنوقت شروع کردند و این عمل را انجام دادند در هر صورت این صحبت‌ها را بنده از نظر آقای نقابت نمی‌کنم زیرا از ایشان هم خیلی گله مندم و این صحبت‌ها را که می‌کنم فقط از نظر آقای ملک زاده آملی است و مجلس نباید راضی بشود که در تحت این عنوان که آقای شریعت زاده شخص لایق و آبرومندی هستند حق دیگری پایمال بشود.
مخبر- عرض کنم بنده از مذاکرات آقای اقبال آنچه قبول می‌کنم و می‌پذیرم البته اعتراضی است که به این رویه شده است که چرا پرونده که مربوط به آقای یمین بوده است و آقای خلعت بری بعد از آقای شریعت زاده مطرح شده آنچه بنده تصور می‌کنم چون در آخر جلسه قبل اعتبارنامه آقای شریعت زاده مطرح بود دنباله آن کشید باین جلسه و الا نظر دیگری تصور نمی‌کنم باشد و به نظر بنده واقعاً جریان اعتبارنامه هائی که باین وضعیت می‌رسد و مدتی وقت مجلس را تلف می‌کند و واقعاً اگر بحساب دقیق برسید هر ساعتی این مجلس برای ملت دوازده هزار تومان خرج دارد باید صرف یک اعتبارنامه بشود دلیلش هم بنظر بنده نقص و بدی قانون انتخاباتست که الان هم با آقای بیات بنده صحبت کردم فرمودند که خود دولت هر در صدد است و الان هم کمیسیونی مشغول است که اصلاحی در این قانون بعمل آید که در آتیه شاید مجلس با سهولت بتواند راجع باعتبارنامه‌ها قضاوت کند در موضوع بیوگرافی که آقای کاظمی راجع بآقای شریعت زاده فرمودند کاملا صحیح است ولیکن شعبه هم بدون اطلاع تصمیمی نمی‌گیرد آقای شریعت زاده البته از فضلا و دانشمندان و شخص مطلع و مبرزی هستند ولی شعبه رائی که داده است روی پرونده بوده است و آنچه که بنده مطالعه کردم و آقایان اعضاء شعبه نهایت صمیمیت را با طرفین داشته‌اند و اگر رأی داده‌اند رأی صحیحی بوده است و بنده خودم رأی نداده‌ام و بعد عرض می‌کنم پس چرا رأئی که شعبه داده است صحیح است زیرا بدون این که آنجا دلائل صحیح ذکر شود از آراء آقای ملک زاده آملی در حدود چهار هزار و خورده کسر شده است و این کسر آراء را هم بعد از شش روز که مشغول قرائت آراء بوده‌اند و جریان انتخابات و انجمن مرکزی ادامه داشته است کسر کرده‌اند و بنابراین و کم و بیش این جور می‌نماید که نظری داشته‌اند که طرفداری از آقایان بشود چه عرض کنم ولی البته بنده باین عمل و رأی دادن و برله و علیه آقای شریعت زاده اقدام نکردم ویک شرحی نوشتم ببابل آنها جوابی که داده بودند که آقای شریعت زاده مردی شریف و وکیل طبیعی مازندران هستند (صحیح است) دیروز هم دو نفر از نمایندگان فروش روزنامه خود بنده از بابل آمده بودند از آنها هم تحقیق کردم آنها هم اظهار کردند که آقای شریعت زاده که وکیل طبیعی مازندران هستند و البته بنده نمی‌خواهم این موضوع در اینجا کتمان بشود و علت اینکه در دفعه اول بنده رأی ندادم باور بفرمائید برای این بود که اطمینان نداشتم که بکدام طرف رأی بدهم و در دفعه دوم هم روی همین موضوع امتناع کردم ولی متأسفانه این خبرها دیر به بنده رسید و البته اگر زودتر ببنده رسیده بود کاملاً جزء موافقین آقای شریعت زاده بودم این مختصری که عرض کردم برای اطلاع آقایان بود که خواستم جریان قضیه را عرض کرده باشم (صحیح است)
جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
هاشمی- اجازه میفرمائید.
نایب رئیس- بفرمائید.
هاشمی- البته بنده پرونده مازندران را دیدم خیلی قطور و زیاد است ولی بالاخره شعبه رائی را که داده است برای این بوده است ملاک و مستند قرار داده و روی آن رأی داده است بنمایندگی دو نفر آقایان و سومیش را رأی نداده است بنده نمیدانم این تبعیض از کجا پیدا شده اگر شما به آن مقدمات مفصلی که در پرونده بود زیاد بررسی نکردید و با قرائنی که در دست بود بالاخره رأی انجمن را تصدیق کردید چطور در آن دو مورد تصدیق کردید و در مورد آقای شریعت زاده رد کردید آخر یک بام و دو هوا چه معنی دارد و حالا کار به عقیده خودم ندارم ما باید پرونده شناس باشیم نه شخص شناس بنابراین وقتی ملاک و مستند پرونده را قرار دادید چطور می‌شود که شعبه بدو نفر رأی موافق و بیک نفر رأی مخالف این معنی ندارد.
جمعی از نمایندگان- آقا مذاکرات کافی است.
نقابت- بنده مخالفم با کفایت مذاکرات.
نایب رئیس- مخالفید بفرمائید.
نقابت- جهت مخالفت بنده با کفایت مذاکرات این است که دو فقره سند دارم که بعرض آقایان برسانم یکی با خط و امضای آقای سهیلی است یکی هم با خط و امضای آقای شریعت زاده است اگر میل دارید بعرض آقایان برسانم زیرا چهار هزار و چهارصد رأی یکنفری را کسر کردند و بایستی مجلس در این موضوع رسیدگی بکند شما برای هست رأی و ده رأی رسیدگی می‌کنید این را هم بایستی موافقت بفرمائید که رسیدگی شود.
نایب رئیس- آقای روحی.
روحی- عرض می‌کنم مذاکرات به اندازة کافی شده بعقیده بنده هر چه مذاکره بشود تکرار است از آن گذشته رأی شعبه هم که مطابق میل آقا بوده است دیگر مذاکره کردن و تکرار مطالب لزومی ندارد.
نایب رئیس- آقایانیکه مذاکرات را کافی میدانند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد تذکراً عرض می‌کنم در موقعی که رأی گرفته می‌شود آقایانیکه به خبر شعبه رأی می‌دهند رأی ایشان مستلزم رد نمایندگی آقای شریعتزاده است. آقایانیکه با خبر شعبه راجع برد نمایندگی آقای شریعت زاده موافقند قیام فرمایند (کسی قیام نکرد) خبر شعبه رد شد. رأی گرفته می‌شود بنمایندگی آقای شریعتزاده آقایانیکه موافقت دارند برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. مذاکره راجع به اعتبارنامه آقای یمین اسفندیاری است مخالفی نیست (خیر) موافقین با اعتبارنامه آقای یمین اسفندیاری برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. گزارش راجع به اعتبارنامة آقای خلعت بری از بابل مطرح است آقایانیکه بصحت انتخاب آقای رحمان قلی خلعت بری از بابل موافقند قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد. اگر اجازه میفرمائید گزارش مربوط به آقای تهرانی مطرح شود. بعضی از نمایندگان- فیروز آبادی- مقدم است. بترتیبی که قرائت شده است مطرح می‌شود آقای اردلان.
- مذاکره و تصویب نمایندگی آقایان حسین طهرانی و فیروز آبادی
]۵- مذاکره و تصویب نمایندگی آقایان حسین طهرانی و فیروز آبادی[
اردلان- عرض می‌کنم موقعی که در مجلس شورای ملی برحسب پیشنهاد آقای فاطمی اینطور تصمیم گرفته شد که نسبت به اختلاف آراء آقای علی اصغر حکمت و آقای تهرانی در شعبه رسیدگی شود بنده فکر می‌کردم که بسیار مأموریت مشکلی است که از طرف مجلس به شعبه ۱ واگذار شده معهذا در همانجا بنده خودم برای خودم تصمیم گرفتم که چوم این مأموریت از طرف مجلس شورای ملی بشعبه مراجعه شده است من با کمال دقت و از روی بیطرفی به این امر رسیدگی بکنم و به بینم اگر مقدور است یک گزارش صحیحی بعرض مجلس شورای ملی برسانیم اتفاقاً آقایان اعضاء محترم شعبه هم همین نظر را پیدا کردند و یک سو کمیسیونی هم برای اینکار تعیین شد بنده خودم هم عضو آن شعبه فرعی بودم آمدیم و مطالعات زیادی کردیم و برای اینکه درست از وضعیت مستحضر شویم تقاضا کردیم از حکومت طهران هم که کلیه دفاتر حوزه‌های انتخابی فرعی را که بالغ بر شصت دفتر بود بیاورند در شعبه و مورد مطالعه بگذارند و به بینیم که وضعیت چیست شعبه تشکیل شد وتمام مطالعاتی که کردیم به آقایان محترم اعضاء شعبه پیشنهاد کردیم که گزارشی تقدیم مجلس شورای ملی بشود ما حسب الامر آمدیم رسیدگی کردیم و دقت کردیم و مطالعه کردیم به این نتیجه رسیدیم که همان آرائی که انجمن نظارت انتخابات استخراج کرده همان آراء معتبر است و نمی‌توانیم بطور قطع تشخیص بدهیم که آراء آقای تهرانی از آراء آقای حکمت بیشتر است ولی آقایان اعضاء شعبه موافقت نفرمودند و گفتند که ما بعرض مجلس شورای ملی میرسانیم که ما بطور صریح نمی‌توانیم اظهار عقیده بکنیم هیجده رأی چنانچه در دفاتر ملاحظه فرمودید بیشتر بوده ولی شعبه در این خصوص اظهار عقیده نمی‌کند و تصمیمش را می‌گذارد برأی مجلس شورای ملی بنده اصولاً با این طرز فکر مخالف هستم و عقیده‌ام این است که اگر اشخاصی که در یک شعبه مأموریت پیدا می‌کنند باید بطور وضوح عقیده خودشان را بعرض مجلس برسانند. و البته یکی یکی دفاتر و اسناد را که نمی‌شود بعرض مجلس رسانید ودفاتر را هم که مقدور نیست و بنده عقیده دارم که اگر ما نسبت به پانزده یا بیست رأی اظهار عقیده نکنیم و رسیدگی نکنیم چطور می‌توانیم نسبت به پانصد ملیون ریال پول هائی که در وزارت خواربار خورده شده است رسیدگی کنیم و به بینیم که یک جو و گندمی خریداری شده است ولیکن معلوم نیست که چطور شده است و یک مقدارش را هم هر طور اگر امر بفرمائید رفتار شود بنده با این سلیقه کاملاً موافقم که وقتی که مامور یک کاری باشیم بگوئیم رفتیم رسیدگی کردیم دیدیم دویست هزار تومان فلان آقا برده این را باید از گلویش در آورد این عقیده بنده است بنده از آقایان اعضاء شعبه تقاضا کردم و امروز هم از مجلس شورای ملی تقاضا می‌کنم که همان رأئی که انجمن نظارت انتخابات اعلام کرده است همان را ماخذ اصلی قضاوت قرار بدهید و برای اینکه قضیه برای آقایان روشن شود بنده جزء بجزء قضیه را بعرض آقایان می رسانم عرض می‌کنم روز اولی که ما شعبه را تشکیل دادیم فرماندار تهران را که مطابق قانون انتخابات ناظر انتخابات و در آنجا همه وقت حضور داشته او را هم خواستیم او آمد و اول حرفی که در مقابل آقایان اعضاء شعبه زد گفت آقایان نمایندگان من بشما می‌گویم که این دفاتر بهیچوجه ارزش ندارد واین حرفی است که فرمانداری که مسئول انتخابات است این را گفت من این حرفرا بفرماندار زدم که این حرف شما صحیح است ولی ما هم باید رسیدگی کنیم و به بینیم حقیقت قضیه چیست در همانجا متوجه این نکته شدیم که شش تا دفتر آورده بودند در شعبه حاکی از انتخابات سه حوزه بود سه دو تا شش تا بنده تقاضا کردم ایشان هم بلافاصله فرستادند بحوزة که اختلاف مشاهده می‌شد شش دفتر آوردند و بعد برای تمام انتخابات حوزه‌های تهراک که ۲۰ تا بوده است ۶۰ ت دفتر آوردند که در تمام این شصت دفتری که ما نگاه کردیم در جمع این سه دفاتر هیچ اختلاف نبود دفتر ۱ و۲ و۳ تمام اینها نوشته علی اصغر حکمت ۳۵۲ و۳۵۲ و۳۵۲ بالای این نوشته است و همینطور آن یکی و آن یکی که هیچکدام اختلاف نداشت بنده نمیدانم در قانون تجارت این موضوع هست یا نه ولی در بانک‌ها اینطور است که اگر یک دفاتری با هم اختلاف داشت آنکه با حروف نوشته شده ماخذه اصلی قرار می‌دهند و این دفاتر نه از حیث حروف و نه از حیث رقم با هم اختلافی نداشت و این جمعها مأخذ اصلی آرائی بود که انجمن مرکزی انتخابات روی آن اعتبار نامه صادر کرده بود بعد آمدیم گفتیم که این اختلاف را رسیدگی کنیم دو چیز این جمعها را بوجود می‌آورد یکی آرائی بود که مردم داده بودند و یکی خطوطی بود که در آن دفاتر بود و آراء را که انجمن نظارت انتخابات بموجب قانون نظر باینکه انتخابات تمام شده بود این آراء را سوزانیده بودند بنابراین این مدرک که به اصل آراء رجوع کنیم و بتوانیم روی او حکمت کنیم نبود تنها وسیله و مدرکی که برای ما وجود داشت خطوطی بود که در این دفاتر بود و برای استحضار آقایان عرض می‌کنم که این دفاتر دو جور بود یکی دفاتری بود که سفید بود یکی دفاتری بود که توی آن خطوطی کشیده بودند هر مربعی علامت چهار رأی و اگر یک ضرب در داشت نشانه شش رأی واگر دو ضرت در داشت علامت هشت رأی واگر یک خط زده بودند علامت یک رأی بود و دو خط علامت دو رأی ما گفتیم که خوب است که این خطوط را مقابله کنیم وقتی خطوط را با هم مقابله کردیم دیدیم اختلاف دارد بهر حال هر سه دفتر در خطوط با هم اختلاف داشت ولی در جمع یکی بود و بالاخره گفتند که یک کدام از این دفترها که خطش بیشتر است او را مأخذ قرار بدهند در این دفتر هیجده خط اضافه دیدیم و حالا هر طور که مجلس شورای ملی رأی بدهد بدهد صحیح است تمام این جریاناتی که بنده عرض کردم برای بنده دلیل ثابتی بوجود نیاورد که به بینیم آقای تهرانی هیجده رأی اضافه از آقای علی اصغر حکمت دارند و بنظر بنده همانطور که انجمن تشخیص داده است که آقای حکمت نفر سیزدهم است همان رأی صحیح است برای اینکه ما مدارکی برای نقض آن در دسترس نداریم حالا ما بیائیم و این سابقه را بگذاریم بنده خیال نمی‌کنم صلاح باشد الآن پنجنفر نماینده در مجلس شورای ملی دارید که اعتبارنامه آنها نگذشته است فرضاً شیراز اگر یک نفر از شیراز آمد و گفت نفر پنجم که آقای امام جمعه نوشته‌اند من هستم و ایشان نیستند بیائید رسیدگی بکنید اگر بگوئید ما نمی‌توانیم خواه گفت که چرا در مورد آقای تهرانی رسیدگی کردید و همانطور ما نه نفر وکیل تفاوت هر یک را هم که نگاه کنیم می‌بینیم ده دوازده بیشتر نیست بنابراین حق دارند بگویند که شما مطابق این سابقه عمل کنید حالا اثر خارجی این موضوع راجع به یکنفری که الآن در ایران نیست و بسمت نمایندگی دولت ایران رفته است بهندوستان شما فرض بفرمائید یک دولت خارجی یکی از وکلای مجلس شورای ملی خودش را بفرستد به ایران و بیاید در این مملکت مشغول تماشا شود که موزه را به بیند وزارت فرهنگ دعوتش کند و بعد یک مرتبه رویتر خبر دهد که این وکیل مجلس آرژانتین را که شما مأمورش کرده‌اید و رفته است به ایران این نماینده مجلس شورای ملی نیست اصلاً اعتبارنامه اش را لغو کردند آنوقت ملاحظه بفرمائید چه اثر سوئی خواهد داشت و می‌گویند به بینید چه اختلاف فاحشی بین مجلس شورای ملی و یک دولتی وجود دارد اگر مجلس شورای ملی اعتماد داشت به دولت پس چطور می‌شود که اعتبارنامة یک نماینده رد شود آقایان مجله‌های رسمی وزارت دادگستری را ملاحظه بفرمائید که اگر یک کسی را بخواهند محکوم بسه ماه حبس کنند سه مرتبه چهار مرتبه اعلام می‌کنند که فلان روز محکمه تشکیل خواهند شد اگر حاضر نشوید حق شما ساقط می‌شود در مجلس شورای ملی که مرکز عدل است نباید این طور عمل شود و بنده نمی‌توانم این را قبول کنم که بدون حضور آن شخصی که اعتبارنامه او مطرح است ما بیائیم او را حذف کنیم و اگر موضوع همین هیجده خط باشد باز این عدالت نیست و تازه عین همان موضوعی است که چندی قبل آقای باتمانقلیچ بمجلس شکایت کرده بود که نسبت به ایشان و آراء ایشان اشتباهی شده است و آقای دکتر مرزبان هم تصدیق کرده بودند بنابراین مجلس شورای ملی بایستی نظر عدالت داشته باشد و یک رویه بدی را اتخاذ نکند بنده این را تصدیق و از هر کس هم تحقیق کردم دیدم جز تعریف و تمجید از آقای تهرانی چیز دیگری نیست و بنده هم خیلی عقیده دارم بایشان ولی یک اصلی مسلمی را ما نباید از نظرمان دور کنیم و عدالت را از دست بدهیم اگر مجلس شورای ملی می‌خواهد به ایشان اظهار مرحمت بکند یک خلاف قانونی را اجازه ندهد عوض اینکه آقای تهرانی در ردیف نمایندگان بیاورند ایشان را وزیر مشاور بکنند آقای نخست وزیر و آقایان وزراء هم وقتی که دیدند مجلس شورای ملیث بایشان تمایل دارند ایشان را می‌پذیرند ولی نباید ما یک سابقه بدی را در مجلس شورای ملی ایجاد کنیم بنابراین بنده عرایض خودم را در اینجا ختم می‌کنم و یک پیشنهادی هم تقدیم می‌کنم که رأی انجمن مرکزی مأخذ قرار داده شود.
نایب رئیس- آقای فرخ
فرخ- چون موقع گذشته است بنده مفصل صحبت نمی‌کنم دلایل آقای اردلان بعقیده بنده چندان قابل توجه نیست (صحیح است) برای اینکه ایشان می‌فرمایند اگر از یکی از حوزه‌های انتخابیه یک شخصی بیاید راجع به انتخابات شکایت بکند این قضیه دور پیدا می‌کند و بعدها هم تعقیب خواهد شد این منطقی نیست راجع به میرزا حسن خان تهرانی مجلس تصویب کرد و اجازه داد که بالاخص راجع باین موضوع رسیدگی کنند پس بنابراین این دلیل ایشان وارد نیست و سایر دلائلشان هم از روی منطق نبود زیرا آقایان نمایندگان و خود شعبه و خود انجمن چیزی را که بیشتر ملاک قرار می‌دهند همان خطوطی است که در آنجا معین کرده است و بعقیده بنده اعتراضات ایشان بهیچوجه وارد نیست و مأخذ همان خطوط است (صحیح است)
جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
نایب رئیس- آقای نبوی هم اجازه خواسته‌اند.
نبوی- عرض بنده مختصر است عرض می‌کنم ملاکی که قرار داده‌اند برای تغییر نظر انجمن آنهم آن انجمنی که این همه درش دقت کرده‌اند حالا می‌خواهند همان انجمن‌ها را به استناد یک کاغذهائی که در فرمانداری افتاده است و معلوم نیست ارزش آن کاغذها چیست و آن کاغذها امروز درحکم کاغذ عطاری است ونمیشود به آنها استناد کرد و انجمن کمال دقت را در موضوع انتخابات کرده است به اضافه نمایندگان جرائد هم که در آنجا بوده‌اند صورت برداشته‌اند اشخاصی هم که کاندید بودند صورت برداشتند اصل در انتخابات هم عدد بوده یک همچو نظریه تنظیم شده است و فرستاده شده است بمجلس در مجلس آنصورت مجلس مورد نظر واقع شده است حالا به استناد یک کاغذهای خط زده می‌خواهند آن کاغذها را ترتیب اثر بدهند این برخلاف مقرارات است بنده قصدم مخالفت با آقای تهرانی نیست بنده ایشان را شایسته میدانم اگر این قضیه هم در بین نبود باز ایشان وکیل بودند حالا بعد از تعطیل انجمن و اینکه معلوم نیست این اوراق درکجا بوده است یک کاغذ کهنه هائی بوده است و اوراق را هم همه را سوزانده‌اند حالا از روی یک خطوطی که از آن خطوط مربع کشف می‌شود که کی آرائش بیشتر است این یک سابقه می‌شود برای مملکت والا بنده با آقای تهرانی موافقم.
پیشنهاد آقای اردلان
نظر باینکه آراء حوزه انتخابیه تهران طبق مقررات قانون سوخته شده و مدرک قطعی در دست نیست تشخیص داده شود کدام یک از حائزین اکثریت نسبت به یکدیگر آراء بیشتری دارند این بنده پیشنهخاد می‌کنم که مجلس شورای ملی آراء مستخرجه از طرف انجمن نظارت مرکزی انتخابات طهران را که فعلاً اعلام داشته است ماخذ قطعی قرارداده و هیچگونه تغییری در آن قائل نگردد.
نایب رئیس- آقای فاطمی.
فاطمی- این پیشنهاد غیر عملی است و برخلاف مقررات است ما باید روی راپرت شعبه رأی بدهیم و یک موضوعی هم هست که اینجا آقای همکار محترم من باید رفع نگرانیشان بشود موضوع این هجده رأی که اضافه می‌شود چه بوده آقای طهرانی وکیل طهران است و ما هم در این شهر طهران بودیم و همان روزی که این اشتباه پیش آمد ما هم فهمیدم دیگران هم فهمیدند و یک چیزهائی بود که بنده فعلاً نمی‌خواهم اینجا عرض کنم اگر آقایان میل داشته باشند بعرض مجلس میرسانم و بعلاوه آقای تهرانی اعتبارنامه در دست دارد و رسیدگی باین آراء را هم مجلس رأی داد.
جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
نایب رئیس- آقایانی که با پیشنهاد آقای اردلان موافقند قیام فرمایند (چند نفری برخاستند) تصویب نشد آقایانی که با گزارش شعبه اول راجع بنمایندگی حسین تهرانی موافقند قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. گزارش شعبه راجع به اعتبارنامه آقای فیروزآبادی مطرح است.
آقای روحی مخالف بودند.
روحی- بنده پس می‌گیرم.
نایب رئیس- آقای اقبال.
اقبال- بنده هم پس گرفتم.
نایب رئیس- رأی گرفته می‌شود بنمایندگی آقای فیروزآبادی از تهران موافقین قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- تقدیم لایحه مربوط بترتیب امور زندان
(۶- تقدیم لایحه مربوط بترتیب امور زندان)
وزیر مشاور- (آقای بیات) یک لایحه ایست راجع بترتیب زندان تقدیم می‌شود.
نایب رئیس- بکمیسیون ارجاع می‌شود.
- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
]۷- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه[
نایب رئیس- اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم (صحیح است).
جلسه آینده روز سه شنبه دوازدهم اردیبهشت سه ساعت پیش از ظهر و طرح پیشنهادی هم که یک عده از آقایان نمایندگان هم تقاضای فوریت کرده‌اند در درجه اول مطرح می‌شود.
(مجلس نیمساعت بعدازظهر ختم شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی- امیرتیمور