قانون مربوط به اساسنامه موسسه بین‌المللی انرژی اتمی
| قوانین و قراردادهای انرژی اتمی مصوب مجلس شورای ملی | تصمیم‌های مجلس | اساسنامه‌های مصوب مجلس شورای ملی |
قانون مربوط به اساسنامه موسسه بین‌المللی انرژی اتمی - مصوب ۶ خرداد ۱۳۳۷ مجلس شورای ملی و ۲۷ اردیبهشت ۱۳۳۷ مجلس سنا
ماده واحده - اساسنامه مؤسسه بین‌المللی انرژی اتمی که در تاریخ ۲۶ اکتبر ۱۹۵۶ مقر سازمان ملل متحد (نیویورک) امضاء شده و مشتمل بر ۲۳ماده و یک ضمیمه می‌باشد و به امضاء نماینده ایران هم رسیده‌است تصویب و به دولت اجازه الحاق را می‌دهد.
قانون فوق که مشتمل بر ماده واحده و متن اساسنامه ضمیمه‌است پس از تصویب مجلس سنا در جلسه روز سه‌شنبه ششم خرداد ماه یک هزار و سیصدو سی و هفت به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
نایب رئیس مجلس شورای ملی - امان‌الله اردلان
قانون بالا در جلسه ۱۳۳۷٫۲.۲۷ به تصویب مجلس سنا رسیده‌است.
اساسنامه مؤسسه بین‌المللی انرژی اتمی
ماده اول - در تأسیس مؤسسه
اصحاب این اساسنامه یک مؤسسه بین‌المللی انرژی اتمی که منبعد در ایران اساسنامه به نام مؤسسه خوانده خواهد شد طبق مبانی و شرایط مصرحه‌ذیل تأسیس می‌کنند:
ماده دوم - در مقاصد
مؤسسه خواهد کوشید که سهم انرژی اتمی را در صلح سلامت و سعادت سراسر جهان تسریع کند و توسعه بخشد و تا جایی که بدان قادر باشد کسب‌اطمینان خواهد کرد که هر کمکی که به وسیله مؤسسه یا بنا به تقاضای آن و یا تحت سرپرستی و نظارت آن به عمل خواهد آمد برای پیشرفت هیچ‌منظور نظامی مورد استفاده قرار نگیرد.
ماده سوم - در وظایف
الف - مؤسسه مجاز است:
۱- تحقیق درباره انرژی اتمی و توسعه آن و استفاده عملی از آن را برای مقاصد غیر نظامی در سراسر جهان تشویق و مساعدت نماید و در صورتی که ازمؤسسه تقاضا شده باشد جهت تأمین انجام خدمات یا تهیه مواد و وسائل و تأسیسات برای یک عضو مؤسسه از طرف عضو دیگر به عنوان واسطه‌عمل کند و نیز جهت تحقیق در انرژی اتمی و توسعه آن و استفاده عملی از آن در مقاصد غیر نظامی هم عمل یا خدمت مفیدی را انجام دهد.
۲- به منظور تأمین وسائل تحقیق درباره انرژی اتمی و توسعه آن و استفاده عملی از آن در مقاصد غیر نظامی و از جمله تولید نیروی برق با توجه لازم به‌احتیاجات نواحی عقب مانده جهان طبق این اساسنامه مواد و خدمات و تجهیزات و تأسیسات ضروری را تدارک و تحویل نماید.
۳- مبادله اطلاعات علمی و فنی را جهت استفاده انرژی اتمی در مقاصد غیر نظامی تسهیل کند.
۴- مبادله و تعلیم دانشمندان و کارشناسان را در زمینه استفاده غیر نظامی از انرژی اتمی تشویق نمایند.
۵- جهت حصول اطمینان بر این که مواد شکافت‌پذیر ((((((((((((((((((((((مخصوص و سایر مواد و خدمات و تجهیزات و تأسیسات واطلاعاتی که به وسیله مؤسسه یا طبق تقاضای آن و یا تحت سرپرستی و نظارت آن تدارک شده در پیشرفت هیچ منظور نظامی مورد استفاده قرار نگیردتدابیر احتیاطی اتخاذ و اجرا کند و این تدبیر احتیاطی را طبق تقاضای اصحاب این اساسنامه بر قراردادهای دو یا چند جانبه مشمول دهد و یا بنا برتقاضای یک دولت هر گونه فعالیت آن دولت را در زمینه انرژی اتمی مشمول این تدابیر احتیاطی سازد.
۶- برای حفظ سلامتی و تقلیل مخاطرات جانی و مالی و (از جمله درباره شرایط کار) با مشورت و عنداللزوم با همکاری مقامات صالح سازمان ملل‌متحد و مؤسسات تخصصی مربوطه آن مقرراتی اساسی (استاندار) وضع و یا اقتباس نماید و جهت اجرای این مقررات اساسی چه در مورد عملیات‌خود مؤسسه و چه مورد عملیات مربوط به استعمال مواد و استفاده از خدمات و تجهیزات و تأسیسات و اطلاعاتی که بنابر تقاضای مؤسسه یا تحت‌نظارت و سرپرستی آن به عمل می‌آید تدابیر لازم اتخاذ کند و نیز ترتیب مقتضی بدهد که بر حسب تقاضای اصحاب و این اساسنامه و مقررات اساسی‌مزبور در مورد عملیات مربوط به قراردادهای دو یا چند جانبه و همچنین در صورت تقاضای یک دولت در مورد کلیه عملیات آن دولت در زمینه انرژی‌اتمی به موقع اجراء درآید.
۷- هر گاه در یک منطقه به خصوص وسائل و تأسیسات و تجهیزات موجوده غیر کافی و یا استفاده از آن فقط تحت شرایطی میسر باشد که‌رضایت‌بخش شناخته نشود هر نوع وسائل و تأسیسات و تجهیزاتی که جهت انجام اقدامات مجاز مؤسسه مفید باشد تهیه و یا ایجاد کند.
ب - مؤسسه ضمن انجام وظائف خود:
۱- در فعالیتهای خود به قسمی عمل خواهد کرد که با هدفها و اصول سازمان ملل متحد به منظور پیشرفت صلح و تعاون بین‌المللی و یا سیاست متخذه‌از طرف ملل متحد به منظور تحقق یک خلع سلاح تضمین شده در سراسر جهان و با سایر قراردادهای بین‌المللی که به منظور اجرای چنین سیاستهایی‌به وجود آمده‌است منطبق باشد.
۲- برای حصول اطمینان از این که مواد شکاف‌پذیر مخصوصی که مؤسسه دریافت می‌دارد جز در مقاصد غیر نظامی به مصرف نخواهد رسید براستعمال مواد مزبور نظارت برقرار خواهد ساخت.
۳- منابع و ذخایر خود را در سراسر جهان به قسمی توزیع خواهد کرد که استعمال مؤثر و تا حداکثر استفاده عموم از مصرف آن در جمیع مناطق جهان‌با توجه به احتیاجات مخصوص نواحی عقب‌افتاده جهان تأمین گردد.
۴- گزارشهای سالیانه‌ای از فعالیتهای خود به مجمع عمومی سازمان ملل و عندالاقتضا به شورای امنیت تسلیم خواهد کرد و هر گاه در حدود فعالیتهای‌مؤسسه مسائلی پیش آید که در صلاحیت شورای امنیت باشد مؤسسه شورای مزبور را که مسئولیت اصلی صلح و امنیت جهان را به عهده دارد از آن‌مستحضر خواهد ساخت همچنین مؤسسه می‌تواند اقداماتی را که طبق این اساسنامه بدان مجاز می‌باشد و از جمله اقداماتی که در بند ۳ از ماده ۱۲پیش‌بینی شده به عمل آورد:
۵- گزارشهایی را به شورای اقتصادی و اجتماعی و سایر مقامات ملل متحد در خصوص مسائلی که در صلاحیت آنها است تسلیم می‌نماید.
پ - کمکی را که مؤسسه ضمن انجام وظائف خود به اعضاء خود می‌کند مقید به هیچ شرط سیاسی و اقتصادی و نظامی یا هر شرط دیگری که مغایر بامقررات این اساسنامه باشد نخواهد نمود.
ت - به شرط رعایت این اساسنامه و مقررات قراردادهایی که بین یک دولت یا دسته‌ای از دولتها طبق مقررات این اساسنامه یا مؤسسه منعقد شده باشدمؤسسه فعالیتهای خود را با توجه به حق حاکمیت دولتها به عمل خواهد آورد.
ماده چهارم - در عضویت
الف - اعضاء مؤسس این مؤسسه عبارتند از دولی که عضو سازمان ملل متحد یا یکی از مؤسسات تخصصی آن بوده و این اساسنامه را در ظرف نودروز از تاریخی که برای امضاء آماده می‌شود امضاء و سند تصویب را تسلیم نموده باشند.
ب - اعضاء دیگر مؤسسه دولتهایی هستند که اعم از داشتن یا نداشتن عضویت در سازمان ملل متحد یا یکی از مؤسسات تخصصی آن عضویت آنها بنابه توصیه هیأت مدیره از طرف کنفرانس عمومی تصویب شود و سند الحاق به این اساسنامه را تسلیم نمایند.
هنگام توصیه با پذیرفتن دولتی به عضویت مؤسسه هیأت مدیره و کنفرانس عمومی درباره قدرت و تمایل آن دولت به ایفای تعهداتی که به اعضاءمؤسسه تعلق خواهد گرفت با توجه به قدرت و تمایل آن دولت به اجرای مقاصد و اصول منشور ملل متحد اتخاذ تصمیم خواهند کرد.
پ - مؤسسه بر اصل تساوی حق حاکمیت جمیع اعضاء آن مبتنی می‌باشد و برای این که حقوق و امتیازات ناشی از عضویت مؤسسه برای کلیه اعضاءتأمین گردد جمیع اعضاء موظفند تعهداتی را که طبق این اساسنامه به عهده گرفته‌اند با حسن نیت اجرا کنند.
ماده پنجم - در کنفرانس عمومی
الف - یک کنفرانس عمومی مرکب از نمایندگان کلیه اعضاء مؤسسه یا به صورت عادی سالیانه و یا بر حسب دعوت مدیر کل که طبق تقاضای هیأت‌مدیره یا اکثریت اعضاء به عمل خواهد آمد به صورت فوق‌العاده انعقاد خواهد یافت محل اجلاس این کنفرانس مقر دائمی مؤسسه خواهد بود مگر این‌که کنفرانس عمومی تصمیم دیگری اتخاذ کند.
ب - هر یک از اعضاء در این کنفرانسها یک نفر نماینده خواهد داشت که می‌تواند از اعضاء علی‌البدل و مشاورینی همراه خود داشته باشد، هزینه‌حضور هر نمایندگی به وسیله عضو ذینفع تأدیه خواهد شد.
پ - کنفرانس عمومی در آغاز هر دوره اجلاسیه یک نفر رئیس و متصدیان دیگری را که لازم باشد انتخاب خواهد کرد و این منتخبین در طول دوره‌اجلاسیه انجام وظیفه خواهند نمود کنفرانس عمومی با رعایت مقررات این اساسنامه نظامنامه داخلی خود را وضع می‌نماید. هر عضو دارای یک رأی‌خواهد بود. تصمیمات مربوط به مسائلی که در بند ح از ماده ۱۴ و قسمت یک بند پ از ماده ۱۸ و بند ب از ماده ۱۹ پیش‌بینی شده به اکثریت دو ثلث‌اعضاء حاضر و رأی‌دهنده اتخاذ خواهد شد. تصمیمات مربوط به مسائل دیگر از جمله این که کدام مسائل یا کدام دسته از مسائل جدید باید به اکثریت‌دو ثلث آراء حل شود منوط به اکثریت آراء اعضاء حاضر و رأی دهنده خواهد بود حد نصاب با اکثریت اعضاء حاصل می‌گردد.
ت - کنفرانس عمومی می‌تواند کلیه مسائل و اموری را که در حدود این اساسنامه بوده و یا به اختیارات و عملیات یکی از مقامات پیش‌بینی شده در این‌اساسنامه ارتباط داشته باشد مورد بحث قرار دهد و به اعضاء مؤسسه و هیأت مدیره و یا به هر دو در باب مسائل و امور مزبور توصیه‌هایی بنماید.
ث - کنفرانس عمومی:
۱- اعضاء هیأت مدیره را طبق ماده ۶ انتخاب می‌کند.
۲- پذیرش اعضاء جدید را طبق ماده ۴ تصویب می‌نماید.
۳- امتیازات و حقوق هر عضو را طبق ماده ۱۹ معلق می‌سازد.
۴- گزارش سالیانه هیأت مدیره را مورد مداقه قرار می‌دهد.
۵- طبق ماده ۱۴ بودجه مؤسسه را بنا به توصیه هیأت مدیره تصویب می‌نماید و یا این که بودجه مزبور را کلاً یا جزء" به ضمیمه توصیه‌های خود به‌هیأت مدیره اعاده می‌دهد که از نو به کنفرانس تقدیم کنند.
۶- گزارشهایی که باید به سازمان ملل متحد تسلیم شود به طوری که در قرارداد مربوط به مناسبات مؤسسه با سازمان ملل پیش‌بینی شده به استثنای‌گزارشهای مذکوره در بند ب از ماده ۱۲ را تصویب می‌کند و یا آن را به ضمیمه توصیه‌های خود به هیأت مدیره عودت می‌دهد.
۷- هر قراردادی را که بین مؤسسه و سازمان ملل یا مؤسسات دیگر بسته می‌شود به طوری که در ماده ۱۶ پیش‌بینی شده تصویب می‌کنند یا آن را به‌ضمیمه توصیه‌های خود به هیأت مدیره اعاده می‌دهد و هیأت مدیره آن را مجدداً به کنفرانس عمومی تقدیم می‌نماید.
۸- قواعد و حدودی را که هیأت مدیره می‌تواند در حیطه آن طبق بند ج از ماده ۱۴ مبادرت به استقراض نماید و نیز شرایط قبول وجوهی که داوطلبانه‌به مؤسسه تقدیم می‌شود و همچنین طبق بند ج از ماده ۱۴ طریق مصرف وجوه عمومی مذکور در آن بند را تصویب می‌کند.
۹- اصلاحات در این اساسنامه را طبق بند پ از ماده ۱۸ تصویب می‌کند.
۱۰- انتصاب مدیر کل را طبق بند الف از ماده ۷ تصویب می‌نماید.
ج - کنفرانس عمومی صلاحیت دارد:
۱- درباره هر مطلبی که هیأت مدیره به خصوص برای کسب تکلیف به کنفرانس عمومی احاله می‌کند اخذ تصمیم نماید.
۲- موضوعاتی را برای بررسی به هیأت مدیره ارجاع و یا از هیأت مزبور تسلیم گزارشهایی را درباره هر موضوعی که به عملیات مؤسسه مربوط باشددرخواست کند.
ماده ششم - در هیأت مدیره
الف - هیأت مدیره به ترتیب ذیل تشکیل خواهد شد:
۱- هیأت مدیره‌ای که به علت انقضای دوره باید بر کنار رود (در مورد اولین هیأت کمیسیون مقدماتی مصرحه در ضمیمه ۱) پنج نفر از اعضاء را که درتکنولوژی انرژی اتمی منجمله تولید مواد اولیه از سایرین جلوتر باشند به عضویت هیأت مدیره منصوب می‌کند بعلاوه از هر یک از مناطقی که ذیلاً ذکرمی‌شود عضوی را که در تکنولوژی انرژی اتمی و منجمله تولید مواد اولیه جلوتر باشد به شرط این که منطقه مزبور نماینده‌ای بین پنج عضو مذکور درفوق نداشته باشد برای عضویت در هیأت مدیره معین می‌نماید.
۱- آمریکای شمالی.
۲- آمریکای لاتین.
۳- اروپای غربی.
۴- اروپای شرقی.
۵- آفریقا و خاورمیانه.
۶- آسیای جنوبی.
۷- آسیای جنوب شرقی و اقیانوس آرام.
۸- خاور دور.
۲- هیأت مدیره‌ای که به علت انقضای دوره باید بر کنار رود (و در مورد اولین هیأت کمیسیون مقدماتی مصرحه در ضمیمه شماره ۱) دو عضو را بین‌سایر تولیدکنندگان مواد اولیه که عبارتند از بلژیک - لهستان - پرتقال - چکوسلواکی برای عضویت در هیأت مدیره معین می‌کند و نیز عضو دیگری را به‌عنوان تدارک‌کننده کمکهای فنی به عضویت هیأت مدیره تعیین می‌نماید هیچیک از اینگونه اعضای هیأت در هر سال نمی‌تواند به همان عنوان در سال‌بعد به عضویت هیأت تعیین گردد.
۳- کنفرانس عمومی با رعایت این که مناطق مصرحه در قسمت الف (۱) این ماده باید در شورا به طور منصفانه نمایندگی داشته باشد دو عضو را به‌سمت عضویت هیأت مدیره معین می‌کند تا جمیع این مناطق به استثنای آمریکای شمالی پیوسته هر کدام یک نماینده در هیأت داشته باشد - هیچیک‌از اینگونه اعضاء به استثنای پنج عضوی که طبق بند (ت) این ماده برای یک سال انتخاب می‌شوند نمی‌تواند پس از پایان دوره مجدداً در سال بعد به‌همان عنوان به عضویت هیأت مدیره تعیین گردد.
ب - انتصابات مصرحه در قسمت الف - ۱ و قسمت الف - ۲ این ماده منتهی ۶۰ روز قبل از هر اجلاس کنفرانس عمومی عادی سالیانه به عمل خواهدآمد - انتخابات پیش‌بینی شده در قسمت الف - ۳ این ماده طی دوره‌های اجلاسیه کنفرانس عمومی عادی صورت خواهد گرفت.
پ - اعضایی که طبق مقررات قسمتهای الف - ۱ و الف - ۲ این ماده در هیأت مدیره عضویت یافته‌اند از پایان اجلاس هر کنفرانس عمومی عادی‌سالیانه بعد از تعیین آنها تا پایان اجلاس کنفرانس عمومی عادی سالیانه آینده متصدی این سمت خواهند بود - اما در انتخاب نخستین هیأت مدیره پنج‌عضو برای مدت یک سال انتخاب خواهند شد.
ت - هر یک از اعضاء هیأت مدیره دارای یک رأی می‌باشد تصمیمات مربوط به میزان بودجه مؤسسه طبق مقررات مندرجه در بند ح از ماده ۱۴ به‌اکثریت دو ثلث اعضاء حاضر و رأی دهنده اتخاذ می‌گردد. تصمیمات مربوط به مسائل دیگر و منجمله این که کدام مسائل جدید و یا کدام نوع از مسائل‌جدید باید به اکثریت دو ثلث آراء حل گردد به اکثریت آراء اعضاء حاضر و رأی دهنده اتخاذ خواهد شد - حد نصاب با اکثریت اعضاء حاصل می‌شود.
ث - هیأت مدیره مجاز است طبق این اساسنامه و با توجه به مسئولیتهای خود در قبال کنفرانس عمومی که در این اساسنامه پیش‌بینی شده‌است‌وظایف مؤسسه را انجام دهد.
ج - هیأت مدیره در مواقعی که خود تصمیم می‌گیرد تشکیل جلسه خواهد داد این اجلاسات در مقر دائمی مؤسسه خواهد بود مگر این که از طرف‌هیأت تصمیم دیگری اتخاذ گردد.
چ - هیأت مدیره از میان اعضاء خود رئیس و متصدیان دیگر را انتخاب خواهد کرد و با توجه به مقررات این اساسنامه آیین‌نامه داخلی خود را وضع‌می‌نماید.
ح - هیأت مدیره می‌تواند کمیته‌هایی را که مقتضی بداند تشکیل دهد.
هیأت مدیره می‌تواند در روابط خود با سایر سازمانها اشخاصی را به نمایندگی خود معین کند.
خ - هیأت مدیره هر سال گزارشی در خصوص امور مؤسسه و کلیه طرحهایی که از طرف مؤسسه تصویب شده برای تقدیم به کنفرانس عمومی تهیه‌می‌نماید همچنین هیأت مدیره گزارشهایی را که مؤسسه موظف است یا ممکن است موظف گردد که به سازمان ملل یا هر سازمان دیگری که کار آن‌مربوط به کار مؤسسه باشد تسلیم نماید برای تقدیم به کنفرانس عمومی تهیه خواهد نمود. اینگونه گزارشها و نیز گزارش سالیانه لااقل یک ماه قبل ازاجلاس کنفرانس عمومی عادی به اعضاء تسلیم خواهد شد.
ماده هفتم - در کارمندان
الف - یک مدیر کل در رأس کارمندان مؤسسه قرار دارد این مدیر کل را هیأت مدیره با تصویب کنفرانس عمومی برای مدت چهار سال تعیین می‌کندمدیر کل عالیترین مأمور اداری مؤسسه می‌باشد.
ب - مدیر کل مسئول انتصابات و سازمان و انجام وظیفه از طرف کارمندان می‌باشد و تحت اختیار و نظارت هیأت مدیره قرار دارد. مدیر کل وظایف‌خود را طبق مقرراتی انجام خواهد داد که از طرف هیأت مدیره وضع شده باشد.
پ - هیأت کارمندان مؤسسه آن گونه کارشناسان علمی و فنی و سایر افراد ذیصلاحیتی را که برای انجام مقاصد و وظایف مؤسسه لازم باشد نیز شامل‌خواهد بود مؤسسه این اصل را رعایت خواهد نمود که تعداد کارمندان دائمی آن به حداقل باشد.
ت - در انتخاب و استخدام و تعیین کیفیت کار بدین نکته توجه اساسی معطوف خواهد شد که کارمندانی واجد بالاترین میزان کاردانی و صلاحیت فنی‌و فضائل اخلاقی برگزیده و تعیین شوند، به شرط رعایت اصل مذکور در فوق به تشریک مساعی اعضاء مؤسسه و اهمیت استخدام به طریقی که ازلحاظ جغرافیایی مظهر وسیع‌ترین منطقه ممکنه باشد نیز توجه لازم مبذول خواهد گشت.
ترتیب و شرایط استخدام و حقوق و خاتمه خدمت کارمندان طبق مقرراتی خواهد بود که هیأت مدیره بنابر مفاد این اساسنامه و همچنین با رعایت‌قواعد عمومی که بنا بر توصیه هیأت از طرف کنفرانس عمومی تصویب شده باشد وضع نماید.
ج - مدیر کل و کارمندان در انجام وظایف خود از هیچ مقامی غیر از مؤسسه نه کسب تکلیف و نه قبول دستور خواهد کرد و از هر اقدامی که ممکن‌است در وضع آنان به عنوان یک کارمند مؤسسه مؤثر باشد خودداری خواهند کرد و نظر به مسئولیتهایی که در قبال مؤسسه دارند هیچ سر صنعتی یااطلاعات محرمانه دیگری که در نتیجه انجام وظایف رسمی مؤسسه بر آن مکشوف شده افشاء نخواهند کرد. هر یک از اعضاء تعهد می‌کند که جنبه‌بین‌المللی و وظایف مدیر کل و کارمندان را محترم دارد و در صدد نباشد که آنان را در انجام وظایف خود تحت تأثیر قرار دهد.
چ - اصطلاح کارمندان در این ماده شامل مستحفظین نیز می‌گردد.
ماده هشتم - در تبادل اطلاعات
الف - هر یک از اعضاء باید اطلاعاتی را که به تشخیص خود برای مؤسسه مفید می‌شناسد در اختیار آن بگذارد.
ب - هر یک از اعضاء تمام اطلاعات علمی را که در نتیجه کمک مؤسسه طبق ماده ۱۱ حاصل شده باشد در اختیار مؤسسه خواهد گذاشت.
پ - مؤسسه اطلاعاتی را که طبق بندهای الف و ب این ماده تحصیل شده‌است جمع‌آوری می‌کند و به صورتی قابل استفاده در دسترس قرار می‌دهد. مؤسسه جهت تشویق تبادل اطلاعات در خصوص اهمیت انرژی اتمی و استفاده‌های غیر نظامی از آن اقدامات مثبتی به عمل خواهد آورد و برای این‌مقصود بین اعضاء خود به عنوان یک رابط عمل خواهد کرد.
ماده نهم - در تدارک و تحویل مواد الف - اعضاء می‌توانند هر مقدار مواد شکافت‌پذیر مخصوص را که مقتضی بدانند و تحت شرایطی که با مؤسسه مورد توافق قرار گرفته باشد در اختیارمؤسسه بگذارند موادی که تحت اختیار مؤسسه گذاشته می‌شود ممکن است بنا به صوابدید عضوی که آن را تدارک می‌کند به وسیله همان عضو و یا باموافقت مؤسسه در انبارهای مؤسسه نگاهداری شود.
ب - اعضاء همچنین می‌توانند مواد اولیه‌ای را که در ماده ۲۰ تعریف شده و نیز مواد دیگری را در اختیار مؤسسه بگذارند میزان این گونه مواد را که‌مؤسسه طبق موافقتهای مقرر در ماده ۱۳ قبول خواهد کرد هیأت مدیره تعیین خواهد نمود.
پ - هر عضوی میزان و صورت و ترکیب مواد شکافت‌پذیر مخصوص و مواد اولیه و سایر موادی را که حاضر است با متابعت از قوانین خود بلافاصله‌یا در طی مدت مقرره از طرف هیأت مدیره در اختیار مؤسسه بگذارد به استحضار مؤسسه خواهد رسانید.
ت - هر عضوی بنابه تقاضای مؤسسه از موادی که در اختیار آن گذاشته‌است هر مقداری را که مؤسسه تعیین کند بلافاصله به عضو دیگر یا دسته ازاعضاء تحویل خواهد داد و نیز هر مقدار از مواد مزبور را که واقعاً برای عملیات و تحقیقات علمی در تأسیسات مؤسسه ضروری باشد بلافاصله به خودمؤسسه تحویل خواهد نمود.
ث - میزان و صورت و ترکیب موادی که به وسیله هر عضو در اختیار مؤسسه گذاشته شده می‌تواند در هر موقع با موافقت هیأت مدیره تغییر یابد.
ج - اطلاع بدوی طبق بند پ این ماده باید طی سه ماه پس از تاریخ اعتبار یافتن این اساسنامه برای عضو ذینفع داده شود - هر گاه هیأت مدیره تصمیم‌مغایری اتخاذ نکرده باشد موادی که بدواً عرضه شده مربوط به یک دوره یک‌ساله خواهد بود که متعاقب سالی است که این اساسنامه درباره عضو ذینفع‌اعتبار می‌آید و همچنین هر گاه از طرف هیأت مدیره اقدام مغایری به عمل نیامده باشد اطلاعات بعدی که نباید دیرتر از اولین روز ماه نوامبر هر سال‌تسلیم شود مربوط به یک دوره یک‌ساله متعاقب تسلیم اطلاع خواهد بود.
چ - از بابت موادی که یک عضو حاضر است در اختیار مؤسسه بگذارد مؤسسه محل و طریقه تحویل و بر حسب اقتضاء صورت و ترکیب موادی که‌تحویل آن را از عضو مزبور تقاضا نموده تعیین خواهد کرد - مؤسسه همچنین مقدار مواد تحویل شده را ممیزی و میزان آن را متناوباً به اطلاع اعضاءخواهد رسانید.
ح - مؤسسه مسئول انبار کردن و حفاظت موادی است که در تصرف دارد و باید اطمینان حاصل کند که مواد مزبور اولاً از تغییرات جوی ثانیاً از نقل‌انتقال و یا مصارف غیر مجاز ثالثاً از لطمه و انهدام منجمله خرابکاری رابعاً از تصرف قاهرانه مصون خواهد بود. مؤسسه در مورد انبار کردن موادشکافت‌پذیر مخصوص باید مراقبت نماید که مواد مزبور از نظر جغرافیایی به قسمی توزیع گردد که مقادیر زیادی از آن در یک کشور یا در یک منطقه‌جهان تمرکز نیابد.
خ - مؤسسه در سریعترین مدتی که عملاً میسر باشد از اقلام ذیل آن چه را که لازم بداند ایجاد و وضع خواهد کرد:
۱- مراکز و تجهیزات و تأسیسات برای تحویل و انبار کردن و توزیع مواد.
۲- وسایل مادی حفاظت.
۳- مقررات کافی برای بهداشت یا جلوگیری از مخاطرات.
۴- آزمایشگاههای ممیزی برای تجزیه و بازرسی مواد دریافت شده.
۵- منازل و اماکن اداری جهت کارمندانی که وجودشان برای انجام امور مذکور در فوق لازم است.
۶- موادی که طبق مفاد این ماده تحویل شده‌است به تشخیص هیأت مدیره و بنابر مقررات این اساسنامه مورد استفاده قرار خواهد گرفت. هیچیک ازاعضاء حق ندارد بخواهد موادی را که در اختیار مؤسسه می‌گذارد علیحده نگاهداری شود و یا طرح به خصوصی را جهت مواد مزبور معین نماید.
ماده دهم - در خدمات و تجهیزات و تأسیسات
اعضاء می‌توانند خدمات و تجهیزات و تأسیساتی را که بتوانند به انجام مقاصد و وظایف مؤسسه کمک کند در اختیار مؤسسه بگذارند.
ماده یازدهم - در طرحهای مؤسسه
الف - هر عضوی یا دسته‌ای از اعضاء که مایل به اجرای طرحی مربوط به تحقیق درباره انرژی اتمی یا توسعه آن یا استفاده عملی از آن جهت مقاصدغیر نظامی باشد می‌تواند کمک مؤسسه را در تأمین مواد شکافت‌پذیر مخصوص و خدمات و تجهیزات و وسایل و تأسیسات لازم برای این مقصودتقاضا کند. هر تقاضایی از این قبیل باید با توضیح مقصود و حدود طرح توأم باشد و اینگونه تقاضاها از طرف هیأت مدیره بررسی خواهد شد.
ب - مؤسسه همچنین می‌تواند به تقاضای یک عضو و یا دسته‌ای از اعضاء در انعقاد قراردادهایی جهت تأمین اعتبارات مالی از طرف منابع خارجی‌برای اجرای چنین طرحهایی مساعدت نماید و ضمن انجام چنین مساعدتی هیچگونه تضمینی یا قبول مسئولیت مالی درباره آن طرح از مؤسسه تقاضانخواهد شد.
پ - مؤسسه می‌تواند تدارک تمام مواد و خدمات و تجهیزات و تأسیسات لازم برای هر طرح را به توسط یک یا چند عضو خود ترتیب بدهد و یاتدارک آن را بنابر تمام عضو یا اعضایی که تقاضا کرده‌اند کلاً یا جزء" به عهده گیرد.
ت - مؤسسه می‌تواند برای بررسی هر تقاضایی شخص یا اشخاص ذیصلاحیتی را به قلمرو آن عضو و یا آن دسته از اعضاء که تقاضا کرده‌اند برای‌مطالعه طرح منظور اعزام دارد و در انجام این امر مؤسسه با موافقت آن عضو یا آن دسته از اعضاء که تقاضا کرده‌اند می‌تواند افرادی از کارمندان خود یا ازاتباع ذیصلاحیت هر یک از اعضاء خود را مورد استفاده قرار دهد.
ث - هیأت مدیره قبل از تصویب هر طرحی بنابر مقررات این ماده به مراتب ذیل توجه لازم خواهد کرد:
۱- فایده طرح و از جمله قابل اجرا بودن آن از نظر علمی و فنی.
۲- کفایت نقشه‌ها و اعتبارات و کادر فنی به اندازه‌ای که اجرای طرح را به صورت ثمربخشی تأمین سازد.
۳- پیش‌بینی مقررات اساسی بهداشت و جلوگیری از مخاطرات به قسمی که برای تماس با مواد و نقل و انتقال و انبار کردن آن و عمل تأسیسات کافی‌باشد.
۴- عدم توانایی آن عضو به آن دسته از اعضاء تقاضاکننده جهت تأمین اعتبارات و مواد و تأسیسات و تجهیزات و خدمات لازم.
۵- توزیع عادلانه مواد و منابع دیگری که در اختیار مؤسسه می‌باشد.
۶- احتیاجات مخصوص مناطق عقب مانده جهان.
۷- مسائل مربوطه دیگر.
ج - پس از تصویب هر طرحی مؤسسه یا عضو یا دسته‌ای از اعضاء آن طرح را تسلیم کرده‌است قراردادی منعقد خواهد ساخت و در این قرارداد:
۱- میزان هر ماه شکافت‌پذیر مخصوص و مواد دیگری که لازم است برای طرح تخصیص یابد پیش‌بینی خواهد شد:
۲- انتقال مواد شکافت‌پذیر مخصوص از محل حفاظت آن حین تنظیم قرارداد (اعم از این که تحت حفاظت مؤسسه یا عضوی باشد که آن را جهت‌استفاده در طرحهای مؤسسه تدارک کرده) به عضو یا دسته‌ای از اعضاء که طرح را تسلیم نموده‌اند تحت کیفیاتی که حمل و نقل بدون مخاطره و مقررات‌عملی بهداشتی و صحی را تأمین نموده باشد پیش‌بینی خواهد شد.
۳- شرایط و کیفیات و از جمله قیمتی که طبق آن باید مواد و خدمات و تجهیزات و تأسیساتی از طرف خود مؤسسه فراهم گردد معین خواهد شد و درصورتی که اینگونه مواد و خدمات و تجهیزات و تأسیسات باید توسط یکی از اعضاء تهیه شود شرایط و کیفیات آن به قسمی که بین آن عضو یا آن دسته‌از اعضاء تهیه‌کننده طرح و عضو تدارک‌کننده مقرر شد معین خواهد گشت.
۴- ضمناً از عضو یا آن دسته از اعضاء که طرح را تسلیم کرده‌است تعهد گرفته خواهد شد که اولاً از کمک پیش‌بینی شده برای پیشرفت هیچ منظورنظامی استفاده نشود ثانیاً با وجود تصمیمات مربوطه مصرحه در قرارداد طرح موضوع قرارداد مشمول تدابیر احتیاطی مندرجه در ماده ۱۲ خواهد بود.
۵- برای حفظ حقوق و منافع مؤسسه و عضو یا اعضاء ذینفع در اختراعات یا اکتشافات یا حقوق انحصاری ناشی از طرح پیش‌بینی مقتضی خواهد شد.
۶- برای فیصله اختلافات پیش‌بینی مقتضی خواهد شد.
۷- هر پیش‌بینی دیگر مربوط به موضوع به عمل خواهد آمد.
چ - مقررات این ماده در صورت اقتضاء شامل هر گونه تقاضای مواد و خدمات و تأسیسات و تجهیزات مربوط به طرحی که در حال اجرا می‌باشد نیزمی‌گردد.
ماده دوازدهم - در تدابیر احتیاطی (تضمینات)
الف - در مورد هر طرح مربوط به خود مؤسسه یا هر قراردادی که اصحاب ذینفع در آن از مؤسسه اجرای تدابیر احتیاطی را تقاضا کرده باشند مؤسسه‌حقوق و مسئولیتهای ذیل را تا حدی که مربوط بدان طرح یا قرارداد می‌گردد دارا می‌باشد:
۱- رسیدگی به نقشه تجهیزات و تأسیسات مخصوص و از جمله راکتورهای هسته‌ای ((((((((- و تصویب آن منحصراً از لحاظ حصول اطمینان براین که نقشه مزبور موجب پیشرفت هیچ منظور نظامی نخواهد بود و با مقررات اساسی بهداشت و جلوگیری از مخاطرات منطبق می‌باشد. و تدابیراحتیاطی و تصمیمات مقرر در این ماده به نحو مؤثری درباره آن اجراء شود.
۲- تقاضای اجرای هر گونه مقررات بهداشتی و تدابیر احتیاطی که مؤسسه وضع نماید.
۳- تقاضای نگاهداری و تهیه فهرست روشنی از سابقه عملیات که به سهولت امکان احتساب به مواد اولیه یا مواد شکافت‌پذیر مخصوص که جهت‌طرح یا قرارداد استعمال یا تولید شده کمک کند.
۴- مطالبه و دریافت گزارشهایی درباره پیشرفت عملیات.
۵- تصویب طرق اجرای عملیات شیمیایی روی مواد قابل تشعشع صرفاً "از لحاظ حصول اطمینان این که این عملیات شیمیایی به استفاده مواد درمقاصد نظامی منجر نخواهد گشت" و با مقررات اساسی بهداشت و جلوگیری از مخاطرات منطبق خواهد بود و نیز تقاضای این که مواد شکافت‌پذیرمخصوصی که به صورت یک محصول فرعی جمع‌آوری یا تولید می‌شود در مقاصد غیر نظامی و تحت تضمینات مداوم مؤسسه برای تحقیقات علمی‌یا راکتور یا اعم از موجود یا آن چه در دست ساختمان است و از طرف عضو یا اعضاء ذیعلاقه مشخصی خواهد شد مورد استفاده قرار گیرد و نیزتقاضای این که هر گونه مازاد مواد شکافت‌پذیر مخصوص که به صورت یک محصول فرعی از آن چه برای عملیات مذکور در فوق لازم است جمع‌آوری‌یا تولید می‌شود به منظور جلوگیری از ذخیره شدن آن نزد مؤسسه به امانت گذاشته شود مشروط بر این که این مواد شکافت‌پذیر مخصوص که بدین‌نحو نزد مؤسسه به امانت سپرده می‌شود بنا به تقاضای عضو یا اعضاء ذینفع بلافاصله به آن عضو یا آن اعضاء که ذینفع هستند مسترد گردد تا تحت‌شرایط مذکوره در فوق به مصرف برسانند.
۶- بازرسانی که از طرف مؤسسه پس از مشورت با دولت یا دولتهای دریافت‌کننده کمک معین خواهد شد به قلمرو آن دولت یا آن دولتها اعزام دارد واین بازرسان عنداللزوم برای احتساب مواد اولیه و مواد شکافت‌پذیر مخصوص تدارک شد و محصولات به دست آمده از مواد شکافت‌پذیر مخصوص وتشخیص ایفاء تعهدات مربوط به عدم استفاده برای پیشرفت منظور نظامی مندرج در قسمت ج - ۴ ماده ۱۱ و مقررات بهداشتی و تدابیر احتیاطی‌مندرج در قسمت الف - ۲ این ماده و نیز سایر کیفیات مصرحه در قرار بین مؤسسه و دولت یا دولتهای ذینفع در هر موقع به هر جا و هر برنامه کار و هرشخصی که به اقتضای سمت خود با مواد و تجهیزات و تأسیساتی سر و کار دارد که طبق مقررات این اساسنامه باید حفاظت شوند حق مراجعه خواهندداشت بازرسان معین شده از طرف مؤسسه در صورت تقاضای دولت ذینفع با نمایندگانی از مقامات آن دولت همراه خواهند شد مشروط بر این که دراجرای وظایف این بازرسان از این جهت تأخیر و یا از جهت دیگر ممانعتی حاصل نشود.
۷- در صورتی که تعهدات و مقررات از طرف دولت یا دولتهای دریافت‌کننده کمک مراعات نشود و یا ناقص باشد و اقدامات اصلاحی نیز در مدت‌معقولی به عمل نیاید کمک مؤسسه را معلق کند یا خاتمه دهد و مواد و تجهیزاتی که از طرف مؤسسه یا یک عضو آن جهت اجرای طرح تدارک شده‌مسترد دارد.
ب - یک هیأت بازرسی بر حسب احتیاج تشکیل دهد و این هیأت بازرسی مسئول است کلیه عملیاتی که مستقیماً به وسیله مؤسسه اداره می‌شودبازرسی و اطمینان حاصل کند که مؤسسه آن اقدامات بهداشتی و تدابیر احتیاطی که اجرای آن را در طرحهایی که منوط به تصویب یا تحت سرپرستی ونظارت مؤسسه می‌باشد مقرر داشته خود مورد عمل قرار داده‌است و نیز اطمینان حاصل کند که اقدامات کافی به عمل آمده تا مواد اولیه یا موادشکافت‌پذیر مخصوصی که در حفاظت مؤسسه می‌باشد و یا در عملیات خود مؤسسه استعمال گشته و یا تولید شده‌است برای پیشرفت هیچ منظورنظامی مورد استفاده قرار نگیرد. مؤسسه برای جبران هر عدم مطابقت یا هر منقصتی اقدامات کافی به عمل خواهد آورد.
پ - هیأت بازرسی همچنین مسئولیت دارد که حساب مندرج در قسمت الف - ۶ این ماده را بخواهد و ممیزی کند و اطمینان حاصل نماید که تعهدمصرح در قسمت ج - ۴ ماده ۱۱ و مقررات مصرحه در قسمت الف - ۲ این ماده و نیز سایر کیفیات هر طرح به قسمی که در قرارداد بین مؤسسه ودولت یا دولتهای ذینفع تصریح گشته مراعات شده‌است.
بازرسان هر تخلف از شرطی را به مدیر کل گزارش می‌دهند و مشارالیه گزارش مزبور را به هیأت مدیره تسلیم می‌کند و هیأت مدیره به دولت یا دولتهای‌دریافت‌کننده کمک دیگر مراجعه و تقاضا خواهد کرد که فوراً هر تخلفی که هیأت بازرسی وقوع آن را تشخیص داد جبران کنند و هیأت مدیره این تخلف‌را به کلیه اعضاء شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل گزارش خواهد داد و در صورتی که از طرف دولت دولتهای ذینفع در مدت معقولی‌اقدامات اصلاحی به نحو اتم به عمل نیاید هیأت می‌تواند یکی از تصمیمات یک و یا هر دو را در آن واحد اتخاذ کند.
۱ - تقلیل و یا تعلیق کمکی که از طرف مؤسسه یا یکی از اعضا فراهم گشته.
۲ - تقاضای اعاده مواد و تجهیزاتی که در اختیار یک عضو یا دسته از اعضا گذاشته شده‌است همچنین مؤسسه می‌تواند طبق ماده ۱۹ استفاده ازامتیازات و حقوق ناشیه از عضویت را درباره عضو متخلف معلق سازد.
ماده سیزدهم - در تأدیه مطالبات اعضا
جز در مواردی که بین هیأت مدیره و عضوی که برای مؤسسه مواد خدمات و تجهیزات و تأسیسات تدارک می‌کند به صورت دیگری توافق شده باشدهیأت مدیره با عضو تدارک‌کننده قراردادی جهت ترتیب تأدیه بهای اقلام تدارک شده منعقد خواهد کرد.
ماده چهاردهم - در مقررات مالی
الف - هیأت مدیره بودجه سالیانه که متضمن برآورد مخارج مؤسسه خواهد بود به کنفرانس عمومی تسلیم خواهد نمود و مدیر کل برای تسهیل کارهیأت طرح بودجه را بدواً تهیه می‌نماید و اگر کنفرانس عمومی برآورد مزبور را تصویب نکند آن را با توصیه‌هایی به هیأت مدیره باز می‌گرداند و در آن‌صورت هیأت برآورد جدیدی برای تصویب به کنفرانس عمومی تسلیم خواهد نمود.
ب - مخارج مؤسسه در اقلام زیر طبقه‌بندی می‌شود:
۱- مخارج اداری که عبارتند از:
اولاً - مخارج کارمندان مؤسسه به استثنای مخارج کارمندانی که به علت ارتباط با مواد و خدمات و تجهیزات و تأسیسات مصرحه در قسمت ب ۲ که‌ذیلاً ذکر می‌شود استخدام شده‌اند - مخارج اجلاسات و مخارجی که جهت تهیه طرحهای مؤسسه و توزیع اطلاعات لازم است.
ثانیاً - مخارج اجرای تدابیر احتیاطی و تضمینات مصرحه در ماده ۱۲ در مورد طرحهای مؤسسه یا تضمینات قسمت الف - ۵ ماده ۳ در مورد هرقرارداد دو یا چند جانبه و نیز مخارج نقل و انتقال و انبار کردن مواد شکافت‌پذیر مخصوص علاوه بر مخارج نقل و انتقال و انبارداری مصرحه در بند ث‌این ماده.
۲- مخارجی که در قسمت ب ۱ این ماده پیش‌بینی نشده و به مواد و لوازم و تأسیسات و تجهیزاتی ارتباط دارد که به وسیله مؤسسه جهت انجام‌وظایف مجاز آن تحصیل و یا ایجاد شده باشد و همچنین قیمت مواد و خدمت و تجهیزات و تأسیساتی که از طرف مؤسسه و به موجب قراردادها برای‌یک یا چند عضو تدارک شده‌است.
پ - هیأت مدیره ضمن تعیین مخارج مصرحه در قسمت ثانوی بند ب - ۱ مذکور در فوق وجوهی را که طبق قراردادهای دو یا چند جانبه یا مؤسسه ازبابت اجرای تضمینات قابل استرداد باشد کسر خواهد کرد.
ت - هیأت مدیره مخارج مصرحه در قسمت بند ب ۱ مذکور در فوق را بنا به نسبتی که باید از طرف کنفرانس عمومی تعیین شود تقسیم خواهد کرد وکنفرانس عمومی در تعیین این نسبت از اصول متخذه از طرف ملل متحد برای پرداخت سهمیه دول عضو در بودجه عمومی سازمان ملل پیروی خواهدنمود.
ث - هیأت مدیره متناوباً تعرفه‌ای برای مخارج و از جمله تعرفه واحدی برای اجرت انبارداری و نقل و انتقال مواد و خدمات و تجهیزات و تأسیساتی‌که به وسیله مؤسسه جهت اعضاء تدارک می‌شود تعیین خواهد کرد. تعرفه مزبور به قسمی تنظیم خواهد شد که عایداتی کافی جهت مقابله با مخارج وقیمتهای مصرحه در قسمت ب - ۲ مذکور در فوق پس از وضع هدایای داوطلبانه‌ای که هیأت مدیره می‌تواند طبق بند ج به این منظور تخصیص دهدتأمین نماید.
وجوهی که به وسیله این تعرفه عاید می‌شود در اعتبار جداگانه‌ای نگاهداری خواهد شد تا بابت مواد و خدمات و تجهیزات و تأسیساتی که به وسیله‌اعضاء تدارک شده به آنها تأدیه گردد و یا به مصرف سایر مخارج مصرحه در قسمت ب ۲ مذکور در فوق که ممکن است به وسیله خود مؤسسه ایجادگردد رسانیده بشود.
ج - هر نوع مازادی که عواید مصرحه در بند ث بر مخارج مندرجه در آن بند داشته باشد و کلیه وجوهی که داوطلبانه به مؤسسه اهدا شود در یک اعتبارعمومی نگاهداری خواهد شد و طبق نظر هیأت مدیره با تصویب کنفرانس عمومی به مصرف خواهد رسید.
به شکل فلز یا آلیاژ یا ترکیبات شیمیایی مواد پر عیار شده و هر نوع ماده دیگر که یک یا چند قلم از مواد فوق را به عیاری که هیأت مدیره به مرور تعیین‌خواهد نمود دارا باشد و همچنین هر ماده دیگری که هیأت مدیره به مرور تعیین خواهد کرد.
ماده بیست و یکم - در امضاء و قبول و اعتبار یافتن اساسنامه الف - از تاریخ ۲۶ اکتبر ۱۹۵۶ امضای این اساسنامه از طرف دول عضو سازمان ملل متحد یا دول عضو هر یک از مؤسسات تخصصی آن آغاز خواهدشد و تا مدت نود روز امضاء آن از طرف دول مزبور میسر می‌باشد.
ب - دول امضاءکننده با تسلیم اسناد تصویب جزء اصحاب این اساسنامه خواهند شد.
پ - اسناد تصویب از طرف دول امضاء کننده و اسناد الحاق دولتهایی که عضویت آنها طبق بند ب از ماده ۴ این اساسنامه به تصویب رسیده نزد دولت‌ایالات متحده آمریکا که بدین وسیله به عنوان دولت امانتدار معین شده گذارده خواهد شد.
ت - تصویب یا قبول این اساسنامه از طرف هر دولت طبق مقررات قانون اساسی آن دولت صورت خواهد گرفت.
ث - این اساسنامه به استثنای ضمیمه ان به محض تسلیم اسناد تصویب یا قبول از طرف ۱۸ دولت طبق بند ب این ماده اعتبار خواهد یافت مشروط براین که لااقل سه دولت از دولتها کانادا ایالات متحده آمریکا فرانسه دولت متحده بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی‌بین ۱۸ دولت مزبور باشد اسناد تصویب یا قبولی که بعداً تسلیم شود از تاریخ وصول اعتبار خواهد یافت.
ج - دولت امانتدار کلیه دول امضاءکننده را به فوریت از تاریخ تسلیم هر سند تصویب و نیز از تاریخ اعتبار یافتن این اساسنامه مستحضر خواهد داشت‌دولت امانتدار تاریخ عضویت دولی را که بعداً عضویت یابند به استحضار کلیه امضاءکنندگان و اعضاء خواهد رسانید.
چ - به شرط رعایت قواعد و حدودی که از طرف کنفرانس عمومی به تصویب رسیده باشد هیأت مدیره اختیار خواهد داشت که هم به نمایندگی ازطرف مؤسسه به استقراض مبادرت ورزد بدون این که هیچگونه مسئولیتی از بابت قروض که با استفاده از این اختیار به وجود آمده بر اعضاء مؤسسه‌تحمیل گردد و هم وجوهی که داوطلبانه به مؤسسه اهدا می‌شود قبول نماید.
ح - تصمیمات کنفرانس عمومی در خصوص مسائل مالی و نیز تصمیمات هیأت مدیره درباره میزان بودجه مؤسسه به اکثریت دو ثلث از اعضاء حاضرو رأی دهنده اتخاذ خواهد شد.
ماده پانزدهم - در امتیازات و مصونیتها
الف - مؤسسه در قلمرو هر یک از اعضاء خود از شخصیت حقوقی و امتیازات و مصونیتهایی که برای انجام وظایف آن لازم باشد برخوردار خواهدشد.
ب - نمایندگان اعضاء و همچنین اعضاء علی‌البدل و مشاورین آنان و کسانی که به عضویت هیأت مدیره منصوب می‌شوند و اعضاء علی‌البدل ومشاورین آنان و مدیر کل و کارمندان مؤسسه از امتیازات و مصونیتهایی بهره‌مند خواهند بود که برای آزادی آنان در عمل جهت انجام وظایف مربوط‌مؤسسه لازم باشد.
پ - شخصیت حقوقی و امتیازات و مصونیتهایی که در این ماده بدان اشاره شده به موجب قرارداد یا قراردادهای جداگانه‌ای که در انعقاد آن مدیر کل به‌نمایندگی از مؤسسه و طبق تعلیمات هیأت مدیره اقدام خواهد کرد بین مؤسسه و اعضاء تعیین خواهد شد.
ماده شانزدهم - در رابطه با سایر سازمانها
الف - هیأت مدیره با تصویب کنفرانس عمومی مجاز است برای ایجاد رابطه مقتضی بین مؤسسه و سازمان ملل متحد یا هر سازمان دیگری که کار آن به‌کار مؤسسه مربوط باشد موافقتنامه یا موافقتنامه‌هایی منعقد سازد.
ب - موافقتنامه یا موافقتنامه‌هایی که رابطه بین مؤسسه و سازمان ملل را برقرار می‌سازد متضمن نکات ذیل خواهد بود:
۱- این که از طرف مؤسسه گزارشهای مندرجه در قسمتهای ب - ۴ و ب - ۵ ماده ۳ به سازمان تسلیم شود.
۲- این که مؤسسه قطعنامه‌های مربوط به مؤسسه را که در مجمع عمومی یا یکی از شوراهای آن به تصویب رسیده مورد مطالعه قرار دهد در صورتی که‌تقاضا شده باشد درباره اقدامی که طبق مفاد این اساسنامه در نتیجه مطالعه قطعنامه از طرف مؤسسه یا اعضای آن به عمل آمده گزارشی به مقام صالح‌سازمان ملل تسلیم نماید.
ماده هفدهم - در رفع اختلافات
الف - هر مسئله یا اختلافی در باب تفسیر یا اجرای این اساسنامه که با مذاکره فیصله نیافته باشد طبق اساسنامه دیوان بین‌المللی دادگستری به آن دیوان‌ارجاع خواهد شد مگر این که طرفین ذینفع برای رفع اختلاف به طریق دیگری توافق کنند.
ب - کنفرانس عمومی و هیأت مدیره هر یک جداگانه حق دارد به شرط اجازه مجمع عمومی سازمان ملل متحد از دیوان بین‌المللی دادگستری تقاضاکند که در هر مسئله حقوقی که در حدود فعالیت مؤسسه پیش آید نظر مشورتی ابراز نماید.
ماده هجدهم - در اصلاحات و کناره‌گیری
الف - هر یک از اعضاء می‌تواند اصلاحاتی را در این اساسنامه پیشنهاد کند:
رونوشتهای مصدقی از متن هر اصلاحی که پیشنهاد شده از طرف مدیر کل تهیه و لااقل نود روز قبل از تاریخ رسیدگی کنفرانس عمومی به پیشنهاد مزبورجهت اعضاء فرستاده خواهد شد.
ب - در پنجمین اجلاس کنفرانس عمومی سالیانه بعد از تاریخ اعتبار یافتن این اساسنامه موضوع تجدید نظر عمومی در مقررات این اساسنامه دردستور آن دوره اجلاسیه گذاشته خواهد شد و در صورت تصویب اکثریت اعضاء حاضر و رأی دهنده این تجدید نظر در کنفرانس عمومی بعدی به عمل‌خواهد آمد و از آن به بعد پیشنهادهای مربوط به مسئله تجدید نظر عمومی در این اساسنامه می‌تواند طبق همین رویه برای اتخاذ تصمیم به کنفرانس‌عمومی تقدیم شود.
پ - اصلاحات وقتی برای اعضاء الزام‌آور می‌گردد که:
۱- کنفرانس عمومی پس از بررسی ملاحظاتی که از طرف هیأت مدیره در مورد هر اصلاح پیشنهاد شده تقدیم گشته آن را به اکثریت دو ثلث اعضاءحاضر و رأی دهنده تصویب کرده باشد.
۲- دو ثلث از اعضاء با رعایت مقررات قانون اساسی خود آن را پذیرفته باشد قبول اصلاحات از طرف هر عضو یا تسلیم سند قبول به دولتی که طبق‌بند پ از ماده ۲۱ امانتدار اسناد خواهد شد صورت خواهد گرفت.
ت - هر عضوی می‌تواند پس از تقاضای مدت پنج سال از تاریخ اعتبار یافتن این اساسنامه در هر موقع طبق بند ث از ماده ۲۱ و همچنین در هر موقع که‌مایل به قبول اصلاحی در این اساسنامه باشد پس از اعلام کتبی به دولتی که طبق بند پ از ماده ۲۱ امانتدار اسناد است از عضویت مؤسسه کناره‌گیری‌کند دولت امانتدار اسناد بلافاصله این کناره‌گیری را به اطلاع هیأت مدیره و کلیه اعضاء خواهد رسانید.
ث - کناره‌گیری یک عضو از مؤسسه در الزامات ناشی از قراردادی که طبق ماده ۱۱ به عهده آن عضو می‌باشد یا در تعهداتی که آن عضو از لحاظ بودجه‌همان سال کناره‌گیری به عهده دارد تأثیری نخواهد داشت.
ماده نوزدهم - در تعلیق امتیازات
الف - هر عضوی که در پرداخت سهمیه مالی خود به مؤسسه تأخیر کند و مبلغی که تأدیه آن تأخیر شده مساوی یا زیادتر از مبلغی باشد که عضو مزبورملزم به تأدیه آن در دو سال اخیر بوده‌است حق رأی در مؤسسه نخواهد داشت معذلک در صورتی که کنفرانس عمومی تشخیص دهد که تأخیر تأدیه دراثر کیفیاتی مافوق قدرت عضو مزبور بوده می‌تواند به آن عضو اجازه شرکت در رأی بدهد.
ب - هر گاه عضوی در نقض مقررات این اساسنامه یا هر قراردادی که طبق مقررات این اساسنامه منعقد نموده اصرار ورزد کنفرانس عمومی می‌تواندبنابر توصیه هیأت مدیره به اکثریت دو ثلث از اعضاء حاضر و رأی دهنده امتیازات و حقوق عضویت آن عضو را معلق سازد.
ماده بیستم - در تعاریف
در این اساسنامه:
۱- منظور از اصلاح "ماده شکافت‌پذیر مخصوص" پلوتونیوم ۲۳۹ و اورانیوم غنی شده یا چند ایزوتوپ ۲۳۵ و ۲۳۳ و هر محصولی که محتوی یک یاچند قلم از ایزوتوپهای مذکور در فوق و همچنین هر ماده شکافت‌پذیر دیگری که هیأت مدیره به مرور تعیین خواهد کرد می‌باشد ولی اصطلاح ماده‌شکافت‌پذیر مخصوص شامل مواد اولیه نیست.
۲- منظور از تعریف اورانیوم غنی شده با ایزوتوپ ۲۳۵ یا ۲۳۳ اورانیومی است که محتوی ایزوتوپ ۲۳۵ یا ۲۳۳ یا هر دو به مقداری باشد که نسبت‌بین مجموع این دو ایزوتوپ به ایزوتوپ ۲۳۸ بیشتر از نسبت به ایزوتوپ ۲۳۵ به ایزوتوپ ۲۳۸ که در طبیعت به دست می‌آید باشد.
۳- منظور از اصطلاح "مواد اولیه" اورانیومی است محتوی مخلوطی از ایزوتوپها به نسبتی که در طبیعت یافت می‌شود و یا اورانیومی که مقدارایزوتوپ ۲۳۵ آن کمتر از میزان طبیعی باشد توریوم (((((((و نیز تمام مواد مذکور در فوق به شکل فلز یا آلیاژ یا ترکیبات شیمیایی مواد پر عیار شده‌و هر نوع ماده دیگر که یک یا چند قلم از مواد فوق را با عیاری که هیأت مدیره به مرور تعیین خواهد نمود دارا باشد و همچنین هر ماده دیگری که هیأت‌مدیره به مرور تعیین خواهد کرد.
ماده بیست و یکم - در امضاء و قبول و اعتبار یافتن اساسنامه
الف - از تاریخ ۲۶ اکتبر ۱۹۵۶ امضای این اساسنامه از طرف دول عضو سازمان ملل متحد یا دول عضو هر یک از مؤسسات تخصصی آن آغاز خواهدشد و تا مدت نود روز امضاء آن از طرف دول مزبور میسر می‌باشد.
ب - دول امضاکننده با تسلیم اسناد تصویب جزء اصحاب این اساسنامه خواهند شد.
پ - اسناد تصویب از طرف دول امضاکننده و اسناد الحاق دولتهایی که عضویت آنها طبق بند ب از ماده ۴ این اساسنامه به تصویب رسیده نزد دولت‌ایالات متحده آمریکا که بدین وسیله به عنوان دولت امانتدار معین شده گذارده خواهد شد.
ت - تصویب یا قبول این اساسنامه از طرف هر دولت طبق مقررات قانون اساسی آن دولت صورت خواهد گرفت.
ث - این اساسنامه به استثنای ضمیمه آن به محض تسلیم اسناد تصویب یا قبول از طرف ۱۸ دولت طبق بند ب این ماده اعتبار خواهد یافت مشروط براین که لااقل سه دولت از دولتهای کانادا ایالات متحده آمریکا فرانسه دولت متحده بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی‌بین ۱۸ دولت مزبور باشد اسناد تصویب یا قبولی که بعداً تسلیم شود از تاریخ وصول اعتبار خواهد یافت.
ج - دولت امانتدار کلیه دول امضاکننده را به فوریت از تاریخ تسلیم هر سند تصویب و نیز از تاریخ اعتبار یافتن این اساسنامه مستحضر خواهد داشت‌دولت امانتدار تاریخ عضویت دولی را که بعداً عضویت یابند به استحضار کلیه امضاکنندگان و اعضاء خواهد رسانید.
چ - ضمیمه این اساسنامه از نخستین روزی که برای امضاء اساسنامه معین شده اعتبار خواهد یافت.
ماده بیست و دوم - در ثبت در سازمان ملل
الف - این اساسنامه به وسیله دولت امانتدار طبق ماده ۱۵۲ منشور ملل متحد به ثبت خواهد رسید.
ب - قراردادهای منعقده بین مؤسسه و یک یا چند عضو آن یا قراردادهای بین مؤسسه و یک یا چند سازمان دیگر و نیز قراردادهای بین اعضاء که منوط‌به تصویب مؤسسه می‌باشد در نزد مؤسسه به ثبت خواهد رسید در صورتی که ماده ۱۰۲ منشور ملل متحد ثبت اینگونه قراردادها را الزام کرده باشدمؤسسه آن را نزد سازمان به ثبت خواهد رسانید.
ماده بیست و سوم - در متون معتبر و رونوشتهای مصدق
این اساسنامه که به زبانهای چینی و انگلیسی و فرانسوی و روسی و اسپانیولی تنظیم شده و هر متن آن علی‌السویه معتبر می‌باشد در بایگانی دولت‌امانتدار ضبط خواهد شد و رونوشتهای مصدقی از آن به وسیله دولت امانتدار به دولتهای کشورهای امضاکننده و نیز به دولتهای کشورهایی که طبق بندب از ماده ۴ به عضویت پذیرفته شده‌اند تسلیم خواهد شد.
با توجه به مراتب مذکور در فوق امضاکنندگان ذیل که دارای اختیارات لازم هستند این اساسنامه را امضاء می‌کنند این اقدام در بیست و ششمین روزاکتبر سال یک هزار و نهصد و پنجاه و شش در مقر سازمان ملل انجام پذیرفت.
ضمیمه شماره یک - در کمیسیون مقدماتی
الف - در نخستین روزی که این اساسنامه برای امضاء آماده می‌شود یک کمیسیون مقدماتی به وجود خواهد آمد و این کمیسیون مرکب خواهد بود ازیک نماینده از هر یک از کشورهای استرالیا - بلژیک - برزیل - کانادا - چکوسلواکی - فرانسه - هند - پرتقال - اتحادیه آفریقای جنوبی - اتحادجماهیر شوروی سوسیالیستی - کشورهای متحده بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی و ایالات متحده آمریکا بعلاوه یک نماینده از هر یک از کشور دیگری‌که باید کنفرانس بین‌المللی تنظیم اساسنامه مؤسسه بین‌المللی انرژی اتمی انتخاب نماید این کمیسیون مقدماتی تا اعتبار یافتن این اساسنامه و سپس تازمانی که طبق ماده ۴ کنفرانس عمومی تشکیل نشده و هیأت مدیره انتخاب نگشته‌است ادامه خواهد یافت.
ب - مخارج این کمیسیون مقدماتی ممکن است با وامی که از طرف سازمان ملل متحد داده می‌شود تأمین گردد و کمیسیون مقدماتی با مقامات صالحه‌سازمان ملل برای این منظور ترتیبات لازم و از جمله ترتیب تأدیه این وام را از طرف مؤسسه خواهند داد و هر گاه این اعتبارات کافی نباشد کمیسیون‌مقدماتی می‌تواند مساعده‌هایی از دولتها دریافت کند و این مساعده‌ها را می‌توان از بابت سهمیه‌ای که دولتهای ذینفع باید به مؤسسه تأدیه کنند کسرنمود.
کمیسیون مقدماتی:
۱- متصدیان امور خود را انتخاب و آیین‌نامه داخلی خود را تنظیم می‌نماید. بنا به ضرورت تشکیل جلسه می‌دهد و محل اجلاسات خود را معین‌می‌کند و کمیته‌هایی را که لازم تشخیص دهد به وجود می‌آورد.
۲- یک دبیر مأمور اجرا و کارمندان لازم را منصوب خواهد کرد و حدود اختیارات و وظایف آنان را معین خواهد نمود.
۳- ترتیب اجلاس نخستین کنفرانس عمومی را که از جمله شامل تهیه دستور موقتی و طرح آیین‌نامه داخلی می‌باشد خواهد داد این اجلاس باید هرچه زودتر پس از اعتبار یافتن این اساسنامه به عمل آید.
۴- اعضاء نخستین هیأت مدیره را طبق قسمتهای الف - ۱ و الف - ۲ و بند ب از ماده ۴ تعیین می‌کند.
۵- در موضوعات مربوط به مؤسسه که محتاج به بذل توجه فوری می‌باشد و از جمله:
الف - امور مالی مؤسسه.
ب - برنامه‌ها و بودجه نخستین سال مؤسسه.
پ - مسائل فنی مربوط به طرح عملیات آینده مؤسسه.
ت - تشکیل هیأت کارمندان دائمی مؤسسه.
ث - مقر دائمی مؤسسه مطالعه و گزارشها و توصیه‌هایی برای نخستین جلسه کنفرانس عمومی و هیأت مدیره تهیه خواهد کرد.
۶- درباره شرایط قرارداد مربوط به مقر مؤسسه و نیز درباره تعیین وضع حقوقی مؤسسه و حقوق و تعهدات آن در قبال دولت مهماندار توصیه‌هایی به‌نخستین جلسه هیأت مدیره تسلیم خواهد نمود.
الف - طبق ماده ۱۶ این اساسنامه مذاکرات را به منظور تهیه طرح قرارداد با سازمان ملل شروع خواهد کرد این طرح قرارداد باید به نخستین اجلاس‌کنفرانس عمومی و نیز به نخستین جلسه هیأت مدیره تقدیم شود.
ب - به طوری که در ماده ۱۶ این اساسنامه پیش‌بینی شده‌است در باب روابط مؤسسه با سایر سازمانهای بین‌المللی به نخستین جلسه کنفرانس عمومی‌و هیأت مدیره توصیه‌هایی تقدیم خواهد کرد.
متن اساسنامه فوق که مشتمل بر بیست و سه ماده و یک ضمیمه‌است در جلسه روز سه‌شنبه ششم خرداد ماه یک هزار و سیصد و سی و هفت به‌تصویب مجلس شورای ملی رسید.
نایب رئیس مجلس شورای ملی - امان‌الله اردلان