سفر رسمی والاحضرت همایون ولیعهد ایران رضا پهلوی به مصر ۱۶-۱۳ خرداد ماه ۲۵۳۴ شاهنشاهی
والاحضرت ولیعهد، عصر دیروز در میان استقبال رسمی وارد قاهره شدند. ولیعهد ایران، امروز میهمان ارتش سوم مصر بودند
در روز ۱۳ خرداد ماه ولیعهد عزیز نوجوان کشور ما در اولین سفر رسمی به خارج از کشور، با یک هلیکوپتر نظامی شهر زیبای قاهره را در کرانه رود پر برکت نیل ترک می‌کنند و به بندر توفیق در ۱۵۰ کیلومتری قاهره تشریف‌فرما می‌شوند. والاحضرت ولیعهد امروز ناهار را میهمان ارتش سوم مصر هستند و بعد از ظهر به بندر پرت سعید تشریف‌فرما می‌شوند و این بندر را به عنوان یک بندر آزاد می‌گشایند. بنا به گفته روزنامه‌های مصری، ایران در این بندر آزاد مبالغ قابل ملاحظه‌ای – معادل ۲ میلیارد دلار- سرمایه‌گذاری خواهد و به این ترتیب، به صورت یک قدرت مدیترانه‌ای در خواهد آمد. والاحضرت ولیعهد که به دعوت پرزیدنت سادات رئیس جمهوری مصر میهمان رسمی این کشور هستند، فردا به اتفاق رئیس جمهوری در آئین گشایش کانال سوئز شرکت می‌فرمایند. سوئز درست هشت سال پیش در روز ۱۵ ژوئن ۱۹۶۷ بسته شد و روز پنجشنبه (فردا- ۱۵ خرداد ماه ۱۳۵۴) بعد از ۸ سال با عبور کشتی ۶ اکتبر که حامل پرزیدنت سادات و ولیعهد کشورمان خواهد بود، دوباره به روی کشتی‌های جهان باز می‌شود. والاحضرت ولیعهد برای شرکت در همین آئین باشکوه دیروز عصر به قاهره تشریف‌فرما شدند و امروز پس از بازدید از خط دفاعی بارلو در پرت سعید اقامت می‌نمایند. کانال سوئز ۱۷۳ کیلومتر طول دارد و یکی از قدیمی‌ترین راه‌های آبی است که بشر برای اتصال دو دریا بوجود آورده است. اندیشه وصل دریای مدیترانه به دریای سرخ به قرن‌ها پیش می‌رسد. می‌گویند یکی از فراعنه مصر اولین کانال آب را در حدود ۲ هزار سال پیش از میلاد حفر کرده ولی این کانال بتدریج از میان رفته است. داریوش پادشاه بزرگ هخامنشی کانال سوئز را دوباره حفر کرد و بعد از او بسیاری از بزرگان برای نگهداری این کانال کوشیدند. امروز بعد از قرن‌ها ولیعهد کشور ما نواده‌ای از دودمان شاهنشاه ایران از کانال سوئز عبور می‌کنند. اولین سفر ولیعهد به مصر نه تنها اولین سفر رسمی ولیعهد به یک کشوری تاریخی است، بلکه همراه با یکی از رویدادهای مهمی است که در تاریخ این منطقه از جهان به وقوع می‌پیوندد. برای گزارش مربوط به گشایش کانال سوئز بیش از ۴۰۰ روزنامه‌نگار از نقاط مختلف جهان به مصر آمده‌اند و برای اولین بار تلویزیون قاهره این مراسم را از طریق ماهواره‌های مخابراتی به مدت نیم ساعت به سراسر جهان مخابره می‌کند. کانال سوئز روز پنجشنبه (فردا- ۱۵ خرداد ماه ۱۳۵۴) ) پیش از ظهر با حضور پرزیدنت سادات و والاحضرت ولیعهد در سوئز گشایش می‌یابد و سپس رئیس جمهوری به اتفاق والاحضرت ولیعهد بر روی ناوشکن ۶ اکتبر که روز اعلام جنگ علیه اسرائیل و روز عبور سربازان مصر است، به مدت ۶ ساعت در کانال سوئز خواهند بود و سپس به بندر اسماعیلیه می‌رسند. ولیعهد نوجوان کشور ما دیروز، غروب زیبای قاهره را دیدند و در ساعت ۷ و ۳۰ دقیقه به فرودگاه قاهره تشریف‌فرما شدند. آقای محمد حسنی مبارک معاون پرزیدنت سادات در فرودگاه قاهره به والاحضرت ولیعهد خوش‌آمد گفتند. والاحضرت ولیعهد در کت و شلوار آبی رنگی دیده می‌شدند و با متانت و وقار همیشگی پس از نواختن سلام شاهنشاهی و سرود ملی مصر، از برابر گارد احترام عبور فرمودند و در مقابل پرچم مصر ادای احترام کردند. دیشب والاحضرت ولیعهد اولین نطق رسمی خود را در خارج از کشورمان ایراد فرمودند. والاحضرت ولیعهد این نطق خود را در پاسخ خوش آمد آقای محمد حسنی مبارک معاون پرزیدنت سادات ایراد فرمودند. والاحضرت ولیعهد در ضمن تشکر از میهمان‌نوازی دولت مصر، برای ملت نجیب و شریف ا ین کشور و برای رهبران مصر آرزوی سعادت کردند. والاحضرت ولیعهد این بیانات را به زبان انگلیسی بر سر میز شام ضیافت رسمی که از جانب آقای پرزیدنت سادات ترتیب یافته بود، ایران کردند.
۱۵ خرداد ماه ۱۳۵۴
والاحضرت همایون ولایتعهد به اتفاق آقای محمد حسنی مبارک معاون رئیس جمهوری مصر در قاهره. حسنی مبارک در فرودگاه از والاحضرت ولیعهد استقبال کرد و سپس ضیافتی به افتخار ایشان ترتیب داد.
در حضور والاحضرت ولیعهد ایران، سادات کانال سوئز را گشود
قاهره- خبرگزاری فرانسه- ساعت دو و نیم امروز (۱۵ خرداد ماه ۱۳۵۴) – به وقت تهران- مراسم گشایش کانال سوئز با تلاوت آیاتی چند از کلام‌الله مجید آغاز شد و پس از آنکه ژنرال جمسی معاون اول نخست‌وزیر و وزیر جنگ، مشهور رئیس سازمان کانال سوئز و پرزیدنت انور سادات به ترتیب نطق‌های کوتاهی ایراد کردند، رئیس جمهوری مصر اسناد مربوط به گشایش کانال را امضاء کرد. پس از آن فرماندار پورت سعید یک سینی بزرگ نقره با علامت ویژه «شهر آزاد» به رئیس جمهوری مصر تسلیم کرد. پس از آن کاروان کشتی‌های پرزیدنت انور سادات و شخصیت‌هایی که در این مراسم شرکت داشتند، مرکب از پنج ناو به حرکت درآمد و از زیر طاق نصرتی که به شکل معبد «کارناک» ساخته شده است، گذشت. رزم‌ناو «۶ اکتبر» حامل رئیس جمهوری مصر، والاحضرت همایون رضا پهلوی ولیعهد ایران، نخست‌وزیر و وزیر جنگ مصر و چند روزنامه نگارد پیشاپیش این کاروان دریایی حرکت می‌کرد. پشت سر رزم‌ناو «۶ اکتبر» یک رزم‌ناو دیگر حرکت می‌کرد و پس از آن به ترتیب کشتی‌های «الحریه»، «سوریه»، و «آیدا» قرار داشتند. کلیه شخصیت‌های دیگری که در این مراسم شرکت داشتند، بیشتر آن‌ها را روزنامه‌نگاران و نظامیان تشکیل می‌دادند. آن‌ها با چهار کشتی دیگر پشت سر کاروان ریاست جمهوری حرکت می‌کردند. این کاروان باشکوه در حدود ساعت هفت و نیم بعد از ظهر امروز (به قوت تهران) به اسماعیلیه می‌رسد. کلیه دژهای خطوط قدیمی بارلو با پرچم‌های مصر تزئین شده بود و هزاران سرباز در هنگام عبور پنج کشتی حامل رئیس جمهوری و همراهانش مراسم احترام نظامی بجای آوردند. در موازات کاروان دریایی و در طول راهی که در امتداد کانال سوئز ایجاد شده است، در دو طرف کانال سوئز شعارهایی که روی آن‌ها این کلمات نقش شده نصب گردیده بود: «بازگشت کانال سوز بازگشت صلح». «درود به قهرمانان آزادی» و «درود به سادات قهرمان پیروزی و پیشرفت». همزمان با گشایش کانال سوئز منابع رسمی مصر شایعاتی را دایر بر اینکه به کشتی‌های اسرائیل اجازه داده خواهد شد از این راه آبی استفاده کنند تکذیب کردند. روزنامه القبس چاپ کویت دیروز نوشت که اسماعیل فهمی وزیر امور خارجه مصر در دیدار اخیر خود از کویت به برخی از شخصیت‌های کویتی گفته است که به کشتی‌های اسرائیل اجازه کشتی‌رانی در کانال سوئز داده خواهد شد. منابع مصری اظهاراتی را که این روزنامه به اسماعیل فهمی نسبت داده بود جداً تکذیب کردند و گفتند تنها پس از حل و فصل کلیه اختلافات اعراب و اسرائیل به کشتی‌های اسرائیلی اجازه داده خواهد شد از این راه آبی استفاده کنند. کلیه روزنامه‌های قاهره امروز بیشتر صفحات را به بازگشایی کانال سوئز اختصاص داده‌اند. روزنامه الاهرام یک شماره مخصوص در ۲۴ صفحه زیر عنوان «سادات امروز گشایش کانال سوئز را برای کشتی‌رانی جهانی اعلام می‌کند» انتشار داده است. رادیو و تلویزیون مصر نیز بطور زنده این مراسم باشکوه را پخش کردند. ضمناً رادیو تلویزیون قاهره مراسم گشایش منطقه آزاد را در پورت سعید که دیروز در حضور والاحضرت همایون رضا پهلوی ولیعهد ایران به نمایندگی از جانب ایران در مراسم گشایش کانال سوئز شرکت دارند انجام شد، پخش کرد.
کلید طلایی و نشان پورت سعید تقدیم ولیعهد شد
پورت سعید- سیما دبیر آشتیانی- مصر به مناسبت گشایش مجدد کانال سوئز غرق در شادی و سرور است.در خیابان‌ها، گذرگاه‌ها، شهرها و روستاهای مصر همه‌جا مردم به شادی و پایکوبی مشغولند. پورت سعید، دیشب نورباران بود. مردم تا بامداد نخوابیدند. درخیابان‌ها همه شادی می‌کردند و می‌رقصیدند، اما با شکوه‌ترین این جشن‌ها، دیشب در حضور والاحضرت ولیعهد کشورمان در آمفی تئاتر شهر برگزار شد. این جشن باشکوه که مستقیماً از تلویزیون قاهره پخش شد، شامل همه‌گونه رقص‌های «پورت سعید» و رقص‌های ملی مصر بود. والاحضرت ولیعهد ساعت ۹ دیشب به جمع میهمانان این جشن پیوستند و در شادی مردم که باز شدن مجدد آبراه سوئز را همراه با آزاد شدن بندر شهرشان جشن گرفته بودند، شرکت کردند. در همین مراسم شهردار پورت سعید کلید طلایی شهر را همراه با نشان شهر پورت سعید به ولیعهد جوان کشورمان تقدیم کرد. هنگامی که والاحضرت ولیعهد در میدان شهدای این شهر از مجسمه آزادی و لوحه آزاد بودن پورت سعید پرده‌برداری می‌کردند، هزاران مردم مشتاق این شهر به دور این میدان گرد آمده بودند و با شادی و هلهله این روز را جشن گرفتند. اهدای سپر مخصوص- والاحضرت همایون ولایتعهد ایران بعد از ظهر دیروز هنگام ورود به شهر سوئز مورد استقبال رسمی آقای محمد فائن البورینی فرماندار سوئز، ژنرال احدالبداوی فرمانده ارتش سوم مصر و جمعی از شخصیت‌های مملکتی و فرماندهان ارتش سوم قرار گرفتند. استاندار سوئز ضمن خوش آمد گویی سپر مخصوص شهر را به عنوان استقبال مردم سوئز از تشریف فرمایی والاحضرت به این شهر تقدیم ولیعهد ایران کرد. استاندار سوئز در سخنان خود گفت: این برای مردم شهر سوئز که پس از هشت سال بار دیگر شاهد از سر گرفته شدن فعالیت‌های کانال سوئز می‌باشند، باعث افتخار است که در این لحظات تاریخی از ولیعهد ایران در شهر قهرمان خود پذیرایی می‌کنند. والاحضرت ولیعهد پس از این مراسم در میان استقبال گرم مردم از منطقه نظامی ۱۴۹ دیدن فرمودند. آنگاه از کانال سوئد عبور کرده و به سواحل شرقی در صحرای سینا رفته و از خط معروف بارلو دیدن فرمودند. والاحضرت در ساعت ۱۱ و پانزده دقیقه صبح با یک هلیکوپتر اختصاصی از فرودگاه نظامی قاهره عازم سوئز شده بودند. هنگام حرکت از قاهره ژنرال جمسی معاون نخست‌وزیر و وزیر جنگ مصر، فرمانده نیروی هوایی مصر، رئیس کل تشریفات کاخ ریاست جمهوری و چند تن از فرماندهان ارشد نظامی مصر والاحضرت را بدرقه کردند. آقای کمال ابوالمجد وزیر اطلاعات مصر حضور والاحضرت ولیعهد ایران را در مراسم تاریخی بازگشایی کانال سوئز یکی از شاه‌بیت‌های این آئین نامید و گفت: از این گذشته، دیدار ولیعهد ایران از مصر بطور رسمی سمبل توسعه مناسبات دو کشور در تمام زمینه‌ها بشمار می‌آید. آقای کمال ابوالمجد که در یک کنفرانس مطبوعاتی با بیش از ۲۰۰ تن از خبرنگاران خارجی و مصری صحبت می‌کرد افزود که روابط تهران و قاهره پس از سفر تاریخی و بسیار موفقت‌آمیزی که شاهنشاه و علیاحضرت شهبانوی ایران از مصر به عمل آوردند. به صورت بی‌سابقه‌ای در تمام سطوح توسعه یافته و ایران سهم بزرگی در بازسازی منطقه جنگ زده کانال سوئز و اجرای پروژه‌های گوناگون صنعتی و عمرانی مصر را داشته است و اینکه امروز ولیعهد ایران بطور رسمی از کشور ما دیدن می‌فرمایند و در مراسم بازگشایی کانال در کنار پرزیدنت سادات شرکت می‌فرمایند، یک رویداد بزرگ و تاریخی است. فعالیت خبرنگاران- از بامداد امروز ۵۰۰ خبرنگار و فیلمبردار و عکاس برای تهیه فیلم و خبر از مراسم گشایش کانال سوئز وارد پورت سعید شدند و فعالیت چشم‌گیر خبری خود را برای استقبال از والاحضرت ولیعهد ایران و حضرت رئیس جمهوری مصر آغاز کردند. شهر پورت سعید که والاحضرت روز گذشته به آن تشریف‌فرما شدند، و منطقه آزاد این بندر را افتتاح فرمودند، در اثر جنگ اعراب و اسرائیل از سکنه خالی شده بود، اما از چند روز گذشته، پس از اعلام دولت مبنی بر اینکه شهر نوسازی خواهد شد، ساکنان سابق آن بتدریج بازگشتند. سکوت در پورت سعید به علت هجوم مردم منطقه آزاد اعلام شده است و با مشکلاتی از نظر تغذیه و آب و برق روبرو شده است. شماره مخصوص «الاخاء» به مناسبت سفر والاحضرت ولایتعهد به مصر
مجله «الاخاء» نشریه عربی زبان مؤسسه اطلاعات، به مناسبت سفر والاحضرت ولایتعهد ایران به مصر، شماره ویژه‌ای انتشار داد. «الاخاء» که در مصر و امارات خلیج فارس و شمال آفریقا و جمهوری سودان و سایر کشورهای عربی از توجه زیاد برادران عرب برخوردار است، در شماره مخصوص خود مقالات مصوری درباره زندگی والاحضرت ولایتعهد و همچنین تاریخچه روابط کهن و استوار ایران و مصر، در ج کرده است. الاخاء فقط در مصر تیراژی معادل ۱۵ هزار نسخه به دست آورده است و عده زیادی نویسندگان عرب، بویژه ادبای مصر، با این مجله همکاری دارند.
۱۷ خرداد ماه ۱۳۵۴
والاحضرت ولایتعهد و پرزیدنت انور سادات در ناوشکن مصری ششم اکتبر که پس از گشایش کانال سوئز، از این کانال عبور کرد.
والاحضرت ولیعهد در بازگشت از سفر مصر فرمودند: شجاعت و فداکاری سربازان مصری را می‌ستایم
ناوشکن‌های ایرانی پیشاپیش کشتی‌ها از کانال سوئز عبور کردند
سوئز- یونایتد پرس- رویتر: انور سادات رئیس جمهوری مصر دیروز (۱۶ خرداد ماه ۱۳۵۴) اولین کاروان کشتی‌هایی را که از کانال سوئز به سمت شمال در حرکت بودند و برای اولین بار از این شاهراه آبی، ۲۴ ساعت پس از مراسم گشایش رسمی آن استفاده می‌کردند، بدرقه کرد. دو ناوشکن ایرانی به نام‌های زال و سام از این امکان برخوردار شدند که در پیشاپیش کاروان حرکت کنند. در این کاروان جمعاً ۹ کشتی که به کشورهای مختلف تعلق داشتند حرکت می‌کردند. کشتی‌ها پس از حرکت راه پورت سعید را در پیش گرفتند و قرار گرفتن ناوشکن‌های ایرانی در رأس کاروان کشتی‌هایی که برای اولین بار از شاهراه آبی ۱۶۲ کیلومتری سوئز می‌گذشتند برای نشان دادن سپاسگزاری مصر از کمک‌های اقتصادی ایران بود. روز پنجشنبه والاحضرت رضا پهلوی ولیعهد ایران در مراسم گشایش کانال سوئز که بوسیله شخص انور سادات انجام گرفت، شرکت داشتند. رئیس جمهوری مصر برای اولین بار پس از هشت سالی که از بسته شدن کانال سوئز می‌گذشت، آن را برای از سر گرفته شدن کشتی‌رانی تجارتی افتتاح کرد.
نخستین کاروانی که بعد از ظهر روز پنجشنبه پورت سعید را ترک گفت، شب را در دریاچه بزرگ تلخ گذراند و در ساعت ۸ بامداد به وقت محلی در روز جمعه به سوئز رسید و آنگاه راه خلیج سوئز را در پیش گرفت. اما کاروانی که روز جمعه به طرف شمال در حرکت بود، چنانکه گفته شد، دو ناوشکن ایرانی را در پیشاپیش خود داشت. به دنبال دو ناوشکن ایرانی، ناوشکن مصری ششم اکتبر حرکت می‌کرد. این همان کشتی است که در مراسم گشایش کانال سوئز در روز پنجشنبه رئیس جمهوری مصر و والاحضرت ولیعهد ایران را حمل می‌کرد. یک ناوشکن دیگر مصری و یک مین جمع‌کن مصری نیز در پشت ناوشکن ششم اکتبر قرار داشتند و به دنبال آن‌ها چهار کشتی باری که با پرچم‌های سودان، پاکستان، ژاپن و ایتالیا مشخص می‌شدند حرکت می‌کردند و هنگامی که سادات با اتومبیل به طرف بندرگاه سوئز در حرکت بود تا ناوگان راهی شمال را بدرقه کند، مردم در خیابان‌ها با شادمانی بسیار برایش ابراز احساسات می‌کردند. کامیون‌های حامل کشاورزان محلی در خیابان‌ها در گردش بودند و کشاورزان در ستایش سادات شعار می‌دادند و آواز می‌خواندند. در بالکن‌ها عده زیادی از زنان گرد آمده بودند و به نوبه خود در ابراز احساسات و تجلیل از انور سادات شرکت داشتند. روز گذشته (جمعه) کاروانی که از ۹ کشتی تشکیل می‌شد، وارد پورت توفیق گردید و به این ترتیب تبدیل به نخستین کاروانی از کشتی‌ها شد که از جنگ ژوئن ۱۹۶۷ اعراب و اسرائیل تا کنون برای اولین بار از این آبراه عبور کرده است. انور سادات رئیس جمهوری مصر پس از آنکه روز پنجشنبه طی مراسمی باشکوه کانال سوئز را افتتاح کرد، با هواپیما وارد شهر سوئز شد تا در مراسم مربوط به حرکت اولین کاروان کشتی‌هایی که از جنوب به شمال از آبراه سوئز استفاده می‌کردند شرکت کند. دو ناوشکن ایرانی زال و سام در جلو و سه کشتی ناوگان کشتی‌رانی جنگی مصر در پشت سر ناوشکن‌های ایرانی و سپس چهار کشتی متعلق به کشورهای سودان، پاکستان و ژاپن و ایتالیا از کنار ویرانه‌هایی که از جنگ ۱۹۶۷ اعراب و اسرائیل برجای مانده‌اند گذشتند. پورت توفیق که مرکز عملیاتی کانال سوئز در جنوب بشمار می‌رود و در گذشته شهری آباد بوده و چندین هزار خانوار در آن زندگی می‌کردند، امروز هنوز هم تقریباً دارای همان منظره‌ای است که در اکتبر ۱۹۷۳ به دنبال جنگ‌های بی‌رحمانه مصر و اسرائیل پیدا کرده بود. این شهر طبق گزارش وزارت نوسازی و تجدید ساختمان مصر، ۱۰۰ درصد ویران شده است و هنوز هم خانه‌های ویران و سقف‌های فرو ریخته و حفره‌های بزرگی که بر اثر انفجار و سقوط بمب‌های بیشمار بوجود آمده است در سراسر پورت توفیق جلب توجه می‌کند. خوشحالی مردم- اما علیرغم تمام این ویرانی‌ها، هزاران نفر خود را با شتاب به پورت توفیق رساندن تا به انور سادات در نزدیکی اداره محلی کانال سوئز که در کنار یک جاده قرار دارد خوش‌آمد بگویند. تعدادی کامیون‌های حامل کشاورزان و کارگران و جوانان مصری در حالیکه شاخه‌های نخل‌های زیتون و خرما در دست داشتند و بسیاری دیگر پرچم‌های مصر و یا عکس‌های سادات حمل می‌کردند در ستایش او شعار می‌دادند و آواز می‌خواندند.
۱۶ خرداد ماه ایوار سفر رسمی والاحضرت ولیعهد به مصر پایان گرفت. والاحضرت ولیعهد ایروار با آئین بدرقه رسمی قاهره را ترک کردند و وارد تهران شدند و مورد استقبال رسمی قرار گرفتند. معاون رئیس جمهوری مصر آقای محمد حسنی مبارک والاحضرت ولیعهد را در فرودگاه قاهره بدرقه کردند و برای ولیعهد کشورمان آرزوی سعادت و شادکامی و پیروزی کردند. والاحضرت ولیعهد پیش از ترک قاهر در گفتگویی با رادیو تلویزیون قاهره به زبان انگلیسی فرمودند: از سفرم به کشور مصر خیلی خوشحال هستم. امیدوارم بار دیگر به مصر بیایم و با مردم قاهره و دیگر شهرهای مصر آشنا شوم. از مردم مصر و استقبالی که از من به عمل آوردند از رهبران بزرگ مصر تشکر می‌کنم. والاحضرت در گفتگوی کوتاهی با خبرنگاران ایرانی در قاهر فداکاری و شجاعت سربازان دلیر ارتش مصر را تحسین کردند و فرمودند که در بازدید از صحرای سینا و استحکامات خط بارلو که با نیروی سربازان مصری در هم ریخته است، تحت تأثیر شجاعت و فداکاری سربازان مصری قرار گرفته‌اند و فرمودند: عبور شجاعانه از این استحکامات روشن می‌سازد که هر سرباز حاضر است هر کاری را به نفع کشورش انجام دهد و فداکاری و پایمردی در زندگی هر سرباز بیش از هر چیز اهمیت دارد. آقای علم وزیر دربار شاهنشاهی نیز در گفتگویی در پایان سفر رسمی والاحضرت ولیعهد با رادیو تلویزیون قاهره، دوستی ایران و مصر را در تمام زمینه‌ها مورد بحث قرار داد و آینده دوستی و روابط دو کشور را درخشان توصیف کرد. والاحضرت ولیعهد دیروز از اهرام سه‌گانه مصر و از موزه قاهره دیدن کردند. ضیافت خانواده سادات – در آخرین شب اقامت در قاهره، والاحضرت ولیعهد میهمان خانواده پرزیدنت سادات بودند. بانو انور سادات، فرزندان سادات، آقای علم وزیر دربار شاهنشاهی و آقای اکمل معاون تشریفات کل شاهنشاهی در این ضیافت حضور داشتند. ولیعهد عصر پنجشنبه از اسماعیلیه «عروس سوئز» با بدرقه ژنرال الجمسی معاون نخست‌وزیر، وزیر دفاع و فرمانده ارتش مصر اسماعیلیه را ترک کردند و به اتفاق پرزیدنت سادات بعد از ظهر پنجشنبه پس از ۶ ساعت سفر با ناو جنگی ششم اکتبر بر روی سوئز، اسماعیلیه «عروس سوئز» به دریاچه تمساح رسیدند. والاحضرت ولیعهد روز پنجشنبه ناهار را به اتفاق پرزیدنت سادات در ناو جنگی ششم اکتبر صرف کردند و از قسمت‌های مختلف این ناو چنگی دیدن کردند. هنگامی که ناو ششم اکتبر به چند متری ساحل رسید، ۲۱ تیر توپ شلیک شد و پرزیدنت سادات به اتفاق والاحضرت ولیعهد با یک ناوچه از ناو ششم اکتبر به ساحل تشریف‌فرما شدند. مردم اسماعیلیه که شهرشان را با شعارهای خوش‌آمد به پرزیدنت سادات و ولیعهد ایران آراسته بودند در خیابان‌هایی که جای سوزن انداختن نداشت، فشرده در کنار هم فریاد شادی می‌کشیدند. پرده برداری از لوحه- والاحضرت ولیعهد در یک ماشین روباز در کنار پرزیدنت سادات ایستادند. سادات دست خود را برای ابراز احساسات به مردم بلند می‌کرد ولی دست دیگرش در پشت ولیعهد ایران بود. پرزیدنت سادات در اونیفورم فرماندهی نیروی دریایی و والاحضرت ولیعهد در کت و شلوار سفید زیبایی دیده می‌شدند. پس از عبور از خیابان‌های شهر زیبای اسماعیلیه پرزیدنت سادات و والاحضرت ولیعهد به ساختمان اداره کانال سوئز در بندرگاه رسیدند. در تالار بزرگ این بنا بود که پرزیدنت سادات دست خود را در کنار دست والاحضرت ولیعهد بر روی سیمان پرده‌برداری از لوحه یاد بود و فرمان گشایش کانال سوئز گذاشت و به اتفاق ولیعهد از این لوحه یادبود پرده‌برداری کرد. در همین آئین که وزیران کابینه مصر و شخصیت‌های مصری حضور داشتند، هدایایی به ولیعهد تقدیم شد.
۱۸ خرداد ماه ۱۳۵۴
- در بند اسماعیلیه، هنگامی که والاحضرت ولیعهد و پرزیدنت انور سادات، سوار بر اتومبیلی روباز، از خیابان‌های شهر می‌گذشتند، سیل جمعیت مشتاق دیدار میهمان عالی‌قدر مصر، در دو سوی خیابان‌ها موج می‌زد و در چشمان پر از اشک شوق آنان، یک فریاد پرشکوه، رنگ گرفته بود: خدا نهگدارت باد، ولیعهد ایران.
- پس از نطق پرزیدنت انور سادات در پورت سعید، والاحضرت ولیعهد و پرزیدنت سادات مدت کوتاهی در ساختمان مرکزی بندر پورت سعید به استراحت و مذاکره پرداختند. آقای علم وزیر دربار شاهنشاهی نیز افتخار حضور دارد.
- والاحضرت همایون ولیعهد و پرزیدنت انور سادات هنگام پرده برداری از لوحه یادبود افتتاح کانال سوئز
- والاحضرت ولیعهد، هنگام عبور از کانال سوئز، از قسمت‌های مختلف کشتی، با علاقمندی دیدن می‌کردند
- هنگام ورود والاحضرت ولیعهد به قاهره، در فرودگاه این شهر، حسنی مبارک معاون رئیس جمهوری مصر از میهمان عالی‌قدر مصر، استقبالی گرم به عمل آورد.
- والاحضرت ولیعهد ایران هنگام تشریف‌فرمایی به صحرای سینا از تانک‌ها، زره‌پوش‌ها و سایر ادوات جنگی که در جنگ رمضان مورد استفاده قرار گرفته بودند، دیدن کردند
قلب سرزمین نیل برای ولیعهد ایران می‌تپد
از فرستاده ویژه اطلاعات به مصر: الله معک یا ولیعتهد للایران (خدا نگهدارت باد ولیعهد ایران)
مصر، بازدید والاحضرت ولیعهد ایران را، همیشه به یاد خواهد داشت
همزمان با تشریف‌فرمایی والاحضرت همایون ولایتعهد ایران به پورت سعید، زندگی به بندر خاموش مصری بازگشت. پورت سعید غرق در دریایی از نور شد. در پی جنگ رمضان و عبور پیروزمندانه ارتش سوم مصر از کانال سوئز و در هم شکستن خط «بارلو»، این اولین شبی بود که پورت سعید بار دیگر رنگ روشنایی و جنب و جوش بخود می‌دید. خیابان‌های خاموش و منتظر این بند مهم بازرگانی، با ورود ولایتعهد ایران یکپارچه نور شد. زندگی در یک دم به سراسر شهر بازگشت. مردم با سر و روی آراسته و لب‌های خندان و چشم‌هایی که از شادی برق می‌زدند، به شکلی برق‌آسا در کوچه‌ها ظاهر شدند. کانال سوئز فردای همین شب گشایش می‌یافت و بازدید ولایتعهد ایران از این بندر که آخرین ایستگاه پیوند دریای سرخ و دریای مدیترانه از راه کانال سوئز است، سرآغاز یکی از بزرگ‌ترین جشن‌های ملی مصر بود. حسنی مبارک معاون پرزیدنت سادات که روز پیش از ولیعهد ایران در فرودگاه قاهره به گرمی استقبال کرده بود، به من گفت: «پورت سعید، امشب قلب سرزمین نیل است و قلب سرزمین نیل برای ایران و شاهزاده جوان ایرانی می‌تپد.»
روزهای شاد- به دنبال جنگ ژوئن ۱۹۶۷، مصری‌ها هر بهار را با یادآوری ساعات تلخ و دردآلود جنگ شش روزه گذرانده بودند. اما حالا، نزدیک هشت سال بعد، بازدید ولیعهد ایران، روزهایی شاد به یادماندنی را برای مردم سرزمین کهنسال نیل به ارمغان می‌آورد. پرزیدنت سادات و یارانش، درست در همان روزهایی که خاطره تلخ جنگ ژوئن را به یاد مصری‌ها می‌آورد، یکی از درخشان‌ترین نشانه‌های شادی‌آور تلاش برای صلح را در تاریخ مصر پدیدآورد. از این پس، ژوئن گرم شمال شرقی آفریقا، برای مردم مصر یادآور دوره دردناک جنگ شش روزه نخواهد بود. مصری‌ها به یاد خواهند سپرد که ژوئن ۱۹۷۵ ماه گشایش دوباره کانال سوئز است. حسنی مبارک گفت: «احساسات مصر را نسبت به ایران و ایرانیان در شهرهای کانال می‌بیند.» در «پورت سعید» و بعد «اسماعیلیه» تمثال‌های بزرگ که نقاشان مصری از شاهنشاه آریامهر و ولیعهد ایران تصور کرده بودند، در کنار خوش‌آمدگویی‌ها و طاق نصرت‌های بیشماری که از شادمانی شهر بخاطر پذیرایی از شاهزاده جوان ایران خبر می‌داد، گفته‌های حسنی مبارک را بخوبی تأیید می‌کرد. آنچه حسنی مبارک گفت، بر زبان مردم کوچه و بازار مصر نیز بود. در همه خیابان‌های شهر با تماشای شادباش گویی‌ها و طاق نصرت‌های بیشمار و چراغانی پرشکوه، و اینکه تنها تمثال شاهنشاه، والاحضرت همایون ولایتعهد همراه با تصاویر و گفته‌های پرزیدنت سادات، آراسته با گل‌های سرخ، شهر را دربر گرفته است، بار دیگر گفته‌های معاون رئیس جمهوری مصر به یاد می‌آمد.
دو ملت یگانه- دکتر احمد کمال عبدالمجد وزیر اطلاعات مصر در یک کنفرانس مطبوعاتی، برای ۴۶۷ نماینده روزنامه‌ها، مجلات و رادیو و تلویزیون‌های دنیا رسماً گفت: «دعوت مصر از والاحضرت ولیعهد ایران برای گشایش دوباره کانال سوئز همراه با پرزیدنت سادات، بیش از هر چیز نشانه دوستی و برادری صمیمانه ما با ایران است.» همین گفته را شیخ عبدالعزیز عیسی وزیر امور جامع الزهرا دانشگاه معروف اسامی قاهره، در قالب واژه‌های دیگر به من گفت. شیخ عبدالعزیز عیسی که برای شرکت در مراسم افتتاح کانال سوئز و واگذاری مسئولیت اداره آن از ارتش به غیر نظامیان، به پورت سعید آمده بود، گفت: «برای ما ملت ایران و مصر نه تنها برادر که یگانه و یکی هستند.» فریادهای شادمانه مردم مصر که در اسماعیلیه و پورت سعید به استقبال ولیعهد ایران و پرزیدنت سادات شتافته بودند، از این یگانگی سخن می‌گفت: (خدا نگهدارت باد ولیعهد ایران). این ترجیع بندی بود که بارها و بارها در دو بندر مهم مصر شنیدیم. و در هر دو بندر این عبارت در چشم‌های پر از شک شوق مردم نیز نقش بسته بود. الله معک یاولیعهد للایران- در اسماعیلیه استقبال از ولیعهد ایران چنان گرم و پرشور بود که اگر چه در دو سوی خیابان مأموران سپید پوش کارآمد مصری صف کشیده بودند، اما ناگهان این حلقه محکم زنجیر بازوها با فشار مردمی که از شدت احساسات بی‌تاب شده بودند در هم شکست. ولیعهد ایران در لباسی سپید، با وقار و گیرایی شاهزداگان قصه‌های پاک، از کشتی ۶ اکتبر (اول رمضان) در کنار پرزیدنت سادات، سوار بر اتومبیلی روباز شدند تا از لوحه‌ای به یادبود بازگشایی کانال سوئز و بازگشت زندگی به پورت سعید و اسماعیلیه پرده برداری کنند. همه چیز به آرامی آغاز شد، اما طوفانی از احساس به دنبال داشت. چنین برمی‌آمد که مردم از زمین می‌جوشیدند و برای ابراز احساسات خود را به اتومبیل روبازی نزدیک می‌کردند که شاهزاده سپید پوش، لبخند بر لب، جوان، اما وقار و متانتی شگفتی‌آفرین، همراه با پرزیدنت سادات که برای این مراسم لباس سپید نیروی دریایی را برگزیده بود، ایستاده بودند به ابراز احساسات پاسخ می‌گفتند. اتومبیل حامل والاحضرت ولیعهد و پرزیدنت سادات، برای چند دقیقه سرشار از احساسات طوفانی و پر جنب و جوش، راه پیشروی نداشت. مرد، زن، دختر، پسر، پیر و جوان اسماعیلیه، بی پروا به مأموران و اسکورت ویژه فشار می‌آوردند تا مهمان گرامی خود را از نزدیک ببینند. احساسات چنان تند و گرم بود که راه برای عبور از اتومبیل مخصوص از میان مردم به دشواری گشوده شد. نشانه‌ای از آرامش چند دم بیش نبود: ولیعهد ایران را ازنزد یک ببینم، از زیر اتومبیل رفتن چا باک! در این‌جا، نه تنها موتورسیکلت رانان اسکورت و افراد ارتش، که حتی مأموران همراه اتومبیل حامل آقای علم وزیر دربار شاهنشاه برای گشودن راهی از میان دریای مردم، به یاری شتافتند، با رسیدن کمک از طرف مأموران همراه وزیر دربار شاهنشاهی، به دشواری راه باز شد. احساسات مصریان به اوج رسیده بود. آن‌ها نزدیک به سه کیلومتر در پی اتومبیل روباز ولیعهد ایران دویدند و فریادهای شادی سر دادند. هر کدام، که خستگی از پیشتر دویدن بازشان می‌داشت، با شوق به همراه خود می‌گفت: «من ولیعهد ایران و الرئیس پرزیدنت سادات را از نزدیک دیدم.» و فوراً این پرسش را مطرح می‌کرد که آیا تو هم ولیعهد ایران را از نزدیک دیدی؟... و پرسش آمیخته با این امیدواری بود که شوق دیدار از ولیعهد ایران و الرئیس تنها نصیب خود او شده باشد، نه دیگری، تا بتواند برای دیگران از این دیدار حکایت‌ها کند. در پی گذشتن سربازان ارتش سوم مصر، به فرماندهی ژنرال احمد بدوی، از کانال سوئز بسیاری طرح شگفتی‌انگیز احمد رفاعی وزیر و مهندس مصری را برای ساختن پل‌های شناور، مصر سیمای دیگر به خود گرفت. مصر امروز از پیروزی در جنگ رمضان سخن می‌گوید. اگر چه هنوز احساسات بر مردم مصر فرمان می‌دهد، اما واقع‌بینی را نیز در میان ساکنان سرزمین نیل فراوان می‌توان دید. مردم مصر غم شکست را از خود دور ساخته‌اند. امروز آن‌ها با سربلندی از قدرت دفاعی خود سخن می‌گویند همچنان که ژنرال غنی عبدالجسمی گفت: «بازگشایی کانال سوئز و تحویل اختیارات اداره آن به غیر نظامیان، نشانه قدرت مصر برای پاسداری از صلح در این آبراه بزرگ جهانی است.» ژنرال جسمی وزیر جنگ، فرمانده نیروهای مسلح و معاون نخست‌وزیر مصر افزود: «پنج ژوئن برای چندین سال پیاپی، یادآور روز تلخ و دردآلودی بود. روزی که ارتش مصر نیز مانند مردم دیگر مصر قربانی عقب نشینی ۱۹۶۷ شد و سربازان مصری فرصتی نیافتند تا از آب و خاک و آبروی سرزمین و زادگاهشان دفاع کنند. آن‌ها از ارتش دشمن شکست نخوردند، زیرا شرائط، فرصت نبرد و پیکار را از آن‌ها گرفت.» ژنرال جسمی همچنین گفت: «اما اکنون، آن روز تلخ و ناگوار، به روزی سرشار از شادمانی مبدل شده است. امروز دنیا نتیجه و ثمره پیروزی نیروهای مسلح ما را در روز ششم اکتبر ۱۹۷۳، اول رمضان، به چشم می‌بینید.»
مأموریت ناممکن- به دنبال جنگ رمضان، کوشش برای بازگشایی کانال سوئز و بازگرداندن زندگی به شهرهای به سختی آسیب دیده، پورت توفیق، پورت سعید، اسماعیلیه و قنطره آغاز شد. در این راه دوستان مصر، بویژه ایران، به یاری شتافتند. ایران برای لایروبی کانال سوئز و گشودن آن که با غرق شدن یک ناوچه اسرائیلی بسته شده بود، در کنار مصر کوشید. بدینسان کانال سوئز برای عبور دوباره کشتی‌ها همزمان با دیدار والاحضرت همایون ولایتعهد ایران از مصر، آماده شد. برای شکوه هر چه بیشتر بخشیدن به مراسم بازگشایی کانال، بسیاری از صلح دوستان جهان با مصر همکاری کردند. یک گروه آلمانی، هزینه برنامه بزرگ نوشتن کلمه «صلح» را بر آب‌های سوئز فراهم آورد. کلمه صلح بوسیله یکی از متخصصین همین گروه به تمام زبان‌های زنده جهان، در لوله‌های پلاستیکی شناور بطول ۱۲ متر بر امواج سوئز بوسه زد. پیروزی مصر و زمینه آماده برای نوشتن واژه «صلح» بر آب‌های سوئز، به آسانی به دست نیامد. روز ششم اکتبر، با طرحی که احمد رفاعی برای ساختن پل‌های شناور ویژه عبور تانک، توپ و نفربر ریخته شده بود، ژنرال احمد بدوی فرمانده ارتش سوم مصر، سربازان خود را از کانال گذراند و به خط «بارلو» حمله‌ور شد. برای اسرائیلی‌ها، در هم شکستن خط «بارلو» به دست سربازان مصر یک «مأموریت ناممکن» بود و همین ناباوری همه چیز را به سود ژنرال احمد بدوی دگرگون ساخت.
عبور از ۴۵ مانع- همزمان با بازدید والاحضرت ولایتعهد از خط درهم شکسته «بارلو»، ژنرال بدوی رهبر این عملیات، چگونگی حمله به این خط را که از ابتکارات ژنرال «جیم بارلو» اسرائیلی است، تشریح کرد. «خط بارلو متشکل از ۴۵ نقطه استحکامات مختلف است. ما برای عبور از کانال و دست‌یابی به اراضی اشغال شده می‌باید از این ۴۵ مانع بزرگ می‌گذشتیم.» ژنرال مصری از این موانع به عنوان مشکل‌ترین‌ها یاد کرد و گفت: «مانع اول، عبور از کانال بود، درحالی که اسرائیلی‌ها بر کانال مسلط بودند و براحتی می‌توانستند از بلندی، به روی ما آتش بگشایند. مانع دوم دیواره‌هایی بود که اسرائیلی‌ها با بولدوزر از خاک ساخته بودند تا چنانچه نیروهای ما به آن سوی کانال رسید، نتواند از دیوارها خاکی بگذرد.» فرمانده ارتش سوم مصر برای میهمان جوان و عالی‌قدر خود توضیح داد که ارتفاع این دیوارها در بعضی نقاط به ۳۵ متر می‌رسید و افزود: «موانع بعدی به ترتیب استحکامات نظامی گوناگون بود: توپخانه‌های سنگین، تانک، سنگرهای محکم و...» اما هیچکدام از این‌ها و حتی دیوارهای آجری که در بعضی نقاط در خط «بارلو» ساخته شده بودند، نتوانست مانع از هجوم ارتش سوم مصر و در پی آن حمله نیروهای پشتیبان باشد.»
آتش‌بازی در کنار نیل- والاحضرت ولیعهد در صحرای سینا با علاقه‌مندی کامل توضیحات ژنرال بدوی را استماع کردند و از تانک‌های در هم شکسته و موانع خُرد شده اسرائیلی‌ها بازدید فرمودند. در حالیکه عصر روز بازدید از خط «بارلو» استقبال گرم مردم پورت سعید از والاحضرت ولایتعهد آغاز شد و موج شادمانی در سراسر مصر در پی آورد، این شادمانی با آتش‌بازی در کناره رود نیل نیز انعکاس یافت. روزهای درخشان و سرشار از شادمانی جدیدی بر تاریخ مصر افزوده شد. مصر گشایش دوباره کانال سوئز و بازدید والاحضرت ولیعهد را برای همیشه به یاد خواهد داشت.
عکس در صفحه ۱۷ در ناوشکن ششم اکتبر، والاحضرت ولایتعهد ایران از گروهی از افسران و سربازان مجروح جنگ رمضان دیدن کردند.