سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در میهمانی رسمی شام به سرفرازی ورود پرزیدنت نیکسون و بانو در کاخ نیاوران ۹ خرداد ماه ۱۳۵۱
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | تصمیم‌های مجلس |
سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در میهمانی رسمی شام به سرفرازی ورود پرزیدنت نیکسون و بانو در کاخ نیاوران ۹ خرداد ماه ۱۳۵۱
آقای رئیس جمهوری
برای شهبانو و من باعث مسرت بسیار است که به شما آقای رئیس جمهوری و بانو نیکسون در کشور خودمان خوش آمد بگوییم. دیدار شما نشانه دوستی و تفاهم عمیقی است که همواره از خصوصیات بارز روابط بین دو کشور ما بوده و با گذشت زمان پیوسته استوارتر شده است.
ما ایرانی‌ها حتی پیش از برقرار شدن روابط سیاسی بین دو کشور با ملت بزرگ آمریکا از طریق همکاری‌های پرثمر فرهنگی و آموزشی آشنائی داشته‌ایم. بدین دلیل است که روابط ما از آغاز بر اساس یک تفاهم معنوی واقعی و صمیمانه مبتنی بوده است.
تقریباً یک قرن و نیم پیش بود که نخستین مدرسه آمریکایی در ارومیه آذربایجان که اکنون رضاییه نامیده می‌شود تأسیس شد. پس از آن مدارس آمریکایی دیگری در همدان، رشت، مشهد و چند شهر دیگر ایران بنا گردید، ولی از همه این‌ها مهم تر کالج آمریکائی تهران بود که تقریباً صد سال پیش تأسیس شد. از این مدرسه در گذشته بسیاری از شخصیت‌های برجسته ایرانی فارغ‌التحصیل شدند. اداره این مدرسه را سال‌ها یک آمریکایی بزرگوار به نام ساموئل جردن بر عهده داشت که خاطره اش را هنوز بسیاری از ایرانی‌ها بیاد دارند و به همین دلیل است که برای زنده نگهداشتن خاطره او، یکی از بزرگترین خیابان‌های تهران به نام جردن نامیده شده است. مردم ما همچنین از یک دوست دیگر آمریکایی خود یعنی مورگان شوستر خاطرات فراموش نشدنی دارند. آقای شوستر در سال ۱۹۱۱ به دعوت دولت ایران به کشور ما آمد تا امور گمرکی و مالیه ما را که در آن ایام آشفته و نابسامان بود، سروسامان بخشد.
گرچه مأموریت شوستر به سبب شرایط سیاسی آن زمان که واقعاً دولت ایران در آن دخالتی نداشت بیش از ۹ ماه طول نکشید، خاطره او به عنوان یک فرد برجسته انسان دوست و صمیمی و درستکار در تاریخ معاصر ایران ثبت شده و هرگز فراموش نخواهد شد.
در این جا لازم می‌دانم این واقعیت را تأکید کنم که روابط بین دو کشور ما از آغاز هیچگاه بر اثر نیات سوء آزمندی، کینه توزی، انتقامجوئی و امثال آن لطمه ندیده است، بلکه تا آن جا که ما بیاد داریم سیاست کشور شما نسبت به ما توأم با احترام، و مبتنی بر آزادیخواهی و علاقمند به عدالت و رفاه و دوستی بوده است. بارزترین نشانه این امر اعلامیه‌ای است که دولت ایالات متحده در سال ۱۹۱۹ در دفاع از حقوق و حاکمیت ایران صادر کرد.
پس از جنگ جهانی دوم کمک‌های مالی آمریکا به کشور من در تجدید حیات ملی ایران مؤثر واقع شد و ما این کمک‌ها را فراموش نخواهیم کرد. طی تمام این سال‌ها مناسبات بین ایران و ایالات متحده آمریکا در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و هنری همواره رو به توسعه بوده و عملاً به صورت نمونه بارز مناسبات بین کشورها درآمده است.
طی سال‌های گذشته من بارها خوشوقتی پذیرائی از رهبران و شخصیت‌های عالیرتبه آمریکایی از جمله شخص شما، آقای رئیس جمهوری را داشته‌ام. من همچنین در موارد بسیار یا به عنوان میهمان رسمی و یا برای شرکت در مراسم مختلف دانشگاهی به کشور شما سفر کرده‌ام. اینک در این دانشگاه‌ها و سایر مراکز فرهنگی ایالات متحده هزاران دانشجوی ایرانی تحصیل می‌کنند تا آخرین و پیشرفته‌ترین تجربیات علمی و اطلاعات فنی امروز را فرا بگیرند و به میهن خود بیاورند.
آقای رئیس جمهوری، شما که از سرزمین بزرگ خود به دیدار کشور ما آمده‌اید، رهبری ایالات متحده آمریکا را در خطیرترین دوران‌های تاریخ کشور خود عهده دار شده‌اید. در تاریخ دنیا، خیلی به ندرت اتفاق افتاده است که تصمیمات رئیس یک کشور تا این اندازه اثرات وسیع در سرنوشت تمام بشریت داشته باشد. بدیهی است که تحت این شرایط عظمت مسئولیت‌هایی که شما به عنوان رهبر چنین کشوری در مقابل ملت خود و سایر ملل جهان و تاریخ به عهده دارید، برابر و متناسب با توانائی‌ها و اختیارات شما است.
در چنین اوضاع و احوال و تحت چنین شرایطی یک رهبر واقعی باید بیش از هر چیز دارای روحیه واقع بینی و دوراندیشی باشد و شما از این خصایص به حد وافر برخوردارید و ما همیشه این خصوصیات شما را ستایش کرده‌ایم. در مدت زمامداری شما ما همیشه شاهد بوده‌ایم که در روبرو شدن با مسائل و مشکلات خطیر، شما همیشه مصالح کشور خود را بالاتر از منافع شخصی خود قرار داده‌اید و این انتظاری است که تاریخ از رهبران واقعی دارد. ما صمیمانه موفقیت شما را در انجام وظائف مهمی که به عهده دارید آرزو می‌کنیم، چون کوشش‌های شما با سرنوشت تمام بشریت ارتباط دارد.
در این مورد، طی چند ماه اخیر شاهد سفرهای تاریخی شما به چین و اتحاد شوروی بوده‌ایم. تردید نیست که این دو سفر منشاء آثار بسیاری زیادی در تحولات بین‌المللی جهان بوده است. سفر شما به چین بیش از هر چیز به تعمیم اصل جهانی شدن مناسبات دنیای امروز کمک کرده است.
دیدار بیسابقه شما از اتحاد شوروی، علاوه بر جنبه‌های دوجانبه آن، از لحاظ موافقتنامه‌هایی که در زمینه‌های بهداشت، محیط، فضا، علوم و تکنولوژی و نیز موافقتنامه مربوط به تأسیس کمیسیون بازرگانی و بخصوص قرارداد کنترل کردن سلاح‌های استراتژیک حائز کمال اهمیت است. من امیدوارم که قرارداد اخیر نخستین مرحله عملی کردن خلع سلاح عمومی تحت کنترل دقیق بین‌المللی باشد و زمینه را برای محیط و سیستمی فراهم کند که خطر جنگ را بکلی از میان بردارد. در این مورد همه ما امیدها و علاقمندی‌های زیادی داریم و بدیهی است تا آن زمان که این آرزوها تحقق نیافته است ما نمی‌توانیم حتی برای یک لحظه از پرداختن به امر دفاع خود غافل شویم.
بر کشور ما اصل سیاست مستقلی ملی و حفظ منافع و مصالح واقعی مردم حکومت می‌کند. ما این طریق را با توجه کامل به مسئولیت‌های ملی و جهانی خود دنبال می‌کنیم. از این رو است که ما دوستی را با دوستی پاسخ می‌دهیم و به همین دلیل است که برای سیاست دوستانه کشور شما نسبت به خودمان ارزش بسیار قائل هستیم.
ما افتخار می‌کنیم که دارای بیش از دو هزار و پانصد سال تاریخ مدون هستیم که با یکی از پرافتخارترین و بشردوستانه‌ترین اسناد تاریخ جهان یعنی اعلامیه آزادی کوروش بزرگ آغاز شده است. کشور شما مانند بسیاری از کشورهای دیگر سال گذشته با ما در مراسم بزرگداشت صدور این اعلامیه به عنوان یکی از بزرگترین رویدادهای تاریخ بشر شرکت کرد. در این فرصت مایلم از کوشش‌های کمیته آمریکائی جشن‌های کوروش بزرگ که در سراسر آمریکا برنامه‌ای مفصل هنری، علمی و دانشگاهی اجرا کرده است تحسین و سپاسگزاری کنم، بخصوص مایلم از بانو نیکسون که ریاست افتخاری این کمیته را در کشور شما پذیرفتند تشکر کنم. ما به اتکای حداقل ۲۵ قرن میراث و حاکمیت ملی، امروزه عصر تازه‌ای را در تجدید افتخارات گذشته خود بر اساس ارزش‌های جاودانی معارف و تمدن خویش آغاز کرده‌ایم و امیدواریم که صفحات تاریخ آینده ما نیز به همین گونه با احساس افتخار ملی بر اساس شرافت و حقیقت و صلح و عدالت ورق بخورد. ما سیاست مستقل ملی خود را بر اساس تفاهم بین‌المللی در طریق تجدید ساختمان ملی و تحکیم صلح جهان، همزیستی و بالاتر از همه همکاری قرار داده‌ایم. ضمناً باید توجه داشت که ما در مناسبات خود با سایر کشورها هیچگونه نابرابری را از هر جانب که باشد تحمل نخواهیم کرد و تردید نیست که تحت هیچ شرایطی اجازه نخواهیم داد به خاک و یا حقوق ما تجاوز شود.
آقای رئیس جمهوری، دیدار شما و خانم نیکسون از ایران محقّقاً گام دیگری است که در جهت توسعه و تحکیم دوستی و همکاری دیرینه ماه برداشته شده است و ماه اطمینان داریم که این دیدار از نظر صلح و تفاهم بین‌المللی نیز پرثمر خواهد بود.
آقای رئیس جمهوری، اجازه بدهید سلامت و سعادت شخص شما و بانو نیکسون و همچنین پیشرفت و رفاه بیش از پیش مردم نجیب آمریکا و تحکیم هر چه بیشتر مناسبات دو کشور را آرزو کنم.