سخنان والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی در سمینار منطقه‌ای یونسکو برای سوادآموزی و آموزش بزرگسالان ۶ شهریور ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
| کنگره جهانی پیکار با بیسوادی - تهران ۱۷ تا ۲۸ شهریور ۱۳۴۴ | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | برنامه عمرانی پنجم/سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی تیر ماه تا شهریور ماه |
سخنان والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی در سمینار منطقه‌ای یونسکو برای سوادآموزی و آموزش بزرگسالان ۵ شهریور ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
با سخنان والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی سمینار منطقه‌ای یونسکو برای سوادآموزی و آموزش بزرگسالان در هتل دیزین گشایش یافت. والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی به شرکت کنندگان در این سمینار گفتند:
تعداد مطلق بیسوادان کماکان افزایش می‌یابد و مطالعات و تحقیقات مستند و پیش‌بینی‌های مقامات مسئول نیز حاکی بر آن است که در صورت ادامه راه گذشته، در آینده با وضع باز هم وخیم‌تر و تعداد باز هم بیشتر بیسوادان روبرو خواهیم شد. در سمینارهای مختلف، در گزارشات و انتشارات گوناگون، ارقام و اطلاعات زیادی ارائه شده‌اند و بخوبی بحران کنونی را می‌نمایانند و ضرورتی برای تکرار و تأکید بیشتر آن‌ها در این مجمع نمی‌بینم. آنچه مایلم در آغاز کار این سمینار صریحاً اعلام کنم آن است که پیکار سوادآموزی در جهان موفق نبوده است. این واقعیت را باید با کمال شجاعت بپذیریم، با کمال صراحت بیان کنیم وبا دقت، دوراندیشی و جامعیت برای از میان برداشتن بیسوادی پیکار کنیم. والاحضرت سپس افزودند: تجربه‌های گذشته به ما نشان دادند که موفقیت پیکار با بیسوادی مستلزم درک رابطه نزدیک آن با هدف‌های پیشرفت و رشد اقتصادی از یک سو و برانگیختن مشارکت وسیع مردم در مقابله با مسایل خود از سوی دیگر است. به فرمان برادر تاجدارم شاهنشاه آریامهر جهات ملی پیکار سوادآموزی در ایران در مهر ماه سال جاری آغاز می‌شود و بنا به امر معظم‌له مردم روستاها و شهرهای ایران باید تا ۱۲ سال آینده در سراسر کشور باسواد شوند. فضای انقلاب ایران فضای آگاهی و دانش است و بیسوادی در آن جایی ندارد. حمایت و اراده سیاسی برای از میان برداشتن بیسوادی در ایران مهم‌ترین عامل موفقیت برنامه‌های جهاد ملی پیکار سوادآموزی است و هم اکنون تجهیز منابع مالی و انسانی وسازمانی را در مقیاسی چشمگیر میسر ساخته است. بدون اراده سیاسی صریح و اجرای اقدامات گسترده و مشخص، هیچ کشوری قادر نخواهد بود در کار سوادآموزی موفق شود و تحول اجتماعی و اقتصادی جامعه را تحقق بخشد. مایلم مهم‌ترین مشخصات نظام پیکار سوادآموزی در ایران را به اختصار بیان کنم:
الف- مفهوم سوادآموزی- سوادآموزی در برنامه‌های جدید ما آموزش خواندن و نوشتن و حساب کردن را در ارتباط و در کنار هدف‌های دیگر آموزش و پرورش ملی و در رابطه با ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زندگی قرار می‌دهند. سوادآموزی لحظه یا مرحله‌ای در فراشد آموزش و پرورش مداوم است و الزاماً باید از تمام هدف‌های آموزش و پرورش «تبعیت» کند، تمام ابعاد زندگی و سراسر نزدگی را دربر گیرد.
ب- برنامه‌ریزی و تخصیص بودجه- برنامه‌ریزی فعالیت‌های سوادآموزی و تخصیص بودجه منطبق با نیازهای نظام نامتمرکز جهان انجام خواهد گرفت و با دقت و جامعیت مسیر پیشبرد برنامه‌ها را تعیین می‌کند. برنامه‌ریزی با توجه به تمام عوامل و عناصر نظام پیکار و در ارتباط با برنامه‌های رشد اقتصادی و پیشرفت اجتماعی انجام می‌گیرد و از هدف‌های ملی و میهنی پیروی می‌کند.
پ- سازمان- سازمان پیکار با بیسوادی بر اساس اصل عدم تمرکز و مشارکت گروهی فعالیت خواهد کرد. این بدان معنا است که تمام مردم در پیشبرد فعالیت‌های سوادآموزی مشارکت کنند. برنامه‌ها از بالا و از خارج به گروه‌های سوادآموزی تحمیل نشوند، سوادآموزی تنها کار سازمان‌های مسئول دولتی نباشد و محور اصلی فعالیت‌ها را خود مردم بوجود آورند. سوادآموزی در ایران یک نهضت گسترده ملی خواهد بود که مردم، حزب رستاخیز ملت ایران و سازمان‌های دولتی و غیر دولتی، همه دوشادوش یکدیگر برای پیروزی در آن پیکار خواهند کرد.
ت- برنامه‌های آموزشی- برنامه‌های آموزشی بر اساس مفهوم سوادآموزی تابعی در ارتباط با گروه‌های مختلف اجتماعی-حرفه‌ای تهیه و تنظیم خواهند شد. مشخصات هر گروه نوع برنامه مطلوب را برای آن گروه تعیین می‌کند و از بکار گرفتن یک برنامه مشترک برای گروه‌های ناهماهنگ از نظر اقتصادی و اجتماعی جلوگیری خواهد شد. منطقه‌های روستایی و جمعیت زنان، نوجوانان و نیروی انسانی شاغل، در برنامه‌های سوادآموزی از اولویت برخوردار خواهند بود و نخستین برنامه‌ها را به خود اختصاص خواهند داد. برنامه‌های سوادآموزی نوین از طریق برنامه‌های آموزشی تکمیلی پی‌گیری خواهند شد.
ث- کادر آموزشی و راهنمایی- کادر آموزشی و راهنمایی در جهاد ملی پیکار سوادآموزی مسئولیتی خطیر و با اهمیت را عهده دارد خواهد بود. آموزشیاران، راهنمایان کلاس‌های سواد تابعی و راهنمایان ارشد سه گروه اصلی کادر آموزشی و راهنمایی را تشکیل می‌دهند. کادر آموزشی پیکار اصولاً از میان مردم انتخاب می‌شود و قشرهای باسوادتر مردم وظیفه سوادآموزی قشرهای بیسواد و کم سواد را به عهده می‌گیرند. تجربه‌های حاصله در برنامه‌های سوادآموزی روشنگر آن است که هر چه فاصله از دیدگاه‌های اجتماعی، اقتصادی، آموزشی، حرفه‌ای، سطح فکر و جز آن‌ها، میان آموزشیاران و سوادآموزان کمتر باشد، سوادآموزی موفق‌تر خواهد بود.
ج- نظارت و ارزشیابی- با توجه به نقش مهمی که جهاد ملی سوادآموزی در تحول بنیادی جامعه بر عهده دارد، استقرار یک نظام جامع و علمی نظارت و ارزشیابی برای پی‌گیری مداوم فعالیت‌های آن از ضرورت خاص برخوردار است. نظارت و ارزشیابی محدود به جنبه‌های آموزشی نمی‌شوند، بلکه اثرات کوتاه مدت و درازمدت برنامه‌ها را در تحول اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی پی‌گیری می‌کنند. از این نظر در تمام طول جهاد و در هر مرحله باید اطلاعات لازم با استفاده از کاربرد روش‌های علمی گردآوری و تحلیل شود و نتایج کار با هدف‌های تعیین شده مقایسه گردند تا امکان برطرف کردن مشکلات و بهبود برنامه‌ها و بکار گرفتن نوآوری‌ها میسر گردد.
سمینار منطقه‌ای کشورهای آسیایی برای ایجاد گفت و شنود میان مسئولان عالی رتبه سوادآموزی، بررسی تجربه‌های مختلف و یافتن بهترین و مؤثرترین برداشت‌ها و راه‌حل‌ها برگزار می‌شود. امیدوارم نتایج کار این سمینار برای منطقه آسیا و تمام کشورهایی که با مسئله بیسوادی درگیرند اثرات مثبت و ارزنده‌ای دربرداشته باشد و افق جدیدی را برای پیکار مؤثر و گسترده سوادآموزی در جهان باز کند.