سخنان شاهپور عبدالرضا پهلوی در سمینار بررسی مسایل پوشش گیاهی ایران ۸ تیر ماه ۱۳۵۴
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر سال ۱۳۵۴ خورشیدی تازی | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
سخنان شاهپور عبدالرضا پهلوی در سمینار بررسی مسایل پوشش گیاهی ایران ۸ تیر ماه ۱۳۵۴
۸ تیر ماه ۱۳۵۴ والاحضرت شاهپور عبدالرضا فرمودند: اگر چاره‌اندیشی قاطع نشود، کشورهای پیشرفته در سال ۲۰۰۰ با بحران آلودگی محیط زیست و کمبود غذایی مواجه می‌شوند. در پیشگاه والاحضرت شاهپور عبدالرضا، نیابت ریاست عالیه انجمن ملی حفاظت منابع طبیعی و محیط انسانی، نخستین سمینار بررسی مسائل پوشش گیاهی ایران گشایش یافت. در این سمینار که چهار روز به درازا خواهد کشید، در اجتماع بزرگی از کارشناسان منابع طبیعی داخلی و استادان دانشگاه تهران و گروهی از کارشناسان خارجی کار خود را آغاز کرد. با برگزاری نشت‌ها بامداد و پس از نیم روز، مسائل گوناگون پوشش گیاهی را در ایران مورد بررسی قرار خواهند داد. پیش از بیانات افتتاحیه والاحضرت شاهپور عبدالرضا، آقای مهندس احمد علی احمدی دبیر کل انجمن ملی حفاظت منابع طبیعی و محیط انسانی خوش آمد گفت.
سپس والاحضرت شاهپور عبدالرضا چنین بیان فرمودند: تشکیل نخستین سمینار بررسی مسائل پوشش گیاهی ایران اقدام مثبتی است که با همکاری دانشگاه تهران و انجمن ملی حفاظت منابع طبیعی و محیط انسانی، با مشارکت استادان، پژوهشگران، کارشناسان و صاحب‌نظران انجام می‌گیرد. کشور ما در زمره معدود کشورهای جهان است که تاریخ بهره‌برداری از منابع آب، خاک، جنگل‌ها، مراتع حیوانات وحشی و آبزیان آن از مرز هفت هزار سال تجاوز می‌کند.
بهره‌برداری بیش از اندازه
با توجه به ارتباط ناگسستنی این منابع با یکدیگر، تردید نیست که بهره‌برداری مفرط و بی‌رویه و یا تخریب و انهدام یک منبع موجب کاهش یا نابودی منابع دیگر شده است. در نتیجه، بعضی از مسائل موجود دارای ریشه‌های اجتماعی و تاریخ است، اما نباید فراموش کرد که از زمان بکار گرفتن ماشین همراه با رشد سریع جمعیت جهانی و افزایش مصرف، تبدیل و تخریب پوشش گیاهی و آلودگی منابع آب و خاک بیش از پیش فزونی یافته است. بطوریکه پیش‌بینی می‌شود اگر وضع فعلی ادامه یابد و برای مسائل مورد نظر چاره‌اندیشی نشود و راه‌حل‌های قاطعی به دست نیاید، کشورهای پیشرفته و صنعتی در سال ۲۰۰۰ با بحران‌های ناشی از آلودگی محیط زیست و کمبود مواد غذایی و ضروری مواجه خواهند بود. جای بسی خوشوقتی است که بررسی مسائل پوشش گیاهی کشور مورد توجه خاص قرار گرفته است. پرداختن به مسائل پوشش گیاهی در درجه نخست، ارزش و اهمیت گیاه و همچنین جا و مقامی را که گیاهان در طبیعت اشغال می‌کنند را مشخص می‌سازد. نتیجه‌گیری‌های صحیح و منطقی این سمینار می‌تواند بررسی مسائل سایر منابع مانند آب، خاک، حیوانات وحشی و آبزیان را در پی داشته باشد.
توجه به نکات اساسی-
با توجه به اهمیت موضوع ضرورت دارد که سمینار به چند نکته اساسی توجه خاص مبذول دارد. نکته اول، تسریع و ایجاد هم‌آهنگی در برنامه‌های شناخت پوشش گیاهی کشور است. خوشبختانه دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهش کشور ما گسترش قابل توجهی یافته است و در آینده باز هم شاهد تشکیل دانشگاه‌های دیگر در سایر نقاط کشور خواهیم بود. علاوه برآن، علاقه‌مندی و توجه دانشگاهیان به بررسی و تحقیق، فصل تازه‌ای در ارائه راه‌حل‌های علمی و منطقی برای پاره‌ای از مسائل مختلف مملکتی گشوده است. جا دارد که در مورد شناخت پوشش گیاهی ایران که فعالیت هم‌آهنگ و گسترده بنیادی آغاز گردد و اطلاعات و نتایج بررسی‌های استادان و پژوهشگران به صورت مدون و قابل استفاده چاپ و منتشر شد تا هم وقت و سرمایه و نیروی انسانی تلف نگردد و دوباره کاری و اشتباه پیش نیاید و هم تمام علاقه‌مندان و قشرهای وسیع جامعه بتوانند از آن استفاده نمایند. شاید قدم بعدی آینده یکی «هرباریوم» ملی باشد که به امر آموزش و پژوهش دانشجویان و دانشگاهیان کمک کند و در ضمن کلیه مؤسسات علمی و آموزشی و حتی سازمان‌ها و مؤسسات دولتی و خصوصی از آن بهره‌مند گردند. طبق نظر استادان و کارشناسان ایجاد یک «هرباریوم» ملی حداقل ده الی پانزده سال زمان لازم دارد. این مطلب می‌رساند که عامل زمان همیشه باید در برنامه‌ریزی فعالیت‌های مربوط به طبیعت و منابع طبیعی مورد توجه کامل قرار گیرد. نکته دوم، توسعه فعالیت‌های پژوهشی است. ما باید تمام نیروهای خلاقه خود را بسیج کنیم و هم از امکانات موجود بهره گیریم تا به آخرین روش‌های صحیح دست یابیم و از همه مهم‌تر آنکه مسائل خود را بهتر بشناسیم و برای حل آن‌ها راه‌حل‌های علمی و عملی داشته باشم تا در امر حفاظت و حمایت و توسعه و بهره‌برداری معقول و منطقی از منابع طبیعی و ثروت‌های ملی خود توفیق کامل پیدا کنیم. در چنین مرحله‌ای ایجاد ارتباط بین مراکز علمی و پژوهشی کشور و سازمان‌ها و مؤسسات اجرایی ضرورت اساسی پیدا می‌کند و ما را در راه نیل به مقصود و هدفی که در پیش داریم کمک و یاری خواهد داد. با توجه به نیازهای واقعی کشور، ضرورت دارد که دانشگاه‌ها در امر توسعه و تشویق پژوهش‌های علمی گام‌های بلندتر بردارند و از امکانات خود در راه شناخت مسائل حفاظت، توسعه و بهره‌برداری از منابع طبیعی کشور حداکثر استفاده را بنمایند. انجمن ملی حفاظت منابع طبیعی و محیط انسانی با الهام از نیات بلند شاهنشاه آریامهر ریاست عالیه انجمن به سهم خود در امر توسعه و تشویق پژوهش‌های علمی مربوط به حفاظت منابع طبیعی پیشدقم بوده است و تاکنون اعتبارات ۳۲ طرح تحقیقاتی دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی کشور را تأمین و پرداخت کرده است.
آموزش- مطمئناً در نشست‌های چند روزه خود به مسئله آموزش توجه خاصی مبذول خواهید داشت و موضوع بحث شما تنها به آموزش در سطح دانشگاه‌ها و احتمالاً مدارس محدود نخواهد ماند، زیرا همانطور که در مقدمه تذکر داده شد، در کشوری با هفت هزار سال تاریخ بهره‌برداری از منابع طبیعی، مطمئناً مسائل سنتی و تاریخی وجود دارد و به همین سبب آموزش نقش قاطعی در حل مسائل اجتماعی خواهد داشت. بنابراین، این سئوال مطرح خواهد شد که چگونه می‌توانیم آموزش را حتی قبل از کودکستان از سطح خانواده شروع کنیم؟ چگونه می‌توانیم احترام لازم را به طبیعت در بین کلیه طبقات مردم بوجود آوریم؟ آیا برای سامان رساندن این مهم ضرورت ندارد که همگام با توسعه امکانات موجود از قبیل پارک‌های ملی، مناطق حفاظت شده، باغ‌های گیاه‌شناسی و غیره قدمی هم در راه آموزش و جلب همکاری و معاضدت عموم طبقات مردم برداریم و آگاهی‌های لازم را با استفاده از روش‌های صحیح به همه افراد ملت بدهیم تا با کوشش و تلاش جمعی در نیل به اهداف ملی توفیق کامل پیدا کنیم. اطمینان دارد که با همفکری و اشتراک مساعی یکدیگر در این سمینار و سمینارهای مشابه دیگر، آنچه ضرورت دارد عمیقاً بررسی خواهید کرد و مردم و سازمان‌های دولتی و خصوصی را در انجام وظایف خطیری که به عهده دارند ارشاد و راهنمایی خواهید نمود