بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر هنگام باریابی استانداران و فرمانداران کل کشور در کاخ نیاوران ۱۷ آبان ماه ۱۳۴۸
| برنامه عمرانی چهارم | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | روزشمار انقلاب شاه و مردم |
۱۷ آبان ۱۳۴۸
بیانات شاهنشاه در شرفیابی استانداران و فرمانداران کل کشور
(در کاخ نیاوران)
تشکیل چنین کنفرانسهایی مسلماً مفید است، برای اینکه از اشکالاتی که هر یک از استانداران در محیط کار خودشان دارند، سایر استانداران هم باخبر می‌شوند و با تبادل نظر می‌توانند به این وسیله به یکدیگر در پیداکردن راه‌حل‌ها کمک بکنند و در ضمن مرکز نیز از اشکالات همه آنها مطلع می‌شود.
چندین سال پیش که تصمیم گرفتیم با توجه به اصل عدم تمرکز کارها در مرکز، به استانداران اختیارات بیشتری بدهیم، به این نتیجه رسیدیم که دادن اختیار بیشتر به خود استاندار شاید کافی نباشد، بلکه به همان نسبت کارمندان دولتی نیز که در محل کار می‌کنند، باید از طرف وزیر مربوطه خودشان دارای اختیارات بیشتری باشند تا آنها هم بتوانند در محل، تصمیمات لازم را اتخاذ بکنند. معمولاً موقعی که در کار به کسی اطمینان هست، باید به او اختیار داد و مسئولیت خواست، و الا اگر از ترس اینکه مبادا نتواند کارش را انجام بدهد به او اختیار ندهند، این نقص غرض است. بر عکس باید به او اختیار داد و اگر احیاناً نتوانست از عهده برآید، عوض کردن مأمور که اشکالی ندارد.
ممکن است عده‌ای بگویند خوب، حالا که جاده‌ها ساخته شده، شرکت هواپیمایی نیز تقریباً به تمام شهرهای ایران ارتباط برقرار کرده، فردا هم با نصب تلفن خودکار و اتوماتیک می‌توان نمره‌ای را گرفت و با هر جا که مورد نظر است صحبت کرد، با این وضع پس از خود مرکز می‌شود همه این کارها را حل کرد و اگر کسی کاری فوری داشت، می‌تواند بلافاصله به تهران بیاید، اما این حرفها صحیح نیست. برای اینکه آن کسی که در مرکز باید تصمیم بگیرد، تا در محل نباشد و اوضاع را از نزدیک نبیند، نمی‌تواند تشخیص صحیح بدهد و تصمیم صحیح بگیرد. پس تا حدودی که مصالح مملکتی ایجاب می‌کند، ما باید درمورد عدم تمرکز کارها در مرکز تصمیم بگیریم و امور مربوط به مردم شهرستانها، از قبیل معیشت و کارهای روزانه و هر چه را که جنبه محلی دارد یا به خود آنها واگذارکنیم و یا به مأمورینی که در محل کارمی‌کنند. به همین جهت بود که توجه ما به انجمنهای ده، انجمنهای شهر، و بالاخره به انجمنهای ایالتی و ولایتی جلب شد. حالا به همان نسبتی که ما این انجمنها و دخالت بیشتر مردم را در کارهای خودشان تشویق می‌کنیم، به همان نسبت هم باید مأموریت و مسئولیت و اختیارات مأمورین دولت را در محل زیادتر بکنیم تا با اختیارات بیشتری که به مردم واگذار می‌شود، تطبیق بکند.
اما تا روزی که تمام این اختیارات به دست مردم سپرده نشده، ما نباید از دادن اختیارات به مأمورین دولت خودداری بکنیم، حتی باید در این کار تسریع بکنیم تا نتیجه‌ای که مورد نظر است، بگیریم.
اکنون تهران روزبه‌روز وسیع‌تر و بزرگتر می‌شود. بزرگ شدن تهران نیز بیش از حد معین از لحاظ طبیعی صحیح نیست، زیرا به عنوان مثال مقدار آبی که در این شهر موجوداست، تکافوی یک جمعیت بیش از حد معینی را نخواهدداد. به این جهت ما از حالا تشویق می‌کنیم که بعضی مؤسسات دولتی که ارتباط کارشان بیشتر با منابع طبیعی مملکت و یا نقاط خارج از تهران است، تمام تشکیلات و اداره‌شان را به خارج تهران منتقل بکنند. این امر، با اصل عدم تمرکز کارها در مرکز، و دادن اختیار به مأمورین در شهرستانها و استانها و خواستن مسئولیت از آنها، مطابقت دارد. این کار را ما دنبال خواهیم کرد تا به همان نسبت که اختیاراتی به استانداران می‌دهیم، وزرا هم به همان نسبت به مأمورین خود در شهرستانها اختیار بدهند، زیرا دادن اختیار به استاندار چه فایده دارد اگر او نتواند از مأمور در محل کار بیشتر و سریع‌تر و بهتر بخواهد؟ علاوه بر اینها، استانداران باید کاملاً از جزئیات فلسفه انقلاب ششم بهمن مطلع باشند، حتی نه فقط از فلسفه انقلاب مطلع باشند، بلکه هر روز و هر هفته از طرق پیاده‌کردن اصول انقلاب در مراکز آگاه باشند و پیوسته در جریان پیشرفت کارها قرارگیرند.
کار عمده‌ای که شما با آن روبه‌رو خواهیدشد، با خاتمه یافتن اصلاحات ارضی، موضوع شرکتهای سهامی زراعی است که باید بیش از گذشته به آن توجه بکنید. همچنین موضوع ایجاد بیمه‌های گوناگون در همه رشته‌های زندگی مردم است، به خصوص اگر بتوانیم بیش از پیش فرهنگ و امور بهداری را به مردم واگذاربکنیم. پیشرفت این دو امر با ایجاد بیمه‌های مربوطه عملی خواهدشد. از اینها گذشته نظارت در اجرای دقیق یازده اصل دیگر انقلاب ایران، کار دائمی و همیشگی شما خواهدبود.
اکنون استانداران به وسیله رادیوهایی که هر روز ایستگاه جدیدی از آنها در شهرستانها به کار می‌افتد، همچنین به وسیله فرستنده‌های تلویزیونی، می‌توانند با مردم تماس مستقیم و دائم داشته‌باشند. یعنی یا خودشان، یا دستگاهشان به وسیله رادیو و به خصوص تلویزیون، تمام مطالب را با مردم در میان بگذارند و به آنها توضیح بدهند که هر روز چه کارهایی در این مملکت صورت گرفته یا می‌گیرد، و چه کارهایی باید بشود و چه انتظاراتی از مردم برای پیشرفت کارها در میان است. همه اینها را باید هر روز با آنها در میان بگذارید و من مطمئن هستم که اگر برای مردم ایران درست توضیح بدهید که برای پیشبرد تمام هدفهای مملکتی دولت چه می‌کند و چه خواهدکرد، و همچنین مردم چه وظایفی دارند، بدون شک آنها با کمال میل وظایفشان را انجام خواهندداد.
این مطالبی را که گفتم، وزارت کشور و دفتر مخصوص باید آنها را دنبال بکنند. آنچه که مربوط به دولت است، در اینجا انجام خواهدشد، و آنچه مربوط به استانداران است فردفرد استانداران و فرمانداران کل باید آنها را دنبال بکنند و گزارش کارها هم باید مرتباً برای من فرستاده‌شود.