بازدید اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر از استان فارس ۴ تا ۹ اردیبهشت ماه ۱۳۳۸
بازدید اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر از برنامههای عمرانی همدان و گشایش سد شهناز ۱۸ خرداد ماه ۱۳۴۲ | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | اصلاحات ارضی و الغای رژیم ارباب و رعیتی |
بازدید اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر از استان فارس ۴ تا ۹ اردیبهشت ماه ۱۳۳۸
در روز ۴ اردیبهشت ماه ۱۳۳۸ شاهنشاه برای بازدید از انجام پروژههای عمرانی رهسپار شیراز شدند. پادگان نظامی شیراز و بیمارستان نمازی مورد بازدید شاهنشاه قرارگرفتند. ۶ اردیبهشت شاهنشاه با دیدن ماکت ساختمان دانشگاه شیراز نخستین سنگ بنای دانشگاه پهلوی شیراز را کارگذاشتند و نخستین کلنگ ساختمان کوی دانشجویان را نیز بر زمین زدند. ۷ اردیبهشت شاهنشاه از غار شاهپور و تندیس بزرگ شاهپور دوم در کازرون بازدید کردند. در این روز همچنین ساختمان نوین گمرک خسروی و ساختمان گمرک قصر شیرین گشایش یافت. ۸ اردیبهشت شاهنشاه رهسپار بندرگناوه شدند و اسناد مالکیت املاک خالصه حیات داوری را به برزگران دادند. معظمله سپس به گچساران و خارک رفتند و از تاسیسات نفتی خارک بازدید کردند و به شیراز بازگشتند. شاهنشاه ۹ اردیبهشت به سفر خود به استان فارس پایان دادند.
ساعت ده بامداد روز چهارم اردیبهشت ماه شاهنشاه به شیراز وارد شدند. در این فرخنده روز، شهر زیبای شیراز شکوه و جلوه ویژهای به خود گرفته بود و غریو زنده باد شاهنشاه به آسمان میرفت. زادگاه سعدی و حافظ یک پارچه شور و هیجان شده بود و اهالی شیراز و مردم استان فارس از ساعت شش بامداد خود را برای پیشباز موکب همایونی آماده مینمودند. طبقههای گوناگون و حزبها برای جلو زدن در پیشباز از شاهنشاه فعالیت مینمودند. احساساتی که امروز مردم فارس به اعلیحضرت شاهنشاه ایران ابراز داشتند شاید در تاریخ سابقه نداشته باشد. از روز سوم اردیبهشت ماه سر در ادارههای دولتی شیراز و سر در ساختمان حزبها، کارخانهها، مغازهها، هم چنین خودروها و اتوبوسها با پرچمهای زیبای سه رنگ شیر و خورشید نشان آذین یافته بودند و همه خودروها پوستر شاهنشاه را به شیشه جلو و پشت چسبانده بودند. از آنجا که قرار بود هواپیمای آورنده شاهنشاه آریامهر در فرودگاه جدید شیراز فرود آید، بدین روی، از فرودگاه تا درون شهر که نزدیک به ۱۲ کیلومتر میباشد در دو سوی جاده مامورین انتظامی، افراد نیروی مقاومت ملی، حزبها و عشایر ایستاده بودند. از دروازه سعدی شیراز تا ورودی استانداری نیز پیشاهنگان، هموندان سازمان جوانان شیر و خورشید سرخ، ورزشکاران و دانش آموزان جای گرفته بودند. همه پرچم زیبای ایران را در دست داشتند. انبوه جمعیت در خیابانهای مسیر شاهانه چشم به راه ورود موکب همایونی بودند. از ساعت ۸ بامداد آقایان: سردار فاخر حکمت رییس مجلس شورای ملی، نمایندگان استان فارس، علم رهبر حزب مردم، دکتر کاسمی دبیرکل حزب ملیون گیتی، امیرابراهیمی، امیرسلیمانی، بهبودی و اکبری از دربار شاهنشاهی که چند روز پیش وارد شیراز شده بودند و آقایان استانداز فرمانده سپاه، رییسهای ادارهها و سران عشایر نیز در فرودگاه به پیشباز شاهشناه آمده بودند.
با فرود آمدن هواپیمای همایونی، هلهله و شادی و غریو زنده باد اعلیحضرت همایونی فرودگاه را به لرزه درآورد و درفش شاهنشاهی بر بالای فرودگاه به اهتزاز درآمد. شاهنشاه آریامهر در میان ابراز شور و هیجان باشندگان از هواپیما بیرون آمدند. آقایان نخست وزیر، وزیر دربار و وزیران فرهنگ، بهداری، کشاورزی، و چند تن دیگر از وزیران به همراه تیمسار نصیری فرمانده گارد شاهنشاهی در رکاب همایونی بودند. پس از اینکه شاهنشاه آریامهر از هواپیما پیاده شدند، نخست آیین احترامات نظامی انجام یافت و آنگاه سردار فاخر حکمت رییس مجلس شورای ملی به نمایندگی از مردم استان فارس خوش آمد گفت. سپس استاندار و فرمانده سپاه و شهردار شیراز با خوش آمدگویی گزارشهایی را به آگاهی شاهانه رسانیدند. سپس شاهنشاه از برابر رده پیشبازکنندگان گذشتند و به جایگاه مخصوص تشریف فرما شدند و در برابر انبوه پیشبازکنندگان بیاناتی ایراد فرمودند.
آنگاه شاهنشاه با خودرو از فرودگاه رهسپار شیراز شدند. بیش از پنج هزار دستگاه خودروی پیشبازکنندگان در جادهها ترافیک سنگینی به بار آورده بود، به گونهای که بیش از یک ساعت به درازا کشید تا خودروی شاهنشاه فاصله ۱۲ کیلومتری فرودگاه تا شهر را پشت سر بگذارد. در دو سوی جاده افراد انتظامی با نظم و ترتیب ویژهای ایستاده بودند و دهها راس گاو و گوسفند در جلوی خودروی شاهنشاه قربانی گردید. مردم در همه راه با ابراز احساسات و غریو زنده باد شاهنشاه و اسکورت سپاه پنج جنوب و شهربانی شیراز سبب شگفتی و ستایش به ویژه خارجیانی که در آنجا بودند، شده بودند. سرانجام شاهنشاه آریامهر به کاخ استانداری فارس وارد شدند و ناهار را در استانداری خوردند.
۵ اردیبهشت ۱۳۳۸ بیانات شاهنشاه در شیراز [۱]
همیشه در پی این فرصت بودم که به استان فارس مسافرت کنم. در این اواخر اذهان عمومی متوجه جشنی است که در آینده برای دوهزاروپانصدمین سال شاهنشاهی ایران باید برگزار شود و این امر ارتباط مستقیمی با استان فارس که مهد بزرگان ایران باستان، مهد دلاوریها و رشادتها، مهد تربیت صحیح راستی و درستی است، دارد.
علاوه بر جنبه تاریخی، باید اقداماتی صورت گیرد که از منابع روی زمینی و زیر زمینی این استان استفاده شود. کارهای اولیه برای پیشرفت امور این استان انجام شده و مهمتر از همه موضوع امنیت است که خوشبختانه پس از مدتها که به علتهای مختلف عناصر فرصتطلب و بیفکر باعث تزلزل امنیت شدهبودند، ما توانستیم حکومت قانون را در سراسر کشور برقرار کنیم. در آینده موضوع متنفذی و سرکشی و گردنکشی در بین نیست، در آینده فقط قانون حاکم است و این امر بزرگترین مشوق در راه فعالیت و کارها است. کارهایی که باید برای استان انجام شود، خیلی زیاد است. یک قسمت آن ایجاد لوله گاز و مشتقات حاصل از گاز است. چون این استان به منابع نفت جنوب نزدیک است، استفاده از این صنعت جدید در استان فارس کاری لازم است.
از لحاظ آبیاری دولت باید قدمهایی بردارد. باقی میماند کارهایی که خود مردم باید انجام دهند و آن هم صنعتهای کوچکتر، مخصوصاً کشاورزی است که خوشبختانه ما از این لحاظ نیز فوقالعاده پیشرفت کردهایم. چندی قبل که گزارش امور کشاورزی فارس را قرائت میکردیم، مشاهده نمودم در این یکی دو سال اخیر پیشرفتهایی در کشاورزی استان فارس حاصل شده که باید خیلی بیشتر شود. در آینده باید هر وجب زمین و هر قطره آب که پیدا میشود، از آن استفاده کرد و بر سطح تولید عمومی افزود. هنگامی که به آینده مملکت اطمینان بود و فعالیت شروع شد، مردم هم در این فعالیتها شرکت میکنند.
استفاده از مازاد پشتوانه اسکناس سبب شد که هشتصد طرح اقتصادی انجام شود. نتیجه این کارها در دو سه سال آینده معلوم میشود. اشخاصی که ثروت خود را به خارج میفرستادند یا در معاملات نزولی به مصرف میرسانیدند، همین اشخاصی هستند که در این فعالیتهای اقتصادی شرکت کردهاند. این اشخاص از کره مریخ نیامدهاند. هم اکنون صنعت ایران رو به توسعه و پیشرفت است. درآمد عمومی رو به ازدیاد است و قدرت خرید مردم خیلی بیشتر شدهاست. احتیاجات عمومی هم بیشتر شدهاست. مردم غذای بیشتر میخواهند، بهداشت میخواهند، فرهنگ میخواهند و طبعاً در همین زمینهها تولید هم باید زیادتر شود.
روز ۹ اردیبهشت ماه
روز نهم اردیبهشت ماه ساعت ده و سی دقیقه بامداد اعلیحضرت همایونی با هواپیمای وایکانت هواپیمایی ملی ایران وارد تهران شدند. دکتر منوچهر اقبال نخست وزیر، سردار حکما رییس مجلس شورای ملی و آقایان وزیران و آجودان های همایونی در رکاب شاهانه با همین هواپیما وارد تهران شدند. در پای پلکان هواپیما آقای مهام شهردار تهران به شاهنشاه آریامهر خوش آمد گفت. روز نهم اردیبهشت ماه روز ۹ اردیبهشت ۱۳۳۸ پیام شاهنشاه به اهالی فارس[۲]
در این هنگام که پس از پنج روز بازدید شیراز و سایر نقاط فارس از خطه فارس به تهران بازمیگردیم، لازم میدانیم از احساسات شورانگیزی که نسبت به ما ابراز داشتید، رضایت خاطر و امتنان خود را اظهار داریم.
این احساسات شدیدی که از منبع نیرومند و زوالناپذیر ملی مایه دارد و عالیترین مظهر علایق باطنی شما به حفظ سنن باستانی است، بار دیگر ثابت کرد که در رشته قدیم و قویمی که ملت را به سلطنت، یعنی قائمه حفظ مملکت پیوند میدهد، امروز از گذشته نیز قویتر و محکمتر است. این به هم پیوستگی ساخته و پرداخته دیروز و امروز نیست، رشتهای است که سر دراز دارد و باید ریشه آن را در تار و پود سلسله چندین هزار ساله تاریخ قوم بزرگ ما یافت.
همین علایق قلبی و احساسات ملی است که کشور پهناور ما را در برابر حوادث سهمگین جهان و هجوم بیگانگان محفوظ و مصون داشته و رشته استقلال مملکت را دست به دست گردانیده تا امروز به ما سپردهاست.
خوشبختانه مردم ایران امروز از دل و جان بیدار و هوشیارند و خوب را از بد و سود را از زیان و صلاح را از فساد باز میشناسند و از جریان امور کشور آسودۀ خویش در این جهان آشفته آگاهند و بر امر بقای ملت و دوام مملکت وقوف کامل دارند و عزم جزم کردهاند که گوهر گرانبها و تابناک استقلال و آزادی و سروری و بزرگی چندین هزار ساله خود را که میراث ارزنده قومی اصیل و شریف و دانشمند و هنرور است در گنجینه دلهای خویش دست نخورده نگاه دارند و از دستبرد دشمنان اهریمنخوی حفظ کنند.
همانطور که خود شاهد و ناظرید، در راه عمران و آبادی این سرزمین و ترقی و تعالی مردم آن قدمهایی برداشته شده و کارهای مهمی انجام گرفتهاست، هر چند به اصلاحاتی که تاکنون در شئون مختلف صورت گرفته قانع نیستیم و برای این کشور آرزوها و نقشههایی داریم که در خور مجد و عظمت تاریخی آن باشد و امیدواریم با تأییدات خداوند متعال صورت تحقق پذیرد و روزی مرکز شاهنشاهی با فر و شکوه ایران که کانون دانش و هنر و فرهنگ نیرومند ایران بوده بار دیگر عظمت و رونق گذشته را بازیابد. برای نیل به این مقصود نباید تنها در انتظار اقدامات دولت باشید. البته دولت بنا به دستوری که دادهایم وظایف خطیری را که در راه حفظ امنیت و بسط عدالت و اجرای قانون و رواج فرهنگ و توسعه صنعت در عهده دارد انجام خواهدداد، ولی مردم نیز باید دوشادوش دولت به کار و فعالیت پرداخته، دقیقهای غافل و فارغ نمانند. در زمینه آبادی سرزمین خود کارهایی را که شروع کردهایم، با جدیت دنبال خواهیم کرد.
در آیندهای نزدیک دوهزاروپانصدمین سال بنیاد شاهنشاهی ایران جشن گرفته خواهدشد و چون مراسم با شکوه این عید بزرگ ملی در فارس برگزار میشود، فارسیان در آن سهمی به سزا خواهندداشت. انشاءالله تا آن موقع کارهای مهمی صورت خواهدگرفت و ما شاهد ترقیات و پیشرفتهای تازهای در این استان بزرگ خواهیم بود.