مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۲ آذر ۱۳۳۵ نشست ۴۲
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیمهای مجلس | قوانین برنامههای عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهیهای رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲۲ آذر ۱۳۳۵ نشست ۴۲
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۴۲
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۲ آذرماه ۱۳۳۵
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورتمجلس
۲- بیانات قبل از دستور آقایان دکتر سعید حکمت - عبدالحمید بختیار - دکتر امیر حکمت
۳- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به هفت میلیون ریال کمبود اعتبار وزارت کشور و ارجاع به مجلس سنا
۴- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به اضافه اعتبار سال ۱۳۳۵ وزارت پست و تلگراف و ارجاع به ملجس سنا
۵- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس یک ساعت و پنجاه دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای اردلان (نایبرئیس) تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه ـ آقایان: دکتر بینا. امید سالار. دکتر سید امامی. برومند. ذوالفقاری. خلعتبری. دکتر سعید حکمت. صادق بوشهری. تجدد. جلیلوند. اورنگ. مهران. کاظم شیبانی. سلطانمراد بختیار. پناهی.
غائبین بی اجازه ـ آقایان: مشار. قراگزلو. تیمور تاش. اسفندیاری. اریه. دکتر هدایتی. مهندس فیروز. صارمی.
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه آقایان: دکتر شاهکار. صراف زاده. مهندس فروغی. قنات آبادی. کورس. ارباب. خزیمه علم. عامری مهندس شیبانی. دکتر طاهری. معین زاده. دکتر اصلان افشار. دکتر فاطمی. سنندجی. مهندس بهبودی. موسوی. عبدالحمید بختیار.
نایب رئیس ـ در صورت مجلس اعتراضی نیست؟ آقای صدرزاده
صدر زاده ـ در عرایض بنده چند اصلاح چاپی هشت اصلاح میکنم میدهم تندنویسی
نایب رئیس ـ نظر دیگری نیست ؟(اظهاری نشد) صورت مجلس جلسه قبل تصویب شد
۲- بیانات قبل از دستور آقایان دکتر سعید حکمت عبدالحمید بختیار ـ دکتر امیر حکمت
نایب رئیس ـ نطق قبل از دستور شروع میشود. آقا دکتر سعید حکمت
دکتر سعید حکمت ـ بمناسبت تصادف دیروز با روز تاریخی ۲۱ آذر با اجازه مقام ریاست و آقایان نمایندگان محترم میخواهم چند دقیقه از وقت گرانبهای مجلس شورای ملی را بتقدیر و تجلیل از مردان غیرو و میهن پرست و شاه دوست این سرزمین و همچنین سربازان در جه داران و افسران رشید ارتش شاهنشاهی که با ایثار خون موجبات افتخار و سر بلندی وطن عزیز ما را فراهم ساختند اختصاص داده درود بی پایان خود را بروان پاک شهدای راه وطن نثار کنم.
آقایان محترم استحضار دارند که کشور باستانی و عزیز ما ایران از دیر باز در معرض هجوم و تاخت و تاز قبایل مختلف قرار گرفته و تاریخ کهنسال وطن ما آکنده از حوادث برای اضمحلال و محو استقلال یک کشور عظیم کافی بوده است ولی فداکاری و جانبازی مردم ایران و علاقه مندی آنها بستن باستانی واریکه سلطنت همواره باعث نجات و رهائی وطن عزیز ما از کلیه خطرات و مهالت گردیده است. از قدیم که هیاطله و هونها و غزل و مغولان بکشور ما تاخت و تاز میکردند تا وقایع بیست ساله اخیر که میهن را در معرض حوادثی از قبیل سوم شهریور بیست و یکم آذر و سی ام تیر و نهم اسفند و بیست و هشتم مرداد قرار داد همواره یک عامل مهم و اساسی بر همه سوانح و اتفاقات غلبه کرد و آن عبارت بود از حس میهن پرستی و شاه دوستی ملت غیور و فداکار ایران البته صحیح است که آذربایجان بعلت موقعیت خاص جغرافیائی و تعصب شدیدی افراد آن در وطن دوستی و شاهپرستی هنگام بروز سوانح و خطرات بیشتر از سایر نقاط کشور دچار صدمات و لطمات شده ولی این نکته مورد تردید نیست که این قسمت از وطن ما هنگام تحمل مصایت هیچ گاه تنها نبوده و همواره از پشتیبانی و همدردی کلیه هموطنان عزیز برخوردار گردیده است .(صحیح است)
چه روزها که مرد ایران بخاطر گرفتاری آذربایجان عزیز رنج برده و خود خوردهاند و نه شبها که مردان و زنان این کشور برای رهائی مردم آن استان دست تضرع و زاری بدرگاه خداوند یکتا بردهاند همین قدردانی و تجلیلی که امروز از طرف قاطبه ملت ایران نسبت بفداکاری مردم آذربایجان میشود بهترین پاداش و مشوقی است برای مردم آن سامان و بنده بنام یک فرد آذربایجانی از پشت تریبون از عموم هموطنان عزیز که آقایان محترم و برگزیدگان آنها هستید نسبت باین همه قدردانی تشکر میکنم. در اینجا است که بیاد آن ایام که مرد غیور آذربایجان ر برابر تجاوز و تعدی خائنین بما میهن پایدار میکردند تمام فکر متوجه جان بازی و فداکاری مردم آزادمنش و غیور مجارستان میشود (صحیح است) قریب یک ماه است که سرتاسر کشور مجارستان غرق در خون است و محدود و محصور مردم جانباز و از خود گذشته آن محروم از نان و آب قدم بقدم از خاک میهن خویش دفاع میکنند و در روزگار حاضر که بسیار از مردم و رجال آنها در برابر
+زور و زر سر فرود آورده ملت رشید مجاز در برابر تانک و توپ طیاره همه هستی و موجودیت خود را در طبق اخلاص گذاشته و پرچم آزادی و استقلال میهن خود را حتی بدست خردسالان در اهتزاز نگاه میدارند و درس آزادی خواهی و رستاخیزی بملل و اقوام ستمدیده و محروم دنیا میدهند من از طرف نمایندگان محترم اجازه میخواهم که بنام ملت ایران مراتب فداکاری ملت مجاور را مورد تحسین و تقدیر قرار داده و درود بی پایان بروان پاک و آزادمنش شهدای راه آزادی مجار بفرستم (صحیح است) بار دیگر لازم میدانم از طرف عموم افراد ملت بپیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی که با فداکاری و رهبری خردمندانه خود موجبات نجات آذربایجان و سربلندی وطن عزیز و حفظ استقلال ملت ما را فراهم فرمودند سر تعظیم فرود بیاورم و باز بنام یک فرد آذربایجانی از پیشگاه مبارکشان تقاضا میکنم که اوامر مؤکد نسبت بتوسعه فرهنگ و بهداشت و عمران شهرها و قصبات و دهات آذربایجان که خرابی آنها هیچ علت دیگری غیر از فداکاری و مبارزه مردم آن استان با عناصر اخلالگر نداشته است بهیئت محترم دولت صادر فرموده بدینوسیله نیز مرحمی بر دردهای بی پایان آنان بگذارند.
چه در حقیقت این همه فداکاری و جانبازی که از مردم آذربایجان بمنصه ظهور رسیده این حق را بمردم آنجا میدهد که از اولیاءمحترم امور بذل توجه بیشتری را در مقابل مسائل اقتصادی و اجتماعی خود داشته باشند حال که جگر گوشه ایران یعنی آذربایجان با سرپرستی شاه وطن خواه و فداکاری و جان بازی ملت ایران از چنگال خونین بیگانه خواهان نجات یافت جا دارد که بدولت وقت و مأمورین آن تذکر بدهم که نسبت بثمنیات و حوائج ضروری مردم غیرو آنسامان از هر جهت توجه عملی کافی مبذول داشته تا بار دیگر خدای نا کرده مردم ساده دلی که در همه نقاط دنیا نظایر آنها وجود دارد محروم و مأیوس فریب فسون و تلقینات سوء دیگران را نخورند بهر حال فعلا این مقوله بگذرم و چون بمناسبت روز ۲۱ آذر صحبت از مناسب است که در این مقام از حسن تدبیر و وطن پرستی مرحوم احمد قوام (قوام السلطنه) نیز قدردانی شده و برای آسایش روح آن مرحوم از درگاه خداوند متعال طلب مغفرت و آمرزش کنم زیرا همین قدردانیها و سپاسگذاریها از رجال لایق و کاردان دیروز است که موجبات پیدایش مردان فداکار و جانباز فردا را فراهم میسازد (صحیح است) چنانکه همین حس حق شناسی و قدر دانی است که خاندان زاهدی سرباز فداکار روز ۲۸ مرداد را تا این حد مورد عنایت و محبت شاهنشاه عظیم الشان ایران قرار داده که با وصلت فرخنده والاحضرت و الاگهر شهناز پهلوی با جناب آقای مهندس اردشیر زاهدی موافقت فرموده و بپاس فداکاریهائیکه این جوان شاهپرست در روزهای نهم اسفند تا ۲۸ مرداد تحت تعلیمات و سرپرستی پدر بزرگوارش تیمسار سپهد زاهدی مبذول داشت بزرگترین موهبتی را که برای یک فرد ایرانی میسر است بایشان ارزانی و عنایت فرمودند و اینک ما خوشوقتیم که میتوانیم در ایامی که مقارن با نجات آذربایجان عزیز است از فرصت استفاده کرده با عرض شاد باش و تقدیم ادعیه قلبی خود سعادت و سلامت خاندان جلیل سلطنت و عروس و داماد جوان بخت ایران را از درگاه احدیت مسئلت نمائیم (صحیح است، احسنت)
نایب رئیس ـ آقا حمید بختیار
حمید بختیار ـ از نظام نامه داخلی مجلس آنچه که بنده استنباط کردهام مقصود از نطق قبل از دستور اینست که وکلا نظریات مفید و انتقادات بجا و پیشنهادات اصلاحی خود را با استفاده از نطق قبل از دستور بگویند وزراء و سایر مسئولین امور نظریات اصلاحی را بکار بندند و انتقادات بجا را ترتیب اثر بدهند ولی در حیات پارلمانی ما تا کنون سابقه نداشته است که وزیری بیاید پشت تریبون مجلس و بگوید فلان وکیل که در نطق قبل از دستور تذکری داد ما اقدام لازم را بعمل آوردیم همین بی اعتنائی و بی توجهی به نطقهای قبل از دستور است که سیل سؤال را بجانب دولت سرازیر میکند (صحیح است) تاجائیکه بنده دیدهام یکی از سناتورها ی محترم حتی راجع بتغییر رنگ تمبر پست رسماً از دولت سؤال کردهاند در حالی که در عرف اصول پارلمانی سؤال از دولت یکنوع استیضاح است وسؤالات پی در پی از اعتبار و شأن یک حکومت قانونی میکاهد (صحیح است) بنابراین از آقایان وزراء تقاضا میکنم بعرایض بنده دقت کنند و بآنچه که مربوط بآنهاست دقیقاً رسیدگی نمایند و از نتایج رسیدگی خود مجلس را و یا لااقل بنده را در جریان بگذارند (دکتر رضائی ـ ماهم بحوزة انتخابی شام علاقمندیم) بنده بهمین دلیل و روی همین اعتقاد که نطق قبل از دستور تأثیری ندارد حتی المقدور کوشیدهام که وقت عزیز و گرانبهای مجلس را با نطق قبل از دستور ضایع نسازم ولی مهمترین موضوعی که مرا خواهی نخواهی به پشت تریبون مجلس آورد اجحاف دارد و فروشها و سوءاستفادههای سرشار است که در امر فروش دارو بعمل میآید درباره فعل و انفعالاتی که در خرید و فروش دارو بعمل میآید بنده مطالب مشروح و مفصلی میخواستم بعرض مجلس برسانم ولی چند روز پیش همکار محترم آقای دکتر جهانشاهی هنگام توضیح سؤال خود حق مطلب را کاملا ادا کردند ـ آقایان خرید و فروش دارو در این مملکت حسابی ندارد (قنات آبادی ـ حساب دارد حق حساب هم دارد) نه قیمت خرید آن معلوم است و نه قیمت فروش آن دارو پرتقال و گلابی نیست که اشخاص کم درآمد آنرا نخرند دارو چیزی است که وقتی انسان احتیاج بآن پیدا کرد ولو هر قدر تنگدست و مستأصل باشد حتی فرش و زیلوی زیر پای خود را میفروشند و به هر نرخی که دارو فروش بی انصاف عرضه نماید آنرا تهیه میکند علت این تجری دارو فروشها در این است که کنترل مؤثری در امر خرید و فروش دارو بعمل نمیآید (پرفسور اعلم در کجا کنترل بعمل میآید ؟) (قنات آبادی ـ در سینماها)
بنده شنیدهام اخیراً ۴۷ نفر دارو فروش که در بین آنها چندین عمده فروش یعنی وارد کننده دارو بودهاند بجرم گران فروشی از طرف وزارت بازرگانی بدادگاه جلب شدهاند ولی در دادگاه تمام آنها بدون استثناء از اتهامات منتسبه برائت حاصل کردهاند آقایان اینکه بنده عرض میکنم مسموعات نیست بنده یک قرصی هست که بایستی روزی شش تا از آن بخورم اسید ال پپسین آقایان اطبا می دانند روبروی منزل خودم این دارو را ۲۵ ریال میخرم یک روز در خیابان شهرضا سی و دو ریال خریدم یک روزهم در شمیران از داروخانةپایازیان ۳۸ ریال گفتنم این خیلی گران است گفت روی دارو قیمت برای مصرف کننده را نوشته است این است وضع مسخرهای که خرید و فروش دارو در کشور ما پیدا کرده است در این میان ما نمیدانیم حرف چه کسی را قبول کنیم از یک طرف آقای وزیر دارائی میفرمایند در افزایش تعرقه گمرکی اجناسی که مورد احتیاج توده مردم است افزایش یافت و از طرف دیگر آقا وزیر بازرگانی میفرمایند علت افزایش نرخ دارو افزایش تعرفه گمرکی است ـ بهر حال من از دولت جناب آقای علاء از جناب آقا وزیر بهداری از جناب آقای وزیر بازرگانی تقاضا میکنم بپاس حفظ منافع طبقه کم در آمد این کشور و برای تأمین سلامت و بهداشت عموم مردم از اجحاف دارو فروشها جداً جلوگیری نمایند و ترتیبی بدهند که دارو با نرخ مناسب بدست مصرف کننده برسد (صحیح است) و اما موضوع دیگری که با استفاده از فرصت لازم است بعرض برسانم موضوع مسکن است با آنکه مسکن یک از احتیاجات اولیه مردم است موضوع مسکن هنوز در کشور ما حل نشده است.
و متأسفانه سازمان هائی را که برای رفع حل این مشکل گماشتهاند عملا نشان دادهاند که قادر بحل این مسئله نیستند بانک ساختمانی که فلسفه وجودی آن حل مسئله مسکن بود در این راه توفیق قابل توجهی نیافته است و با آنکه این بانک امکاناتی در دسترس داشت و در رأس آن افراد درستکاری مانند آقای مهندس الهی قرار دارند نتوانست در حل این مشکل نقش مؤثری ایفا نمانید البته اقدامات این بانک در گرفتن اراضی دولتی از اشخاص متنفذ از هر جهت شایان تحسین و شایسته تقدیر است ولی طرز تقسیم اراضی بهیچوجه عاقلانه نیست و پیدا است که این بانک از روی نقشه و برنامه معین و مشخصی رفتار نمیکند پایتخت مملکت ما که دارای یک میلیون ششصد هزار نفر جمعیت است احتیاج مبرم بمسکن دارد اما از طریق که بانک ساختمانی پیش گرفته است دیری نخواهد گذشت که عرض و طول تهران ۱۰ فرسخ در ۱۰ فرسخ خواهد شد و با این ترتیب خود بانک ساختمانی سبب خواهد گردید که زمینهای شصت و کیلومتری تهران هم در بورس زمین وارد و بنرخهای سرسام آوری خرید و فروش شوند و از گذشته برای این بی بنده و باری که در ساختمان منازل و مساکن مشاهده میشود بیم آن میرود که دهسال دیگر ما ناگزیر شویم همه این خانهها را بکوبیم و طرحی را که باید امروز بریزیم آنروز شروع کنیم بهر حال من بآقایان اعضای هیئت مدیره بانک ساختمانی پیشنهاد میکنم بجای آنکه اراضی چهار صد متری و پانصد متری بین متقاضیان تقسیم کنند و در هر پانصد متر یک خانواده را مسکن بدهند از طریقی که دیگران عمل میکنند میتوانند چندین خانواده را در همان مقدار زمین صاحب مسکن نمایند من این پیشنهاد را با همکار محترم آقایی مهندس فروغی که استاد این کار هستند قبلا در میان گذاشتم و ایشان نیز این نظر بنده را پسندیدند (قنات آبادی ـ پس آقا مهندس فروغی را رئیس بانک صادرات کنید) بنابراین بنده از هیأت مدیره بانک ساختمانی تقاضا میکنم که صرفاً بخاطر اینکه نشان داده باشند کاری میکنند بی تقشه و هدف کار نکنند و از اینکه آاقیان میآیند تپههای قیطریه را بین دویست نفر تقسیم کنند مشکل مسکن در یک شهر یک میلیون ششصد هزار نفری حل نمیشود جز اینکه اراضی مجاور را هم وارد بورس زمین میسازد و قوه خرید را از مردم سلب مینماید زمینی که آب ندارد برق ندارد بچه درد مردم میخورد بنشیند تحقیق کنید
+مطالعه کنید و ببینید دیگران چگونه رفتار کردند و از چه طریق بنتیجه رسیدند شما نیز همان راه را انتخاب کنید و الله بی نقشه و برنامه کارکردند نتیجه معکوس میبخشد. موضوع دیگری که میخواستم بعرض برسانم موضوع هنرستانهای صنعتی و دانش سراهای است چند روز قبل همکار محترم آقای دکتر مشیر فاطمی فرمودند که دولت فکر برای جوانان تحصیل کرده بکند ولی راه و چاره را پیشنهاد نفرمودند بعقیده من چاره این کار این است که دانشکده هائی از قبیل دانشکده حقوق و دانشکده ادبیات محدود بشوند و در عوض دانشکدههای فنی و هنرستانهای صنعتی و کشاورزی تقویت کردند زیرا کشور ما که خوشبختانه یک کشور کشاورزی است و استعداد صنعتی شدن را هم دارد در درجه اول محتاج مردانی است که بزیور دانش صنعتی و زراعت آراسته باشند (صحیح است)
چند روز قبل که بنده در خوزستان بودم فرصتی بدست آمد که هنرستان صنعتی اهواز و از نزدیک به بینم این هنرستان صنعتی با اینکه از ابتدای سال تحصیلی گذشته افتتاح شده است پیشرفت قابل ملاحظهای کرده مسئولین فرهنگ و هنرستان این شهر آن چنانکه شایسته افراد فرهنگی یعنی خادمین صادق اجتماع است برای آماده کردن این هنرستان و نصب کلیه ماشینهای لازم کوشیدهاند در حال حاضر هنرستان صنعتی اهواز برای انجام امور حرفهای فلزی کاری میکانیک اتومبیل تراکتور و برق کاملا آماده است تصور نمیرود از نظر تجهیزات فنی نظیر این هنرستان در سایر نقاط کشور نیز موجود باشد اما این پیشرفت و آمادگی که بیشتر بر اثر حسن خدمت و انجام وظیفه و فداکاری حاصل شده است نباید وزارت فرهنگ سازمان برنامه را از کمکهای لازم و تکمیل وسایل و تأمین حوائج هنرستان غافل نماید و در ضمن بازدید این مسئله توجه مرا جلب کرد که هنوز هزینههای هنرستان نامبرده از شهریور ماه سال جاری که قرار بوده است بوسیله سازمان برنامه پرداخت شود حواله نشده و حتی وجه اسناد قبل از شهریور این هنرستان نیز حواله نگردیده است در صورتیکه در حال حاضر چهار صد نفر محصل در این هنرستان مشغول تحصیل هستند که سه سال دیگر وجود آنها برای مملکت مفید و مغتنم خواهد بود بنده ضمن مطالعات و مشاهدات خود در فرهنگ اهواز و مسجد سلیمان در سایر نقاط خوزستان هم خوشحال شدم و هم متأثر و خوشحالیم از این جهت بود که مسئولین و متصدیان فرهنگ بخصوص قاطبه معلمین اعم از آموزگار و دبیر یا وظیفه شناسی و حسن خدمت و علاقه فراوان بتعلیمات عالیه اعلیحضرت همایون شاهنشاه تأسی کرده در بحث فرهنگ و مبارزه بابی سوادی کمر همت و فداکاری بستهاند و صادقانه خدمت میکنند اما تأثر من از این بود که این جماعت خدمتگذار و صدیق در مقابل زحماتی که متحمل میشوند اجر کافی دریافت نمیدارند در حال حاضر فرهنگ اهواز پنجاه نفر معلم کسر دارند اینکه عرض میکنم فرهنگیان فداکاری میکنند اغراق نیست معلمین اهواز دو کلاس پنجاه نفری را صبح و عصر اداره میکنند یعنی یکدسته پنجاه نفری را صبح و عصر اداره میکنند یعنی یکدسته پنجاه نفری با یک معلم صبحها درس میخوانند و همان معلم خسته بعد از ظهر هم بپنجاه نفر دیگر در همان کلاس درست میدهد از جناب آقای دکتر مهران وزیر فرهنگ تقاضا دارم با علاقه خاصی که به فرهنگیان دارند بپاداش زحماتی که فرهنگیان خوزستان متحمل میشوند نسبت بپرداخت مطالبات معوقه آنها دستور مقتضی صادر فرمایند
نایب رئیس ـ وقت شما تمام شد (حمید بختیار ـ از وقت آقای رامبد) آقای رامبد وقت خودتان را میدهید تا کی؟ (رامبد ـ تا هر وقت احتیاج داشته باشند)
حمید بختیار ـ در خاتمه مطلبی را که دریغ است ناگفته بگذارم وضع اجتماعی و اقتصادی مردم خوزستان است چندی پیش آقایان آمدند از عواید نفت سهمی بمردم خوزستان بدهند نشستند و گفتند و برخاستند و بالاخره قرار گذاشتند که صدی بیست از سود حاصل دوازده در صد منافع نفت که در اختیار شرکت ملی است بمصرف عمران خوزستان برسد ولی با خاصه خرجی هائی که بنده در شرکت نفت ملاحظه میکنم با گشادی بازیها و سوء استفاده ئی که در شرکت میشود احتمال دارد که یک روز قرص خورشید از مغرب سر در آورد و در مشرق غرب کند ـ ولی بعید است روزی برسد که شرکت نفت سود خالصی داشته باشد که بیست در صد آن نصیب خوزستان بشود ـ پس تصدیق میفرمائید که این اظهار لطف و مرحمتی که بخوزستانیها شده است تعلیق بمحال است و با این تربیت آقایان مردم خوزستان را بدشت آهوی ناگرفته بخشیدند، آقایان خوزستان و در سایر نقاط این استان در کنار رود کارون مردم آب آشامیدنی نداشته باشند ـ عشایر خوزستان که در سخت ترین شرایط زندگی روزگار را میگذرانند از تجاوزات و تعدیات مأمورین خالصه بجان آمدهاند ـ(صحیح است) جناب آقای وزیر کشاورزی ما از باران چشم یاری داشتیم مردم خوزستان وقتی که شما وزیر شدید خوشحال شدند شخصی مصدر کار شده است که درد آنها را میداند.
میداند که خالصه با خوزستانیها چه میکند آنها فکر میکردند شما که چندین دوره در مجلس شورا و در مجلس سنا نماینده خوزستان بودهاند بندای ضجه و استغاثه رعایای خوزستان پاسخ مثبت خواهیم داد و از مأمورین مغرض و رشوه خوار خلع بد خواهید کرد ولی حالا حق دارند اگر بگویند خود غلط بود آنچه ما پنداشتیم من چون خودم بفرمان اعلیحضرت شاهنشاه افتخار عضویت شورای عالی عمران خوزستان را دارم بآینده خوزستان امیدوار هستم و اعتقاد دارم روزی فرا برسد که اراضی با یر ولم یزرع خوزستان آباد و معمور گردد ولی باید فکری عاجلی هم برای نسل حاضر کرد بنده با علاقه و حسن نیتی که در جناب آقا علاء و همکارانشان سراغ دارم این مطلب را تذکر دادم و امیدوارم بانتقادات دوستان من ترتیب اثر بدهند بیش از این مصدع اوقات همکاران محترم نمیشوم بیانات امروز خودم را با سه تقاضای مختصر و مفید از جناب آقای نخست وزیر پایان میدهم
اول ـ اینکه استان خوزستان را از مأمورین ناپاک و عوام فساد تصفیه کنند و مخصوصاً دست آنها را از سازمانی که با توده مردم تماس دارند کوتاه فرمایند
دوم ـ این که در استان خوزستان کار را بکاردان بسپارند و از وجود مأمورین لایق و درستکار و با تجربه استفاده نماینده و سومین تقاضای بنده از جناب آقای علاء این است که بهمکارانشان دستور اکید صادر فرمانید که در تأمین حوائج مردم خوزستان و انجام خواستهای قانونی آنان اقدام مؤثر و فوری معمول دارند.
نایب رئیس ـ نظریه آقای بختیار در تمام ایران و نسبت بتمام ایران صدق میکند
بختیار ـ یک توضیح خیلی مختصری عرض میکنم که دانشکده حقوق خدمات زیادی باین مملکت کرده است و بنده نخواستم با بیان خودم دانشکده حقوق را تضعیف کرده باشم بنده مرید دانشکده حقوق بوده و خواهم بود.
نایب رئیس ـ آقای دکتر امیر حکمت
دکتر امیر حکمت ـ بنده بشهادت آقایان کمتر عرضی میکنم دو دلیل دارد یکی این که ناطق نیستم و دیگر این که نمیخواهم وقت مجلس را بجز در مواردی که ضرورت داشته باشد بگیرم چیزی که بنده امروز میخواهم عرض کنم مربوط بموضوعی است که اتفاقاً در دستور هست و آن راجع بانتخاب اعضای دیوان محاسبات است بنده در این مورد میخواهم یک مقدمهای اول عرض کنم و آن این است که ما همانطوری که بدولت تذکر میدهیم که در اجرای قوانین دقت داشته باشد خیال میکنم خودمان هم باید دقت کنیم وظایفمان را بنحو صحیح انجام بدهیم و اگر حقیقتاً ما گاهی قانون اساسی مراجعه کنیم متوجه میشویم و مواظب خواهیم بود که وظائف خودمان را درست انجام دهیم بده خیال میکنم یکی از مسائلی که خیلی مورد توجه هست و از اساسی ترین وظائف مجلس هست موضوع نظارت در دخل و خرج مملکت است (صحیح است) و این یکی از وظائف مسلمی است که مجلس باید همواره نسبت بآن دقت کامل داشته باشد و بنده وقتی که صحبت از انتخاب اعضای دیوان محاسبات شد مراجعه کردم بقانون اساسی دیدم که در اصل ۱۰۱و ۱۰۲و ۱۰۳ وظائفی معین شده است برای دیوان محاسبات و وقتی دقت کنیم میبینیم این وظائف در حقیقت اصل وظیفه مجلس است یعنی دخل و خرج را که باید نظارت کند در حقیقت بدست دیوان محاسبات و بوسیله دیوان محاسبات انجام میگیرد بطوری که آقایان توجه دارید اولین قانونی که برای این دیوان معین شده است در ۱۳۲۹ قمری بوده است و آن قانونی بود که نسبتاً بدیوان محاسبات اختیارات کافی تری میداد که بتواند در دخل خرج مملکت نظارت کند بعد دولتهای دیدند که این دیوان محاسبات سد راهی است و آنطوری که دولت میخواهد ولخرجی هائی بشود نمیتواند بعد در ۱۳۱۲ یک قانونی آوردند که یکقدری از اختیارات دیوان محاسبات کاست و بعد همین طوری در ۱۳۱۸ قانون دیگری آمد و از اختیارات دیوان محاسبات کاسته شد و الان اگر آقایان توجه بفرمایند تقریباً دیوان محاسباتی وجود ندارد یعنی دیوان محاسبات دیوان محاسبات است که بعوض ۵ شعبه رسیده بسه شعبه و الان یک شعبه است و آنهم بطور مرتب وظیفهای ندارد و مراجعهای بآنها نمیشود بنابراین بنده میخواهم عرض کنم که دیوان محاسبات بصورتی در آمده است که مجلس شورای ملی از وظیفه اساسی خودش که نظارت در دخل و خرج باشد تا اندازهای باز میماند (صحیح است) و بنده خیال میکنم که انتخاب اعضای دیوان محاسبات تقریباً معنی و موردی ندارد (صحیح است)
پیشنهاد بنده این است که البته در موقع خودش باید آقایان توجه بفرمایند باید در قانون دیوان محاسبات تجدید نظر کرد و اختیاراتی باین دیوان داد تا بشود در خرج و دخل مملکت که از وظائف اساسی مجلس است نظارت کرد (صحیح است) بنده میبینم آقایان هم توجه میکنند در این اواخر بنده چند لایحهای دیدم که مربوط بدولت حاضر نیست اکثراً اتفاق افتاده است که اشخاص را از خارج آوردهاند و استخدام کردهاند دو سال این مستخدم خارجی را با حقوق
+بسبار مکفی استخدام کردهاند بدون هیچ مجوز قانونی در صورتیکه الان اگر بیک مستخدم ایرانی بیک مستخدمی جزء سی ریال بخواهند اضافه حقوق بدهند صحبت از این است که قانون اجازه نمیدهد از طرفی میبینم که یک مستخدم خارجی را ماهی ده هزار تومان میدهند و ده سال هم مستخدم است بعد تازه میآیند مجوز میخواهند (خرازی ـ مجوز چیست آقای دکتر خارجیها برای مملکت ما مفید نیستند) مثلا آورده بودند مستخدمی برای یک قسمتی و سه سال این جا بود بعد خودش گفت که من وجودم اینجا مفید نیست و بعد از سه سال آمدهاند از ما اجازه میخواهند برای کسی که آمده است و رفته است و گویا مرحوم شده باشد و زنده نباشد بنده نمیدانم که ما چطور تصویب کنیم که در پنج سال پیش چنین کاری شده است رفته است و تمام شده است آیا مفید بوده است یا نه و کم کم وضع مجلس بصورتی در آمده است که بنده باید اسمش را بگذارم مجلس گرفتن مجوز مجوزها را بگیرند ببرند و این صحیح نیست چون اگر تصویب هست رد هم هست آمدیم در یک موردی یک مبالغی خرج شد و رد شد باید از کی گرفت مسئولش کیست؟ و خیال میکنم که برای رفع این نقص بزرگ ما باید ساعی باشیم ک دو قانون دیوان محاسبات تجدیدنظر بکنیم و یک اختیارات وسیع بآن بدهیم و در انتخاب اعضای آنهم البته باید فوق العاده دقت کرد مثلا این صوتی که آوردهاند آنروز هم بنا بود انتخاب شود خوشبختانه وقت نرسید ماند برای بعد بنده و اکثر آقایان دیدیم که نمیشناختند اکثر آن آقایان را بعضیها را نمیشناختند بعضیها هم که شناخته میشدند با اینکه مردمان بدی نیستند ولی متناسب این کار نیستند یک اشخاصی باید باشند که یک قدری اطلاعات قضائی و حقوق داشته باشد و اطلاعات حسابداری کافی هم داشته باشد و هم یک مردمانی باشند قوی که تحت تأثیر قرار نگیرند که بتوانند مخارج زاید و غیر ضروری را رد کنند و غیر از این بنظر بنده بیشتر از یک صورت سازی معنی و مفهومی ندارد ضمناً بنده عقیدهام اینست که در قانونی که بعداً باید نوشته شود اختیاراتی قائل شویم برای دیوان محاسبات و عقیده بنده این است که اعضایش را هم خود مجلس شورای ملی باید انتخاب کند و دیوان محاسبات دستگاه متصل و وابسته بمجلس شورای باشد خود مجلس شورای ملی اشخاصی را که میداند از عهده این کار بر میآیند انتخاب کند و بگذارد سر این کار تا بتوانند اینها حقیقتاً وظائفی را که قانون اساسی معین کردهاست انجام بدند این اصول قانون اساسی را که عرض کردم بنده لازم نیست بخواهم و وقت مجلس را بگیرم این قوانینی هم که سه دفعه آمده است بنده مطالعه کردهام میبینم که این قوانین بتدریج تحلیل رفته قانون اولیه یک اختیارات بیشتری داشته دوم کمتر و سوم تقریباً هیچ وقتی تطبیق کنیم با اصول سه گانه قانون اساسی راجع بدیوان محاسبات قادر بانجام آن وظایفی که در قانون اساسی پیش بینی شده است نیست بنابراین بنده تقاضایم این بود و خواستم بنده این تذکر را داده باشم یا باید دولت یک قانونی بیاورد راجع باختیارات دیوان محاسبات یا آنکه مجلس طرحی تهیه کند و بگذارند زیرا با این قانون که هست در حقیقت دیوان محاسباتی وجود ندارد
۳- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به هفت میلیون ریال کمبود اعتبار وزارت کشور و ارجاع بمجلس سنا
نایب رئیس ـ گزار کمیسیون بودجه راجع به اجازه پرداخت هفت میلیون ریال از اعتبارات انتخاباتی برای وزارت کشور مطرح است قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی لایحه شماره ۴۰۹۲۷ دولت راجع باضافه اعتبار وزارت کشور از محل صرفه جوئی انتخابات دوره ۱۹ با حضور نمایندگان دولت مطرح پس از مذاکراتی در این خصوص با ماده واحده پیشنهادی موافقت و اینکه گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی میناید.
ماده واحده ـ بوزارت دارائی اجازه داده میشود تا حدود مبلغ هفت میلیون ریال کمبود اعتبار مواد ۵ ر۶ ر۱۷ ر۱۸ بودجه تفصیلی سال جاری وزارت کشور را از محل مازاد اعتبارات انتخابات دوره نوزدهم که صرفه جوئی خواهند داشت تأمین و با صدور اصلاحیه بجمع اعتبار مواد مذکور بالا علاوه نمایند. مخبر کمیسیون بودجه محمد علی مسعود
نایب رئیس ـ کلیات مطرح است فقط آقای خرازی بعنوان موافق اجازه خواستهاند
دکتر دادفر ـ بنده مخالفم
نایب رئیس ـ آقا امیر نصرت جنابعالی مخالف هستید ؟(اسکندری ـ مطالبی که بنده دارم آقای دکتر دادفر خواهند گفت) آقای دکتر دادفر
دکتر دافر ـ بنده با این لایحه مخالفت اصولی ندارم یعنی اگر چنانچه واقعاً وزارت کشور از محل اعتبار انتخاباتی خودش صرف جوئی دارد این صرفه جوئی را اگر بخواهد در محل دیگر خرج کند بنده با ین اصل مخالف نیستم اما بنده با این مخالفم که چرا این صرفه حوئی بدست آمده الان بابت مخارج انتخابات در چند شهرستان آقایان فرماندارن یک تعهداتی کردهاند آنها را نمیپردازند و هزار جور اشکال میتراشند و مردم از دستگاههای انتخاباتی و دولت طلبکارند از همین محل انتخاباتی از جمله در تبریز و مراغه و حالا آمدهاند بعنوان صرفه جوئی میخواهند این اعتبار را در محل دیگر خرج کند بنده معتقدم که دولت همیشه باید اعتبار خودش را حفظ نکاه دارد الان اگر دولت بخواهد یک چیزی فرض کند هیچکس بهش نمیدهد و اعتماد ندارد دولت باید بک دستگاهی باشد که مردم بهش اعتماد داشته باشند و اگر یک وقتی چیزی لازم داشت بخرد یا پولی لازم داشت مردم در اختیارش بگذارند در موقع انتخابات در تبریز ۱۴ هزار تومان فرمانداری بنا بخشنامه وزارت کشور خرج کرده است همین طور در مراغه هفت هزار تومان بده کار است و وزارت کشور میگوید مطابق اصول حساب داری نیست و نمیپردازد و در مقابل فرماندار تعهد کرده است و ببقال و عطار بدهکار است و آنوقت میگویند ۷۰۰ هزار تومان صرفه جوئی کردهایم بنده با این لایحه مادامی که وزارت کشور قبول نکند آنچه که فرماندارها و شهرستانها از این محل بدهکارند خواهد پرداخت مخالفم و توجه مجلسی شورای ملی را باین موضوع جلب میکنم.
نایب رئیس ـ آقا خرازی،
خرازی ـ تذکراتی که همکار محترم آقای دکتر دادفر دادهاند البته در محل خودش صحیح است و باید دولت بامضای مأموریتش و مخصوصاً فرماندارها و شهردارها و اینها اهمیت بدهد و تعهداتی که مأموریتش میکنند باید آن تعهدات را انجام بدهد و سعی کند که موافق قانون باشد بآن ترتیبی که آقای دکتر فرمودند بعداً باید اینجا مجوز تحصیل کند ولی باید آقایان تصدیق کنند که وزارت کشور یکی از بهترین وزارت خانه هاست و مردم که با ادارات دولتی سر و کار دارند بیشتر آنها با ادارات تابعه وزارت کشور سرو کار داند وزارت کشور تشکیل میشود از استانداریها و فرمانداریها و شهرداریها و ژاندارمری کل کشور یک وزارت کشور مجهز نباشد کارهای مردم معطل میماند بعلاوه نمایندگان وزارت کشور که عبارت باشند از استاندارها و فرماندارها اینها نمایندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی میباشند و اگر وزارت کشور توسعه داشته باشد و بودجه کافی داشته باشد میتواند یک قسمت عمده معضلات مملکت و این عدم رضایت هائی که هست در بنی مردم بر طرف کند و بعلاوه استاندارهای و فرماندارها تقریباً ریاست فائقه دارند بر سایر ادارات دولتی مخصوصاً در شهرستانها و بنابراین ملاحظه بفرمائید وزرات کشور آمده عوض این که ولخرجی کند هفتصد هزار تومان یا ۷ میلیون ریال از بودجهای که آقایان تصویب کردهاید برای مخارج انتخابات و از مواد دیگر بودجه خودش صرفه جوئی کرده است و از مواد دیگری که میبیند کسر دارد چون الان نه ماه از سال گذشته و این مواد را کسر دارد و مورد حاجت و ضرورت اوست تقاضا کرده که از این صرفه جوئیها باین مواد ۵ و۶ و۱۷ و۱۸ پرداخته شود بنابراین بنده خواهش میکنم آقایان توجه کندن و این لایحه رأی بدهند که کار وزارت کشور راه بیفتد .(صحیح است)
نایب رئیس ـ آقا مخبر مسعودی (مخبر کمیسیون بودجه)ـ عرض کنم آقای دکتر دادفر بیانی فرمودند راجع ببدهکاری و تعهدات وزارت کشور و یک عده از فرمانداریها از جمله تبریز و مراغه را مثلا زدند میخواستم این را عرض کنم که در کمیسیون بودجه جناب آقای امیر نصرت اسکندری تشریف داشتند و وقتی گفتند این تعهدات را هم جزء این محل بگذارید گفته شد که محلش موجود است یک اشکالات حسابداری داشته که ما خواهش کردیم از جناب آقای وزیر کشور و جناب آقای دکتر خانلری که این اشکالات را زودتر در اداره حسابدار وزارت کشور بر طرف کنند و این تعهدات فرمانداریها را که محلش موجود است هر چه زودتر بپردازند و این تعهد را آقا انواری معاون وزارت دارائی در کمیسیون کردند بنابراین آن تعهدات محل تأمین شده است منتهی از نظر صورت حسابها اشکالاتی بوده است که آنرا هم خصوصی خواهش کردیم و مرتفع کنند و بپردازند و این صرفه جوئی که آنجا نوشته شده است در مورد مواد ۵و ۶و ۱۷و۱۸ مربوط بخرید اثاثیه بوده است مربوط به فوق العاده بدی آب و هوا بوده است و مربوط بخرید لوازم التحریر بوده است و چیزهای دیگر از این محلها صرفه جوئی کردهایم و بنابراین چیزی فوق العادهای نیست و آنرا هم بشما قول میدهم از طرف جناب آقای دکتر خانلری که تشریف دارند به بنده فرمودند که بنده عرض کنم خدمت جنابعالی و سایر آقایان که این محل تأمین شده است و آن تعهدات پرداخت خواهد شد.
نایب رئیس ـ آقای دکتر پیر نیا
دکتر پیر نیا ـ عرضی ندارم
نایب رئیس ـ کفایت مذاکرات پیشنهاد شده قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد میکنم مذاکرات کافی است مهدی ارباب
+ارباب ـ اجازه میفرمائید توضیح بدهم.
نایب رئیس ـ کسی مخالف نیست توضیح لزومی ندارد
امیر نصرت اسکندری ـ خود آقا معاون وزارت کشور هم تعهدی بکنند.
نایب رئیس ـ آقای دکتر خانلری
معاون وزارت کشور (دکتر خانلری) ـ همانطور که جناب آقای مسعودی مخبر محترم کمیسیون تذکر دادند و اعتبار آن اقلامی که فرمودند بکلی جداست و اینکه آقایان فرمودند از طرف وزارت کشور کوشش نشده است قرضی که از طرف فرمانداری تعهد شده است پرداخت نشود اینطور نیست بلکه برعکس ما خیلی کردهاند پرداخت شود و کمال علاقه را دارم باینکه اصطلاح شأن فرماندار محفوظ بماند و اگر تأخیر شده اشکالاتی از لحاظ مقررات حسابداری داشته که آنهم مرتفع شده است و پرداخت خواهد شد و بهر حال از این محل نیست (احسنت)
نایب رئیس ـ رأی میگیریم بورود در ماده واحده آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد در ماده واحده کسی اجازه نخواسته بنابراین برای اظهار نظر بمجلس سنا فرستاده میشود
۴- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع باضافه اعتبار سال ۱۳۳۵ وزارت پست و تلگراف و ارجاع بملجس سنا
نایب رئیس ـ گزارش کمیسیون بودجه مربوط باضافه اعتبار وزارت پست و تلگراف مطرح است قرائت میشود (بشرح زیر قرائت شد) گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی کمیسیون بودجه با حضور آقایان وزیر پست و تلگراف و معاون وزارت دارائی لایحه شماره ۳۸۱۶۹ دولت راجع باضافه اعتبار سال ۱۳۳۵ وزارت پست و تلگراف را مطرح نموده پس از مذاکراتی با قید آنکه اعتبار ۴۶ میلیون ریال از محل اضافه در آمد وزارت پست و تلگراف و تلفن تأمین شود با ماده واحده پیشنهادی دولت موافقت و اینک گزارش آنرا تقدیم میدارد.
ماده واحده بوزارت دارائی اجازه داده میشود بمبلغ چهل و شش میلیون ریال بشرح زیر
۱- باعتبار ماده ۶ فوق العادهها ۱۶۰۰۰۰۰۰ ریال
۲- باعتبار ماده ۲۲ هزینه نگاهداری و براه انداختن دستگاههای بی سیم کشور ۱۰۰۰۰۰۰۰ ریال
۳- باعتبار ماده ۲۳ کرایه حمل و نقل پستهای زمینی و هوائی ۱۰۰۰۰۰۰۰ ریال
۴- باعتبار ماده ۲۳ تعمیرات اساسی دستگاههای تلفنی و تلگرافی ۱۰۰۰۰۰۰ ریال ۴۶۰۰۰۰۰۰ از محل در آمد عمومی کشور بودجه سال جاری وزارت پست و تلگراف و تلفن اضافه نماید که طبق شرح مواد مزبور مندرج در بوجه تفصیلی سال ۱۳۳۵ وزارت نامبرده پرداخت شود
مخبر کمیسیون بوجه ـ محمد علی مسعودی.
نایب رئیس ـ آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری ـ لایحهای که مطرح است مربوط باضافه اعتبار وزارت پست و تلگراف است که ارتباط بتلفن و حمل ونقل پستی دارد اقلامش را قرائت کردند و بنظر آقایان نمایندگان مجلس شورای ملی رسیده است بنده از اینکه جناب آقای مهندس اشرافی که یک فرد فنی هستند در رأس وزارت پست و تلگراف هستند خوشوقت هستم و مردم انتظار دارند وقتی که یک شخصی فنی و مطلعی در رأس یک وزارت خانهای قرار دارد یک اصلاحات محسوسی در آن وزارتخانه بعمل آمده باشد و البته در این مورد یک کارهائی در وزارت پست و تلگراف شده است و اینرا هم نمیشود انکار کرد همه ما چه مربوط بکارهای شهرستانها و چه مرکز اثری دیدیم ولی آن اثری که باید و انتظار کامل میرود از وزارت پست و تلگرافی که ایشان در رأس آن تشریف دارند و اقداماتی که در این چند سال از نظر تثبیت اوضاع مالی کشور شده و اعتباراتی که از طرف سازمان برنامه که در بودجه برنامه داده شده است ما لااقل یک انتظار از وزارت پست و تلگراف داشتیم داریم و آن این است که در یک شهر یک میلیون و نیم مثل تهران یک تغییری در وضع پست ایجاد شده باشد و با کمال تأسف ما هیچ تغییر محسوسی در توزیع نامههای پستی در بزرگترین شهر ایران یعنی تهران نمیبینیم بنده خیال میکنم (چند نفر از نمایندگان ـ وضع پست تهران بهترش شده است) بنده هم عرض کردم که خیلی بهتر شده است اما آنکه مورد انتظار است از وزارت پست و تلگراف راجع بپست تهران هنوز محسوس نیست الان بنده خدمت آقایان عرض میکنم تلگراف میآید از خارج نصف شب تلگرافچی میگیرد اما مثل دنیای متمدن مثل شهرهای بزرگ دیگر این تلگرافی که بآن سرعت و فوری رسیده است فوری بآقایان نمیرسد بنده قطع دارم که نمیرسد (مهندس جفرودی ـ فردا صبح میرسد) وقتی نصف شب تلگراف رسید اقلا باید فردا صبح برسد ولی فردا ظهر میرسد بنده معتقد هستم که زودتر از این باید برسد طبق اصول که امروز در دنیا هست باید پست طبق اصول امروز در هر روز اقلا پست در چهار دفعه یا پنج دفعه گرفته شود و در همان ساعت بلافاصله فرستاده شود (مهندس جفروی پست شهرستانها را که نمیشود روزی چهار دفعه فرستاد) پست شهری را عرض میکنم موقعی که جناب آقای مهندس اشرافی وزیر پست و تلگراف شدهاند خدمتشان رسیدم و استدعا کردم موضوع توزیع پست تهران را یک تغییری برای آن قائل بشوند البته وعده فرمودند و یک اثر مختصری هم محسوس شده است ولی ما انتظار دارم یعنی مردم تهران و مردم ایران از ایشان انتظار دارند که آن اثری که باید در این کار بوجود بیاید و این اعتباراتی که الان مطرح است با این که برای هیچ وزارت خانه ـ ای اضافه اعتبار بوجود نیامده همین اضافه اعتبار که برای وزارت کشور تصور شده از یک صرفه جوئی مربوط بخودش بوده است
ولی برای وزارت پست و تلگراف این اضافه اعتبار پیشنهاد شده با این حال ما این انتظار را دارم و مردم هم این انتظار را دارند که وضع پست تغییری بکند یعنی با همان ترتیبی که امروز در شهرهای بزرگ دنیا هست باید باجههای بسیار زادی باشد و در ساعات معین گرفته شود و محسوس بشود باینکه یک نامه شهری که در ساعت دو و نیم بعد از ظهر داده شده است بایستی از نامهای که ۴ بعد از ظهر داده میشود زودتر برسد این ترتیب را ما انتظار دارم و امیدوار هستیم با توضیحاتی که خودشان خواهند فرمود این کار عملی شود دیگر موضوع تلفن خارجی است البته آقایان کم و بیش به ارتباط تلفنی بخارج برخوردهاند بنده خودم گاهی پیش آمده است که رفتهام اولا باید رفت بمرکز تلفن و آنجا صحبت کرد در صورتی که میدانید در شهرها و کشورهای دیگر شما در منزلتان یا در همان مهمانخانهای که هستید تلفن وصل میشود بهر جا که میخواهید صبحت میکنید و هنوز چنین عملی در تهران نشده است بعد از اینکه تشریف میبرید در مرکز تلفن خارجی اغلب پیش میآید که انتظار هم میکشید میگویند حالا یائید و فردا بیائید بعد هم که میرویم آنجا پارازیت هست نمیشود صحبت کرد و این مربوط بنقص دستگاههای فنی است ما انتظار داریم که این وضع عوض شود و این ارتباط تلفن خارجی همانطور که قدم بلندی نسبت بآن برداشته شده و شروع شده تکمیل و اصلاح شود و اشکالات فنی اش رفع شود که ما بتوانیم یک تلفن کاملی داشته باشیم و بتوانیم با خارج ارتباط بر قرار کنیم و بعد هم موضوع تلفن ولایات و شهرستانهاست که آقایان مسبوق هستند و لازم نیست پیش از این صحبت کنم (یکی از نمایندگان ـ تلفن نیست) هیچ تغییری در این موضوع داده نشده (دکتر شفیع امین ـ دستگاههای تلفن خودکار که برای شهرستانها در نظر گرفته شده اولا از نظر آن ودیعههای سنگینی که مرود نظر جناب آقای وزیر پست و تلگراف بوده است و ثانیاُ وامهائی که یک عدهای دادند از جهتی که بآن نصابی که ایشان در نظر گرفتهاند نرسیده مجموع اینها سبب شده است که هنوز دستگاههای تلفن شهرستانها آن نظری و آن برنامهای که از نظر بود بجائی نرسیده است اینست که بنده از این موقع استفاده میکنم و خواستم بعرض مجلس شورای ملی برسانم که مجلس شورای ملی قطعاُ انتظار دارد که جناب آقای وزیر پست و تلگراف این نواقص را رفع بکند (صحیح است) و باید بتوانیم امیدوار بشویم همین طوری که بر اعتبارات وزارت پست و تلگراف چه روی بودجه و چه از اعتبارات سازمان برنامه افزوده میشود بموازات این اضافه اعتبارات قدمهای اصلاحی سریعی برداشته شود که محسوس شود یعنی مردم معتقد بشوند که این کارها بنتیجه صحیح رسیده است (صحیحی است)
نایب رئیس ـ آقای خرازی.
خرازی ـ تذکرات سودمندی که همکار محترم جناب آقای عمیدی نوری دادند بسیار صحیح و بموقع بوده و بنده هم آنرا تأیید میکنم ولی آقایان توجه بفرمائید در دنیای امروز موضوع ارتباطات هوائی و دریائی است چون اگر زمینی وجود ندارد مگر راه آهن و کارهای فوری دیگر با زمین انجام نمیشود موضوع ارتباطات اعم از پست و تلفن و تلگراف و رادار و رادیو از هم مسائل شده و مخصوصاً در قسمت تجارت ضرت المثلی هست که در تمام دنیا معمول هست میگویند کی موفق شد که ۵ دقیقه زودتر اطلاع پیدا کرد و ۵ دقیقه زودتر تصمیم گرفت متأسفانه از قدیم در کشور ما بوزارت پست و تلگراف اهمیتی داده نشده و ملاحظه فرمودید در کابینههای سابق هر وقت کسی را علاقمند بودند که پست وزارت بهش بدهند ولی جا برایش پیدا نمیکرد او را میگذاشتند در وزارت پست و تلگراف اشخاصی بودند که دکتر طب بودند اشخاصی بودند که منجم بودند قبل از دوره اعلیحضرت فقید هر کسی را پست برایش نداشتند وزیر فوائد عامه میکردند حالا چون آن وزارتخانه تقسیم شده بصناعت و تجارت و راه هر کسی را که پست برایش نداشتند و میگذاشتند سر وزارت پست و تلگراف این ابتکار را مرحوم رزم آراءبکار بد که یک مهندس فنی مثل آقای مهندس اشراقی را گذاشت در رأس وزارت پست و تلگراف و آقایان میدانند با چهار میلیون و ششصد هزار تومان کاری نمیشود کرد ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان هیچ است و ۴۶ میلیون تومان هم هیچ است اگر ۴۶۰ میلیون تومان هم بدهید بوزارت پست و تلگراف همهمه نمایندگان) اجازه
+بفرمائید آقایان اگر این اعتبارات را هم بدهید کم است البته در تذکرات جناب آقای عمدی نوری یک قسمتی هست که اینها را میشود در ظرف دو سه ماه درست کرد ولی اگر بخواهند تلفن یا تلگراف سفارش بدهند با یا تلفنهای با خارجه را یک ترتیبی بدهند اعتبار و وقت لازم دارد بنده خودم در اتلانتیک هتل هامبورگ بودم میخواستم با پسرم در ریول فالز در میناپولیس صحبت کنم باور بفرمائبد یک ربع طول نکشید هر روز بنده با لندن و پاریس در ظرف پنج دقیقه از اطاق خودم صحبت میکردم ولی اینها مخارج لازم دارد و و پول لازم دارد الان آقایان دیگر نیاید بمرا کز شهرستانهای بزرگ دیگر پست زمینی برود در ممالک دیگر حالا آمدهاند پست زمینی و هوائی را تمبرش یکی کردهاند که دیگر کس به پست زمین کاغذ ندهد یا فرض بفرمائید تلگرافی که میآید تلگراف خانه با تلفن برای اشخاص میخوانند و خودش بعد میرود تلگراف را از تلگراف خانه میگیرد ولی این جا مردم میروند میگویند مورد اعتماد نیستند باید یکی دو تومان زیاد بدهیم و بعد صحبت کنیم این نواقص هست ولی این دلیل نمیشود که آقای مهندس اشراقی یک مرد مطلعی است و در همة قسمتها بدون هیچگونه تظاهری یک قدمیهای اساسی و حسابی بر میدارند ولی همه ما انتظار دارم که وسایل ارتباطی ما کامل شود آن ۲۷ نفر نمایندگانی که پارسال از پارلمانهای دنیا آمدند بنده مهماندارشان بودم از طرف کار پردازی رفتیم باصفهان باور بفرمائید ما نیم ساعت نتوانستیم از استاندار محترم با یک کارخانه صحبت کنیم این نواقص هست آقایان موقعیکه در کمیسیون بوده تشریف دارند باید باین موضوع ارتباطات اهمیت بدهند اگر بعلت شکست آلمانها دقت بفرمائید قسمت اعظمش برای این بوده نتوانست با استالینگراد ارتباطات خودش را محفوظ نگاهدارد ارتباط روزبروز رد دنیا اهمیت بیشتری پیدا میکند در موضوع ارتباطات بهیچوجه نباید صرفه جوئی کرد و هر مبلغیکه وزیر جدی و صمیمی پست و تلگراف میخواهد باید بهش داد البته معایب را هم باید تذکر داد الان در پایتخت ای بزرگ دنیا پست شهری بوسیله مأمور موتور سیکلت سوار فوراً فرستاده میشود لولههای هوائی هست که بفاصله یکساعت الی یکساعت ربع کاغذ از این محل بمحلهای دیگر میبرد ما که این وسایل را نداریم امیدواریم که در بودجه ۱۳۳۶ اعتبار کافی بوزارت پست و تلکراف مرحمت بفرمایند که ما هم بتوانیم یک قدمهائی برداریم که در مقابل ممالک راقیه دنیا سر بلند باشیم.
نایب رئیس ـ آقای مهندس اردبیلی پیشنهاد سکوت دادهاند که قرائت شد (بشرح زیر قرائت شد) تقاضا دارم لایحه مطروحه وزارت پست و تلگراف مسکوت بماند مهندس اردبیلی
نایب رئیس ـ آقای مهندس اردبیلی
مهندس اردبیلی ـ بنده خواستم از موقع استفاده کنم و باآقای وزیر پست و تلگراف عرض کنم که در آذربایجان یک اداره پست و تلگراف هست که مربوط بصد سال قبل است که بدولت تحصیل شده است متأسفانه من نمیدانم ه با چه جرئتی این ماشین آلات را زیر این عمارت گذاشتهاند همه چکه میکند و دارد خراب میشود و با یک مختصر پیش آمدی این ساختمان از بین خواهد رفت (دکتر راجی ـ عمارت مرکزی هم همینطور است) من مال تبریز را عرض میکنم که آنجا بکلی از بین رفته است و این خطرناک است که زیر آن دارند کار میکنند موضوع دوم
نایب رئیس ـ راجع بسکوت صحبت بفرمائید
مهندس اردبیلی ـ موضوع دوم قسمت پست هوائی است ما در آذربایجان پست هوائی نداریم فرودگاهی هم که داریم اسفالت نشده
نایب رئیس ـ آقای مهندس راجع به پیشنهاد خودتان صحبت بفرمائید و راجع به نواقص واصل لایحه صحبت نفرمائید.
مهندس اردبیلی ـ خواهش میکنم نسبت باین قسمتها توجه بفرمائید (بعضی از نمایندگان ـ پس گرفتند)
نایب رئیس ـ باز باید رأی گرفت رأی میگیریم بمسکوت ماندن این لایحه آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) رد شد آقای ارباب مخالفید؟ (ارباب ـ بله) بفرمائید
مهدی ارباب ـ قبل از عرض مطلب ناچارم این مطلب را تذکر میدهم که روابط اشخاص با کار مملکت دو تاست بنده از نظر حساب شخصی جناب آقا مهندس اشراقی را یکی از مردان بسیار شریف و خوب میدانم و واقعاُ بسیار مرد شریفی هستند (صحیح است) اما از لحاظ کار مملکت نمی ـ توانم از وزارت پست و تلگراف تعریف بکنم وزارت پست و تلگراف آقایان شعاع عملش محدود به تهران و حدود تهران است که آنهم یک رشته تلفنی هزار تومان مساعده میگیرند یا و هزار تومان میگیرند دو سال یا یکسال بعد تلفن میدهند بهر کدام از این آقایان هم پول جلو بدهند وقتی میلیونها میگرفتید و شرکت تشکیل میدادید مسلم میتوانند تلفنی بهتر از این تلفن بمردم بدهند اما آنچه خود وزارت خانه باید عمل کند از پول خودش یا دولت کاری نکرده بطوری که آقای مهندس اردبیلی اشاره کردند این دستگاه تلگراف برای زمانی ساخته شده است که جمعیت تهران حداکثرش ۲۰۰ هزار نفر بودند نه امروز که متجاوز از یک میلیون و پانصد هزار نفر جمعیت دارد و همان دستگاه مفلوک و کهنه بیچاره که باعث خجلت و شرمندگی است بافی است آنوقت مستخدمین بدبخت پست و تلگراف که نه دستشان به جیره بندی است و نه فعل و انعفالی در کار هست باید با این دستگاههای در اطاقهای یخ کرده جان بکنند که من بنام یک ایرانی سپاسگزار این طبقه خدمتگزار پست و تلگراف هستم (نمایندگان ـ بسیار صحیح است) مستخدمین پست و تلگراف واقعاً مردمان شریف و زحمتکش هستند (صحیح است) اما هر کس در یک حدود متوجه نواقصی هست آقایان هر کدام از حوزهای که انتخاب شدهاند متوجه نواقص هست آقایان هر کدام از حوزهای که انتخاب شدهاند متوجه نواقص آن حوزه هستند بنده هم در حوزهای که افتخار نمایندگیش را دارم متوجه نواقص آن حوزه هستم خوب جناب آقا مهندس اشراقی مستحضرند که برای کار خودشان دو ساعت است یا متحاوز یکدستگاه نقلیه میخواهند که اگر سیم پاره شد بروند و آن سیم را اصلاح کنند چنین دستگاهی در بندر عباس نیست یک چیزی شنیدم آقایان خوب توجه کنید امیدوارم که صحیح نباشد یکی از رفقای ما در سر سرا ببنده فرمودند که روزنامه فرمان را خواندید؟ یک بخشنامهای صادر شده که وکلاء و روسای حوزه انتخابیه شان مکاتبه نکنند (دکتر جهانشاهی ـ فرمان غلط کرده است)
حالا فرمان غلط کرده یا نکرده کاری ندارم آقایان شما مردمان لایقی باشید و کار مملکت را خوب اداره کنید ما مگر بیکاریم که مکاتبه کنیم این عدم لیاقت مأمورین مربوطه است که ما را وادار میکند برای یک ماما یک دکتر و یک دبیر و یک دندانساز این پلهها را صبح تا شب برویم بالا زحمت بکشیم التماس بکنیم و من بسهم خودم دست میبوسم که یک اصلاحی در حوزه بندر عباس بشود اگر شما کار خودتان را انجام بدهید ما چکار داریم ما در سیاست عمومی مملکت یا دولت همکاری میکنیم همانطوری که کشورهای مترقی جهان نمایندگانشان میکنند (احسنت) شما هستید که ما را وا میدارید باین جریانات ما چرا میخواهیم با بخشدار مکاتبه بکنیم؟ بخشدار بیچاره بدبخت که نه طبیب دارد نه دوا دارد و هیچ ندارد آنچه بمقامات بالاتر از خودش مینویسد یا مأموریست و تلگراف یا دیگری اعتناء نمیکند بیچاره متوسل بوکیل میشود و وکیل هم متوسل بشما میشود و شما هم که البته آنچه بجائی نرسد فریاد است شما خودتان را درست کنید ما چکار دارید (قنات آبادی ـ زدن این حرفها گناه دارد اینها عمل مثبت میکنند) آقایان یک بی سیم در بندر عباس هست که بمرحمت آقای وزیر پست و تلگراف دائر شده گلو و گوش آدم درد میگیرد تا مطلب را بگوید و بفهمد آنهم نسبت بمطالب باید سابقه داشته باشد تا بفهمید و الا نمیفهمید (خنده نمایندگان)
یک ناحیهای است در آنجا بنام فارغان بیست هزار نفر جمعیت دارد و چند سال است ما استدعا میکنیم تمنی میکنیم تلگراف بدهید نمیدهند بجهم نمیدهند تلفن بدهید نمیدهند اقلا عریضه اش را بصمع مبارک اعلیحضرت همایونی برساند (قنات آبادی ـ دولت مشغول مبارزه با فساد است) میگوید این را هم نداریم آقایان این مملکت داری نیست این خلاف سیاست مملکت دارد و شاهدوستی است همینطور آقایان در این جزایر، جزایر از لحاظ حسن سیاست باید ارتباط خوب با مرکز داشته باشد هیچ ندارد بدبختیها این همه هم ناله میکنند کسی بدادشان نمیرسد اینها را باید گفت ما وظیفه مان گفتن است دولت میخواهد بکند میخواهم نکند یک روزی روزگار بحساب اینها خواهد رسید (احسنت)
نایب رئیس ـ آقای صدر زاده موافقید؟
صدر زاده ـ بله موافقیم
نایب رئیس ـ بفرمائید
صدر زاده ـ بنده یک نکتهای را میخواستم تذکر بدهم که مهمتر از موافقت با لایحه است و آن مطلبی بود که جناب آقای ارباب فرمودند مطابق اصل ۳۳ قانون اساسی هر یک ا ز مجلسین حق تحقیق و تفحص در هر امری از امور دارند برای اینکه این حرف در مجلس زده شد خواستم عرض کنم که این حق قانونی است برای مجلسین که قانون اساسی داده است و هر کس بر خلاف این حق کلمهای بنویسد با تحدیدی کند و محدودیتی در اختیارات وکلای مجلسین ایجاد کند صریحاً بر خلاف قانون اساسی بعمل کرده است (سراج حجازی ـ دولت باید بیاید تکذیب کند) این قانون اساسی است که حق بوکلاءدو مجلس داده است اما راجع بلایحهای که جناب آقا وزیر پست و تلگراف دادهاند البته انتقاد و حتی ایراد شأن مجلس است و مین خیلی خوشوقتم که صحبت بشود و تذکرات و نواقصی که در نواحی مملکت هست بوزراء تذکر داده شود اما یک مطلبی را هم نباید فراموش کرد و آن این است که این تذکرات نباید طوری باشد که بعضی از مأمورین دولت را که خدمت میکنند دلسرد کند ما میدانیم که در مملکت ما نواقصی خیلی، خیلی زیاد است و احتیاجات ما هم بسیار است و بایستی وزارء در سهم خودشان وظیفه خودشان اهتمام بکند و بر آورده بکنند احتیاجات مردم را ولی این هم ناگفته نماند که این آقای مهندس اشراقی هم که وزیر پست و تلگراف است بسهم خودش
+یک خدماتی کرده است (صحیح است) و ما باید کاری بکنیم که دلسرد بشوند (صحیح است) بسیار بموقع بود که بنده این تذکر را بدهم و تأیید هم که آقایان نمایندگان محترم فرمودند بسیار بجا بود و جناب آقای مهندس اشراقی بطوری که خودتان میدانید نواقص خیلی زیاد است و امر ارتباطات یکی از مسائل مهم مملکتی است و ما از جنابعالی توقع داریم که بیش از آنچه که در پیش انجام داده ـ اید برای توسعه ارتباطات اقدام بکنید و امتنان نمایندگان را از خودتان بیشتر جلب کردند.
نایب رئیس ـ پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده است قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
این جانب پیشنهاد کفایت مذاکرات مینمایم جلیلی
نایب رئیس ـ آقا جلیلی
جلیلی یزدی ـ بنده خیلی عادت ندارم که زیر پیشنهاد کفایت مذاکرات بدهم اما در مورد این لایحه که مربوط بوزات پست و تلگراف است همانطوری که جناب آقا صدر زاده فرمودند آقای مهندس اشراقی مردی است که بکار خودش علاقه دارد و واقعاً کار خودش را دوست دارد و ما وقتی دیدیم که در مملکت اشخاصی که مصدر کار هستند و کار خودشان را دوست دارند و خوب انجام میدهند هر کمکی میخواهند مجلس باید باینها بکند چون بطور مسلم میدانیم که یک کاری میشود بنابراین خواستم استدعا کنم که در این مورد که آقای مهندس اشراقی یک لایحه مالی دادهاند و شاید این دوره تنها کمکی که بپست و تلگراف بشود تنها همین است و در کمیسیون بودجه ما سابقهای نداشتیم که کمکی بپست و تلگراف شده باشد و بهمین جهت هم استدعا دارم که آقایان موافقت بفرمایند مذاکرات کافی باشد و زودتر تصویب بشود.
دکتر وکیل ـ بنده مخالفم با کفایت مذاکرات
نایب رئیس ـ آقا دکتر جهاشاهی
دکتر وکیل ـ بنده عرض کردم مخالفم
نایب رئیس ـ ایشان قبل از شما اجازه خواستند
دکتر جهانشاهی ـ عرض کنم آقایان وقت مجلس برای همین مذاکرات است کار زیادی نداریم عجلهای هم نداریم و بعقیده بنده پیشنهاد کفایت مذاکرات و تقاضای هم آوردن سر یک مطلبی معرف این است که شخصی یا مجلس علاقه ندارد در مسائلی که مطرح است بحث و غور بکند و میخواهد هر چه زودتر یک مطلبی را سر هم بندی بکند و تمام بشود موضوع موضوعی است مربوط بارتباطات و خیلی مهم است بنده نمیخواهم وارد بحث و یا تعریف و انتقاد بشوم ولی آنچه مطرح است موضوع مهمی است و مخصوصاً جنبه مالی دارد آقایان مسبوقند در آئین نامه موقعی که قانون بودجه مملکت مطرح میشود وقت برا صحبت برای آقایان بدون حد است و تا محدود است برای اینکه جنبه مالی دارد و مهم است فعلا بموجب این لایحه چهار پنج میلیون تومان اجازه داده میشود خرج بشود و موضوع ارتباطات هم هست که خیلی مهم است بنده معتقدم که آقایان موافقت بفرمایند که یکنفر و دو نفر مخالف و موافق بیشتر صحبت بکنند (صفاری ـ اگر کسی مخالف نباشد چطور ؟) اگر نباشد طبعاً صحبت نخواهد شد بهر صورت اجازه بدهید که صحبت بشود.
نایب رئیس ـ رأی میگیریم بکفایت مذاکرات آقایان موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد رأی میگیرم بورود در ماده واحده آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است آقای دکتر وکیل مخالفید (دکتر وکیل بله) بفرمائید
دکتر وکیل ـ عرض کنم حضور مبارکتان بنده که با کفایت مذاکرات عرض کردم مخالفم برای این بود که خدا را شاهد میگیرم بدون این که بخواهم تملق بگویم از شخص جناب آقا مهندس اشراقی و معاون ایشان بنده بینهایت متشکرم ولی در یک حدود در محور تهران و در شهرستان تهران و برای جمعیت یک میلیون و نیم نفری تهران آنها هم البته برادران ایرانی ما هستند من هیچوقت و برای شخص خودم خودشان میدانند که کاری نداشتهایم ولی برای کارهای مردم از ایشان متشکر برای آقای حسینی نامی دستور فرمودند یک شماره تلفن بدهند از آقای مهندس مشیری هم تشکر میکنم که برای این شخص که یک مرد محترمی و مسنی بود ایشان برایش ارتباط تلفنی دادنند ولی عرض بنده اینجا است که در این لایحه و با بیاناتی که آقای خرازی فرمودند ارتباطات لازم است و چیز لازم هم خرج میخواهد و پول میخواهد ولی بنده بجناب آقای مهندس اشراقی و بدستگاه وزارت پست و تلگراف میخواهم این را عرض بکنم در تمام نقاط مرزی ما وسائل ارتباطی نیست این اعتباراتی که اضافه شده و با این فعالیت هائی که ایشان نشان دادند بنده برای نمونه مرکز فرمانداری کل کردستان را عرض میکنم در اوایل سال ۱۳۲۳ بحضور ایشان شرفیاب شدم و البته ایشان در طرز برخورد کردن هم برای بنده که دکتر طب هستم یک خاصیت مخصوص دارند و طرف را قانع میکنند بنده بعد از آن فرمایشی که راجع بساختمان آنجا فرمودند قانع شدم ولی تا بحال از آن ساختمان اثری ندیدم برا ساختمان پست و تلگراف رفتم حضورشان البته برخورد بنده با ایشان شخصی بود ولی تا حال عملی نشده است ما استدعا کردیم از وزارت پست و تلگراف که برای ارتباط کردستان و کرمانشاه و بالنتیجه با مرکز تهران فاصله سنندج و کرمانشاه را که ۲۴ فرسنگ است سیم آنرا مسی بکنند بما وعده دادند با تمام این اعتبارات ولی تا بحال عملی نشده از حضور ایشان استدعا کردیم که یک دستگاه بی سیم در سنندج نصب بشود طوری بشود که مردم صدایشان بمرکز برسد فرمودند وسائل رسیده است در بندر است و میفرستیم ولی عملی نشده است ارتباط ما با نقاط مرزی مریوان و جاهای دیگر برقرار نیست که خودشان بهتر میدانند از ایشان متشکریم که فقط یک تلگراف در فاصله سنندج کرمانشاه دایر کردند روی این اصل بنده از مأمورین آنجا تقاضا کردم که بمرکز نوشتند که برای ارتباط و استفاده از این سیم شرکت تلفن این سیم را مسی بکنند و تا الان نتیجه نگرفتیم
بنده خیال میکنم که اگر ساختمان و هر تشکیلات دیگری در هر نقطه مرزی ایران داده بشود برای شأن مملکت است و این نقاط مرزی را خود جناب آقای مهندس اشراقی اطلاع دارند در آنطرف چه شرائطی هست و چه جور است و این طرف چه جور دیگر بنده عرض نمیکنم همکار عزیز من جناب آقای مهندس اردبیلی فرمودند که در تبریزی ساختمان دارد خراب میشود بنده عرض میکنم که در اینجا اصلا ساختمانی از بدو تأسیس تا بحال نشده است (مهندس اردبیلی ـ تبریز دومین شهر ایران است) بنا بر این کارگر بنده با کفایت مذاکرات مخالفت کردم برای این بود که در این جا اینرا عرض کم و استدعا کنم از مقام وزیر پست تلگراف که تشریف بیاورند اینجا (تعهد نه البته) قول بدهند بنده هم اطمینان دارم بقول ایشان نه تنها برای سنندج بلکه برای تمام نقاط ایران یک توجهی بکنند که حالا که یک تلفنی را در تهران با فعالیتی که ایشان دارند دایر کردهاند قسمتهای دیگر را هم توجه بفرمایند کراراً بنده گفتهام وقتی بنده نتوانم صدای سنندج را بشنوم یا آقای ارباب یا هر کدام از آقایان با شهرستانهای مربوطه خودشان رابطه داشته باشند چه فایده دارد بخدا مأمورین کردستان تا آنجا که بنده اطلاع دارم وسائل کارشان فراهم نیست برای رئیس بی سیم یک فوق العاده نا چیزی تقاضا شده نمیدهند استدعا بنده از جناب آقای مهندس اشراقی این است که نسبت بولایات و مناطق مرزی یک توجه خاصی مبذول فرمایند علامه وحیدی ـ سه سال است قول دادند و انجام نکردند
نایب رئیس ـ آقا مسعودی
محمد علی مسعودی ـ(مخبر کمیسیون بودجه)ـ چند نفر از آقایان همکاران محترم که صحبت فرمودند چه موافقت و چه مخالف تذکراتی دادند راجع بحوزههای انتخابیه خودشان و نقاط مختلف کشور که وسایل ارتباطی ما در این نقاط کم است البته این مطالبی است که مورد تأیید و تصدیق خود جناب آقا مهندس اشراقی هم هست ایشان میایند اینجا و تأیید میکنند این مطلبت را اولی یک نکتهای را دیدم که واقعاً رفقا همه متحد القول بودند راجع بشخص ایشان و فعالیت و عمل ایشان (صحیح است) اگر آقایان توجه بفرمایند و دو سال پیش یا سه سال پیش وضع وزارت پستو تلگراف را در نظر بیاورند وضع ارتباطی فعلی ما را با سه سال پیش مقایسه بکنند و آمار آن را بگذارند جلو و بودجه قیلیل وزارت پست و تلگراف را هم بگذارند جلو خودشان توجه خواهند فرمود که واقعاً مهندس اشراقی که یک مرد فنی و علاقمند بکار خودش و واقعا وزارت پست و تلگراف را خانه خودش میداند (صحیح است) این مقایسه را بکنید خواهید دید وزارت پست و تلگراف ما و ارتباطات ما چقدر پیشرفت کرده است این بی سیمها که یکی در بندر عباس است که آقای ارباب فرمودند که گلوی من پاره میشود تا بتوانم مطلبی را بفهمم و بفهمانم البته اینها یک بی سیمهائی است که از متفقین خریدهاند یک بی سیمهای نوری نیست بنده میدانم و مطابق توضیحاتی هم که در کمیسیون بودجه فرمودند بی سیمهای جدید میآید و جانشین این بی سیمها میشود بعلاوه قوه و قدرت این بی سیمها طوری نیست که از تهران به بندر عباس بشود تلفنی صحبت کرد باید عوض بشود ولی برای حفظ همین دستگاهی که فعلا در بندر عباس موجود است برای اینکه با همان داد و فریاد آقای ارباب مطالبشان را حالی کنند و حفظ شود تا دستگاه جدید بیاید این اعتبار را خواستهاند با توضیحاتی که دادند ما کاملا روشن شدیم که این اعتبارات حقیقتاً لازم است و باید عرض کنم که مبلغش بقدری ناچیز است، ۴۶ میلیون ریال چهار میلیون ریال و ششصد هزار تومان برای تأسیس پست هوائی برای تمام بنادر جنوب ایران خوزستان و فارس و تمام بنادر یک پست هوائی دایر میکنند در اول دیماه و این پول میخواهد باشگاه هوائی کشوری که خود ایشان هم عضو این باشگاه هستند برای این کار آماده است و از نزدیک که ایشان با اعضای باشگاه در هیئت مدیره باشگاه داشتهاند آمدهاند یک قرار دادی را امضاء کردهاند تا باشگاه هوائی برای خوزستان و فارس و بنادر کرمان ارتباطات هوائی را اداره کند (مهندس اردبیلی ـ آذربایجان چطور ؟) آخر اجازه بفرمائید یکی،، یکی
+آخر پولش باید باشد سال آینده برای آذربایجان و شمال عملی میشود دویست و پنجاه هزار تومان برای این قرار داد اعتبار در نظر گفته شده و برای حفظ همین بی سیمهای موجود باید بالغی تأمین شود بنده خودم در حوزه خودم در حضور خودشان عرض میکنم تیر و سیم خریدیم باری کی ناحیه سیم کشی کردهایم تیرش را گذاشتهایم تا یک دفتر تلگراف درست شده و گفتهاند که تیر وسیمش را خودتان بدهید ما دفتر را دائر میکنیم همین کار را کردیم یک سال و نیم طول کشید تا دایر شد و الا ایشان کارشان با نحو احسن انجام دادهاند اما در موضوع تلفن ملاحظه بفرمائید نمی دان آقایان توجه فرمودید یا خیر الان مناقصه برای ساختمان محل تلفنهای خودکار در رشت و خرمشهر و شیراز و اهواز و اصفهان و تبریز (دکتر عدل ـ پولهای آنرا هم نگرفتهاند) عرض میکنم اینها را تمام سفارش کردهاند و وارد میشود و دستگاه خود کار تلفن تبریز هم آقا مهندس اردبیلی تا سال آینده تأسیس خواهد شد شما خودتان میدانید که کارهای فنی یکمرتبه نمیشود آورد و نصب کرد ما که سازنده تلفن نیستیم ما که سیم نداریم ما از میخش گرفته تا دستگاه اصلی هم را باید از خارج وارد کنیم واقعاُ باید حساب کنیم به بینیم آقای مهندس اشراقی با این بودجه کمش آیا قصوری کرده است بنظر بنده خدا شاهد است اگر هر مملکت دیگری بود نسبت بیک چنین وزیری که از کوچکترین چیز استفاده کرده برای پیشرفت دستگاه وزارت پست و تلگراف بهترین تشویق را درباره اش میکردند وضع پست و تلگراف را بنده میبینم در تهران و شهرستانها واقعاً بهتر شده است انصاف باید داد کاغذهائی که سابقاُ از خارج میآمد بعد از ۳ یا ۴ روز بدست ما میرسید روز جمعه صبح در شیمران بدست بنده میرسد و این سابقه نداشته ولی کارها در حدود مقدورات وزیر وزارتخانه است (دکتر راجی ـ راجع بپست تهران هم صحبت کنید) در این مورد آمدند دو چرخه خریدند موتور سیکلت خریدند و چیزهای دیگر تهیه کردند راجع بتلگراف چون بده سرو کار دارم روزی نیست که بنده چند تلگراف نداشته باشم و بتدریج وضع تلگراف و پست با سابق فرق کرده با این شهر وسیع که از دربند و شمیران است تا حضرت عبدالعظیم و از آنطرف هم از کرج هست تا نزدیک سرخ حصار و همه اش خانه است شما حسابش را بفرمائید ببیند واقعاُ یک همچو شهری باین طول و عرض که درست شده است چه قصور کردهاند بخصوص اینکه شما آقایان این را بطور قطع بدانید که هیچیک از مأمورین ما کمتر از مأمورین وزارت پست و تلگراف حقوق نمیگیرند (صحیح است)
هیچ کمکی این بدبختها ندارند هیچ ممکن نیست یک مأمور دیگری شبیه مأمورین وزارت پست تلگراف پیدا کنید که این قدر صادقانه زحمت بکشند (صحیح است) ما آمدهایم یک میلیون و ششصد هزار تومان برای همین تأسیسات جدید و فوق العادههای همین اشخاص و دفاتری که آقای ارباب مخصوصاً میگویند یک دفتر کوفتی اعتبار میخواهد همین دفتر کوفتی را بنده توضیح خواستم از آقا وزیر پست و تلگراف فرمودند این دفتر عضو میخواهد این ۵ عضو برای یک دفتر که هر کدام از ماها برای حوزه هایمان یکی دو دفتر لازم داریم که شاید دویست تا بشود و هر دفتر که ۵ عضو میخواهد بهزار عضو احتیاج دارد و بنده آنچه که بآقایان میتوانم اعتماد و اطمینان بدهم این است که این موادی که در این جا نوشته شده است واقعاُ ضروری و واجب و الزم است که هر چه زودتر بدهیم و ایشان را راحت بکنیم در مورد کارهای آینده هم بنده اطمینان و اعتماد میدهم بآقایان که بهیچوجه آقای وزیر پست و تلگراف کوتاهی نکردهاند و امیدوارم که این برنامهای را که در دست اقدام دارند چه برای تأسیس تلفنهای کاریر و چه برای تلفنهای خود کار شهرستانها و چه بی سیم و ارتباطات تا یکی دو سال آینده انجام شود و همه راحت بشوند و ایشان هم یک افتخاری برایشان در این قسمت باقی بماند
نایب رئیس ـ آقای وزیر پست تلگراف
وزیر پست و تلگراف (مهندس اشراقی)ـ عرض میشود بده از تذکرات آقای عمیدی نوری، آقا خرازی، آقای صدرزاده، آقای جلیلی، آقای دکتر جهانشاهی و آقای دکتر وکیل و آقا محمد علی مسعودی خیلی متشکرم وبه سمع آقایان نمایندگان محترم میرسانم که خود بنده که وزیر پست و تلگراف هستم از ارتباطات کشور ناراضی هستم و شبانه روز خون میخورم (احسنت) آقایان بایستی مستحضر باشند که برای داشتن ارتباطات خوب اولا تعداد نفرات کافی لازم است و بعد هم بودجه کافی (صحیح است) نه نفرات کافی در دسترس وزارت پست و تلگراف هست نه بودجه وزارت پست و تلگراف کافی است که بتواند تمام تقاضای حقه و مشروع آقایان انجام بدهد تا آنجائی که مقدور بوده از تمام اعتباراتی که ممکن بوده استفاده بشود استفاده شده تا کنون چه از اعتبارات سازمان برنامه چه از اعتباراتی که خارجیها بما دادند و جه از اعتباراتی که در بوجه کشور هست از لحاظ الا هم و فلا هم سفارشاتی بخارج داده شده همینطور که جناب آقای مسعودی فرمودند تهیه سفارشات یعنی تهیه دستگاههای بی سیم تلفنی و تلگراف بی سیم و با سیم که در یک روز و دو روز ممکن نیست و مبایستی بکارخانجات فرصت داد اینها را تهیه بکنند و طبق تعهدی که میکنند در دسترس ما بگذراند بندها اینجا ناگزیرم عرض کنم کارمندان وزارت پست و تلگراف همکاران عزیز من از زحمت کشترین و محترم ترین نفراتی هستند که در کشور در شبانه روز برای آقایان انجام وظیفه میکنند (صحیح است) آقایان در مواقعی که تعطیلات رسمی است و سایر قسمتها تعطیل دارند مخصوصاًُ عید نوروز علاوه براین که اینها تعطیل ندارند کارشان سه مقابل چهار مقابل میشود و بوجه احسن بنده که وزیر پست و تلگراف هستم عرض میکنم کارشان را انجام میدهند و کوتاهی ندارند (صحیح است)(دکتر جهانشاهی ـ حقوقشان هم کم است) اینها حقوقشان را هم ملاحظه بفرمائید ۱۲۰ تومان، ۲۴۰ تومان ،۳۰۰ تومان است و برای آن خدمات شبانه روزی برای ۳بعد از نصف شب کار کردن اصلا اسمش را نیشود گذاشت حقوق و باید این را هم خدمت آقایان عرض کنم این دستگاههائی که در اختیار ماست شما در موزههای دنیا هم این دستگاههای مرس را نمیبینید
این تلگرافچی بیچاره بایستی چشم و گوش مغز و دستش کار بکند تا آنکه یک تلگرافی را بگیرد و بیاورد به آقایان برساند بنابراین قصوری در کار نشده غفلت نشده و ما مضایقه نکردهایم عرض شود موضوعها را باید از هم تفکیک بکنید ارتباطات تشکیل میشود از پست، تلگراف، با سیم و بی سیم و تلفن آقایان بنده تصدیق میکنم افرادی که مالیات میپردازند باید از نمام مزایای قانونی در تمام شور استفاده کنند (صحیح است) بایستی در تمام دهات و قصبات و شهرستانها و استانها ما برای آنها ارتباط درست بکنیم اما هر دفتر پستی و تلگرافی که آقایان تقاضا میفرمایند که باید تأسیس شود حداقل پنجنفر کارمند لازم دارد یک تلگرافچی، یک پستچی، یک موزع، یک سیم بان، یک نامه رسان، تعدادی نفراتی که الان در وزارت پست و تلگراف هست برای اینکه همین استاتو کورا حفظ بکنیم دویست نفر کم داریم البته جهت تأسیسات جدیدمان در سال آینده در سازمان برنامه یک پولی پیش بینی شده است امیدوارم که در اختیار ما گذاشته بشود که پس از تصویب آقایان بتوانیم از لحاظ لااهم فالاهم این دفاتر را تأسیس کنیم آقایان برای تلفن فرمودند نقص تلفن ترها و تلفن شهرستانها کاملا مورد قبول بنده است که این تلفنی نیست که ما داریم بهمین دلیل بود که ما پیش بینی کردیم چه برای تهران و چه برای شهرستانها در حدود ۱۸۰ هزار شماره تلفن در نظر گرفتیم تعداد تلفنی که امروز در تهران هست ۳۰ هزار شماره یعنی ۵۰ هزار شماره تلفن بتهران مییفزائیم و ۱۰۰ شماره هم برای شهرستانهائی که دائماُ بتوانید تلفن خودکار استفاده کنند تصدیق بفرمائید که در یک قصبه کوچک ما نمیتوانیم برویم تلفن خودکار بگذاریم برا شهرستانهای مهم مملکت تبریز، خراسان، اصفهان، شیراز، رشت، اهواز، خرمشهر، همدان و شاهی، ساری و بابل و سایر قسمتها را هم در نظر گرفتیم از لحاظ مختلف و از لحاظ کار بمقدار کافی تلفن برای آنها سفارش شده است البته بایستی مراکز اینها قبلا ساخته بشود تا وقتی که ساختمانی ساخته نشود که ما نمیتوانیم تلفن نصب کنیم مناقصه اینها گذاشته شده است زمین تهیه شده یکی پس از دیگری پس از اینکه مقاطعه کارها معین شدند در شهرستانها اقدام میکنیم چنانچه مال شیراز قبل از هر مرکز دیگری تهیه شد و امیدوارم که در آخر سال آینده ما بتوانیم تلفن شهرستانها را بوجهی که آقایان نظر دارند بگذاریم (بعضی از نمایندگان (انشاءالله) اشکال مهم فعلی بنده خودم قبول دارم که این تلفن که صحبت میفرمائید اتصالی زیاد دارد راه نمیدهد
بعضی وقتها صحبت یکدیگر شنیده میشود تمام اینها عیوبات فنی دارد که مهندسین فنی آلمانی که الان ۱۲ نفر هستند دارند باینکار رسیدگی میکنند کابل مورد نظرمان نیز سفارش داده شده و مقداری از آن حل شده است متأسفانه قضیه کانال برای ما هم اشکالی ایجاد کرده چنانچه دستور داده شد روز بزنند پس در مدت معینی کابلهای ما هم خواهد رسید و پس از اینکه کابلها رسید البته این کابلها فاسد که زیر زمین است خارج میکنیم و کابلهای جدید خواهیم گذاشت و رفع نگرانی آقایان خواهدشد آقا ارباب مهدی بینده تذکر فرمودند که برا قسمت تلگراف جنوب فکری نشده، بنده عرض میکنم که طوری نیست وزارت پست و تلگراف جنوب و شمال و شرق و غرب برایش یکسان است (صحیح است) اگر برنامهای تنظیم کردیم برای تمام مملکت در نظر گرفته شده است و احتیاجاتی که آقایان دارند برای همه جا سفارش داده شده فرصت بما بدهید سفارشات ما برسد و انشاءالله برای بودجه سال آیند هم خود آقایان توجه خواهند فرمودن اعتبارات ما برا باندازهای خواهند کرد که کافی باشد و در موقع طرح این لایحه پس از اینکه توضیحاتی کافی در کمیسیون بودجه دادم آقایان توجه کردن که اعتبارات وزارت پست و تلگراف خیلی خیلی کم است و خود بنده هم باین قسمت که آقای دکتر وکیل فرمودند پی بردم که باید بمرزها خیلی توجه بشود همه مرزها باید دارای دفاتر پستی و تلگرافی
+ باشند همین طوری که تذکر فرمودند اول کسیکه وارد مرز میشود اول کاری که دارد با تلفن و و تلگراف خواهد بود بهمین لحاظ از آقای ابتهاج خواهش کردم استدعا کردم از اعتباراتی که دارند برای پنجاه نقطه مرزی بما اعتبار داده شود تا ما توانیم شش تا اطاق بسازیم و یک کارمند بفرستیم الان بزرگترین گرفتاری که بنده دارم برای فرستادن و اعزام مأمورین با این شهرستانها نداشتن منزل است یک نفری که سیصد تومان پول میگیرد چطور میتواند برود در مرز و صد تومان هم کرایه خانه بدهد بنابراین بنده بآقایان قول میدهم که از هر حیث فکر شده است فرصتی لطف بفرمائید و تا دو سال دیگر خواهید دیدی که پست و تلگراف ایران انشاءالله بجائی رسیده است که بتوانیم در اطراف آن بگویم که ما هم شایستگی این را داریم که خودمان به دست خودمان کارهائی انجام بدهیم (احسنت، احسنت، صحیح است)
نایب رئیس ـ آقای دکتر مشیر فاطمی
دکتر مشیر فاطمی ـ عرض کنم که بنده باز بروم سر قسمت تلفن چون عادت ندارم که زیاد تعریف و تمجید کنم که آقا مهندس اشراقی ه زحماتی کشیدند ولی یک نکته را میخواهم عرض کنم همانطور که آقایان فرمودند در کاریست و تلگراف موفقیت حاصل کردند ولی حریف شرکت تلفن نشدند اینرا بنده باید صریح عرض کنم وزیر پست و تلگراف جناب آقای دکتر این اختیارات از شرکت تلفن متنزع خواهد شد و شرکت تلفن یک مدیر فنی خواند داشت بنده انتظار داشتم از یک وزیر خیلی کاردان خیلی قانوندان چون بنده با آقای مهندس اشراقی در کابینه مرحوم رزم آرا برخوردم و ایشان خیلی قانوندان هستند و مجبورم عرض کنم این دو هزار تومانی که الان میگیرید از مردم این اصلا مجوز قانونی برا یک چیزی که در انحصار خودش است از مردم دو هزار تومان بگیرد فردا گوشت و نان را هم همینطور میکنند حالا میگویند ما سرمایه نداریم جناب آقای مهندس اشراقی این مجلس خیلی بشما اعتقاد دارد بیائید یک فکر بکنید که این با دو هزار تومان را موقوف کنید برای اینکار از سازمان برنامه یا از دولت اعتبار بگیرید و بگذارید که این باب بسته شود که هر دستگاهی را دولت در انحصار خودش بکند و بعد هم بگوید این پول را بدهید لااقل اگر دولت هم بودجه ندارد الان یک پولی مفتی گرفتهاند بنده اصولا همانطور که فرمودند اعتبار با هر اضافه اعتباری برای ارتباطات کشور و مخصوصاً کمک بکارمندان پست و تلگراف صد در صد موافقم واقعاٌ دلم میسوزد که اینها گوششان سرو صداهای عجیب و غریب میشنود ولی بنده از شما استدعا دارم سؤال هم کردم یک فکری بکنید که این بابت دوهزار تومان گرفتن در مملکت بسته شود که هر شرکتی را دولت منسوب بخودش بکند و بعد مردم بگوید دو هزار تومان سه هزار تومان بدهید اگر ندارید یا بمردم سهام بفروشید یا از بودجه دولت بدهید بنده قول میدهم که این مجلس بشما رأی بدهد و موافقت کند (دکتر عدل ـ این یک نوع وامی است پس میدهند)(جمعی از نمایندگان ـ رأی رأی)
نایب رئیس ـ آقای مشایخی موافقید (مشایخی ـ بنده پیشنهاد کفایت مذاکرات میکنم) نوبتتان هم هست بفرمائید
مشایخی ـ در این لایحه بیش از آن تقاضا با مقایسه با سایر لوایح بحث شد البته تمام بیاناتی که آقایان کردند از نظر بهبود وضع ارتباطات مورد علاقه تمام مردم این مملکت است و حقاُ باید مرود توجه آقایان نمایندگان باشد توضیحات آقای مهندس اشراقی هم کافی بود زیرا اجمالا تذکر دادند آنچه در حدود امکانات بوده اقدام شده این لایحه که اعتبارش تقاضا شده است بسه ماه قسمت شده است قسمت اول
نایب رئیس ـ در خود ماده صحبت نفرمائید راجع بکفایت مذاکرات صحبت بفرمائید.
مشایخی ـ منظور عرضم اینست که مبلغ مورد تقاضا را برای مصارف ضروری در نظر گرفتهاند و البته اصلاح وضع پست و تلگراف در تمام کشور مورد علاقه نمایندگان محترم هست و همانطور که گفتم باید برای بودجههای سال بعد اعتبارات بیشتری در نظر گرفته شود تا اینکه در تمام بسط و توسعه پیدا بکند و از نظر تلفن تهران هم بنده بسهم خودم چون برای شهر ری تلفن در نظر گرفته شده موافق هستم و موضوع دو هزار تومان هم که میگویند البته از مسائلی اساسی است که آقای وزیر پست و تلگراف بایستی بررسی بکنند و یک راه حلی پیدا کنند که بنحو انحاء آنرا پرداخت کنند
عمیدی نوری ـ بلی
نایب رئیس ـ بفرماید
عمیدی نوری ـ بنده وقتی مطالعه کردم در ماده واحده یک تناقضی در مقدمه آن هست که باید آقای مخبر کمیسیون توضیح بدهند مطلب روشن شود برای اینکه ماده واحده مینویسد از محل در آمد عمومی کشور بودجه سال جاری وزارت پست و تلگراف اضافه نموده پس بنابراین محل آن از در آمد عمومی کشور در نظر گرفته شده در ماده واحده نوشته است برای قید آنکه اعتبار ۴۶ میلیون ریال از محل اضافه در آمد وزارت پست و تلگراف و تلفن تأمین شود (مخبر این هم جزءدر آمد وزارت پست و تلگراف کافی نشود پس این چه میشود؟ چون در ماده واحده ذکری از در آمد عمومی نشده این مطلب را بنده میخواهم روشن شود چون از نظر بده مبهم است که آیا وزارت پست و تلگراف خودش این اضافه در آمد کافی هست و یا نه و آیا اگر کسر شد چه میشود این مطلبی بود که بنده از تناقص مقدمه با متن اصلی بدستم آمد و مطلب دیگری اینکه راجع برقم اول ماده واحده است
نایب رئیس ـ راجع بکفایت مذاکرات بفرمائید
عمیدی نوری ـ علت مخالفت بنده با کفایت مذاکرات همین است که نسبت به این مطلب میخواستم روشن بشوم که این تناقص و اختلافی که در این لایحه است در نتیجه مذاکره رفع شود و بعد یک مادهای که صحیحاً تنظیم شد تصویب بشود.
نایب رئیس ـ رأی میگیریم بکفایت مذاکرات (عمیدی نوری ـ توضیح نمی ـ فرمائید بدهند) در کفایت مذاکرات نیشود توضیح داد (مسعودی مخبر ـ آقای عمیدی نوری در هر کاری که خودش وارد نباشد میگویند مبهم است و در کاری که خودش وارد باشد تمیز و نظیف و پاکیزه و بدون اشکال است) رأی میگیرم بکفایت مذاکرات آقایان که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد یک پیشنهادی رسیدهاست که نمیدانم وارد است یا نیست بنابراین قرائت میشود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد میکنم که تبصره ذیل بماده واحده اضافه شود
تبصره ـ بوزارت پست و تلگراف موظف است که هر ساله تعداد کافی شماره آزاد تلفن بعنوان سرویس برای تأمین احتیاجات تلفنی منازل وزراء و معاونین آنها و نمایندگان مجلسین سنا و شورای ملی و رؤسای در بار شاهنشاهی تهیه و منظور دارد دکتر دادفر (همه نمایندگان)
نایب رئیس ـ این پیشنهاد وارد نیست پیشنهاد دیگری نرسیده بنابراین برای اظهار ملاحظه بمجلس سنا فرستاده میشود
۵- تعیین موقع جلسه بعد ختم جلسه ـ
نایب رئیس ـ جلسه را ختم میکنیم جلسه آینده روز سه شنبه ۲۷ خواهد بود چون روز یک شنبه مصادف با وفات حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها میباشد و تعطیل است
(مجلس یک ربع بعد از ظهر ختم شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی ـ اردلان