مثنوی معنوی/دعا و شفاعت دقوقی در خلاص کشتی
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
' | دفتر سوم مثنوی (دعا و شفاعت دقوقی در خلاص کشتی) از مولوی |
' |
چون دقوقی آن قیامت را بدید | رحم او جوشید و اشک او دوید | |
گفت یا رب منگر اندر فعلشان | دستشان گیر ای شه نیکو نشان | |
خوش سلامتشان به ساحل با زبر | ای رسیده دست تو در بحر و بر | |
ای کریم و ای رحیم سرمدی | در گذار از بدسگالان این بدی | |
ای بداده رایگان صد چشم و گوش | بی ز رشوت بخش کرده عقل و هوش | |
پیش از استحقاق بخشیده عطا | دیده از ما جمله کفران و خطا | |
ای عظیم از ما گناهان عظیم | تو توانی عفو کردن در حریم | |
ما ز آز و حرص خود را سوختیم | وین دعا را هم ز تو آموختیم | |
حرمت آن که دعا آموختی | در چنین ظلمت چراغ افروختی | |
همچنین میرفت بر لفظش دعا | آن زمان چون مادران با وفا | |
اشک میرفت از دو چشمش و آن دعا | بی خود از وی می بر آمد بر سما | |
آن دعای بی خودان خود دیگرست | آن دعا زو نیست گفت داورست | |
آن دعا حق میکند چون او فناست | آن دعا و آن اجابت از خداست | |
واسطهی مخلوق نه اندر میان | بیخبر زان لابه کردن جسم و جان | |
بندگان حق رحیم و بردبار | خوی حق دارند در اصلاح کار | |
مهربان بیرشوتان یاریگران | در مقام سخت و در روز گران | |
هین بجو این قوم را ای مبتلا | هین غنیمت دارشان پیش از بلا | |
رست کشتی از دم آن پهلوان | واهل کشتی را بجهد خود گمان | |
که مگر بازوی ایشان در حذر | بر هدف انداخت تیری از هنر | |
پا رهاند روبهان را در شکار | و آن زدم دانند روباهان غرار | |
عشقها با دم خود بازند کین | میرهاند جان ما را در کمین | |
روبها پا را نگه دار از کلوخ | پا چو نبود دم چه سود ای چشمشوخ | |
ما چو روباهان و پای ما کرام | میرهاندمان ز صدگون انتقام | |
حیلهی باریک ما چون دم ماست | عشقها بازیم با دم چپ و راست | |
دم بجنبانیم ز استدلال و مکر | تا که حیران ماند از ما زید و بکر | |
طالب حیرانی خلقان شدیم | دست طمع اندر الوهیت زدیم | |
تا بافسون مالک دلها شویم | این نمیبینیم ما کاندر گویم | |
در گوی و در چهی ای قلتبان | دست وا دار از سبال دیگران | |
چون به بستانی رسی زیبا و خوش | بعد از آن دامان خلقان گیر و کش | |
ای مقیم حبس چار و پنج و شش | نغز جایی دیگران را هم بکش | |
ای چو خربنده حریف کون خر | بوسه گاهی یافتی ما را ببر | |
چون ندادت بندگی دوست دست | میل شاهی از کجاات خاستست | |
در هوای آنک گویندت زهی | بستهای در گردن جانت زهی | |
روبها این دم حیلت را بهل | وقف کن دل بر خداوندان دل | |
در پناه شیر کم ناید کباب | روبها تو سوی جیفه کم شتاب | |
تو دلا منظور حق آنگه شوی | که چو جزوی سوی کل خود روی | |
حق همیگوید نظرمان در دلست | نیست بر صورت که آن آب و گلست | |
تو همیگویی مرا دل نیز هست | دل فراز عرش باشد نه به پست | |
در گل تیره یقین هم آب هست | لیک زان آبت نشاید آبدست | |
زانک گر آبست مغلوب گلست | پس دل خود را مگو کین هم دلست | |
آن دلی کز آسمانها برترست | آن دل ابدال یا پیغامبرست | |
پاک گشته آن ز گل صافی شده | در فزونی آمده وافی شده | |
ترک گل کرده سوی بحر آمده | رسته از زندان گل بحری شده | |
آب ما محبوس گل ماندست هین | بحر رحمت جذب کن ما را ز طین | |
بحر گوید من ترا در خود کشم | لیک میلافی که من آب خوشم | |
لاف تو محروم میدارد ترا | ترک آن پنداشت کن در من درآ | |
آب گل خواهد که در دریا رود | گل گرفته پای آب و میکشد | |
گر رهاند پای خود از دست گل | گل بماند خشک و او شد مستقل | |
آن کشیدن چیست از گل آب را | جذب تو نقل و شراب ناب را | |
همچنین هر شهوتی اندر جهان | خواه مال و خواه جاه و خواه نان | |
هر یکی زینها ترا مستی کند | چون نیابی آن خمارت میزند | |
این خمار غم دلیل آن شدست | که بدان مفقود مستیات بدست | |
جز به اندازهی ضرورت زین مگیر | تا نگردد غالب و بر تو امیر | |
سر کشیدی تو که من صاحبدلم | حاجت غیری ندارم واصلم | |
آنچنانک آب در گل سر کشد | که منم آب و چرا جویم مدد | |
دل تو این آلوده را پنداشتی | لاجرم دل ز اهل دل برداشتی | |
خود روا داری که آن دل باشد این | کو بود در عشق شیر و انگبین | |
لطف شیر و انگبین عکس دلست | هر خوشی را آن خوش از دل حاصلست | |
پس بود دل جوهر و عالم عرض | سایهی دل چون بود دل را غرض | |
آن دلی کو عاشق مالست و جاه | یا زبون این گل و آب سیاه | |
یا خیالاتی که در ظلمات او | میپرستدشان برای گفت و گو | |
دل نباشد غیر آن دریای نور | دل نظرگاه خدا وانگاه کور | |
نه دل اندر صد هزاران خاص و عام | در یکی باشد کدامست آن کدام | |
ریزهی دل را بهل دل را بجو | تا شود آن ریزه چون کوهی ازو | |
دل محیطست اندرین خطهی وجود | زر همیافشاند از احسان و جود | |
از سلام حق سلامیها نثار | میکند بر اهل عالم اختیار | |
هر که را دامن درستست و معد | آن نثار دل بر آنکس میرسد | |
دامن تو آن نیازست و حضور | هین منه در دامن آن سنگ فجور | |
تا ندرد دامنت زان سنگها | تا بدانی نقد را از رنگها | |
سنگ پر کردی تو دامن از جهان | هم ز سنگ سیم و زر چون کودکان | |
از خیال سیم و زر چون زر نبود | دامن صدقت درید و غم فزود | |
کی نماید کودکان را سنگ سنگ | تا نگیرد عقل دامنشان به چنگ | |
پیر عقل آمد نه آن موی سپید | مو نمیگنجد درین بخت و امید |