قانون اساسی معارف
قانون اساسی معارف ۱۳۲۹ قمری مصوبه پنجشنبه دهم شهر ذیقعده مطابق با نهم عقرب ۱۲۹۰
ماده ۱ - مکتب و مدرسه عبارت است از تأسیساتی که برای تربیت اخلاقی و علمی و بدنی ابناء نوع دائر می‌گردد.
ماده ۲ - پروگرام مدارس و مکاتب از طرف وزارت معارف معین می‌گردد و باید در پروگرام حیثیت علمی و صنعتی و نشو و نمای بدنی ملحوظ‌باشد.
ماده ۳ - تعلیمات ابتدائیه برای عموم ایرانیان اجباری است.
ماده ۴ - طریق تحصیل آزاد است لیکن هر کس باید آن اندازه از معلوماتی را که دولت برای درجه ابتدایی معین نموده تحصیل کند.
ماده ۵ - هر کس مکلف است اطفال خود را از سن هفت به تحصیل معلومات ابتدائیه وادارد اعم از این که در خانه باشد یا در مدرسه.
ماده ۶ - در صورت لزوم طبی یا وجود مانع با اطلاع مأمورین معارف تأخیر شروع در ارسال طفل به مکتب جایز است.
ماده ۷ - ملل غیر اسلامی در مدارس دولتی حق تقاضای تحصیل مذهب خودشان را ندارند مجبور به تحصیل شرعیات اسلامی نیز نخواهند بود.
ماده ۸ - مکاتب و مدارس بر دو قسمت است رسمی و غیر رسمی:
رسمی آن است که از طرف دولت دایر شده باشد - غیر رسمی آن است که بانی مخصوص داشته باشد. ماده ۹ - هر کس مدرسه غیر رسمی افتتاح کند باید به اطلاع دولت برساند. ماده ۱۰ - کسی که می‌خواهد مدرسه افتتاح کند باید رعایت شرایط ذیل را بنماید: ۱ - مدیر مدرسه کمتر از سی سال نباید داشته باشد. ۲ - بنای مدرسه را موافق ملاحظات حفظ‌الصحه که از طرف وزارت معارف مقرر شده‌است فراهم نماید. ۳ - در مدارس ابتدایی مدیر باید دارای تصدیقنامه تحصیلات مدارس متوسطه و در مدارس متوسطه دارای تصدیقنامه تحصیلات عالیه باشد. ۴ - مدیر مدرسه باید معروف به سوء عقیده و اخلاق و عادات ذمیمه نبوده مرتکب جنحه و جنایتی نشده باشد و معلمینی را هم که انتخاب‌می‌کند باید علاوه بر شرایط مزبوره هر کدام در فن خود تصدیق رسمی وزارت معارف را دارا باشند. ماده ۱۱ - هر کس در هر جا تحصیل کرده باشد تا در مقام امتحان رسمی بر نیامده‌است در مدارس رسمی دولتی پذیرفته نخواهد شد. ماده ۱۲ - مفتشین دولتی در کل مدارس و مکاتب رسمی و غیر رسمی حق ورود و تفتیش دارند و هیچ مدیری در هیچ موقعی حق مخالف ندارد. ماده ۱۳ - مدارسی که از اموال اوقاف دایر است نیز از حیث امور اخلاقی و حفظ صحتی و ترتیب تعلیمات و امتحانات و غیرها تا اندازه که با غرض‌واقف موافقت کند در تحت نظارت وزارت معارف است. ماده ۱۴ - وزارت معارف باید تدریس کتبی را که مضر به اخلاق و دین محصلین است ممنوع نماید و کتبی که از طرف وزارت معارف ممنوع شده‌باشد در هیچ مدرسه نباید تدریس بشود. ماده ۱۵ - مدارس و مکاتب بر چهار نوع است: ۱ - مکاتب ابتدایی دهکده. ۲ - مکاتب ابتدایی بلدی. ۳ - مدارس متوسطه. ۴ - مدارس عالیه. ماده ۱۶ - هر یک از مکاتب و مدارس چهارگانه پروگرام مخصوص قانونی خواهد داشت و وزارت معارف مسئول اجرای آن پروگرام‌ها است. ماده ۱۷ - پروگرام مکاتب و مدارس ابتدائیه و متوسطه باید تعلیم واجبات دینی را به قدر لزوم شامل باشد. ماده ۱۸ - وزارت معارف ترتیب درجات و مراتب تحصیلیه را معین نموده برای هر کدام امتحانات و تصدیقنامه‌ها برقرار خواهد نمود که دخول درخدمات دولتی موقوف به داشتن آن تصدیقنامه‌ها خواهد بود. ماده ۱۹ - در هر ده و در هر محله از قصبات یکی مکتب ابتدایی دهکده دایر می‌شود. ماده ۲۰ - در شهرها بر حسب عده نفوس و حاجت اهالی و کفایت مالیه محلیه یک یا چندین مدرسه ابتدایی و متوسطه دایر خواهد شد. ماده ۲۱ - مدارس عالیه در تهران و در مراکز عمده دایر خواهد شد. ماده ۲۲ - مخارج مدارس ابتداییه در قصبات و بلاد به عهده دولت و مخارج آنها از محل مالیاتی که در هر محل به موجب قانون برقرار می‌شودپرداخته خواهد شد. ماده ۲۳ - مخارج مکاتب دهکده نیز بر عهده دولت و به موجب قانون از مالکین دهکده و اهالی دریافت خواهد شد. ماده ۲۴ - مخارج مدارس غیر مجانی دولتی از محل حق‌التعلیمی است که از شاگردان اخذ می‌شود و چنانچه کسری داشته باشد بر عهده دولت‌است. ماده ۲۵ - مکاتب و مدارس مجانی که به خرج دولت اداره می‌شود فقط برای تمتع اطفال فقرا و اشخاصی است که رسماً عدم بضاعت آنها از طرف‌مأمورین رسمی محلی تصدیق شده باشد. ماده ۲۶ - ابنیه متعلقه به مکاتب و مدارس و سایر متعلقات مدارس از منقول و غیر منقول در تحت نظارت وزارت معارف است. ماده ۲۷ - قبول محصلین بی‌بضاعت در مدارس متوسطه و عالیه به طور مجانی به موجب قانون مخصوص خواهد بود. ماده ۲۸ - مجازات بدنی در مکاتب و مدارس ممنوع است.