جشن‌های ۲۵۰۰ سال بنیانگذاری شاهنشاهی ایران/نخستین کنگره جهانی ایران‌شناسی - تهران ۹ تا ۱۶ شهریور ماه ۱۳۴۵
جشن‌های بنیانگذاری امپراتوری ایران که برای فروردین ماه ۱۳۴۲ پس از پیروزی انقلاب شاه و مردم برنامه ریزی شده بود، با آشوب کشور از سوی زمینداران بزرگ قاجار و ملایان به زمانی دیگر فرا افکنده شد. ولی انجام برنامه‌ها هم چنان دنباله داشت که یکی از آنها برگزاری نخستین کنگره جهانی ایران‌شناسی در تهران بود.
در روز ۱۵ آذر ماه ۱۳۴۴ فرمان اعلیحضرت همایون محمد رضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر به تاریخ ۱۵ آذر ماه ۱۳۴۴ درباره فراهم آوردن کلکسیون رسایی از همه نوشتارها، سندها و مدرک‌ها در تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران صادر شد. در پی این فرمان ۱۲۱ ایران‌شناس از سراسر گیتی فراخوانده شدند تا در نخستین کنگره جهانی ایران‌شناسی از ۹ تا ۱۶ شهریور ماه ۱۳۴۵ در تهران شرکت جویند.
کنگره با بیش از ۱۲۰ دانشمند ایران‌شناس از ۳۰ کشور و ۸۰ تن پژوهشگر و تاریخ‌نگار برجسته ایران در تهران برگزار شد.
گشایش کنگره با سخنان شاهنشاه آریامهر
در روز چهارشنبه ۹ شهریور ماه ۱۳۴۲ برابر با ۳۱ اگوست ۱۹۶۶ میلادی نخستین کنگره جهانی ایران‌شناسان در تالار فردوسی دانشگاه تهران با سخنان شاهنشاه ایران اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر ایران گشوده شد.
{{نقل قول|
...متأسفانه تاکنون تاریخ کشور ما با رعایت اصل حقیقت‌طلبی نوشته نشده است، زیرا تقریبا مایه همه آنچه تدوین شده، نوشتهها و روایات مورخانی بوده است که هر چند ما به مقام علمی آنان احترام می‌گذاریم ولی می‌دانیم که در مورد ما غالباً بی‌طرف نبودهاند. ما صمیمانه امیدواریم که تاریخ که با همکاری معنوی شما تألیف خواهد شد، بجای آنکه تنها بر اساس این نوع اطلاعات تدوین شود، صرفاً بر اساس اسناد و مدارک استواری تألیف گردد که بر اثر اکتشافات باستان‌شناسی و تتبعات و تحقیقات علمی، اکنون به فراوانی در دسترس دنیای علم قرار گرفته است. برای تألیف چنین تاریخی، ما برای نخستین‌بار از یک همکاری چنین وسیع بین‌المللی کمک خواستهایم، زیرا به نظر ما این همکاری باید در آینده اساس همه شئون زندگی سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی کشور ما و ملل جهان باشد، امیدوارم این اشتراک مساعی که با کنگره تهران آغاز می‌شود، از این پس به مراتب بیشتر و کامل‌تر مابین همه مراکز مطالعات ایران‌شناسی جهان و مخصوصا میان این مراکز با خود ایران برقرار گردد، زیرا خوشبختانه همان طور که کاملا منطقی و طبیعی است اکنون کشور ایران خود به صورت کانون اصلی مطالعات ایران‌شناسی جهان درآمده است....تاریخی که دانشمندان ایرانی با همکاری علمای ایران‌شناس برجسته سایر کشورهای جهان تألیف خواهند کرد، مسلماً قبل از هر چیز تاریخ یک تمدن و یک فرهنگ انسانی خواهد بود، و نه تاریخی که منحصر به شرح فتوحات و استیلاهای نظامی و سیاسی باشد»، تاکید کرد: «من به مسوولان این کار دستور دادهام که این تاریخ در کمال بی‌غرضی و دور از هرگونه خودخواهی و جانبداری تألیف گردد، زیرا هیچ اثری که جز در این شرایط نوشته شود، نه شایسته مقام واقعی فرهنگ و تمدن ایران و نه اصلا شایسته دنیای علم و دانش است. دانش واقعی با اعمال غرض و قلب حقایق سازگار نمی‌تواند بود، و تاریخ جهان نیز خواه‌ناخواه آنچه را که جز بر اساس شرافتمندی و حقیقت‌طلبی کامل نوشته شده باشد، به عنوان سندی تاکنون باطل به دور خواهد افکند...»