اعلامیه ملل متحد
اعلان جنگ ایران به آلمان و الحاق به اعلامیه ملل متحد در تاریخ اول ژانویه ۱۹۴۲ میلادی (۱۱ دی ماه ۱۳۲۰ شمسی) نمایندگان مختار ۲۶ کشور جهان یعنی: کشورهای متحد آمریکا، بریتانیای کبیر، اتحاد جماهیر شوروی، چین، استرالیا، بلژیک، کانادا، کاستاریکا، کوبا، چکسلواکیا، جمهوری دومینیک، سالوادور، یونان، گواتمالا، هائیتی، هندوراس، هندوستان، لوکزامبورگ، هلند، نیوزیلند، (زلاند جدید)، نیکاراگوا، نروژ، پاناما، لهستان، اتحاد آفریقای جنوبی و یوگسلاویا در واشنگتن، مرکز حکومت فدرال کشورهای متحد آمریکا، پیمان اتحاد علیه محور امضا کردند و این پیمان بعداً به نام «اعلامیه ملل متحد» معروف گردید. مفاد پیمان اتحاد بیست و شش کشور این بود که کلیه منابع اقتصادی و نظامی خود را علیه دُوَل محور بکار ببرند و ضمن همکاری با یکدیگر از ترک مخاصمه و صلح جداگانه با دشمنان مشترک، یعنی دُوَل محور، خودداری بورزند. هدف پیمان اتحاد دفاع از آزادی و استقلال و حریت مذهبی و صیانت حقوق بشر و اجرای عدالت در کشورهای بیست و شش گانه و کشورهای دیگر جهان و همین اصول بود که پایه و اساس منشور ملل متحد قرار گرفت. در اعلامیه‌ای که به دنبال امضای پیمان اتحاد ۲۶ کشور صادر گردید تصریح شده بود که ملل دیگری که به هر نحو در مبارزه علیه هیتلریسم به متفقین کمک کرده و یا بعداً کمک کنند می‌توانند به اعلامیه مزبور ملحق شوند و دولت ایران که از شهریور ماه ۱۳۲۰ شمسی با صمیمیت و علاقه کامل به یاری متفقین برخاسته و نقش مهم و مؤثری در پیشرفت مقاصد نظامی و سیاسی دُوَل متفق ایفا نموده بود و بیش از هر کشور دیگر استحقاق عضویت ملل متحد را داشت از شاهنشاه تقاضا کرد که با اعلان جنگ ایران به آلمان و الحاق ایران به اعلامیه ملل متحد موافقت نمایند و به دنبال درخواست دولت، فرمان اعلان جنگ به شرح زیر صادر گردید:
با تأییدات خداوند متعال
ما
محمد رضا پهلوی
شاهنشاه ایران
«بنا به پیشنهاد دولت و بر طبق اصل پنجاه و یکم قانون اساسی از تاریخ ۱۷ شهریور ۱۳۲۲ حالت جنگ را بین کشور خودمان و آلمان مقرر و اعلام می‌داریم.»
چند روز پیش از صدور فرمان از طرف شاهنشاه در تاریخ ۱۲ شهریور ماه ۱۳۲۲ (۳ سپتامبر ۱۹۴۳) نامه‌های رسمی متحداللحنی از سفارت کبرای شوروی و سفارت انگلیس و سفارت آمریکا به وزارت امور خارجه رسید و آن سه دولت در نامه‌های خود متذکر شده بودند که اگر ایران با یک یا بیشتر از یک دولت از دُوَل محور وارد مرحله جنگ گردد می‌تواند به اعلامیه ملل متحده ملحق شود و در این صورت نیز تعهدات نظامی یا اقتصادی اضافه بر آنچه تا کنون بر عهده گرفته‌است بر ایران تحمیل نخواهد شد و ایران با الحاق به گروه ملل متحد از مزایایی که آن گروه پس از پیروزی بر دُوَل محور بدست خواهند آورد بهره مند خواهد گردید و در تمام کنفرانس‌های مربوط به صلح همان حقوقی را خواهد داشت که ملل متحد دارند.
علی سهیلی نخست وزیر و هیئت دولت در جلسه روز ۱۷ شهریور مجلس شورای ملی حاضر شدند و نخست وزیر متن فرمان شاهنشاه را به اطلاع نمایندگان رسانید و ضمن نطق کوتاه خود به مفاد پیمان اتحاد ایران با دُوَل متفق (شوروی و بریتانیا) و تعهدات ایران در قبال آن دو دولت اشاره کرد و در پایان نطق خود الحاق ایران را به اعلامیه ملل متفق اعلام نمود.
در دوره سلطنت رضا شاه کبر از لحاظ مصلحت و به منظور دفاع مشترک منطقه‌ای پیمان اتحادی بین ایران و افغانستان و ترکیه و عراق در تهران به امضاء رسید که چون تشریفات امضای پیمان در کاخ سعدآباد (کاخ تابستانی شاهنشاه) انجام پذیرفت به «پیمان سعدآباد» مشهور گردید. هر چند که بعد از وقایع شهریور ماه ۱۳۲۰ و بی‌طرف ماندن دولت‌های ترکیه و افغانستان و عراق و انعقاد پیمان اتحاد بین ایران و دُوَل شوروی و بریتانیا، پیمان منطقه‌ای سعدآباد ارزش و اهمیت خود را از دست داده بود، اما وزارت امور خارجه ایران، از لحاظ حفظ اصول، نمایندگان سیاسی ترکیه و عراق و افغانستان را برای مذاکره دعوت نمود و مسئـله اعلان جنگ ایران را به آلمان رسماً به اطلاع آنان رسانید و سپس رونوشت فرما شاهنشاه و رونوشت اعلامیه دولت را درباره اعلان جنگ و الحاق ایران به اعلامیه ملل متحد برای نمایندگان دُوَل امضا کننده پیمان سعدآباد و نمایندگان دُوَل دیگر در تهران فرستاد.
چون پس از حوادث شهریور ۱۳۲۰، به ویژه پس از امضای پیمان اتحاد سه دولت ایران و شوروی و بریتانیا، روابط سیاسی و بازرگانی ایران با آلمان قطع شده بود، اعلامیه دولت ایران مبنی بر وجود حالت جنگ بین ایران و آلمان و الحاق ایران به گروه ملل متحد برای نمایندگان سیاسی دولت‌های سوئد و سوئیس، که اولی حافظ منافع آلمان در ایران و دومی حافظ منافع ایران در آلمان بودند، بوسیله وزارت امور خارجه فرستاده شد تا به دولت آلمان ابلاغ کنند. بدین ترتیب مشی سیاست خارجی ایران در دوره جنگ روشن گردید و ایران رسماً به گروه ملل متحد پیوست.