تفاوت میان نسخههای «سنایی غزنوی (قصاید)/الا یا خیمهی گردان به گرد بیستون مسکن»
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (clean up using AWB) |
|||
خط ۷: | خط ۷: | ||
| یادداشت = | | یادداشت = | ||
}} | }} | ||
+ | {{شعر}} | ||
{{ب|الا یا خیمهی گردان به گرد بیستون مسکن|گه از بن دامنت ماهست و گاهت ماه بر دامن}} | {{ب|الا یا خیمهی گردان به گرد بیستون مسکن|گه از بن دامنت ماهست و گاهت ماه بر دامن}} | ||
{{ب|چراغ افروخته در تو بسی و هفت از آن گردان|که گه بر گاوشان جایست و گه بر شیرشان مسکن}} | {{ب|چراغ افروخته در تو بسی و هفت از آن گردان|که گه بر گاوشان جایست و گه بر شیرشان مسکن}} |
نسخهٔ کنونی تا ۸ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۲:۱۳
' | سنایی غزنوی (قصاید) (الا یا خیمهی گردان به گرد بیستون مسکن) از سنایی غزنوی |
' |
الا یا خیمهی گردان به گرد بیستون مسکن | گه از بن دامنت ماهست و گاهت ماه بر دامن | |
چراغ افروخته در تو بسی و هفت از آن گردان | که گه بر گاوشان جایست و گه بر شیرشان مسکن | |
چو خورشید ملک هنجار و برجیس وزیر آسا | چو بهرام سپهسالار و چون ناهید بربط زن | |
چو کیوان قوی تاثیر دهقان طبع بر گردون | چو تیر و ماه دیوان ساز پیکانگیز در برزن | |
همه دانای نادان سر همه تابان تاری دل | همه والای دون پرور همه زن خوی مردافگن | |
سر دانا شده پست و دل عاقل شده تاری | ازین افروخته رویان بر آن افراخته گرزن | |
حکیمان را به نور و سیر بر گردون به روز و شب | گهی رهبر چو یزدانند و گه رهزن چو اهریمن | |
کمان کردار گردونی ازو تیر بلا پران | دل عاقل ز زخمش خون زنار تیز نرم آهن | |
هدفشان گر پذیرفتی نشان زان تیرها بر دل | دل دانا شدستی چون مشبکهای پرویزن | |
ندای گوش هر عاقل ازو هر لحظه «لا بشری» | نثار سمع هر احمق ازو هر روز «لا تحزن» | |
ز نحسش منزوی مانده دو صد دانا به یک منزل | ز سعدش مقتدا گشته هزار ابله به یک برزن | |
خسیسان را ازو رفعت رییسان را ازو پستی | لیمان را ازو شادی حکیمان را ازو شیون | |
امامان را ازو گر رشته تابی نیکویی بودی | علی خیاط راز و دل نبودی چون دل سوزن | |
امام صنعت تازی علیابن حسن بحری | که شد رایش ز چرخ اعلا و رویش ز آفتاب احسن | |
امام عالم کافی که چون او درگه صنعت | نه از شام آمد و بصره نه از مرو آمد و زوزن | |
ازو نحو و لغت زنده به هر وقتی چو جسم از جان | بدو فضل و ادب قایم به هر حالی چو جان از تن | |
قریحتهای تازی را ز فضلش هر زمان انجم | طبیعتهای روشن را ز فضلش هر زمان گلشن | |
هزارش دیده از عقل و به هر دیده هزاران دل | هزارش صنعت از فضل و به هر صنعت هزاران فن | |
نماید پیش قدر او ز بالا گنبد و اختر | چو در باد هوا ذره چو در آب روان ارزن | |
دل حاسد کشد هزمان چو لفظ تیغ هنجارش | هزاران خون دل دارد پس او هر لحظه در گردن | |
ثبات زایش معنی به تو کامل چو جان از خون | کمال دانش مردان به تو ناقص چو عقل از زن | |
تنت چون خاک در باد و زبان چون آب در آبان | دلت چون باغ در آذر کفت چون ابر در بهمن | |
به هر طبع اندر آوردی به تعلیم اصل و فضل و دین | ز هر خاطر برون بردی به حجت شک و ریب و ظن | |
نه پیوندد به علمت جهل یک جزو از هزار اجزا | ازیرا کل، دانش را نگردد جهل پیرامن | |
تواضع دوستر داری چو گوهر در بن دریا | و گرنه چرخ بایستی چو کیوان مر ترا معدن | |
امام دانش و معنی تویی امروز هم هستند | امامان دگر لیکن به دستار و به پیراهن | |
بجز تو اهل صنعت را ز دعویهای بیمعنی | همه بانگند چون طبل و همه رنگند چون روین | |
یگانه عالمی بالله چگویم بیش از این زیرا | همان آبست اگر کوبی هزاران بار در هاون | |
شگفتی نبود از خلقان ترا دشمن بوند ایرا | تو دانایی و ضد ضد را به گوهر چیست جز دشمن | |
خدای از بد نگهدارست ازو زنهار «لاتیاس» | زمانه فاضل او بارست ازو هیهات «لاتامن» | |
درین دوران نیارد سنگ نحو و منطق و آداب | ازیرا سغبهی ژاژند و بستهی رستم و بهمن | |
ازین بی رونقی عالم چه نیکوتر بزرگان را | ز جامهی بیتنه و تیریز و خانه بی در و روزن | |
زمان شوخ چشمانست و بی اصلان اگر داری | ازین یک مایه بسمالله خود اندر گرد حرص افگن | |
اگر رفعت همی جویی سیه دل باش چون لاله | ور آزادی همی خواهی زبان ده دار چون سوسن | |
چو مرد این چنین میدان نه ای از همت عالی | به دست عقل و خرسندی دو پای حرص را بشکن | |
تو نام الفنج در حکمت فلک را گو مده یک نان | تو روح افزای در دانش عدو را گو برو جان کن | |
به باغ دل ز آب روی تخمی کشتی از حکمت | که جز فضل و ادب نبود بر آن یک روز پاداشن | |
هزاران روشنی بینی ازین یک ظلمت گیتی | که از روز درازست این شب کوتاه آبستن | |
الا تا در سمر گویند وصف بیژن و رستم | که این بودست پیل اندام و آن بودست شیراوژن | |
ز سعی و حشمتت بادا به شادی و به اندوهان | ولی بر گاه چون رستم عدو در چاه چون بیژن | |
همی تا نفی باشد «لا» همی تا جحد باشد «لم» | همی تا چیست باشد «ما» همی تا کیست باشد «من» | |
همیشه باد حاسد را بدان حاجت که او خواهد | جواب دعوتش ز ایزد چو موسل را ز لا و لن | |
همیشه بی زبان بادت ز تیر حادثهی هستی | که از عون ملک داری به گرد جان و تن جوشن |