سدهای ایران

۷ تیر ماه ۱۳۵۰ در آیین باشکوهی با بودن مقامات ایران و شوروی، تاسیسات آب و برق شش میلیارد ریالی سد ارس گشایش یافت. سد خاکی ارس در جایی به نام قزل قشلاق در ۴۰ کیلومتری غرب جلفا ساخته شده و در پشت این سد، دریاچه‌ای به گنجایش یک میلیارد و سیصد و پنجاه میلیون متر مکعب آب ایجاد شد. ۴۴ هزار کیلووات نیروی برآمده از این سد میان ایران و شوروی به میزان برابر بخشن می‌شود. سد ارس که در اجرای موافقتنامه به تاریخ ۵ امرداد ماه ۱۳۴۲ ایران و شوروی ساخته شده، ۳۸ متر بلندا، ۹۴۵ درازا و ۸ متر پهنای آن در تاج سد است.

واحد شماره ۶ نیروگاه دوم سد محمدرضا شاه پهلوی که در ژرفای ۷۵ متری دریاچه سد قراردارد با بهره‌برداری آزمایشی ۲۵ هزار کیلووات ساعت آغاز به کار کرد.

۴ مهر ماه ۱۳۵۰ سد انحرافی نوروز لو در پیشگاه شاهنشاه آریامهر گشایش یافت. این سد که بر روی رودخانه زرینه رود ساخته شده است در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی میاندوآب در استان آذربایجان غربی می‌باشد.

در همین روز سد شاپور اول بر روی رودخانه مهاباد که از سال ۱۳۴۵ ساختمان آن آغاز شده بود در آیین باشکوهی در پیشگاه شاهنشاه آریامهر گشایش یافت و بهره‌برداری از آن آغاز شد. سد شاپور گونه‌ای از سد سنگریزه با هسته خاک رس می‌باشد. درازای بالای سد شاپور اول ۷۰۰ متر، بلندای سد از کف ۴۶٬۵ متر، گنجایش مخزن سد ۲۳۰ میلیون متر مکعب، پهنه زیر کشت ۲۰٬۰۰۰ هکتار، تولید برق سالانه ۲۴ میلیون کیلووات در ساعت، هزینه ساختمان سد ۹۴۰ میلیون ریال و هزینه شبکه آبیاری سد ۲۶۰ میلیون ریال می‌باشد.

سد کوروش بزرگ که ساختمان آن از ۴ سال پیشتر بر روی زرینه رود در جنوب شرقی بوکان آغاز شده بود از سوی شاهنشاه آریامهر در آیین باشکوهی گشوده شد. این سد با هسته خاک رس ساخته شده است. درازای بالای سد ۷۲۰ متر، بلندای سد از کف ۵۰ متر، گنجایش کل مخزن ۶۵۰ میلیون متر مکعب، پهنه زیر کشت ۹۵٬۰۰۰ هکتار، تولید برق سالانه ۵۶ میلیون کیلووات در ساعت می‌باشد. هزینه ساختمان ۱۵۴۴ میلیون ریال و هزینه شبکه آبیاری سد ۱۶۴۷ میلیون ریال می‌باشد.