نظامی (خسرو و شیرین)/نخستین بار گفتش کز کجائی
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
' | نظامی (خسرو و شیرین) (نخستین بار گفتش کز کجائی) از نظامی |
' |
نخستین بار گفتش کز کجائی | بگفت از دار ملک آشنائی | |
بگفت آنجا به صنعت در چه کوشند | بگفت انده خرند و جان فروشند | |
بگفتا جان فروشی در ادب نیست | بگفت از عشقبازان این عجب نیست | |
بگفت از دل شدی عاشق بدینسان؟ | بگفت از دل تو میگوئی من از جان | |
بگفتا عشق شیرین بر تو چونست | بگفت از جان شیرینم فزونست | |
بگفتا هر شبش بینی چو مهتاب | بگفت آری چو خواب آید کجا خواب | |
بگفتا دل ز مهرش کی کنی پاک | بگفت آنگه که باشم خفته در خاک | |
بگفتا گر خرامی در سرایش | بگفت اندازم این سر زیر پایش | |
بگفتا گر کند چشم تو را ریش | بگفت این چشم دیگر دارمش پیش | |
بگفتا گر کسیش آرد فرا چنگ | بگفت آهن خورد ور خود بود سنگ | |
بگفتا گر نیابی سوی او راه | بگفت از دور شاید دید در ماه | |
بگفتا دوری از مه نیست در خور | بگفت آشفته از مه دور بهتر | |
بگفتا گر بخواهد هر چه داری | بگفت این از خدا خواهم به زاری | |
بگفتا گر به سر یابیش خوشنود | بگفت از گردن این وام افکنم زود | |
بگفتا دوستیش از طبع بگذار | بگفت از دوستان ناید چنین کار | |
بگفت آسوده شو که این کار خامست | بگفت آسودگی بر من حرام است | |
بگفتا رو صبوری کن درین درد | بگفت از جان صبوری چون توان کرد | |
بگفت از صبر کردن کس خجل نیست | بگفت این دل تواند کرد دل نیست | |
بگفت از عشق کارت سخت زار است | بگفت از عاشقی خوشتر چکار است | |
بگفتا جان مده بس دل که با اوست | بگفتا دشمنند این هر دو بی دوست | |
بگفتا در غمش میترسی از کس | بگفت از محنت هجران او بس | |
بگفتا هیچ هم خوابیت باید | بگفت ار من نباشم نیز شاید | |
بگفتا چونی از عشق جمالش | بگفت آن کس نداند جز خیالش | |
بگفت از دل جدا کن عشق شیرین | بگفتا چون زیم بیجان شیرین | |
بگفت او آن من شد زو مکن یاد | بگفت این کی کند بیچاره فرهاد | |
بگفت ار من کنم در وی نگاهی | بگفت آفاق را سوزم به آهی | |
چو عاجز گشت خسرو در جوابش | نیامد بیش پرسیدن صوابش | |
به یاران گفت کز خاکی و آبی | ندیدم کس بدین حاضر جوابی | |
به زر دیدم که با او بر نیایم | چو زرش نیز بر سنگ آزمایم | |
گشاد آنگه زبان چون تیغ پولاد | فکند الماس را بر سنگ بنیاد | |
که ما را هست کوهی بر گذرگاه | که مشکل میتوان کردن بدو راه | |
میان کوه راهی کند باید | چنانک آمد شد ما را بشاید | |
بدین تدبیر کس را دسترس نیست | که کار تست و کار هیچ کس نیست | |
به حق حرمت شیرین دلبند | کز این بهتر ندانم خورد سوگند | |
که با من سر بدین حاجت در آری | چو حاجتمندم این حاجت برآری | |
جوابش داد مرد آهنین چنگ | که بردارم ز راه خسرو این سنگ | |
به شرط آنکه خدمت کرده باشم | چنین شرطی به جای آورده باشم | |
دل خسرو رضای من بجوید | به ترک شکر شیرین بگوید | |
چنان در خشم شد خسرو ز فرهاد | که حلقش خواست آزردن به پولاد | |
دگر ره گفت ازین شرطم چه باکست | که سنگ است آنچه فرمودم نه خاکست | |
اگر خاکست چون شاید بریدن | و گر برد کجا شاید کشیدن | |
به گرمی گفت کاری شرط کردم | و گر زین شرط برگردم نه مردم | |
میان دربند و زور دست بگشای | برون شو دست برد خویش بنمای | |
چو بشنید این سخن فرهاد بیدل | نشان کوه جست از شاه عادل | |
به کوهی کرد خسرو رهنمونش | که خواند هر کس اکنون بی ستونش | |
به حکم آنکه سنگی بود خارا | به سختی روی آن سنگ آشکارا | |
ز دعوی گاه خسرو با دلی خوش | روان شد کوهکن چون کوه آتش | |
بر آن کوه کمرکش رفت چون باد | کمر دربست و زخم تیشه بگشاد | |
نخست آزرم آن کرسی نگهداشت | بر او تمثالهای نغز بنگاشت | |
به تیشه صورت شیرین بر آن سنگ | چنان بر زد که مانی نقش ارژنگ | |
پس آنگه از سنان تیشه تیز | گزارش کرد شکل شاه و شبدیز | |
بر آن صورت شنیدی کز جوانی | جوانمردی چه کرد از مهربانی | |
وزان دنبه که آمد پیه پرورد | چه کرد آن پیرزن با آن جوانمرد | |
اگرچه دنبه بر گرگان تله بست | به دنیه شیر مردی زان تله رست | |
چو پیه از دنیه زانسان دید بازی | تو بر دنبه چرا پیه میگدازی | |
مکن کین میش دندان پیر دارد | به خوردن دنبهای دلگیر دارد | |
چو برنج طالعت نمد ذنب دار | ز پس رفتن چرا باید ذنب وار |