مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ خرداد ۱۳۲۸ نشست ۱۶۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
سال پنجم - شماره ۱۲۵۱
مدیر سید محمد هاشمی
۱شنبه ۱۵ خرداد ماه ۱۳۲۸
دوره پانزدهم قانونگذاری
شماره مسلسل
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه ۱۶۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۱۲ خرداد ۱۳۲۸ نشست ۱۶۸
دو ساعت و سه ربع قبل از ظهر مجلس به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
فهرست مطالب:
تصویب صورت مشروح مذاکرات مجلس
۱- تصویب صورت مشروح مذاکرات مجلس
رئیس- نسبت به صورت مشروح نظری نیست؟ آقای فولادوند بفرمائید.
فولادوند- در دو جلسه گذشته مجلس که آقایان نمایندگان راجع به مازاد غله مذاکراتی کردند بنده هم اظهاراتی کردم و البته اظهار بنده از جهت رفاه و آسایش مردم بود، و یقین دارم با سرپرستی که جناب آقای گلشائیان از وزارت دارائی دارند و با حسن نظری که کلیه آقایان نمایندگان به ایشان دارند مأمورین حتماً نسبت به مردم ارفاق بیشتری خواهند کرد و در صورت مجلس اینطور هست اما در روزنامه‌ها اینطور منعکس شده‌است که بنده گفتم تمام مأمورین غله نادرست هستند بنده همچو اظهاری نکردم (صحیح است) البته مأمور نادرست هست مأمور درستکار هم در اداره غله هست، ما مأمورین خیلی خوبی آنجا داریم، آقای صاحبجمع مرد خوبی است امثال ایشان در اداره غله هستند آقایان می‌دانند که بنده همچو اظهاری نکردم خواستم این قسمت در صورت جلسه قید شود.
رئیس- آقای قبادیان نسبت به صورت مشروح نظری دارید؟ بفرمائید.
قبادیان- عرض کنم نظامنامه داخلی مجلس هنوز کاملاً توزیع نشده‌است چون آقایان بایستی از مواد آن اطلاع داشته باشند دستور بفرمائید توزیع کنند اگر طبع هم شده که توزیع نشده، زیرا اگر آقایان نمایندگان اظهاری طبق نظامنامه داشته باشند نمی‌توانند به عرض مجلس برسانند این را استدعا می‌کنم اقدام بفرمائید که طبع و توزیع بشود.
رئیس- آئین نامه جدید تحت چاپ است آئین نامه قبل هم که منتشر شده نزد آقایان هست چهار نفر از آقایان تقاضای صحبت کرده‌اند.
تصویب لایحه مازاد غله
۲- تصویب لایحه مازاد غله
رئیس- تقاضای آقایان باشد برای جلسه بعد اول جلسه فعلاً وارد دستور می‌شویم انتخاب دو نفر منشی هم طبق آئین نامه جدید لازم است بعمل بیاید و آئین نامه اجرا بشود آقایان در نظر دارند که جلسه قبل کار لایحه غله تمام شده (صحیح است) و بعد اعلام رأی گردید و حالا باید رأی بگیرید عده هم کافی است، با آن اصلاحاتی که به عمل آمده‌است رأی می‌گیریم، آقایان که موافق هستند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد (یک نفر از نمایندگان- حالا باید با ورقه رأی گرفت) خیر ورقه لازم ندارد آقای وزیر دارائی فرمایشی دارید؟ بفرمائید.
تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر دارائی
۳- تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی- بدواً خواستم که توجهی که آقایان نمایندگان محترم راجع به غله فرموده بود ند و کمکی که به تأمین ارزاق مملکت نمودند بدینوسیله ….
تشکر کرده باشم ضمنا دو لایحه‌است که می‌خواهم تقدیم بکنم یکی مربوط بوظایف ژاندارمری است، اقایان مسبوق هستند که ژاندارمری دو وظیفه دارد، یک وظیفه اش تامین امنیت داخلی است. وظیفه دیگرش هم که بعنوان ظابط عدلیه‌است در نظرگرفته شده‌است ان قسمت که مربوط به ضابطین عدلیه‌است ضمیمه وزارت کشور بشود وان قسمت دیگر هم که مربوط بامنیت وانتظامات داخلی است با بودجه اش به وزارت جنگ داده شده‌است وبرای اینکه ان مامور ژاندارمری که باقی میماندوکارهای مربوط به عدلیه ومحاکم را می‌کند بتواند راحت زندگی کرده باشد وخدای نکرده سوء استفاده نکرده باشد در نظر گرفته شده‌است حقوق انها دوبرابر شده‌است (احسنت)این لایحه‌ای که تقدیم می‌شود برای تفکیک این دو قسمت از وظائف ژاندارمری است واضافه کردن حقوق ژاندارمری که دوبرابر حقوق فعلی می‌شود لایحه دیگر مربوط به تبصره‌های می‌شود که درقانون برنامه گذشته می‌باشد. یک تبصره‌است که در ظرف ۳ماه سازمان برنامه مکلف است برنامه‌های اجرائی هفت ساله را تنظیم و بتصویب کمیسیون برساند {صحیح است}آقایان مسبوق هستید مشاورینی که برای برنامه استخدام شده بودند بایستی درظرف ۴ماه راپورت خودشان را بدهند راپورتشان در اواخر تیر داده خواهد شد و چون سه ماه منقضی شده‌است وعملا چون نمی‌دانستند که برنامه را بمجلس تقدیم بکنند این است که استدعا شده‌است اجازه داده بشود بهیئت برنامه که مطابق نظر متخصصین برنامه یکسال را تنظیم می‌کنند بانظر متخصصین اجرا بشود و نتیجه اش را با برنامه علمی سالهای بعد بتصویب مجلس برساند ضمنادر ماده ی ۱۰ قانون برنامه اشاره شده بود که سازمان برنامه اساسنامه وآئین نامه‌های اجرائی خود را باید تنظیم کند و بتصویب شورای عالی برنامه برسد وبعد هم بتصویب کمیسیون واجرا شود چون فرصت و مجال نیست و اجرای برنامه بایستی هر چه زودتر شروع شود در این لایحه برای اینقسمت هم اختیاراتی برای سازمان برنامه تقاضا شده‌است واین لایحه بایک فوریت تقدیم شده‌است که در فوریت آنمذاکره بشود بعد اگر پیشنهاداتی هست بروددر کمیسیون و آنجا مطرح شود
رئیس –قرائت میشودوبه کمیسیونها مربوطه ارجاع می‌گردد.
بعضی از نمایندگان –با فوریت تقاضا شده‌است.
رئیس - بفوریتش بعدا رای گرفته می‌شود
اردلان-آقای رئیس راجع بانتخاب دو نفر منشی رای بگیرند
رحیمیان-راجع بقانون کار.
دکتربقائی-بنده عرضی دارم.
رئیس - چون در جلسه ی ما قبل جناب آقای یمین اسفندیاری فرمایشاتی فرمودند بنده قبل از دستور از مجلس اجازه می‌خواهم چند کلمه صحبت کنم.
رئیس - راجع بصحبت قبل از دستور اینجا موافقت شد که برای جلسه بعد باشد ممکن است جلسه بعد آقا بیانات خودتانرا بفرمائید.
رحیمیان-اجازه‌ها محفوظ است برای آن جلسه؟
انتخاب دو نفر منشی
۴-انتخاب دو نفر منشی
رئیس - شروع می‌شود بانتخاب دو نفر منشی مطابق آئین نامه جدید.{اخذآرابعملآمد}
رئیس - قبلا باید متذکر شوم که اولا طبق آئین نامه جدید سه نفر از آقایان با قرعه باید بنام نظار انتخاب بشوند با دو نفر از از آقایان منشی‌ها برای استخراج آراء ثانیا مهره تفتیشیه بگیرد این دو ماده مربوطه قرائت می‌شود اگر این انتخاب را آقایان قبول دارید باین ترتیب که شروع شده‌است موافقت بفرمائید والا تجدید می‌شود.{بشرح زیر قرائت شد} ماده ۱۶۱ –انتخاباتیکه در جلسه علنی برای تعیین هیئت رئیسه بعمل می‌آید و هم چنین انتخاباتیکه برای تعیین اعضاء کمیسیونها می‌شود نیز سایر انتخابات راجع باشخاص و همینطور انتخاب هیئت رئیسه کمیسیونهای مجلس باید با رای مخفی و با ورقه باشد.
رئیس - و رای مخفی را اینجا توضیح داده اخذ رای مخفی بترتیبی است که در باب اخذ رای علنی با اوراق ذکر شده منتهی در این مورد بدوا سه نفر برای نظارت در اخذ و استخراج آراءبقرعه معین می‌شود که با دو نفر از منشیان {بتشخیص رئیس}انجام وظیفه نمایند. بعضی از نمایندگان-رای بگیرید.
رئیس - آقای امیر تیمور فرمایشی دارید؟ بفرمائید
امیر تیمور-باعتقاد بنده اگر در تشریفات انتخاب منشی‌ها دقت بشود خللی باصل انتخاب وارد نمی‌شود {صحیح است}مقصود موافقت مجلس است که انجام شده وباعتقاد بنده مورد تصدیق همه ی آقایان نمایندگان است مقام ریاست هم این کار را خاتمه پذیرفته تلقی بفرمائید.
رئیس - مقصود این است که اگر کسی نسبت باین طرز انتخاب اعتراض بکند وارد است این است که خواستم تذکر داده باشم چون برخلاف نظامنامه نباید عملی شده باشد.
نورالدین امامی – نظرآقای امیرتیمور را بنده موافق نظامنامه نمیدانم باید انتخابات تجدید بشود چون این طرز مخالف آئین نامه‌است ما می‌خواهیم که نظامنامه عمل بشود یک رای گرفتن بهترازاین است که آئین نامه را زیرپا بگذاریم وعمل نکنیم امربفرمائید تجدیدکنند عده هم همان عده‌است.
رئیس – آقایان نتیجه رااعلام نفرمایید. چون باید بحکم قرعه سه نفربرای نظارت آراء انتخاب شوند.
ابوالقاسم امینی – موافق ومخالف صحبت کردحالارای بگیرید.
رئیس – اگرآقایان اجازه می‌دهید درمجلس رای گرفته شود اگرمجلس تصویب نکرد وخواست نظامنامه اجرا شود دوباره تجدیدمیکنیم.
مکی – نسبت بآئین نامه که نمی‌شود رای گرفت.
سزاوار- یک موردبخصوصی است.
رئیس – اشتباهی شده تعیین هیئت نظاربرطبق نظامنامه حذف شده‌است.
رحیمیان – این سابقه می‌شود.
رئیس – بنابراین دوباره انتخاب می‌شوند اول راجع بانتخاب سه نفرنظار. {مراسم اقتراع بعمل آمد}
فولادوند- آقای مسعودثابتی {نبودند} آقای فاضلی {نبودند} آقای علیمحمدغضنفری، آقای برزین، آقای محمدآخوند جرجانی. رئیس –اقایان نظار تشرریف بیاورند. معتمد دماوندی-بنده چون کاندید نیستم استدعامیکنم که بند ه را ننویسند اقایان.(اسامی اقایان بشرح ذیل خوانده شده واخذو استخراج اراء بعمل امد)اقایان:لاهوتی، شریف زاده، معتمد دماوندی، اردلان، دکتر فلسفی، سزاوار، حاج حاذقی، کشاورز صدر، دکتر بقائی، مکی، بهادری، دکترعبده، اسلامی، حائری زاده، صفوی، رضوی شیرازی کفائی، امیر تیمور، ابوالقاسم امینی، دکتر مصباح زاده، دکتر اشتیانی، کهبد، اعزازنیک پور، اصف محمودمحمود، صادقی، حسین وکیل، نورالدین امامی گنابادی، اشتیانی زاده، امامی اهری، نبوی، وثوق، سلطانعلماء، دکتر اعتبار، مامقانی، ازاد، مشایخی، ملکی، قبادیان، مهدی ارباب، دولتشاهی نصرت الملک ملکی، ملک مدنی، تولیت، عدل اسفندیاری، دکترامینی، یمین اسفندیاری، مهندس خسروهدایت پایزی، قهرمان، عباسی، عباس مسعودی، دکترمتین دفتری، بواغیان، لیقوانی، افشار، دکترملکی مکرم، شریعت زاده، اسدی، عامری، ایلخان ظفربختیاری، صفاامامی، معین زاده، سلطانی، عرب شیبانی، شهاب خسروانی، خوئیلر، باتمانقلیج امیرنصرت اسکندری، حاج آقارضارفیع، ناصری، علی وکیلی، صاحبد یوانی، ارباب گیو، زاده، احمدفرامرزی، ظفری، نواب، ناصرذوالفقاری، دکترمعظمی، خسروقشقائی، قوامی، ملکپور، جرجانی موسوی، برزین، دادور، فولادوند، غضنفری.
رئیس - مطابق نظامنامه جدیداکثریت نسبی است، آقای حاذقی و آقای کشاورز صدر با۴۴و ۴۳رای بسمت منشی انتخاب شده‌اند.
دکترعبده- تقاضای فوریت لایحه که آقای وزیردارائی دادندشده‌است.
رئیس – نسبت بلایحه‌ای که آقای وزیردارائی راجع ببرنامه دادند تقاضای فوریت شده‌است.
مکی- باید طبع وتوزیع شود -
- تصویب فوری لایحه برنامه
تصویب فوری لایحه برنامه
رئیس – تقاضای یک فوریت شده‌است قرائت میشودبعد راجع بیک فوریتش رای گرفته می‌شود وبکمیسیون می‌رود طبع وتوزیع ندارد. {بشرح ذیل قرائت شد}
- مجلس شورای ملی- طبق ماده واحده قانون اجرای مقررات کمیسیون برنامه سازمان برنامه بایستی برنامه عملی هفت ساله را در ظرف ۳ ماه بتصویب کمیسیون برساند ولی چون کار شناسانی که مامور کمک در تهیه پیشنهادات مربوطه بوده اندطبق پیمان منعقده گزارش نهائی خود را قبل از پایان تیر ماه ۱۳۲۸ نخواهند داد تنظیم برنامه عملی قبل از وصول گزارش مزبور خاصه در مدت کوتاهی اساسا ممکن و قطعی نخواهد بود وچون تشریفاتی که برای وضع وتصویب اساسنامه وآئین نامه‌ها و ومقررات مالی واستخدامی و بودجه وغیره درقانون برنامه پیش بینی شده‌است باعث تعویق کارخواهدگردید ونظر باینکه قاطبه مردم انتظاردارند لااقل یک قسمت ازعملیات برنامه هرچه زودترشروع وبا سرعت پیشرفت نماید، بنابراین ماده واحده زیرباقید یک فوریت پیشنهاد می‌گردد:
- ماده واحده- بدولت اجازه داده می‌شود عملیاتی را که سازمان برنامه در ظرف یکسال از تاریخ تصویب این قانون مفید وبتدریج قابل اجرا میداند درحدود اعتبارات قانونی مصوب برای سالهای ۱۳۲۷و۱۳۲۸تصویب نموده واجازه اجرای آنرا به سازمان بدهد و در پایان سال گزارش این عملیات را بضمیمه برنامه عملی سالهای بعدکه توسط سازمان تهیه شده باشدبکمیسیون برنامه مجلس شورایملی برای تصویب بفرستد.
- تبصره- برای تسریع درانجام عملیات موضوع این ماده سازمان برنامه مجاز خواهدبود اساسنامه وآئین نامه‌های مالی واستخدامی وبودجه خود رابترتیبی که برای حسن انجام کارلازم تشخیص شودبدون رعایت تبصره ۳ ماده واحده ۲۶بهمن ۱۳۲۷تهیه وپس ازتصویب شورای عالی برنامه به طورآزمایش بموقع اجراگذارد- نخست وزیر محمدساعد- وزیر دارائی گلشائیان.
ملک مدنی- بنده اگر بنام مخالف اینجاصحبت می‌کنم برای یک تذکراتی هست که می‌خواهم بدهم وجزراه مخافت طریق دیگری نداشت باین جهة بنام مخالف عرایضی می‌کنم والااصولا بابرنامه موافقم بنده اگرروی برنامه صحبت می‌کنم برای تاخیروتعویقی است که دراجرای برنامه تاکنون شده ومردم انتظار دارند که هرچه زودتر اینموضوع برنامه ۷ساله که الان مدتها است مورد بحث می‌باشد قدمهای اساسی برداشته شود (صحیح است) هر روز اشخاص دسته دسته اذربایجانی، غربی، خراسانی میایند به مامراجعه می‌کنند وانتظار دارندکه کاربرای انها فراهم شود (نورالدین امامی - گرسنه وبیچاره‌ها)ومن نمی دانم که اساسا چه اقدامی برای این کار شده‌است اگر اشکالاتی بوده‌است این را می‌بایست همان روز اول تهیه کنند بردارند بیاورندحالا لایحه ان را اورده‌اند مجلس دولت، همه برای پیشرفت کار برنامه کاملا مساعد است و مخالف هم ندارد بنده اعتراض دارم به این روشی که تاکنون عمل شده اگر دراینده هم بخواهد به این سستی وکندی هیئت برنامه کار کند به نظر بنده مفید واقع نمی‌شود هیئت برنامه باید بنشیند از جنبه تئوری خارج شود وجنبه عمل به خودش بگیرد یکی از این مسائلی که لازم است این است که راههای کشور باید اسفالته بشودراههای که در مملکت واگر شروع به اسفالته کردن کشور بکنند این کارگرهای بیکار که هر روز درخانه ماراگرفته اندوکارمیخواهند مشغول کارمیشوند، موضوع دیگری که ضرورت دارد به عقیده بنده توجه به امور کشاورزی است این مطلب را درشورای عالی کشاورزی ان روزی که اقایان نماینده گان تشریف داشتند عرض کردم حالا هم عرض می‌کنم چون حالا خوشبختانه معلوم شدکه مسئول در برابر مجلس در موضوع برنامه کیست برای اینکه جناب اقای گلشائیان وزیر دارائی این لایحه را امضاء کرده‌اند مسئول رسمی دربرابر مجلس هستند واین کار صحیحی هم بوده برای اینکه این کار برنامه باید معلوم شود چه کسی مسئول ان است دربرابر مجلس پول که گرفته می‌شود وخرج می‌شود ماباید بفهمیم که اگر تخلفی شد و کاری نشد معلوم بشود که ما باید از چه کسی سوال وپرسش کنیم وحالا معلوم شد که مسئول وزارت دارایی است ویک قسمت مهمی سر و کارشان باجناب اقای گلشائیان است (صحیح است) البته این هیئتی که برای برنامه انتخاب شده‌اند انصافا اشخاص شایسته‌ای هستند بنده این راباید عرض کنم این تشریفاتی که دائما در رادیو و روزنامه‌ها می‌شنویم باید کم کنند ومثل جاهایی دیگر همانطوری که نیات اعلیحضرت همایونی جنبه عملی به خودش مییگیرد عملی بشود
موضوع دیگر هم این بود اشاره‌ای به یک تبصره‌ای شد که گویا خیال می‌کنم از طرف یکی از اقایان بود خاطرم نیست که پیشنهادشد باید هیات برنامه از مستخدمین فعلی برای سازمانش استفاده بکند همین طور سر بسته گفته شد وحدس می‌زنم که شاید مربوط به این تبصره‌ای که فرموده‌اند باشد قصد وزارت دارایی این بوده‌است که دستشان باز باشد که دو مرتبه استخدام جدید به عمل بیاورد بنده اینجا عرض می‌کنم که مصلحت کشور نیز یک مرد مصلحی هستید میایید در کمیسیون بودجه قوانین ومصوبات را میگذرانید وسختی می‌کنید ترفیع مستخدم رتبه ۵ و۶ را در سال ۲۷و ۲۸ نمی‌دهید دیگر نباید استخدام جدید کنید این عمل شما برخلاف مصلحت ومخالف استعداد وبنیه مالی کشور است شما این همه مستخدم دارید اگر مستخدم فنی می‌خواهید مجلس رای داد که شما مجاز هستید اشخاص فنی استخدام کنید و اگر مستخدم اداری می‌خواهید به نظر من استخدام جدید صلاح نیست بنده خواستم این مطلب را به طور تذکر عرض کنم امید وارم که هیات سازمان برنامه شورای عالی و همینطور هیات نظارش را که لابدلایحه ان را میاورید وخودوزارت دارایی یک قدمهای بردارند که ما از ۵ روز دیگر ۱۰ روز دیگر ببینم که کار شروع شده و گزارش هم در رادیو داده شود که اسفالت فلان جاده شروع شده ومشغول اسفالت هستند این اذربایجانیهای بیچاره‌ای که دائما در خانه اقایان را می‌گیرند همین طور غربیها خراسانیها وجنوبیها ویا سایر نقاط این اشخاص بروند کار کنند، مردم از بیکاری ستوه امده‌اند وبرنامه باید قدم اولش این باشد که کاربرای مردم فراهم کند واین کارگرهای که بازوی قوی دارند مشغول کار شوند. ریئس- آقای رضوی موافقید؟ بفرمائید. رضوی- تنها امیدکشوربه این است که هرچه زودتربرنامه شروع به فعالیت کند(صحیح است) ویک راه حلی ویک علاجی برای بدبختی‌های مردم مملکت فراهم کند (صحیح است) اگرچه هنوزایهام در اطراف برنامه زیاداست ونمیدانم که برنامه کی شروع خواهدشد وبچه صورت شروع خواهدگردید ولی درهرحال چون دوای منحصراست ازاین جهة تمام مردم کشورچشم براهندکه هرچه زودترشروع بشود مفیدتر به حال مملکت است بااین جهت بنده خواستم خدمت اقایان عرض کنم که موافقت بفرمائید که فوریت لایحه تصویب بشود.
رئیس - رای گرفته میشودبفوریت این لایحه اقایانی که موافقند قیام بفرمایید (اکثر برخاستند)تصویب شد بکمیسیون برنامه ارجاع می‌شود، اقای وزیر کشور بفرمایید
تصویب دو فوریت لایحه اصلاحی سنا
۶-تصویب دو فوریت لایحه اصلاحی سنا
وزیر کشور- چون قریبافرمان همایونی راجه به انتخابات مجلس سنا از طرف اعلیحضرت همایونشاهنشاهی شرف صدور خواهد یافت. یک مختصر اصلاحی لازم است درنظامنامه اجرای انتخاب مجلس سنا که باید بعمل بیایند، موضوعی بعرض اقایان خواهد رسید یکی راجع بشرکت سایر ایرانیان که مذهب اسلام ندارند (صحیح است)ودر موقعی که لایحه مربوط بان مطرح بوداین قسمت از قلم افتاده بود و نظر اقایان هست که تمام ملا ایران در مقابل قانون مساوی هستند از اینجهه این لایحه تقدیم می‌شود در ان لایحه‌ای که راجع بانتخابات تقدیم گشته بود برای تهران در نظر گرفتندکه در دفعه اول ۵برابر انتخاب می‌شوند یعنی مثلا کاندیدتهران که ۱۵نفر هستند یعنی عده سناتورها۱۵نفر هستند کاندیدهائی که اسم می‌نویسند ۷۵ نفر باشند این کار در عمل اشکالی پیداکرده‌است از این جهه تقاضا کردم این لایحه‌ای که بقیه دو فوریت تقدیم می‌شود بکمیسیون برود و امیدوارم که مورد تصویب واقع بشود لایحه دیگری که تقدیم می‌کنم و فوریت ندارد و بکمیسیون خواهد رفت راجع بمرحوم دادوراست که برای و راهش یک مقرری قرار گذاشته شود.
دهقان - راجع بشرکت زنان در انتخابات هم اقای وزیر کشور اقدام بفرمائید (همهمه نمایندگان)
رئیس - قرائت می‌شود.(بشرح ذیل قرائت شد)
- ریاست مجلس شورایملی، چون قریبا فرمان همایونی راجع بانتخابات مجلس سنا از طرف اعلیحضرت همایون شاهنشاهی شرف صدور خواهد یافت ومختصر اصلاحاتی در قانون اجازه اجرای نظامنامه انتخابات مجلس سنا ضرورت حاصل کرده‌است ماده واحده زیر را با قید دو فوریت تقدیم وتصویب ان را تقاضا دارد.
- ماده واحده-اصلاحات ذیل نسبت بقانون اجازه اجرای نظامنامه انتخابات مجلس سنا بعمل میایند.
- ۱-ایرانیان زردشتی، کلیمی ومسیحی مذهب نیز از حق انتخابات مجلس سنا استفاده می‌نمایند.
- 2- کلمه ۵برابر مذکوره درماده ۱۶ نظامنامه انتخابات مجلس سنا راجع بمنتخبین تهران بدو برابر تبدیل واصلاح می‌شود
- ۳-در انتخابات درجه اول کسانی که واجد شرایط انتخاب شدن هستند ملزم نخواهند بود از شغل دولتی یاملی خود استعفا دهندولی چنانچه در درجه دوم انتخاب شوند درصورت قبول نمایندگی استعفااز شغل قبلی اجباری است، نخست وزیر محمد ساعد وزیر کشور دکتر اقبال،
رئیس - بر طبق آئین نامه جدید این لایحه دو فوری است باید طبع ونشر بشود اگر هر دو فوریت تصویب شد برای طبع و نشر می‌رود وبعد از آنکه توزیع شد بعد از۲۴ ساعت در مجلس مطرح می‌شود والبته آقایان توجه داشته باشند فعلا فوریت اول مطرح است آقای دکتر متین دفتری راجع به فوریت اول صحبتی دارید؟
دکتر متین دفتری- راجع به خود ماده عرض دارم.
رئیس - آقای دهقان موافقید؟
دهقان- بنده راجع باصول موضوع عرض دارم.
رئیس - آقای حاذقی؟
حاذقی- موافقم.
رئیس - آقای عباس مسعودی.
عباس مسعودی- راجع به اصول موضوع.
رئیس - آقای دکتر ملکی.
دکتر ملکی- بنده هم راجع باصول موضوع.
رئیس - آقای امامی خوئی.
امامی- بنده هم در اصول موضوع.
رئیس - آقای امیر تیمور در فوریت فرمایشی دارید؟ بفرمائید.
امیر تیمور- بنده یادآوری می‌کنم وقتی که لایحه مجلس سنا در مجلس شورای ملی مطرح شد بنده به عرض آقایان نمایندگان محترم رسانیدم که این لایحه چون کمال اهمیت را دارد در تصویب آن عجله نکنید و بگذارید بطور عادی لایحه آن از تصویب مجلس شورایملی بگذرد تا در اطراف لایحه ملاحظات لازمه بعمل بیاید بعرض بنده آقایان توجه نکردند و در قدم اول مواجه با یک اشکالی شدند که آقای وزیر کشور اکنون اصلاح آنرا تقدیم مجلس می‌کنند باعتقاد بنده این لایحه سنا که مجلس تصویب کرده مشکلات بسیاری دارد غیر از موضوع انتخاب تهران که به او اشاره فرمودند راجع به انتخاب ولایات هم اشکالات زیادی هست (صحیح است) حالا که در مقام اصلاح لایحه بر آمده‌اند من ازجناب آقای وزیر کشور هم تقاضا می‌کنم موافقت بفرمائید که یک اصلاحات اساسی در لایحه بعمل بیآید و اگر بطور ناقص یک قسمت بخصوصی که اصلاح بعمل بیاید و باقی باشد در عمل باز هم دچار اشکال می‌شوید.
رئیس - رای گرفته می‌شود بفوریت اول لایحه اصلاحی آقایانی که موافقند قیام نمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. فوریت دوم مطرح است آقای کشاورز صدر.
کشاورز صدر- موافقم.
رئیس - آقای اردلان موافقید؟
اردلان- مخالفم.
رئیس - بفرمائید.
اردلان- بنده تقاضا می‌کنم که نسبت بفوریت دوم موافقت نفرمائید و برود بکمیسیون این موضوع بحث شود بنده موقعی که این لایحه مطرح بود مخالفت کردم ولی چون مخالفت با کفایت مذاکرات بود مقام محترم ریاست مجلس شورایملی ببنده اجازه نفرمودند که توضیحات خودم را عرض کنم ولی دو سه کلمه عرض کردم که قرائت استخراج آراءشهر تهران تنها ۸ ماه ۹ ماه مطابق حساب بنده طول خواهد کشید برای اینکه حداقل رای دهنده را ۴۰ هزار نفر بگیریم ضرب در ۷۵ می‌شود ۳ میلیون اسم باید قرائت شود آقای رئیس فرمودند این در اصل ماده‌است شما صحبت نکنید و قسمت دوم هم موضوع انتخابات بود که ماکردها نماینده نداشتیم و بنده عرض کردم که این برود در کمیسیون ودر آنجا مطرح بکنیم و قسمت کردستان را یکنفر نماینده سنا اختصاصا برایش قائل بشویم چون ما کردها این اندازه‌ها حق داشتیم که مستقیما در مجلس سنا یکنفر نماینده داشته باشیم و این ایرادرا الان ما بهش برخوردیم اجازه نفرمودند مذاکرات بشود و حالا عیب این کار را مابهش برخوردیم ایراد سوم بنده راجع بمستخدمین دولت بود که بتوانند عضو مجلس سنا بشوند همینطور در صورت مجلس حاضر است باز من خواستم عنوان بکنم فرمودند که در کلیات نمی‌توانید صحبت بکنید و فقط راجع بکفایت مذاکرات حق دارید صحبت کنید. اینست که بنده از آقایان نمایندگان محترم اجازه می‌خواهم برای آنکه آئین نامه مجلس اگر که ما امروز در این موضوع رای بدهیم بنده عرضی نداشتم ولی مطابق آئین نامه جدید مجلس این نباید برود وطبع شود و در جلسه دیگر هم رای گرفته بشود که در جلسه بعد مطرح شود در صورتی که هیئت رئیسه چیزهای دیگری را در دستور قرار داده اگر برود بکمیسیون مقارن خواهد شد با همان نظری که جناب آقای وزیر کشور دارند من هم می‌روم آنجا وراجع به کارت انتخابات که در تمام دنیا معمول است که کاندیدها را می‌نویسند ودر مقابلش یک علامتی می‌گذارند که هر کس که مایل باشد یک علامت ضرب در بگذارد. یک اصلاح اساسی در این کار بکنند بنده کاملا موافقم که هر چه زودتر این مجلس سنا تشکیل شود ولی این اشکالات اساسی درش هست همان منظورشان هم تامین می‌شود می‌رود بکمیسیون و می‌نشینیم آنجا هماطور که برای جلسه بعد این طبع می‌شود و می‌آید آن گزارش کمیسیون طبع می‌شود و منظور تامین خواهد شد این بود عرائض بنده ولی حالا آقایان هر طور که میل دارید تصویب کنید.
رئیس - آقای وزیر کشور فرمایشی دارید؟ بفرمائید.
وزیر کشور- عرض کنم که آقای اردلان معلوم می‌شود که قانونی که تصویب شدآئین نامه را مطالعه نفرموده‌اند اولا این تعداد آراء آنقدر که می‌فرمایند نخواهد شد برای اینکه تمام اشخاص با سواد باید بیایند رای بدهند و اینقدر زیاد نخواهد شد برای تامین نظر حضرتعالی از ۷۵ اسمی که بنا بود بنویسند از این جهت برای تهران تقلیل دادیم به دو برابر که نزدیک ۳۰ نفر می‌شود ثانیا که کاندیدها اینقدرها زیاد نیست کاته گوری و دسته‌های مخصوصی که می‌توانند انتخاب شوند از این جهت باعث نگرانی نیست رابعا اینکه فرمودید راجع بکردستان بنده خیلی باعث تاسفم شد اظهارات آقا برای آنکه بنده اینجا تذکر دادم که تمام فارس وبالا وپائین نمی‌شناسم همه ایرانی هستند بیایند رای بدهند و انتخاب بکنند خواهش می‌کنم که تفکیک نفرمائید و بگذارید انتخاب بشوند واین اختلافاتی که بعضیها می‌خواهند ازش سوء استفاده بکنند از بین برود. (صحیح است).
- قرائت نامه اقای نخست وزیر و طرح نمایندگان مربوط بقانون کار و تصویب اینکه با دو فوریت جزو دستور باشد
۷- قرائت نامه اقای نخست وزیر و طرح نمایندگان مربوط بقانون کار و تصویب اینکه با دو فوریت جزو دستور باشد
رئیس - رای گرفته می‌شود بفوریت دوم آقایانی که موافقند قیام کنند(اکثر برخاستند)تصویب شد برای طبع و توزیع فرستاده می‌شود اقای نخست وزیر تقاضا کرده‌اند که قانون کار جز و دستور قرار گیرد(صحیح است)مراسله ایشان قرائت می‌شود. بشرح زیر قرائت شد)
- ریاست محترم مجلس شورای ملی بطوریکه خاطر عالی مستحضر است ومراتب نیز طی نامه شماره ۳۷۱۵ر۳۵۸ر۲۸۵مورخ۱۲ ر۲ر۲۸از طرف وزارت امورخارجه برای اطلاع مجلس شورای ملی تائید شده دولت ایران تنها دولتی است که فاقد قوانین اجتماعی بوده وتعهداتی راکه در کنفرانسهای بین المللی نموده تاکنون باتصویب قوانین مربوطه تائید ننموده‌است بعلاوه اصلاحات امور اجتماعی وبرقراری عدالت طبقاتیکه پیوسته مورد نظر اعلیحضرت همایونی ودولت ونمایندگان محترم است ایجاب می‌کند که هر چه زوتر قوانین اجتماعی بتصویب برسد ودر مرحله اول قانون کار مورد توجه وعلاقه مخصوص دولت است که گزارش کمیسیون بازرگانی وپیشه وهنر ودادگستری مربوط به ان بمجلس شورای ملی رسیده وعده ئی از اقایان نمایندگان نیز تقاضا نموده‌اند که بفوریت ماده واحده باقید دوفوریت بمنظور ازمایش تصویب واجرا بشود با تائید پیشنهاد اقایان نمایندگان دولت نیزتقاضا دارد مقرر فرمایند لایحه مزبوردردستورجلسه یکشنبه ۸خردادماه قرار گیرد –نخست وزیر محمد ساعد.
حائری زاده- موقعش گذشته عطف بماسبق که نمیشودکرد.
رئیس –ماده واحده پیشنهادی اقایان هم قرائت می‌شود.(بشرح زیر قرائت شد) ساحت مقدس مجلس شورای ملی اقایان نمایندگان محترم مستحضر هستند که در مردادماه ۱۳۲۷دولت لایحه راجع بروابط کارگر و کارفرما و سایر مقررات مربوط بکارگران کارفرمایان رابمجلس شورای ملیس تقدیم نمودکه پس ازششماه اینک گزارش ان تحت ۲۱ ماده و۱۵ تبصره از طرف کمیسیون پیشه وهنر وبازرگانی تقدیم گردیده وجزودستور است حاجت بشرح نیست که لایحه فوق ازلوایح مهم است وبادرنظر گرفتن وضعیت عمومی جهانی مقتضی است هرچه زوتر لایحه فوق ازلوایح مهم است وبادرنظر گرفتن وضعیت کنونی کشوروهمچنین وضعیت عمومی جهانی مقتضی است هرچه زوتر لایحه نامبرده تصویب ودولت مکلف بااجرای ان گردد از طرف دیگر اقایان نمایندگان استحضاردارند که لوایح متعددی درجزء دستور مجلس شورای ملی است که هر یک بسهم خود حائز اهمیت است وتصور نمی‌رود مجلس شورای ملی فرصت کافی جهت بحث در یکایک موادوتبصره‌های پیشنهادی گزارش تقدیمی کمیسیون راداشته باشدوبدین لحاظ راه حلی که بنظر می‌رسد این است که بدولت اجازه داده می‌شود مواد مندرجه در گزارش کمیسیون را که پس از مطالعات دقت کافی وباحضور دولت تهیه گردیده بموقع اجرا گذرانده ودرضمن عمل چنانچه نواقصی مشاهده نمود بعدا لایحه تکمیل شده رابمجلس شورای ملی تقدیم دارد اینک بمنظور فوق طرح زیر رابقیه دوفوریت تقدیم ودرخواست تصویب انرا مینمائیم:
- ماده واحده –دولت مکلف است گزارش شماره ۴ر۱مورخه ۱۱ر۱۲ر۱۳۲۷کمیسیون پیشه وهنر وبازرگانی وکمیسیون داد گستری مربوط بکارگران وکارفرمایان راکه مشتمل بر ۲۱مادهو۱۵تبصره‌است بموقع اجرا گذارده وائین نامه‌های مربوط بگزارش فوق راهر چه زوتر بتصویب کمیسیونهای مقرر در ان برساند.
اسامی آقایان امضاءکنندگان:اردلان-اخوان اسلامی، موسوی، دکترفلسفی، ملک پور، ابوالقاسم امینی، کامل ماکوئی، لاهوتی، قوامی، نیک پور، محمودمحمود، عرب شیببانی، کهبد، اسدی، دکترامینی، عباس نراقی، شهاب خسروانی، خسروهدایت، قهرمان علی وکیلی، احمد دهقان، محمد علی مسعودی، دولتشاهی، وثوق، دکتر شفق، شریف زاده، لیقوانی، عباسی، ازاد، فاضلی، دکتر عبده، بهبهانی، نبوی.
ملک مدنی-اخطارنظامنامه دارم.
رئیس - برطبق ائین نامه اگر دولت یاسی نفر از نمایندگان تقاضا کردچیزی در دستور مقدم باشدبسته بتصویب مجلس است باید قبلا رای گرفته که جزو دستوربشودوبعد وارد می‌شویم در فوریت.
ملک مدنی-مطابق ائین نامه جدیدگمان می‌کنم طرح پیشنهادی دیگرلزومی نداشته باشد طرح شودزیرا ائین نامه پیش بینی نکرده که دیگر طرحی تهیه شود.
رئیس - حالا بنده می‌خواهم رای بگیرم که جزو دستور بشود یانه؟بعد بحث کنیم؟ برای در دستور گذاشتن این لایحه تقاضا رای از مجلس می‌شود. اقایانی که موافقندتصویب شد. دوفوریت تقاضا شده‌است. دو فوریت اگر تصویب شود بتز برتی طبع ونشر فرستاده می‌شود برای اینکه خود قانون کار مطرح بشودنامه اقای نخست وزیر اینست که بادوفوریت مطرح شود.
دکتر عبده-اجازه می‌دهیم؟
دکتر معظمی –بنده اخطار داشتم.
رئیس - ما روی این نامه اقای نخست وزیر رای می‌گیریم.
دکتر عبده-بنده یک توضیحی داشتم.
رئیس - فوریت اول مطرح است، اقای دکتر معظمی موافقید؟
دکترمعظمی- بلی.
رئیس - اقای دکتر عبده موافقید.
دکتر عبده-موافقم.
رئیس - اقای حاذقی موافقید؟
حاذقی-موافقم.
رئیس –اقای ملک مدنی مخالفیم؟ بفرمائید.
ملک مدنی-بنده مخالفتم ازدو جنبه‌است. یکی اینکه طبق آئین نامه ئی که اخیرا از تصویب مجلس هم گذشته، تغییر دستور مجلس بعقیده بنده موردی ندارد واین یک چیزی است که اولین باری است که ما می‌خواهیم دستور مجلس را که مطابق آئین نامه رؤسای کمیسیونها و جناب آقای رئیس معین می‌کنند تغییردهیم واین کاری است که تا به حال دو دفعه کرده‌اند اگر مجوزی دارد که حرفی ندارم ولی بنظر بنده جناب آقای تقی زاده هم چنین نظری داشتند که این مورد ندارد اما در اصل موضوع قانون کار یک قانون فوق العاده مؤثری است که در تمام شئون اجتماعی این کشور تاخیر زیادی دارد همه هم موافقیم که باید یک قانون کاری بگذرد و اساسا مطابق اصول کلی برای کارگر و کارفرما یک قواعدی باشد در اصلش بنده موافقم اما مخالف هم هستم که ما یک ماده واحده بگذاریم که مصوبات کمیسیون بازرگانی و پیشه و هنر را بموقع اجرا بگذاریم این قانون کار آقا موادی است که باید در مجلس مطرح شود و نمایندگان هر کدام نظریات خودشانرا اظهار کنند و یک چیزی که مناسب با اوضاع دنیا و با کشور ما باشد ما از مجلس بگذرانیم (صحیح است) من چه میدانم کمیسیون پیشه و هنر چه کار کرده چه اشخاصی نشسته‌اند آنجا و چه صحبتهائی کرده‌اند الان یکی از موضوعاتی که در این لایحه هست که مورد ایراد است و بنده بسهم خود با آن مخالفم و آن موضوع تعیین صندوق تعاون است، الان آمده‌اند اینجا ۲ درصد از کارگر و۴ درصد از کارفرما می‌گیرند ویک وجه فوق العاده می‌شود تا کنون معمول این بود که بشرکت بیمه می‌دادند. شرکت بیمه اینجا یک شرکت رسمی است و معتبر و ما اگر یک پول فوق العاده از کارگر و کارفرما می‌گیریم باید یک جائی باشد که مکورد اطمینان و اعتماد باشد و یک قواعد ودستورات کلی برای او وضع شده باشد مضافا به اینکه اساسا این پول را به یک صندوق تعاون درست کردن با اوضاع و احوالی که خود ما میدانیم هنوز اصول کارگری و اصول کارفرمائی کشور ما و وزارت کار ما هنوز نتیجه صحیحی نگرفته و هر روز تغییر وتبدیلی درش پیدا می‌شود بنده موافق نیستم که این پول گرفته شود و بصندوق تعاون داده شود و از شرکت بیمه که یک شرکتی است که تا کنون وظائف خودش را به خوبی انجام داده‌است دوباره عرض می‌کنم اگر ایرادی به شرکت بیمه دارید اگر تذکراتی دارید اصلاحاتی دارید اساسا در همین قانون متذکر بشوید این پولی که گرفته بشود داده شود بشرکت بیمه ویک صندوق علیحده درست نکنند وچیزیکه بیشتر مورد ایراد بنده‌است همین قسمت است حالا اگرقسمتهای دیگرش راهم بنده نظریاتی داشته باشم عرض می‌کنم دراصل لایحه هم من موافق هستم ولی بااینکه پول درصندوق تعاون که خارج شرکت بیمه می‌باشد بماند موافق نیستم اگر ایراد دارید شرکت بیمه وظائفش را خوب انجام نمی‌دهد ممکن است بازیک حق نظارتی بدهیم که دراین صندوق پولیکه از کارگر وکارفرما گرفته می‌شود برای بیمه کارگر وکارفرما گرفته می‌شود برای بیمه کارگر نظارت کند یک چیزی که اصولی باشد این یک وجه فوق العاده ئی می‌شود بعلاوه نباید مااصول کار رامتزلزل کنیم صندوق تعاون راکه کنترل وکی نظارت می‌کند مگر مانمیدیدیم که این صندوقهای تعاون خصوصی چقدر زیروروشده‌است انجا طوری نیست که مورد اطمینان واعتماد کامل باشد ولی این یک شرکتی است مطمئن که قانون انهم از مجلس گذشته خودش هم درجاهای دیگری بیمه کرده این شرکت که اگریک وقتی یک خسارتی بهش وارد شود می‌تواند خودش این خسارت راجبران کند بنده نهایت علاقه مندی رادارم که این قانون بگذرد ومخالفتی هم ندارم ومعتقدم که اصلش بگذرد ولی معتقد نیستم که خبر کمیسیون پیشه وهنر راما رای بدهیم ودر مجلس مطرح نشود زیرا نظریات اصلاحی نمایندگانیکه در مجلس هستند ضرورت دارد که در مواد این لایحه بحث شود ما الان لایحه مهمی هم در دستور نداریم مال ائین نامه‌است که هنوز حاضر نشده‌است وبنده به این جهت با فوریتش مخالفم وموافق هم نیستم که اجازه بدهیم که مصوبات کمیسیون پیشه وهنر بموقع اجرا گذارده شود این نقص را ما باید مرتفع کنیم واگر هم میخواهیمن باید مثل کمیسیون عدلیه این کارابکنیم این یک چیز تازه ایست که ما تصویب کنیم که لایحه کمیسیون پیشه وهنر را مجلس بدون اینکه بحث وشور شود تصویب می‌کند. باتمانقلیج-اینجا باید رویش شور شود.
رئیس - اقای عدل.
وزیر مشاور(اقای عدل)-تصور می‌کنم که با موضوع تصویب قانون کار اقایان هیچکدام مخالفتی ندارند(صحیح است) و فقط اینجا آقای ملک مدنی اشاره کردند به ماده ۱۶ قانون کار راجع به بیمه کارگران در این مورد خود دولت هم تا اندازه‌ای موافق است با نظر آقای ملک مدنی وبنده از طرف آقای نخست وزیر ماموریت داشتم که تقاضا کنم ماده ۱۶ این طرحی که هست دوباره برگردد بکمیسیون و در کمیسیون یک تجدید نظری بشود و بعد از تجدید نظر بدهند طوری که تصویب شد بموقع اجرا گذاشته شود دیگر که اشکالی نیست.
یمین اسفندیاری- بفرمائید که نظر مخالفی هم هست راجع باین موضوع مخالفین هم هستند که چنانچه اگر نوبت بنده برسد عرض می‌کنم.
وزیر مشاور- عرض کردم که ماده ۱۶ از این طرح مجزا شود برگردد به کمیسیون و بعد هر طور تصویب شد اجرا شود.
رئیس - آقای یمین راجع به همین صندوق تعاون است؟
یمین- بله.
رئیس –خوب ان موکول بوقتی است که طبع ونشر شده باشد اقای دکتر معظمی موافقید؟فوریت مطرح است نه اصل لایحه.
دکتر معظمی-بنده جزءموافقین اسم نوشته‌ام وکاملا هم علاقمند باینکه قانون کاری زوتر درمجلس تصویب شود برای انکه یکی از مراحل اجتماعی است که فاقد قانون است وحتما بایستی که این روابط مبنای قانونی داشته باشد ولی بنده نمیدانم باچه چیزی موافقت می‌کنم؟برای اینکه اقای نخست وزیر نامه‌ای نوشته‌اند که این لایحه مطرح شود ودر عین حال نظر اقایان نمایندگان را تایید کرده‌اند که اگر ان لایحه مطرح شود بنده موافقم بنابراین بنده عقیده دارم که اصل خود لایحه را مطرح بفرمائید (احسنت) بفوریت لایحه هم رای می‌دهم چون فوریت مطرح شده وبعد هم اقایان ایراداتی دارند.
ندارد و فوریت اول وفوریت دومش معلوم نیست جزء دستور قرارداده‌ایم در صورتیکه منظور اقایانی که پیشنهاد کرده‌اند این است که لایحه کار که طبع وتوزیع شده‌است جزءدستور قراربگیردوما امدیم این پیشنهاد را کردیم که گزارش کمیسیون پیشه وهنر را باستناد ماده ۱۳۹برایش تقاضای دو فوریت کردیم یعنی چه؟یعنی اگر دوفوریتش را مجلس رای داد چون قبلا طبع وتوزیع شده‌است فورا در مجلس طرح خواهد شد در صورتیکه مطابق همین نظامنامه طرحی که اقایان پیشنهاد کردند اگر فوریتش هم تصویب شدباباید برود تا ۲۴ساعت دیگر طبع وتوزیع شود در صورتیکه اگرباین پیشنهاد من رای داده شود گزارش همین حالا مطرح خواهد شد.
رئیس –این صحیح است ولی چون مجلس به تقاضای اقای نخست وزیر رای داده بواسطه تقاضای اقای نخست وزیر این مطرح خواهد شد و۵نفر را هم که اقا میفرمائید امضاءکرده‌اند در صورتی است که فوریت خود لایحه درج نشده باشد(دکتر-معظمی فوریت در لایحه نیست)از طرح واز گزارش نخست وزیر هم معلوم است اما دو فوریت اگر الان فوریت دوم تصویب نشود بایک فوریت می‌رود به کمیسیون واگر تصویب شود طبع ونشر میشودو۲۴ساعت دیگر مطرح می‌شود. اقای اردلان.
اردلان-اقای دکتر معظمی جناب عالی توجه بفرمایید مطابق ماده ۱۳۹نظامنامه مایک عده‌ای بیش ار سی نفر از نمایندگان مجلس طرحی به قید دو فوریت تقدیم مجلس کرده‌ایم این کجایش خلاف نظامنامه‌است همین را باید مطرح بفرمایند فوریت اولش وفوریت دومش تصویب شود رئیس دولت هم این طرح را تایید کرده بنابراین این کاملا برطبق نظامنامه‌است وتاییدش هم بنده دلیل دارم وخدمت اقایان عرض می‌کنم اولا بعضی از اقایان اضهار فرموده‌اند که این گزارش راندیده‌اند این گزارش در ۱۷اسفند ۱۳۲۷چاپ وتوزیع شده حالا اگر اقایان این را ملاحظه نفرموده‌اند این تفصیر کمیسیون نیست کمیسیون پیشه وهنر وبازرگانی گزارش خودش را در اسفند ۲۷تقدیم کرده‌است واما چرا ما طرح را بقید دو فوریت برای این تقدیم کردیم که در مجمع عمومی کار که عنقریب در ژنو تشکیل می‌شود ما می‌خواهیم اگر از نماینده دولت ایران سوال بکنند که شما قانون کار دارید یاندارید مثل همیشه سرافکنده نباشیم وبگوئیم که بلی قانون کار ما هم از تصویب مجلس شورایملی گذشته‌است این علت اصلی بود که ماراواداشت بیائیم تقاضای دو فوریت بکنیم متاسفانه اقایانی که خودشان اعتراض می‌کنند حاضر نیستند که استدلال مارا گوش کنند الان اقای دکتر معظمی توجه نمیفرمایندتقاضای دو فوریت را ما دراینجا کردیم که در مجمع عمومی کار که چند روز دیگر تشکیل می‌شود ونماینده دولت ایران هم شرکت می‌کنند تمام ملل دنیا قانون کار دارند ما نداریم وما خواستیم این زحمتی را که در عرض یکسال کشیده‌ایم در این موقع تصویبش کرده باشیم (کشاورز صدر-اگر به پیشنهاد مارای بدهید گزارش کمیسیون الان مطرح می‌شود) اجازه بفرمایید اینکه اقایان میگویند الان مطرح می‌شود این قانون دز حدود سی ویک ماده دارد و۱۵،۱۶تببصره (کشاورز صدر-هیچ اشکالی ندارد) ما نظرمان این بود که ازلحاظ فوریت این قانون اجازه بدهیم بدولت که اجرا بشود ودولت هم موافق است منتهایش بایک اصلاحی که جناب اقای عدل می‌فرمایند در ماده ۱۶ و وقتی که ماده برگردد بکمیسیون اصلاح می‌شود این است که بنده از اقایان نمایندگان محترم تقاضا می‌کنم که بافوریت ان موافقت بفرمایند بعد این طرح اقایان نمایندگان میرودطبع وتوزیع می‌شود ودر جلسه بعد در کلیاتش اگر اقایان نظری داشته باشند بنده بنام مخبر کمیسیون توضیحات کافی خواهم داد فعلا تقاضای فوریت می‌کنم.
دکتر عبده-بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم اجازه بدهید توضیح بدهم.
رئیس - برطبق چه ماده‌ای؟
دکترعبده-برطبق ماده ۱۳۹چون این یک موضوعی است که بایدروشن بشود.
رئیس –بفرمایید.
دکتر عبده-اجازه بفرمایید، بنده استدعا می‌کنم از نمایندگان محترم که توجه کنند مادوماده داریم در نظامنامه یکی ماده ۸۰ائین نامه ویکی ماده ۱۳۹که در اینمورد قابل اجرا است موردی که نشر داریم اینست که یک طرحی تهیه شده از طرف نمایندگان…
رئیس - اقای دکتر توضیح را مختصر بدهید می‌خواهیم رای گیری کنیم.
دکتر عبده- بسیارخوب مختصری عرض می‌کنم یک طرحی تهیه شده‌است از طرف عده‌ای ازنمایندگان مبنی برتصویب مصوبات کمیسیون پیشه هنر وبیش از سی نفر این طرح را امضاءکرده‌اند بموجب ماده ۱۳۹ائین نامه تقاضای دو فوری بودن در حکم تغییر دستور است یعنی چه؟یعنی اگر یک طرحی را بخواهند فورا مطرح شود باید برطبق ماده ۸۰ائین نامه حداقل سی نفر امضا کنند. دراین مورد خوشبختانه این عمل شده یعنی طرحی که تقاضای دو فوریتش شده‌است بامضای بییش از سی نفر رسیده‌است وچون این طرح بامضای بیش از سی نفر رسیده وبموجب ماده ۱۳۹هم تقاضای دو فوری بودن در حکم تقاضای تغییر دستور است یعنی بامضای ۳۰نفر باید برسد واین کار هم شه بناباین ماده ۸۰انجام شده وممکن است قطع نظر از تقاضای دولت مجلس رای بدهد که این طرح جزءدستور قراربگیرد وبنا براین با این مقدمه بنده می‌خواستم عرض کنم که اقایان رای بدهند فوریت طرحی که بیش از سی نفر از اقایان امضاءکرده‌اند. دکتر اعتبار –جناب اقای رئیس استدعا می‌کنم خود جنابعالی یک توضیحی بدهید که مطلب روشن بشود برای اینکه بااین توضیحات ضد ونقیض من الان نمیدانم که چه مطرح است وبچه چیز باید رای بدهیم.
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۸-قرائت اسامی غائبین جلسه قبل:
رئیس - الان عرض می‌کنم به تقاضای اقای نخست وریر این ماده واحده بقید دو فوریت جزء دستور قرار می‌گیرد و اقای عدل هم این تقاضا را کرده‌اند واگر بخواهیم عین گزارش در مجلس مطرح بشود باید نمادینده دولت اقای دل تقاضا بکنند والا با این ۵امضا نمی‌شود واین وارد نیست برای اینکه می‌نویسد اگر قید فوریت نشده باشد در رای هم اقایان ازادند که رای بدهند و بدو فوریت ندهند رای گرفته می‌شود بفوریت دوم اقایانی که بافوریت دوم موافقند قیام بفرمایند (اکثربرخاستند) ۴۷ نفر رای دادند و تصویب شد بنا براین برای طبع و نشر فرستاده می‌شود که بعد در مجلس نطرح شود حالا بر طبق دستور گزارش مربوط بمقرارت هواپیمائی کشوری جزء دستوراست الان این گزارش مربوط بمقررات هواپیمائی کشوری جزء دستور است الان این گزارش مطرح است اقای حائری زاده (جمعی از نمایندگان –تشریف ندارند)در لایحه یکنفر مخالف بیشتر روی لوحه اسم ننوشته اقای حائری زاده هم که نیستند بنابراین باید رای گرفته شود بشور در مواد چون ۱۹ماده‌است ولی چون عده برای رای کافی نیست اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.(اسامی غائبین رئز سه شنبه ۱۰خرداد)
غائبین با اجازه-اقایان:ملک مدنی. مهندس رضوی. حسن اکبر. دکتر راجی. جواد گنجه‌ای. منصف. دکتر مجتهدی. نیکپور. فاضلی اسدی. حائری زاده. ضیاء ابراهیمی. علی بهبهانی. مکی. خسروهدایت. سزاوار. فولادوند. افخمی.
غائبین بی اجازه-اقایان:محمد حسین قشقائی. بیات. اشتیانی زاده. ارباب. عزیز زنگنه. تولیت. سلطانی. اورنک. محمد ذولفقاری. اقاخانبختیار. ابوالقاسم بهبهانی. عباس نراقی. دکتر طبا. علی اقبال. عبدالرحمن فرامرزی. قوامی رضوی. حسین وکیل. صدرزاده. ناصری بهار. شریعت زاده. مسعود ثابتی. اسلامی. دکترشفق. شهاب خسروانی. دکتر مصباح زاده. تقی زاده. یمین اسفندیاری. گلبادی. عباس اسکندری. امامی اهری. نواب. هراتی. امین. باتمانقلیج. خسرو قشقائی. اردشیر شادلو. مشایخی. دیرامده با اجازه اقای خوئیلر.
اسامی غائبین جلسه یکشنبه۸ خرداد- اقایان:مهندس رضوی. حسن اکبر. ضیاء ابراهیمی. دکترطبا. صدر زاده. جوادگنجه‌ای نیکپور. فاضلی. غائبین بی اجازه-اقایان:اردشیر شادلو. اورنگ. ذوالفاری. اقاخان بختیار ابوالقاسم بهبهانی. عباس نراقی. علی اقبال. عبدالرحمن فرامرزی بهار. مسعود ثابتی. دکتر مصباح زاده. دکتر مجتهدی. گلبادی. عباس اسکندری.
دیر امده‌ها با اجازه-اقایان:دکتر بقائی. اشتیانی زاده. دکتر راجی. وثوق. رضا رفیع منصف. سزاوار. خسرو هدایت. ابوالحسن رضوی. علی اکبر ملکی. سلمان اسدی.
دیر امدگان بی اجازه –اقایان:محمد حسین قشقائی. مهدی ارباب. عزیز زنگنه. سلطانعلماء ناصری. ایلخان. دکتر شفق. شهاب خسروانی. تقی زاده نواب هراتی. حبیب الله امین. احمد فرامرزی. خسرو قشقائی.
رئیس - این اجازه توضیحی هم ندارد فقط همین است که قرائت می‌شود وتوضیح در اطراف ان هم این است که یکی بگوید من اجازه داشته‌ام.
حاذقی –باید این صورت را بخوانند تا خلق الله بدانند که چه کسی علاقه بکار مجلس ندارد سزاوار-تنها شما علاقه مند نیستید.
مسعود ثابتی –اقای رئیس چون اقای حاذقی میگویند خلق الله بدانند بنده می‌خواستم عرض کنم خلق اللله بدانند که من اجازه داشته‌ام.
معتمد دماوندی- اقای رئیس اقای ملک الشعراهم مرخصی دارند و با اجازه هستند.
سزاوار –بنده هم مرخصی دارم ودرجلسه حاضر می‌شوم.
یمین اسفندیاری-اگر عذر موجه داشتند چطور می‌شود.
رئیس - اینها که بی اجازه نوشته شده‌است هر وقت گزارشش در کمیسون تصویب شد ودر مجلس هم تصویب شد اصلاح می‌شود.
شریعت زاده- اقای رئیس اجازه میفرمائید؟
رئیس - بفرمایید.
شریعت زاده- اینجا دو مرتبه بنده غائب ویا دیر امده بدون اجازه نوشته می‌شود وهمه کس بدانند که کی با علاقه انجام وظیفه می‌کند وکی نمی‌کند اگر باین منظور است ضرورت دارد اشخاصی که اعتراض دارند یا خودشان را مجاز معرفی می‌کنند توضیح بدهند (صحیح است)زیراکه این صحیح نیست که باین منظور یعنی بمنظور معرفی اشخاص یکیشان هم خود بنده هستم که مریض هستم واز جنابعالی اقای رئیس اجازه خواستم وکمیسیون هم تصویب کرد بنابراین جنابعالی هم متوجه باشید که نباید باین زودی برای خلق الله اشخاص را خاطی معرفی کنید.
اتمام شور اول لایحه هواپیمائی و ختم جلسه
۹- اتمام شور اول لایحه هواپیمائی و ختم جلسه.
رئیس - اقایان توجه بفرمایید کمیسیون که هر روز تشکیل نمی‌شود تااین مرخصی هر روز بکمیسیون برود وتصویب بشود ولی وقتی کمیسیون تصویب کردوگزارش داد در صورت مجلس بعد اصلاح می‌شود اما حالا عده‌ای که غائب بودن ذکر می‌شود در اینجا حالا هم اعلام رای می‌شود راجع بشور در مواد (پس ازچند لحظه عده برای را ی کافی شد)رای می‌گرفتیم بشور درمواد لایحه هواپیمائی اقایانی که موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند)تصویب شد ماده اول قرائت می‌شود(بشرح زیرقرائت می‌شود)
- ماده ۱-منظوراز هواپیما که در این قانون ذکر می‌شود وسیله نقلیه‌است که بتوانند به هوا صعود نموده یادر ان سیر نمایند.
رئیس - اقای حاذقی-
حاذقی- بنده موافقم اگر کسی مخالف است توضیح می‌دهم.
دکتر بقائی – اقای رئیس همهمه بود ما نشنیدیم این ماده را دوباره قرائت بفرمائید.
رئیس - ماده۱قرائت می‌شود (بشرح سابق قرائت شد)آقای کشاورز صدر مخالفیم؟
کشاورزصدر-پس ماده دوم قرائت می‌شود (دکتر عبده –رای بگیرید بماده اول) شوراول است رای ندارداقای دکتر ماده دوم قرائت می‌شود.
- ماده ۲-این قانون مربوط به هواپیمائی کشوری است شامل هواپیمائی نظامی وهواپیمائی متعلق بدولت که منحصرا برای خدمات عمومی بکار می‌روند نمی‌باشد.
رئیس - اقای امیر تیموری.
امیر تیمور-اینجا نوشته این قانون مربوط بهواپیمای کشوری است وشامل هواپیماهای نظامی نمی‌باشد بنده کمال موافقت رادارم که شامل هواپیماهای نظامی نمی‌باشد اما اینکه اینجا نوشته شده که شامل هواپیمای متعلق بدولت هم نخواهد بود این را بنده نمیدانم دلیلش چیست زیرا که هواپیمای نظامی نیست وانهم از هواپیماهای کشوری است وباید مشمول قانون بشود.
رئیس - اقای مخبر.
مهندس خسرو هدایت(مخبر کمیسیون راه)-اینجا قید شده‌است که هواپیمای دولتی که برای خدمات معین بکار می‌رود دولت یک هواپیماهائی دارد که ممکن است برای امور گمرکی باشد برای امور مرزی باشد که در اینصورت البته از این مقررات معاف است بنابراین این مقصود ازان هواپیماهائی است که برای کارهای معینی است مثل امورگمرکی وکارهای دیگر البته اگر دولت هواپیمائی داشته باشد که برای حمل ونقل باشد شامل این مقررات خواهد بود.
رئیس - اقای ارباب.
ارباب-اقای خسرو هدایت توضیحاتی را که بنده می‌خواستم بدهم دادند.
رئیس - ماده سوم قرائت می‌شود.
- ماده۳-دولت حق حاکمیت مطلق وانحصاری در فضای بالای خاک کشور وبالای ابهای ساحلی انرا دارا می‌باشد. نمایندگان. مخالفی نیست.
رئیس - ماده چهارم قرائت می‌شود.
- ماده ۴- برای ایجاد وتوسعه هواپیمائی کشوری دولت مکلف است. الف-هواپیمائی کشوری رابمنظور تامین نیازمندیهای حمل ونقل داخلی وخارجی مسافر بار ومحمولات پستی تشویق نموده توسعه دهد. ب-خطوط هوائی داخلی را بنحوی که نقاط مختلفه کشور بتواند از فوائد ان بهره مند گرددتنظیم کند. ج-بموسسات هواپیمائی داخلی مساعدت نماید تا سرویس‌های هوائی مورد نیاز کشور را بطریق غیر انحصاری تاسیس ودایر کند. د-بمنظور بسط وتقویت روابط اجتماعی واقتصادی ایران باسایرکشورهای جهان ارتباط هوائی رابراساس معامله متقابله برقرار نموده وتوسعه دهد.
رئیس - اقای کشاورزصدر(کشاورز صدر موافقم)اقای امیر تیمور.
امیر تیمور-درماده ۴ که دولت را برای اجرای مقرراتی مکلف می‌سازد باعتقاد بنده بیک نکته اساسی توجه نشده باید در انجا دولت مکلف می‌شود که در نقاط لازمه کشور میدانهای هواپیمائی هم ایجاد کند ومیدانهای هواپیمائی چون در اینجا ذکری نشده لازم دانستم تذکر بدهم که بدون تاسیس میدانهای هواپیمائی منظور ومقصودی که ما از موسسات هوائی داریم نمی‌توانیم انجام بدهیم.
رئیس - اقای مخبر
مخبر- در ماده ۵ پیش بینی شده.
رئیس - اقای کشاورز صدر.
کشاورز صدر – جناب اقای امیر تیمور فرمایشاتی کردند که جنبه مخالفت نداشته وبعقیده بنده یکی از مسائلی که موثر در اور حیاتی کشور بشمار می‌رود موضوع ارتباط ووسائل حمل ونقل ومسافر است که بعقیده بنده این یکی از لوایح مفید است واین ماده بخصوص دولت را مکلف کرده‌است که برای تشویق هواپیمائی ومسافرین وکه باین وسیله حمل ونقل می‌شود تضویف بکند وتسهیل بکند واین یکی ار کارهای خیلی مفید است که درکارهای مملکت موثر است وفرمایشی که جناب اقای تیمور فرمودند بعقیده بنده قابل حل است برای این که وقتی مطرح شد یک پیشنهادی بفرمایند.
رئیس - اقای مخبر توضیح دادند که درماده پیش بینی شده حالا درماده ۴ پیشنهادی رسیده‌است که قرائت می‌شود و وقتی که لایحه بکمیسیون می‌رود پیشنهادات هم همینطور باید بکمیسیون برود پیشنهاد ماده ۴ مال اقای امامی اهری است که قرائت می‌شود.
- بندب- در ماده ۴ فرودگاههابقدر لزوم تاسیس نماید بنحوی که نقاط مختلف کشور بتوانند از خطوط هوائی بهره مند شوند.
مخبر –در ماده ۵ هست.
رئیس - ماده ۵ قرائت می‌شود.
- ماده۵-برای اجرای این قانون اداره مستقلی بنام اداره کل هواپیمائی کشوری در وزارت راه تاسیس میشودواداره امور ان بعهده رئیس کلی خواهد بود که دارای سما معاونت وزارت راه می‌باشد وباتصویب هیئت وزیران بفرمان همایونی برای مدت سه سال منصوب می‌گردد وپس از انقضاء مدت مزبور از انتصاب اوبنحو فوق قابل تجدید می‌باشد اداره مزبور درانجام وظایف خود از نظر مالی واستخدامی واداری طبق مقررات مربوطه مستقلا اقدام می‌نماید وسازمان ان بموجب تصویبنامه هیئت وزیران تعیین می‌شود وظایف عمده اداره مزبور بقرار زیر می‌باشد:
- الف- ایجاد فرودگاههای وتاسیس وبکار انداختن دستگاههای هوا شناسی ودستگاههای مخابراتی رادوئی وتلگرافی وتلفونی که مخصوص تنظیم رفت امد هواپیماها وتامین بی خطر ی پرواز انها می‌باشد وبطور کلی هر نوع مساعدتی که بمنظور پیشرفت هواپیمائی کشور وتامین بی خطری پرواز لازم می‌باشد.
- ب- نظارت در فعالیت هواپیمائی کشوری طبق مقررات هواپیمائی بمنظورجلوگیری از وقوع مخاطرات ورقابت‌های مضره بین متصدیان حمل ونقل هوائی وحفظ مصالح عمومی.
- ج- تربیت متخصصین فنی هواپیائی کشوری بوسایل مقتضی.
- د- تشویق صنایع مربوط بهواپیمائی کشوری.
- ه- مطالعات وتفحصات علمی وفنی در مسائل مربوط بهواپیمائی کشوری.
- و- تهیه طرح موافقت ناه و قراردادهای هواپیمائی با دول خارجه که طبق مقررات بوسیله دولت تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود وشرکت در کنفرانس‌ها وسازمانهای هواپیمائی بین اللملی با تصویب هئیت وزیران.
رئیس - اقای امیر تیمور.
امیر تیمور - در اینجا نوشته شده رئیس که برای اداره هواپیمائی تعیین خواهد شد در وزارت راه سما معاونت وزارت راه را خواهدداشت معاونین وزارتخانها عموما در مواقع لازم می‌توانند در جلسات هیئت دولت هم شرکت کنند در اینجا باید توضیح داده شود که رئیس اداره هواپیمائی که سمت معاونت وزارت راه را هم باو اعطا خواهند کرد ایا ازاین حق هم برخوردار خواهد بود ومی‌تواند در جلسات هیئت دولت حاضر شود یانه واینها را بنده نمیدانم که چه صورتی پیدا می‌کند این یک موضوع است که خواستم در این باب توضیح داده شود ومطلب روشن باشد موضوع دیگر می‌نویسد از نظر مالی واداری واستخدامی طبق مقررات مربوطه مستقلا اقدام می‌نماید اگر این اداره از بودجه کشور اداره می‌شود باید بودجه انهم در موقع خودش بیاید بکمیسیون بودجه (صحیح است)نه اینکه ا این عبارت اینطور استفاده شود که بعدها اگر بودجه‌ای داشته باشد بودجه اش نیاید بکمیسیون اگر از بودجه دولت می‌خواهد اداره شود باید حتما بیاید بکمیسیون بودجه وتحت مقررات عمومی قرار بگیرد نه اینکه از این عبارت مستقل طوری استفاده شود که بودجه اش بیاید ضمنا اینجا یک بند دیگر هم نوشته شده که تشویق صنایع مربوط بهواپیمائی کشوری این را هم بنده نفهمیدم صنایع هواپیمائی کشوری چیست اگر ممکن است توضیح بفرمایئد.
رئیس - آقای علی وکیلی.
علی وکیلی- اولا اینکه در قسمت هواپیمائی کشوری فرمودند این تقریبا در دنیا امروز بقدری اهمیت پیدا کرده که وزارتخانه شده‌است واینجا اداره اش تاسیس می‌شود اینجا که نوشته‌اند معاونت وزیر را دارد در تمام مراحل رسمی باید حاضر شود وتوضیحات بدهد روز بروز هم در توسعه‌است ودر قسمت دوم بودجه اش البته انهم جزو محاسبات عمومی است ولی مستقل خواهد بود ودیگر ماننند یک وزارتخانه نیست که بمشکلاتی برخورد ودر قسمت دیگر که اقای امیر تیمور توضیح خواسته بودند تشویق صنادیه مربوط به هواپیمائی از قبیل کارخانه‌های هواپیما سازی وتعمیرات ویدک سازیها باید اقدام کند وتمام اینها مربوط بصنایع هواپیما سازی است
رئیس - اقای وزیر کشور.
اقای وزیر کشور - در جواب اقای تیمور که فرمودند ایا می‌تواند در جلسات هیئت دولت شرکت کند یا نه؟ خواستم باستحضارشان برسانم که هر کارمند دولتی می‌تواند بنا بامر نخست وریر در جلسات هیئات دولت شرکت کند چه معاون باشد چه نباشد.
رئیس - پیشنهاد رسیده قرائت شود. پیشنهاد اقای امامی اهری بشرح زیر قرائت می‌شود)
- بند ب از ماده پنج- نظارت در فعالیت هواپیمائی کشوری طبق مقررات این قانون وتعهدات بین الملی بمنظور جلوگیری ازوقوع مخاطرات وحفظ مصالح عمومی
- بند –و-از ماده ۵- تهیه طرح موافقت نامه وقراردادهای هواپیمائی بادول خارجه مطابق اصل معامله متقابله…. (الخ مطابق عبارت گزارش کمیسیون)
رئیس - برای این ماده هم کسی اجازه نخواسته فقط پیشنهاد اقای امامی اهری است که قرائت می‌شود.(پیشنهاد اقای امامی اهری بشرح زیر قرائت می‌شود)
- ماده۶-هواپیمائی ایرانی با رعایت قوانین ومقررات این قانون در پرواز بر فراز ایران ازاد می‌باشد.
رئیس - ماده ۷قرائت شود:
- ماده ۷-هواپیمای خارجی می‌تواند با رعایت قوانین ومقررات کشور بر فراز ایران پرواز نماید یا در ایران فرود اید ومسافر وبار ومحمولات پستی یا یکی ازانها را پیاده ویا قبول نماید مشروط براینکه قبلا اجازه دولت ایران را تحصیل نموده باشد یا بموجب قراردادی اجازه داده شده باشد دولت متبوع ان هواپیما همین حقوق را برای هواپیمای ایرانی شناخته باشد.
رئیس - اقای دماوندی.
معتمد دماوندی-ممکن است که در مملکت بعضی بعضی نقاط باشد که پرواز از فراز انها ممنوع باشد این نقص در ماده ۶و۷هر دو هست هم برای هواپیماهای داخلی وهم برای هوا پیمای خارجی
دکتر عبده-در ماده ۹هست.
کشاورز صدر –راجع به این موضوع یک عرض مختصری دارم.
رئیس –بفرمایئد.
کشاورزصدر-دراینجا نوشته‌است هواپیماهای خارجی می‌تواند با رعایت مقررات کشور بنظر بنده بکشور ایران باید باشد و این جمله هم اضافه شود ومعاهداتی که هست.
رئیس - باید پیشنهاد بدهید. اقای امامی اهری ماده ۷ را اینطور تقاضا کرده‌اند اصلاح شود.(پیشنهاد اقای امامی اهری بشرح زیر قرائت شد)
- ماده۷- هواپیماهای خارجی می‌توانند با رعایت قوانین ومقررات کشور برفرازایران پرواز نماید یا در ایران فرود اید ومسافر وبارومحمولا پستی یا یکی از انها را پیاده ومحمولات پستی وبار بمقصد خارجه بوسیله شرکتهای داخلی هواپیمائی قبول نماید مشروط براینکه (بقیه عین عبارت گزارش)
رئیس - پیشنهاد دیگر هم قرائت شد. پیشنهاد می‌کنم در ماده ۷بجای جمله قبلا اجازه دولت ایران را تحصیل نموده باشد نوشته شود. قبلا اجازه دولت ایران تحصیل شده باشد.
- ماده۸-هواپیمای خارجی نمی‌تواند بقصد حمل ونقل بازرگانی از یک نقطه کشور بیک نقطه دیگر ان مسافر وباز ومحمولات پستی یایکی از انها را حمل کند.
رئیس - اقای نبوی.
نبوی-درماده ۸ذکر شده که هواپیمای خارجی در داخل کشور نمی‌تواند حمل ونقل کند که این را می‌شود گفت تا حدی مخالف ماده ۷بنظر من اگر ذکر می‌شد مگر با اجازه دولت بهتر بود چون ممکن است یکوقتی مصلحت ایجاب کند که هواپیماهای خارجی بتواند در داخل مملکت حمل و نقل کنند بنابر این وقاتی که نوشته شده باشد با اجازه دولت منظور تامین می‌شود.
رئیس - اقای مخبر.
مخبر-(اقای خسروهدایت)- عرض کنم این قانون هواپیمائی کشوری که مطرح است با رعایت قوانین هواپیمائی کشوری در ممالک مختلفه چه در شرق وچه در نقاط غربی است وهمچنین با رعایت مقررات بین المللی هواپیمائی که شیکاگو تصویب شده و دولت ایران هم شرکت کرده و بارعایت بیخطری پرواز اساسا تنظیم شده این ماده ۸ که میگویند هواپیمای یک کشوری نمی‌تواند در درون کشور دیگری از نقطه‌ای به نقطه دیگری پرواز کند این مطابق مقررات بین المللی است که در شیکاگو تصویب شده‌است یعنی یک هواپیمای خارجی می‌تواند بار ومسافر داشته باشد وبتهران بیاید ولی وقتی بتهران امد دیگر حق ندارد از تهران مسافر وبار باصفهان ببرد ونیز می‌تواند قرارداد ببندد که باصفهان بیاید ولی از اصفهان دیگر نمی‌تواند بتهران بیاید رویهمرفته حمل ونقل مسافر و بار از یک نقطه به نقطه دیگر منحصر است بهواپیمای کشوری واینهم تطبیق می‌کند با مقرراتی که سایر دول هم پذیرفته‌اند.
رئیس - اقای رضوی.
رضوی شیرازی - هر کشوری اقایک وضعی دارد در شروع بیک اقدام جدیدی برای ان پیش امد علاوه برانهم تصور می‌کنم که اگر یک اختیار قدرتی برعهده اداره هواپیمائی کشور باشد رویهمرفته برای وضعیت مملکت ما متناسب است زیرا بعید نیست که مادر تشکیل دادن یک موسسات هوائی کافی است که بتواند تامین تمام قسمتهای حمل ونقل را بکند باین زودی توفیق نداشته باشیم از اینجهت اختیار دادن باداره هواپیمائی که او عند الضروره وعند اللزوم بتواند بهواپیماهای خارجی اجازه بدهد که انها در داخله حمل ونقل بکنند بعقیده بنده کار نامناسبی با وضعیت ما نخواهد بود با ینجهت من تصور می‌کنم بهتر است اجازه بفرمایید اینجمله بماده اضافه شود.
خسرو هدایت - هر چه دارید آقا پیشنهاد کنید.
رئیس- آقای سزاوار
سزاوار- بنده مخبرم می‌خواستم توضیح بدهم
رئیس- بفرمائید.
سزاوار- (مخبر کمیسیون دادگستری) همانطور که توضیح داده‌اند این ماده ۸ در شور دوم اینطور اصلاح خواهد شد که حمل و نقل بازرگانی، مسافر بار و محصولات پستی یا یکی از آن‌ها از نقطه‌ای به نقطه دیگر منحصر به هواپیماهای ایرانی خواهد بود. البته در شور دوم هم اصلاح خواهد شد.
رئیس- آقای دکتر عبده
دکتر عبده- بنده موافقم
رئیس- آقای علی وکیلی
علی وکیلی- موافقم
رئیس- آقای حاذقی
حاذقی- موافقم
رئیس- آقای دماوندی
معتمد دماوندی- در اینکه انحصار حمل و نقل بار و بازرگانی و مسافر از طریق هوا باید بخود کشور تخصیص داده شود شکی نیست ولی مخالفت بنده از این لحاظ است که یک انحصار کلی نشود و آن‌ها نتوانند راجع به بار و مسافر هر قدر دلشان بخواهد بگیرند دولت باید در نرخ بندی آن یک نظری داشته باشد.
رئیس- آقای دکتر عبده
دکتر عبده- عرض کنم که موافقت بنده با ماده ۸ که فقط به هواپیماهای کشوری اجازه می‌دهد که به قصد حمل و نقل بازرگانی از یک نقطه به نقطه دیگر کشور مسافرت کنند از لحاظ این نیست که این حق را به یک عده شرکتهای داخلی ما منحصر بکنیم موافقت بنده بیشتر از لحاظ شئون استقلال و حاکمیت ایران است. امروز در داخل کشورها معمولاً وسایل حمل و نقل در دست دولت‌ها است یا در دست اتباع دولت‌ها است همانطور که ما نمی‌توانیم فرض کنیم راه آهن ایران در دست یک شرکت خارجی باشد همانطور هم نمی‌توانیم اجازه بدهیم به شرکتهای خارجی که بیایند و مسافر از یک نقطه ایران به یک نقطه دیگر حمل کنند. بنابراین آنچه جایز است و قابل توجه‌است فقط استقلال و حاکمیت ایران است که ملازمه دارد به اختصاص دادن حمل و نقل در داخل ایران به دولت یا شرکتهای داخلی کشور، ولی این حق نبایستی به انحصار یک شرکتی باشد باید دولت مخصوصاً بعد از اجرای این قانون یک مقرراتی وضع کند به منظور تأمین و رفاه آسایش مردم و برای اینکه از حدود مقرراتی که وضع خواهد شد تجاوزی نشود یک مقررات جزائی هم در آخر این قانون تنظیم گشته‌است.
رئیس- پیشنهادی رسیده‌است قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای دکتر عبده به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم ماده ۸ به شرح زیر اصلاح شود:
«حمل و نقل بازرگانی مسافر و بار و محمولات پُستی یا یکی از آن‌ها از یک نقطه کشور به نقطه دیگر آن منحصر به هواپیماهای ایرانی می‌باشد.»
رئیس- ماده ۹ قرائت می‌شود.
ماده ۹- اداره کل هواپیمائی کشوری می‌تواند در مواردی که امنیت عمومی یا علل نظامی ایجاب می‌نماید با تصویب هیئت وزیران پرواز هواپیمای ایرانی یا خارجی را بر فراز قسمتی از خاک کشور ممنوع یا محدود یا مقید به شرائط خاص بنماید.
رئیس- مخالفی نیست؟
نبوی- بنده اجازه می‌خواهم
رئیس- بفرمائید
نبوی- عرض کنم در این ماده نوشته شده اداره هواپیمائی کشوری با تصویب هیئت دولت در مواقع معین پرواز بر فراز قسمتی یا از تمام خاک ایران را ممنوع خواهد کرد بنده خواستم عرض کنم بهتر می‌شد اگر می‌نوشتند که هیئت دولت ممنوع خواهد کرد، وقتی نوشتیم اداره هواپیمائی با تصویب هیئت دولت خود هیئت دولت ذکر شود سلیس تر است و بهتر.
خسرو هدایت - پیشنهاد بفرمائید.
نبوی- پیشنهاد خواهم کرد
رئیس- پیشنهاد را قرائت بفرمائید (فولادوند- ندارد) ماده ۱۰ قرائت شود.
ماده ۱۰- برای اینکه هواپیمائی به تابعیت ایرانی شناخته شود باید در دفتر ثبت هواپیماها که در اداره کل هواپیمائی کشوری نگاهداری می‌شود به ثبت برسد.
شرائط ثبت هواپیما به قرار زیر است.
الف- هواپیما در کشور دیگری به ثبت نرسیده باشد و در صورتی که قبلاً در ثبت کشور دیگری بوده از ثبت آن کشور خارج شده باشد.
ب- هواپیما به اتباع ایران اعم از شخصی یا شرکت متعلق باشد.
ج- اگر مالک هواپیما شرکتی است تمام سرمایه شرکت باید متعلق به اتباع ایران و اقامتگاه قانونی شرکت در ایران باشد و در شرکت هائی که سرمایه آن‌ها به صورت سهام با قطعات سهام متساوی القیمه در آمده سهام شرکت با اسم باشد پس از ثبت هواپیما گواهینامه ثبت و تابعیت ایرانی صادر می‌شود.
رئیس- آقای اردلان
اردلان- بنده می‌خواستم مخبر محترم توضیح بفرمایند که عوارضی هم از این بابت گرفته می‌شود یا خیر؟
خسرو هدایت- (مخبر کمیسیون راه) – یک لایحه مخصوصی هست از عوارض هواپیمائی که الآن هم در کمیسیون هست.
رئیس- پیشنهادها قرائت شود
(پیشنهاد آقای خسرو هدایت به شرح زیر قرائت شد)
در بند ج ماده ۱۰ در سطر آخر پس از کلمه «صادر» جمله (و علایم ثبت و تابعیت تعیین) افتاده‌است.
(پیشنهاد آقای ناصر ذوالفقاری به شرح زیر خوانده شد)
این‌جانب پیشنهاد می‌کنم که تبصره زیر به ماده ۱۰ قانون هواپیمائی کشوری اضافه شود:
در مورد فروش و انتقال سهام حق تقدم خرید با دولت خواهد بود در صورتی که بواسطه نبودن بورس سهام اختلافی مابین دولت و فروشنده نسبت به قمیت سهم حاصل شود نرخ قطعی سهام بوسیله کمیسیونی مرکب از رئیس دیوانعالی کشور و وزیر راه و رئیس اتاق بازرگانی و رئیس اداره هواپیمای و نماینده بانک ملی ایران بعمل خواهد آمد:
(پیشنهاد آقای حاذقی هم بشرح زیر قرائت گردید)
پیشنهاد در ماده ۱۰- بجای (به تابعیت ایرانی) (تابع ایران) نوشته شود.
رئیس- ماده ۱۱ قرائت می‌شود.
ماده ۱۱- هواپیمائی که به تابعیت ایرانی شناخته شده در صورتی که در کشور دیگری به ثبت برسد و یا مالک آن فوت کند یا تغییر تابعیت دهد و همچنین در صورتی که یکی از شرایط ثبت مندرج در ماده ۱۰ را فاقد شود گواهینامه ثبت و تابعیت آن از تاریخ وقوع یکی از علل فوق باطل می‌شود.
رئیس- پیشنهادها قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای مهندس خسرو هدایت قرائت شد)
پس از جمله فاقد شود جمله «ثبت هواپیما و همچنین» افتاده‌است پیشنهاد می‌شود این دو جمله اضافه شود.
رئیس- ماده ۱۲ قرائت می‌شود.
- ماده ۱۲- مرجع صدور هرگونه اجازه نامه (اجازه موقت) و پروانه و گواهینامه مربوط به هواپیمائی کشوری اداره کل هواپیمائی کشوری می‌باشد.
رئیس- پیشنهادی نرسیده ماده ۱۳ قرائت می‌شود.
- ماده ۱۳- اداره کل هواپیمائی کشوری می‌تواند در موارد مختلف از مقررات این قانون و آئین نامه‌های اجرائی آن که به تصویب هیئت وزیران رسیده باشد هرگونه اجازه نامه یا گواهینامه مربوط به امور هواپیمائی کشوری را لغو یا موقتاً توقیف نموده یا اختیارات مندرج در آنرا محدود سازد و همچنین در صورتی که دارنده پروانه بهره برداری هوائی با سایر پروانه‌های مربوط به امور هواپیمائی کشوری شرایطی را که برای تحصیل پروانه لازم بوده فاقد شود یا از انجام تعهداتی که به موجب مندرجات پروانه به عهده گرفته تخلف نماید اداره کل هواپیمائی کشوری می‌تواند بر حسب درجه اهمیت تخلف و تکرار آن پروانه او را لغو یا موقتاً توقیف نموده یا اختیارات مندرجه در آن را محدود سازد.
رئیس- پیشنهادها قرائت شود:
(پیشنهاد آقای امامی اهری قرائت شد)
به ماده ۱۳ این جمله اضافه شود.
مرجع شکایت از تصمیمات اداره کل هواپیمائی کشوری می‌تواند در مواردی که تشخیص دهد پرواز هواپیما محتمل خطر برای سرنشینان هواپیما یا اشخاص یا حیوانات روی زمین یا حدوث خسارتی برای اموال اعم از منقول و غیر منقول می‌باشد و یا موجب تخلف از مقررات این قانون یا آئین نامه‌های اجرائی آن می‌گردد پرواز آن را ممنوع سازد.
رئیس- پیشنهادی هم رسیده‌است که قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای امامی اهری بشرح زیر خوانده شد)
- ماده ۱۴- اداره کل هواپیمائی کشوری می‌تواند در مواردی که بوسیله کارشناس عالی مقامی که تخصص او گواهی رسمی شده باشد تشخیص دهد پرواز هواپیمائی محتمل خطر (الخ بقیه عبارت گزارش کمیسیون)
رئیس- ماده ۱۵ قرائت می‌شود.
- ماده ۱۵- برای اینکه شخصی (طبیعی یا حقوقی) بتواند در ایران به تصدی حمل و نقل بازرگانی هائی اشخاص یا اشیاء مبادرت نماید باید تبعه ایران بوده قبلاً پروانه بهره برداری هوائی تحصیل کرده باشد این پروانه در صورتی داده می‌شود که اداره کل هواپیمائی کشوری بهره برداری هائی تقاضا شده را منطبق با مصالح کشور و احتیاجات جامعه تشخیص دهد و اطمینان حاصل نماید که تقاضا کننده قادر به انجام نوع بهره برداری هوائی مورد تقاضای خود به طرز اطمینان بخش می‌باشد و در مورد شرکتهای هواپیمائی برای صدور بهره برداری هوائی علاوه بر جود شرایط فوق دارا بودن شرایط ثبت هواپیما مندرج در ماده ۱۰ الزامی است.
برای هر نوع پرواز بازرگانی دیگر و همچنین تأسیس و دایر نمودن آموزشگاه به منظور تعلیم و تربیت متخصصین فنی هواپیمائی شرایط مندرج در این ماده ضروری است ولی بجای پرواز بهره برداری هوائی اجازه قبلی اداره کل هواپیمائی کشوری کافی خواهد بود.
رئیس- پیشنهادی نرسیده‌است ماده ۱۶ قرائت می‌شود.
- ماده ۱۶- هر وقت اداره کل هواپیمائی کشوری برای ایجاد فرودگاه‌ها یا تأسیسات مربوط به هواپیمائی کشوری احتیاج به خریداری زمین یا ساختمان متعلق به دیگری پیدا کند می‌تواند به قیمت عادله روز و تعیین خبره مرضی الطرفین خریداری نماید و مالک مکلف به فروش خوادهد بود.
رئیس- پیشنهادها قرائت شود.
(پیشنهاد آقای موسوی به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱۶ به شرح زیر اصلاح شود:
اداره کل هواپیمائی کشوری مکلف خواهد بود هر وقت برای ایجاد فرودگاه‌ها یا تأسیسات مربوط به هواپیمائی کشوری احتیاج به زمین یا ساختمان متعلق به دیگری پیدا کند زمین یا ساختمان را به نرخ عادلانه روز و تعیین خبره مرضی الطرفین خریداری یا اجاره نماید مالک نیز مکلف به اجرا داده یا فروش به ترتیب بالا خواهد بود.
نبوی- در ماده ۱۶ عرضی دارم.
رئیس- بفرمائید
نبوی- عرض کنم در ماده ۱۶ قید شده‌است که اگر اداره هواپیمائی کشور به زمین یا ملکی احتیاج داشت با تصدیق خبره خرید در ضمن نیز ممکن است اختلاف پیدا شود راجع به ملک یا راجع به قیمت آن و مورد ابتلاء اداره هواپیمائی خواهد بود بنده خواستم از آقای مخبر تقاضا کنم که موافقت کنند که اگر چنین موردی پیش آمد مثل نظایر این کار به دادگاه شهرستان رجوع کنند واِلا ممکن است اختلاف نظر هر دو طرف را دچار زحمت کند. ممکن است اشکال کند که جریان امر در دادگاه بطول خواهد انجامید و موضوع از بین خواهد رفت و این حرف هم بجای خود صحیح است. بنده پیشنهاد کردم برای رفع این اشکال دادگاه در جلسه اداری خارج از نوبت رسیدگی کند و رأی هم قطعی باشد نظیر این مورد را در یک دو مورد دیگر هم داریم که منجمله در قانون توسعه معابر هست که هر کسی نخواست زمینش را بفروشد به دادگاه مراجعه می‌شود و دادگاه او را مکلف می‌کند که نظر دادگاه را اجرا نماید.
رئیس- آقای اردلان نظری دارید؟
اردلان- بله. این نظری را که آقای نبوی فرمودند بنده هم داشتم منتها نسبت به انجمن شهر ممکن است آقای مخبر به این نظر بنده توجه بفرمایند که در هر یکی از شهرهای ایران که فرودگاهی لازم شود ممکن است به انجمن شهر مراجعه بکنند این انجمن شهر ممکن است یک زمینی را به اختیار اداره هواپیمائی بگذارد در صورتی که بگوید حتماً من یک زمین معینی را می‌خواهم این ممکن است که موجب تعدی بشود و به اینجور اگر موافقت کرد و رضایت او فراهم شد که بهتر واِلا مجبور می‌شود.
سزاوار- البته ما یک قانون توسعه معابر داریم که زمین‌هائی که در شهرها برای توسعه معابر لازم است و یک مقرراتی هم دارد که قانونش هم از مجلس گذشته‌است و ما می‌توانیم در این مورد از همان قانون استفاده کنیم در مواردی که لازم باشد. ایجاد یک میدان هائی بشود برای هواپیما، اینرا هم از همان قانون توسعه معابر می‌توانند استفاده کنند از همان طریق استفاده کند.
رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت شود.
(پیشنهاد آقای نبوی بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم در ماده ۱۶ اضافه شود. در صورت اختلاف طرفین به دادگاه شهرستان مراجعه خواهند کرد که در جلسه خارج از نوبت اداری رفع اختلاف نمایند و نظریه دادگاه قطعی خواهد بود.
(پیشنهاد آقای دکتر معظمی بشرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم در ماده ۱۶ بعد از جمله به قیمت عادله روز اضافه شود قبل از تأسیس فرودگاه.
رئیس- ماده ۱۷ قرائت می‌شود.
اردلان- آقای رئیس بنده پیشنهادی کرده‌ام
(ماده ۱۷ بشرح زیر خوانده شد):
- ماده ۱۷- اداره کل هواپیمائی کشوری می‌تواند از املاک عمومی یا خصوصی اعم از اراضی و ساختمان‌ها برای برقرار کردن وسائل مربوط به تأمین بی خطری پرواز هواپیماها مجّاناً استفاده کند و حق عبور از آن اماکن را برای بکار انداختن و نگاهداری وسائل مزبور خواهد داشت مشروط بر اینکه مانع استفاده عادی از آن اماکن نشود.
چنانچه در نتیجه برقرار کردن یا بکار انداختن یا نگاهداری وسائل مذکور خسارتی وارد شود باید از طرف اداره کل هواپیمائی کشوری جبران گردد.
رئیس- آقای نبوی
نبوی- بنده درست منظور از این ماده را نفهمیدم و می‌خواهم استدعا کنم آقای مخبر توضیح بدهند که اداره هواپیمائی کشوری برای ایجاد وسائل بی خطری می‌تواند از منزل یا از ملک کسی استفاده کند، این چه‌جور استفاده‌ای است و چه عملی خواهد بود؟ یعنی در خانه مسکونی یک کسی ممکن است یک مؤسساتی ایجاد کند و بعد هم به صاحبخانه بگوید که تو اتاق‌هایت خراب نشده و می‌توانی زندگی کنی و اسبابی را در خانه او نصب کند این را استدعا می‌کنم توضیح بدهید که ما روشن بشویم.
خسرو هدایت- (مخبر کمیسیون) مقصود از این آقای نبوی اجازه برقراری یک تأسیساتی است که مربوط بی خطری پرواز می‌شود و این یک چیزهائی است که به‌هیچ‌وجه خسارتی برای صاحبت منزل یا صاحب زمین ندارد مثلاً فرض بفرمائید در پشت‌بام منزل یک کسی علامت گرد مدور بیرق ایران می می‌کشند که هواپیما با دیدن آن می‌تواند بفهمد اینجا نزدیک میدان فرودگاه‌است یا اینکه برای عبور سیمی از آن یک مقره‌ای به دیوار منزل او نصب می‌کنند به هر حال اینها یک مطالبی است که برای راهنمائی هواپیما در هوا لازم می‌شود و از لحاظ صاحب ملک و صاحب ساختمان قابل اهمیت نیست و حداکثر هم این است که یک مقره‌ای بگذارند تا سیم از آنجا عبور کند یا اینکه یک فلشی روی پشت بامش بکشند این منحصر به همین موارد است و در همه جای دنیا هم معمول است.
رئیس- ماده ۱۸ قرائت می‌شود.
- ماده ۱۸- دولت می‌تواند پیشنهاد اداره کل هواپیمائی کشوری با صدور تصویبنامه ایجاد هرگونه ساختمان یا مانع دیگری را در فاصله معینی از حدود یک فرودگاه یا تأسیسات مربوط به تأمین بی خطری پرواز هواپیماها ممنوع یا محدود سازد مگر در صورتی که ساختمان یا مانع مزبور موجد خطری به پرواز هواپیما نگردیده و مورد موافقت اداره کل هواپیمائی کشوری قرار گرفته باشد. چنانچه خسارتی مستقیماً و منحصراً در نتیجه این ممنوعیت یا محدودیت به کسی وارد گرد باید از طرف اداره کل هواپیمائی کشوری جبران شود در صورتی که ساختمان یا مانع دیگری که مطابق این ماده ممنوع یا محدود شده باشد در اطراف یک فرودگاه کشوری قبل از اجرای این قانون موجود بوده دولت می‌تواند مطابق ماده ۱۶ برای برداشتن یا محدود ساختن آن اقدام نماید.
رئیس- ماده ۱۹ قرائت می‌شود.
- ماده ۱۹ - متخلفین از مقررات مواد ۷ و ۸ و ۹ و ۱۰ و ۱۱ و ۱۵- این قانون از دو ماه حبس تأدیبی تا شش ماه و تأدیه ۲ هزار ریال تا ۲۰ هزار ریال محکوم خواهند شد مگر اینکه در قوانین دیگری برای عمل ارتکابی مجازات شدیدتری مقرر شده باشد که در این صورت به همان مجازات شدیدتر محکوم خواهد شد.
رئیس- آقای دکتر عبده
دکتر عبده- عرض می‌کنم مخالفت بنده با این ماده برای این نیست که اعتقاد داشته باشم متخلفین از این قانون نمی‌بایستی مجازات بشوند البته متخلفین از مواد ۷ و ۸ و ۹ و ۱۰ و ۱۱ و ۱۵ می‌بایستی مجازات بشوند منتهی با این ترتیبی که در این ماده تعیین شده یک اشکالاتی وارد است مثلاً ملاحظه می فرمائید در این ماده ۱۹ اشاره شده به ماده ۹ که تخلف از ماده ۹ این قانون مجازات است و حال آنکه ماده ۹ مربوط به عمل اداره کل هواپیمائی است و هیچ ارتباطی با اعمال مردم یا متصدیان حمل و نقل ندارد. با این ترتیب بنده خیال می‌کنم بهتر این است که دولت ماده ۱۹ را مسترد بکند و مقررات جزائی نسبت به تخلف از این وارد را پیش بینی بکند و به توسط کمیسیون دادگستری که الآن دارای اختیاراتی است این را بگذارند و با این ترتیب بنده تصور می‌کنم که از لحاظ تکنیک قضائی این بیشتر رعایت شده باشد.
سزاوار- (مخبر کمیسیون دادگستری)- اولاً این ماده ۱۲ حذف می‌شود و بجای ماده بیست قرار خواهد گرفت که در شور دوم اصلاح خواهد شد. بعلاوه در این قسمتی که آقای دکتر عبده توضیح دادند یک اشکالاتی و یک اشتباهاتی دارد بطوریکه فرمودند که عطف به ماده ۹ شده و یک اشتباهات دیگری هم هست که باید اصلاح شود در کمیسیون دادگستری و آقا هم تشریف می‌آورید مذاکره می‌کنیم و این لایحه اصلاح می‌شود.
اردلان- آقای رئیس بنده می‌خواستم عرض کنم در تمام مواد دو نکته بود که رعایت نشد بنده می‌خواستم چون شور اول است و به کمیسیون می‌رود مخبر محترم توجه بفرمایند یکی اینکه رابطه اداره هواپیمائی با اداره جوّشناسی است در هر جای دنیا که این اداره هواپیمائی هست دائره یا اداره‌ای هست که وضعیت هوا را متصل به اداره هواپیمائی اطلاع می‌دهد و حالا که می‌خواهند این را به تصویب مجلس برسانند بنظر بنده مقتضی است که این مطلب را هم برای شور دوم در نظر بگیرند اما مطلب دوم که به نظر بنده فراموش ده اگر یک سوانحی روی بدهد در حمل و نقل تکلیف آن هم روشن نشده‌است و معلوم نشده که اداره هواپیمائی چه رُلی را بازی می‌کند چون ممکن است حوادثی هم در هوا رخ بدهد این را هم خواهش می‌کنم روشن بفرمایند.
خسرو هدایت- درباره ماده ۵ روشن شده‌است.
رضوی شیرازی- در ماده اخیر بطور کلی یک اشاره‌ای به وضعیت ماده شده می‌خواستم بگویم که بنظر بنده یک نواقصی، یک ابهامائی دارد که در طرز تدوینش بطور کلی باید تجدید نظر بشود. مثلاً در پاره‌ای جاها یک وظائفی برای این اداره تعیین رده در حالیکه با یک مطالعه اجمالی معلوم می‌شود که یک چنین اختیاری و قدرتی که بتواند این کارها را انجام بدهد برای چنین اداره‌ای نیست. در همین ماده ۹ که اشاره شد می‌گوید هر وقت که امنیت عمومی یا علل نظامی ایجاب کند اداره هواپیمائی هواپیماها را نگذارد بر فراز نقطه‌ای حرکت کند، آیا تشخیص این علل چه ربطی دارد به اداره هواپیمائی این از آن مواردی است که البته دولت باید در نظر بگیرد و مثلاً به اداره هواپیمائی دستور بدهد به‌هیچ‌وجه من الوجوه اداره هواپیمائی صلاحیت تشخیص چنین مواردی را نخواهد داشت و همچنین یکی از مواردی که بنده در مجموع این قانون دیدم و یکی از آقایان نمایندگان محترم هم اشاره کرد ولی جواب کافی داده نشد. بنده تفاوت کلی بین هواپیماهای کشوری و هواپیماهای غیر نظامی را ندیدم برای اینکه فرض بفرمائید دولت هواپیمای پُستی دارد آیا این هواپیمای پُستی که در داخله کشور رفت و آمد می‌کند چه مانعی دارد که تابع همین مقررات باشد یا آئین نامه اش را هم این اداره بنویسد و هم چنین رسیدگی به کارهای گمرکی و امثال آن‌ها. به همین مناسبت بنده تصور می‌کنم که اگر هواپیماهای نظامی فقط استثناء بشود و هواپیماهای غیر نظامی اعم از دولتی و کشوری تمام تابع این نظامنامه و تحت نظر یک اداره باشند رویهمرفته می‌توان گفت کار بهتری انجام شده. اینها را برای تذکر عرض کردم که کمیسیون محترم در شور دوم یک تجدید نظری که قانون متناسب و باصطلاح ما صلاحیتی از برای شروع به این اقدام مهم پیدا بکنیم با یک مطالعه بیشتری تنظیم بکنند.
رئیس- پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای دکتر ملکی قراءت گردید)
پیشنهاد می‌کنم ماده ۱۹ به ماده ۲۰ تبدیل شود و ماده زیر بجای ماده ۱۹ گذاشته شود:
- ماده ۱۹- اداره کل هواپیمائی کشوری مکلف است که برای حمل بار و مسافر نرخ تعیین نماید. نرخ تعیینی نباید از نرخ متوسط بین‌المللی تجاوز نماید.
(پیشنهاد آقای صفوی بشرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم ماده زیر به لایحه هواپیمائی علاوه شود:
- ماده ۲۰- وزارت راه مکلف است بودجه اداره کل هواپیمائی کشوری را تنظیم و برای تصویب به مجلس شورای ملی تقدیم دارد.
(پیشنهاد آقای خسرو هدایت بشرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم ماده زیر که در لایحه دولت بوده و در کمیسیون هم به تصویب رسیده و در موقع طبع و توزیع از قلم افتاده به لایحه اضافه گردد.
ماده ۲۱- آئین نامه اجرائی این قانون شامل مقررات مربوط به پرواز هواپیماهای کشوری داخلی و خارجی – تأمین بی خطری پرواز هواپیماها- فرودگاه - ثبت و تابعیت هواپیماها - قابلیت پرواز هواپیماها- گواهینامه متخصصین هواپیمائی- مؤسسات مزبور به تعلیم و تربیت متخصصین فنی هواپیمائی کارخانه و تعمیرگاه‌های مربوط به هواپیمائی- حمل نقل هوائی- سوانح هواپیما- مخابرات هواپیمائی و موارد توقیف موقت یا لغو هرگونه اجازه نامه یا گواهی نامه یا پرواز صادره یا توقیف هواپیمای متخلف بوسیله اداره کل هواپیمائی کشوری تنظیم و پس از تصویب هیئت وزیران به‌موقع اجرا گذاشته خواهد شد.
(پیشنهاد آقای متین دفتری بشرح زیر قرائت گردید)
این مواد به گزارش کمیسیون راه راجعت به قانون هواپیمائی کشوری اضافه شود:
ماده ۲۰- هر کس به قصد ایجاد خطر برای هواپیما یا سرنشینان آن علامت هواپیمائی تقلبی بکار برد بنحوی که بتوان آنرا علامت حقیقی مخصوص هواپیمائی تلقی نمود و یا علامت هواپیمائی موجود را غیر قابل استفاده سازد یا مانعی در مقابل هواپیما ایجاد یا اطلاع غلط دهد یا هرگونه عملی به منظور ایجاد خطر برای هواپیما یا سرنشینان آن انجام بدهد به حبس تأدیبی از ۶ ماه تا سه سال محکوم خواهد شد و در صورتی که از عمل او قتل یا جرح واقع شود مرتکب به مجازاتی که به نفس جرم مقرر است محکوم خواهد گردید.
ماده ۲۱- هر کس عالماً هواپیمائی را که فاقد علایم ثبت و تابعیت بوده یا دارای علایم ثبت و تابعیت مجعول باشد براند و همچنین هر کس عالماً هواپیمائی را که بدون حق علامت تابعیت ایران به آن نصب شده در خارج از ایران براند به حبس تأدیبی از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.
ماده ۲۲- هر کس در مواردی که این قانون پرواز هواپیما بر فراز ایران مشروط به تحصیل اجازه قبلی از دولت ایران می‌باشد عمداً بدون داشتن اجازه هواپیمائی را بر فراز ایران براند و همچنین هر کس در مواردی که پرواز هواپیما طبق این قانون بر فراز قسمتی از خاک کشور ممنوع یا محدود یا مقید به شرایط خاصی می‌باشد عمداً هواپیما را بر فراز مناطق ممنوعه براند یا بدون رعایت محدودیت‌ها یا شرایط مقرر پرواز کند به جزای نقدی از دو هزار تا بیست هزار یال یا به حبس تأدیبی از دو ماه تا یک سال یا به هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
ماده ۲۳- هر کس با هواپیمای خارجی به قصد حمل نقل بازرگانی از یک نقطه کشور به یک نقطه دیگر آن مسافر و بار و محمولات پُستی یا یکی از آن‌ها را حمل کند به جزای نقدی از دو هزار تا بیست هزار ریال یا به حبس تأدیبی از هر ماه تا یک سال یا به هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
ماده ۲۴- هر کس بدون داشتن پروانه بهره برداری هوائی به تصدی حمل و نقل بازرگانی هوائی اشخاص یا اشیاء مبادرت ورزد و همچنین هر کس بدون داشتن اجازه از اداره کل هواپیمائی کشوری به هر نوعت پرواز بازرگانی دیگر یا تأسیس و دائر نمودن آموزشگاه به منظور تعلیم و تربیت متخصصین فنی هواپیمائی عمل نماید به جزای نقدی از یک هزار تا ده هزار ریال یا به حبس تأدیبی از دو ماه تا شش ماه یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
ماده ۲۵- مقررات جزائی ایران نسبت به جرائمی که داخل یک هواپیمای ایرانی در خارج از ایران ارتکاب شود اجرا می‌شود در صورتی که متهم در ایران دستگیر و برای تعقیب به کشور خارجی رد نشده یا در موردی که متهم به علت ارتکاب آن جرم به ایران مسترد شده باشد.
ماده ۲۶- روابط حقوقی بین اشخاصی که داخل یک هواپیما در پرواز بر فراز ایران وجود دارند در اموری که از لحاظ حاکمیت ارضی اصولاً مشمول قوانین محلی است به شرط معامله متقابله تابع قانون کشور متبوعه آن هواپیما می‌باشد ولی در مورد جنحه یا جنایتی که داخل یک هواپیما در پرواز بر فراز ایران ارتکاب شود در صورتی که جرم به نظم یا امنیت عمومی خلل وارد آورد یا مرتکب جرم یا مجنی علیه تبعه ایران بوده یا هواپیما بعد از وقوع جرم در ایران فرود آید محاکم ایران صلاحیت رسیدگی به جرم را دارا می‌باشند محکمه صلاحیت دار محکمه‌ای است که در حوزه آن هواپیما فرود آمده در موردی که متهم بلافاصله پس از فرود آمدن هواپیما تحت تعقیب در آمده باشد و محکمه محل دستگیری متهم است در موردی که متهم بعداً در ایران دستگیر شده باشد.
ماده ۲۷- در موردی که جنحه یا جنایتی داخل یک هواپیما که بر فراز ایران پرواز می‌کند یا داخل یک هواپیمای ایرانی در خارج از ایران ارتکاب شود فرمانده هواپیما مکلف است قبل از مداخله مأمورین صلاحیت دار تفتیشات و تحقیقات مقدماتی بعمل آورده و دلائل و مدارک جرم را جمع آوری و تأمین نماید و در صورت لزوم می‌تواند موقتاً مظنونین به ارتکاب جرم را توقیف کند. مسافرین و اعضای هیئت رانندگی را تفتیش و اشیائی را که ممکن است دلیل جرم بکار رود توقیف نماید. در مورد این ماده فرمانده هواپیما برای تفتیش جرم و تحقیقات مقدماتی از ضابطین دادگستری محسوب می‌شود و کلیه وظایفی را که به موجب فصل دوم قانون آئین دادرسی جزائی برای کمیسرهای شهربانی مقرر است عهده دار می‌باشد.
ماده ۲۸- در مورد ماده ۲۷ پس از فرود آمدن هواپیما فرمانده هواپیما باید گزارش کتبی راجع به موضوع جرم و اقدام‌ها مقدماتی که بعمل آورده‌است تنظیم و به اداره کل هواپیمائی کشوری ارسال دارد بعلاوه در صورتی که هواپیما در ایران فرود آید فرمانده هواپیما مکلف است فوراً وقوع جرم و نتیجه تفتیشات و تحقیقات و اقداماتی را که بعمل آورده به دادستان شهرستانی که در حوزه او هواپیما فرود آمده اطلاع داده متهم یا مظنون را با دلائل و مدارک جرم به دادستان یا بازپرس تعلیم و از مداخله خودداری کند مگر اینکه تعلیمات یا مأموریتی از طرف دادستان یا بازپرس به او رجوع شود.
و در موردی که هواپیمای ایرانی بعد از وقوع جرم در خارج از ایران فرود آید فرمانده هواپیما باید مراتب را به اطلاع قونسول ایران که در حوزه او هواپیما فرود آمده رسانیده و از او کسب تکلیف کند.
ماده ۲۹- تخلف از مقررات آئین نامه اجراء احکام این قانون موجب کیفرهائی است که حداکثر آن نباید از ده هزار ریال جزای نقدی و دو ماه حبس تأدیبی تجاوز نماید. میزان مجازات هر یک از انواع تخلفات در آئین نامه که به تصویب هیئت وزیران رسیده باشد خواهد شد.
ماده ۳۰- تخلف از مقررات این قانون در محکمه صالحه به قید فوریت و خارج از نوبت رسیدگی خواهد.
رئیس- پیشنهادهای الحاقی هم به کمیسیون می‌رود دیگر چیزی نیست شور اول لایحه تمام شده باید رأی گرفت به ورود در شور دوم، جلسه را ختم می‌کنیم در اول جلسه آینده هم رأی می‌گیریم. جلسه آینده یکشنبه ساعت ۹
(بیست دقیقه بعد از ظهر مجلس ختم و به روز یکشنبه ساعت ۹ صبح موکول گردید)
رئیس مجلس شورای ملی – رضا حکمت
روز و دستور جلسه آینده
شماره ۶۱۹ -- ۲۸/۳/۱۴
نظر بماده ۹۳ ائین نامه داخلی مجلس شورای ملی روز وساعت تشکیل جلسه اتیه مجلس ودستور ان برای درج در روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی اطلاع داده می‌شود.
روز تشکیل جلسه آینده – یکشنبه ۱۵ خرداد ماه ۱۳۲۸.
ساعت شروع جلسه – سه ساعت قبل از ظهر.
دستور جلسه:
- ۱- اخذ رای نسبت بورود در شور دوم گزارش مربوط بمقررات هواپیمائی کشوری
- ۲-لایحه راجع باصلاحات در قانون اجازه اجرای نظامنامه انتخابات مجلس سنا
- ۳-طرح پیشنهادی جمعی از اقایان نمایندگان راجع باجرای گزارش کمیسیونهای بازرگانی وپیشه وهنر ودادگستری مجلس شورای ملی در خصوص روابط بین کارگر وکارفرما
- ۴- گزارش مربوط باموزش و پرورش اجباری مجانی
- ۵- گزارش راجع باصلاح قانون تاسیس دانشگاه
- ۶- گزارش مربوط بفعالیت ماشینهای کشاورزش از عوازض گمرکی
- ۷-گزارش راجع بمالیات مستقیم
- ۸- گزارش راجع باصلاح قانون انتخابات
- ۹- بودجه سال ۱۳۲۸ کشور
- ۱۰-گزارش راجع به تعویض املاک
- ۱۱- انتخاب دو نفر کسر اعضاءدیوان محاسبات.
اداره دفتر مجلس شورای ملی
آیین‌نامه و دیگر تصمیم‌ها
- شماره ۱۵۱۰و۴۹۵۸ رم ۱۳۲۸/۳/۱
اصلاح آئین نامه
قسمت زیر به تبصره ۱ ماده ۲۰ ائین نامه قانون ثبت مصوب سال ۱۳۲۴اضافه می‌شود. هرگاه ارزش ملکی که سند مالکیت ان مفقود شده بیش از ده هزار ریال نباشد از انتشارات اگهی مذکور فوق معاف واداره ثبت پس از انخام تحقیقات لازم بطور کافی واحزاز فقدان سند مالکیت وصدور المثنی اقدام خواهد نمود.
وزیر دادگستری - دکتر سجادی
رونوشت برابر با اصل است م ۱۰۸۵
- شماره ۲۰۱۰و۴۸۱۰ ۱۳۲۸/۲/۳۱ اقای سید محمد صادق رضوی سر دفتر ازدواج لاهیجان بموجب این ابلاغ استعفای شما از تصدی سر دفتر ازدواج پذیرفته می‌شود.
وزیر دادگستری - دکتر سجادی
- شماره ۲۶۹۹ ر ۴۸۷۴ -- ۱ر۳ر۱۳۲۸
اقای اسمعیل یوسف مردوخی سر دفتر ازدواج وطلاق سنندج-
بموجب این ابلاغ محل رسمیت دفاتر ازدواج وطلاق شما بقبه دیوان دره تبدیل می‌شود طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیر دادگستری
- شماره ۷۰۴و۵۵۵۷
اقای عبدالحمیداشتیانی سر دفتر اسناد رسمی وازدواج اهواز -بموجب این ابلاغ این استعفای شما از تصدی دفاتر اسناد رسمی وازدواج وگواهی صحت امضاپذیرفته می‌شود. وزیر دادگستری
- شماره ۱۶۵۶و۴۸۱۲ ۱۳۲۸/۲/۳۱
اقای علی شریعت سر دفتر ازدواج وطلاق هندیجان بهبهان – بموجب این ابلاغ استعفای شما از تصدی دفاتر ازدواج وطلاق پذیرفته می‌شود. وزیر دادگستری
- شماره ۲۷۰۰و۴۸۰۸ ۱۳۲۸/۲/۳۱
اقای محمد علی ماخوذی سر دفتر ازدواج وطلاق اهرم تنگستان بوشهر- بموجب این ابلاغ استعفای شما از تصدی دفاتر ازدواج وطلاق پذیرفته می‌شود. وزیر دادگستری