قانون مالیات املاک مزروعی و مالیات بر درآمد

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری پانزدهم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم

قوانین و قراردادهای بین‌المللی مصوب مجلس شورای ملی

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم

قانون مالیات املاک مزروعی و مالیات بر درآمد - مصوب ۲۹ تیر ماه ۱۳۲۸ (کمیسیون قوانین دارایی)

ماده ۱ - از درآمد مشمولین این قانون طبق مقررات زیر مالیات بر درآمد دریافت می‌شود:

مشمولین پرداخت مالیات عبارتند از:

الف - کلیه حقوق‌بگیران و مزدوران نسبت به حقوق و دستمزد خود.

ب - کسبه و پیشه‌وران.

ج - صنعتگرانی که منحصراً دستمزد دریافت می‌دارند.

۵ - بازرگانان و کسانی که از هر نوع عملیات بازرگانی تحصیل درآمد می‌نمایند.

هـ - صاحبان حرف و مشاغل آزاد از قبیل وکلأ دادگستری - کارگشایان - پزشکان - دلالان و امثال آنها.

و - هر نوع شرکت یا شخصیت حقوقی که مرکز اصلی آن در ایران است نسبت به مجموع درآمد خود ولو آنکه قسمتی از آن در خارجه تحصیل‌شده باشد و هر نوع شرکت یا شخصیت حقوقی که مرکز اصلی آن در خارجه بوده و در ایران دارای شعبه یا نماینده و امثال آن باشد نسبت به درآمدی که‌در ایران تحصیل می‌نماید.

ز - صاحبان مستغلات و املاک مزروعی.

ح - دارندگان درآمد سهام شرکتهای خارجی و سهم‌الشرکه شرکتهای با مسئولیت محدود خارجی.

ط - مقاطعه‌کاران و مستأجرین و صاحبان وسائط رانندگی.

ی - صاحبان درآمد معاملات رهنی و بیع شرطی و استقراضی و خرید و فروش اراضی و اموال غیر منقول و هر نوع درآمدهای اتفاقی از قبیل لاتارو بخت‌آزمایی و شرط‌بندی و حق عضویت در هیأت‌های مدیره و هیأت بازرسی شرکتها و غیره.

ک - هر کس که در ایران اقامت داشته و درآمدی از خارجه تحصیل نماید. ل - صاحبان هر نوع درآمدی که به طور مستمر یا اتفاقی در ایران به دست آید اعم از آنکه ساکن ایران باشند یا خارجه.

ماده ۲ - اشخاص زیر از پرداخت مالیات بخشوده‌اند:

الف - سفرأ کبار و وزراء مختار و نمایندگان فوق‌العاده و سایر نمایندگان سیاسی خارجه که دولت ایران سمت آنان را به رسمیت شناخته باشد.

ب - سرکنسولها و کنسولها و وکلأ کنسولی و وابسته‌های بازرگانی و کارمندان سفارتخانه‌ها و کنسولگریها نسبت به حقوقی که از دولت خودمی‌گیرند مشروط بر اینکه دارای تابعیت دولتی که نماینده آن هستند بوده و دولت ایران آنها را به رسمیت شناخته باشد و به شرط معامله متقابله.

ج - کارمندان سفارتخانه‌ها و کنسولگریهای دولت شاهنشاهی ایران در خارجه مشروط بر اینکه دارای تابعیت دولت خارجی باشند که در آنجاانجام وظیفه و خدمت می‌نمایند.

د - زارعین نسبت به درآمدهای حاصل از کشت و برداشت

ماده ۳ - درآمدهای زیر از تأدیه مالیات بخشوده‌است:

الف - حقوق بازنشستگی - حقوق پایان خدمت - هزینه و فوق‌العاده مسافرت و عیدی سالیانه - وجوه حاصله از بیمه و جبران خسارات بدنی وامثال آن - مزایای غیر نقدی کارگران کارگاه‌ها و کارخانه‌ها.

ب - درآمد بنگاه‌هایی که منحصراً به منظور امور خیریه و عام‌المنفعه و آموزش و پرورش تشکیل و صرف کارهای عمومی می‌شود مشروط براینکه عام‌المنفعه بودن مقاصد آنها طبق اساسنامه محرز و رسماً به ثبت رسیده و ترازنامه خود را که به تصدیق فرماندار محل رسانده باشد مرتباً منتشرنمایند.

ج - املاک و عوائد و مؤسسات آستانه قدس رضوی و املاک موقوفه مسجد گوهرشاد و آستانه حضرت معصومه و آستانه حضرت عبدالعظیم وشاه نعمت‌الله ولی و شاه چراغ و مدرسه عالی سپهسالار و املاک و مؤسسات شیر و خورشید سرخ و سلطان علیشاه گنابادی.

د - املاک موقوفه که به مصرف امور خیریه و عام‌المنفعه از قبیل بیمارستان - دبستان - دبیرستان - دانشکده - کودکستان - پرورشگاه یتیمان وآموزشگاهها می‌رسد نسبت به آن قسمت از درآمد که منحصراً به این قبیل مصارف می‌رسد و به شرط این که عام‌المنفعه بودن آن‌ها با رعایت نظر واقف‌به موجب تصویبنامه هیأت وزیران قبول شده باشد.

ه - تا میزان ده درصد عایدات هر شخص یا شخصیت حقوقی که برای مصارف بنگاههای خیریه یا هیأت‌های جمع‌آوری اعانه که دولت به رسمیت‌شناخته باشد پرداخته پرداخته شده و از آن بنگاهها یا هیأت‌ها قبض یا سندی در دست داشته باشد.

و - درآمدهای حاصله از صنایع یدی ساکنین دهات و ماشین آلات و کارخانجات روستایی واقعه در دهستانها که به منظور توسعه کشاورزی ایجادشده باشد.

ز - درآمد کارخانجات مولد برق که در دهات و قصبات ایجاد شود به طور دائم و در شهرهایی که هنوز کارخانه برق دائر نشده برای مدت هفت‌سال از تاریخ اجرأ این قانون.

ح - درآمد دبستانها و دبیرستانها و دانشکده‌ها و کلاسهای تعلیم و تربیت و ورزش که از طرف مردم تأسیس شود به شرط تصدیق وزارت فرهنگ.

ط - اشخاص و یا مؤسساتی که به وسیله تلمبه یا ساختمان سد و حفر قنات جدید تهیه آب می‌نمایند نسبت به درآمد حاصله از فروش آب بغیر.

ی - کارخانجات کمپوت‌سازی - میوه خشک‌کنی - تهیه لبنیات - پنبه پاک‌کنی پیله‌کشی - پشم‌شویی - چای‌سازی - جوجه‌کشی از تاریخ اجراءاین قانون تا مدت هفت سال. ک - درآمد اراضی خالصه خوزستان که طبق قانون و آیین‌نامه‌های مربوطه به اشخاص واگذار شده یا می‌شود تا مدت ده سال از تاریخ اجراء این‌قانون.

ل - شرکتهای تعاونی تولید که در دهستانها برای تولید محصولات کشاورزی یا بهبود آنها تشکیل می‌شود.

م - شرکتهایی که برای استفاده از ماشینهای فلاحتی برای شخم - خرمن‌کوبی - بذرافشانی تشکیل می‌شود و در مقابل کار انجام شده یا اجاره یادستمزد دریافت می‌دارند منحصراً برای درآمدهای حاصله از استفاده از ماشینهای فلاحتی.

ن - کارمندان ادارات دولتی و مجلس شورای ملی و شهرداریها نسبت به حقوق دریافتی و سایر مزایای خدمت.

ماده ۴ـ درآمد نقدی و مزایای غیر نقدی حاصله از حقوق و یا دستمزد به نرخ زیر مشمول مالیات خواهد بود:

تا ۲۴۰۰۰ ریال بخشوده

از ۲۴۰۰۱ ریال تا ۱۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۲۴۰۰۰ ریال پنج درصد.

از ۱۰۰۰۰۱ ریال تا ۲۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۱۰۰۰۰۰ ریال ده درصد.

از ۲۰۰۰۰۱ ریال تا ۳۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۲۰۰۰۰۰ ریال ۱۵ درصد.

از ۳۰۰۰۰۱ ریال تا ۴۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۳۰۰۰۰۰ ریال ۲۰ درصد.

از ۴۰۰۰۰۱ ریال تا ۵۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۴۰۰۰۰۰ ریال ۲۵ درصد.

از ۵۰۰۰۰۱ ریال تا ۶۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۵۰۰۰۰۰ ریال ۳۰ درصد.

از ۶۰۰۰۰۱ ریال تا ۷۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۶۰۰۰۰۰ ریال ۳۵ درصد.

از ۷۰۰۰۰۱ ریال تا ۸۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۷۰۰۰۰۰ ریال ۴۰ درصد.

از ۸۰۰۰۰۱ ریال تا ۱۰۰۰۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۸۰۰۰۰۰ ریال ۴۵ درصد.

از ۱۰۰۰۰۰۱ ریال به بالا نسبت به مازاد ۱۰۰۰۰۰۰ ریال ۵۰ درصد.

وجوهی که پرداخت‌کنندگان حقوق بیمه یا حقوق بازنشستگی یا به هر عنوان دیگری که بعداً عاید مستخدم می‌گردد پرداخت و تخصیص دهند برحقوق ماهیانه افزوده شده و مشمول مالیات بر حقوق خواهد بود. بنگاههای دولتی که کارمندان آنها مشمول مالیات بر حقوق می‌باشند نمی‌توانند این مالیات را از درآمد خود بپردازند در بنگاههای خصوصی مالیات‌پرداختی جزو هزینه مورد قبول در مورد محاسبه مالیات پذیرفته نخواهد شد.

تبصره ۱ - مزایای غیر نقدی طبق آیین‌نامه هیأت وزیران تقدیم خواهد گردید.

تبصره ۲ - کسانی که در ایران از شرکتها و بنگاههای مقیم خارجه که در ایران شعبه یا نماینده یا اداره ندارند حقوق یا حق‌العمل دریافت می‌نمایندمکلفند از تاریخ دریافت منتها در ظرف سی روز مالیات متعلقه را به اداره دارایی محل اقامت خود به ضمیمه سیاهه ریز وجوه دریافتی تسلیم دارند مگراینکه گیرنده به عمل بازرگانی مشغول و این قبیل درآمدها را در دفتر خود ثبت و به حساب درآمد بازرگانی خود مطابق مقررات مربوطه منظور نموده‌باشد.

ماده ۵ - مالیات کسبه و پیشه‌وران و صنعتگرانی که منحصراً دستمزد دریافت می‌دارند به طور مقطوع دریافت و به شش طبقه به ترتیب زیر تقسیم‌می‌شوند:

طبقه اول ۲۵۰ ریال

طبقه دوم ۵۰۰ ریال

طبقه سوم ۱۰۰۰ ریال

طبقه چهارم ۲۰۰۰ ریال

طبقه پنجم ۴۰۰۰ ریال

طبقه ششم ۸۰۰۰ ریال

تشخیص طبقه هر مؤدی با کمیسیون صنفی است که در هر محل از نمایندگان همان صنف یا اصناف تشکیل می‌گردد طرز تشکیل کمیسیون صنفی وانجام وظیفه و طرز تشخیص طبقه هر مؤدی به موجب آیین‌نامه مصوبه کمیسیون قوانین دارایی مجلس شورای ملی معین می‌شود. کسبه و پیشه‌وران و صنعتگرانی که مشمول این ماده هستند به موجب آیین‌نامه مصوبه کمیسیون قوانین دارایی معین خواهند شد و مشمولین این ماده‌در صورت اشتغال به کسب یا پیشه یا صنعت دیگری غیر از آنچه که در این آیین‌نامه معین شده موظف خواهند بود که مالیات مربوط به آن شغل یا کسب‌یا صنعت یا پیشه را علیحده طبق مقررات مربوط پرداخت نمایند.

ماده ۶ - هر بازرگانی مکلف است منتها تا آخر خرداد ماه هر سال اظهارنامه مالیاتی خود را که حاکی از کلیه درآمد عملیات بازرگانی او در سال پیش‌باشد به اداره دارایی محل اقامت خود تسلیم و مالیات متعلقه را پرداخت نماید ملاک تشخیص درآمد بازرگانان دفاتر بازرگانی آنها است به شرط آنکه‌دفاتر نامبرده طبق مقررات قانون تجارت نگهداری شود. درآمد مؤدیانی که دارای دفاتر نبوده یا از ارائه دفاتر قانونی که ملزم به نگهداری آن هستند خودداری کنند و همچنین مؤدیانی که از تسلیم اظهارنامه درسررسید مقرر کوتاهی نموده و درآمد کسانی که اظهارنامه تسلیمی آنها ناقص یا دفاتر ابرازی آنها مخدوش باشد رأساً از طرف ادارات دارایی تعیین‌می‌شود تشخیص و به مؤدی ابلاغ خواهد شد. نرخ مالیات بازرگانان همان نرخ مقرر در ماده ۴ با رعایت حداقل بخشودگی است. اثبات مخدوش بودن دفاتر باید در کمیسیون تشخیص به عمل آید.

ماده ۷ - شرکتهای مشمول مالیات موظفند تا پایان تیر ماه هر سال ترازنامه و حساب سود و زیان سال پیش خود را که به تصویب مقامات‌صلاحیتدار شرکت رسیده باشد به دارایی محل که مرکز شرکت در آنجا واقع است تسلیم و مالیات متعلقه را پرداخت نمایند. شرکتهایی که سال‌محاسباتی آنها با سال شمسی تطبیق نکند و همچنین شرکتهای برچیده شده موظف هستند منتها تا چهار ماه پس از انقضاء دوره عمل یا خاتمه عملیات‌شرکت ترازنامه خود را تسلیم و مالیات متعلقه را پرداخت نمایند. مالیات شرکتهای انتفاعی که مرکز اداری آنها در ایران نیست از سود کلیه عملیاتی که در ایران خواه به حساب شرکت اصلی و خواه به حساب دیگری‌انجام داده‌اند وصول می‌شود شرکتهای نامبرده باید برای معاملات فوق حساب جداگانه نگهدارند و در محاسبه هزینه‌های عادی و اداری این شرکتهافقط هزینه مؤسسات واقعه در ایران قابل قبول خواهد بود. نرخ مالیاتی شرکتها همان نرخ مقرر در ماده ۴ بدون رعایت حداقل بخشودگی خواهد بود. در مواردی که شرکتها برای تمام یا قسمتی از عملیات خود از تسلیم ترازنامه خودداری نموده و یا ترازنامه تسلیمی مخدوش و قابل قبول نباشد ادارات‌دارایی حق خواهند داشت که طبق ماده ۶ به همان ترتیبی که نسبت به بازرگانان عمل می‌شود در مورد شرکتها نیز رفتار نمایند.

تبصره ۱- سود ویژه شرکت‌های سهامی تا میزان پنج درصد سرمایه پرداخته شده از مالیات معرف است.

تبصره ۲ - مأخذ مالیات آخرین سال عملیات شرکتها قیمت حقیقی دارایی شرکت است منهای سرمایه پرداخته شده و ذخیره‌هایی که مالیات آنهاقبلاً پرداخت شده در صورتی که دارایی شرکت در اثر انحلال یا علل دیگر تقسیم شود باز هم قبل از تقسیم به ترتیب بالا مالیات آخرین سال عملیات‌شرکت محسوب و وصول خواهد شد.

ماده ۸ - کلیه مستغلات از قبیل خانه‌ها - دکاکین - مغازه‌ها - کاروانسراها مهمانخانه‌ها - نمایشگاهها یخچالها - قهوه‌خانه‌ها و حمامها - میدانهای‌شهر و به طور کلی هر ساختمان و بنایی واقع در شهرها و مرکز بخشها که مالک آن به طریق اجاره درآمدی از آن تحصیل می‌نمایند مشمول مالیات‌مستغلات می‌باشند که به نرخ ده درصد از میزان نود درصد درآمد مطلق مال‌الاجاره وصول می‌گردد و در مورد گرمابه‌های عمومی مالیات از میزان هفتاددرصد درآمد مطلق گرمابه وصول می‌شود. مستغلاتی که محل کسب و کار شخص مالک می‌باشند و مستغلاتی که محل سکونت شخص مالک یا عیال یا فرزند یا پدر یا مادر یا برادر یا خواهرمالک می‌باشند و همچنین مؤسسات فرهنگی مشمول مالیات مستغلات نخواهد بود.

درآمد مستغلات مذکوره در فوق از روی اجاره‌نامه رسمی و چنانچه اجاره‌نامه تنظیم نشده یا ارائه نگردد از روی ممیزی که اداره دارایی هر محل به عمل‌می‌آورد تعیین خواهد گردید. مأخذ ممیزی و تعیین مال‌الاجاره از روی موقعیت مستغل با در نظر گرفتن مال‌الاجاره مستغلات مشابه معلوم خواهدگردید.

تبصره ۱ - مستغلات زیر از دادن مالیات معاف خواهند بود:

۱ - مستغلات متعلق به دولت.

۲ - مستغلات متعلق به شهرداریها.

۳- خانه‌هایی که مالک آن در قسمتی سکونت داشته و قسمت دیگری را به اجاره داده باشد به شرط اینکه مال‌الاجاره آن قسمت که به اجاره رفته ازماهی سیصد ریال تجاوز نکند.

تبصره ۲ - مستغلات جدیدالبناء و مستغلاتی که به واسطه حوادث غیر مترقبه مانند زلزله و حریق و امثال آن محتاج به تجدید بنا گردد (‌در مورد آن‌قسمتی که محتاج به تجدید بنا است) از تاریخ اختتام بنا تا مدت سه سال از ادای مالیات معاف خواهد بود به شرط اینکه مالک موقعی که ساختمان درشرف اتمام است مراتب را کتباً به طور مستقیم و یا با پست سفارشی به دارایی محل اطلاع داده و مورد گواهی دارایی واقع شده باشد.

تبصره ۳ - مؤدیان مالیات مستغلات مکلفند اظهارنامه مالیاتی خود را به طور مستقیم و یا با پست سفارشی تا آخر تیر ماه هر سال تنظیم و به اقساط‌سه‌گانه متساوی زیر بپردازند:

قسط اول تا آخر تیر ماه.

قسط دوم تا آخر آبان ماه.

قسط سوم تا آخر اسفند ماه.

ماده ۹ - مالیات املاک مزروعی بر اساس ممیزی که طبق قانون مالیات املاک اربابی مصوب ۲۰ دی ماه ۱۳۰۴ که از ۱۳۰۵ تا ۱۳۱۳ به عمل آمده‌مطابق اوراق ممیزی و جزو جمع مشخصه تا ۱۳۱۳ از سال ۱۳۲۸ شمسی تا مدت ده سال به طور ثابت از مالک یک برابر جنسی و دو برابر و نیم نقددریافت خواهد شد.

تبصره ۱ - خرده‌مالکینی که مالیات مشخصه آنها مجموعاً نقداً و جنساً از دو هزار و چهار صد ریال تجاوز نکند از پرداخت مالیات معاف خواهندبود.

تبصره ۲ - از املاکی که سهم مالکانه محصول آنها کمتر از ربع کل محصول ملک باشد و در اوراق ممیزی سابق منعکس است نصف مالیات‌جنسی جزو جمعی تخفیف داده می‌شود.

تبصره ۳ - مؤدیان مالیاتی مکلفند از موقع برداشت محصول تا آخر بهمن ماه هر سال مالیات جنسی خود را عیناً به نزدیکترین انبار دولتی هر بخش‌تحویل و مالیات نقدی را به ادارات دارایی محل پرداخت نمایند و اداره دارایی مکلف است مفاصا حساب قطعی سال مالیاتی را تسلیم دارد. هزینه وکرایه حمل جنس به عهده مؤدیان مالیاتی خواهد بود و در صورت تأخیر جریمه دیر کرد به آن تعلق خواهد گرفت.

تبصره ۴ - اگر املاکی یافت شود که تا ۱۳۱۳ ممیزی نشده باشد و یا مالکینی از ممیزی سابق به هر جهتی ناراضی باشند و تقبل پرداخت هزینه‌ممیزی را بنمایند ممیزی شده و از عوائد خالص مالکانه ده درصد مالیات دریافت خواهد شد. در صورتی که مالک نسبت به ممیزی دولت اعتراض‌داشته باشد هیأتی مرکب از یک نفر خبره از طرف مالک و یک نفر خبره از طرف وزارت دارایی و یک نفر خبره مشترک برای رسیدگی و ممیزی مجدداعزام می‌شوند. نظر هیأت مزبور قطعی خواهد بود. هزینه ممیزی به عهده مالک است و همچنین هر یک از املاک ششدانگی که مالیات جزو جمعی‌ملک مزبور طبق ممیزی ۱۳۱۳ بیشتر از بیست هزار ریال بوده و وزارت دارایی نظر به ازدیاد عواید معترض باشد می‌تواند به خرج دولت تجدید ممیزی‌نموده و ده درصد از عواید خالص مالکانه مالیات دریافت دارد ولی تا زمانی که تجدید ممیزی به عمل نیامده طبق جزو جمعی سابق مالیات دریافت‌می‌گردد.

تبصره ۵ - املاک خالصه دولتی که بعد از ۱۳۱۳ بفروش رسیده یا تعویض یا واگذار شده از عواید متوسط سه سال قبل از فروش که در پرونده هرملک موجود است ده درصد از عواید خالص مالکانه مالیات دریافت می‌گردد ولی هر گاه نظر به ازدیاد عواید دارایی میزان مشخصه را کافی نداندمی‌تواند مانند املاک ممیزی نشده اقدام به ممیزی نماید.

تبصره ۶ - املاک خالصه دولتی و مسلوب‌المنفعه از پرداخت مالیات معاف می‌باشند و در املاکی که به وسیله حفر قنات - نصب تلمبه یا ایجادسد تحصیل آب شود به عواید حاصله تا آخر مدت ده سال مالیات اضافی تعلق نخواهد گرفت و از املاکی که از این تاریخ به بعد به علت عدم توجه‌مالک مسلوب‌المنفعه شوند مالیات مقرر دریافت می‌گردد.

تبصره ۷ - در مواردی که درآمد ملکی به علت بروز آفت و یا پیش آمد خسارتی که ناشی از قصور یا غفلت مالک نباشد کاهشی حاصل شود مالک‌می‌تواند قبل از برداشت محصول تقاضای رسیدگی و تخفیف مالیاتی نماید و ادارات دارایی مکلفند به اظهارات مالک رسیدگی و تصمیم مقتضی اتخاذنمایند در صورتی که که نتیجه رسیدگی اداره دارایی مورد قبول مالک واقع نشود رسیدگی مجدد به وسیله هیأت سه نفری مرکب از نماینده اختصاصی‌اداره دارایی - نماینده مالک و یک خبره مرضی‌الطرفین به عمل خواهد آمد و رأی این هیأت قطعی است.

تبصره ۸ - دارایی می‌تواند علاوه بر مالیات مقرر تا میزان سه برابر گندم مالیاتی و یک برابر جو مالیاتی مازاد از مالکین مطالبه نماید و قیمت آن رامطابق نرخی که با پیشنهاد وزارت دارایی و تصویب هیأت محلی معین می‌شود پرداخت نماید. هیأت محلی مرکب است از رییس دارایی محل - فرماندار - نماینده بانک ملی یا بانک کشاورزی و دو نفر معتمد محل و یا نماینده مالکین.

تبصره ۹ - بقایای مالیاتهای قانونی مؤدیان املاک مزروعی که تاکنون مالیات خود را نپرداخته باشند به مأخذ مواد مندرجه در این قانون که قسمت‌جنسی آن به نرخ رسمی سالهای مربوطه تسعیر خواهد گردید وصول می‌شود.

ماده ۱۰ - از کلیه سود سهام شرکتهای سهامی خارجی و سهم‌الشرکه شرکتهای با مسئولیت محدود خارجی که در ایران پرداخت می‌شود به نرخ‌ثابت ده درصد بدون رعایت حداقل بخشودگی مالیات وصول می‌شود.

پرداخت‌کننده و دریافت‌کننده متضامناً مسئول پرداخت مالیات می‌باشند.

ماده ۱۱ - از درآمد کلیه مشاغل آزاد به نرخ مقرر در ماده ۴ این قانون مالیات اخذ می‌شود صاحبان مشاغل آزاد نیز مکلف هستند که اظهارنامه‌مالیات خود را به نسبت درآمد سال قبل تا آخر اردیبهشت ماه هر سال تسلیم نمایند و مالیات متعلقه را بپردازند.

ماده ۱۲ - از هر نوع عمل مقاطعه کاری و اجاره که در ظرف سال مالیاتی انجام می‌شود مالیات مقطوع به ترتیب زیر دریافت می‌شود:

تا ۲۵۰۰۰۰۰ ریال بهای کل مقاطعه یا مال‌الاجاره صدی دو.

از ۲۵۰۰۰۰۱ ریال تا پنج میلیون ریال صدی سه از مبلغ کل مقاطعه یا مال‌الاجاره.

از ۵۰۰۰۰۰۱ ریال به بالا صدی چهار از مبلغ کل مقاطعه یا مال‌الاجاره

در مورد هر عمل مقاطعه دهنده در موقع پرداخت مالیات مقرر را به نرخی که به جمع عمل مقاطعه در سال مالیاتی تعلق می‌گیرد کسر نموده و در ظرف‌مدت سی روز به اداره دارایی پرداخت و رسید دریافت می‌نماید. مستأجرین موظفند در سال مالیاتی تا آخر همان سال مالیات اجاره‌داری خود را به اداره دارایی پرداخت و قبض رسید دریافت دارند. هر شخص یا شخصیت حقوقی و همچنین دوایر دولتی و شهرداریها که ساختمان یا حمل و نقل یا راهسازی یا تهیه و تدارک کالا یا انجام عملی را که به‌بهاء یا مزد معینی به مقاطعه واگذار می‌نمایند مکلفند به طرز بالا رفتار نمایند. موجر و مستأجر موظف هستند که در ظرف سی روز از تاریخ تنظیم سند اجاره رونوشت سند را به اداره دارایی محل تسلیم و رسید دریافت دارند در صورتی که مقاطعه‌کاران و مستأجرین بغیر از امور مقاطعه‌کاری به کارهای تجارتی دیگر نیز اشتغال داشته باشند بایستی حساب کارهای دیگر خود را جداگانه‌نگهداری نموده و مالیات مقرر نسبت به آن درآمدها را جداگانه طبق مقررات این قانون پرداخت نمایند.

ماده ۱۳ - مالیات صاحبان وسائط رانندگی به طور مقطوع به نرخ‌هایی که به تصویب کمیسیون قوانین دارایی مجلس شورای ملی خواهد رسیدوصول می‌گردد.

ماده ۱۴ - نرخ مالیات بر درآمدهای حاصله از استفاده سرمایه از قبیل معاملات رهنی و بیع شرطی و استقراضی و بهره معاملات به هر طریق وعنوانی که تحصیل شود و خرید و فروش ساختمان و املاک مزروعی و هر نوع درآمدهای اتفاقی از قبیل لاطار - بخت‌آزمایی و شرط‌بندی به قرار مقطوع‌دوازده درصد بدون رعایت حداقل بخشودگی خواهد بود. راجع به خرید و فروش ساختمان و املاک مزروعی تعلق مالیات مشروط بر آن است که‌فاصله بین تاریخ خرید و فروش کمتر از پنج سال باشد. نرخ مالیات بر درآمد حاصله از خرید و فروش اراضی به طور ثابت بدون رعایت فاصله بین خریدو فروش بیست درصد می‌باشد. سود و بهره بانکها از پرداخت مالیات معاف خواهد بود.

تبصره ۱ - وزارت دارایی می‌تواند مالیات بر درآمد معاملات رهنی و بیع شرطی و استقراضی و خرید و فروش اراضی و اموال غیر منقول را به‌وسیله محاضر در مواقع تنظیم اسناد و بر طبق آیین‌نامه‌ای که به تصویب کمیسیون قوانین دارایی مجلس شورای ملی رسیده باشد وصول نماید وحداکثر تا میزان صدی شش از میزان مالیات وصولی را به صاحبان محاضر به عنوان حق‌الزحمه بپردازد.

تبصره ۲ - کسانی که در اراضی خریداری یک عشر آن را ساختمان قابل سکنی نمایند در موقع فروش زمین و ساختمان از مالیات معاف خواهندبود. محصور ساختن زمین و برگرداندن و غرس اشجار در زمین‌های واقع در شهر ساختمان تلقی نمی‌شود.

تبصره ۳ - تفاوت قیمت املاک مزروعی که مشمول مالیات می‌گردد بعد از وضع مخارجی است که برای آبادی ملک به تصدیق خبره رسمی خرج‌شده باشد و مالیات بر درآمد به اراضی شهرهایی تعلق خواهد گرفت که از متری پنجاه ریال بیشتر قیمت داشته باشد.

تبصره ۴ - شهرداری هر محل باید حدود هر شهر و اراضی شامل شهر را معین و اعلام نماید.

ماده ۱۵ - مالیات بر درآمدهای حاصله از عضویت در هیئتهای مدیره و بازرسی شرکتها - حق داوری و پاداش و هر نوع درآمد دیگری که به طور غیرمستمر و یا اتفاقی عاید شود معادل دوازده درصد بدون رعایت حداقل بخشودگی خواهد بود در مواردی که مالیات مقرر به وسیله پرداخت‌کننده کسرنمی‌شود دریافت‌کننده وجه موظف به تسلیم اظهارنامه در مدت سی روز از تاریخ دریافت و پرداخت مالیات مقرر می‌باشد.

ماده ۱۶ - موعد تسلیم اظهارنامه برای مؤدیانی که ملزم به تسلیم آن هستند به استثنای موعد مقرر در ماده ۷ و ۸ و ۱۲ و ۱۵ تا آخر خرداد ماه هرسال خواهد بود و نسبت به مؤدیانی که در اثناء سال ترک پیشه می‌کنند چهار ماه پس از خاتمه عمل است. وزارت دارایی می‌تواند موعد تسلیم‌اظهارنامه یا ترازنامه را تمدید نماید. مؤدیانی که در خارج از ایران اقامت دارند باید اظهارنامه مالیاتی خود را تا آخر خرداد ماه هر سال بابت درآمد سال قبل در تهران به اداره مالیات بر درآمدتسلیم و در همان موقع مالیات متعلقه را بپردازند.

تبصره - تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات اشخاصی که در خارجه اقامت دارند و همچنین شرکتهایی که مرکز اصلی آنها در خارجه‌است و درایران دارای شعبه یا نماینده یا امثال آن نیستند به عهده کسانی است که واسطه تحصیل درآمد آنها در ایران می‌باشند و موعد آن تا آخر تیر ماه سال بعدمی‌باشد.

ماده ۱۷ - سال مالیاتی عبارت است از سال شمسی که در آن تحصیل درآمد شده باشد مگر در مواردی که دوره عمل سالیانه مؤدی مالیاتی سال‌شمسی نباشد و در این صورت سال مالیاتی همان دوره عمل سالیانه مؤدی خواهد بود که در آن مؤدی تحصیل درآمد کرده‌است.

ماده ۱۸ - در کلیه مواردی که وصول مالیات به عهده پرداخت‌کننده درآمد مشمول مالیات واگذار شده پرداخت‌کنندگان مکلفند مالیات متعلقه راحتی در مواردی که گیرندگان وجوه معترض باشند به محض پرداخت یا تخصیص کسر و منتها در ظرف سی روز با سیاهه ریز ذکر مشخصات‌دریافت‌کننده به اداره دارایی محل تسلیم نمایند تأخیر در پرداخت مالیات از طرف پرداخت‌کننده به اداره دارایی مشمول زیان دیر کرد طبق ماده ۱۹ این‌قانون خواهد بود.

ماده ۱۹ - برای تأخیر در پرداخت مالیات دیر کرد به میزان یک درصد در ماه وصول می‌گردد مدت کمتر از پانزده روز پانزده روز و مدت کمتر ازیک ماه و بیشتر از پانزده روز یک ماه محسوب می‌شود برای عدم تسلیم اظهارنامه و یا تأخیر در تسلیم اظهارنامه و یا تسلیم اظهارنامه مخدوش و عدم‌اجراء سایر مقررات این قانون به موجب آیین‌نامه مصوب کمیسیون قوانین دارایی مجلس شورای ملی جرائمی که هر یک از یک برابر مالیات تأدیه نشده‌تجاوز نمی‌نماید معین خواهد شد در مواردی که پرداخت‌کننده وجه دریافت‌کننده آن متضامناً مسئول پرداخت مالیات باشند پرداخت جرائم هم مثل‌اصل مالیات به عهده آنها می‌باشد و ادارات دارایی می‌توانند به هر ترتیبی مقتضی بدانند تمام یا قسمتی از جرائم را از هر یک مطالبه و وصول نمایند درمورد مؤدیانی که مالیات خود را طبق اظهارنامه پرداخت نموده‌اند و ادارات دارایی به اظهارنامه آنها معترض باشند پس از رسیدگی و تعیین مالیات قطعی‌نسبت به مابه‌التفاوت متعلقه و زیان دیر کرد از تاریخ سررسید تسلیم اظهارنامه محسوب خواهد شد نسبت به تخلف از مقررات مربوط به تحویل وفروش مازاد غله نیز وزارت دارایی جرائمی به موجب آیین‌نامه مصوب کمیسیون قوانین دارایی معین و به موقع اجرا خواهد گذاشت.

ماده ۲۰ - از اصل کلیه مالیاتهای موضوع این قانون به استثناء مالیات املاک مزروعی و مستغلات و مالیات حقوق و مالیات بنگاههای دولتی که‌سرمایه آنها متعلق به دولت است یک مالیات اضافی به میزان ده درصد به وسیله وزارت دارایی وصول و به شهرداری محل پرداخته می‌شود یک درصداز اصل مالیاتی که از بازرگانان و شرکتها وصول می‌شود علاوه بر مالیات مقرر به نفع اتاقهای بازرگانی وصول می‌گردد پنجاه درصد مالیات مستغلات‌موضوع ماده ۸ این قانون متعلق به شهرداری همان محل است. از وصول مالیات مستغلات سهم شهرداری‌ها مبلغ هشت درصد و سایر مالیاتها سهم شهرداری‌ها سه درصد به عنوان هزینه وصول دریافت می‌گردد. سهم اتاقهای بازرگانی هر محل بعد از وضع سه درصد هزینه وصول مستقیماً از طرف اداره دارایی محل به اتاق بازرگانی پرداخته خواهد شد.

ماده ۲۱ - ادارات دارایی مجازند برای رسیدگی به صحت میزان مالیات به کلیه دفاتر و اسناد مؤدیان مراجعه و رسیدگی نمایند و کلیه اطلاعات موردحاجت خود را بخواهند مؤدی مکلف است وسائل این رسیدگی را فراهم ساخته و کلیه اطلاعات مورد تقاضا را تسلیم نماید. مؤدی مکلف است هرنوع اطلاعات و آماری که ادارات دارایی در خصوص عملیات بازرگانی و کسب و کار مؤدی بخواهند در اختیار آنها گذارده وسائل رسیدگی را از حیث‌مراجعه به اسناد و دفاتر فراهم آورد.

ماده ۲۲ - چنانچه مؤدی نسبت به میزان مالیات مشخصه معترض باشد می‌تواند در ظرف یک ماه پس از تاریخ ابلاغ پیش آگهی اعتراض کتبی خودرا با ذکر دلیل مستقیماً یا به وسیله پست سفارشی یا تلگرافی به اداره دارایی مربوطه تسلیم نماید در صورتی که مؤدی در ظرف مدت مقرر اعتراض‌ندهد مالیات مشخصه قطعی خواهد بود مگر آنکه در اعمال ضریب یا محاسبه اشتباه شده باشد ادارات دارایی می‌توانند اختلافات حاصله را از طریق‌توافق حل و فصل نمایند در صورت حصول توافق برای طرفین قطعی خواهد بود. برای رسیدگی به اعتراضات مؤدیان مالیاتی نسبت به میزان مالیات‌مشخصه در هر یک از نقاطی که اداره دارایی دایر باشد یک یا چند کمیسیون بدوی تشخیص مرکب از سه نفر تشکیل می‌شود کارمندان کمیسیون نامبرده‌عبارت خواهد بود:

۱ - فرماندار یا بخشدار یا نماینده او.

۲ - رییس دارایی یا نماینده او.

۳ - نماینده اتاق بازرگانی برای رسیدگی به اختلافات کسبه و تجار و شرکتها.

۴ - نماینده شورای کشاورزی یا یکی از مالکین معتمد محل برای رسیدگی به اختلافات املاک مزروعی در موضوع آفت یا خسارت.

۵ - نماینده انجمن شهر و یا شورای بخش برای رسیدگی به سایر اختلافات.

کمیسیون تشخیص به اظهارات و دلائل طرفین رسیدگی و رأی خود را به اکثریت اعلام خواهد داشت این رأی پس از ابلاغ به طرفین قطعی و لازم‌الاجرااست مگر در مواردی که مابه‌الاختلاف بین مالیات مشخصه از طرف کمیسیون و مبلغی که مورد تصدیق مؤدی یا مطالبه دارایی است بیش از بیست وپنج درصد باشد در این صورت می‌توان در ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رأی به کمیسیون تجدید نظر اعتراض نمود کمیسیون تجدید نظر مرکب خواهدبود از فرماندار یا بخشدار یا نماینده او - رییس دارایی یا نماینده او و دو نفر از رؤسا یا کارمندان ارشد ادارات دولتی در محل - یک نفر از نمایندگان‌اتاق بازرگانی برای بازرگانان و کسبه و تجار و شرکتها و یک نفر از نمایندگان انجمن شهر برای سایر مؤدیان و یک نفر نماینده شورای کشاورزی یا مالکین‌معتمد محلی برای املاک مزروعی. رأی کمیسیون تجدید نظر غیر قابل اعتراض است مگر در مواردی که مابه‌الاختلاف بین مالیات مشخصه از طرف‌کمیسیون و مبلغی که مورد قبول مؤدی است از سیصد هزار ریال تجاوز نماید در چنین صورت ادارات دارایی یا مؤدی می‌توانند به محکمه تجدید نظردیوان دادرسی دارایی در ظرف مدت سی روز از تاریخ ابلاغ رأی مراجعه نمایند رأی دیوان دادرس ی قطعی و لازم‌الاجرا است هر گاه مراجعه به دیوان‌دادرسی دارایی از طرف مؤدی بشود قبلاً باید معادل مبلغ مابه‌الاختلاف وجه نقد ودیعه سپرده و یا تضمین معتبر که قابل قبول اداره دارایی باشدبسپارد.

ماده ۲۳ - پس از گذشتن سه سال از سررسید پرداخت مالیات هر سال نسبت به هر یک از مؤدیان موضوع این قانون هیچگونه مالیاتی که به موجب‌مقررات این قانون به درآمد اشخاص تعلق می‌گیرد قابل مطالبه و وصول نخواهد بود مگر آنکه از طرف دارایی در مدت مزبور تشخیص و به مؤدی ابلاغ‌شده باشد. تبصره - وزارت دارایی مکلف است نسبت به هر سال مالیاتی بعد از تصفیه قطعی حساب مالیاتی به مؤدی مفاصا تسلیم نماید.

ماده ۲۴ - در موقع وصول مالیات و جرائم آن از درآمد و از اموال مؤدیان یا ضامن آنها وزارت دارایی نسبت به سایر طلبکاران حق تقدم خواهدداشت. تبصره - ادارات دارایی می‌توانند برای مالیات کلیه مؤدیانی که در ایران دارایی ثابتی ندارند یا دارایی ثابت آنها مکفی نیست مطالبه تضمین نموده وکلیه تدابیری که برای تأمین وصول مالیات دولت لازم است اتخاذ نمایند.

ماده ۲۵ - وزارت دارایی برای وصول کلیه مالیاتهای موضوع این قانون و مازاد غله آیین‌نامه‌هایی تهیه و بعد از تصویب کمیسیون قوانین دارایی‌مجلس شورای ملی به موقع اجرا خواهد گذارد هزینه‌های قابل قبول در مورد محاسبه بعضی از مالیاتها ضمن این آیین‌نامه‌ها معین خواهد شد.

ماده ۲۶ - وزارت دارایی می‌تواند با تقسیط بقایای مالیاتهای سنوات قبل از ۲۸ موافقت نماید به شرط آنکه مؤدیان مالیاتی قابل پرداخت در سال۱۳۲۸ خود را نقداً پرداخت و به موجب سند رسمی تعهد نمایند که بقایای مالیاتی خود را در سال ۲۹ و ۳۰ به اقساط متساوی پرداخت نمایند درصورتی که مؤدیان مالیاتی بقایای خود را بدین ترتیب تصفیه نمایند جرائم مقرر از آنها وصول نخواهد شد.

ماده ۲۷ - مؤدیانی که درآمدهای مختلف مشمول مالیات دارند از هر یک از درآمدهای آنها جداگانه مالیات وصول می‌شود و درآمدهای مختلف‌جمع نشده و به آنها مابه‌التفاوت تعلق نخواهد گرفت.

ماده ۲۸ - وزارت دارایی برای وصول مالیاتهای موضوع این قانون و خرید و تحویل مازاد غله آیین‌نامه اجرایی بر اساس آیین‌نامه اسناد ثبتی و یامطابق اصولی که برای وصول این مالیاتها و مازاد غله مقتضی بداند تنظیم و بعد از تصویب کمیسیونهای قوانین دارایی و دادگستری مجلس شورای ملی‌به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.

ماده ۲۹ - مأمورین ادارات دارایی موظف هستند که کلیه اطلاعات مربوط به موضوع کسب و تجارت و دارایی مشمولین این مالیاتها را که در نتیجه‌رسیدگی به دست می‌آورند محرمانه تلقی نموده و از افشاء آن خودداری نمایند در صورت تخلف مورد تعقیب اداری واقع خواهند شد.

ماده ۳۰ - در هر موقعی که انجمن محاسبین و کارشناسان قسم‌خورده در کشور تشکیل شود وزارت دارایی مکلف است نتیجه رسیدگی محاسبین‌قسم‌خورده را در مورد حساب یا ترازنامه هر بازرگان یا شرکت بپذیرد و در این صورت برای تشخیص مالیات مؤدی دیگر حاجت رسیدگی به دفاتر واوراق مؤدی نخواهد بود. در مورد تشخیص درآمد املاک مزروعی و یا آفت زراعت آنها و همچنین در مورد تشخیص مالیات مستغلات در صورت وجود انجمن کارشناسان‌قسم‌خورده وزارت دارایی مکلف است در صورت تقاضای مؤدی تشخیص آنها را بپذیرد آیین‌نامه طرز کار و انتخاب محاسبین و کارشناسان قسم‌خورده‌را وزارت دارایی تهیه و بعد از تصویب کمیسیون قوانین دارایی به موقع اجرا خواهد گذاشت.

تبصره - در هر نقطه که حسابداران و کارشناسان قسم‌خورده تعیین و به وسیله آگهی اعلان می‌شود به تدریج در حدود توانایی آنها رسیدگی ومحاسبه مالیات مؤدیان به آنها مراجعه خواهد شد در مورد بازرگانان و کسبه و شرکتها رسیدگی محاسبین قسم‌خورده محدود به مواردی است که مؤدیان‌مالیاتی صاحبان دفاتر رسمی باشند.

ماده ۳۱ ـ وزارت دارائی می‌تواند نسبت به مؤدیانی که قادر به پرداخت مالیات خود یکجا نیستند قرار تقسیط به اقساطی که از یک سال تجاوزننماید بدهد.

ماده ۳۲ ـ این قانون از اول سال ۱۳۲۸ به موقع اجرا گذارده می‌شود و کلیه قوانین و مقررات مخالف این قانون و قانون مالیات بر درآمد مصوبه ۱۹‌آبان ماه ۱۳۲۲ و تصویبنامه‌های مالیاتی کلا" ملغی است.

ماده ۳۳ ـ حقوق و عوارض ورودی داروهای زیر از تاریخ تصویب این قانون به شرح زیر تعیین می‌شود:

الف - پنی‌سیلین و ترکیبات آن و داروهای مخصوص بیماری جذام (‌به تشخیص وزارت بهداری) که فعلا" مشمول شماره (۶۶۰) تعرفه قانونی‌مصوب ۲۲ تیر ماه ۱۳۲۰ می‌باشد از پرداخت حقوق گمرکی و مالیات راه و شش درصد تمبر وارداتی و ده درصد عوارض موقتی بخشوده خواهد بود.

ب - عبارت شماره ۶۴۵ تعرفه قانونی مصوب ۲۲ تیر ماه ۱۳۲۰ بدین طریق اصلاح می‌گردد: گنه‌گنه و سایر الگالوئیدهای کنکینا به انضمام آتبرین و پالودین و ارالن به شکل گرد - قرص - حب - کپسول - کاشه - محلول - آمپول و سایر اشکالی‌که داروهای نامبرده برای خرده‌فروشی یا غیر آن آمده باشد.

ماده ۳۴ ـ از هواپیماها و قطعات یدکی و قطعات منفصله آن مشمول شماره‌های ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۹ تعرفه قانونی مصوب ۲۲ تیر ماه ۱۳۲۰ بجای حقوق‌فعلی و مالیات راه و شش درصد تمبر وارداتی و ده درصد اضافه عوارض موقتی از تاریخ تصویب این قانون فقط پنج درصد از روی ارزش سیف حقوق‌و عوارض ورودی دریافت خواهد شد. مفاد تبصره قسمت ۱۲ قانون نامبرده در مورد این اجناس اجرا نخواهد شد.

تبصره ۱ ـ هواپیما و قطعات یدکی و قطعات منفصله آن که قبل از این قانون وارد کشور شده و هنوز حقوق و عوارض آنها تصفیه نشده است‌مشمول این قانون می‌باشد.

تبصره ۲ـ بنزین هواپیمائی از هر نوع مالیات و عوارض که به نفع دولت یا شهرداریها وصول می‌شود معاف خواهد بود.

چون به موجب قانون مصوب ۲۸ تیر ماه ۱۳۲۸ اجازه اجرای لایحه مالیات املاک مزروعی و مالیات بر درآمد پس از تصویب کمیسیون قوانین دارائی‌مجلس داده شده‌است بنابراین قانون مزبور که در تاریخ بیست و نهم تیر ماه یک هزار و سیصد و بیست و هشت به تصویب کمیسیون قوانین دارائی‌مجلس شورای ملی رسیده قابل اجرا است.

رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت