سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ بیانات اعلیحضرت پادشاه نروژ در میهمانی رسمی در کاخ سلطنتی اوسلو ۳۰ اردیبهشت ۱۳۴۰
| سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۴۰ |
سخنرانی شاهنشاه در پاسخ بیانات اعلیحضرت پادشاه نروژ در میهمانی شام رسمی به افتخار اعلیحضرت همایون شاهنشاه و علیاحضرت شهبانوی ایران، در کاخ سلطنتی اوسلو ۳۰ اردیبهشت ماه ۱۳۴۰
اعلیحضرتا،
برای شهبانو و من مایه بسی مسرت است که به دعوت محبت‌آمیز آن اعلیحضرت از کشور شما بازدید می‌کنیم و اجازه می‌خواهم از استقبال دوستانه‌ای که از ما به عمل آمد و از میهمان‌نوازی آن اعلیحضرت سپاسگزاری کنم.
من و ملتم برای پادشاهی و ملت نروژ احترامی بس عمیق و تحسین‌آمیز قائلیم. ملت و پادشاهی نروژ در نظر ما مظهری از شهامت و متانت و پایداری است، مظهر ملتی است که مبارزه تسلیم ناپذیر آن در مقابل حوادث و دشواریها به همه دنیا نشان داد که روح سلحشوری و اراده تزلزل‌ناپذیر هر ملتی می‌تواند نگاهدارنده آزادی و استقلال وطن در برابر هر حادثه‌ای باشد.
جای شگفتی نیست اگر ملت نروژ، مردمی که در این دژ دموکراسی و آزادی ساکنند هرگز تجاوز بیگانگان را بی کیفر نگذاشته‌اند، چه آنها فرزندان ویکینگ‌های شیردلند که در هنگامی که جدا گشتن از ساحل به مثابه تسلیم خویشتن به کام مرگ بود تا اعماق اقیانوسها پیش رفتند.
قرنها پیش از آنکه دیگران به ایسلند و گرینلند و سرانجام به قاره امریکا برسند، ویکینگ‌ها راه سهمگین اقیانوسها را گشودند. این روح دلیری و استقبال از خطر تا به امروز نیز در میان دریانوردان و کشتی‌سازان و کاشفان نروژی در سرزمینهای قطب و اقیانوسهای بی‌کران باقی و زنده مانده‌است.
اعلیحضرتا،
گر چه فاصله زیادی دو کشور ما را از یکدیگر جدا می‌سازد، مردم دو کشور ما به یکدیگر نزدیکند، زیرا آنها از یک خانواده آریایی هستند و خواستها و الهامات آنها یکی است.
ملل هر دو کشور به سابقه تاریخی و سنتهای ملی خود مفتخرند و هر دو می‌کوشند تا آزادی و وحدت خود را حفظ کنند. آنها آرزومند زندگی مرفه‌تر و بهتری هستند و در این راه مبارزه می‌کنند.
ما رهبران دو کشور علاقمندیم که مراقب باشیم تا ملل ما بدون اختلال و بدون توقف در برابر موانع در راهپیمایی خود به سوی ترقی اجتماعی و سعادت اقتصادی پیش بروند. من صمیمانه احساس می‌کنم در قرن ما که تسهیلات فوق‌العاده وسایل مسافرت و ارتباط یکی از وجوه مشخصه آن است برای آنها که یکسان می‌اندیشند و هدف مشترکی را تعقیب می‌کنند، کمال اهمیت را دارد که با یکدیگر از نزدیک آشنا شوند و تبادل نظر کنند و به همین سبب من از آن اعلیحضرت که با دعوت خود به من فرصت دادند از معظم‌له و نیز ملت شایستۀ تحسین نروژ دیدن کنم و شخصاً مؤسسات اجتماعی را که در زمان پدران با درایت شما و بعداً تحت رهبری عاقلانه آن پادشاه روشنفکر پدید آمده مشاهده‌کنم، سپاسگزارم.
با مسرت بسیار اعلام می‌دارم که مناسبات دو کشور ما بر اساس استوار دوستی متقابل بنا شده و در گذشته و حال کوششهای ما در زمینه همکاریهای بین‌المللی همیشه از اعتماد متقابل و هماهنگی کامل الهام گرفته‌است. در اینجا اجازه می‌خواهم نام نانسن، شخصیت برجسته‌ای را که جدا از سنت پسندیده مردم نروژ در زمینه کاوش و اکتشاف با کمال بی‌باکی خود را وقف خدمت به بشریت کرد و ثابت کرد که دوست واقعی ایران است، ذکر کنم. کارهای نانسن ناشی از افکار بلند او بود. در کشور ما نانسن به عنوان چهره درخشان تاریخ مناسبات بین‌المللی و نیز به عنوان کسی که از آنچه شرافتمندانه و عادلانه بود دفاع می‌کرد، شناخته می‌شود.
اعلیحضرتا،
من تردید ندارم که مبادلات بیشتر فرهنگی و بازرگانی و تماس مستقیم میان مردم کشورهای آزادیخواه جهان رشته‌های علاقه و هم‌فکری و همدردی بین آنها را محکمتر خواهدساخت. با این عقیده است که ما تصمیم داریم در آینده نزدیک جشنهای دوهزاروپانصدمین سال بنیان‌گذاری شاهنشاهی ایران را بر پا داریم و من اطمینان دارم این کار فرصتی به دست خواهدداد تا گروه بیشتری از مردم سراسر جهان به وطن ما بیایند و اطلاعات دقیق‌تری درباره هنر و فرهنگ ایران و سهم کشور ما در بنیان‌گذاری تمدن بشری به‌دست آورند.
امیدوارم در کشور خورشید نیمه‌شب توجه و علاقه بیشتری را نسبت به وطن خود که کشور شیروخورشید است، جلب کنم.
من اطلاع یافته‌ام که در دانشگاههای نروژ نسبت به زبان و فرهنگ وطن ما علاقه و توجه فراوانی ابراز می‌شود، و دانشمندان شما با پشتکار بسیار در زمینه لهجه‌های محلی زبان پارسی و شکل زندگی مردم وطن من مطالعه و تحقیق می‌کنند. در اینجا اجازه می‌خواهم از پروفسور مور گنستاین که واقعاً ستاره درخشان تحقیقات شرق است و از سایر دانشمندانی که در این کار شرکت دارند، سپاسگزاری کنم.
کشور شما نیز در نزد ما ایرانیان به خاطر تاریخ رزمی ملت دلیر و پیروزیهای شگفت‌انگیز و پایدار آن کشور کاملاً شناخته شده‌است. شعرا و نویسندگان و مجسمه‌سازان و نقاشان و موسیقیدانان نروژی آثاری به دنیا عرضه کرده‌اند که از جمله کارهای فناناپذیر فرهنگ بشری است. فقط کافی است از جمع وسیع بزرگان نروژ، ادوارد گریک و هنریک لیبسن را که با آثار و افکار خود نقش بزرگی در پرورش دانش بشری ایفا کرده‌اند، نام ببرم. هر دو ملت ما از آن مفتخرند که پدرانشان چنین گنجینه‌های ارجمندی را در فرهنگ و علوم و فلسفه و هنرهای زیبا برای آنان به جای نهاده‌اند. اما کوشش و توجه امروزی ما باید بر این اصل استوار باشد که از راههای عملی‌تری گنجینه‌های مذکور را حفظ نماییم.
وظیفه‌ای که در کشور من در درجه اول اهمیت قرار دارد این است که با تمام قوا بکوشیم تا آنچه را که شما هم‌اکنون به آن رسیده‌اید، به خاطر رفاه و سعادت مردم کشورم به دست آوریم. این کار بسیار سنگین است، لکن لازم و جبری است و انجام آن تنها با روح حسن نیت و اعتماد و همکاری بین کشورهایی که به سوی یک هدف پیش می‌روند، عملی است.
اعلیحضرتا،
من امیدوارم در مدت اقامت خود در کشور شما آنچه را که نروژ به خاطر آن مشهور است، یعنی کوههای پر برف، جنگلها، و به خصوص مؤسساتی را که اساس صنایع و زندگی اجتماعی و اقتصادی شما را تشکیل می‌دهد، ببینم.
آرزودارم دو کشور ما همچنان پیوسته از نعمت آرامش و ثبات که به آنها امکان می‌دهد هدفهای عالی خود را تعقیب کنند، بهره‌مند شوند و نیز خواستار سلامتی و مسرت آن اعلیحضرت و خاندان سلطنتی و طالب سعادت و رفاه بیشتر مردم نجیب و قهرمان نروژ هستم.