رضا شاه پهلوی - ایران نوین
ایران نوین با نام رضا شاه پهلوی عجین شده است، که با آن برنامه رفرم اجتماعی، سیاسی و اقتصادی که با آن از پرشیا ملت ایران ساخته شد. پایههای این برنامه، قانون اساسی مشروطه بود. آغاز این برنامه رفرم گسترده با کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ بود. از فرمان مظفرالدین شاه تا کودتای سوم اسفند ماه، پانزده سال میگذشت. در این پانزده سال، ایران سه پادشاه داشت، سی و سه کابینه ولی سه دوره قانونگذاری مجلس شورای ملی. در درازای این زمان ده سال مجلس شورای ملی بسته بود و در پنج سالی که مجلس شورای ملی باز بود تنها ۸۲ قانون به تصویب رسید.
با نیرنگهای محمدعلی شاه و دولت روسیه که دشمن مشروطه بودند در روز ۲ تیر ماه ۱۲۸۷ به فرمان محمدعلی شاه کلنل لیاخوف روسی مجلس شورای ملی را به توپ بست و مشروطه در سراسر ایران بجز تبریز برچیده شد. از این روز که آغاز استبداد صغیر نامیده میشود تا فتح تهران به دست مشروطهخواهان گیلان و اسپهان در ۲۵ تیر ماه ۱۲۸۸ یک سال و چند هفته پس از به توپ بستن مجلس شورای ملی، سرانجام ننگ کشور ایران محمدعلی شاه به سفارت روسیه پناهنده شد و پسر خردسالش احمد میرزا به نایب السلطنگی عضدالدوله رییس ایل مغول قاجار شاه شد.
مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری دوم در روز ۲۴ آبان ماه ۱۲۸۸ برگزار شد. کشور ایران که بر اساس قرارداد ۱۹۰۷ بین انگلیس و روسیه به دو بخش تقسیم شدهبود، با التیماتوم تاریخی روسیه اشغال شد. این اشغال از آنجا سرچشمه گرفت که مجلس شورای ملی برای بنیان سیستم مالی و مالیاتی برای ایران و برچیدن مستوفی گری و (سردسته مستوفیان مصدق مستوفی خراسان خون گریست. کریر مصدق که میخواست مستوفی اول بشود با مشروطه از بین رفت) از ایران مورگان شوستر امریکایی را به ایران دعوت کرد. شوستر با دگرگون ساختن سیستم مالی ایران و بهبود وضع گمرکات و مالیه و مالیات قاجاریان و دولت روسیه را آشفته کرد و آنان که این استخدام از سوی مجلس شورای ملی را خلاف پروژههای استعماری خود می دیدند، برآن شدند که دولت روسیه به دولت ایران التیماتوم چهل و هشت ساعته بدهد که مورگان شوستر باید از ایران بیرون برود. روز ۹ آذر ماه ۱۲۹۰ ارتش روسیه استان گیلان را اشغال کرد. ۷ دی ۱۲۹۰ قوای روسیه تهران را نیز اشغال نظامی کرد و سه سال مجلس شورای ملی بسته ماند.
مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سوم در روز ۱۴ آذر ماه ۱۲۹۳ گشایش یافت پس از یازده ماه در آبان ماه ۱۲۹۴.جنگ جهانی اول روی داد و ایران از سوی ارتش روسیه و ارتش انگلیس اشغال نظامی شد و کارزار سه ارتش عثمانی، انگلیس و روسیه شد و مجلس شورای ملی برای شش سال بسته ماند.. تا اینکه در نبودن مجلس شورای ملی در امرداد ماه ۱۲۹۸ وثوق الدوله نخست وزیر قاجار با دو تن دیگر از وزیرانش که نزدیکانش نیز بودند، قرارداد ۱۹۱۹ را بست و کشور ایران تحت الحمایه کشور انگلیس شد. یعنی این سه تن قاجاری کشور ایران را فروختند. یعنی در پانزده سال نخست نزدیک به ده سال مجلس شورای ملی بسته ماند.
پالویچ تاریخ نگار روسی درباره وضع ایران مینویسد در سالهای پیش از ۱۹۱۸ برابر با ۱۲۹۷در ایران همه آسیبهای رژیم فئودالیته که با سلطنت استبدادی قاجار پرده پوشی شده بود، با مشروطه آشکار شد. این آسیبها بهم ریختگی بیش از اندازه دستگاههای دولتی، عدم تمرکز که ناشی از آزادی بی اندازه و خود مختاری فئودالها ، نبودن ارتش برای سرکوبی خانهای یاغی و روسای سرکش و جلوگیری از تهاجمات خارجی که با رضایت طبقه فئودال به کشور ایران انجام میگرفت، نیاز مالی دولت و تودههای بزرگ شهر و ده که در نتیجه زورگویی مالکان و مامورین مستوفیان برای جمع آوری بدون کنترل مالیاتها در بند بودند ، نبودن عدالت و غیره....یعنی در درازای ۱۳۴ سال سلطنت قاجار ایران و مردم ایران در چنین تنگنایی قرارداشت که سر به انقلاب مشروطه برآورد. تا این زمان ۸۲ قانون از مجلس شورای ملی گذشته بود.
در درازای این زمان در گوشه و کنار کشور ایران خائنین سر به گردنکشی برداشتند و برای خود هر یک حکومتی همان حکومت ملوک الطوایفی با پشتیبانی استعمار براه انداخته بودند. در آستانه یورش میرزا کوچک خان با ارتش روسیه به تهران، میهن پرستان سرتیپ رضا خان و سید ضیاالدین طباطبایی و دیگران کمیته آهن را برپا ساختند و برنامه کودتایی را ریختند و شب دوم به سوم اسفند ماه ۱۲۹۹ به تهران تاختند و استقلال کشور ایران و تمامیت ارضی ایران را بازگرداندند.