بنگاه ترجمه و نشر کتاب

کتابخانه بنگاه ترجمه و نشر کتاب

نمونه‌ای از انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب

انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب - مجموعه آثار سیاسی

بنگاه ترجمه و نشر کتاب در سال ۱۳۳۳ به فرمان محمد رضاشاه پهلوی بنیان شد و وابسته به بنیاد پهلوی بود. بنگاه ترجمه و نشر کتاب از سال ۱۳۴۱ به ریاست عالیه شهبانو فرح پهلوی در آمد. این بنگاه با آن که هدفی فرهنگی دارد و سازمانی ناسودبر است بر اساس قانون تجارت اداره می شود. بنگاه ترجمه و نشر کتاب در چاپ نوشته های با ارزش و گرانبهای فارسی و برگردان (ترجمه) کارهای نویسندگان بزرگ خارجی درباره ایران و ایران شناسی و چاپ کتاب هایی که در پرورش ذهنی طبقات گوناگون اجتماع به ویژه جوانان و نوجوانان اثر داشته همواره رل اساسی بر عهده داشته و در دوران فعالیت خود گام های بلندی برای رسیدن به هدف خویش برداشته اشت.

پیدایش

از آغاز قرن بیستم میلادی هم زمان با گسترش پیوند های سیاسی ، اقتصادی، تجارتی، فرهنگی، با دنیای غرب جنبشی که در راستای برگردان کارهای نویسندگان و برگزیدگان دانش و هنر از زبان های غربی در ایران پدید آمده بود گسترش بیشتری یافت ولی سازمان هایی که به چاپ این گونه کتاب ها دست می زدند کمتر هدف فرهنگی و غیرانتفاعی داشتند. برای از بین بردن این کاستی ها در زبان فارسی و برگردان و چاپ یک ردیف کارهای سودمند و برگزیده خارجی در رشته های گوناگون دانش و ادب .

هدف از بنیان این بنگاه این است که از راه برگردان و چاپ کتاب های مهم جهان به زبان فارسی مردم کشور را از بهترین کارهایی که با انگیزه و اندیشه بشری در دوران گوناگون آفریده شده برخوردار سازند تا این سبب نیرو مند کردن فکر و برانگیختن خوانندگان گردد. با برگردان کتاب های ارزنده در راه گسترش و پیشرفت زبان فارسی به کوشد و آن را به کمک آثار و اندیشه های نو پربارتر سازد. هم چنین فن برگردان و نویسندگی را پیشرفت دهد و با ترجمه مقالات در پیشبرد پژوهش های علمی، درباره ایران مردم جهان را با تاریخ و تمدن کهن ایران کوشا باشد.

بنگاه برتری را به برگردان کتاب های ادبی داد ولی بنا به شرایط کتاب های علمی، فلسفی، اجتماعی و هم چنین کتاب های مربوط به ایران را چاپ می کند.

سازمان

بنگاه ترجمه و نشر کتاب دارای هیات مدیره ، مدیر عامل و بازرس اشت. هیات مدیره از چنج نفر تشکیل می شود که چهار تن آنان از جانب نایب التولیه که سمت ریاست هیات مدیره را دارد بنگاه را اداره می کند. یک نفر از اعضای هیات مدیره از جانب نایب التولیه به سمت مدیر عامل و یک نفر از بیرون به عنوان بازرس برگزیده می شود. وظایف هیات مدیره برآورده ساختن هدف ها و راه و روش بنگاه و تصویب بودجه ، برنامه ها، و آیین نامه هایی است از از جانب مدیر عامل نگاشته می شود.

سازمان اداری و فنی بنگاه دارای مدیر عامل، مشاور عالی، بازرس، هیات همکاران بنکاه برای تجدید نظر در چاپ کتاب ها، امور چاپ، پخش کتاب، حسابداری و دفتر می باشد.

برنامه

• برنامه چاپ به زبان فارسی: در این برنامه از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۵۱، ۲۵۹ کتاب نو و ۱۵۳ کتاب تجدید چاپی روی هم رفته ۳۶۰ کتاب با تیراژ یک میلیون کپی چاپ شد.

• برنامه چاپ کتاب های خارجی:دیگر برنامه بنگاه ترجمه و نشر کتاب برگردان کتاب های برگزیده فارسی به زبان های خارجی است. این برنامه بر اساس فرمان پادشاه ایران با همکاری یونسکو و یاری مالی شرکت ملی نفت ایران انجام پذیرفت. هدف از برگردان کتاب های فارسی به زبان های خارجی گسترش و پیشبرد فرهنگ و تمدن ایران و آشنایی مردم جهان غرب به ایران و سهم ایران در پیشرفت تمدن جهان می باشد.

کلکسیون میراث ایران به وسیله چاپگران غربی زیر چاپ رفته است و همه از جانب یونسکو بخشی از کلکسیون کتاب هایی است که برای آشنایی ملت ها با کارهای فکری و ذوقی یکدیگر چاپ می شود.

• ترجمه دانشنامه اسلامی: برگردان و چاپ دانشنامه اسلامی از شهریور ۱۳۴۹ آغاز و با پایداری ادامه یافت . بنگاه با گزینش برگردان کننده های شایسته و آشنا به معارف اسلامی این کار و این دانشنامه عام المنفعه را به کان های پر ارزش فرهنگی کشور افزود .

انقلاب اسلامی

پس از انقلاب اسلامی و پس از سه سال که رییس جمهور وقت بنی صدر مرکزهای فرهنگی را برای درازای سه سال بست در انجام بنگاه ترجمه و نشر کتاب منحل شد . در سال ۱۳۶۲ بخش ترجمه دانشنامه اسلامی بنگاه ترجمه و نشر کتاب به سازمانی به نام بنیاد دائره المعارف اسلامی بدل شد و کار دانشنامه اسلامی که از سال ۱۳۴۹ آغاز شده بود ادامه داد و دستاوردهای بخش دانشنامه اسلامی بنگاه ترجمه و نشر کتاب زیر نام دانشنامه جهان اسلام به چاپ رسید.

منابع

‎