بازدید اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر از جنوب کشور بندرعباس شیراز کیش و بوشهر ۱۶-۱۰ اردیبهشت ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی

درگاه اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی

بازدیدهای داخلی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر برنامه عمرانی ششم/سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی

درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

شاهنشاه آریامهر در بازدید از بندرعباس

بازدید شاهنشاه آریامهر از تاسیسات پایگاه دریایی بندرعباس، دریادار دیهیمی گزارش می‌دهد

شاهنشاه در بازدید از نیروی‌دریایی شاهنشاهی ایران بندرعباس

شاهنشاه آریامهر در بازدید از نیروی دریایی بندرعباس

منوچهر آزمون استاندار فارس در فرودگاه شیراز خوش آمد می‌گوید

بازدید از شاه چراغ، استاندار در کنار شاهنشاه توضیحات نیازین را می‌دهد

شاهنشاه در بازدید از نیروی دریایی شاهنشاهی ایران

بازدید شاهنشاه آریامهر از پایگاه هوادریای بوشهر

بازدید بزرگ ارتشتاران از پایگاه دریایی بوشهر

ادای احترامات نظامی والاگهر شهریار شفیق به شاهنشاه آریامهر

شاهنشاه سوار بر جیپ ارتشی شهباز، والاگهر شفیق رانندگی می‌نمایند

امیراصلان افشار رییس تشریفات، آریامهر، امیرعباس هویدا وزیر دربار و وزیر کشور در رکاب همایونی

شاهنشاه به تهران بازمی‌گردندند

بازدید اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر از جنوب کشور بندرعباس شیراز کیش و بوشهر ۱۶-۱۰ اردیبهشت ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی

۱۰ اردیبهشت ماه ۲۵۳۷ شاهنشاه آریامهر ساعت ۱۰ بامداد برای یک بازدید چهار روزه از جنوب کشور به همراه امیرعباس هویدا وزیر دربار شاهنشاهی، نصراصفهانی وزیر کشور، تیمسار هاشمی نژاد ژنرال آجودان شاهنشاه، آتابای معاون وزارت دربار شاهنشاهی و تیمسار ایادی وارد بندرعباس شدند. شاهنشاه در بندرعباس، پردیزه کارخانه‌های نیروی دریایی شاهنشاهی و باشگاه درجه‌داران این نیرو را در بندرعباس گشودند و از اسکله‌های نوین، مرکز تعمیرات و آموزشگاه‌های حرفه‌ای و مرکز آموزش تاکتیکی ناوگان در بندرعباس دیدن کردند.

شاهنشاه آریامهر پس از نیمروز به بازدید کارخانجات نیروی دریایی پرداختند. پس از انجام آیین احترام نظامی، دریا سالار کمال حبیب الهی فرمانده نیروی دریایی شاهنشاهی گزارشی رسا از گام‌های ساختمانی و کارهای کارخانه به آگاهی همایونی رساند. سپس شاهنشاه از نمایشگاه فرتورها و نمودار کارهای گردایه دیدن کردند. آنگاه شاهنشاه از لوحه یادبود مجتمع کارخانجات نیروی دریایی شاهنشاهی ایران پرده‌برداری کردند و از بخش‌های گوناگون آن بازدید فرمودند. افسران و درجه‌داران ناوهای نیروی دریایی شاهنشاهی که با آرایش نظامی در روی عرشه‌های ناوشکن‌ها و ناوهای نیروی دریایی شاهنشاهی به ردیف ایستاده بودند، هیجان و شور بی مانندی به شاهنشاه آریامهر بزرگ ارتشتاران ابراز داشتند. شاهنشاه آریامهر از بخش‌های گوناگون مرکز آموزش حرفه‌ای غیرنظامیان وابسته به نیروی دریایی شاهنشاهی و مرکز آموزش تاکتیکی ناوگان دیدن کردند و باشگاه درجه‌داران نیروی دریایی شاهنشاهی را گشودند و در پایان از یک ساختمان ۱۴ اشکوبه‌ای برای زندگی درجه‌داران دیدن کردند. در سراسر راه مردم با فریادهای « جاوید شاه » ورود شاهنشاه رهبر بزرگ خود را گرامی داشتند.

۱۱ اردیبهشت ماه پیش از نیمروز شاهنشاه آریامهر از عرشه ناوچه موشک‌انداز « کمان » مانور نیروی دریایی شاهنشاهی را که در پهنه آب‌های شاخاب پارس (خلیج پارس) انجام شد تماشا کردند. در این مانور تفنگداران نیروی دریایی شاهنشاهی در پناه آتش ناوشکن‌ها، هواپیماهای فانتوم و هلی کوپترهای موشک انداز گرداگرد دشمن گمانی (فرضی) را در منطقه عملیات گرفتند. آنگاه شاهنشاه به فرماندهی و ستاد ناوگان خلیج پارس و دریای عمان بازگشتند. ناوچه موشک انداز کمان در ساعت ۱۳ و ۳۰ دقیقه در اسکله پهلو گرفت و شاهنشاه آریامهر برای بازدید از کشتی شاهنشاهی « میکل آنژ » به عرشه این کشتی گام نهادند و در این هنگام سوت کشتی شاهنشاهی میکل آنژ به نشان احترام به سدا درآمد.

۱۱ اردیبهشت ماه ۲۵۳۷ شاهنشاه آریامهر در دومین روز بازدیدشان از جنوب کشور از بندرعباس رهسپار شیراز شدند. در فرودگاه شیراز منوچهر آزمون استاندار فارس خوش آمد گفت و تیمسار سرلشکر اسفندیاری فرمانده پادگان منطقه و مرکز زرهی شیراز گزارش نظامی را به آگاهی همایونی رساند. شاهنشاه آریامهر در جایگاه ویژه قرارگرفتند و دسته موزیک سلام شاهنشاهی را نواخت و ۲۱ تیر توپ شلیک شد. شاهنشاه آریامهر از گارد احترام سان دیدند و پس از آن گارد احترام از برابر همایونی رژه رفت. آنگاه شاهنشاه آریامهر از برابر ردیف پیشبازکنندگان گذشتند و در برابر نمایندگان کارگران و سندیکاهای کارگری و کارفرمایی درباره خانه‌های کارگران و میزان وام مسکن و بازپرداخت آن پرسش کردند و به سرپرستان استان دستور فرمودند که باید هر چه زودتر برای کارگران جای زندگی فراهم شود و گزارش کار را به همایونی بدهند. شاهنشاه آریامهر درباره شمار کارگران و بیمه آنان و آیا کارگران از سود ویژه بهره‌مند می‌شوند پرسش‌هایی فرمودند. شاهنشاه آریامهر شامگاه رهسپار باغ ارم شدند.

۱۳ اردیبهشت ماه ۲۵۳۷ شاهنشاه پیش از نیمروز در شیراز رییس‌های انجمن‌های شهر شیراز و آباده و شهرداران این دو شهر را در باغ ارم پذیرفتند. در این باریابی رییس انجمن شهر و شهردار شیراز لوحه زرینی که بر روی آن نمایی از تخت جمشید کنده‌کاری شده بود به پیشگاه همایونی از سوی مردم این شهر پیشکش کردند. شاهنشاه آریامهر چنین برنهادند که موزه‌ای به نام « موزه شهرداری » ساخته شود و پیشکش‌های مردم شیراز و آباده که امروز پیشکش همایونی شد در کنار دیگر چیزها در موزه نگاهداری شود.

شاهنشاه آریامهر در زمینه اجرای پروژه‌های عمرانی و آبادانی شیراز ابراز خشنودی فرمودند. شاهنشاه در فرودگاه شیراز درباره شتاب بخشیدن به انجام برنامه‌های عمرانی و نوسازی استان فارس دستورهایی دادند.

شاهنشاه در چهارمین روز بازدید از جنوب کشور ساعت ۱۲٫۳۰ از فرودگاه شیراز با هواپیمای نظامی رهسپار جزیره کیش شدند. شاهنشاه آریامهر برای بازدید از پیشرفت‌های برنامه‌های عمرانی بوشهر از کیش به این استان سفرخواهندکرد.

بازدید شاهنشاه آریامهر از نیروگاه اتمی بوشهر و پایگاه هوادریای بوشهر

۱۶ اردیبهشت ماه ۲۵۳۷ شاهنشاه آریامهر برای بازدید ار نیروگاه اتمی و پایگاه هوادریای بوشهر وارد بندربوشهر شدند. در پای پلکان هواپیما استاندار بوشهر پس از خوش آمدگویی، گزارش رسایی به آگاهی همایونی رسانید. آنگاه استاندار بوشهر دریاسالار حبیب الهی فرمانده نیروی دریایی شاهنشاهی و ناخدا مختاری فرمانده پادگان و پایگاه دریایی بوشهر گزارش‌های نظامی را دادند. شاهنشاه آریامهر از برابر ردیف پیشبازکنندگان گذشتند و در گفتگو با هر گروه سخنانی ایرادکردند.

در برابر صف ملایان بوشهر، آیت اله ماخوزی از سوی جامعه روحانیت استان و مردم میهن پرست و مرزبانان غیور تنگستان ورود شاهنشاه آریامهر را خوش آمد گفت و ادامه داد: روحانیون استان در پرتو انقلاب ارشاد و هدایت و مردم را در این خطه به عهده گرفته‌اند و اطمینان دارند که انقلاب شاه و مردم ، نظام حق بر باطل و جدال یزدان با اهریمن است.

شاهنشاه آریامهر فرمودند: در آینده نزدیک بیمارستان منطقه ای در این استان ایجاد خواهدشد که با ۴۰۰ تختخواب و قابل افزایش تا ۸۰۰ تختخواب، یکی از بیمارستان های بزرگ کشور خواهدبود. سال‌های قبل در این استان یک مشت افراد فقیر و بیچاره زندگی می‌کردند و حتی از فرط بیکاری جمعیت استان در ۲۵ سال گذشته به نصف رسیده بود. بوشهر از شهرهای بزرگ خلیج فارس و حتی ایران خواهدبود. در این استان مظاهری از تکنولوژی و صنعت را می‌بینیم. ساختمان اولین نیروگاه برق اتمی ایران در این استان شروع شده است. در کتاب "به سوی تمدن بزرگ"، ترسیم شده است که ایران چه مراحلی از پیشرفت را خواهد پیمود. می بینید که این پیشرفت ها کجا و آرزوهای دشمنان ایران که می‌خواهند ما را در عهد عتیق نگهدارند کجا. البته بندر بوشهر نیز در آینده وسعت بیشتری پیدا خواهدکرد.

شاهنشاه آریامهر در برابر رده پیشبازکنندگان از میزان فرآورده‌ها و تولید کشاورزی پرسیدند. به آگاهی شاهانه رسید که وضع محصول خوب است اما میزان کاشت کم است.

شاهنشاه فرمودند: پس از اصلاحات ارضی زمانی طول می‌کشد تا وضع کشاورزی رضایتبخش شود، چون افرادی که روی زمین کار می‌کنند باید با عشق و علاقه و داشتن اطلاع از کشاورزی به این صنعت بپردازند. کشاورزی تنها این نیست که مقداری دانه پاشید و بعد منتظر شد که آیا باران خواهدآمد یا نه؟ این کافی نیست.

شاهنشاه در برابر صف مسولان سازمان‌های اداری در مورد ساختن خانه‌های سازمانی پرسیدند. به آگاهی همایونی رسید که در حال حاضر به شماری از کارمندان خانه‌های سازمانی داده شده است و شمار دیگری خانه نیز در دست ساختمان است.

شاهنشاه در برابر صف نمایندگان کارگران از وضع آنان جویا شدند. نماینده کارگران به آگاهی اعلیحضرت رسانید که وضع کارگران در استان سبب خرسندی است.

شاهنشاه در برابر رده بازرگانان از فعالیت‌های اقتصادی و بازرگانی پرسیدند. گفته شد که فعالیت‌های بازرگانی و اقتصادی استان بسیار خوب است. در اینجا از شاهنشاه آریامهر درخواست شد که دستور بفرمایند دانشگاهی در بوشهر بنیاد نهاده شود. شاهنشاه فرمودند: تأسیس دانشگاه با آینده‌ای که بوشهر دارد امری طبیعی است و پس از بررسی به موقع اقدام خواهدشد.

شاهنشاه آریامهر در برابر رده فرهنگیان درباره بانک فرهنگیان و سهام خریداری شده این بانک پرسیدند. به آگاهی رسید که بانک فرهنگیان به زودی در بوشهر بنیاد نهاده خواهد شد، اما فرهنگیان سهام این بانک را خریداری کرده‌اند و علاوه بر آن برای ۷۳ واحد مسکونی برای فرهنگیان بوشهر نیز از بانک رهنی وام مورد نیاز دریافت شده است.

شاهنشاه آریامهر بزرگ ارتشتاران سپس برای بازدید از پایگاه یکم هوادریایی بوشهر یک سر از فرودگاه با هلیکوپتر به پایگاه پرواز کردند. در پایگاه شاهنشاه آریامهر در میدان سان و رژه پایگاه، تکاوران نیروی دریایی شاهنشاهی و تفنگداران دریایی از برابر همایونی رژه رفتند. همزمان با رژه هلیکوپترهای موشک‌انداز نیروی دریایی و مین روب‌ها از برابر جایگاه گذشتند. پس از بازدید شاهنشاه آریامهر از باشگاه افسران پایگاه هوادریا رهسپار نیروگاه اتمی بوشهر شدند.

شاهنشاه در ساعت ۱۴ و ۴۵ دقیقه به نیروگاه اتمی در روستای هلیله ۲۰ کیلومتری جنوب بوشهر رفتند و سرپرستان و کارکنان ایرانی و آلمانی نیروگاه از شاهنشاه پیشباز کردند. نخست احمد ستوده نیا معاون نیروگاه‌های اتمی سازمان انرژی اتمی پس از خوش‌آمدگویی چنین گفت: "اعلیحضرتا! امروز که برای سومین بار افتخار بازدید از کارگاه ساختمانی نیروگاه اتمی بوشهر را به کارکنان سازمان انرژی اتمی ایران اعطا فرموده‌اید عملیات ساختمانی و نصب ماشین آلات این نیروگاه از تاریخ آخرین تشریف فرمایی در اسفند ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی تاکنون پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته و با برنامه زمان بندی شده هماهنگی دارد. هم اکنون فعالیت‌های ساختمانی به اوج رسیده و ساختمان‌های نیروگاه در مراحل مختلف در حال پیشرفت و بین ۴۰ تا ۱۰۰ درسد آنها ساخته شده است...."

۱۶ اردیبهشت ماه ۲۵۳۷ سفر شاهنشاه به جنوب کشور ایوار به پایان رسید و هواپیمای شاهنشاه آریامهر ساعت ۱۸ و ۲۵ دقیقه در فرودگاه مهرآباد برزمین نشست. جمشید آموزگار نخست‌وزیر و دبیرکل حزب رستاخیز ملت ایران، رییس مجلس سنا و رییس مجلس شورای ملی و معینیان رییس دفتر مخصوص شاهنشاهی و چندتن دیگر از سران کشوری و لشکری به پیشباز شاهنشاه در فرودگاه آمدند. امیرعباس هویدا وزیر دربار شاهنشاهی، نصر اصفهانی و دیگران همراه نیز به تهران بازگشتند.

شاهنشاه آریامهر در فرودگاه مهرآباد در یک مصاحبه با خبرنگاران دیدگاه‌های خود را درباره بازدیدها از بندرعباس، شیراز -کیش و بوشهر بیان فرمودند:

بندرعباس

یادم هست بعد از شهریور ۲۰ و جریانات اسف‌انگیزی که در مملکت ما پیشامد کرد، اشغال مملکت، بدبختی‌ها و مهاجرت اهالی شهرهای خلیج فارس به سمت کشورهای جنوبی خلیج فارس و علناً فقر و بیچارگی و بیکارگی مردم تا سال ۱۳۳۲ که قیام ۲۸ مرداد شد و از آن وقت به بعد نفوذ اجانب، توده‌ای‌ها و سرخ‌ها، به طور علنی ستون پنجم و دیگران به اسامی ملی بساطشان برچیده شد، و کم‌کم مملکت شروع کرد به پیدا کردن راه خودش و ترقی، و ترقی حقیقی مملکت از روز انقلاب ششم بهمن شروع شد، که آثار فئودالیته و آثار قرون وسطایی، آثار استثمار فرد به وسیله فرد از بین رفت.

بندر بزرگ ایران

نصف جمعیت مملکت که زنان بودند وارد کارهای اجتماعی شدند و مملکت از فکر، از نیرو و از بازوان همه افراد مملکت شروع کرد به استفاده کردن. ما اینها را در بندرعباس به خوبی دیدیم. چه بسا که اهالی محل تعدادشان تکافوی کارهایی که در پیش است نمی‌کرد، و هزاران نفر از جاهای دیگر به بندرعباس روی آوردند و یک بندر بدبخت ماهی‌گیری و یا احیاناً کشتی‌های باری در مسافت‌های طولانی از ساحل می‌ایستادند و به وسیله کرجی‌های کوچک تخلیه می‌شدند. امروز بندرگاهی خواهیم داشت چه نظامی، چه کشوری، که شاید از لحاظ کشوری ظرفیت بندرگاه ۳۳ تا ۳۴ میلیون تن توسعه پیدا خواهدکرد، و همچنین برای تغییرات کشتی احیاناً شروع به ساختن کشتی در بندرعباس خواهدشد. چیزهایی که به ظاهر می‌دیدید ساختمان‌ها و بنا است و آثار ترقی ظاهری چیزی که باطنی است و دیده نمی‌شود ولی بعضی از ممالک هیچ وقت به دست نخواهندآورد و ایران خوشبختانه به دست آورده‌است، عمق کار است. شما می‌شنوید مانور نیروهای دریایی ولی معنی‌اش این است که در هر ناو کوچک، چه برسد به ناوهای بزرگ، هلی‌کوپتر و نیروبرها و یکان‌هایی که در مانور نیروی دریایی شرکت کردند در هر کدام از اینها ببینید چند نفر از فرزندان این مملکت تحصیل کرده مسلط به کار خودشان وارد به کار خودشان و با روحیه‌ای که لابد می‌توانستید ببینید چه از وجنات صورتشان و چه از نتیجه کارشان پرچم ایران با سربلندی در بندرعباس در اهتزاز است. بندرعباس آینده خیلی بزرگتر و درخشان‌تر از آنچه دیدید دارد و نیروی برق زیادی آنجا تولید خواهدشد.

ذوب‌آهن در مرحله اول سه‌میلیون تن فولاد تولید خواهدکرد. چند کیلومتر دورتر معادن آهن، مس و بعد می‌رسیم به کرمان، تمام این منطقه در آینده نزدیک، یک منطقه صنعتی خواهدشد که قابل رقابت باشد.

صنعت بزرگ الکترونیک

با مناطق صنعتی کشور در این بین باید البته در آنجا مثل سایر نقاط مملکت مدارس حرفه‌ای فنی تأسیس بشود و افراد ماهر، چه مرد و چه زنی که ایرانِ آینده باید آتیه‌اش را تأمین بکنند، در اینجاها تربیت بشوند. با رضایت کامل از بندرعباس رفتیم به شیراز در منطقه شیراز دیدیم که مردم با چه قیافه‌های خوشی آمده‌بودند و اضافه بر اینکه اهالی خوش‌فکر و میهن‌پرست شیراز کاملاً قدردان پیشرفت‌های مملکت بودند.

امسال سال زراعی فوق‌العاده‌ای هم هست، امیدوارم آثار فراوانیِ محصول در سطح زندگی و در پایین نگاه داشتن هزینه زندگی در اینجا مؤثر باشد. با همه طبقات صحبت کردیم. با کارگرش و با افرادی که در سابق به آن می‌گفتند در مناطق ایل زندگی می‌کردند و همه صفوف مملکت خوشبختانه دیدیم که خوشبخت و راضی بودند. البته هنوز خیلی کار هست که بشود. باید خدمات بیشتری به مردم بدهیم و همچنین هر فردی در هر نقطه‌ای و در هر حرفه‌ای که هست باید بالاتر و ماهرتر بشود.

و این مطلبی است که مربوط به تمام مملکت می‌شود و برای عده به خصوصی نیست. در شیراز متأسفانه به علت سرماخوردگی نتوانستم همه برنامه‌هایم را انجام بدهم، و الا می‌رفتیم به بازدید از صنعتی که برای ایران خیلی جدید و پیشرفته است و این صنعت پیچیده، الکترونیک است که در شیراز شروع کردیم و انشاءالله یکی از مراکز خوب الکترونیک مملکت و این منطقه خواهدشد. بعد رفتیم برای یک قدری استراحت به جزیره کیش که شاید هنوز ده سال کار داشته‌باشد که یکی از مراکز خوب جهانگردی دنیا بشود. امروز رفتیم به بوشهر، هم به پایگاه نیروی دریایی رفتیم و هم از طریق هوا پیشرفت‌های بندری آنجا را دیدیم و لابد در حضور عده‌ای که جریان را می‌نوشتند، می‌دیدند که آنجا چقدر مفتخر و سرافراز از پیشرفت‌های شهر خودشان هستند. همینطور که آنجا گفتم، شهر بوشهر یکی از پیشرفته‌ترین شهرهای مملکت خواهدشد. به خاطر اینکه اولین ایستگاه رأکتورهای اتمیک تولیدکننده برق، آب‌شیرین در بوشهر ایجاد شده و به اتمام خواهدرسید. درآمد اهالی به قول خود معتمدین آنجا بالا است، امید در دل همه و پیشرفت به طور خیلی روشن و بارزی نمایان است.

نتیجه این کارهای اولیه ما در بوشهر شاید در سال ۴۱ – ۲۵۴۰ که تمام شدن نیروگاه‌های اتمیک است، به طور خیلی بارزی پیدا خواهدشد. تا آن موقع امیدواریم که کارهای خدماتی عمومی مثل بیمارستان‌های بزرگ منطقه‌ای و غیره هم خاتمه پیدا بکند. اضافه بر مدارس و حتی مقدمات شروع دانشگاهی در بوشهر، کاملاً پیش‌بینی می‌شود برای اینکه بوشهر شهر ۵۰۰هزار نفری خواهدشد و با این همه روحیه و استعداد مسلماً جا دارد که ما دانشگاهی هم داشته‌باشیم.

مردم آماده همه چیز هستند

مسافرت ما به جنوب چندین مطلب را روشن کرد، یکی ترقیات مملکت است، یکی در واقع قدرت و عظمت ایرانی که برای خودمان ضامن استقلال و سربلندی ما خواهدبود.

امروز در دنیا متأسفانه هر چند وقت به چند وقت می‌بینیم که آنقدر دنیایی پر آرامش و با ثباتی نیست. باید کاملاً مراقب همه چیز باشیم و شاید آماده برای همه چیز. در این راه من مطمئن هستم که تمام اهالی مملکت بگذریم از چند نفری که نمی‌دانند چه می‌گویند و خوب در این مسافرت‌ها می‌بینید که به عهده مردم ایران چی هست.

پارسال در آذربایجان دیدید شاید پارسال و پیرارسال در کرمانشاه دیدید و هر سال در مشهد می‌بینید.

اما مملکت ۳۵ میلیون نفر جمعیت دارد. ملاحظه کنید که در ممالک دیگر ترور، وحشت، آدم‌ربایی، دزدی، قتل و غارت به چه حدی رسیده و با یک قدری مقایسه باید به آینده خودمان کاملاً امیدوار باشیم.

زیادشدن توقع مردم

بدون توقع که ترقی نمی‌شود. فقط باید گفت که توقع توأم با کار و فعالیت هم باشد و الا همینطور نشستن و به آسمان نگاه کردن و توقع داشتن در هیچ جا، هیچ کس و هیچ مملکتی را به جایی نرسانده‌است، ولی من امیدوارم توقع به حداکثر برسد، ولی برای رسیدن به توقع همه باید کوشش بکنند.