آتش زدن سینما رکس آبادان ۲۸ امرداد ۱۳۵۷
در ۲۸ امرداد ۱۳۵۷ سینما رکس آبادان را آتش زدند که در آن آتش ۴۳۳ زنده زنده در آتش سوختند. شمار زیاد کشته شدگان در این رویداد ناگوار سبب ناآرامی‌ها در آبادان و دیگر شهرهای ایران شد. ضد انقلاب ادعا کرد که آتش برای آدم‌سوزی از سوی سازمان اطلاعات و امنیت کشور به فرمان شاه در سینما رکس نهاده شده است. پیش از اینکه شاهنشاه ایران در ۲۶ دی ۱۳۵۷ از کشور بیرون روند، آشکار شد که روحانیون قم به دستور روح‌الله خمینی این آتش سوزی را براه انداختند. آتش زدن سینما رکس آبادان یکی از بیست و هشت سینمای آتش زده شده در روز ۲۸ مرداد بود که در بزرگداشت بیست و پنجمین سالروز ۲۸ امرداد ۱۳۳۲ یادروز سرنگونی محمد مصدق یا روز رستاخیز ملت ایران بود.
آتش
آتش به هنگام نمایش فیلم سیاه و سپید "گوزن‌ها" به کارگردانی مسعود کیمیایی و بازیگری بهروز وثوقی، فرامرز قریبیان و نصرت پرتوی بود. فیلم گوزن‌ها زندگی دزدی به نام قدرت را نشان می‌دهد که پس از دزدی دستور پی‌گرد و دستگیری وی داده می‌شود. قدرت می‌خواهد که آنچه را که دزدیده است در خانه دوستش رسول پنهان سازد. زمانی که قدرت پلیس‌ها را در نزدیکی خانه رسول می‌بیند می‌پندارد که رسول او را لو داده است. قدرت در می‌یابد که دوستش رسول گناهی ندارد و خود به پاسگاه پلیس می‌رود و خود را معرفی می‌کند.
نزدیک به نیمی از فیلم گذشته بود که زبانه‌های آتش بالا گرفت. با آنکه آتش‌نشانی و نیروهای پلیس بی‌درنگ برای نجات جان مردم آمده بودند ولی نتوانستند مردم را از آتش رهایی بدهند. شهربانی و دادستانی بی‌درنگ پس از خاموش شدن آتش به بررسی و جستجوی دلیل آتش سوزی می‌پردازند.
شایعه پراکنی‌ها آغاز می‌شود، درهای سینما با زنجیر بسته شده بودند تا کسی نتواند از سینما بیرون بیاید، آتش نشانی پس از بیست دقیقه با ماشین‌های آبپاش خالی به سینما آمده بودند؛ رهگذران از سوی پلیس با اسلحه تهدید شده بودند که به یاری مردم در سینما نشتابند؛....
واکنش‌ها
مردم آبادان در شوک فرورفتند شمار کشته‌شدگان در آتش سینما رکس آبادان نخست ۳۷۷ تن اعلام شد و چندی پس از آن شمار کشته‌شدگان ۴۳۰ تن به آگاهی مردم رسید. کارکنان گورستان آبادان از ۶۰۰ کشته‌ی دفن شده یاد می‌کردند. کارکنان سینما رکس گفتند که در آن شب، ۶۵۰ بلیت فروخته شده بود. بسیاری از کسانی که در سینما بودند بدن‌هایشان چنان سوخته شده بود که هویت آنها قابل شناسایی نبود.
شاهنشاه محمدرضا شاه پهلوی به مردم ایران از "وحشت بزرگ" هشدار دادند که ایران را فراخواهدگرفت زمانی که مخالفین سلطنت، قدرت را در ایران بدست گیرند. شاهنشاه برای مردم در سخنانشان گفتند که "سلطنت برای مردم ایران خوشبختی، رفاه، افتخار و شناخته شدن در جهان، آزادی، آموزش و پرورش، برابری مردان و زنان را به ارمغان می‌آورد. و مخالفین سلطنت برای ایران اعدام، فشار اجتماعی، فقر، ترور، سیه‌روزی، تنهایی بین‌المللی، زندان‌های پُر شده از مردم، نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی ببار خواهد آورد.
شهبانو فرح پهلوی خواستند که به آبادان بروند و با خانواده کشته‌شدگان دیدار کنند. جمشید آموزگار