دیدار رسمی لیونید برژنف صدر هیات رییسه شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی و بانو برژنوا از ایران ۲۵ آبان تا ۲ آذر ماه ۱۳۴۲
دیدار رسمی لیونید برژنف صدر هیات رییسه شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی و بانو برژنوا از ایران ۲۵ آبان تا ۲ آذر ماه ۱۳۴۲
۲۵ آبان ۱۳۴۲ ساعت چهار پس از نیمروز حضرت لئونید برژنف صدر هیات رییسه شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی و بانو "برژنوا" وارد تهران شدند. شاهنشاه و شهبانوی ایران به پیشباز میهمانان ایران به فرودگاه مهرآباد آمدند. ساعتی پیش از ورود حضرت لئونید برژنف ۸ فروند هواپیمای جت نیروی هوایی شاهنشاهی به پیشباز برژنف و بانو رفت و چند دقیقه پیش از ساعت چهار هواپیمای برژنف با اسکورت هواپیماهای نیروی هوایی شاهنشاهی ایران در آسمان فرودگاه مهرآباد پدیدار شد. دیگر پیشبازکنندگان نخست وزیر، قدس نخعی وزیر دربار شاهنشاهی، عباس آرام وزیر خارجه، تیمسار ارتشبد حجازی رییس ستاد بزرگ ارتشداران و تیمسار ارتشبد آریانا ژنرال آجودان شاهناهی و حسنعلی ادهم رییس کل تشریفات شاهنشاهی به حضرت برژنف شناسانده شدند. ایشان نیز همراهان خود را به شاهنشاه و شهبانو شناساندند. سپس شاهنشاه و حضرت برژنف در جایگاه ویژه ایستادند، نخست سرود ملی شوروی و سرود ملی ایران سرود شاهنشاهی نواخته شد و ۲۱ تیر توپ شلیک شد. سپس از سوی فرمانده گارد احترام گزارش نظامی داده شد و شاهنشاه و برژنف از برابر گارد احترام و پرچم‌های نیروهای سه گانه ارتش شاهنشاهی گذشتند. ساعت چهار و نیم پس از نیمروز شاهنشاه و حضرت برژنف در خودروی جلو و شهبانو و بانو برژنوا در خودروی دوم نشستند و از فرودگاه راهی میدان ۲۴ اسفند شدند. سراسر راه از فرودگاه تا شهر با پرچم‌های ایران و شوروی آذین بسته شده بود و مردم در دو سوی خیابان آیزنهاور ایستاده بودند و برای شاهنشاه و شهبانو و میهمانان ارجمند ایران ابراز شور و هیجان می‌کردند. ساعت چهار و چهل دقیقه شاهنشاه و برژنف و شهبانو و بانو برژنوا در میدان ۲۴ اسفند در جایگاه ویژه قرارگرفتند و شهردار تهران آقای نفیسی ورود حضرت برژنف و بانو را در بیاناتی خوش‌آمد گفت و کلید طلایی شهر تهران را به برژنف پیشکش کرد. سپس شاهنشاه و حضرت برژنف در کالسکه جلو و شهبانو و بانو برژنوا در کالسکه دوم روانه کاخ گلستان شدند. در سراسر راه خیابان‌های شاهرضا و فردوسی شمالی و جنوبی تا میدان سپه مردم تهران به پیشباز میهمانان ایران ایستاده بودند و با هیجان بی همانندی شور و شادی خود را ابراز می‌کردند. در برابر کاخ گلستان نیز انبوهی از مردم گردآمده بودند و برای ورود میهمانان هورا می‌کشیدند و شادی می‌کردند.
بر پایه برنامه ساعت ۸ شهردار تهران در تالار برلیان، پیشکش مردم تهران را به حضرت برژنف داد. شاهنشاه در مهمانی رسمی شام در تالار آیینه کاخ گلستان به حضرت لئونید برژنف فرمودند.[۱]
- حضرت صدر هیئت رئیسه شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
- برای شهبانو و من مایه کمال خوشوقتی است که امشب از آن حضرت و بانو برژنوا در این جا پذیرایی کنیم. من از پذیرایی بسیار گرم دولت و ملت شوروی از خودم در سال 1956 که فرصت دیدار سرزمین زیبای شما را یافتم خاطره دلپذیری همراهم دارم و امیدوارم شما نیز از سفرتان به کشور ما خاطره مشابهی همراه ببرید.
- احتیاجی نیست که روابط مدنی عمیقی را که از دیرباز بین مردم سرزمین‌های ما وجود داشته است به تفصیل خاطرنشان سازم. این روابط به مقتضای همسایگی و ارتباط جغرافیایی از قدیمی ترین ادوار تاریخ شرع شده و وجود ابنیه تاریخی متعدد و آثار بی نظیر هنری ایران در موزه‌های شما بخصوص در موزه آرمیتاژ که من با علاقه تمام آن را بازدید کردم حکایت از وسعت ارتباطی می‌کنند که از دیرباز میان تمدن ایران و تمدن‌های ملل سرزمین‌های کشور شما وجود داشته است. تتبعات و تحقیقات مربوط به زبان و ادب و هنر و فرهنگ قدیم و جدید ایران در مراکز مختلف علمی و دانشگاهی کشور شما توسط محققین عالیقدر از مدت‌ها پیش با وسعت و اهمیتی که نظیر آن را بخصوص از لحاظ حجم کار در کشورهای دیگر کمتر می‌توان یافت انجام می‌پذیرد، و در دوران چهل ساله اخیر این فعالیت های علمی به قدری گسترش یافته که اکنون واقعاً می‌توان کشور اتحاد شوروی را با کتابخانه‌های بزرگ آن که دارای ده ها هزار نسخه کتب خطی نفیس فارسی هستند و با موزه‌های حاوی قسمتی از گرانبهاترین آثار هنری و تاریخی ما و با انستیتوها و مراکز علمی متعددی که در جمهوری‌های مختلف شوروی درباره تمدن ما کار و تحقیق می‌کنند یک کانون فرهنگ ایران در خارج از کشور ما شمرد. ولی این فعالیت های علمی و فرهنگی فقط یکی از جنبه‌های مختلف کوشش و کار خلاّقه‌ای است که اکنون در همه رشته‌ها در کشور شما صورت می‌گیرد، و ما که همسایه دیوار به دیوار شما هستیم طبعاً بیش از دیگران با این فعالیت‌ها آشنایی داریم. من خود در دیدار خویش از اتحاد شوروی قسمتی از کارهای عظیم شما را در رشته‌های مختلف صنعتی و کشاورزی و بهداشتی و فرهنگی و غیره از نزدیک دیدم و همان وقت این موفقیت‌های بزرگ را صمیمانه به ملل شما تبریک گفتم.
- پیشرفت‌های علمی شما در زمینه‌های مختلف که پیروزی‌های پیاپی در امر تسخیر فضا یکی از مظاهر بارز آن است همواره مورد احترام و تحسین ما بوده و هست.
- ما نیز برای آبادی مملکت و تأمین سعادت افراد و جامعه ایرانی می‌کوشیم. هدف ما حفظ استقلال کشور و تأمین آزادی‌های فردی و اجتماعی در دنیایی است که از خطر جنگ های مخوف هسته‌ای و غیر هسته‌ای رهایی یافته باشد. ما به صلح اعتقاد و احتیاج داریم تا بتوانیم با اطمینان خاطر و با تمام قوا به ترقیاتی که شایسته آن هستیم نایل گردیم. بدین جهت است که بلافاصله پس از انعقاد قرارداد منع آزمایش های اتمی در مسکو که شما خود از پایه گذاران آن بودید، ما این قرارداد را امضاء کردیم و امیدواریم این اولین قدمی باشد که دنیا در راه تأمین صلح اطمینان بخش جهانی بر می دارد.
- وجود چنین محیط حسن تفاهمی بهترین زمینه برای همکاری‌های ثمربخش کشورهاست، چنانکه موفقیت‌های اخیر دو کشور ما در مورد همکاری‌های صنعتی و اقتصادی و فنی که می تواند توسعه بیشتری نیز پیدا کند و توافق‌های حاصله درباره استفاده مشترک کشورهای ما از منابع رود ارس که در مرز دو کشور واقع شده‌اند و ازدیاد محسوس تجارت بین کشورهای ما می تواند نمونه خوبی از همکاری دو همسایه باشد.
- همزیستی و همکاری ثمربخش کشورهای خودمان را در زمینه تفاهم بین‌المللی و سلامتی و سعادت شما، حضرت صدر هیئت رئیسه اتحاد شوروی و بانو برژنوا، و پیشرفت و رفاه روزافزون ملل اتحاد شوروی را آرزومندم.
سپس حضرت برژنف در پاسخ به شاهنشاه بیاناتی ایراد کرد. ۲۶ آبان ماه حضرت لئونید برژنف از کاخ گلستان رهسپار شهر ری، آرامگاه رضا شاه بزرگ شد. درون آرامگاه شاهپور عبدالرضا، تیمسار حجازی به پیشباز برژنف آمدند و حضرت برژنف تاج گل باشکوهی را برروی آرامگاه پدر ایران نوین نهاد و پس از دقایقی خاموشی از برابر گارد احترام گذشتند. در ساعت ۱۰ و پانزده دقیقه بامداد حضرت برژنف با شاهنشاه دیدار کردند. بانو برژنوا از کاخ گلستان به کاخ مرمر برای دیدار علیاحضرت شهبانو رفتند. ساعت ۱۱ و ۴۵ دقیقه حضرت برژنف و بانو به کاخ گلستان بازگشتند. در ساعت ۱۲ و پانزده دقیقه رییس هیات‌های نمایندگی سیاسی به پیشگاه حضرت برژنف رسیدند و به ایشان و بانو شناسانده شدند. ساعت ۱۶ برژنف با نخست وزیر اسداله علم دیدار نمود. شامگاه میهمانی باشکوهی به سرافرازی شاهنشاه و علیاحضرت شهبانو در کاخ گلستان از سوی حضرت برژنف برگزار شد. بر سر میز شام برژنف شاهنشاه و شهبانو را برای یک دیدار رسمی از شوروی فراخواند و شاهنشاه آن را پذیرفتند.
۲۷ آبان ماه ساعت ۹ بامداد حضرت برژنف از کاخ گلستان برای بازدید از موسسه رازی به حصارک رفتند. در ساعت ده و نیم به سد کرج رفتند و از سد و تاسیسات آن بازدید کردند. بانو برژنوا ساعت ۹ بامداد از کاخ گلستان به آموزشگاه پرستار اشرف پهلوی رفتند و پس از بازدید به آموزشگاه حرفه‌ای فرح پهلوی وابسته به شیر و خورشید سرخ رفتند و نیمروز به کاخ گلستان بازگشتند. ساعت ۳ و نیم پس از نیمروز حضرت برژنف و بانو به موزه ایران باستان و سپس برای آشنایی با هموندان انجمن فرهنگی ایران و شوروی بدانجا رفتند. شامگاه میهمانی نخست وزیر در کاخ وزارت خارجه برگزار شد و شاهنشاه و شهبانو به همراه میهمانان ایران حضرت لئونید برژنف و بانو در این میهمانی شرکت کردند و با یکدیگر شام خوردند.
۲۸ آبان حضرت لئونید برژنف و بانو برای بازدید از آثار تاریخی ایران رهسپار اسپهان شدند. روز ۲۹ آبان ماه نیز برای بازدید از تخت جمشید به شیراز رفتند.
روز ۳۰ آبان ماه ساعت ۹ بامداد حضرت لئونید برژنف صدر هیات رییسه شورای عالی در نشست مشترک مجلس شورای ملی و مجلس سنا که در کاخ سنا برگزار شد، شرکت کردند و در میان دست زدن‌های پیوسته نمایندگان در سندلی ویژه‌ای که برای ایشان گذاشته شده بود، نشستند. مهندس شریف امامی سخنانی درباره پیوندهای سیاسی و اقتصادی دو کشور ایراد کرد که همزمان از سوی آقای علی اف ترجمان (مترجم) از روسی به پارسی و برای حضرت لئونید برژنف برگرداننده شد. آنگاه حضرت لئونید برژنف پشت تریبون قرارگرفتند و سخنانان پرباری درباره پیوندهای دولت شاهنشاهی ایران و جماهیر شوروی ایراد کردند و در پایان گفتند: زنده و پیروز باد مردم ایران و کشور باستانی و زیبای آن. بگذارید دوستی و همکاری میان اتحاد شوروی و ایران گسترش یابد و استوار بماند! بگذارید صلح پایدار در میان ملل جاودانی و برای همیشه در سیاره ما ماندگار شود.
روز آدینه ۱ آذر ماه حضرت برژنف پس از نیمروز در کاخ مرمر با شاهنشاه دیدار کردند و بیش از یک ساعت با شاهنشاه به گفتگو نشستند. شامگاه میهمانی شامی از سوی سفیرکبیر شوروی در ایران به سرفرازی حضرت برژنف و بانو در سفارت شوروی برگزار شد. در این میهمانی نخست وزیر، هیات وزیران، سناتورها، شماری از نمایندگان مجلس شورای ملی، نمایندگان سیاسی دولت‌های خارجی در ایران، مدیران روزنامه‌ها، استادان دانشگاه و دیگر سران کشوری و لشکری بودند.
روز شنبه ۲ آذر ماه سفر حضرت لئونید برژنف صدر هیات رییسه شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی و همراهان به ایران پایان یافت. شاهنشاه و شهبانو ساعت ۹ و ده دقیقه بامداد وارد کاخ گلستان شدند و به همراه حضرت برژنف و بانو روانه فرودگاه مهرآباد شدند. در آیین پسواز میهمانان ایران هیات دولت، رییس‌های هیات‌های نمایندگی سیاسی در ایران با بانوانشان و گروهی از سران کشور و لشکری ایران و کارکنان سفارت شوروی بودند. هواپیمای میهمانان در ساعت ۹ و پنجاه دقیقه از فرودگاه مهرآباد اوج گرفت و هشت فروند هواپیمای جت نیروی هواپیمایی شاهنشاهی تا مرز ایران آن را اسکورت کردند.
حضرت برژنف در اسپهان از هنرهای ارزنده این استان دیدن می‌کنند
