مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ خرداد ۱۳۴۹ نشست ۱۹۱

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و دوم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ خرداد ۱۳۴۹ نشست ۱۹۱

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۳ خرداد ۱۳۴۹ نشست ۱۹۱

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۲۲

جلسه: ۱۹۱

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۳ خرداد ماه ۱۳۴۹

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل‏

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: مهندس صائبی- قاضی‌زاده- پرفسور مخبر فرهمند

۳- معرفی آقای مرتضی ممتاز به سمت معاون کل و آقای مهندس نصرت‌الله اسدی به سمت معاون پارلمانی وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی به وسیله آقای دکتر یگانه وزیر مشاور

۴-تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای رهبری معاون وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی

۵- تصویب صورت‌جلسات ۲۴و۲۹ اردیبهشت ماه

۶-اخذ رأی جهت انتخاب ۳۰ نفر اعضا دیوان محاسبات

۷- طرح گزارش شور اول کمیسیون خاص راجع به لایحه شرکت‌ها و سازمان‌های تعاونی

۸- اعلام منتخبه استخراج آرا و قرائت اسامی سی نفر اعضا منتخبه دیوان محاسبات

۹- تقدیم سه فقره صورت دیون به وسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی

۱۰- ادامه بحث در گزارش شور اول کمیسیون خاص به لایحه شرکت‌ها و سازمان‌های تعاونی

۱۱- ختم جلسه

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه (۳) خرداد ماه ۱۳۴۹

مجلس ساعت نه و پنج دقیقه صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

نایب رئیس - اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه – آقایان:

دکتر امین – ثامنی – بانو بزرگ نیا – صدقیانی زاده – دکتر مدنی – دکتر وفا – دکتر بقایی یزدی – دکتر عدل – مهندس عدل – مرندی – مجد – جوانشیر – پزشکی – جهانشاهی – پدرامی – دکتر نجیمی – مهندس صائبی – معزی – مهندس اردلان – پرفسور مخبر فرهمند – بدر صالحیان – دکتر دادفر – دکتر سعید – امامی رضوی – دکتر گاگیک- مهندس ریاحی – مهنسد برومند – دکتر خطیبی – ساکینیان – کریم بخش سعیدی – شاهنده – مهندس عطایی – کلانتر هرمزی – مروتی – رامبد – جوادی – حق شناس – دیهیم – شکیبا – دکتر ملکی – دکتر عدل طباطبایی – اهری – مهندس زنجانچی – مهندس پرویز بهبودی – دکتر صدر

غائبین مریض – آقایان:

مهندس معتمدی – پاینده – تیمسار حکیمیان – خواجه نوری – بانو دولتشاهی – ظفر – معیری

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: مهندس صائبی - قاضی زاده – پرفسور مخبر فرهمند

نایب رئیس - بیانات قبل از دستور شروع می‌شود آقای مهندس صائبی بفرمائید.

مهندس صائبی – با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم

به طوری که نمایندگان محترم استحضار دارند امروز هفدهم ربیع الاول مقارن با روز ولادت با سعادت و میلاد مسعود حضرت ختمی مرتبت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم پیشوای عظیم‌الشأن اسلام و منجی عالم بشریت و همچنین ولادت با سعادت حضرت امام صادق علیه‌السلام بود. از طرف خود و کلیه نمایندگان محترم این روز بزرگ را به پیشگاه شهریار دادگستر شاهنشاه آریا مهر که همیشه به تعظیم شعائر مذهبی و توسعه و ترویج دین مبین اسلام توجهات خاص مبدول می‌فرمایند و کلیه هموطنان عزیز و برادران مسلمان تبریک و تهنیت عرض می‌نمایم (صحیح است – احسنت) چهارده قرن قبل منجی عالم بشریت با الهام از خدای بزرگ و با شعار قولو الا لله تفلحوا» بشری را که در گمراهی و فساد و ضلالت و سیه روزی غوطه ور بود از تاریکی جهل نجات داد و با افکار بلند و تابناک بشریت را به روشنایی و علم و دانش رهنمون گردید (صحیح است) و با ندای آسمانی ان اکرمکم عنالله اتقیکم به هر گونه تبعیض نژادی و قومی پایان بخشید (صحیح است) و اعلام فرمود که در اسلام آن مرد حبشی و آن سید قریشی در یک شان قرار گرفته‌اند و مزیت هر یک بر دیگری به تقوای آنها بسته است نه به رنگ؛ نه به قومیت و نه به نژاد (صحیح است) این ندای آسمانی پس از چهارده قرن محور فعالیت متفکران جهان و مبنای اصیل برای ایجاد سازمان متحد شده است (صحیح است) و افتخار می‌کنیم که همین ندای آسمانی است که محور ابتکارات و پیشنهادات و اقدامات رهبر دانشمند و بزرگ ملت ایران است (صحیح است)

مبارزه پیغمبر اکرم (ص) با افکار غلط مردم و تقبیح و از بین بردن و در هم شکستن نظامهای کهنه و فرسوده و ظالمانه و مبارزه با شرک و بت پرستی و فساد و دزدی و خیانت و ربا خواری بوده و تحت تعالیم قرآن کریم و الهام از پروردگار توانا بر روی ویرانه‌های گذشته جهل و فساد جامعه نو بنا نهاد که توحید و یکتا پرستی زیربنای اصلی آن می‌باشد (صحیح است) و در این جامعه نو نظام اقتصادی و اجتماعی عادلانه بر اساس مساوات و برابری با بسط و توسعه عدالت اجتماعی پاکی و درستی و صداقت و خلوص عقیدت را ترویج نمود و سعی و کوشش و کارا به مصداق «لیس للانسان الاماسعی» سرلوحه زندگی مسلمانان قرار داد (صحیح است – احسنت) شک نیست که ناجی بشریت این انقلاب عظیم را با الهام گرفتن از خدای بزرگ و تحت تعالیم قرآن مجید با ایجاد یک انقلاب عمیق فکری که دارای ریشه فرهنگی و علمی است در بشر به وجود آورده است (صحیح است)

همکاران محترم استحضار دارند امروز علاوه بر میلاد مسعود رسول اکرم (ص) ولادت با سعادت امام ششم ما حضرت جعفربن محمد الصادق علیه السلام می‌باشد حضرت صادق (ع) این شخصیت بزرگ وپیشوای مذهبی به پیروی از تعالیم بزرگ اسلامی و راه و روش پیغمبر اکرم (ص) در راه تحول فکری جامعه آن هم از راه علم و دانش راهی که همیشه بشریت را به سوی خوشبختی سوق داده و می‌دهد گامهای بلند موثری برداشته است (صحیح است) امام صادق (ع) در سی و یک سال امامت و رهبری جامعه در بسط علم و دانش و تحول دادن به افکار مردم گامهای عظیمی برداشته و علوم اسلامی و مکتب علمی قرآن را گسترش وسیعی داده است (صحیح است) خوشبختانه آنچه در کشور ما در اثر انقلاب شاه و مردم که به ابتکار رهبر عالی‌قدر و خردمند ملت ایران تحقق یافته انجام گرفته است ملهم از تعالیم عالیه اسلامی است که نظام تازه اجتماعی و سیاسی ما را بنیان گذارده است (صحیح است) روش رهبر خردمند و دادگستر ما و همچنین دولت و مردم شریف و مسلمانان ما در برابر برادران مسلمان همیشه بر اساس پشتیبانی کامل از حقوق آنان در هر نقطه از جهان که باشند بدون در نظر گرفتن نژاد و قومیت استوار بوده است (صحیح است)

امروز با کمال خوشوقتی در پرتو رهبری مدبرانه و خردمندانه شاهنشاه آریا مهر و به یمن انقلاب سفید شاه و ملت و در سایه سیاست مستقل ملی کشور ما کشوری است نمونه و بحمدالله با عنایات پروردگار توانا در امنیت کامل به سر می‌بریم (صحیح است) اقبال و استقبال صاحبان سرمایه‌های خارجی برای کار در محیط آرا ایران و به کار انداختن سرمایه‌های خود حاکی از این واقعیت است که ثبات سیاسی و اقتصادی و پیشرفت‌های چشمگیر ایران در سطوح مختلف محیطی مناسب برای یک سلسله کارهای تولیدی به وجود آورده است و هر روز گامهای موثر و بزرگی برای ترقی کشور و رفاه مردم برداشته می‌شود و امروز مملکت ما کانون امنیت و آسایش و پیشرفت و ترقی است (صحیح است) و با کمال

خوشوقتی رشد اقتصادی ما به ۱۲% رسیده و زیربنای اقتصاد ما با ارشاد و رهبری مدبرانه رهبر دانشمند ایران و زحمات و فعالیت‌های دولت جناب آقای هویدا آنچنان محکم است که از همه جا می‌توانند به اینجا بیایند و سرمایه‌گذاری نمایند البته برای سرمایه‌گذاریهای سالم همه گونه حمایت‌های قانونی وجود دارد ضمن اظهار خوشوقتی از تشکیل این گونه کنفرانسها امید است که بیش از پیش موجبات توسعه اقتصادی کشور فراهم شود (صحیح است)

هفته قبل برای بازدید اقدامات عمرانی که در روستاهای فرمانداری کل همدان که به وسیله وزارت آبادانی و مسکن انجام شده و افتتاح چند طرح عمرانی در روستاها در معیت آقای مهندس بدیع معاون وزارت آبادانی و مسکن و چند نفر از مقامات آن وزارتخانه و همکاران محترم آقایان مهندس اردلان – بدر صالحیان – پرفسور مخبر فرهمند به فرمانداری کل همدان – تویسرکان – ملایر – اسد آباد عزیمت نمودیم در مراسم افتتاح دبستان پنج کلاسه قریه کسب از توابع شهرستان ملایر که با خودیاری کشاورزان و کمک‌های مالی دولت ساخته شده و با حضور آقای جاوید فرماندار کل همدان و روسای ادارات و کلیه روستاییان قریه مزبور افتتاح گردید و همچنین در ملایر نقاطی ک بازدید شد کلیه کشاورزان با ابراز حق شناسی احساسات صمیمانه و بی‌شائبه‌ای نسبت به رهبر عالیقدر ملت ایران ابراز داشته (احسنت) و از این که برای بهبود و آسایش زندگی آنها توجه مخصوص مبذول می‌فرمایند و اوامر موکدی صادر می‌فرمایند از صمیم قلب سپاسگزار بوده و آمادگی کامل خود را در خدمت به شاهنشاه عظیم‌الشأن اعلام می‌داشتند صحیح است و در همه جا با احساسات قلبی روستاییان نسبت به رهبر عالیقدر مملکت مواجه بودیم (صحیح است) ضمن تشکر از مقامات محترم وزارت آبادانی و مسکن انتظار دارد در این هنگام که کشاورزان شهرستان ملایر مانند سایر کشاورزان کشور به استظهار به عنایات خاص شاهانه برای عمران و نوسازی روستای خود آمادگی کامل دارند اعتبارات بیشتری در اختیار اداره آبادانی و مسکن فرمانداری کل همدان گذاشته شود تا برنامه‌های عمرانی و نوسازی لازم را هر چه زودتر با خودیاری روستاییان در سطح روستاها پیاده کنند از توجهی که فرمودید سپاسگزارم. (احسنت – احسنت)

نایب رئیس – آقای قاضی زاده تشریف بیاورید.

قاضی زاده – با اجازه مقام محترم ریاست موضوع سخنرانی امروز بنده و نطق قبل از دستور به مناسبت این است که در حدود یک ماه پیش از طرف کانون بازنشستگان کشوری دعوت شده بودم که در آن کانون سخنرانی بکنم و چون این موضوع دیروز اتفاق افتاد و موضوع صحبت هم اتفاقا راجع به مشاوره و استفاده از مغزهای متفکر و مجرب بوده و چون مبتکر و منبعث از این فکر شخص شخیص خاتم الانبیا است و اینجا هم مزین گردیده امر هم شوری بینهم و شاور هم فی الامر بقول جلال الدین رومی مشورت مر عقل را یاری دهد مشورت ادراک و هوشیاری دهد عقل با عقل دگر اقواشود نور افزون گشت وره پیدا شود و در همین مجلس شورای ملی که مشورت می‌کنیم منبعث از فکر پیغمبر اسلام است همین مجلس سنا که مرکب از شیوخ است همه برای این است که بیشتر مطالب پخته شود و بیشتر مشورت شود منبعث از این فکر است هر چند پیغمبر اسلام از جوانها از نیروی جوانان استفاده می‌کرده و سرمشق هم هست برای این که فرماندهی قوای روم را به دست یک جوان بیست ساله داد پس هم از افکار و تجربیات عقلای قوم استفاده می‌شده و هم از نیروی جوان به همین مناسبت قبلا به عنوان تیمن و بترک این مطلب را عرض می‌کنم که وضع پیغمبر اسلام با انبیا و پیغمبران دیگر فرق داشته البته ما به انبیا احترام می‌گداریم به حکم دستور آسمانی به تمام انبیا ولی پیغمبر از این جهت وضع استثنایی داشته که به دنیا نیامده بود که پدرش را از دست داد و چهارساله بود که مادرش از دست رفت در یک محیط پرآشوبی بوده در آن موقع حوادثی دست داد از جمله قشون کشی ابرهه برای خرابی کعبه با فیلها و سربازان خودش و از طرف دیگر اوضاع مهمی در اکناف عالم بوه خود اوضاع ایران بر اثر حوادث زمان قباد بسیار آشفته بود پیغمبر می‌فرماید ولدت فی زمن ملک العادل یعنی من در زمان کسری انوشیروان عادل متولد شده‌ام البته به حکم تاریخ در آن زمان تخت سلطنت شاهنشاهی ایران بوجود انوشیروان عادل مزین بوده و این پادشاه عادل و این شاهنشاه عادل مشغول سر و سامان دادن اوضاع بود از طرف دیگر یونان تابع روم شرقی شده بود و رم غربی استقلال و نظم خود را از دست داده بود در آسیا اوضاع و احوال عجیبی بوده در هندو چین زد و خوردها برقرار بوده و در تبت و دیگر جاها آدم کشی بوده درجزایر انگلوساکسون اوضاع درهم و برهم بوده در سایر

کشورهای دنیا اوضاع بسیار بد بوده است در کشورهای اسکاندیناوی همه زد و خوردها و خونریزیها بوده دنیا در یک وضع تاریکی بود و وضع عجیبی داشت در چنین موقعی در جزیره العرب از بین یک ملت متعصب پیغمبری طلوع کرد که در ظرف ۲۳ سال خدمات برجسته‌ای انجام داد و از جمله قوانین ابدی وضع کرد تشکیل دولتی داد و از طرف دیگر امتی برقرار کرد که امروز صدها میلیون پیرو دارد و مساوات را ملاک عمل قرار داد و تساوی بین زن و مرد از نظر حقوق انسانی قائل و از قتل همان دخترهایی را که می‌کشتند و زنده به گور می‌کردند جلوگیری به عمل آورد برای زنان و نسوان احترام بسیار قائل شد داستانش بسیار مهم و عجیب است و اوضاع آن روز دنیا بنده صراحتا عرض می‌کنم بی‌شباهت به اوضاع فعلی عالم نبوده شما ملاحظه می‌فرمائید در اکناف عالم خونریزی می‌شود ناامنی‌هایی هست ولی با تمام این اوضاع و احوال ما خوشبختیم و از صمیم قلب خوشحالیم که سکان کشتی این مملکت و این کشور در دست رهبر خردمند و توانایی است که در این جزر و مد حوادث سیاسی و اوضاع متلاطم اقیانوس حوادث چنان سکان کشتی حوادث را در دست گرفته معتقد به تعالیم عالیه اسلام است که ما هیچگونه احساس تکان نمی‌کنیم و با آرامش و امنیت و از لحاظ جمیع شؤون رو به پیشرفت هستیم در چنین اوضاع متلاطمی باید واقعا این حقایق مرتب گفته شود شاید بعضی تصوراتی کنند که این اصول انقلاب این الغا رژیم ارباب و رعیتی مرتبا گفته شد تکرار آن ضرورت ندارد ولی اینجانب اعتقاد راسخ دارم باید مرتب گفته شد تکرار آن ضرورت ندارد ولی اینجانب اعتقاد راسخ دارم باید مرتب گفته شود مانند اصول مقدس عدالت و آزادی که همیشه گفته می‌شود در تمام قرون و اعصار باید گفته شود برای این که این اصول انقلاب امور مقدس هستند که ضامن سعادت و تعالی کشور است همین لژیون خدمتگزاران بشر در چنین اوضاعی که وضع عالم این طور است برای رفع مشکلات بشر پیشنهاد شده به عقیده شخص بنده باید در تمام قرون و اعصار و در حال حاضر نسبت به مسائلی که از ابتکارات مهم هست همیشه باید این مسائل بیان شود چه در اوضاع داخلی مملکت اصول انقلاب همیشه بایستی گفته شود همیشه تفسیر شود پیشنهادی که برای سعادت بشریت می‌شود به عقیده بنده همین لژیون خدمتگزاران بشر و اختصاص قسمیت از هزینه‌های نظامی برای پیکار با بی‌سوادی یکی از مسائلی است که در تمام قرون و اعصار به یاد تمام ملتهایی که متفکرند باقی خواهد ماند و گذشته از همه اینها بنده می‌خواستم مطالبی عرض کنم جناب آقای دکتر یگانه هم تشریف آوردند به طوری که شخص جنابعالی آقای دکتر یگانه مستحضرید و به خوبی واقف هستید اولین نطق بنده در این ساحت مقدس مجلس شورای ملی راجع به وضع اشتباه محاسبه حقوق کارمندان دولت بوده است بنده دیروز که جنابعالی در کانون بازنشستگان کشوری تشریف نداشتید دعوت داشتم عده‌ای از رجال و شخصیتها آنجا بودند قضات عالی مقام بودند حتی بین آنها شعرا – حکما دانشمندان صاحب منصبان عالیقدر و با سابقه دولت بودند کانون بسیار مهمی بود بنده آنجا صحبت کردم و توجه دولت را که معتقد هستیم نسبت به عموم کارمندان شاغل و بازنشستگان توجه دارد جلب این دولت همواره علائق خود را با این طبقه به ثبوت رسانیده در آن نطقی که کردم جنابعالی از طرف شخص آقای نخست وزیر کتبا مرقوم فرمودید که موضوع اشتباه محاسبه کارمندان دولت را دستور رسیدگی داده‌ایم و بنده هم معتقد هستم که این دولت دولت حرف نیست چنانچه تبعیضی که بین طبه تحصیلکرده در شرایط متساوی شد بود و تبعیض فاحش بوده و ما مدتها کوشش در رفع تبعیض داشتیم عنایایت شاهنشاه شامل این رفع تبعیض شده و این تبعیض برای همیشه ریشه کن شد در مورد اشتباه محاسبه کارمندان دولت هم تردیدی ندارم که این دولت با سر انگشت تدبیر حل خواهد کرد و دیروز هم در کانون بازنشستگان گفتم حزب متوجه این منی هست راه حل مناسبی پیشنهاد کرده یک مرتبه با آقای نخست وزیر صحبت کردم قبل از این که بنده به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شوم فرمودند قاضی زاده ذمه دولت مشغول است باید بری شود این شخص منصف رفاه کارمندان را در نظر دارد و بنده هم گفتم حزب و دولت توجه دارد جناب آقای دکتر یگانه جنابعالی به کانون بازنشستگان تشریف برده بودید و به قرار اطلاع نطق غرائی فرموده بودید خودتان توجه دارید استدعای تسریع در پرداخت این اشتباه محاسبه کارمندان دولت را دارم بنده آنجا گفتم باید مشاوره بشود از افکار همین‌ها در رشته‌های تخصصی در سازمانهای دولتی و بخش خصوصی استفاده بشود صراحتاً عرض می‌کنم که مغزهای متفکری هستند و خدمات برجسته در شرایط سخت انجام داده‌اند و الان هم از صمیم قلب به دولت حاضر ایمان و اعتقاد دارند و می‌خواهند همکاری بکنند بنده به آقایان هم عرض

کردم در امور مربوطه خود خودتان مشورت کنید و نظر بدهید دولت دولتی است و حزب حزبی است که خریدار افکار منور قابل استفاده است امروز افکار شما خریدار دارد چنانچه همین دوره به آقایان عرض کردم از وجود شماها در مورد کارهای تخصصی وزارت دارائی استفاده می‌کند و همین طور راجع به اشتباه محاسبه هم نظر داده شده در مورد کسور بازنشستگی بیست سال در ظرف ده سال اخذ می‌شود تقاضا دارم عنایتی بشود بلیط مسافرت که ۴۰% تخفیف داده می‌شود به اینها تخفیف داده شده شامل فرزندان اینها هم بشود اگر نمی‌شود شامل همسر اینها بشود باشگاههای تفریحی برای اینها در نظر گرفته بشود همین طور و نسبت به هزینه تحصیل فرزندانشان تخفیفاتی قائل شوند این نکته را عرض بکن که دولت در موقع بازنشسته کردن لااقل قبل از یک سال وضع اینها را روشن بکند که آن کسی که می‌خواهد جای اینها بیاید از تجربیات اینها استفاده بکند تعلیمات دیده باشد بنده فکر می‌کنم وقتم تمام شده باشد توجه به ساعت نداشتم و مزاحم اوقات شریف خانمها و آقایان نمی‌شود در پایان عرایض خود تبریکات صمیمانه خالصه لیسانسیه‌ها و طبقه تحصیل کرده کشور و کارمندان دولت را به مناسبت میلاد با سعادت خاتم انبیاء و امام جعفر صادق امام شیعیان به پیشگاه شاهنشاه معدلت گستر و به تمام مسلمین دنیا تبریک عرض می‌کنم. (احسنت)

نایب رئیس –آقای پرفسور مخبر فرهمند بفرمائید.

پرفسور مخبر فرهمند – با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و همکاران عزیزم آقای مهندس صائبی لطف فرمودند و گزارشی از مسافرتی که به خطه غرب کرده بودیم به عرض مجلس شورای ملی رساندند بنده برای این که مصدع نشوم جزئیات امر را که ایشان منعکس فرمودند تکرار نمی‌کنم فقط اجازه می‌خواهم یکی دو نکته را که جلب توجه بنده را کرده به عرض برسانم اول این که واقعا استقبال مردم از نظر خودیاری و پرداخت وجوهی که با اضافه شدن سهم دولت تکمیل می‌شود به مصرف این طرحهای عمرانی برسد این استقبال خیلی زیاد است بنده استنباط کردم که خود آقایان مصادر امور هم جدا تعجب نکردند ولی قدر مسلم این است که خیلی خوشحال هستند اگر نظر مبارک آقایان اعضا کمیسیون بودجه باشد که این مطلب در آنجا مطرح شد در بودجه سال گذشته وقتی درخواست شد که برای طرحهای عمرانی یک اعتبار بیشتری منظور بشود جریان اولویتها را توضیح دادند و مورد قبول هم بود در عین حال یک نگرانی هم بود و آن این بود که این طرح‌ها همین طور بماند و اجرا نشود شاید رد یکی دو سال آخر برنامه چهارم آن وقت وزارت آبادانی و مسکن نتواند این اعتباراتی که مانده جذب کند و طرحها را انجام دهد خوشبختانه آن طور که همکاران عزیزم و بنده استنباط کردیم این دستگاه به اندازه‌ی با سرعت و دقت کار می‌کند که هر مقدار اعتباری که در اختیارش بگذراند قادر هست که طرحش را پیاده بکند ولی مقصود بنده از اشاره به این نکته این بود که دولت توجهی بفرماید و در بودجه سال ۱۳۵۰ تا آن قدر که امکان مالی هست مقدار بودجه‌ای که برای وزارت آبادانی و مسکن می‌گذارند در حدود مقدار خودیاری باشد که دهقانان و روستاییان در اختیار دولت گذاشته‌اند برای این که واقعا اگر آنها با این مقدورات کمشان که این قدم را جلو گذاشته‌اند ما آن طور که باید و شاید از آن استقبال نکنیم و رضایت خاطر آنها را فراهم نکنیم ممکن است تولید یک دلسردی بشود بنده مصراً این را از آقای دکتر یگانه استدعا می‌کنم که در این مورد توجهی بکنند حالا اوایل کار است برای ارقام بودجه می‌توانند اعتباراتی در نظر بگیرند این اصل را در نظر داشته باشند ده پانزده روز پیش قبل از این مسافرت چون جناب آقای وزیر کشور طی مسافرتی که به غرب می‌کردند در همدان بودند اغلب نمایندگان محترم فرمانداری کل همدان آنجا حضور داشتند و مذاکراتی شد و همانطور که آقایان از طریق رادیو و تلویزیون و روزنامه‌ها استحضار پیدا کردند اعتباراتی به استانها و فرمانداریهای کل غرب اعطا کردند و یا در نظر گرفتند که آنها از اعتباراتی استفاده بکنند ارقام هم بد نبود چهار میلیون، سه میلیون کمتر و بیشتر بنده تعجب کرم که چطور برای فرمانداری کل همدان در این موضوع فکری نشد یا اقلا چیزی نفرمودند نه در روزنامه نه در رادیو و تلویزیون و نه در مجلس به آن اشاره نشد اگر دقت بشود ممکن است حمل بر این بشود که آنجا موقعیت مناسبی برای این که از این اعتبارات استفاده بکنند نیست اگر این طور است بنده استدعا دارم ضمن توضیحی که مرحمت

Page 6 missing

مسعودی – خانم بزرگ نیا – صالحی – بدر صالحیان – ملک افضلی – اولیا – سعید وزیری – اخلاقی – مهندس زر آور – خانم ابتهاج سمیعی – مهندس ارفع – مهندس اخوان – دکتر زعفرانلو – محمد ولی قراچورلو – خانم سعیدی – دکتر مهدوی – پور ساطع – شهرستانی – مهندس بریمانی –خانلر قراچورلو -۰ امیر احمدی – مهندس برومند – ریگی – دکتر حبیب اللهی – فضائلی – اهری – مهندس عترت – دکتر خزائلی – صادقی – دکتر دادفر – دکتر مهندس بهبودی – قاضی زاده – مهندس فروهر – دکتر بهبهبانی – رضا زاده – ابوذر – عجم – مهندس صائبی – دکتر اسدی – ملک زاده ارسنجانی – خانم تربیت – طباطبایی – دانشمند – جاماسبی – دکتر بقائی یزدی – پرفسور مخبر فرهمند – دکتر اسفندیاری – دکتر موثقی – مهندس جلالی نوری – دکتر متین – پردلی – دکتر فریور – دکتر کلالی – مویدامینی – دکتر طالع – پزشکپور – دکتر عاملی – صائبی – آموزگار – بهنیا – امامی رضوی – دکتر مدرسی – مهندس معینی – ثامنی – دکتر درودی – کلانتر هرمزی – صدری – کیوان – مهندس اسدی سمیع – شاخوئی – مهندس بهرام زاده – فخر طباطبایی – بختیاری پور – دکتر مهذب – دکتر ملکی – امام مردوخ – مهندس کیاکجوری – دکتر قهرمان – دکتر اعتمادی – ضیا احمدی – دکتر سعید حکمت – دکتر رشتی – دکتر رفعت – دکتر شریعت – فولادوند – معیری

(مهره تفتیشیه و آراء مأخوذه شماره شد نتیجه به قرار ذیل اعلام گردید) مهره تفتیشیه ۱۲۴ عدد تعداد آرا ۱۲۵.

نایب رئیس – چون تعداد آراء ۱۲۵ و تعداد مهره تفتیشیه ۱۲۴ است بنابراین یکی از آرا را باطل می‌کنیم و بنده تقاضا می‌کنم از دو نفر آقایان منشی‌ها و سه نفر نظارت کنندگان که تشریف ببرند اطاق مجاور آرا را استخراج کرده نتیجه را اعلام فرمایند.

دکتر درودی – بنده عرض داشتم.

نایب رئیس – مسأله‌ای مطرح نیست

دکتر درودی – درباره همین نحوه انتخاب سی نفر عرایضی داشتم.

نایب رئیس – این مسأله فعلاً مطرح نیست.

۷- طرح گزارش شور اول کمیسیون خاص راجع به لایحه شرکت‌ها و سازمانهای تعاونی

نایب رئیس – گزارش شور اول لایحه شرکت‌ها و سازمانهای تعاونی مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون خاص رسیدگی به لایحه شرکتها و سازمانهای تعاونی به مجلس شورای ملی

به طوری که نمایندگان محترم استحضار دارند قریب هفت ماه قبل لایحه «شرکتها و سازمانهای تعاونی» تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی گردید و کمیسیون خاصی با شرکت هیجده نفر از همکاران محترم به انتخاب مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی مامور رسیدگی به لایحه مذکور شد.

طی مدت هفت ماه سی و شش جلسه که اکثرا از صبح تا پاسی از شب ادامه داشت به طور منظم با حضور گروهی از نمایندگان دولت تشکیل گردید.

به منظور آگاهی بیشتر از مشکلات موجود و بررسی و یافتن راه حلهای بهتر برای آنها از اشخاص بصیر و مطلع و صاحب نظر که دارای تجربیات عملی در زمینه انواع تعاونی‌ها می‌باشند دعوت به عمل آمد.

اهتمام و مساعی اعضا کمیسیون خاص و فرد فرد نمایندگان دولت همواره متوجه این بود که لایحه به نحو احسن و مطلوب مورد شور و بررسی و اصلاح قرار گیرد و بدین منظور هر یک به سهم خود می‌کوشیدند که با استفاده از اطلاعات و تجربیات و ابتکارات خود بهترین راه حل را در هر مورد بازیابند.

چه اهمیت موضوع از لحاظ اثرات اقتصادی و اجتماعی خاص آن در جامعه بر کسی پوشیده نیست.

امروزه برای نیل به استقرار و تحقق یافتن اقتصاد دموکراتیک و تعدیل بهای مایحتاج عمومی و همچنین توسعه اقتصادی و اجتماعی که موجب رفاه عموم افراد جامعه است تعاونیها به عنوان بزرگترین و موثرترین عامل شناخته شده‌اند و بی‌تردید در این زمینه تهیه قوانین متناسب با اوضاع اجتماعی ایران و تجهیز موجبات پیشرفت و حمایت از فعالیتهای تعاونی و ایجاد هم آهنگی بین شرکتهای تعاونی

و اعطای کمکهای لازم به آنها و تربیت و تجهیز نیروی انسانی مورد لزوم و استقرار نظام تعاون در رشته‌های مختلف اقتصادی و تمرکز امور شرکتها و اتحادیه‌ها تعاونی و نظارت و هدایت و ارشاد آنها نقش موثر و مفیدی را ایفا می‌نماید.

این نکات در تمام جلسات که به منظور تدوین لایحه تشکیل می‌گردید همواره مورد نظر اعضاء کمیسیون قرار داشت.

اینک گزارش شور اول کمیسیون خاص رسیدگی به لایحه شرکتها و سازمانهای تعاونی مشتمل بر بیست و شش فصل و یکصد و پنجاه و چهار مادۀ به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.

مخبر کمیسیون – مهندس عباس اسدی سمیع

لایحه قانون شرکتها و سازمانهای تعاونی

فصل اول – تعاریف

مادۀ ۱ – اصلاحاتی که در این قانون به کار برده شده است از نظر اجرای آن به شرح زیر تعریف می‌شود:

۱- عضو در شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی هر صاحب سهم اعم از این که شخص حقیقی یا حقوقی باشد عضو شرکت یا اتحادیه نامیده می‌شود.

۲- سهم – سهم واحدی از سرمایه یک شرکت یا اتحادیه تعاونی است که میزان آن در اساسنامه ذکر می‌شود.

۳- درآمد ویژه مبلغ حاصل از عملیات و معاملات یک شرکت یا اتحادیه تعاونی در یک دوره مالی پس از وضع هزینه‌ها و استهلاکات

۴- پاداش سهم – مبلغی از درآمد ویژه سالانه شرکت یا اتحادیه تعاونی است که در هر سال به هر سهم اختصاص داده می‌شود.

۵- مازاد برگشتی مبلغی از درآمد ویژه شرکت یا اتحادیه تعاونی است که برای تقسیم بین اعضا به تناسب میزان معاملات آنها با شرکت یا اتحادیه تعاونی در حدود مقررات این قانون اختصاص داده می‌شود.

۶- سازمان در این قانون به سازمان مرکزی تعاون کشور اطلاق می‌شود.

۷- کشاورز – کسی که حرفه اصلی او تولید محصول به وسیله عملیات زراعی و یا باغداری باشد.

۸- دامدار – کسی که حرفه اصلی او تولید دام یا طیور یا محصولات آنها باشد.

۹- صاحب حرفه – کسی که با کمک نیروی کار شخصی و سرمایه و وسائل خود اقدام به ایجاد کالا به منظور فروش یا عرضه خدمات معین برای کسب درآمد می‌کنند.

۱۰- کاسب – صاحب کسی که فروش آن به صورت خرد و جزئی است و عملیات عمده فروشی ندارد.

۱۱- صاحب شغل آزاد – کسی که بدون وسائل و یا با وسائل لازم خدمت یا خدماتی را عرضه و بدینوسیله کسب درآمد می‌کند.

فصل دوم – تعریف و اصول و ذکر انواع شرکتهای دولتی

مادۀ ۲ – شرکت تعاونی شرکتی است از اشخاص (اعم از حقیقی یا حقوقی) که به منظور رفع نیازمندهای مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی شرکا و تشویق پس انداز از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان موافق اصولی که در این قانون مصرح است تشکیل می‌شود.

تبصره – تعداد اعضای شرکت تعاونی نباید از ۷ عضو کمتر باشد.

مادۀ ۳ – عضویت در شرکت تعاونی برای تمام اشخاصی که محل عملیات یا سکونت آنها در حوزه عمل شرکت باشد و به تمام یا قسمتی از خدمات شرکت احتیاج داشته باشند آزاد است.

مادۀ ۴ – شرط حصول عضویت در شرکت تعاونی مشارکت به میزان حداقل یک سهم در سرمایه شرکت می‌باشد.

مادۀ ۵ – هیچ گونه تبعیض یا ممنوعیتی برای عضویت در شرکت نباید وجود داشته باشد مگر به سبب عدم کفایت ظرفیت فنی تاسیسات و وسائل و امکانات شرکت مشروط بر این که در اساسنامه تصریح شده باشد.

تبصره – می‌توان در اساسنامه شرکت شرط قبول اعضای جدید را علاوه بر خرید سهام پرداخت مبلغی به عنوان حق عضویت متناسب با هزینه توسعه وسائل و یا امکانات شرکت برای انجام خدمات اضافی موکول کرد.

مادۀ ۶ – خروج هر عضو از شرکت اختیاریست و نمی‌توان آن را منع کرد و بهای سهم یا سهام او باید نقداً پرداخت گردد لکن می‌توان در اساسنامه بازپرداخت بهای سهم یا سهام عضو را مشروط کرد بر این که به امور جاری و تعهدات شرکت

لطمه وارد نشود و در این صورت بازپرداخت بهای سهم یا سهام عضو مستعفی و منافع متعلقه نباید بیش از دو سال از تاریخ استعفاء به تاخیر افتد.

مادۀ ۷ – مجمع عمومی عالی‌ترین مرجع اتخاذ تصمیم ابراز اراده جمعی اعضا برای اداره امور شرکت است که در آن تمام اعضا حق دارند حضور به هم رسانند و رأی خود را درباره موضوع دستور جلسه به مجمع بدهند در مجمع عمومی هر عضو قطع نظر از تعداد سهام فقط دارای یک رای است.

مادۀ ۸ – هر یک از اعضای شرکت تعاونی می‌تواند استفاده از حق رأی را برای حضور و دادن رای در مجمع عمومی به یک عضو دیگر با وکالت واگذار کند لکن هیچ عضوی نمی‌تواند علاوه بر رای خود بیش از یک رای اضافی با وکالت داشته باشد.

مادۀ ۹ – اعمال حق رأی در مجامع عمومی شرکتهای تعاونی با حوزه عمل وسیع و یا تعداد زیاد عضو ممکن است به وسیله نمایندگان منتخب اعضاء در حوزه‌های مختلف فعالیت شرکت به نسبت تعداد عضو در هر حوزه و یا ترکیبی از تعداد اعضا و مجموع معاملات همان حوزه (به نحوی که در اساسنامه مقرر خواهد شد) انجام شود.

مادۀ ۱۰- سرمایه شرکت تعاونی نامحدود و سهام آن با نام می‌باشد و مسئولیت هر عضو محدود به میزان سهمی است که بابت سرمایه شرکت پرداخته و یا تعهد نموده است.

تبصره – افزایش سرمایه شرکت تعاونی از طریق خرید سهام به وسیله اعضای جدید و یا افزایش تعداد سهام اعضای قبلی شرکت صورت می‌گیرد.

مادۀ ۱۱- میزان سهام هر عضو را می‌توان در اساسنامه به نسبت معاملات او با شرکت تعیین نمود ولکن در هر حال میزان سهام هر عضو نباید از یک پنجم کل سرمایه شرکت تجاوز کند.

تبصره – به موجب اساسنامه می‌توان پرداخت بهای سهام خریداری شده هر عضو را به اقساطی با مدت معین که هر قسط از یک دهم مبلغ سهام کمتر نباشد مجاز دانست در این صورت پرداخت پاداش سهام به نسبت مبلغ پراختی و مازاد برگشتی از بابت معاملات عضو که موافق مقررات این قانون از تاریخ عضویت تعلق می‌گیرد موکول است به تصفیه تمام اقساط تعهدی او بابت سهام خریداری

مادۀ ۱۲- حداکثر پاداش سالانه سهام در انواع شرکتهای تعاونی نباید از آخرین نرخ اسمی بهره اسناد خزانه و در صورت عدم انتشار اسناد خزانه از اوراق قرضه کوتاه مدت دولتی در سال مالی شرکت تجاوز کند.

مادۀ ۱۳-انتقال سهام شرکت تعاونی به غیر عضویت شرکت و همچنین بازپرداخت بهای سهم عضو (در حدود مقررات این قانون) به مبلغ بیش از ارزش اسمی آن مجاز نیست.

تبصرۀ ۱ – در صورتی که سهام هر یک از اعضا شرکت تعاونی به عنوان تضمین بدهی یا تعهدات آن عضو در قبال بستانکاران از طریق مراجع قانونی بازداشت شود ترتیب استیفای طلب بستانکار مشمول مقررات بازپرداخت سهام مذکور در این قانون خواهد بود.

تبصرۀ ۲ – شرکت تعاونی می‌تواند طلب خود را از اعضایی که از شرکت خارج شده‌اند از کل مطالبات آنها بابت سهام و یا پاداش آن و همچنین مازاد برگشتنی مربوط و یا سپرده‌های آنها در شرکت برداشت کند.

تبصرۀ ۳ – در صورت فوت عضو بهای سهام و پاداش متعلق به آن و یا سایر مطالبات عضو متوفی از شرکت تعاونی پس از وضع بدهی‌ها و تعهدات او به شرکت به وراث قانونی او پرداخت می‌شود.

مادۀ ۱۴- مازاد درآمد حاصل از عملیات شرکت (در صورتی که موافق اساسنامه قابل تقسیم باشد) به ترتیب پس از وضع ذخیره‌ها و پاداش سهام مطابق مقررات این قان به صورت مازادبرگشتی به تناسب میزان معاملات هر عضو با شرکت قابل تقسیم است.

مازاد درآمد حاصل از معاملات با غیر اعضا (در صورتی که موافق اساسنامه این نوع معاملات آزاد باشد) قابل تقسیم با اعضا نیست و به حساب ذخیره عمومی غیر قابل تقسیم شرکت منتقل می‌شود مگر این که در اساسنامه پیش‌بینی می‌شود که قسمتی از این مازاد در صورت تقاضای عضویت غیر عضو طرف معامله با شرکت و وجود شرایط عضویت به حساب بهای سهام خریداری او منظور شود.

مادۀ ۱۵- از محل درآمد ویژه سالانه شرکتهای تعاونی مبالغ زیر کسر و به حسابهای مربوط منظور می‌شود.

۱- حداقل ۱۲ درصد به حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم

احتساب مبالغ مربوط از محل درآمد حاصل از معاملات با اعضا در حساب ذخیره مندرج در این بند تا زمانی که مبلغ

کل ذخیره حاصل از درآمدهای مذکور به میزان معدل سرمایه سه سال اخیر شرکت نرسیده باشد الزامی خواهد بود ولی مبالغ حاصل از معاملات با غیر اعضا و سایر درآمدهای مجاز شرکت که خارج از حدود عملیات جاری آن باشد بدون در نظر گرفتن معدل مذکور با توجه به مقررات این قانون همه ساله به حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم منتقل می‌شود.

تبصره – با انحلال شرکت تعاونی مانده حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم شرکت پس از تصفیه به پیشنهاد سازمان و تصویب شورای عالی هماهنگی امور تعاونی‌های کشور یا بوجوه ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم شرکت یا شرکتهای تعاونی دیگری که با همان مقاصد در حوزه مربوط فعالیت می‌کنند انتقال داده می‌شود و یا به مصرف امور اجتماعی و عام المنفعه همان حوزه خواهد رسید.

۲- سه درصد از درآمد ویژه سالانه برای توسعه تعلیمات و آموزش تعاونی در منطقه تعاونی مربوط و در سراسر کشور که در اختیار سازمان گذاشته می‌شود و به موجب آئین‌نامه‌ای که از طرف سازمان پیشنهاد و تصویب شورای عالی هماهنگی تعاونیهای کشور می‌رسد مصارف آن مشخص می‌گردد.

۳- هر گونه ذخایر دیگری که در اساسنامه مقرر شده باشد.

مادۀ‌۱۶- شرکتهای تعاونی دارای ارکان زیر است:

۱- مجمع عمومی

۲- هیئت مدیره

۳- بازرسان

مادۀ ۱۷ – انواع شرکتهای تعاونی در سه رشته تعاونی به شرح زیر طبقه‌بندی می‌شود:

۱- رشته کشاورزی: شامل تعاونیهای کشاورزی و روستایی

۲- رشته مصرف: شامل تعاونیهای مصرف کنندگان – مسکن – پس انداز و اعتبار – آموزشگاهها

۳- رشته کار و پیشه – شامل تعاونیهای کار – صاحبان حرف و صنایع دستی – صاحبان صنایع کوچک – صیادان – کسبه (توزیع) و مشاغل آزاد

فصل سوم – در تشکیل و ثبت شرکتهای تعاونی

مادۀ ۱۸ – شرکت تعاونی با مصوبات نخستین مجمع عمومی که مجمع عمومی موسس نامیده می‌شود تشکیل می‌گردد.

در مجمع مذکور اساسنامه شرکت مطرح و با اکثریت دو سوم اعضا حاضر در جلسه به تصویب می‌رسد و همچنین اولین هیأت مدیره و بازرسان شرکت انتخاب و ضمنا ماموریت ثبت شرکت به هیأت مدیره‌ای که قبولی خود را اعلام کرده باشد داده می‌شود.

تبصره – اعضای موافق در نخستین جلسه مجمع عمومی نباید از هفت نفر کمتر باشند.

مادۀ ۱۹ – آن عده از داوطلبان تشکیل شرکت که با مصوبات مجلس موسس موافق نباشند حق استرداد تقاضای عضویت خود و مبالغی را که برای خرید سهم یا سهام پرداخته‌اند دارند در این صورت سرمایه شرکت تعاونی به مبلغی پس از کسر وجوه سهام این گونه اشخاص که بدون رعایت مفاد مادۀ ۶ این قانون باید فورا مسترد شود به ثبت خواهد رسید.

مادۀ ۲۰- اساسنامه و نام اعضای موسس و هیأت مدیره و بازرسان و مدیر عامل و همچنین هرگونه تغییرات بعدی آنها در شرکتها و یا اتحادیه‌های تعاونی با رعایت تشریفات مقرر در این قانون و تأیید سازمان در اداره ثبت مرکز اصلی شرکت یا با اتحادیه به ثبت می‌رسد.

مادۀ ۲۱ – اساسنامه شرکت تعاونی باید مخصوصا شامل نکات زیر باشد:

۱- نام (با قید کلمه تعاونی) مرکز اصلی و نشانی شرکت مدت و حوزه عملیات شرکت

۲- موضوع و حدود عملیات شرکت

۳- شرایط عضویت – مقررات مربوط به قبول یا عدم قبول عضویت – خروج از عضویت (اخراج – استعفا – فوت و یا ترک عضویت) حقوق و تعهدات اعضا – مسولیت اعضا

۴- سرمایه اولیه و سهام – ارزش هر سهم – حداکثر تعداد و میزان سهامی که یک عضو ممکن است داشته باشد باز پرداخت یا انتقال سهام – مقررات مربوط به وکالت یا نمایندگی از طرف عضو

۵- مقررات مربوط به مجامع عمومی وضرب الاجل مربوط به دعوت مجامع – مقررات راجع به دستور جلسات مجامع عمومی و حد نصاب برای تشکیل آن و فاصله بین دو جلسه

۶- اعضای هیأت مدیره و بازرسان (تعداد – نحوه

انتخاب – وظایف – عزل و استعفا یا فوت) و مقررات مربوط به جلسات آنان و همچنین مقررات مربوط به انتصاب و استخدام و تعیین صاحبان امضای مجاز و حدود اختیارات و مسوولیتهای آنان

۷- مقررات مربوط به بنگاهداری وجوه نقدی و افتتاح حساب بانکی – استقراض سرمایه‌گذاری و نحوه بکار انداختن وجود زائد بر احتیاج شرکت

۸- سال مالی – مقررات تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت و گزارشهای هیأت مدیره و بازرسان و طرح‌ها و برنامه‌ها بودجه مخارج و عملیات شرکت – حسابرسی شرکت

۹- طرز عمل شرکت درباره مازاد برگشتی – ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم و سایر ذخائر

۱۰- پاداش سالانه سهام

۱۱- طرز عمل شرکت درباره زیان سالانه

۱۲- چگونگی اعلام و آگهی تصمیمات شرکت به اعضا

۱۳- مقررات راجع به عضویت شرکت در سایر شرکتهای تعاونی و اتحادیه‌های تعاونی مربوط

۱۴- مقررات مربوط به تغییر اساسنامه

۱۵- موارد انحلال و طرز تصفیه شرکت

۱۶ امکان و ضوابط ادغام با شرکت تعاونی دیگر

مادۀ ۲۲- سازمان می‌تواند به دلایل زیر تقاضای ثبت شرکت تعاونی را رد کند و نظر خود را مستدلا به شرکت اعلام دارد:

۱- عدم تطبیق اساسنامه شرکت با مقررات این قانون

۲- عدم تطبیق هدفهای شرکت با مقاصد و هدفهای انواع شرکتهای تعاونی مقرر در این قانون

مادۀ ۲۳- هرگاه شرکت تعاونی که درخواست ثبت آن از طرف سازمان رد شده به تصمیم سازمان اعتراض داشته باشد می‌تواند ظرف ده روز از تاریخ وصول اعلام نظر سازمان اعتراض خود را همراه با دلائل و مدارک مربوط به تقاضای ثبت و رونوشت اعلام نظر سازمان به شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونیها ارسال دارد. نظر شورای مذکور برای سازمان و شرکت لازم‌الاجرا است.

مادۀ ۲۴- ثبت شرکت و تغییرات در اساسنامه آن به وسیله آگهی در روزنامه رسمی کشور و از طریق الصاق آگهی در مرکز شرکت و اماکن و معابر عمومی محل به اطلاع عموم می‌رسد.

تبصره- در مورد شرکتهای تعاونی کشاورزی و روستایی که مرکز کار آنها در روستا است انتشار آگهی ثبت شرکت و تغییرات آن در روزنامه رسمی مورد لزوم نیست.

فصل چهارم – مجمع عمومی

مادۀ ۲۵ – مجامع عمومی با تصمیم اکثریت اعضای هیأت مدیره و یا بر اساس درخواست مقامات و اشخاص زیر به وسیله هیأت مدیره دعوت به تشکیل می‌شود:

۱- اکثریت بازرسان

۲- یک پنجم اعضای شرکت

۳- سازمان مرکزی تعاون کشور

تبصره – در صورت استنکاف هیأت مدیره از دعوت تشکیل مجمع عمومی به درخواست اکثریت بازرسان و یا یک پنجم اعضای شرکت و یا سازمان انجام امر به عهده بازرسان خواهد بود و در صورت استنکاف بازرسان از تشکیل مجمع عمومی و یا عدم دسترسی به هیأت مدیره یا بازرسان سازمان می‌تواند مستقیما مجمع عمومی را برای موضوع یا موضوعاتی که مورد نظر است دعوت نماید.

مادۀ ۲۶- دعوت مجامع عمومی با قید دستور و محل تشکیل آن باید لااقل پانزده روز قبل از تشکیل جلسه به وسیله انتشار آگهی در جراید محلی و یا الصاق آگهی در مراکز و معابر حوزه عمل و محل کار شرکت و یا دعوت‌نامه کتبی انجام گیرد.

تبصره – تجدید دعوت تشکیل مجمع عمومی نباید بیش از ۱۰ روز از تاریخ مقرر برای جلسه‌ای که تشکیل نشده است به طول انجامد.

مادۀ ۲۷- جلسه مجمع عمومی را رئیس هیأت مدیره و در غیاب او یکی از اعضای هیأت مدیره افتتاح می‌کند در جلسه مجمع ابتدا برای انتخاب یک رئیس، یک منشی و سه نفر ناظر در اخذ رای از میان اعضا اقدام خواهد شد.

تبصره – مجمع عمومی که موافق این قانون به وسیله بازرسان یا سازمان دعوت می‌شو به وسیله مسن‌ترین عضو حائز در جلسه افتتاح خواهد شد.

مادۀ ۲۸ – صورت جلسات مجامع عمومی و تصمیمات متخذه در آن توسط منشی مجمع تنظیم و در دفتر مخصوصی ثبت و به امضای رئیس و منشی مجمع و نظار و هر تعداد از اعضا که تا

پایان جلسه باقی مانده باشند خواهد رسید و رونوشت آن به وسیله رئیس مجمع به هیأت مدیره ابلاغ می‌گردد.

تبصره – صورت جلسات مجامع عمومی به عنوان اسناد شرکت باید همواره در شرکت محفوظ بماند.

مادۀ ۲۹ – هر یک از اعضا می‌تواند منتهی ظرف پنج روز قبل از تشکیل مجمع عمومی موضوع دیگری را غیر از موضوعاتی که در دعوت‌نامه تشکیل مجمع قید شده است برای طرح در همان مجمع توسط مقامی که مجمع عمومی را دعوت کرده است پیشنهاد کند. مقام دعوت کننده مجمع مکلف است پیشنهاد مربوط را در مجمع طرح کند که در صورت تصویب مجمع در دستور قرار گیرد در غیر این صورت پیشنهاد طرح هر موضوع جدید در جلسات مجمع از طرف هر یک از اعضا موکول است به موافقت رئیس مجمع و تصویب اکثریت اعضا حاضر در جلسه و در هر دو مورد اتخاذ تصمیم درباره موضوع یا موضوعاتی که علاوه بر دستور جلسه آگهی شده به مجمع پیشنهاد می‌شود به جلسه بعدی که حداکثر ۲۵ روز بعد تشکیل می‌گردد موکول خواهد شد.

مادۀ ۳۰ – مجمع عمومی شرکت تعاونی به سه صورت زیر تشکیل می‌شود:

۱- مجمع عمومی موسس موضوع فصل سوم این قانون

۲- مجمع عمومی عادی

۳- مجمع عمومی فوق‌العاده

مادۀ ۳۱- مجمع عمومی عادی حداقل سالی یک بار ظرف مدت سه ماه از پایان سال مالی شرکت تشکیل می‌شود در موارد مقتضی می‌توان در هر موقع از سال مجمع عمومی عادی را به طور فوق‌العاده تشکیل داد.

مادۀ ۳۲- وظایف مجمع عمومی عادی به شرح زیر است:

۱- انتخاب و یا عزل هیأت مدیره و بازرسان شرکت

۲- رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت پس از استماع گزارش هیأت مدیره و بازرسان

۳- اخذ تصمیم درباره گزارشها و پیشنهادهای حسابرسان بر اساس نتایج حسابرسی شرکت

۴- تعیین خط مشی و برنامه‌های شرکت و تصویب بودجه و تعیین ضوابط و معیارهای لازم برای حقوق و دستمزد و میزان تضمین ابوا به مجمع مدیر عامل و کارکنان شرکت (بنا به پیشنهاد هیأت مدیره)

۵- اخذ تصمیم نسبت به ذخائر و پرداخت پاداش سهام و مازاد بر درآمد و تقسیم آن موافق اساسنامه

۶- اتخاذ تصمیم درباره پیشنهادهای هیأت مدیره در مورد اعتبارات درخواستی و یا سرمایه‌گذاری‌های شرکت

۷- تصویب آئین‌نامه‌های معاملات و سایر آئین نامه‌های داخلی شرکت

۸- رسیدگی به شکایات کسانی که درخواست عضویت آنها در شرکت از طرف هیأت مدیره رد شده و اتخاذ تصمیم نهایی در این مورد

۹- اخذ تصمیم نهایی درباره ادامه عضویت یا اخراج عضوی که هیأت مدیره به عللی او را از عضویت شرکت خارج کرده است بر اساس شکایت عضو اخراج شده یا اعتراض بازرسان

تبصره – عضو اخراج شده حق دارد اعتراض خود را به وسیله بازرسان و یا در غیاب بازرسان از طریق سازمان در نخستین مجمع عمومی عادی مطرح کند و در این صورت می‌تواند بدون حق رای در مجمع شرکت نماید.

۱۰- تصویب تغییرات سرمایه در دوره مالی قبل و تعین مبلغی که بابت بازپرداخت سهام اعضای سابق در دوره مالی آتی باید پرداخت شود.

۱۱- اتخاذ تصمیم درباره عضویت شرکت در شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی و میزان سهام یا حق عضویت سالانه پرداختی به اتحادیه موافق موازین این قانون

۱۲- رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره سایر اموری که به مجمع پیشنهاد می‌شود و منطبق با اساسنامه شرکت باشد.

مادۀ ۳۳- مجمع عمومی عادی با حضور حداقل نصف به علاوه یک اعضا یا وکلای آنها رسمیت پیدا می‌کند و در صورت به دست نیامدن حد نصاب مذکور باید ظرف ۱۰ روز بعد تشکیل جلسه اولی مجمع حداکثر برای ۱۵ روز بعد با همان دستور جلسه قبلی تجدید دعوت شود. جلسه دوم با عده حاضر که نباید کمتر از ۷ نفر باشد رسمیت خواهد یافت. در صورت عدم تشکیل جلسه دوم هر ذیحقی می‌تواند برای رسیدگی به موضوع و یا انحلال شرکت به سازمان مراجعه نماید.

مادۀ ۳۴- تصمیمات مجمع عمومی عادی به اکثریت نصف به علاوه یک اعضای حاضر در مجمع اتخاذ می‌شود. در صورت تساوی آرا اکثریت با طرفی است که رئیس مجمع در آن طرف باشد.

تبصره – در صورتی که در جلسه مجمع عمومی مذاکرات به اخذ تصمیم منجر نشود جلسه به عنوان تنفس تعطیل و جلسه بعدی که منحصرا برای تعقیب مذاکرات و اتخاذ تصمیم درباره دستور جلسه قبلی تشکیل می‌شود نباید از جلسه اول بیش از ۴۸ ساعت به طول انجامد.

مادۀ ۳۵- مجمع عمومی فوق‌العاده برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به موارد زیر تشکیل می‌شود:

۱- تغییر مواد اساسنامه

۲- انحلال شرکت

۳- ادغام با شرکت دیگر

مادۀ ۳۶- مجمع عمومی فوق‌العاده با حضور لااقل سه چهارم اعضای شرکت و یا وکلای آنان رسمیت پیدا می‌کند در صورت عدم حصول این حد نصاب با رعایت مادۀ ۲۳ آگهی دعوت مجمع با ذکر دستور و تاریخ تشکیل جلسه و نتیجه جلسه قبل منتشر می‌شود.

این جلسه با حضور لااقل نصب به علاوه یک اعضا آیا وکلای نان رسمیت پیدا می‌کند و در صورت عدم حصول حد نصاب مجمع را برای بار سوم دعوت می‌کند. جلسه سوم مجمع با حضور اعضای حاضر که نباید از ۷ نفر کمتر باشد رسمیت پیدا می‌کند در صورت عم تشکیل جلسه سوم هر ذیحقی می‌تواند برای رسیدگی به موضوع و انحلال شرکت به سازمان مراجعه نماید.

تبصره – تصمیمات مجمع عمومی فوق العاده با اکثریت سه چهارم اعضای حاضر در جلسه مجمع اتخاذ می‌گردد.

مادۀ ۳۷ – ملاک تشخیص تعداد اعضای حاضر در جلسات مجامع عمومی ورقه حضور و غیابی است که حاضران در بدو ورود اصالتا و یا به وکالت موضوع مادۀ ۸ این قانون آن را امضا می‌کنند.

فصل پنجم – هیأت مدیره

مادۀ ۳۸ اداره امور شرکت طبق اساسنامه بر عهده هیأت مدیره‌ای مرکب از حداقل سه نفر به عنوان عضو اصلی و حداقل یک نفر به عنوان عضو اصلی و حداقل یک نفر به عنوان عضو علی البدل خواهد بود که در مجمع عمومی عادی از میان اعضای شرکت یا رای مخفی و برای حداکثر مدت سه سال انتخاب می‌شوند در اساسنامه می‌توان ترتیب تجدید انتخابات برای قسمتی از اعضای هیأت مدیره را به نحوی پیش‌بینی نمود که در هر سال به جای قدیم‌ترین آنها اعضای جدید انتخاب شوند. تجدید انتخاب هر یک از اعضای هیأت مدیره بلامانع است.

تبصرۀ ۱ – در صورت فوت – استعفا – ترک عضویت و یا ممنوعیت قانونی هر یک از اعضای اصلی یکی از اعضای علی البدل برای بقیه مدت مقرر به جانشینی وی در جلسات هیأت مدیره دعوت می‌شود.

تبصرۀ ۲ – در صورت استعفای دسته جمعی هیأت مدیره مجمع عمومی به تقاضای هر یک از اعضای مستعفی و یا اعضای علی البدل و یا بازرسان یا سازمان برای انتخاب هیأت مدیره مجدد دعوت می‌شود.

تبصرۀ ۳ – در صورتی که به علل فوت استعفا و یا ممنوعیت قانونی هیأت مدیره از اکثریت مقرر در اساسنامه برای اداره امور شرکت خارج گردد مجمع عمومی دعوت خواهد شد تا نسبت به تکمیل هیأت مدیره اقدام کند.

تبصرۀ ۴ – در فاصله مدت لازم برای انتخاب و تکمیل اعضای هیأت مدیره برای اداره امور جاری شرکت با در نظر سازمان از میان اعضای شرکت تعداد لازم بدین منظور انتخاب خواهد شد.

مسئولیت اعضای هیأت مدیره که بدین نحو موقتا انتخاب می‌شوند عینا همان مسوولیت‌هایی است که برای هیأت مدیره در این فصل پیش‌بینی شده است.

مادۀ ۳۹- هیأت مدیره از بین خود یک رئیس و یک نایب رئیس و یک منشی انتخاب خواهد کرد.

تبصره – تصمیمات هیأت مدیره در هر مورد طی صورت مجلسی تنظیم و در دفتری که از طرف سامزان شماره گذاری و مهر می‌شود با آرا موافق و مخالف ثبت می‌شود و به امضای اعضای هیأت مدیره می‌رسد.

مادۀ ۴۰- تصمیمات هیأت مدیره در جلساتی که از اکثریت اعضای هیأت مدیره به دعوت رئیس یا نایب رئیس و در غیاب آنها به تقاضای مدیر عامل تشکیل می‌گردد اتخاذ می‌شود برای اتخاذ تصمیم رای اکثریت اعضای حاضر در جلسه ضروری است.

مادۀ ۴۱ – خدمات هیأت مدیره در شرکت افتخاری و بلاعوض است لکن مخارج انجام مأموریتهایی که از طرف

شرکت به آنها ارجاع می‌شود قابل پرداخت است.

تبصره – در موارد استثنایی که بعضی از اعضای هیأت مدیره مامور خدمات و فعالیتهای اضافی علاوه بر وظایف قانونی خود در هیأت مدیره می‌شوند می‌توان با تصویب مجمع عمومی مبالغی به عنوان جبران خدمات و زحمات آنها پرداخت کرد.

مادۀ ۴۲- نخستین هیأت مدیره شرکت موظف است ظرف یک ماه از تاریخ جلسه مجمع عمومی موسس برای ثبت شرکت در مراجع ذیصلاح اقدام قانونی به عمل آورد.

مادۀ ۴۳ – اختیارات هیأت مدیره به شرح زیر است:

۱- استخدام – تعلیق – اخراج کارکنان شرکت بر اساس مقرراتی که از طرف مجمع عمومی تصویب می‌شود و اخذ تضمین از مدیر عامل و سایر کارکنان شرکت بر اساس مصوبات مجمع عمومی و یا اساسنامه شرکت

۲- قبول درخواست عضویت و اخذ تصمیم نسبت به انتقال سهام اعضا به یکدیگر و اخراج عضو طبق مقررات این قانون

تبصره – هیأت مدیره حق اخراج عضوی را که به هر عنوان از جانب مجمع عمومی وظیفه یا ماموریتی به وی محول شده است (مانند اعضا هیأت مدیره و یا بازرسان) ندارد و اتخاذ تصمیم در این گونه موارد با مجمع عمومی عادی شرکت است.

۳- نظارت بر مخارج جاری و رسیدگی به حسابهای شرکت و تسلیم به موقع گزارش و ترازنامه سالانه شرکت به بازرسان و مجع عمومی

۴- تعیین نماینده برای حضور در جلسات مجامع عمومی شرکتها و اتحادیه‌هایی که شرکت در آن عضویت دارد.

مادۀ ۴۴ – هیأت مدیره می‌تواند برای انجام امور شرکت از میان اعضای شرکت فرد واجد صلاحیتی را (غیر از اعضای هیأت مدیره و بازرسان) و یا از خارج به صورت موظف انتخاب و به عنوان مدیر عامل منصوب کند که زیر نظر مستقیم آن هیأت موافق اساسنامه شرکت و در حدود مصوبات مجمع عمومی انجام وظیفه نماید. هیأت مدیره مجاز است اختیار لازم را برای اداره امور شرکت در حدود اسناسنامه و طبق آئین نامه‌ای که به تصویب مجمع عمومی می‌رسد به مدیر عامل تفویض نماید.

مادۀ ۴۵ – هیأت مدیره نماینده قانونی شرکت است و می‌تواندمستقیما با حق توکیل این نمایندگی را در دادگاهها و مراجع قانونی و سایر سازمانها اعمال کند. مسئولیت هیأت مدیره در مقابل اعضای شرکت مسئولیت وکیل است در مقابل موکل.

مادۀ ۴۶ – کلیه قراردادها و اسنادتعهد آور شرکت پس از تصویب هیأت مدیره با دو امضای مجاز شرکت رسمیت خواهد داشت.

مادۀ ۴۷ – هیأت مدیره وظایف خود را به صورت جمعی انجام می‌دهد و هیچ یک از اعضای هیأت مدیره حق ندارد از اختیارات هیأت منفرد استفاده کند مگر درموارد خاص با داشتن وکالت یا نمایندگی از طرف هیأت مدیره.

مادۀ ۴۸ – اعضای هیأت مدیره متضامنا مسئول جبران هرگونه زیانی هستند که در نتیجه تقصیر آنان و یا عدم رعایت این قانون و سایر مقررات به شرکت وارد شود.

مادۀ ۴۹ – پس از انقضای مدت ماموریت هیأت مدیره در صورتی که انتخاب هیأت مدیره جدید انجام نشده باشد هیأت مدیره سابق تا انتخاب و قبولی هیأت مدیره جدید کماکان به وظایف خود در شرکت ادامه خواهد داد.

تبصرۀ ۱ – ترتیب انتقال مسئولیت از هیأت مدیره سابق به هیأت مدیره لاحق طبق اساسنامه خواهد بود.

تبصرۀ ۲ – استعفای یک یا چند نفر از اعضای هیأت مدیره تا انتقال مسئولیت به عضو و یا به اعضای جدید رفع مسئولیت از آنها نخواهد کرد.

مادۀ ۵۰- هیچ یک از اعضای هیأت مدیره یا بازرسان و یا مدیر عامل یک شرکت تعاونی نمی‌تواند برای عضویت هیأت مدیره یا مدیر عامل و یا بازرس شرکت تعاونی دیگری از همان نوع انتخاب شود.

مادۀ ۵۱- اشتغال اتباع بیگانه به سمت عضو هیأت مدیره یا مدیر عامل یا بازرس شرکت تعاونی منوط است به کسب مجوز از سابمان مرکزی تعاون و رعایت مقررات جاری کشور

مادۀ ۵۲- هیأت مدیره تا اعلام ثبت شرکت مجاز به انجان هیچگونه معاملاتی به نام شرکت نخواهد بود مگر در حدود انجام مقدمات تکشیل شرکت

مادۀ ۵۳ – فرد محجور یا ورشکسته به تقصیر و کسی که

به علت ارتکاب به جنایت یا یکی از جنحه‌های موثر محکومیت دارد نمی‌تواند سمت عضویت در هیأت مدیره و هیأت بازرسی و مدیر عامل شرکت را داشته باشد.

فصل ششم – بازرسان

مادۀ ۵۴- مجمع عمومی شرکت تعاونی حداقل ۳ نفر بازرس از میان اعضای شرکت برای مدت یک سال مالی انتخاب می‌کند تجدید انتخاب بازرسان قبلی بلامانع است. بازرسان از میان خود یک نفر را به عنوان رئیس انتخاب می‌کنند.

صورت جلسات بازرسان در دفتر مخصوصی که از طرف نماینده سازمان شماره گذاری و مهر شده است ثبت و ذیل هر صورت جلسه را بازرسان حاضر در جلسه با ذکر آرا موافق و مخالف امضا می‌کنند.

تبصرۀ ۱ – مجمع عمومی می‌تواند علاوه بر بازرسان مذکور در این مادۀ یک یا دو بازرس به عنوان علی‌البدل انتخاب کند.

تبصرۀ ۲ – جمع بین وظایف هیأت مدیره و بازرسان شرکت ممنوع است.

مادۀ ۵۵- تصمیمات قانونی بازرسان به صورت جمعی بوده و رای اکثریت مناط اعتبار خواهد بود.

مادۀ ۵۶ – وظایف بازرسان به شرح زیر است:

۱- نظارت بر امور شرکت برای اجرای مقررات اساسنامه و آئین نامه‌های مصوب و برای این منظور بازرسان می‌توانند هر موقع که مقتضی بدانند به نحوی که به عملیات جاری شرکت لطمه وارد نشود راسا و یا توسط نمایندگانی که از خارج تعیین می‌کنند کلیه حسابها و دفاتر و اسناد و مدارک مالی و دارایی نقدی و برگهای بهادار و موجودی کالا و غیره را رسیدگی کنند.

۲- در صورت مشاهده خلاف و بی‌تربیتی در امور شرکت مراتب را کتبا به هیأت مدیره اعلام نمایند و رفع نقیصه و یا تغییر رویه را بخواهند.

۳- رسیدگی به حسابهای شرکت لااقل سالی دو بار و مخصوصا رسیدگی به صورت حسابها و ترازنامه سالانه و اعلام نظر خود تا ۲۰ روز قبل از جلسه مجمع عمومی سالانه

۴- رسیدگی قبلی به بودجه پیشنهادی هیأت مدیره به مجمع عمومی و اعلام نظر در این مورد

۵- دعوت مجمع عمومی بر اساس مادۀ ۲۵ و مادۀ ۶۰ این قانون در صورت لزوم

۶- نظارت در اجرای تذکرات و پیشنهادهای سازمان و حسابرسانی که از شرکت حسابرسی کرده‌اند و تقدیزم گزارش لازم در این باره به مجمع عمومی

بازرسان حق دخالت مستقیم در امور شرکت ندارند لکن می‌توانند بدون حق رای در جلسات هیأت مدیره شرکت کنند و نظرات خود را نسبت به مسائل جاری شرکت اظهار دارند. این نظرات باید در صورت جلسه هیأت مدیره با امضا آنها درج شود.

مادۀ ۵۷ – با خاتمه مدت ماموریت بازرسان تا زمانی که بازرسان جدید انتخاب نشده‌اند بازرسان قبلی کماکان به وظایف خود ادامه خواهند داد.

مادۀ ۵۸ – بازرسان برای انجام وظیفه خود حق دریافت هیچگونه وجهی اعم از حقوق دستمزد و یا پاداش ندارند لکن پرداخت مبالغی بابت جبران هزینه‌های مصرف شده برای انجام وظایف آنها در حدود بودجه مصوب مجمع عمومی مجاز است.

مادۀ ۵۹ – نماینده سازمان می‌تواند در جلسات بازرسان شرکت کند و آنها را در انجام وظایف خود راهنمایی نماید لکن در تصمیمات بازرسان حق رای ندارد. نظرات نماینده سازمان باید با امضا وی در صورت جلسه مربوط درج شود.

مادۀ ۶۰- در صورتی که اکثریت بازرسان ضمن انجام وظایف خود تشخیص دهند که هیأت مدیره در وظایف خود مرتکب تخلفاتی شده است و عملیات آنها مخالف مصالح و منافع شرکت است باید مجمع عمومی را برای رسیدگی به موضوعات مورد نظر و اتخاذ تصمی درباره ادامه کار و یا تغییر هیأت مدیره دعوت نمایند.

مادۀ ۶۱- در قراردادهای شرکت که یک طرف آن عضو هیأت مدیره باشد بازرسان به نمایندگی از طرف شرکت قرارداد را امضا خواهند کرد.

انعقاد این نوع قراردادها مشروط بر این است که در آئین نامه معاملات شرکت مجوز و شرایط مربوط پیش‌بینی شده باشد.

فصل هفتم – اتحادیه‌های تعاونی

مادۀ ۶۲- اتحادیه تعاونی از عضویت و مشارکت شرکتهای تعاونی یا اتحادیه‌های تعاونی با شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی تشکیل می‌گردد اتحادیه تعاونی در حکم شرکت تعاونی است و با رعایت اصل و مقرراتی که در این قانون اشاره شده است تاسیس می‌گردد.

مادۀ ۶۳ - اتحادیه تعاونی به سه منظور زیر تشکیل می‌شود:

۱- اتحادیه تعاونی برای پیشرفت اداره امور و حفظ و حمایت تعاونی‌های عضو و ایجاد هم آهنگی و توسعه تعلیمات و حسابرسی آنها

تبصرۀ ۱ – این نوع اتحادیه‌ها به دو شکل منطقه‌ای و ملی (کشوری) تشکیل می‌شود.

اتحادیه منطقه‌ای برای هر یک از رشته‌های تعاونی مذکور در فصل دوم این قانون با نام اتحادیه تعاونی هم آهنگی ونظارت تعاونیهای رشته مربوط در منطقه و اتحادیه ملی (کشوری) تعاونیهای رشته مورد نظر

تبصرۀ ۲ – اتحادیه‌های تعاونی هم آهنگی و نظارت منطقه‌ای و یا اتحادیه‌های ملی (کشوری) مذکور در این بند مجاز به انجام فعالیتهای تجاری و اعتباری برای تعاونیها و اتحادیه‌های عضو نیستند مگر در حدود انجام وظایف مندرج در این قانون.

تبصرۀ ۳ – غیر از مبلغی که موافق این قانون برای عضویت در اتحادیه‌های تعاونی نظارت و هم آهنگی و یا اتحادیه ملی (کشوری) به عنوان سرمایه باید پرداخت شود خدمات اتحادیه برای شرکتها و اتحادیه‌های عضو در قبال حق عضویت سالانه‌ای انجام می‌گیرد که میزان آن برای هر شرکت یا اتحادیه عضو به تناسب تعداد اعضای شرکت و یا درصدی از درآمد سالانه آن در اسانامه اتحادیه تعیین می‌شود.

۲- اتحادیه تعاونی برای انجام امور اقتصادی و توسعه معاملات و عملیات تعاونی‌ها و یا اتحادیه‌های عضو

در این نوع اتحادیه‌های تعاونی باید جمله‌ای که معرف نوع کار و عملیات اتحادیه باشد به نام آن اضافه شود و حداقل تعداد عضو مذکور در تبصره مادۀ ۲ این قانون رعایت نمی‌گردد.

۳- اتحادیه تعاونی برای خدمات اعتباری و بانکی شرکتها و اتحادیه‌های عضو که به صورت منطقه‌ای و یا ملی (کشوری) برای رشته‌های مذکور در این قانون تشکیل می‌شود.

مادۀ ۶۴- وظایف اتحادیه‌های نظارت و هم آهنگی به شرح زیر است:

۱- کمک به پیشرفت امور شرکتها و اتحادیه‌های عضو از طریق

الف) فراهم کردن وسائل توسعه تعلیمات و ترویج تعاونی و آموزش حرفه‌ای و جمع آوری اطلاعات مورد لزوم در این زمینه و انجام تبلیغات و انتشار لازم

ب) راهنمایی و کمک به شرکتها و اتحادیه‌های عضو در امور اداری و سازمانی و مدیریت – امور فنی – خدمات مختلف از قبیل چاپ و تهیه دفاتر و اوراق و فرمهای چاپی مشترک.

۲- نظارت بر فعالیت شرکتها و اتحادیه‌های عضو به منظور اطمینان از اجرای مقررات قانون و مواد اساسنامه و مصوبات مجامع عمومی

۳- ایجاد هم آهنگی و همکاری بین شرکتها و اتحادیه‌های عضو

۴- داوری و رفع اختلاف بین واحدهای تعاونی عضو در صورتی که در اساسنامه آنها پیش‌بینی لازم شده باشد.

۵- حسابرسی شرکتها و اتحادیه‌های عضو در صورتی که سازمان صلاحیت اتحادیه را برای این کار تشخیص دهد.

۶- شرکت نماینده اتحادیه در شوراها و کمیسیونهای مقرر در این قانون

۷- دفاع از منافع شرکتها و اتحادیه‌های عضو در روابط آنها با سازمانها و موسسات دولتی و عمومی و سایر رشته‌های تعاونی مصرح در این قانون

۸- ایجاد و بسط همکاری با سایر تعاونیهای کشور

۹- ایجاد روابط با موسسات جهانی تعاون و اتحادیه‌های تعاونی سایر کشورها

تبصره – تا زمانی که اتحادیه‌های نظارت و هماهنگی مناطق و یا اتحادیه‌های ملی (کشوری) تشکیل نشده است سازمان وظایف این اتحادیه‌ها را انجام خواهد داد.

مادۀ ۶۵- پس از تشکیل اتحادیه‌های نظارت و هماهنگی در هر منطقه شرط استفاده از عنوان و مزایا و معافیتهای تعاونی شرکتهای و اتحادیه‌های تعاونی در رشته‌ای که اتحادیه نظارت و هماهنگی آن تشکل شده است قبول عضویت اتحادیه خواهد بود.

مادۀ ۶۶- اعمال حق رای شرکتهای عضو در مجامع عمومی اتحادیه‌های مصرح در این قانون به شرح زیر است:

۱- در اتحادیه تعاونی نظارت و هماهنگی هر شرکت یا اتحادیه عضو یک رای

۲- در اتحادیه تعاونی به منظور امور اقتصادی و یا اعتباری هر شرکت به تعداد اعضا و یا ترکیبی از تعداد اعضاء

و حجم معاملات خود با اتحادیه به وسیله نمایندگان منتخب شرکت یا اتحادیه

مادۀ ۶۷ – سازمان با اعطای کمکهای اداری و فنی و مالی و تا زمانی که اتحادیه‌های تعاونی نظارت و هماهنگی مناطق مختلف قدرت مالی و وسائل و تجهیزات و آمادگی کافی ندارند موجبات تسهیل عملیات و فعالیتهای آنها را فراهم خواهد کرد.

فصل هشتم – شرکتهای تعاونی کشاورزی و روستایی

مادۀ ۶۸ – شرکتهای تعاونی کشاورزی با مشارکت کشاورزان – باغداران – دامداران – دامپروران – پرورش دهندگان کرم ابریشم – زنبور عسل – ماهی و افراد شاغل در صنایع محلی روستایی و یا کارگران کشاورزی برای تمام یا قسمتی از مقاصد مندرج در این مادۀ به شرح زیر تشکیل می‌شود:

۱- قبول پس انداز و سپرده‌های اعضا و تأمین وامها به اعتبارات مورد نیاز آنها با شرایط مناسب.

۲- خرید و تهیه مواد و وسائل مورد احتیاج مصرفی شخصی و خانوادگی یا حرفه‌ای اعضا و همچنین تهیه وسایل و علوفه دامها و خوراک طیور و وسائل دیگری از این قبیل.

۳- انجام تمام یا قسمتی از عملیات جمع آوری نگاهداری – تبدیل طبقه بندی و بسته بندی – حمل و نقل و یا فروش محصول اعضا

۴- انجام خدمات به منظور بهبود امور حرفه‌ای و یا زندگی اعضا مانند تهیه ماشین آلات کشاورزی و استفاده مشترک از آنها تهیه وسائل حمل و نقل برای استفاده اعضا و تهیه مسکن تأمین و توزیع آب مشروب و آب برای مصارف زراعی اعضا با رعایت قانونی ملی شدن منابع آب پیش‌بینی وسائل بهداشتی و بهداری و آموزشی به منظور استفاده جمعی و مشترک توزیع نیروی برق – ایجاد شبکه تلفن- تلقیح مصنوعی دامها و مبارزه با امراض و آفات نباتی و حیوانی و نظائر آنها

۵- بهره‌برداری جمعی و مشترک از اراضی ملکی و یا استیجاری

مادۀ ۶۹ شرکتهای تعاونی روستایی با مشارکت اعضایی که اکثریت آن زارعینی باشند که به موجب قوانین و مقررات اصلاحات ارضی صاحب زمین شده یا بشوند یا روستائیانی که خود دارای زمین زراعتی یا باغ بوده و شخصا به کشاورزی اشتغال داشته باشند برای مقاصد مندرج در بندهای مادۀ ۶۸ تشکیل می‌شوند.

مادۀ ۷۰- در شرکتهای تعاونی کشاورزی و یا روستایی که از جمله مقاصد آنها رفع حوائج اعتباری اعضا است موضوع قبول پس انداز اعضا یا غیر اعضا باید در اساسنامه شرکت قید شود.

تبصره – آئین نامه حسابهای پس انداز در شرکتهای تعاونی کشاورزی و روستایی و اتحادیه‌های تعاونی اعتباری کشاورزی و روستایی به وسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی و سازمان مرکزی تعاون کشور تهیه و پس از تصویب شورای پول و اعتبار به مورد اجرا گذاشته می‌شود.

مادۀ ۷۱- در شرکتهای تعاونی کشاورزی و یا روستایی که به منظور عملیات اعتباری تشکیل می‌شوند و یا در شرکتهایی که قسمتی از هدفهای آنها تأمین اعتبار برای اعضا است و همچنین اتحادیه‌های تعاونی اعتباری مازاد درآمد حاصل از معاملات اعتباری عینا به حساب ذخیره عمومی غیر قابل تقسیم شرکت یا اتحادیه منتقل می‌شود.

مادۀ ۷۲- اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی یا روستایی که تا قبل از تصویب این قانون تشکیل شده‌ان دو یا در آینده تشکیل می‌شوند برای نظارت همچنین پرداخت اعتبار به شرکتهای عضو خود به تدریج که با تشخیص وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی آمادگی پیدا کنند تغییرات متناسب با این قانون را در اساسنامه خود خواهند داد.

مادۀ ۷۳- وظایف مربوط به کمک به تشکیل و سرپرستی و نظارت شرکتهای تعاونی کشاورزی و اتحادیه آنها مانند آنچه در مورد شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی عمل می‌شود بر عهده سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران خواهد بود.

فصل نهم – اعتبارات کشاورزی تعاونی

مادۀ ۷۴ – اعتبارات تعاونی کشاورزی اعتباراتی است که سازمانهای اعتبار دهنده آن به صورت تعاونی متعلق به کشاورزان است و اعطای اعتبار توام با نظارت در مصارف آن خواهد بود.

سازمان مذکور در سه درجه به شرح زیر است:

۱- شرکتهای تعاونی روستایی و شرکتهای تعاونی کشاورزی مذکور در فصل هشتم این قانون که قبول سپرده نموده و به اعضای شرکت وام می‌دهند.

۲- اتحادیه‌های تعاونی اعتباری کشاورزی و روستایی که در هر منطقه با مشارکت شرکتهای تعاونی روستایی و شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی همان منطقه تشکیل می‌شود و یا شعب بانک تعاون کشاورزی ایران در شهرستانها.

تبصره – اساسنامه این اتحادیه‌ها به وسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی تهیه و پس از تصویب شورای پول و اعتبار به موقع اجرا گذارده می‌شود و تا زمانی که اتحادیه‌های مذکور در بند ۲ این مادۀ تشکیل نشده است شعب بانک تعاون کشاورزی در هر منطقه وظایف اتحادیه تعاونی اعتباری کشاورزی و روستایی همان منطقه را طبق اساسنامه بانک تعاون کشاورزی ایران انجام خواهد داد و در هر منطقه که اتحادیه‌های مذکور تشکیل شود شعب بانک تعاون کشاورزی منطقه مزبور منحل و اتحادیه از هر نظر قائم مقام قانونی شعب بانک مذکور در منطقه خواهد بود.

۳- بانک تعاون کشاورزی ایران بر اساس مقررات پیش‌بینی شده در قانون بانک مذکور

مادۀ ۷۵ – اداره وجوه سپرده‌ها در شرکتهای تعاونی کشاورزی یا روستایی هر شهرستان یا هر منطقه تا زمانی که اتحادیه تعاونی اعتباری همان منطقه تشکیل نشده است با شعبه بانک تعاون کشاورزی مربوط خواهد بود و شعبه بانک یا اتحادیه در این مورد مقررات قانون بانکی و پولی کشور و مصوبات شورای پول و اعتبار را برای مجموع سپرده‌های اشخاص در شرکتهای عضو خود به مورد اجرا خواهد گذاشت.

فصل دهم – شرکتهای تعاونی صیادان

مادۀ ۷۶ – شرکت تعاونی صیادان شرکتی است که عضویت صیادان ماهی و سایر آبزیان برای تمام یا قسمتی از مقاصد زیر تشکیل می‌شود:

۱- تدارک خدمات جمعی برای اعضای شرکت از قبیل ساخت و تعمیر قایق‌ها و تهیه وسائل و ادوات صید

۲- صید ماهی و سایر آبریان

۳- ایجاد سردخانه و نگاهداری ماهی و فرآورده‌های دریایی و همچنین تاسیس صنایع مربوط به آن مانند تهیه کنسرو ماهی – آرد ماهی

۴- تاسیس فروشگاه

۵- پرداخت مساعده به صیادان

۶- تهیه وسایل و تأمین نیازمندیهای حرفه‌ای و خانوادگی صیادان

فصل یازدهم – شرکتهای تعاونی مصرف کنندگان

مادۀ ۷۷ – شرکتهای تعاونی مصرف کنندگان برای تهیه انواع کالاهای مصرفی به منظور تأمین نیازمندی‌های اعضا و خانواده‌های آنان و همچنین برای انجام تمام یا قسمتی از خدمات زیر و امثال آن تشکیل می‌شود:

۱- تهیه آب مشروب

۲- ایجاد شبکه گاز

۳- تهیه نیروی برق و یا ایجاد خط انتقال نیرو و شبکه توزیع

۴- خدمات بهداشتی و درمانی

۵- تدارک وسائل حمل و نقل

۶- ایجاد باشگاه‌ها و رستورانها

۷- تاسیس انواع آموزشگاهها

مادۀ ۷۸ – به منظور تشویق اعضا به پس‌انداز و توسعه منابع مالی شرکتهای تعاونی مصرف کنندگان در اساسنامه این نوع شرکتهای برای هر عضو گشایش دو حساب به شرح زیر در حسابهای شرکت پیش‌بینی می‌شود:

۱- حساب سپرده جاری: در این حساب منحصرا پنجاه درصد مازاد برگشتی سالانه سهمی عضو شرکت و تمام پاداش سهام او منظور می‌شود به مانده بستانکار این حساب حداقل دو درصد بهره در سال تعلق می‌گیرد.

۲- حساب پس انداز: در این حساب منحصرا پنجاه درصد مازاد برگشتی سالانه سهمی عضو شرکت منظور می‌شود. به مانده این حساب حداقل ۴ درصد بهره در سال تعلق می‌گیرد بازپرداخت مبالغ جمع شده در این حساب در پایان مدت معینی که در مورد هر عضو با موافقت او تعیین می‌شود و کمتر از پنج سال نخواهد بود در صورت استعفا یا خروج یا فوت ظرف یک سال امکان پذیر است.

تبصره – نحوه اداره این وجوه طبق آئین نامه‌ای خواهد بود که به پیشنهاد سازمان به تصویب شورای پول و اعتبار خواهد رسید.

مادۀ ۷۹ – در اساسنامه شرکت می‌توان پیش‌بینی کرد که معادل نصف مازاد برگشتی حاصل از معاملات با غیر عضو را در صورت تقاضای او برای خرید سهام شرکت و داشتن شرایط عضویت برای این منظور اختصاص داد و بقیه مازاد

برگشتنی به حساب ذخیره عمومی غیر قابل تقسیم منتقل می‌شود.

فصل دوازدهم – شرکتهای تعاونی مسکن

مادۀ ۸۰ – شرکتهای تعاونی مسکن برای تمام یا یکی از امور مندرج زیر تشکیل می‌شود:

۱- تهیه زمین و تقسیم آن به منظور ساختمان خانه‌های مسکونی و فروش آن به اعضا نقداً و یا با اقساط و همچنین ایجاد تأسیسات عمومی مورد استفاده مشترک اعضا

۲- ساختمان طبقات مسکونی و فروش آپارتمانها به اعضاء نقداً و یا با اقساط

۳- خرید واحدهای مسکونی و فروش آن به اعضا نقداً و یا با اقساط

۴- واگذاری واحدهای مسکونی ملکی شرکت به صورت اجاره و یا اجازه انتفاع به اعضاء

۵- انجام خدمات نقشه کشی – مهندسی و معماری برای اعضا و نظارت در ساختمانهای متعلق به آنها

۶- انجام تعمیرات ساختمانها ملکی اعضا و یا اقدامات مربوط به لوله‌کشی و کابل و سیم‌کشی و ایجاد دستگاههای تهویه و حرارت مرکزی

۷- نگاهداری و اداره ساختمانها و تأسیسات و انجام خدمات عمومی مربوط

مادۀ ۸۱- منابع مالی و اعتباری شرکتهای تعاونی مسکن عبارتند از:

۱- سرمایه و ذخایر شرکت

۲- پس انداز اعضا

۳- اعتبارات بخش دولتی شامل: قسمتی از اعتبارات بانک رهنی ایران در حدود برنامه‌های مصوب سالانه آن بانک و اعتباراتی که به بدین منظور از طرف بانک مرکزی ایران در اختیار آن بانک گذاشته می‌شود و اعتبارات از محل برنامه‌های عمرانی از طریق بانک رهنی ایران.

۴- سایر منابع اعتباری که به وسیله اشخاص و موسسات در اختیار این نوع شرکتها گذاشته می‌شود.

۵- در مورد شرکتهای تعاونی مسکن کارگران در کارخانه‌ها و کارگاهها به وسیله کارگران تشکیل می‌گردد علاوه بر منابع مالی و اعتباری مذکور در این مادۀ بانک رفاه کارگران نیز مالی و اعتباری را برای این شرکتها تأمین می‌نماید.

تبصره – اعتبارات مذکور در بندهای ۳ و ۵ با تسهیلات لازم در نرخ بهره و شرایط پرداخت وامها تا هشتاد درصد هزینه طرحهای ساختمانی شرکتهای تعاونی مسکن متقاضی اعتبار اعطا می‌شود.

مادۀ ۸۲ – در شرکت تعاونی مسکن انجام معاملات و ساختمان و تمام اقداماتی که در اساسنامه پیش‌بینی شده است برای غیر عضو ممنوع است.

مادۀ ۸۳ – شرایط انتقال واحدهای مسکونی واگذاری به اعضا به دیگری در اساسنامه شرکت پیش‌بینی خواهد شد.

فصل سیزدهم – شرکتهای تعاونی اعتبار

مادۀ ۸۴- شرکتهای تعاونی اعتباری بین افراد گروههای شغلی در یک حوزه مانند کارکنان یک سازمان اداری و یا کارگران و کارکنان یک کارگاه و یا ساکنان یک منطقه مسکونی برای مقاصد زیر تشکیل می‌شود:

۱- قبول پس انداز و سپرده‌های دیداری و مدت دار اعضای شرکت و پرداخت بهره به آن طبق تعرفه‌هایی که در اساسنامه پیش‌بینی می‌شود.

۲- پرداخت وام با دریافت بهره به اعضای شرکت موافق شرایط و مقرراتی که در اساسنامه پیش‌بینی می‌گردد.

۳- انجام سایر خدمات اعتباری برای اعضا در حدود امکانات و مقررات مندرج در اساسنامه شرکت

مادۀ ۸۵ – در شرکت تعاونی اعتبار مازاد برگشتنی عینا به حساب ذخیره عمومی غیر قابل تقسیم شرکت منتقل می‌گردد.

مادۀ ۸۶ – شرکت تعاونی اعتبار مجاز به باز کردن حساب و انجام عملیات اعتباری برای غیر عضو نیست.

مادۀ ۸۷- در صورتی که مجموع سرمایه و ذخیره غیر قابل تقسیم در یک شرکت تعاونی اعتبار و یا اتحادیه آن از ده میلیون ریال تجاوز کند علاوه بر مقررات این قانون شرکت باید از مقررات و تصمیمات شورای پول و اعتبار تبعیت کند.

فصل چهاردهم – شرکتهای تعاونی آموزشگاه‌ها

مادۀ ۸۸ – شرکت تعاونی آموزشگاهها شرکتی است که با عضویت دانش‌آموزان با دانشجویان مراکز آموزشی به منظور آموزش عملی مقررات شرکتهای تعاونی و تعمیم اصول تعاون برای تمام یا قسمتی از مقاصد زیر تشکیل می‌شود:

۱- تشکیل صندوقهای سپرده و تشویق اعضا به پس‌انداز

۲- ایجاد فروشگاه و تهیه وسائل تحصیلی و مصرفی اعضاء

۳- ایجاد رستوران و کافه

۴- تدارک وسائط نقلیه برای ایاب و ذهاب اعضا

۵- تأسیس باشگاه و تهیه وسائل تفریحات سالم برای استفاده اعضا

۶- تدارک وسائل بهداشتی و درمانی اعضا

۷- خرید مصنوعات و کارهای دستی اعضا از طرف شرکت و فروش آن

مادۀ ۸۹ – شرکتهای تعاونی آموزشگاههایی که سن دانش‌آموزان کمتر از سن رشد قانونی است یک وسیله آموزشی فاقد جنبه‌های حقوقی است که با راهنمایی و هدایت مربیان و معلمان طبق آئین نامه‌ای که به وسیله سازمان و وزارت آموزش و پرورش تهیه خواهد شد تشکیل و اداره می‌شود.

فصل پانزدهم – شرکتهای تعاونی کار

مادۀ ۹۰- شرکتهای تعاونی کار شرکتهایی هستند که به منظور تولید کالا یا انجام خدمات به دو صورت زیر تشکیل می‌گردند:

۱- با عضویت افرادی که نیروی کار و خدمات خود را در اختیار شرکت می‌گذارند.

۲- با عضویت کارگران غیر کشاورزی برای انعقاد قراردادهای دسته جمعی

مادۀ ۹۱- نسخه‌ای از قراردادهای دسته جمعی که به وسیله شرکت تعاونی کار در هر منطقه تعاونی (موافق این قانون) منعقد می‌شود باید به وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان فرستاده شود.

مادۀ ۹۲- در مناقصه‌های دولتی و شهرداریها و بانکها و موسسات دولتی در صورت تساوی شرایط پیشنهاد دهندگان هرگاه یکی از پیشنهادها از طرف شرکت تعاونی کار داده شود که موضوع آن شرکت انجام عملیاتی متناسب با موضوع مناقصه باشد آن پیشنهاد نسبت به سایر پیشنهادها مقدم است.

فصل شانزدهم – شرکتهای تعاونی صاحبان حرفه‌ها و صنایع دستی

مادۀ ۹۳ – شرکتهای تعاونی صاحبان حرفه‌ها و صنایع دستی برای تهیه مواد اولیه و وسائل مورد نیاز حرفه‌ای اعضا و با ساخت و تغییر شکل کالای مربوط و عملیات تکمیلی صنایع مذکور و یا فروش آنها بین صاحبان حرفه‌ها و صنایع دستی از یک نوع تشکیل می‌شود.

تبصره – صنعتگر دستی و یا صاحب حرفه ممکن است برای تهیه کالای مورد نظر از وسائل ماشینی کمکی نیز استفاده کند.

فصل هفدهم – شرکتهای تعاونی صنایع کوچک و کسبه و صاحبان مشاغل

مادۀ ۹۴ – شرکتهای تعاونی صاحبان صنایع کوچک با عضویت واحدهای صنعتی یک گروه از صنعت برای تمام یا قسمتی از مقاصد زیر تشکیل می‌شود:

۱- تهیه مواد اولیه مورد نیاز

۲- ایجاد آزمایشگاه مواد اولیه یا محصولات ساخته شده

۳- تولید وسائل و ابزار مورد احتیاج مشترک اعضا

۴- ایجاد گروههای تعمیراتی و نگاهداری

۵- تحقیق و برنامه‌ریزی‌های مشترک

۶- تهیه وسائل توزیع و انجام خدمات بازاریابی

تبصره – صنایع کوچک موضوع این مادۀ صنایعی است که ضوابط آن به وسیله وزارت اقتصاد تعیین می‌شود.

مادۀ ۹۵ – شرکت تعاونی کسبه و یا صاحبان مشاغل با عضویت کسبه از یک صنف که هر یک مستقیما مباشر واحد کسبی خود باشد و یا صاحبان مشاغل از یک گروه برای تمام یا قسمتی از مقاصد زیر تشکیل می‌شود:

۱- تهیه وسائل و تدارک انواع خدمات وابسته به کسب یا شغل و ایجاد انبار و وسائل حمل و نقل به منظور بهبود وضع اقتصادی و فنی اعضای شرکت و فعالیتهای واحدهای عضو

۲- انجام عملیات مقدماتی و یا تبدیل کالای موردنظر

۳- تهیه کالا و توزیع آن بین اعضا

مادۀ ۹۶ – کسبه عضو شرکت تعاونی نمی‌توانند دارای بیش از یک واحد شغلی در رشته کسب و کار موضوع شرکت باشند.

فصل هیجدهم – اعتبارات تعاونی رشته‌های مصرف و کار و پیشه

مادۀ ۹۷ – با توسعه احتیاجات اعتباری در هر یک از دو رشته مصرف و کار و پیشه سازمان موجبات تشویق و مقدمات تشکیل بانک تعاونی را با عضویت شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی همان رشته فراهم خواهد کرد.

مادۀ ۹۸ – اساسنامه بانکهای تعاونی مذکور در مادۀ ۹۷ از طریق سازمان تهیه و برای تصویب شورای پول و اعتبار پیشنهاد می‌شود.

فصل نوزدهم – ادغام

مادۀ ۹۹ – هر شرکت تعاونی در شرکت تعاونی دیگر و هر اتحادیه تعاونی در اتحادیه تعاونی دیگر می‌تواند با توجه

به مقررات این فصل به شرطی که از یک نوع و دارای هدفها و عملیات مشابه باشند ادغام شود.

شرکت یا اتحادیه‌ای که در شرکت یا اتحادیه دیگر ادغام می‌شود شرکت یا اتحادیه ادغام شونده و شرکت یا اتحادیه‌ای که قبول ادغام می‌کند شرکت یا اتحادیه اصلی نامیده می‌شود.

مادۀ ۱۰۰ – پیشنهاد ادغام باید در مجمع عمومی فوق‌العاده هر دو شرکت یا اتحادیه همراه با نحوه تصفیه مطالبات بستانکاران به تصویب برسد. نسخه‌ای از مصوبات مجمع عمومی هر دو شرکت یا اتحادیه برای تمام اعضا و بستانکاران هر دو شکت یا اتحادیه فرستاده می‌شود و به ترتیب مذکور در مادۀ ۲۴ این قانون برای اطلاع عموم آگهی می‌گردد.

تبصره – هریک از بستانکاران می‌توانند تا مدت دو ماه از تاریخ نشر آگهی نظر خود را به شرکت یا اتحادیه بدهکار و نماینده سازمان در منطقه مربوط اعلام دارند.

مادۀ ۱۰۱ – نسخه‌ای از تصمیم ادغام باید ظرف دو هفته از تاریخ انعقاد مجمع عمومی فوق‌العاده هر یک از دو شرکت یا اتحادیه همراه با آخرین ترازنامه و صورت بدهی‌ها و مطالبات آن و گزارش حسابرسی که بدین منظور باید تهیه شود و نسخه‌ای از آگهی مربوطه که به شرح مادۀ ۱۰۰ منتشر شده است برای نماینده سازمان در منطقه‌ای که مرکز شرکت یا اتحادیه اصلی در آن است ارسال شود.

مادۀ ۱۰۲ هر یک از اعضا دو شرکت یا اتحادیه درصورتی که با تصمیم ادغام مخالف باشندمی‌توانند حداکثر تا یک ماه نظر خود را کتبا به شرکت یا اتحادیه مربوط و همچنین سازمان اعلام دارند.

مادۀ ۱۰۳ – نماینده سازمان با وصول تصمیم ادغام از هر دو شرکت یا اتحادیه توام با آخرین ترازنامه و وصورت ریز مطالبات و بدهی‌ها و گزارش حسابرسان از وضع هر دو شرکت و یا اتحادیه و همچنین نظرات بستانکاران و با توجه به تعداد اعضا مخالف ادغام ظرف دو ماه نظر خود را مبنی بر موافقت یا مخالفت با ادغام به هر دو شرکت یا اتحادیه اعلام خواهد داشت.

مادۀ ۱۰۴ – در صورتی که نماینده سازمان در منطقه ادغام را تصویب نکند تصمیم ادغام در هر دو شرکت یا اتحادیه منتفی است. موافقت با ادغام در صورتی است که ترتیب قابل قبول بستانکاران برای تسویه بدهی‌ها در هر دو شرکت یا اتحادیه پیش‌بینی می‌شود و همچنین تعداد اعضای مخالف با ادغام در حدی باشد که مجموع اعضا باقی مانده و سرمایه شرکت اصلی بعد از ادغام کافی برای انجام هدفها و برنامه‌های آن باشد.

مادۀ ۱۰۵ – شرکت یا اتحادیه ادغام شونده و همچنین شرکت یا اتحادیه اصلی می‌توانند ظرف ده روز بعد از ابلاغ تصمیم نماینده سازمان در منطقه به تصمیم مذکور اعتراض کنند و اعتراض خود را به شورای داوری و رسیدگی به اختلاف تعاونی‌ها ارسال دارند. تصمیم شورای مذکور برای سازمان و هر دو شرکت یا اتحادیه قاطع است.

مادۀ ۱۰۶ – در صورت موافقت با ادغام هیأت مدیره هر دو شرکت یا اتحادیه ظرف یک ماه با تشکیل جلسه مشترک اقدام به دعوت مجمع عمومی فوق‌العاده هر دو شرکت یا اتحادیه به منظور انجام ادغام خواهند نمود.

مادۀ ۱۰۷- مجمع عمومی فوق‌العاده مشترک هر دو شرکت یا اتحادیه اقدام به تعیین سرمایه شرکت یا اتحادیه بعد از ادغام و انتخاب هیأت مدیره و بازرسان برای آن خواهد کرد.

تبصره – حد نصاب مجمع عمومی فوق‌العاده مشترک عبارت از است از مجموع حد نصاب مجمع عمومی فوق‌العاده هر دو شرکت یا اتحادیه و تشریفات تشکیل آن مشمول مقررات فصل چهارم این قانون خواهد بود.

مادۀ ۱۰۸ – اعضایی که با آگهی تصمیم ادغام ظرف مهلت مقرر مخالفت خود را اعلام داشته‌اند می‌توانند از عضویت استعفا دهند در این صورت شرکت یا اتحادیه باید بهای سهام اعضای مستعفی را ظرف یک ماه نقداً بپردازد.

مادۀ ۱۰۹ – هیأت مدیره شرکت یا اتحادیه بعد از ادغام مصوبات مجمع عمومی فوق‌العاده مشترک را همراه با فهرست اعضا شرکت یا اتحادیه و تغییراتی که حاصل شده به ترتیبی که در فصل سوم این قانون مقرر است برای اطلاع نماینده سازمان در منطقه و انعکاس در دفاتر ثبت ارسال خواهد شد.

مادۀ ۱۱۰ – با انجام عمل ادغام دارایی و بدهی شرکت یا اتحادیه ادغام شونده به دارایی و بدهی شرکت یا اتحادیه اصلی اضافه می‌شود.

مادۀ ۱۱۱- ادغام شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی

روستائی در شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی دیگر به موجب مقرراتی خواهد بود که وسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.

فصل بیستم

مالیات شرکتهای تعاونی

مادۀ ۱۱۲- از درآمد مشمول مالیات شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی با رعایت معافیتهای مقرر در این قانون ۱۰% به نام مالیات شرکت وصول می‌شود و نسبت به بقیه به ترتیب زیر عمل خواهد شد.

۱- نسبت به آن قسمت از درآمد که طبق تصمیم ارکان صلاحیتدار شرکت یا اتحادیه به عنوان پاداش سهام برای تقسیم بین اعضای شرکت تخصیص داده می‌شود پس از وضع مبلغی معادل شش درصد سرمایه منظور شده در آخرین ترازنامه شرکت به نرخ پانزده درصد

۲- نسبت به آن قسمت از درآمد که طبق تصمیم ارکان صلاحیتدار شرکت یا اتحادیه به عنوان مازاد برگشتنی برای تقسیم بین اعضا شرکت تخصیص داده می‌شود پس از وضع پنج هزار ریال در مورد هر عضو به نرخ پانزده درصد

۳- نسبت به بقیه درآمد مشمول مالیات به نرخ بیست و پنج درصد

تبصره ۱ – معافیت موضوع بندهای ۱ و ۲ شامل پاداش سهام و مازاد برگشتنی شرکتهای تعاونی موضوع فصلهای شانزدهم و هفدهم نخواهد بود.

تبصره ۲ – وجوهی که شرکتهای تعاونی کشاورزی بابت بهای محصول کشاورزی متعلق به اعضا که به شرکت تحویل می‌شود پرداخت می‌کنند اعم از این که به عنوان پیش پرداخت یا مازاد برگشتی باشد مشمول مالیات شرکت نخواهد بود. این وجوه در محاسبه درآمد مشمول مالیات کشاورزی عضو منظور خواهد شد.

تبصره ۳ – مالیات مازاد برگشتی و پاداش سهام اتحادیه‌ها به عنوان علی‌الحساب مالیاتی شرکتهای عضو و وصول و موقع محاسبه مالیات شرکت علی‌الحساب‌های پرداختی منظور و اضافه دریافتی مسترد خواهد شد.

مادۀ ۱۱۳ – شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی از پرداخت حق تمبر سهام معافند.

مادۀ ۱۱۴ – در شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی اندوخته‌های قانونی موضوع بندهای ۱ و ۲ مادۀ ۱۵ این قانون که در دفاتر شرکت یا اتحادیه منظور شده است جزء هزینه محسوب می‌شود.

مادۀ ۱۱۵- شرکتهای تعاونی مصرف کنندگان، مسکن، اعتبار، آموزشگاهها، کشاورزی، صیادان و کلیه اتحادیه‌های تعاونی از پرداخت ده درصد مالیات موضوع صدر مادۀ ۱۱۲ این قانون معافند.

مادۀ ۱۱۶- درآمد شرکتهای تعاونی روستایی متشکل از افراد ساکن حوز عمل شرکت که به امر کشاورزی مباشرت مستقیم دارند و تحت سرپرستی وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی و سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران (وابسته به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی) یا بانک عمران باشند و همچنین شرکتهای تعاونی مصرف – مسکن و اعتبار که منحصرا با عضویت کارگران در داخل کارگاه یا کارخانه تشکیل شده باشد اتحادیه‌های مربوط به شرکتهای مذکور و همچنین شرکتهای تعاونی صنایع دستی و صیادان و اتحادیه‌های آنها به طور کلی از پرداخت مالیات معاف است.

مادۀ ۱۱۷ – معافیت درآمد کلیه فعالیتهایی که طبق قانون مالیاتهای مستقیم مشمول معافیت شناخته شده است شامل شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی که به همان فعالیت‌ها اشتغال داشته باشند نیز خواهد بود.

مادۀ ۱۱۸- شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی از پرداخت مالیاتهای اضافی موضوع ۱۶۶ و ۱۶۷ قانون مالیاتهای مستقیم و اصلاحیه آن معاف می‌باشند.

مادۀ ۱۱۹- شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی اعتبار و شرکتهای تعاونی مسکن از لحاظ مالیات بهره تابع مقررات مادۀ ۴۵ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ۱۳۴۵ خواهند بود.

مادۀ ۱۲۰ – انتقالات قطعی و اجاره واحدهای مسکونی از طرف شرکتهای تعاونی مسکن با اعضا آنها مشمول مقررات مالیات بر درآمد املاک قانون مالیاتهای مستقیم نخواهد بود لکن در موارد تشخیص علی‌الرأس درآمد مشمول مالیات طبق مقررات بخش مزبور تعیین خواهد شد.

مادۀ ۱۲۱- در مورد رسیدگی به اختلافات مالیاتی شرکتهای تعاونی نماینده اتحادیه نظارت هماهنگی منطقه مربوط و تا زمانی که اتحادیه مذکور تشکیل نشده نماینده سازمان در منطقه به جای نماینده موضوع بند (۳) مادۀ ۲۴۴

قانون مالیاتهای مستقیم در کمیسیون تشخیص شرکت می‌کند.

کمیسیون مجاز است با توجه به اطلاعاتی که از مراجع قانونی مربوط کسب می‌کند و رسیدگی‌هایی که به عمل می‌آورد ضرایب مالیاتی مصوبه را در شرکتهای تعاونی و اتحادیه‌های تعاونی تعدیل کند.

مادۀ ۱۲۲- در مورد رسیدگی به اختلافات مربوط به بقایای مالیاتی شرکتهای تعاونی نماینده اتحادیه نظارت و هماهنگی منطقه مربوط و تا زمانی که اتحادیه مزبور تشکیل نشده باشد نماینده سازمان در منطقه به جای نماینده مذکور در بند ب مادۀ ۳۱۱ قانون مالیاتهای مستقیم در کمیسیون حل اختلاف شرکت می‌کند.

مادۀ ۱۲۳- کلیه مقررات مربوط به معافیتهای مالیاتی راجع به شرکتهای تعاونی از هر قبیل که در قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ۱۳۴۵ و اصلاحیه آن منظور شده است ملغی می‌شود.

فصل بیست و یکم – زیان – انحلال و تصفیه شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی

مادۀ ۱۲۴ – شرکت یا اتحادیه تعاونی می‌تواند زیان سالانه را از حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم تأمین نماید و نمی‌تواند قبل از انتقال مبالغ برداشتی مذکور درآمد شرکت یا اتحادیه را تقسیم کند.

مادۀ ۱۲۵ – شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی در موارد زیر منحل می‌شوند:

۱- کاهش سرمایه به میزانی که ادامه عملیات مقدور و یا صلاح نباشد با تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده

۲- کاهش تعداد اعضا از حاد نصاب قانونی با اعلام سازمان به ثبت

۳- انجام برنامه مذکور در اساسنامه

۴- تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده

۵- عدم تطبیق عملیات شرکت یا اتحادیه با اساسنامه یا مقرراتی که در این قانون پیش‌بینی شده است و یا تعطیل کار و یا عدم فعالیت آن در مهلت‌هایی که سازمان مقرر می‌دارد به پیشنهاد سازمان و تصویب شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونیها به طریقی که در این فصل پیش‌بینی شده است.

مادۀ ۱۲۶- نماینده سازمان مکلف است رد موارد مذکور در بند ۵ مادۀ ۱۲۵ پس از پایان مهلت‌های مقرر پیشنهاد انحلال شرکت یا اتحادیه مربوط را به شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونیها ارسال دارد.

مادۀ ۱۲۷ – شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونیهای مکلف است ظرف یک هفته از تاریخ وصول پیشنهاد سازمان مراتب را به شرکت یا اتحادیه مورد نظر ارسال نماید تا در صورتی که به نظر سازمان اعتراض داشته باشد دلائل خود را ظرف ۱۵ روز از تاریخ وصول اخطار شوری کتبا اعلام دارد.

مادۀ ۱۲۸- شوری مکلف است رای خود را حداکثر ظرف چهار ماه از تاریخ وصول پیشنهاد سازمان در مورد انحلال صادر نماید آرا صادره قطعی و لازم الاجرا است.

مادۀ ۱۲۹ – با ابلاغ تصمیم شوری مبنی بر انحلال شرکت یا اتحادیه سازمان اقدام به انحلال و تعیین هیأت تصفیه کرده و درخواست لغو ثبت شرکت یا اتحادیه را از اداره ثبت خواهد کرد.

مادۀ ۱۳۰ – در تصفیه شرکت یا اتحادیه پرداخت تعهدات از محل دارایی آنها با رعایت تقدم به شرح زیر است:

۱- پرداخت بدهی‌های شرکت یا اتحادیه

۲- پرداخت سهام اعضا و پاداش سهام حداکثر به میزان مبلغ اسمی هر سهم در صورتی که مازاد تصفیه از حساب ذخیره غیر قابل تقسیم شرکت بیشتر باشد.

۳- انتقال مازاد تصفیه به حساب ذخیره غیر قابل تقسیم برای اقدامات مقرر طبق این قانون

فصل بیست و دوم – مجازاتها

مادۀ ۱۳۱- هر یک از اعضا هیأت مدیره و بازرسان و مدیر عامل در صورتی که با سونیت بر خلاف اصول مقرر در این قانون و اساسنامه‌های مصوب مرتکب عملی شوند که موجب زیان شرکت گردد علاوه بر جبران زیان وارده به حبس تادیبی از یک ماه تا سه ماه و یا جزای نقدی معادل خسارتی که به شرکت وارد شده و یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

مادۀ ۱۳۲ – هر یک از اعضا هیأت مدیره و بازرسان و مدیر عامل به سازمان یا شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونیها و مجمع عمومی گزارش خلاف واقع بدهد به حبس تادیبی از یک ماه تا سه ماه یا جزای نقدی از ده هزار ریال تا یکصد هزار و یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

مادۀ ۱۳۳- هر یک از اعضاء هیأت مدیره و بازرسان و مدیر عامل و یا هر یک از کارکنان شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی و همچنین کارکنان سازمانها و موسساتی که وظیفه ارشاد

و سرپرستی شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی را دارند مرتکب سوء استفاده از وجوه و اموال شرکت یا اتحادیه گردند به حبس مجرد از دو تا پنج سال و پرداخت خسارت معادل وجوه و اموالی که سوء استفاده کرده‌اند محکوم می‌شوند.

مادۀ ۱۳۴- حسابرسانی که درباره نتیجه حسابرسی شرکت یا اتحادیه تعاونی گزارش خلاف واقع بدهند به حبس تادیبی از ۶ ماه تا یک سال محکوم می‌شوند.

مادۀ ۱۳۵ – هر یک از اعضای شرکتهای تعاونی که با عدم انجام تعهد در معامله با شرکت خود موجبات خسارت شرکت را فراهم کند علاوه بر جبران خسارت به پرداخت جریمه نقدی تا میزان تعهد محکوم خواهد شد. در مورد این مادۀ تعقیب با گذشت شاکی خصوصی موقوف می‌شود.

مادۀ ۱۳۶ – سازمان در تعقیب مجرمین و مطالبه خسارات ناشی از جرمهای پیش‌بینی شده در این قانون در تمام مراحل رسیدگی از هزینه دادرسی معاف می‌باشد.

تبصره – رسیدگی به دعاوی مذکور خارج از نوبت به عمل خواهد آمد.

مادۀ ۱۳۷ – با صدور کیفر خواست متهم یا متهمان از سمت خود در شرکت برکنار می‌شوند.

فصل بیست و سوم – سازمان مرکزی تعاون کشور

مادۀ ۱۳۸- سازمان مرکزی تعاون کشور که زیر نظر مستقیم نخست وزیر اداره می‌شود علاوه بر وظایف مندرج در این قانون عهده‌دار وظایف زیر است:

۱- تربیت کار شناسان تعاونی و کمک مالی و فنی به تاسیس و اداره مراکز آموزشی و تحقیقات تعاونی

۲- تربیت و تعلیم نیروی انسانی مورد نیاز شرکتها و سازمانهای تعاونی تربیت مدیران عامل و حسابداران و حسابرسان

۳- اجرای برنامه‌های ترویج و آموزش برای تفهیم و تعمیم اصول و روشهای تعاونی

۴- مطالعات و تحقیقات آماری و علمی درباره فعالیت تعاونیها

۵- اعمال کمکهای فنی و اداری به منظور اداره صحیح تعاونیها

۶- تهیه اساسنامه و آئین نامه‌های نمونه و فرمها و دفاتر مورد لزوم برای انواع شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی و همچنین کمک به تنظیم آئین‌نامه‌های استخدامی کارکنان موظف در شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی

۷- جلوگیری از فعالیت شرکتها و سازمانهایی که با بکار بردن نام تعاون عملیات آنها مخالف اصول تعاون و هدفهایی است که در این قانون تصریح شده است.

۸- تعیین خط مشی کلی در امور آموزشی و اداری و اعتباری سازمانهای تعاونی از طریق پیشنهاد به شورای عالی هماهنگی تعاونی‌های کشور (مندرج در فصل ۲۴ این قانون) و اجرای تصمیمات آن و هماهنگ کردن کلیه فعالیت‌های تعاونی کشور در رشته‌های تعاونی

۹- نظارت بر اجرای این قانون و سایر قوانین موضوعه درباره عملیات و وظایف شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی

۱۰- تشکیل کنگره تعاونی‌های هر رشته در مناطق تعاونی به منظور کمک به تشکیل اتحادیه‌های نظارت و هم آهنگی در مناطق و اتحادیه‌های ملی

فصل بیست و چهارم – تشکیلات و نظام تعاونی کشور

مادۀ ۱۳۹ – مناطق تعاونی کشور به تعداد استانها و فرمانداریهای کل است و مرکز هر منطقه مرکز استان یا فرمانداری کل مربوط خواهد بود.

مادۀ ۱۴۰ – اتحادیه ملی (کشور) هر یک از رشته‌های تعاونی نماینده آن رشته است که بشرح زیر تشکیل می‌شود

۱- اتحادیه ملی تعاونی‌های کشاورزی و روستایی

۲- اتحادیه ملی تعاونیهای مصرف

۳- اتحادیه ملی تعاونی‌های کار و پیشه

مادۀ ۱۴۱ – تشکیلات تعاونی در کشور به شرح زیر خواهد بود.

الف – در هر منطقه تعاونی

۱- انواع شرکتهای تعاونی و اتحادیه‌های مربوط به منظور توسعه عملیات اقتصادی

۲- اتحادیه نظارت و هم آهنگی تعاونی‌های رشته سه گانه در مرکز منطقه

۳- اتحادیه اعتباری تعاونی کشاورزی و روستایی در مرکز منطقه

۴- دفتر نمایندگی سازمان در مرکز منطقه

۵- سرپرستی تعاونی در حوزه‌های مختلف

۶- سرپرستی حوزه‌های تعاونی روستایی

ب- تشکیلات تعاونی در مرکزی برای سراسر کشور:

۱- اتحادیه ملی تعاونی‌های کشاورزی و روستایی

۲- اتحادیۀ ملی تعاونیهای مصرف

۳- اتحادیۀ ملی تعاونیهای کار و پیشه

۴- بانک تعاون کشاورزی ایران و سایر بانکهای تعاونی که موافق مواد ۹۷ و ۹۸ این قانون تشکیل خواهند شد.

۵- شورای عالی هم آهنگی تعاونیهای کشور

۶- شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونی‌ها

۷- سازمان مرکزی تعاون کشور

۸- سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران

مادۀ ۱۴۲ – شورای عالی هماهنگی تعاونیهای کشور که دبیرخانه و محل تشکیل جلسات آن در سازمان مرکزی تعاون کشور خواهد بود با عضویت مقامات زیر تشکیل می‌گردد:

وزیر کار و امور اجتماعی با سمت رئیس شوری

وزیر دارایی

وزیر اقتصاد

وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی

وزیر تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی

رئیس بانک مرکزی

مدیر عامل سازمان برنامه

سرپرست سازمان مرکزی تعاون کشور (دبیر شوری)

رئیس هیأت مدیره اتحادیه ملی (کشوری) تعاونیهای کشاورزی و روستایی پس از تشکیل

رئس هیأت مدیره اتحادیه ملی (کشوری) تعاونی‌های مصرف پس از تشکیل

رئیس هیأت مدیره اتحادیه ملی (کشوری) تعاونیهای کار و پیشه پس از تشکیل

مادۀ ۱۴۳ – جلسات شورای عالی هماهنگی تعاونیهای کشور با حضور حداقل ۷۸ نفر از اعضای شورای تشکیل می‌شود و تصمیمات آن با اکثریت تصویب می‌گردد.

در صورتی که اعضا حاضر ۷ نفر باشند تصمیمات آن با حداقل ۵ رای موافق معتبر است.

مادۀ ۱۴۴ – آئین نامه وظایف شورایعالی هم آهنگی تعاونیهای کشور از طرف دبیر شوری تهیه و پس از تصویب شوری به مورد اجرا گذاشته می‌شود.

مادۀ ۱۴۵ – شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونیها با شرکت نماینده قضایی دادستان کل کشور نمایندگان وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی و وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان مرکزی تعاون کشور _(در سطح مدیر کل) و نمایندگان اتحادیه‌های ملی (کشوری) تعاونیها پس از تشکیل به منظور اعلام نظر در مواردی که در این قانون و یا اساسنامه شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی تصریح شده تشکیل می‌شود.

تبصره – در صورت تساوی آرا اکثریت با طرفی خواهد بود که نماینده قضایی دادستان کل کشور به آن رای داده باشد.

فصل بیست و پنجم – حسابرسی شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی

مادۀ ۱۴۶ – سازمان به منظور نظارت و ارشاد تعاونیها مجاز به حسابرسی آنهاست. سازمان در عین حال می‌تواند طبق آئین نامه‌ای که تنظیم خواهد کرد اجازه حسابرسی شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی عضو اتحادیه نظارت و هم آهنگی را برای دوره‌های معین به اتحادیه مذکور بدهد و یا این اجازه را برای ادوار بعدی تمدید کند.

تبصره – سازمان با مشاهده نقص یا تخلفی در کار حسابرسی اتحادیه نظارت هم آهنگی مربوط می‌تواند در هر هنگام اجازه قبلی را لغو کند.

مادۀ ۱۴۷ – شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی موظفند نسخه‌ای از ترازنامه هر سال یا دوره مالی و حساب سود و زیان دوره مربوط را حداکثر ظرف یک هفته پس از تنظیم به اتحادیه نظارت و هم آهنگی مربوط و در صورتی که این اتحادیه تشکیل نشده باشد به سازمان ارسال دارند.

مادۀ ۱۴۸ – حسابرسی شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی طبق آئین نامه‌ای خواهد بود که از طرف سازمان تنظیم و به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.

فصل بیست و ششم – مقررات مختلف

مادۀ ۱۴۹ – شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی که تا قبل از تصویب این قانون به ثبت رسیده‌اند باید ظرف یک سال از تاریخ تصویب این قانون وضع خود را با مقررات آن تطبیق دهند و در غیر این صورت مشمول بند ۶۵ مادۀ ۱۲۵ این قانون خواهند بود.

تبصره – شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی که قبل از تصویب این قانون به ثبت رسیده‌اند بنا به تشخیص وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی به تدریج وضع خود را با این قانون تطبیق خواهند داد.

مادۀ ۱۵۰- مطالبات شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی از اعضاء خود جزء مطالبات ممتازه است.

مادۀ ۱۵۱- شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی از پرداخت حق‌الثبت و نصف تعرفه آگهی ثبت در روزنامه رسمی کشور معافند.

مادۀ ۱۵۲- کمک به تشکیل و نظارت در حسن اداره شرکتهای تعاونی مصرف کنندگان- اعتبار- مسکن که در داخل یک کارگاه یا یک کارخانه موافق این قانون تشکیل می‌شود با وزارت کار و امور اجتماعی خواهد بود.

مادۀ ۱۵۳- وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی در مورد شرکتهای تعاونی روستائی و وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی که با عضویت کارگران تشکیل می‌شود، دفاتر مالی و حسابداری این نوع شرکتها را با همکاری سازمان تهیه خواهند کرد که پس از تأیید وزارت دارائی بجای دفاتر قانونی مقرر در قانون تجارت در اختیار آنها قرار گیرد و دفاتر مذکور در حکم دفاتر قانونی خواهد بود.

مادۀ ۱۵۴- از تاریخ اجرای این قانون کلیه قوانین مربوط به شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی مغایر با این قانون باستثنای قوانین مربوط به اصلاحات ارضی ملغی می‌گردد.

مخبر کمیسیون خاص رسیدگی به لایحه شرکتها و سازمانهای تعاونی- مهندس اسدی سمیع

نایب رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای مهندس ابراهیمی بفرمائید.

مهندس بهرام‌زاده ابراهیمی- اینجانب بعلت اینکه جناب آقای جوانشیر رئیس کمیسیون خاص تعاون در جلسه علنی حضور ندارند لازم دانستم که چند کلمه‌ای در باره این لاحیه بعرض همکاران ارجمند برسانم. امروز اهمیت تعاون در تمام جهان روشن شده و نفعی که برای اقتصاد کشورها دارد روشن و آشکار شده است. در تمام کشورها گروههای مختلف را از طریق تشکیل تعاونی‌ها کمک می‌کنند و خوشبختانه این گروه‌ها بعد از اینکه بصورت تعاون فعالیت کردند خودشان به تولیدات کشاورزی و صنعتی و بالنتیجه اقتصاد مملکت کمک می‌کنند. لایحه تعاونی که تقدیم مجلس شورای ملی شد از نظر اهمیتی که داشت ۷ ماه تمام از صبح تا شب هفته‌ای دو روز رویش کار کردیم و ۳۶ جلسه کامل تشکیل دادیم و از نظر اهمیتی که داشت در خاتمه کار ریاست معظم مجلس شورای ملی ما را با تشریف‌فرمائی خود در آخرین جلسه کمیسیون خاص تعاون مفتخر فرمودند و از نظر تشویقی که از اعضاء لازم دانستند مطالب آموزنده‌ای ایراد فرمودند و طرز کار ما را در آنجا دیدند و پسندیدند بنده باید بعرض نمایندگان محترم مجلس شورای ملی برسانم که بر خلاف بعضی از کمیسیونها کار این کمیسیون قابل ملاحظه و قابل مطالعه بود و بنده خوشحالم که بعنوان نایب رئیس این کمیسیون فعالیت می‌کردم (دکتر الموتی- همۀ کمیسیونها خوب کار می‌کنند) من ناظر بودم بر یک گروه قابل ملاحظه‌ای که از طرز رفتار بعضی از کمیسیونها شکایت داشتند و بنده وارد این مطالب نمی‌شوم چون کارم یک کار دیگر است و اجازه بدهید راجع بهمان کمیسیونی که معتقد هستم کارش را خوب انجام داده اظهار عقیده کنم در این کمیسیون نمایندگان دولت هم حضور داشتند نمایندگان اکثریت و اقلیت هم حضور داشتند بنده می‌خواهم بعرض آقایان برسانم که چطور شد این کمیسیون توانست کارش را بر موازین دمکراتیک تا حدودی که می‌توانست انجام دهد دولت لایحه‌ای را آورده بود و مطمئن بود که روی این لایحه کار کرده ولی باز انتظار داشت که موادش را اگر لازم هست تغییر بدهند و بهتر کنند یعنی دولت ب عد از دو سال مطالعه دربارۀ این لایحه باز انتظار کمک از کمیسیون داشت و در کمیسیون هم چه اکثریت و چه اقلیت در بهبود لایحه کمک کردند. نمایندگان دولت در این کمیسیون آمدند که کمک بگیرند نه اینکه یک لایحه‌ای را به تصویب کمیسیون برسانند اعضای کمیسیون هم چه اکثریت و چه اقلیت رل مهمی را در این امر بازی کردند و موقعیکه اکثریت این نظر دولت را دید کمال همکاری را کرد و تمام مواد را برأی گذاشتیم اقلیت هم بخودش اجازه داد در هر موردی اگر یک نظر خوبی داشت آزادانه ارائه بدهد و کمک کنند که لایحه دولت بنحوی بهتر دربیاید و از نظر اجرا هم آسانتر باشد و نتیجه‌اش هم این شد که رئیس مجلس شورایملی شخصاً آمدند از ما تشکر کردند بنده برای اینکه یک مثالی بزنم که چقدر این همکاری اهمیت داشت نه از نظر تعریف گروه دولت در آن کمیسیون نه از لحاظ تعریف اکثریت و نه برای تعریف از اقلیت بنده یک مثالی می‌زنم از مادۀ ۷۶ این لایحه مادۀ ۷۶ لایحه‌ای که دولت تقدیم کرده بود این بود که دولت می‌گفت اگر کسی باعضای شرکتهای تعاونی یک پولی را قرض داده بود یا می‌خواست بدهد با آن پولی که داده بود مثل وام‌های طویل‌المدت بانک اعتبارات کشاورزی و تعاون روستائی عمل می‌شد یعنی وام گیرنده می‌توانست این را در مدت ۱۵ سال با بهره ۶

درصد بدهد شما فکر بفرمائید اگر یک چنین ماده‌ای می‌گذشت چه بلائی برای گروه تعاون ما که در امر کشاورزی دارند انجام وظیفه می‌کنند پیش می‌آمد بانک تعاون کشاورزی ما یک بیلیون تومان سرمایه دارد که ۳۰۰-۴۰۰ میلیون آن برای امور بخصوصی بکار برده می‌شود. ما حساب می‌کردیم اگر درآمد سرانه زارع را در ایران بخواهیم به ۲۵۰۰ تومان برسانیم اعتباراتی بمراتب بیش از ۱۰ بیلیون تومان لازم دارد. توجه بفرمائید که اگر یک گروه قابل ملاحظه‌ای از اقتصاد ما اعتبار می‌خواستند و می‌رفتند به بانک تعاون کشاورزی و همه می‌خواستند وام بگیرند مبلغی بیش از ۱۰ بیلیون تومان می‌شد و دولت می‌توانست فقط ۶۰۰ میلیون تومان را جوابگوئی بکند مخصوصاً یا آن دستگاهی که اگر امروز شما تقاضای وام بکنید ۶ ماه دیگر بشما وام می‌دهند چه بلئی بسر کشاورزی که می‌خواهد از طریق تعاون وضع خودش را بهتر بکند می‌آمد. این بود که بعد از اینکه در کمیسیون باین مادۀ رأی گرفتند من شدیدا نسبت بتصویب مادۀ مخالفت کردم و ایستادگی کردم و نماینده دولت متوجه شد که من مخالفم آدمی بود عاقل گفت شما اگر حرفی دارید حاضریت به نخست‌وزیر عرض کنید گفتم با کمال میل و این را یک خدمتگزاری صادقانه به کشورم و حزبم می‌دانم در جلسه بعد عرایضی کردم خدمت آقای نخست‌وزیر و ایشان هم همینطور که گفته بودند ما عاشق افکارمان نیستیم دستور فرمودند روی این مادۀ تعمق و مطالعه مجدد بشود با اینکه این مادۀ یک مرتبه در کمیسیون خاص تصویب شد ما تقاضای حذف کردیم و این مادۀ را حذف کردیم و خوشبختانه آن مادۀ امروز در لایحه‌ای که ما افتخار تصویب کردنش را داریم وجود ندارد. بد نیست از این مطلب جزئی یک نتیجه بسیار بزرگی بگریم و آن اینست که اگر ما اینجا انتقاد می‌کنیم باور بفرمائید که با نیت خالصانه‌ای انتقاد می‌کنیم و سعی ما اینست که این انتقاد در جهت بهبود لوایح باشد حالا ممکن است اشتباه بکنیم ممکن است فهم و شعور و عقلمان نارسائی داشته باشد ولی بدانید این انتقاد را از روی خلوص نیت و برای خدمتگزاری بشاه و مملکت می‌کنیم اینست که بی‌غرضانه است و از دولت و مخصوصاً از اکثریت مجلس شورای ملی می‌خواهم که به عقاید و نظرات ما احترام بگذارند و در هر فرصتی نظر ما را بخواهند ما جز کمک کاری نمی‌کنیم آقایان با این لایحه نظام تعاون کشور ما کاملا عوض می‌شود ما تا بحال بیش از ۸۰۰۰ تعاونی بوجود آوردیم.

نایب رئیس- خیلی معذرت می‌خواهم آقایانی که جلسه را ترک می‌کنند رعایت بفرمایند جلسه از اکثریت نیفتد.

مهندس ابراهیمی- همانطور که داشتم عرض می‌کردم ما با این لایحه نظام تعاونی را وض کردیم با این لایحه ما تغییراتی بوجود آوردیم که اگر این لایحه خوب اجرا بشود نتیجه رضایت‌بخشی از تعاون خواهیم گرفت نه مثل سابق که هشتهزار و خرده‌ای تعاونی بوجود آوردیم و تأثیر این هشتهزار و خرده‌ای تعاونی آنطور که باید و شاید در اقتصاد کشاورزی ما منعکس نبود ولی اگر لایحه امروز خوب اجرا بشود مسلماً تأثیر خوبی در اقتصاد کشاورزی کشور ما خواهد داشت ما در این لایحه اختیارات زیادی به سازمان مرکزی تعاون داده‌ایم البته این اختیارات را بیخود نداده‌ایم این اختیارات را باین دلیل دادیم که مسئولیت فوق‌العاده زیادی را متوجه این سازمان کرده‌ایم اگر این مسئولیت را باین سازمان دادیم و این اختیارات را هم دادیم دولت و ملت ایران هر دو باید بدانند این سازمان بکمک هر دوی آنها احتیاج فوق‌العاده دارد و بدون کمک دولت و ملت این سازمان نمی‌تواند کارش را خوب انجام بدهد اینست که من استدعا دارم هم ملت ایران و هم دولت ایران هر دو حتی‌الامکان باین سازمان کمک کنند که تا با اختیاراتی که دارد بتواند مسئولیت سنگینی را که بعهده‌اش گذاشته شده عمل و اجرا کند. بنده در خاتمه یکدفعه دیگر تکرار می‌کنم که در این لایحه از نظر اهمیتی که دارد دقت فراوان کردیم همانطور که عرض کردم ۷ ماه هفته‌ای دو روز از ساعت ۹ تا ۵ بعد از ظهر نشستیم و گاه می‌شد روی یک مادۀ دو جلسه جر و بحث داشتیم و این یک لایحه‌ای است که فکر می‌کنم نسبتاً خوب تنظیم شده ولی شاید هنوز هم جامع و کافی نباشد امیدوارم در شور اول پیشنهادهای خوبی بشود و حتی‌الامکان موقعیکه به تصویب مجلس شورای ملی می‌رسد تکمیل‌تر باشد نکته‌ای که اهمیت دارد این است که لوایح زیادی در گذشته تقدیم مجلس شده، قوانین خوبی هم گذشته ولی بعد که خواسته‌اند آنها را پیاده کنند خوب پیاده نشده و نتیجه خوب گرفته نشد، ما این لایحه را یک طوری دقت کردیم که با امکانات دولت بخواند یعنی نیامدیم خواب و خیال بکنیم و یک امر خیالی و رؤیائی را در کشور ÷یاده کنیم مقدورات دولت را در نظر گرفتیم و مواد را با در نظر گرفتن مقدورات دولت گنجاندیم این است که بنده انتظار دارم دولت حتی‌الامکان سعی خودش را بکند که

ان‌شاءالله اگر این هشت‌هزار تعاونی روزی بده هزار تعاونی رسید یا بیشتر شد یا شصت درصد از اقتصادیات ما را تعاونیها گرفتند یا بیشتر واقعاً کارشان در اقتصاد و صادرات و بهبود و بالا بردن درآمد سرانه کشاورز، صنعتگر و تاجر محسوس باشد، متشکرم.

نایب رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ آقای مهندس اسدی سمیع بفرمائید.

مهندس اسدی سمیع (مخبر کمیسیون خاص رسیدگی به لایحه شرکت‌ها و سازمانهای تعاونی)-

علاقه و توجه خاص شاهنشاه آریامهر بحمایت و توسعه و گسترش شرکتهای تعاونی همانگونه که در فرمان مورخ ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۴۹ تأکید فرمودند ناشی از نقش مهم و مفید شرکتهای تعاونی در تأمین رفاه عموم افراد جامعه و ببود زندگی آنان و تعدیل بهای مایحتاج عمومی و توسعه اقتصادی و اجتماعی و بالاخره تحقق اقتصاد دموکراتیک می‌باشد.

در اینمورد بمنظور.

- تفهیم اصول تعاونی و تعمیم آن در سراسر کشور.

- و تهیه موجبات پیشرفت و حمایت از فعالیت‌های تعاونی.

- و ایجاد هم‌آهنگی در امور شرکتهای تعاونی.

- و اعطای کمک‌های لازم و تربیت و تجهیز نیروی انسانی مورد لزوم.

- و استقرار نظام تعاون در رشته‌های مختلف اقتصادی.

- و تمرکز امور شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی و نظارت بر آنها.

لزوم سازمانی مجهز و تهیه قوانینی متناسب با اوضاع و احوال اجتماعی ایران را تأکید فرمودند.

- لایحه شرکتها و سازمانهای تعاونی بخاطر تحقق این آرمانها و اهداف عالی و بزرگ قریب ۷ ماه قبل تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی گردید.

- و کمیسیون خاصی با شرکت ۱۸ نفر از همکاران محترم که هر یک به نوبه خود چه از لحاظ دارا بودن معلومات کلاسیکت و چه از لحاظ دارا بودن تجربیات عملی در اینمورد صاجب نظر و مطلع و بصیر بودند بانتخاب شعب شش گانه مجلس شورای ملی تشکیل گردید.

- طی مدت هفت ماه مرتباً هفته‌ای دو روز جلسات کمیسیون مذکور تشکیل می‌گردید و هر جلسه از صبح تا پاسی از شب ادامه داشت.

- این جلسات بدون وقفه با علاقه خاص همکاران محترم عضو کمیسیون بطور مرتب تشکیل می‌گردید.

- رئیس محترم کمیسیون و همچنین گروه نمایندگان دولت نیز با حسن نیت فراوان تمام مساعی و اختمام خود را بکار می‌بردند تا لایحه در حد ممکن و مقدور بنحو احسن و مطلوب مورد شور و بررسی و اصلاح قرار گیرد.

- برای تهیه لایحه مراجع دولتی صرفنظر از استفاده از نظرات کارشناسان عالیقدر در این زمینه بقوانین هیجده کشور و همچنین توصیه‌نامه سازمان ملل متحد در سال ۱۹۶۶ مراجعه نموده بودند.

- کمیسیون برای آشنائی از نظرات کارشناسان و افراد مجرب در زمینه نواقص و مشکلات موجود جهت بررسی و رفع آنها بارها از افراد مطلع و بصیر در رشته‌های مختلف تعاونی دعوت بعمل آورد.

اعضاء کمیسیون بصورت یک تیم با همکاری و معاضدت یکدیگر با دقت و موشکافی زایدالوصفی لایحه را در طریق اصلاح و بهتر شدن آن مورد شور و بررسی قرار داد چه اهمیت لایحه از لحاظ:

- اثرات اقتصادی و اجتماعی آن.

- و تعیین سهمی عادلانه برای تمام عوامل تولید از قبیل سرمایه و کار.

- و کاهش مخارج تولید و توزیع صحیح کالا و خدمات.

- و ایجاد قیمتهای عادلانه.

- و افزایش درآمد طبقات تولید کننده و بخصوص گروههای کم‌درآمد.

- و جمع و تجهیز پس‌اندازها برای توسعه اعتبارات و سرمایه‌گذاری بمنظور رشد بیشتر اقتصاد ملی بر هیچ کس پوشیده نبود.

- اینجانب با تشکر از مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی که در طی این مدت همواره فعالیتهای کمیسیون را زیر نظر داشتند و مشوق اعضاء کمیسیون بودند.

- و با یادآوری از مدیریت و حسن نیت همکار محترم جناب آقای جوانشیر که ریاست کمیسیون را عهده‌دار بودند و امروز بخاطر انجام مأموریت حزبی حضور ندارند.

- و با تشکر از حسن نیت و همکاری گروه نمایندگان دولت.

- به اتفاق سایر اعضاء محترم کمیسیون آمادگی داریم تا در هر مورد که نیاز به تشریح بیشتر احساس شود مطالب لازم را به استحضار همکاران محترم برسانیم.

بنده از آقای ابراهیمی تشکر می‌کنم که قسمتی از فعالیت‌های کمیسیون را در اینجا تشریح کردند و ضمناً اظهار داشتند که اکثریت بهتر است بنظرات اقلیت احترام بگذارد و خودشان ذکر کردند که با مادۀ ۷۶ لایحه‌ای که دولت تقدیم کرده بود موافق نبودند و پینشهاد حذف آنرا دادند و البته بایستی توجه داشته باشند که این اکثریت بود که تصویب کرد پیشنهادهایشان بجای خودش باقی بماند و این مادۀ حذف بشود اکثریت همواره نسبت به نظریات منطقی اقلیت نظر احترام ابراز داشته است.

نایب رئیس- آقای سعید وزیری بفرمائید.

سعیدوزیری- عرض شود معلوم می‌شود صحبت بر سر این نیست که این لایحه لایحه خوبی هست یا نیست، چون به حق همکار محترم آریالای مهندس ابراهیمی بعنوان نمایندۀ مخالف حق مطلب را ادا کردند و آنچه لازمه معرفی این لایحه بود فرمودند همکار محترم آقای مهندس اسدی سمیع هم بمناسب وظیفه‌ای که داشتند خصوصاً به مناسبت سابقه ممتدی که در اداره و تشکیل شرکت‌های تعاونی در یک قسمت وسیع از مملکت ما داشته‌اند و خوب واردند حق مطلب را با بیان مختصری که فرمودند ادا کردند بنده هم معتقدم مثل سایر همکاران محترم این لایحه یکی از بهترین لوایحی است که دولت در طول این ده پانزده سال تمام تنظیم کرده این لایحه خوب حلاجی شده و یک تعریف واقعی و صحیح از شرکت‌های تعاونی بعمل آمده انواع مختلف شرکت‌های تعاونی را که تشکیل آنها بصورت قانونی و اصولی است و بر اساس احتیاجات طبقات و گروه‌های مختلفی که می‌بایست تشکیل شود در این لایحه پیش‌بینی شده است و بحق در کمیسیون خاص اشخاص صالح و دلسوز و متخصص را چه از داخل و چه از خارج مجلس دعوت کردند و این لایحه را بخوبی تنظیم و تنفیح و آمادۀ کردند یعنی الان واقعاً ما یک کد و یک دستورالعمل برای شرکت‌های تعاونی در اختیار داریم که شرکت تعاونی چیست و دیگر بآنصورت نیست که هر کسی از جایش بلند بشود و اسم شرکت تعاونی را بهانه کند و با یک نوعی سود بدست آوردن یا انجام کارهائیکه با روح تعاونی در دنیا و در مملکت ما مباینت دارد دست به چنین کارهائی بزند این لایحه تکلیف تعاونی و تشکیل شرکت تعاونی را به خوبی روشن کرده است بنده به نوبه خودم از دوستان محترمی که با هر سمتی که بوده‌اند چه بعنوان نماینده حزب اقلیت و چه بعنوان نماینده حزب اکثریت و چه مأموران دولت که در این کمیسیون شرکت کرده‌اند و تجاربشان را در اختیار کمیسیون گذاشتند قدردانی می‌کنم بنده که اسم نوشتم راجع به این موضوع صحبت کنم حقیقت این است که برای تعریف از لایحه نبوده است همه خانمها و آقایان مخصوصاً افرادی که سابقه کار را در این مورد داشته‌اند و باینکار علاقه داشته‌اند و مدتی مشغول بوده‌اند این لایحه را وقتی خواندند چه موقعی که دولت تقدیم کرد چه حالا که بصورت خوبی از کمیسیون درآمده است یک کار بسیار بسیار خوب و یک خدمت بسیار مهمی بوده است (دکتر مهندس بهبودی – آقای سعید وزیری شما خودتان عضو این کمیسیون بودید؟) نه خیر خوشبختانه یا متأسفانه نبودم آقای مهندس ابراهیمی که بودند عرض می‌کنم بنده مطلبی که می‌خواستم عرض بکنم با استفاده از حضور نماینده دولت در مورد قسمتی از تعاونی‌های کار و یشه که این یکی از فصول این لایحه است ایشان دخالت داشته‌اند و واردند در تأسیس و تشکیل آنها از راهنمائی اییشان استفاده بکنم عرض کنم این لایحه با تمام محسنانی که دارد آنطور که در لوایح دیگر نوشته شده که مسئول اجرای این قانون کیست این لایحه آنرا ندراد درست است که سازمان مرکزی تعاون کشور چه بر اساس قانون تشکیل آن سازمان و چه در مواد مکرر و متعددی که در اینج ا نوشته شده مسئولیت‌هایش نوشته شده و بحق قسمتی از تعاونیهای ما در این سازمان متمرکز شده و تاکنون هم بسیار وب انجام وظیفه کرده‌اند و بعد هم خواهند کرد ولی بنده بعنوان یک تذکر تاریخی عرض می‌کنم تنظیم یک چنین لایحه‌ای و هفت و هشت ما بحث کردن روی آن نمودار اهمیت زیادی است که اصل مسئله تعاوینها در دنیا حائز هستند کار شرکت تعاونی یک کار عمرانی نیست یک کار اجتماعی و اقتصادی است همه خانمها و آقایان خوب می‌دانند که در دنیا نهضت تعاونی یک نهضتی است اقتصادی و اجتماعی در مقابل مکتب‌های اقتصادی و اجتماعی دیگر یعنی مسئله‌ای نیست که فقط با تصویب لایحه و روشن کردن اصول اینکار خیال کنیم که کار تمام شده و وظیفه‌مان را در مقابل این نهضت و این موومن انجام شده تلقی بکنیم بنده بعنوان مثال

عرض می‌کنم همه می‌دانند در هر جامعه‌ای بیسوادی بد است و باسواد شدن خوب است همه این را می‌دانند اما برای باسواد کردن مردم جنبش مبارزه با بیسوادی لازم است برای بثمر رساندن و اجرای واقعی جنبش مبارزه با بیسوادی سپاه دانش لازم است مراقبت و تربیت این سپاهیان لازمست مباشرت و مراقبت در اعزام این سپاهیان به شهرها و بخشها و مراکزی که توده‌های بیسواد هستند لازمست النهایه دقت کردن و بررسی و ارزش‌یابی این سپاهیان لازمست و در آخر تحقیق و نتیجه‌گیری کردن و آمار دادن که چند درصد از این بیسوادها در این سال باسواد شده‌اند و چند درصد در سال دیگر باسواد خواهند شد و طبق یک برنامه معینی می‌بایست روشن شود در چند سال این تعداد بیسواد مملکت باسواد خواهند شد همین نکته الآن در کار پیکار با بیسوادی با یک چنین برنامه‌ای زیر نظر سازمان پیکار با بیسوادی و سازمانهای دیگر آموزش و پرورش و قسمت‌های دیگر وجود دارد و سال به سال می‌توانند بگویند که اینقدر از بی‌سوادها با سواد شده‌اند برای به ثمر رساندن موومان تعاونی هم بیک چنین برنامه‌ای احتیاج هست بایستی در داخل سازمانهای دولتی در سازمانهای مملکتی و در سازمانهای دولتی همینطور که سازمانهای تعاونی کشور را خوشبختانه دولت حاضر با واقع‌بینی خاصی بوجود آورد و تشکیل داد و تا بحال این سازمان کارهای مطالعاتی و آکادمیک اصیل انجام داده که بهترین نتیجه کار همین لایحه‌ای است که آوردند و باید تصدیق کرد که یکی از کارهای خوبی است چه از ناحیه تقدیم کنندگان این لایحه یعنی دولت و کارکنان سازمانهای تعاونی کشور و چه از طرف این مجلس کمیسیون اختصاصی و خاصی انجام گرفته ولی این کار را باید اجرا کرد باید رفت در سطح مملکت این جنبش تعاونی را بوجود آورد ما در مملکت‌مان همانطور که گفته‌ایم ما معتقد بهیچ ایسمی نیستیم یک معنای دیگرش این است که صحیح‌ترین ایسم را از سالها پیش داریم دنبال می‌کنیم این همان نهضت کوپراتیو هست (اسدی سمیع- احسنت) این را شاهنشاه سالها قبل عنوان فرمودند در مملکت و منصفانه ما بایستی تصدیق کنیم که همین‌طور که ایشان پرچم تمام مبارزات مترقیانه این مملکت را بدوش داشته‌اند منصفانه باید اقرار کنیم و تصدیق کنیم که در این مورد هم شخص ایشان بهترین راهنما و بهترین پیشوا و پیش‌آهنگ اجرا و اعمال و بوجود آوردن نهضت تعاونی در مملکت بوده‌اند (صحیح است) ولی حقیقت این است که سایر افراد جه در سطح مسئولان دولتی و چه در سطح عناصری که علاقه‌مند باصلاح مکلکت هستند در سطح ملی چه در زمینه‌های اقتصادی ملی و اجتمهاعی چه در زمینه‌های سیاسی می‌بایستی دست بدست هم بدهند و این نهضت را دامن بزنند و این نهضت را بصورتی پی‌گیر و بصورت مداوم و اصیل بموقع اجرا بگذارند نباید قناعت بشود که ÷نج نفر ده نفر صد نفر در یک جا جمع شوند و آنها برای خودشان شرکت تعاونی درست بکنند بعداً سازمانها بروند آنها را راهنمنائی و رهبری بکنند درست است که کار تعاونی، تأسیس شرکتهای تعاونی چیزی نیست که از بالا بپائین برای مردم شرکت تعاونی درست بشود ولی حقیقت این است که مثل هر انقلاب دیگر باید این انقلاب را تقویت کرد و مثل کودکی که می‌بایست در دامان گرفت در آغوش گرفت در گهواره تربیت کرد و رشدش داد باید اینکار را کرد و این شورایعالی هم شورایعالی هم‌آهنگی که در مادۀ ۱۴۲ این لایحه پیش‌بینی شده بسیار مادۀ خوبی پیش‌بینی شده ولی بنده فکر می‌کنم اولا در مورد همین مادۀ آنجا که نوشته است اعضای شورایعالی همآهنگی عبارتند از وزیر کار و امور اجتماعی- وزیر دارائی- وزیر اقتصادی – وزیر اصلاحات ارضی- و سایر مقامات و رئیس هیئت مدیره اتحادیه ملی تعاونی‌های کشاورزی و روستائی پس از تشکیل – رئیس هیت مدیره اتحادیه ملی تعاونی‌های کار و پیشه پس از تشکیل بنده می‌خواستم عرض کنم که بیش از آنچه که این اشخاص صاحب مقام بمناسبت مقام در این شورای همکاری و همآهنگی عضویت دارند این سه نفر حساسیت دارند و وجودشان شکلی می‌تواند بدهد بموومان تعاونی یعنی رئیس هیئت مدیره اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی و روستائی رئیس هیئت مدیره اتحادیه تعاونی‌های مصرف رئیس هیئت مدیره اتحادیه تعاونی‌های کار و پیشه و استدعای بنده این است که دستگاههای روستائی موافقت بفرمایند که ولو با تمام نواقص و نقایصی که ممکن است وجود داشته باشد این را از سایر هیئت‌های مدیره اتحادیه‌های ملی هر چه زودتر انتخاب بشوند و عضو بشوند یعنی با وجود داشتنت و با شرکت این رؤسا و اتحادیه‌های ملی است که سازمانهای تعاونی – نهضت تعاونی شکل و جان می‌گیرد و تحقق پیدا می‌کند والا آقای مهندس مجد شورایعالی تعاون

کشور در وزارت کار مدتی بود و شاید الان هم هست و الان هم دستگاه تعاونی بسیار عریض و طویل و بسیار فعالی در وزارت اصلاحات ارضی هست که من از حضور این دو نفر آقایانی که تشریف دارند می‌خواهم بعنوان نماینده با قدردانی و تجلیل یادآوری کنم که حقاً این وزارت اصلاحات ارضی و تعاونی‌های روستائی تا حدی که حتی می‌خواهم بگویم بیش از حد قدرت و استطاعتشان در بوجود آوردن شرکتهای تعاونی روستائی و چه شرکتهای تعاونی واحدهای سهامی زراع که از بهترین نوع تعاونی‌های پیشرفته است دارند اینکار را می‌کنند سازمان تعاون مرکزی هم بیش از این نمی‌بایستی انتظار داشته باشد یعنی شاید در این مدت عالی‌ترین کار را انجام دادند با تهیه این لایحه باید قدردانی کرد حالا بایستی این سازمانها یا دستگاهها را بنده نمی‌دانم اعم از اینکه یک جا فعالیتشان را متمرکز کنند بنده نمی‌دانم واقعاً می‌بایستی یک وزارت تعاون در مملکت بوجود بیاید سازمان مرکزی تعاون کشور قائم‌مقام یک چنین سازمانی باید اسمش را وزارتخانه بگذارند یا همین‌طور که هست در هر حال بنده توصیه‌ام ین است هک تنها روی کاغذ به تشکیل شورایعالی هم‌آهنگی اکتفاء نشود در درجه اول دستگاههای مسئول وزارت کار با مداخله‌ای که در کارهای شرکتهای تعاونی کار و پیشه دارد و باز هم گویا وزارت کار یا همین سازمان تعاون مرکزی تعاون به مناسبت مداخله و نظارتیکه در کار شرکتهای تعاونی مصرف دارد و کارهای تعاون مصرف را دخالت می‌کند و کارهای شرکتهای تعاونی روستائی که خوشبختانه وزارت اصلاحات ارضی با علاقه‌مندی و با تبحر و بعلت وجود اشخاص علاقه‌مند و متخصص مثل همین آقایان که در رأس شرکتهای تعاونی و این وزارتخانه متمرکزند کارشان را انجام می‌دهند توصیه بنده این است که مادۀ ۱۴۲ این قانون می‌بایستی در درجه اول مورد نظر دولت قرار بگیرد که این تشکیل بشود شاید در دستگاههای دولتی بنظر نیاید هنوز انتخاب رئیس هیئت مدیره در سطح شرکتهای تعاونی تا حدی به عللی مشکل باشد و شاید بگویند تشکیل اتحادیه ملی و تعاونی مصرف مشکل باشد یا بگویند تشکیل اتحادیه ملی در زمینه تعاونیهای روستائی مشکل باشد درست است که اینکار مشکل است ولی این قدم را باید برداشت یعنی اتحادیه‌های ملی را باید درست کرد خانمها و آقایان شما می‌دانید در دنیا ممالکی هستند که واقعاً بهترین شکل دموکراسی را فقط از طریق ایجاد تعاونیها از طریق ایجاد و پایدار کردن و محکم کردن نهضت تعاون در مملکت یعنی نهضت تعاون را به بهترین شکل در دنیا بوجود آورده‌اند استدعای بنده این است و از این لایحه که باین خوبی تنظیم شده و فراهم شده است و مجلس هم در موقع تصویب مراقبت خواهد کرد که دولت در نظر بگیرد این مسئله پس از تشکیل را یک طوری درست کنند که زودتر تشکیل بدهند و این جان بگیرد و تجسم و تحرک پیدا کند (احسنت).

نایب رئیس- آقای مهندس اسدی سمیع بفرمائید.

مهندس اسدی سمیع (مخبر کمیسیون خاص)- با تشکر از عنایتی که همکار محترم جناب آقای سعید وزیری نسبت به شخص بنده فرمودند و نکته مهم و اساسی ایشان اشاره فرمودند که بنده در این زمینه مطالبی باستحضار ایشان و همه همکاران محترم می‌رسانم یکی اینکه گفتند در هر لایحه‌ای بالاخره در آخرین مادۀ مشخص می‌کنند که مجری این قانون کدام سازمان یا کدام وزارتخانه است و مسئولیت با کیست خواستم باستحضار برسانم این لایحه درای یک ضوابط کلی است که همه انواع شرکتهای تعاونی اعم از شرکت‌های تعاونی رشته‌های کشاورزی رشته مصرف رشته کار و پیشه و انواع اتحادیه‌ها از قبیل اتحادیه هماهنگی و نظارت اتحادیه برای انجام امور اقتصادی و اتحادیه برای خدمات اعتباری همه قانوناً باید از این ضوابط کلی قانونی استفاده بکنند ولی تشویق در تشکیل شرکت‌های تعاونی روستائی و نظارت در مورد آنها بعهده وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی است تشویق به تشکیل شرکتهای مربوط به کار و مسائل کارگری با وزارت کار است و سایر شرکتهای تعاونی که در مملکت تشکیل می‌شود زیر نظر سازمان مرکزی تعاون اداره خواهد شد ولی همانطور که خودشان اشاره فرمودند بیکی از نکات بسیار حساس و دقیق لایحه یک شورای هم‌آهنگی در رأس همه اینها قرار دارد که هماهنگی کلیه شرکتهای تعاونی را که یکی از حساسترین قسمت‌های کار شرکت تعاونی‌های تعاونی در سطح مملکتی و استانی هست بوجود می‌آورد (احسنت).

نایب رئیس- در کلیات لایحه نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

۸- اعلام نتیجه استخراج آراء و قرائت اسامی سی نفر اعضاء منتخبه دیوان محاسبات

نایب رئیس- نتیجه اخذ آراء انتخاب سی نفر اعضاء دیوان محاسبات باستحضار نمایندگان محترم می‌رسد.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً باستحضار می‌رساند سه نفر اعضاء هیئت نظارت در معیت دو نفر آقایان منشی‌های هیئت رئیسه در استخراج آراء مأخوذه برای انتخاب اعضاء دیوان محاسبات اقدام نموده پس از قرائت آراء مزبور نتیجه را بشرح زیر بعرض می‌رسانند:

تعداد کل آراء ۱۲۴ رأی

سفید پنج رأی

بقیه بموجب صورت پیوست می‌باشد

امام مردوخ- ارسنجانی- ضیاء احمدی- مهندس صائبی- مهندس اخوان

آقای سیف‌الدین اهری ۱۱۷ رأی

آقای فتح‌اله اسفندیاری ۱۱۶ رأی

آقای اسدالله اکرمی ۱۱۰ رأی

آقای ابوالقاسم ملکی یزدی ۱۰۱ رأی

آقای محمدحسن نوین ۱۰۱ رأی

آقای احمد ویشکائی ۱۰۱ رأی

آقای کاظم تدین ۱۰۰ رأی

آقای یدالله هژبر کلالی ۹۹ رأی

آقای علی‌اصغر طباطبائی ۹۹ رأی

آقای حسین امجدمنش ۹۸ رأی

آقای محمدتقی نوری رضوی ۹۸ رأی

آقای عبدالحسین حجازی ۹۷ رأی

آقای مصطفی خطیبی نوری ۹۷ رأی

آقای مسعود سالور ۹۷ رأی

آقای حسین شاهق ۹۷ رأی

آقای رضاقلی عرب ۹۷ رأی

آقای خسرو فولادوند ۹۷ رأی

آقای کاظم کشوردوست ۹۷ رأی

آقای عسکر حسین‌دوست ۹۶ رأی

آقای مصطفی شفقی ۹۶ رأی

آقای احمدقلی ضرغام‌پور ۹۶ رأی

آقای ابومحمد عاملی ۹۶ رأی

آقای ابوالحسن شاهق ۹۵ رأی

آقای عبدالعظیم صبوری ۹۵ رأی

آقای زین‌العابدین کیائی‌نژاد ۹۵ رأی

آقای محمدعلی مجتهدزاده ۹۵ رأی

آقای سیف‌الدین مقامی ۹۵ رأی

آقای علی‌اکبر سیدزاده ۹۴ رأی

آقای جلال عدیلی ۹۴ رأی

آقای ابوطالب کیوان ۹۴ رأی

هیئت نظار

مهندس صائبی – رضا ضیاء احمدی- امام مردوخ- مهندس اخوان- ارسنجانی

نایب رئیس- بدولت ابلاغ می‌شود.

۹- تقدیم سه فقره صورت دیون بوسیله آقای قوان صدری معاون وزارت دارائی

نایب‌رئیس- آقای قوام صدری فرمایشی دارند بفرمائید.

قوام صدری (معاون وزارت دارائی)- با اجازه مقام محترم ریاست صورتی است از دیون وزارت آموزش و پرورش، وزارت دادگستری و مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی که بایستی در کمیسیون محترم بودجه مورد رسیدگی قرار بگیرد تقدیم و استدعای ارجاع بکمیسیون را دارد.

نایب رئیس- بکمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.

۱۰- ادامه بحث در گزارش شور اول کمیسیون خاص راجع بلایحه شرکتها و سازمانهای تعاونی

نایب‌رئیس- مادۀ اول قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱- اصطلاحاتی که در این قانون بکار برده شده است از نظر اجرای آن بشرح زیر تعریف می‌شود:

۱- عضو- در شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی هر صاحب سهم اعم از اینکه شخص حقیقی یا حقوقی باشد عضو شرکت یا اتحادیه نامیده می‌شود.

۲- سهم- سهم واحدی از سرمایه یک شرکت یا اتحادیه تعاونی است که میزان آن در اساسنامه ذکر می‌شود.

۳- درآمد ویژه- مبلغ حاصل از عملیات و معاملات

یک شرکت یا اتحادیه تعاونی در یک دوره مالی پس از وضع هزینه‌ها و استهلاکات.

۴- پاداش سهم- مبلغی از درآمد ویژه سالانه شرکت یا اتحادیه تعاونی است که در هر سال بهر سهم اختصاص داده می‌شود.

۵- مازاد برگشتنی- مبلغی از درآمد ویژه شرکت یا اتحادیه تعاونی است که برای تقسیم بین اعضاء بتناسب میزان معاملات آنها با شرکت یا اتحادیه تعاونی در حدود مقررات این قانون اختصاص داده می‌شود.

۶- سازمان- در این قانون بسازمان مرکزی تعاون کشور اطلاق می‌شود.

۷- کشاورز- کسیکه حرفه اصلی او تولید محصول بوسیله عملیات زراعی و یا باغداری باشد.

۸- دامدار- کسیکه حرفه اصلی او تولید دام و یا طیور یا محصولات آنها باشد.

۹- صاحب حرفه- کسیکه با کمک نیروی کار شخصی و سرمایه و وسائل خود اقدام به ایجاد کالا بمنظور فروش یا عرضه خدمت معین برای کسب درآمد می‌کند.

۱۰- کاسب- صاحب کسبی که فروش آن بصورت خرده و جزئی است و عملیات عمده فروشی ندارد.

۱۱- صاحب شغل آزاد- کسیکه بدون وسائل و یا با وسائل لازم خدمت یا خدماتی را عرضه و بدینوسیله کسب درآمد می‌کند.

نایب‌رئیس- نسبت بمادۀ یک نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید در مادۀ یک قانون شرکتهای تعاونی اصلاحاتی بشرح زیر بعمل آید.

۱- در بند ۴ کلمه پاداش بسود اصلاح شود.

۲- بند ۶- سازمان- بسازمان مرکزی تعاونی روستائی ایران و سازمان مرکزی تعاون کشور اطلاق می‌شود.

۳- بند ۸ دامدار- کسی که حرفه اصلی او پرورش دام و یا طیور و یا تهیه محصولات آنها باشد.

مهندس سهم‌الدینی

ریاست معظم مجلس شورای ملی

متمنی است قسمتی از مادۀ یک بشرح زیر اصلاح شود: در بند ۳ بعد از کلمه ویژه جمله (عبارتست از) اضافه شود.

در بند ۷- کلمه (کسی که) به (کسی است که) اصلاح شود.

در بندهای ۸ و ۹ و ۱۱ همین کلمه (کسیکه) بکسی که اصلاح شود.

مهندس عترت

ریاست محترم مجلس شورای ملی

با تقدیم احترام پیشنهاد می‌نماید:

بعد از بند ۱۱ مادۀ ۱ لایحۀ شرکتها و سازمانها بند زیر اضافه گردد.

«صیاد کسی است که حرفه اصلی او صید ماهی و سایر آبزیان باشد».

علی ماهیار

ریاست معظک مجلس شورای ملی

اینجانب پیشنهاد می‌نماید در لایحه قانونی شرکتها و سازمانهای تعاونی در بند ۸ مادۀ یک پرورش دهندگان زنبور عسل و کرم ابریشم و ماهی نیز جزء دامداران محسوب گردند.

محسن خواجه نوری

نایب رئیس- مادۀ ۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲- شرکت تعاونی شرکتی است از اشخاص (اعم از حقیقی یا حقوقی) که بمنظور رفع نیازمندیهای مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی شرکاء و تشویق پس‌انداز از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان موافق اصولی که در این قانون مصرح است تشکیل می‌شود.

تبصره- تعداد اعضای شرکت تعاونی نباید از ۷ عضو کمتر باشد.

نایب رئیس- نسبت بمادۀ ۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود تبصرۀ ذیل مادۀ ۲ حذف شود

با تقدیم احترام - امان‌الله ریگی

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که تبصره مادۀ ۲ لایحه شرکت‌های تعاونی بصورت یک مادۀ جداگانه آورده شود.

مهندس سهم‌الدینی

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که مادۀ ۲ لایحه شرکتهای تعاونی بشرح زیر اصلاح شود.

مادۀ ۲- شرکت تعاونی شرکتی است از اشخاص حقیقی و یا حقوقی که بمنظور رفع نیازمندیهای مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی شرکاء از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان و تشویقی به پس‌انداز موافق اصولی که در این قانون مصرح است تشکیل می‌شود.

مهندس سهم‌الدینی

نایب رئیس- مادۀ ۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳- عضویت در شرکت تعاونی برای تمام اشخاصی که محل عملیات یا سکونت آنها در حوزه عمل شرکت باشد و بتمام یا قسمتی از خدمات شرکت احتیاج داشته باشند آزاد است.

نایب‌رئیس- نسبت بمادۀ سوم نظری نیست؟ آقای توسلی بفرمائید.

توسلی- خواهش می‌کنم نسبت بمادۀ ۳ آقای مخبر کمیسیون توضیحی بدهند.

نایب رئیس- آقای مهندس اسدی سمیع بفرمائید.

مهندس اسدی‌سمیع (مخبر کمیسیون خاص رسیدگی به لایحه شرکتها و سازمانهای تعاونی)- عده‌ای از همکاران محترم در خارج از جلسه علنی به بنده اظهار می‌کردند که حوزه عمل در مادۀ ۳ مشخص نیست و حوزه عمل بایستی با آن تعاریفی که در فصل اول کردیم مشخص باشد بنده می‌خواستم عرض کنم که مشخص کردن حوزه عمل در شرکتهای تعاونی مشکلاتی را ایجاد می‌کند و بستگی دارد به پیش‌بینی در اساسنامه که این شرکت تعاونی در جه حوزه عملی می‌تواند قدرت فعالیت داشته باشد برای روشن شدن مطلب باستحضار می‌رسانم که اگر ما بخواهیم مثلا یک شرکت تعاونی برای تهیه یک ماشین‌آلاتی برای کشمش کالیفرنی و صدور بخارج تشکیل بدهیم مکن است مو کارهای قزوین، ملایر، رضائیه بیایند دور هم بنشینند و این شرکت تعاونی را تشکیل بدهند ولی فرض بفرمائید که اگر یک شرکت تعاونی برای تهیه شیر و دادن به کارخانه شیر پاستوریزه تشکیل بدهیم نمی‌توانیم یک حوزه وسیعی داشته باشیم باید حوزه عمل را محدود کنیم که امکان و مقدورات وجود داشته باشد بنابراین نمی‌شود در قانون یک حوزه عمل مشخص را پیش‌بینی کرد و این را موکول کردیم در آخر قانون به اساسنمه تا با در نظر گرفتن مقتضیات و امکانات که یک شرکت تعاونی در سطح مملکتی تشکیل بدهد یا در سطح یک روستا یا شهر؟

نایب رئیس- نظر دیگری در مادۀ ۳ نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که در سطر اول مادۀ ۳ لایحه شرکت‌های تعاونی «عملیات» به «کسب و کار» اصلاح شود.

مهندس سهم‌الدینی

نایب رئیس- مادۀ ۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۴- شرط حصول عضویت در شرکت تعاونی مشارکت بمیزان حداقل یک سهم در سرمایه شرکت می‌باشد.

نایب رئیس- نسبت بمادۀ چهار نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ÷یشنهادی هم نرسید مادۀ ۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۵- هیچگونه تبعیض یا ممنوعیتی برای عضویت در شرکت نباید وجود داشته باشد مگر بسبب عدم کفایت ظرفیت فنی تأسیسات و وسائل و امکانات شرکت مشروط بر اینکه در اساسنامه تصریح شده باشد.

تبصره- می‌توان در اساسنامه شرکت شرط قبول اعضای جدید را علاوه بر خرید سهام پرداخت مبلغی بعنوان حق عضویت متناسب با هزینه توسعه وسائل و یا امکانات شرکت برای انجام خدمات اضافی موکول کرد.

نایب رئیس- در مادۀ پنج نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورایملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که مادۀ ۵ لایحه شرکتهای تعاونی بشرح زیر اصلاح شود.

مادۀ ۵: هیچگونه تبعیض یا ممنوعیتی برای عضویت

در شرکت نباید وجود داشته باشد مگر به عللی که در اساسنامه تصریح شده باشد.

مهندس سهم‌الدینی

ریاست محترم مجلس شورای‌ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که به آخر تبصره مادۀ ۵ لایحه شرکتهای تعاونی اضافه شود، که مبلغ فوق‌الذکر بصورت ذخیره غیرقابل انتقال به حساب ذخائر شرکت منظور می‌گردد.

مهندس سهم‌الدینی

نایب رئیس- مادۀ ۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۶- خروج هر عضو از شرکت اختیاریست و نمی‌توان آن را منع کرد و بهایم سهم یا سهام او باید نقداً پرداخت گردد لکن می‌توان در اساسنامه بازپرداخت بهای سهم یا سهم عضو را مشروط کرد بر اینکه به امور جاری و تعهدات شرکت لطمه وارد نشود و در این صورت بازپرداخت بهای سهم یا سهام عضو مستعفی و منافع متعلقه نباید بیش از دو سال از تاریخ استعفا بتأخیر افتد.

نایب رئیس- در مادۀ ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده. مادۀ ۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۷- مجمع عمومی عالیترین مرجع اتخاذ تصمیم و ابراز اراده جمعی اعضاء برای اداره امور شرکت است که در آن تمام اعضاء حق دارند حضور بهم رسانند و رأی خود را درباره موضوع در دستور جلسه بدهند. در مجمع عمومی هر عضو قطع نظر از تعداد سهام فقط دارای یک رأی است.

نایب رئیس- در مادۀ ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۸- هر یک از اعضای شرکت تعاونی می‌تواند استفاده از حق خود را برای حضور و دادن رأی در مجمع عمومی به یک عضو دیگر با وکالت واگذار کند لکن هیچ عضو نمی‌تواند علاوه بر رأی خود بیش از یک رأی اضافی با وکالت داشته باشد.

نایب رئیس- در مادۀ ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که مادۀ ۸ لایحه شرکتها بشرح زیر اصلاح شود هر یک از اعضاء شرکت تعاونی می‌تواند استفاده از حق خود را برای حضور و دادن رأی در مجمع عمومی به عضو دیگری با وکالت واگذار کند و هر عضو می‌تواند علاوه بر رأی خود وکالت چهار عضو دیگر را دارا باشد.

مهندس سهم‌الدینی

نایب رئیس- مادۀ ۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۹- اعمال حق رأی اعضاء در مجامع عمومی شرکتهای تعاونی با حوزه عمل وسیع و با تعداد زیاد عضو ممکن است بوسیله نمایندگان منتخب اعضاء در حوزه‌های مختلف فعالیت شرکت به نسبت تعداد عضو در هر حوزه و یا ترکیبی از تعداد اعضاء و مجموع معاملات همان حوزه (بنحوی که در اساسنامه مقرر خواهد شد) انجام شود.

نایب رئیس- در مادۀ ۹ نظری نیست؟ آقای مهندس اسدی سمیع بفرمائید.

مهندس اسدی سمیع- تشکیل مجامع عمومی شرکت‌هایی که حوزه عملشان وسیع باشد یا تعداد اعضایشان خیلی زیاد باشد کار بسیار دشواری است یعنی اگر یک شرکت تعاونی دارای ده هزار عضو باشد اگر بخواهیم مجمع عمومی تشکیل بدهیم و فرد فرد این اعضاء را دعوت کنیم یا حوزه علمشان خیلی وسع باشد یعنی اگر بخواهیم یک شرکت تعاونی در سطح مملکتی تشکیل بشود همه اعضای این شرکت را برای مجمع عمومی دعوت کنیم کار دشواری است بنابراین برای ایجاد تسهیل در اینکار آمده‌اند دو ضابطه قائل شده‌اند که هر کدام اینها را می‌توانیم جداگانه بکار بریم یا هر دوی این ضوابط را در نظر بگیریم و آن این است که اگر فکر کنیم یک شرکت تعاونی مثلا مصرف در تهران تشکیل شده و دارای ده هزار عضو است این اعضاء در محل‌های مختلف تهران پراکنده هستند یعنی می‌گوئیم از هزار نفر عضوی که در یک محله هستند می‌توانند افرادی را از بین خودشان تعیین کنند و بتوانیم مجامع عمومی را تشکیل بدهیم از مناطق مختلف تهران افرادی را از بین خودشان دعوت کنند مثلا بگوئیم در ازای هر هزار عضو ۵ نفر یا ده نفر را به مجمع عمومی دعوت کنند یا به تناسب خرید

از این شرکت تعاونی این دعوت صورت بگیرد و بگوئیم که مثلاً هر هزار تومانی که خرید شده از این شرکت در هر محله‌ای باید یک رأی داشته باشد یا بتوانیم ترکیبی از این دو را به مجمع عمومی بیاوریم و ضابطه‌ای قائل شویم یعنی هم به تناسب تعداد اعضاء و هم به تناسب خرید اعضاء افرادی را به مجمع عمومی دعوت کنیم که هر فردی دارای یک رأی باشد.

نایب رئیس- پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که مادۀ ۹ لایحه شرکتهای تعاونی حذف شود. مهند سهم‌الدینی

نایب‌رئیس- مادۀ ده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۰- سرمایه شرکت تعاونی نامحدود و سهام آن با نام می‌باشد و مسئولیت هر عضو محدود به میزان سهمی است که بابت سرمایه شرکت پرداخته و یا تعهد نموده است.

تبصره- افزایش سرمایه شرکت تعاونی از طریق خرید سهام بوسیله اعضای جدید و یا افزایش تعداد سهام اعضای قبلی شرکت صورت می‌گیرد.

نایب‌رئیس- در این مادۀ نظری نیست؟ آقای پرفسور مخبر فرهمند بفرمائید.

پرفسور مخبر فرهمند- بنده خواستم استدعا کنم راجع به این مادۀ یک توضیح بیشتری مرحمت کنند که مسئولیت هر عضو به نسبت سهمی است که بابت سرمایه شرکت پرداخته منظور چه هست؟ توضیح بفرمائید.

نایب‌رئیس- آقای مهندس اسدی سمیع بفرمائید.

مهندس اسدی‌سمیع- بنظر بنده این مادۀ ۱۰ خیلی روشن است می‌گوید سرمایه شرکت تعاونی نامحدود و سهام آن با نام می‌باشد و مسئولیت هر عضو محدود و به میزان سهمی است که بابت سرمایه شرکت پرداخته یا تعهد نموده است یعنی اگر یک عضوی فکر بفرمائید یک سهم از این شرکت خریداری کرده و قیمت یک سهم این شرکت هزار تومان است مسئولیت این عضو در معاملات بزرگی که شرکت انجام می‌دهد به اندازۀ بهاء سهم خودش هست یعنی هزار تومانی که خریده حداکثر ورشکستگی که ممکن است برای این شرکت بوجود بیاید به میزان خود سرمایه است یعنی اگر یک شرکتی پانصد هزار تومان سرمایه داشته باشد این پانصد هزار تومان ممکن است بکلی از بین برود ولی هر کدام از افراد در حد سرمایه خودشان مسئولیت دارند یعنی کسی که یک سهم هزار تومانی خریده دیگر مسئول پرداخت ضررهای اضافی نسبت به سهم خودش نیست یعنی مسئول در مقابل هزار تومان خودش می‌باشد اگر در مورد تبصره هم توضیح می‌خواهید می‌گوید: افزایش سرمایه شرکت تعاونی از طریق خرید سهام بوسیله اعضای جدید یا افزایش تعداد سهام اعضای قبلی شرکت صورت می‌گیرد. یعنی سرمایه موقعی افزایش پیدا می‌کند که تعداد عضو جدید وارد شوند و به تعداد زیادتری از این شرکت سهم بخرند یا اعضائی که قبلا وجود داشته سهام بیشتری را از آنچه که قبلا در دست داشتند از این شرکت خریداری بکنند.

نایب‌رئیس- آقای پرفسور مخبر فرهمند بفرمائید.

پرفسور مخبر فرهمند- بنده مثل اینکه زیاد متوجه این امر نشدم برای اینکه فرض بفرمائید یک عده‌ای می‌آیند یک مقدار سهم می‌خرند این شرکت یک تشکیلاتی دارد یک هیئت مدیرای دارد بنده که آمدم سهم خریدم نمی‌توانم ضامن باشم که هیئت مدیره خوب کار کرده یا بد کار کرده اگر شرکت ورشکست شد بنده باید یک چیزی هم غرامت بدهم برای اینکه خدای نکرده این شرکت ورشکست شده؟ باین جهت است که بنده پیشنهادی در این مورد تقدیم می‌کنم.

نایب‌رئیس- آقای دکتر الموتی بفرمائید.

دکتر الموتی- جناب آقای پرفسور مخبر فرهمند بنده فکر می‌کنم این مادۀ درست در جهت فکر جنابعالی تنظیم شده در قانون تجارت هم بهمین صورت هست اگر یک کسی در شرکت سهمی دارد مسئولیتش در حدود همان است یعنی اگر یک شرکتی ورشکست شد و بنده در آن شرکت صد تومان سرمایه دارم آن صد تومان از بین می‌رود دیگر در دارائی و اموال من کسی دخالتی ندارد این مادۀ برای این نوشته شده اما شرکت تضامنی اینطور نیست یعنی اگر کسی در شرکت تضامنی صاحب سهم است از اموالش هم ضمانت می‌کند که اگر شرکت ورشکست شد از آن اموال هم پول پرئاخت می‌شود اینجا نوشته و مسئولیت هر عضو به میزان سهمی است که

بابت سرمایه شرکت پرداخت یا تعهد نموده است این خیلی صریح و روشن است اصلا این مادۀ عین ماده‌ایست که در قانون تجارت هست بنابراین بنظر بنده نظر جنابعالی تأمین است و نگرانی وجود ندارد این صریح قانون تجارت است.

نایب‌رئیس- پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که در تبصرۀ مادۀ ۱۰ لایحه شرکت‌های تعاونی «از طریق خرید سهام بوسیله اعضای جدید» به «از طریق فروش سهام به اعضای جدید» اصلاح شود.

مهندس سهم‌الدینی

نایب‌رئیس- مادۀ ۱۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۱- میزان سهام هر عضو را می‌توان در اساسنامه به نسبت معاملات او با شرکت تعیین نمود و لکن در هر حال میزان سهام هر عضو نباید از یک پنجم کل سرمایه شرکت تجاوز کند.

تبصره- بموجب اساسنامه می‌توان پرداخت بهای سهام خریداری شده هر عضو را به اقساطی با مدت معین که هر قسط از یک دهم مبلغ سهام کمتر نباشد مجاز دانست در این صورت پرداخت پاداش سهام به نسبت مبلغ پرداختی و مازاد برگشتی از بابت معاملات عضو که موافق مقررات این قانون از تاریخ عضویت تعلق می‌گیرد موکول است به تصفیه تمام اقساط تعهدی او بابت سهام خریداری.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۱۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که در تبصره مادۀ ۱۱ پاداش سهام به سود سهام اصلاح شود.

مهندس سهم‌الدینی

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود در مادۀ ۱۱ کلمه «هر عضو» به یک عضو تبدیل گردد.

با تقدیم احترام- امان‌الله ریگی

نایب‌رئیس- مادۀ ۱۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۲- حداکثر پاداش سالانه سهام در انواع شرکتهای تعاونی نباید از آخرین نرخ اسمی بهره اسناد خزانه و در صورت عدم انتشار اسناد خزانه از اوراق قرضه کوتاه مدت دولتی در سال مالی شرکت تجاوز کند.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که در مادۀ ۱۲ پاداش سالانه سهام به سود سالانه سهام اصلاح شود.

مهندس سهم‌الدینی

نایب‌ئیس- مادۀ ۱۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۳- انتقال سهام شرکت تعاونی به غیر عضو شرکت و همچنین بازپرداخت بهای سهم عضو (در حدود مقررات این قانون) بمبلغ بیش از ارزش اسمی آن مجاز نیست.

تبصرۀ ۱- در صورتی که سهام هر یک از اعضاء شرکت تعاونی بعنوان تضمین بدهی یا تعهدات آن عضو در قبال بستانکاران از طریق مراجع قانونی بازداشت شود ترتیب استیفای طلب بستانکار مشمول مقررات بازپرداخت سهام مذکور در این قانون خواهد بود.

تبصرۀ ۲- شرکت تعاونی می‌تواند طلب خود را از اعضائی که از شرکت خارج شده‌اند از کل مطالبات آنها بابت سهام و یا پاداش آن و همچنین مازاد برگشتنی مربوط و یا سپرده‌های آنها در شرکت برداشت کند.

تبصرۀ ۳- در صورت فوت عضو بهای سهام و پاداش متعلق به آن و یا سایر مطالبات عضو متوفی از شرکت تعاونی، پس از وضع بدهیها و تعهدات او به شرکت به وراث قانونی او پرداخت می‌شود.

نایب‌رئیس- نسبت به مادۀ ۱۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که در تبصره ۲ و ۳ مادۀ ۱۳ کلمه پاداش به سود و سپرده به پس‌انداز اصلاح شود.

مهندس سهم‌الدینی

نایب‌رئیس- مادۀ ۱۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۴- مازاد درآمد حاصل از عملیات شرکت (در صورتی که موافق اساسنامه قابل تقسیم باشد) به ترتیب پس از وضع ذخیره‌ها و پاداش سهام مطابق مقررات این قانون بصورت مازاد برگشتنی بهتناسب میزان معاملات هر عضو با شرکت قابل تقسیم است.

مازاد درآمد حاصل از معاملات با غیر اعضاء (در صورتی که موافق اساسنامه این نوع معاملات آزاد باشد) قابل تقسیم به اعضاء نیست و به حساب ذخیره عمومی غیر قابل تقسیم شرکت منتقل می‌شود مگر اینکه در اساسنامه پیش‌بینی شود که قسمتی از این مازاد در صورت تقاضای عضویت غیر عضو طرف معامله با شرکت و وجود شرائط عضویت به حساب بهای سهام خریداری او منظور شود.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۱۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۵- از محل درآمد ویژه سالانه شرکتهای تعاونی مبالغ زیر کسر و به حسابهای مربوط منظور می‌شود.

۱- حداقل ۱۲ درصد به حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم.

احتساب مبالغ مربوط از محل درآمد حاصل از معاملات با اعضاء در حساب ذخیره مندرج در این بند تا زمانی که مبلغ کل ذخیره حاصل از درآمدهای مذکور به میزان معدل سرمایه سه سال اخیر شرکت نرسیده باشد الزامی خواهد بود ولی مبالغ حاصل از معاملات با غیر اعضاء و سایر درآمدهای مجاز شرکت که خارج از حدود عملیات جاری آن باشد بدون در نظر گرفتن معدل مذکور با توجه به مقررات این قانون همه ساله به حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم منتقل می‌شود.

تبصره- با انحلال شرکت تعاونی مانده حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم شرکت پس از تصفیه به پیشنهاد سازمان و تصویب شورایعالی هماهنگی امور تعاونیهای کشور یا به وجوه ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم شرکت یا شرکتهای تعاونی دیگری که با همان مقاصد در حوزه مربوط فعالیت می‌کنند انتقال داده می‌شود و یا به مصرف امور اجتماعی و عام‌المنفعه همان حوزه خواهد رسید.

۲- سه درصد از درآمد ویژه سالانه برای توسعۀ تعلیمات و آموزش تعاونی در منطقه تعاونی مربوط و در سراسر کشور که در اختیار سازمان گذاشته می‌شود و بموجب آئین‌نامه‌ای که از طرف سازمان پیشنهاد و به تصویب شورایعالی همآهنگی تعاونیهای کشور می‌رسد مصارف آن مشخص می‌گردد.

۳- هر گونه ذخایر دیگری که در اساسنامه مقرر شده باشد.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۱۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که تبصره بند ۱ مادۀ ۱۵ لایحه شرکتهای تعاونی بشرح زیر اصلاح شود.

تبصره- با انحلال شرکت تعاونی مانده حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم شرکت پس از تصفیه به پیشنهاد سازمان مسئول و تصویب شورایعالی هم‌آهنگی امور تعاونیهای کشور یا به وجوه ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم شرکت یا شرکتهای تعاونی دیگری که با همان مقاصد در حوزه عمل شرکت منحله فعالیت می‌کنند انتقال داده می‌شود یا به حساب ذخیره اتحادیه شهرستان حوزه عمل شرکت مذکور نقل داده می‌شود و در صورت نبودن شرت و اتحادیه به مصرف امور اجتماعی و عام‌المنفعه همان حوزه خواهد رسید.

مهندس سهم‌الدینی

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که در بند ۲ مادۀ ۱۵ بعد از کلمه سازمان کلمه مسئول اضافه شود.

مهندس سهم‌الدینی

نایب‌رئیس- مادۀ ۱۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۶- شرکتهای تعاونی دارای ارکان زیر است:

۱- مجمع عمومی.

۲- هیئت مدیره.

۳- بازرسان.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۱۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۷- انواع شرکتهای تعاونی در سه رشته تعاونی بشرح زیر طبقه‌بندی می‌شود:

۱- رشته کشاورزی: شامل تعاونیهای کشاورزی و روستائی.

۲- رشته مصرف: شامل تعاونیهای مصرف کنندگان مسکن- پس‌انداز و اعتبار- آموزشگاهها.

۳- رشته کار و پیشه: شامل تعاونیهای کار- صاحبان حرف و صنایع دستی- صاحبان صنایع کوچک- صیادان- کسبه (توزیع) و مشاغل آزاد.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۱۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود مادۀ ۱۷ بشرح زیر اصلاح شود:

مادۀ ۱۷- انواع شرکتهای تعاونی در سه رشته تعاونی بشرح زیر طبقه‌بندی می‌شود:

۱- رشته کشاورزی.

۲- رشته مصرف.

۳- رشته کار و پیشه.

با تقدیم احترام- امان‌الله ریگی

نایب‌رئیس- مادۀ ۱۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۸- شرکت تعاونی با مصوبات نخستین مجمع عمومی که مجمع عمومی مؤسس نامیده می‌شود تشکیل می‌گردد.

در مجمع مذکور اساسنامه شرکت مطرح و با اکثریت دو سوم اعضاء حاضر در جلسه بتصویب می‌رسد و همچنین اولین هیأت مدیره و بازرسان شرکت انتخاب و ضمناً مأموریت ثبت شرکت به هیأت مدیره‌ای که قبولی خود را اعلام کرده باشند داده می‌شود.

تبصره- اعضای موافق در نخستین جلسه مجمع عمومی نباید از هفت نفر کمتر باشند.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۱۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۹- آن عده از داوطلبان تشکیل شرکت که با مصوبات مجمع مؤسس موافق نباشند حق استرداد تقاضای عضویت خود و مبالغی را که برای خرید سهم یا سهام پرداخته‌اند دارند. در این صورت سرمایه شرکت تعاونی به ملغی پس از کسر وجوه سهام اینگونه اشخاص که بدون رعایت مفاد مادۀ ۶ این قانون باید فوراً مسترد شود به ثبت خواهد رسید.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۱۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۲۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۰- اساسنامه و نام اعضای مؤسس و هیأت مدیره و بازرسان و مدیر عامل و همچنین هرگونه تغییرات بعدی آنها در شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی با رعایت تشریفات مقرر در این قانون و تأیید سازمان در اداره ثبت مرکز اصلی شرکت یا با اتحادیه به ثبت می‌رسد.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۲۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۲۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۱- اساسنامه شرکت تعاونی باید مخصوصاً شامل نکات زیر باشد:

۱- نام (با قید کلمه تعاونی)- مرکز اصلی و نشانی شرکت مدت و حوزه عملیات شرکت.

۲- موضوع و حدود عملیات شرکت.

۲- شرائط عضویت- مقررات مربوط بقبول یا عدم قبول عضویت- خروج از عضویت (اخراج- استعفا- فوت و یا ترک عضویت)- حقوق و تعهدات اعضاء- مسئولیت اعضاء.

۴- سرمایه اولیه و سهام- ارزش هر سهم- حداکثر تعداد و میزان سهامی که یک عضو ممکن است داشته باشد- بازپرداخت یا انتقال سهام- مقررات مربوط بوکالت یا نمایندگی از طرف عضو.

۵- مقررات مربوط به مجامع عمومی و ضرب‌الاجل

مربوط به دعوت مجامع- مقررات راجع به دستور جلسات مجامع عمومی و حد نصاب برای تشکیل آن و فاصله بین دو جلسه.

۶- اعضای هیأت مدیره و بازرسان (تعداد- نحوه انتخاب- وظائف- عزل و استعفا یا فوت) و مقررات مربوط به جلسات آنان و همچنین مقررات مربوط به انتصاب و استخدام و تعیین صاحبان امضای مجاز و حدود اختیارات و مسئولیت‌های آنان.

۷- مقررات مربوط بنگاهداری وجوه نقدی و افتتاح حساب بانکی- استقراض سرمایه‌گذاری و نحوه بکار انداختن وجوه زائد بر احتیاج شرکت.

۸- سال مالی- مقررات تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت و گزارشهای هیئت مدیر و بازرسان و طرح‌ها و برنامه‌ها- بودجه مخارج و عملیات شرکت- حسابرسی شرکت.

۹- طرز عمل شرکت درباره مازاد برگشتنی- ذخیره قانونی غیرقابل تقسیم و سایر ذخائر.

۱۰- پاداش سالانه سهام.

۱۱- طرز عمل شرت درباره زیان سالانه.

۱۲- چگونگی اعلام و آگهی تصمیمات شرکت به اعضاء

۱۳- مقررات راجع به عضویت شرکت در سایر شرکتهای تعاونی و اتحادیه‌های تعاونی مربوط.

۱۴- مقررات مربوط به تغییر اساسنامه.

۱۵- موارد انحلال و طرز تصفیه شرکت.

۱۶- امکان و ضوابط ادغام با شرکت تعاونی دیگر.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۲۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۲۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۲- سازمان می‌تواند به دلائل زیر تقاضای ثبت شرکت تعاونی را رد کند و نظر خود را مستدلاً به شرکت اعلام دارد:

۱- عدم تطبیق اساسنامه شرکت با مقررات این قانون.

۲- عدم تطبیق هدفهای شرکت با مقاصد و هدفهای انواع شرکتهای تعاونی مقرر در این قانون.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۲۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۲۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۳- هر گاه شرکت تعاونی که درخواست ثبت آن از طرف سازمان رد شده به تصمیم سازمان اعتراض داشته باشد می‌تواند ظرف ده روز از تاریخ وصول اعلام نظر سازمان اعتراض خود را همراه با دلائل و مدارک مربوط به تقاضای ثبت و رونوشت اعلام نظر سازمان به شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونیها ارسال دارد. نظر شورای مذکور برای سازمان و شرکت لازم‌الاجرا است.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۲۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۲۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۴- ثبت شرکت و تغییرات در اساسنامه آن به وسیله آگهی در روزنامه رسمی کشور و از طریق الصاق آگهی در مرکز شرکت و اماکن و معابر عمومی محل به اطلاع عموم می‌رسد.

تبصره- در مورد شرکت‌های تعاونی کشاورزی و روستائی که مرکز کار آنها در روستا است انتشار آگهی ثبت شرکت و تغییرات آن در روزنامه رسمی مورد لزوم نیست.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۲۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود در مادۀ ۲۴ بعد از کلمات آگهی در روزنامه رسمی کشور کلمات «و یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار محل شرکت» اضافه شود:

با تقدیم احترام- امان‌الله ریگی

نایب‌رئیس- مادۀ ۲۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۵- مجامع عمومی با تصمیم اکثریت اعضای هیئت مدیره و یا بر اساس درخواست مقامات و اشخاص زیر بوسیله هیأت مدیره دعوت به تشکیل می‌شود:

۱- اکثریت بازرسان.

۲- یک پنجم اعضای شرکت.

۳- سازمان مرکزی تعاون کشور.

تبصره- در صورت استنکاف هیأت مدیره از دعوت تشکیل مجمع عمومی بدرخواست اکثریت بازرسان و یا یک پنجم اعضای شرکت و یا سازمان انجام امر بعهده بازرسان خواهد بود و در صورت استنکاف بازرسان از تشکیل مجمع عمومی وی ا عدم دسترسی به هیأت مدیره یا بازرسان سازمان می‌تواند مستقیماً مجمع عمومی را برای موضوع یا موضوعاتی که مورد نظر است دعوت نماید.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۲۵ نظری نیست؟ (اظهای نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورایملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که بند ۳ مادۀ ۲۵ بشرح زیر اصلاح شود.

۳- سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران یا سازمان مرکزی تعاون کشور بر حسب نوع تعاونی.

مهندس سهم‌الدینی

نایب‌رئیس- مادۀ ۲۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۶- دعوت مجامع عمومی با قید دستور و محل تشکیل آن باید لااقل پانزده روز قبل از تشکیل جلسه بوسیله انتشار آگهی در جراید محلی و یا الصاق آگهی در مراکز و معابر ح وزه عمل و محل کار شرکت و یا دعوت‌نامۀ کتبی انجام گیرد.

تبصره- تجدید دعوت تشکیل مجمع عمومی نباید بیش از ۱۰ روز از تاریخ مقرر برای جلسه‌ای که تشکیل نشده است بطول انجامد.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۲۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۲۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۷- جلسه مجمع عمومی را رئیس هیأت مدیره و در غیاب او یکی از اعضای هیأت مدیره افتتاح می‌کند، در جلسه مجمع ابتدا برای انتخاب یک رئیس، یک منشی و سه نفر ناظر در اخذ رأی از میان اعضاء اقدام خواهد شد.

تبصره- مجمع عمومی که موافق این قانون بوسیله بازرسان یا سازمان دعوت می‌شود بوسیله مسن‌ترین عضو حاضر در جلسه افتتاح خواهد شد.

نایب‌رئیس- نسبت بمادۀ ۲۷ نظری نیست؟ (اظهار ینشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای

پیشنهاد می‌شود در مادۀ ۲۷ سطر دوم بعد از عبارت هیأت مدیره افتتاح می‌کند جمله و در صورت غیبت رئیس و اعضاء هیئت مدیره بوسیله مسن‌ترین عضو حاضر در جلسه افتتاح خواهد شد

قاضی‌زاده

نایب‌رئیس- مادۀ ۲۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۸- صورت جلسات مجامع عمومی و تصمیمات متخذه در آن توسط منشی مجمع تنظیم و در دفتر مخصوصی ثبت و به امضای رئیس و منشی مجمع و نظار و هر تعداد از اعضاء که تا پایان جلسه باقی مانده باشند خواهد رسید و رونوشت آن بوسیله رئیس مجمع به هیأت مدیره ابلاغ می‌گردد.

تبصره- صورت جلسات مجامع عمومی بعنوان اسناد شرکت باید همواره در شرکت محفوظ بماند.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۲۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۲۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۲۹- هر یک از اعضاء می‌تواند منتهی ظرف پنج روز قبل از تشکیل مجمع عمومی موضوع دیگری را غیر از موضوعاتی که در دعوتنامه تشکیل مجمع قید شده است برای طرح در همان مجمع توسط مقامی که مجمع عمومی را دعوت کرده است پیشنهاد کند. مقام دعوت کننده مجمع مکلف است پیشنهاد مربوط را در مجمع طرح کند که در صورت تصویب مجمع در دستور قرار گیرد در غیر اینصورت پیشنهاد طرح هر موضوع جدید در جلسات مجمع از طرف هر یک از اعضاء موکول است به موافقت رئیس مجمع و تصویب اکثریت اعضاء حاضر در جلسه و در هر دو مورد اتخاذ تصمیم درباره موضوع یا موضوعاتی که علاوه بر دستور جلسه آگهی شده به مجمع پیشنهاد می‌شود به جلسه بعدی که حداکثر ۲۵ روز بعد تشکیل می‌گردد موکول خواهد شد.

نایب‌رئیس- نسبت به مادۀ ۲۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۳۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳۰- مجمع عمومی شرکت تعاونی به سه صورت زیر تشکیل می‌شود:

۱- مجمع عمومی مؤسس موضوع غصل سوم این قانون

۲- مجمع عمومی عادی.

۳- مجمع عمومی فوق‌العاده.

نایب‌رئیس- نسبت به مادۀ ۳۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۳۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳۱- مجمع عمومی عادی حداقل سالی یک بار ظرف مدت سه ماه از پایان سال مالی شرکت تشکیل می‌شود و در موارد مقتضی می‌توان در هر موقع از سال مجمع عمومی عادی را بطور فوق‌العاده تشکیل داد.

نایب‌رئیس- نسبت به مادۀ ۳۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که مادۀ ۳۱ لایحه شرکتهای تعاونی بشرح زیر اصلاح شود.

مادۀ ۳۱- مجمع عمومی عادی حداقل سالی یک بار ظرف مدت ۶ ماه از پایان سال مالی شرکت الی الخ...

مهندس سهم‌الدینی

نایب‌رئیس- مادۀ ۳۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳۲- وظائف مجمع عمومی عادی بشرح زیر است:

۱- انتخاب و یا عزل هیأت مدیره و بازرسان شرکت.

۲- رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت پس از استماع گزارش هیأت مدیره و بازرسان.

۳- اخذ تصمیم درباره گزارشها و پیشنهادهای حسابرسان بر اساس نتایج حسابرسی شرکت.

۴- تعیین خط مشی و برنامه‌های شرکت و تصویب بودجه و تعیین ضوابط و معیارهای لازم برای حقوق و دستمزد و میزان تضمین ابواب جمع مدیر عامل و کارکنان شرکت (بنا به پیشنهاد هیأت مدیره)،

۵- اخذ تصمیم نسبت به ذخائر و پرداخت پاداش سهام و مازاد درآمد و تقسیم آن موافق اساسنامه.

۶- اتخاذ تصمیم درابره پیشنهادهای هیأت مدیره در مورد اعتبارات درخواستی و یا سرمایه‌گذاری‌های شرکت.

۷- تصویب آئین‌نامه‌های معاملات و سایر آئین‌نامه‌های داخلی شرکت.

۸- رسیدگی به شکایات کسانی که درخواست عضویت آنها در شرکت از طرف هیأت مدیره رد شده و اتخاذ تصمیم نهائی در این مورد.

۹- اخذ تصمیم نهائی درباره ادامه عضویت یا اخراج عضوی که هیأت مدیره به عللی او را از عضویت شرکت خارج کرده است، بر اساس شکایت عضو اخراج شده یا اعتراض بازرسان.

تبصره- عضو اخراج شده حق دارد اعتراض خود را بوسیله بازرسان و یا در غیاب بازرسان از طریق سازمان در نخستین مجمع عمومی عادی مطرح کند و در اینصورت می‌تواند بدون حق رأی در مجمع شرکت نماید.

۱۰- تصویب تغییرات سرمایه در دوره مالی قبل و تعیین مبلغی که بابت بازپرداخت سهام اعضای سابق در دوره مالی آتی باید پرداخت شود.

۱۱- اتخاذ تصمیم درباره عضویت شرکت در شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی و میزان سهام یا حق عضویت سالانه پرداختی به اتحادیه موافق موازین این قانون.

۱۲- رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره سایر اموری که به مجمع پیشنهاد می‌شود و منطبق با اساسنامه شرکت باشد.

نایب‌رئیس- نسبت به مادۀ ۳۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود بند ۸ از ذیل مادۀ ۳۲ حذف شود

با تقدیم احترام- امان‌الله ریگی

نایب‌رئیس- مادۀ ۳۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳۳- مجمع عمومی عادی با حضور حداقل نصف بعلاوه یک اعضاء یا وکلای آنها رسمیت پیدا می‌کند و

در صورت بدست نیامدن حد نصاب مذکور باید ظرف ۱۰ روز بعد از روز تشکیل جلسه اولی مجمع حداکثر برای ۱۵ روز بعد با همان دستور جلسه قبلی تجدید دعوت شود، جلسه دوم با عده حاضر نباید کمتر از ۷ نفر باشد رسمیت خواهد یافت. در صورت عدم تشکیل جلسۀ دوم هر ذیحقی می‌تواند برای رسیدگی به موضوع و یا انحلال شرکت به سازمان مراجعه نماید:

نایب‌رئیس- نسبت بمادۀ ۳۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۳۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳۴- تصمیمات مجمع عمومی عادی به اکثریت نصف بعلاوه یک اعضای حاضر در مجمع اتخاذ می‌شود. در صورت تساوی آراء اکثریت با طرفی است که رئیس مجمع در آنطرف باشد.

تبصره- در صورتی که در جلسه مجمع عمومی مذاکرات به اخذ تصمیم منجر نشود جلسه بعنوان تنفس تعطیل و جلسه بعدی که منحصراً برای تعقیب مذاکرات و اتخاذ تصمیم درباره دستور جلسه قبلی تشکیل می‌شود نباید از جلسه اول بیش از ۴۸ ساعت به طول انجامد.

نایب‌رئیس- نسبت به مادۀ ۳۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۳۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳۵- مجمع عمومی فوق‌العاده برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به موارد زیر تشکیل می‌شود:

۱- تغییر مواد اساسنامه.

۲- انحلال شرکت.

۳- ادغام با شرکت دیگر.

نایب‌رئیس- نسبت به مادۀ ۳۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۳۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳۶- مجمع عمومی فوق‌العاده با حضور لااقل سه چهارم اعضای شرکت و یا وکلای آنان رسمیت پیدا می‌کند در صورت عدم حصول این حد نصاب با رعایت مادۀ ۳۳ آگهی دعوت مجمع با ذکر دستور و تاریخ تشکیل جلسه و نتیجه جلسه قبل منتشر می‌شود.

این جلسه با حضور لااقل نصف بعلاوه یک اعضاء یا وکلای آنان رسمیت پیدا می‌کند و در صورت عدم حصول حد نصاب مجمع را برای بار سوم دعوت می‌کند. جلسه سوم مجمع با حضور اعضای حاضر که نباید از ۷ نفر کمتر باشد رسمیت پیدا می‌کند. در صورت عدم تشکیل جلسه سوم هر ذیحقی می‌تواند برای رسیدگی به موضوع و انحلال شرکت به سازمان مراجعه نماید.

تبصره- تصمیمات مجمع عمومی فوق‌العاده با اکثریت سه چهارم اعضای حاضر در جلسه مجمع اتخاذ می‌گردد.

نایب‌رئیس- نسبت به مادۀ ۳۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که سطر پنجم و ششم و هفتم مادۀ ۳۶ بشرح زیر اصلاح شود «و در صورت عدم حصول حد نصاب مجمع را برای بار سوم به همان طریقی که برای مرتبه دوم دعوت شده بود دعوت می‌کند و در صورت عدم تشکیل جلسه سوم الی الآخر....

مهندس سهم‌الدینی

نایب‌رئیس- مادۀ ۳۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳۷- ملاک تشخیص تعداد اعضای حاضر در جلسات مجامع عمومی ورقه حضور غیابی است که حاضران در بدو ورود اصالتاً و یا با وکالت موضوع مادۀ ۸ این قانون آنرا امضاء می‌کنند.

نایب‌رئیس- نسبت به مادۀ ۳۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۳۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۳۸- اداره امور شرکت طبق اساسنامه بر عهده هیأت مدیره‌ای مرکب از حداقل سه نفر بعنوان عضو اصلی و حداقل یک نفر بعنوان عضو علی‌البدل خواهد بود که در مجمع عمومی عادی از میان اعضای شرکت با رأی مخفی و برای حداکثر مدت سه سال انتخاب می‌شوند. در اساسنامه می‌توان ترتیب تجدید انتخابات برای قسمتی از اعضای هیأت مدیره را بنحوی پیش‌بینی نمود که در هر سال بجای قدیم‌ترین آنها اعضای جدید انتخاب شوند. تجدید انتخاب هر یک از اعضای هیأت مدیره بلامانع است.

تبصرۀ ۱- در صورت فوت- استعفا- ترک عضویت و

یا ممنوعیت قانونی هر یک از اعضای اصلی، یکی از اعضای علی‌البدل برای بقیه مدت مقرر به جانشینی وی در جلسات هیأت مدیره دعوت می‌شود.

تبصرۀ ۲- در صورت استعفای دسته‌جمعی هیأت مدیره مجمع عمومی به تقاضای هر یک از اعضای مستعفی و یا اعضای علی‌البدل و یا بازرسان یا سازمان برای انتخاب هیأت مدیره مجدد دعوت می‌شود.

تبصرۀ ۳- در صورتی که به علل فوت- استعفا و یا ممنوعیت قانونی هیأت مدیره از اکثریت مقرر در اساسنامه برای اداره امور شرکت خارج گردد مجمع عمومی دعوت خواهد شد تا نسبت به تکمیل هیأت مدیره اقدام کند.

تبصرۀ ۴- در فاصله مدت لازم برای انتخاب و تکمیل اعضای هیأت مدیره برای اداره امور جاری شرکت با نظر سازمان از میان اعضای شرکت تعداد لازم بدین منظور انتخاب خواهد شد.

مسئولیت اعضای هیأت مدیره که بدین نحو موقتاً انتخاب می‌شوند عیناً همان مسئولیتهائی است که برای هیأت مدیره در این فصل پیش‌بینی شده است.

نایب‌رئیس- در مادۀ ۳۸ نظری نیست؟ آقای پرفسور مخبر فرهمند بفرمائید.

پرفسور مخبر فرهمند- بنده می‌خواستم استدعا کنم که در این فصل پنجم اگر ممکن باشد یک شرایطی برای انتخاب شوندگان قرار داده بشود بصورت یک ماده یا یک تبصره که ایجاد اشکال بعداً نکند چون در موارد بعدی اشخاصی هستند طبق مواد قانونی که بعداً برایشان پیش می‌آید در این سمت ممکن است منظور بشوند اگر لازم است تذکری داده شود که اینها مشمول نبوده‌اند و طوری شود که انتخاب شوندگان روی ضابطه معین و صحیحی انتخاب بشوند.

نایب‌رئیس- پیشنهادی اگر دارید لطف بفرمائید در کمیسیون مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.

نظر دیگری در مادۀ ۳۸ نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که در تبصره ۲ مادۀ ۳۸ لایحه شرکتهای تعاونی کلمه سازمان حذف شود.

مهندس سهم‌الدینی

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نمایدک ه تبصره ۴ مادۀ ۳۸ لایحه شرکتهای تعاونی حذف شود.

مهندس سهم‌الدینی

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً استدعا دارد در فصل پنجم شرایط انتخاب شوندگان بطور واضح معین شود.

با تقدیم احترام- مخبر فرهمند

نایب‌رئیس- مادۀ ۳۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد۹

مادۀ ۳۹- هیأت مدیره از بین خود یک رئیس و یک نایب‌رئیس و یک منشی انتخاب خواهد کرد.

تبصره- تصمیمات هیأت مدیره در هر مورد طی صورت مجلسی تنظیم و در دفتری که از طرف سازمان شماره‌گذاری و مهر می‌شود با آراء موافق و مخالف ثبت می‌شود و به امضای اعضای هیأت مدیره می‌رسد.

نایب‌رئیس- نسبت به مادۀ ۳۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که تبصره مادۀ ۳۹ بوسیله لایحه شرکتهای تعاونی بشرح زیر اصلاح شود.

تبصره- تصمیمات هیئت مدیره در هر مورد در دفتری بنام دفتر صورت جلسات هیئت مدیره ثبت و به امضای اعضاء هیئت مدیره حاضر در هر جلسه می‌رسد.

مهندس سهم‌الدینی

نایب‌رئیس- مادۀ ۴۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

مادۀ ۴۰- تصمیمات هیأت مدیره در جلساتی که از اکثریت اعضای هیأت مدیره به دعوت رئیس یا نایب رئیس و در غیاب آنها به تقاضای مدیر عامل تشکیل می‌گردد اتخاذ می‌شود برای اتخاذ تصمیم رأی اکثریت اعضای حاضر در جلسه ضروری است.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۴۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۴۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۴۱- خدمات هیأت مدیره در شرکت افتخاری

و بلاعوض است لکن مخارج انجام مأموریتهائی که از طرف شرکت به آنها ارجاع می‌شود قابل پرداخت است.

تبصره- در موارد استثنائی که بعضی از اعضای هیأت مدیره مأمور خدمات و فعالیتهای اضافی علاوه بر وظائف قانونی خود در هیأت مدیره شوند می‌توان با تصویب مجمع عمومی مبالغی بعنوان جبران خدمات و زحمات آنها پرداخت کرد.

نایب‌رئیس- نسبت به مادۀ ۴۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۴۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۴۲- نخستین هیأت مدیره شرکت موظف است ظرف یک ماه از تاریخ جلسه مجمع عمومی مؤسس برای ثبت شرکت در مراجع ذیصلاحیت اقدام قانونی بعمل آورد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۴۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۴۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۴۳- اختیارات هیأت مدیره بشرح زیر است:

۱- استخدام- تعلیق- اخراج کارکنان شرکت بر اساس مقرراتی که از طرف مجمع عمومی تصویب می‌شود و اخذ تضمین از مدیر عامل و سایر کارکنان شرکت بر اساس مصوبات مجمع عمومی و یا اساسنامه شرکت.

۲- قبول درخواست عضویت و اخذ تصمیم نسبت به انتقال سهام اعضاء به یکدیگر و اخراج عضو طبق مقررات این قانون.

تبصره- هیأت مدیره حق اخراج عضوی را که بهر عنوان از جانب مجمع عمومی وظیفه یا مأموریتی بوی محول شده است (مانند اعضاء هیأت مدیره و یا بازرسان) ندارد و اتخاذ تصمیم در این گونه موارد با مجمع عمومی عادی شرکت است.

۳- نظارت بر مخارج جاری و رسیدگی به حساب‌های شرکت و تسلیم بموقع گزارش و ترازنامه سالانه شرکت به بازرسان و مجمع عمومی.

۴- تعیین نماینده برای حضور در جلسات مجامع عمومی شرکتها و اتحادیه‌هائی که شرکت در آن عضویت دارد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۴۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسید مادۀ ۴۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۴۴- هیأت مدیره می‌تواند برای انجام امور شرکت از میان اعضای شرکت فرد واجد صلاحیتی را (غیر از اعضای هیأت مدیره و بازرسان) و یا از خارج بصورت موظف انتخاب و بعنوان مدیر عامل منصوب کند که زیر نظر مستقیم آن هیأت موافق اساسنامه شرکت و در حدود مصوبات مجمع عمومی انجام وظیفه نماید. هیأت مدیره مجاز است اختیار لازم را برای اداره امور شرکت در حدود اساسنامه و طبق آئین‌نامه‌ای که به تصویب مجمع عمومی می‌رسد به مدیر عامل تفویض نماید.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۴۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۴۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۴۵- هیأت مدیره نماینده قانونی شرکت است و می‌تواند مستقیماً و یا با وکالت با حق توکیل این نمایندگی را در دادگاهها و مراجع قانونی و سایر سازمانها اعمال کند. مسئولیت هیأت مدیره در مقابل اعضای شرکت مسئولیت وکیل است در مقابل موکل.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۴۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۴۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۴۶- کلیه قراردادها و اسناد تعهدآور شرکت پس از تصویب هیأت مدیره با دو امضای مجاز شرکت رسمیت خواهد داشت.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۴۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۴۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۴۷- هیأت مدیره وظائف خود را بصورت جمعی انجام می‌دهد و هیچ یک از اعضای هیأت مدیره حق ندارد از اختیارات هیأت منفرداً استفاده کند مگر در موارد خاص با داشتن وکالت یا نمایندگی از طرف هیأت مدیره.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۴۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۴۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۴۸- اعضای هیأت مدیره متضامناً مسئول جبران هرگونه زیانی هستند که در نتیجه تقصیر آنان و یا عدم رعایت این قانون و سایر مقررات به شرکت وارد شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۴۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۴۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۴۹- پس از انقضای مدت مأموریت هیأت مدیره در صورتی که انتخاب هیأت مدیره جدید انجام نشده باشد هیأت مدیره سابق تا انتخاب و قبولی هیأت مدیره جدید کماکان به وظائف خود در شرکت ادامه خواهد داد.

تبصرۀ ۱- ترتیب انتقال مسئولیت از هیأت مدیره سابق به هیأت مدیره لاحق طبق اساسنامه خواهد بود.

تبصرۀ ۲- استعفای یک یا چند نفر از اعضای هیأت مدیره تا انتقال مسئولیت به عضو و یا به اعضای جدید رفع مسئولیت از آنها نخواهد کرد.

نایب رئیس- در مادۀ ۴۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، مادۀ ۵۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۵۰- هیچ یک از اعضای هیأت مدیره یا بازرسان و یا مدیر عامل یک شرکت تعاونی نمی‌تواند برای عضویت هیئت مدیره یا مدیر عامل و یا بازرس شرکت تعاونی دیگری از همان نوع انتخاب شود.

نایب رئیس- در مادۀ ۵۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که در مادۀ ۵۰ لایحه شرکتهای تعاونی کلمه مدیر عامل حذف شود.

مهندس سهم‌الدینی

نایب رئیس- مادۀ ۵۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۵۱- اشتغال اتباع بیگانه به سمت عضو هیئت مدیره یا مدیر عامل یا بازرس شرکت تعاونی منوط است به کسب مجوز از سازمان مرکزی تعاون و رعایت مقررات جاری کشور.

نایب رئیس- در مادۀ ۵۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۵۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۵۲- هیأت مدیره تا اعلام ثبت شرکت مجاز به انجام هیچگونه معاملاتی بنام شرکت نخواهد بود مگر در حدود انجام مقدمات تشکیل شرکت.

نایب رئیس- در مادۀ ۵۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۵۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۵۳- فرد محجور یا ورشکسته به تقصیر و کسی که به علت ارتکاب به جنایت یا یکی از جنحه‌های مؤثر محکومیت دارد نمی‌تواند سمت عضویت در هیأت مدیره و هیأت بازرسی و مدیر عامل شرکت را داشته باشد.

نایب رئیس- در مادۀ ۵۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

اینجانب پیشنهاد می‌نماید مادۀ ۵۳ لایحه قانونی شرکتها و سازمانهای تعاونی بشرح زیر اصلاح شود.

مادۀ ۵۳- فرد محجور یا ورشکسته به تقصیر و کسیکه بعلت ارتکاب به جنایت یا یکی از جنحه‌های مؤثر سابقه محکومیت دارد نمی‌تواند سمت عضویت در هیئت مدیره و هیئت بازرسی و مدیر عامل شرکت را داشته باشد.

محسن خواجه نوری

نایب رئیس- مادۀ ۵۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۵۴- مجمع عمومی شرکت تعاونی حداقل ۳ نفر بازرس از میان اعضای شرکت برای مدت یک سال مالی انتخاب می‌کند تجدید انتخاب بازرسان قبلی بلامانع است. بازرسان از میان خود یک نفر را بعنوان رئیس انتخاب می‌کنند

صورتجلسات بازرسان در دفتر مخصوصی که از طرف نماینده سازمان شماره‌گذاری و مهر شده است ثبت و ذیل هر صورت جلسه را بازرسان حاضر در جلسه با ذکر آراء موافق و مخالف امضاء می‌کنند.

تبصرۀ ۱- مجمع عمومی می‌تواند علاوه بر بازرسان مذکور در این مادۀ یک یا دو بازرس بعنوان علی‌البدل انتخاب کند.

تبصرۀ ۲- جمع بین وظائف هیأت مدیره و بازرسان شرکت ممنوع است.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۵۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۵۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۵۵- تصمیمات قانونی بازرسان بصورت جمعی بوده و رأی اکثریت مناط اعتبار خواهد بود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۵۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۵۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۵۶- وظایف بازرسان بشرح زیر است:

۱- نظارت بر امور شرکت برای اجرای مقررات اساسنامه و آئین‌نامه‌های مصوب و برای این منظور بازرسان می‌توانند هر موقع که مقتضی بدانند به نحوی که بعملیات جاری شرکت لطمه وارد نشود رأساً و یا توسط نمایندگانی که از خارج تعیین می‌کنند کلیه حسابها و دفاتر و اسناد و مدارک مالی و دارائی نقدی و برگهای بهادار و موجودی کالا و غیره را رسیدگی کنند.

۲- در صورت مشاهده خلاف و بی‌تربیبی در امور شرکت مراتب را کتباً به هیأت مدیره اعلام نمایند و رفع نقیصه و یا تغییر رویه را بخواهند.

۳- رسیدگی به حسابهای شرکت لااقل سالی دو بار و مخصوصاً رسیدگی بصورت حسابها و ترازنامۀ سالانه و اعلام نظر خود تا ۲۰ روز قبل از جلسه مجمع عمومی سالانه.

۴- رسیدگی قبلی به بودجۀ پیشنهادی هیئت مدیره به مجمع عمومی و اعلام نظر در این مورد.

۵- دعوت مجمع عمومی بر اساس مادۀ ۲۵ و مادۀ ۶۰ این قانون در صورت لزوم.

۶- نظارت در اجرای تذکرات و پیشنهادهای سازمان و حسابرسانی که از شرکت حسابرسی کرده‌اند و تقدیم گزارش لازم در این باره به مجمع عمومی.

بازرسان حق دخالت مستقیم در امور شرکت ندارند لکن می‌توانند بدون حق رأی در جلسات هیأت مدیره شرکت کنند و نظرات خود را نسبت به مسائل جاری شرکت اظهار دارند. این نظرات باید در صورت جلسه هیأت مدیره با امضاء آنها درج شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۵۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۵۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۵۷- با خاتمه مدت مأموریت بازرسان تا زمانی که بازرسان جدید انتخاب نشده‌اند بازرسان قبلی کماکان به وظایف خود ادامه خواهند داد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۵۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۵۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۵۸- بازرسان برای انجام وظیفه خود حق دریافت هیچگونه وجهی اعم از حقوق- دستمزد و یا پاداش ندارند، لکن پرداخت مبالغی بابت جبران هزینه‌های مصرف شده برای انجام وظایف آنها در حدود بودجه مصوب مجمع عمومی مجاز است.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۵۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۵۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۵۹- نماینده سازمان می‌تواند در جلسات بازرسان شرکت کند و آنها را در انجام وظایف خود راهنمائی نماید لکن در تصمیمات بازرسان حق رأی ندارد. نظرات نماینده سازمان باید با امضاء وی در صورت جلسه مربوط درج شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۵۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۶۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۶۰- در صورتی که اکثریت بازرسان ضمن انجام وظایف خود تشخیص دهند که هیأت مدیره در وظایف خود مرتکب تخلفاتی شده است و عملیات آنها مخالف مصالح و منافع شرکت است باید مجمع عمومی را برای رسیدگی به موضوعات مورد نظر و اتخاذ تصمیم درباره ادامه کار و یا تغییر هیأت مدیره دعوت نمایند.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۶۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۶۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۶۱- در قراردادهای شرکت که یک طرف آن عضو هیأت مدیره باشد بازرسان به نمایندگی از طرف شرکت قرارداد را امضاء خواهند کرد.

انعقاد این نوع قراردادها مشروط بر این است که در آئین‌نامه معاملات شرکت مجوز و شرائط مربوط پیش‌بینی شده باشد.

نایب رئیس- نسبت بمادۀ ۶۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۶۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۶۲- اتحادیه تعاونی از عضویت و مشارکت شرکتهای تعاونی یا اتحادیه‌های تعاونی با شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی تشکیل می‌گردد، اتحادیه تعاونی در حکمت شرکت تعاونی است و با رعایت اصول و مقرراتی که در این قانون اشاره شده است تأسیس می‌گردد.

نایب رئیس- نسبت بمادۀ ۶۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۶۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۶۳- اتحادیه تعاونی به منظور زیر تشکیل می‌شود:

۱- اتحادیه تعاونی برای پیشرفت اداره امور و حفظ و حمایت تعاونیهای عضو و ایجاد هم‌آهنگی و توسعه تعلیمات و حسابرسی آنها.

تبصرۀ ۱- ین نوع اتحادیه‌ها به دو شکل منطقه‌ای و ملی (کشوری) تشکیل می‌شود.

اتحادیه منطقه‌ای برای هر یک از رشته‌های تعاونی مذکور در فصل دوم این قانون با نام اتحادیه تعاونی هم‌آهنگی و نظارت تعاونیهای رشته مربوط در منطقه و اتحادیه ملی (کشوری) تعاونیهای رشته مورد نظر.

تبصرۀ ۲- اتحادیه‌های تعاونی هم‌آهنگی و نظارت منطقه‌ای و یا اتحادیه‌های ملی (کشوری) مذکور در این بند مجاز به انجام فعالیتهای تجاری و اعتباری برای تعاونیها و اتحادیه‌های عضو نیستند مگر در حدود انجام وظائف مندرج در این قانون.

تبصرۀ ۳- غیر از مبلغی که موافق این قانون برای عضویت در اتحادیه‌های تعاونی نظارت و هم‌آهنگی و یا اتحادیه ملی (کشوری) بعنوان سرمایه باید پرداخت شود خدمات اتحادیه برای شرکتها و اتحادیه‌های عضو در قبال حق عضویت سالانه‌ای انجام می‌گیرد که میزان آن برای هر شرکت یا اتحادیه عضو به تناسب تعداد اعضای شرکت و یا درصدی از درآمد سالانه آن در اساسنامه اتحادیه تعیین می‌شود.

۲- اتحادیه تعاونی برای انجام امور اقتصادی و توسعه معاملات و عملیات تعاونیها و یا اتحادیه‌های عضو.

در این نوع اتحادیه‌های تعاونی باید جمله‌ای که معرف نوع کار و عملیات اتحادیه باشد بنام آن اضافه شود و حداقل تعداد عضو مذکور در تبصرۀ مادۀ ۲ این قانون رعایت نمی‌گردد.

۳- اتحادیه تعاونی برای خدمات اعتباری و بانکی شرکتها و اتحادیه‌های عضو که بصورت منطقه‌ای و یا ملی (کشوری) برای رشته‌های مذکور در این قانون تشکیل می‌شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۶۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که تبصره ۲ مادۀ ۶۳ لایحه شرکتهای تعاونی حذف گردد.

سهم‌الدینی

نایب رئیس- مادۀ ۶۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۶۴- وظائف اتحادیه‌های نظارت و هم‌آهنگی بشرح زیر است:

۱- کمک به پیشرفت امور شرکتها و اتحادیه‌های عضو از طریق:

الف- فراهم کردن وسائل توسعه تعلیمات و ترویج تعاونی و آموزش حرفه‌ای و جمع‌آوری اطلاعات مورد لزوم در این زمینه و انجام تبلیغات و انتشارات لازم

ب- راهنمائی و کمک بشرکتها و اتحادیه‌های عضو در امور اداری و سازمانی و مدیریت- امور فنی- خدمات مختلف از قبیل چاپ و تهیه دفاتر و اوراق و فرمهای چاپی مشترک.

۲- نظارت بر فعالیت شرکتها و اتحادیه‌های عضو بمنظور اطمینان از اجرای مقررات قانون و مواد اساسنامه و مصوبات مجامع عمومی.

۳- ایجاد هم‌آهنگی و همکاری بین شرکتها و اتحادیه‌های عضو.

۴- داوری و رفع اختلاف بین واحدهای تعاونی عضو در صورتی که در اساسنامه آنها پیش‌بینی لازم شده باشد.

۵- حسابرسی شرکتها و اتحادیه‌های عضو در صورتی که سازمان صلاحیت اتحادیه را برای این کار تشخیص دهد.

۶- شرکت نماینده اتحادیه در شوراها و کمیسیونهای مقرر در این قانون.

۷- دفاع از منافع شرکتها و اتحادیه‌های عضو در روابط آنها با سازمانها و مؤسسات دولتی و عمومی و سایر رشته‌های تعاونی مصرح در این قانون.

۸- ایجاد و بسط همکاری با سایر تعاونیهای کشور.

۹- ایجاد روابط با مؤسسات جهانی تعاون و اتحادیه‌های تعاونی سایر کشورها.

تبصره- تا زمانی که اتحادیه‌های نظارت و هماهنگی مناطق و یا اتحادیه‌های ملی (کشوری) تشکیل نشده است سازمان وظائف این اتحادیه‌ها را انجام خواهد داد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۶۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۶۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خواهد شد)

مادۀ ۶۵- پس از تشکیل اتحادیه‌های نظارت و هماهنگی در هر منطقه شرط استفاده از عنوان و مزایا و معافیتهای تعاونی شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی در رشته‌ای که اتحادیه نظارت و هماهنگی آن تشکیل شده است قبول عضویت اتحادیه خواهد بود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۶۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۶۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۶۶- اعمال حق رأی شرکتهای عضو در مجامع عمومی اتحادیه‌های مصرح در این قانون بشرح زیر است:

۱- در اتحادیه تعاونی نظارت و هم‌آهنگی هر شرکت یا اتحادیه عضو یک رأی.

۲- در اتحادیه تعاونی بمنظور امور اقتصادی و یا اعتباری هر شرکت به تعداد اعضاء و یا ترکیبی از تعداد اعضاء و حجم معاملات خود با اتحادیه بوسیله نمایندگان منتخب شرکت یا اتحادیه.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۶۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۶۷ قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۶۷- سازمان با اعطای کمکهای اداری و فنی و مالی تا زمانیکه اتحادیه‌های تعاونی نظارت و همآهنگی مناطق مختلف قدرت مالی و وسائل و تجهیزات و آمادگی کافی ندارند موجبات تسهیل عملیات و فعالیتهای آنها را فراهم خواهد کرد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۶۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۶۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۶۸- شرکتهای تعاونی کشاورزی با مشارکت کشاورزان- باغداران- دامداران- دامپروران- پرورش دهندگان کرم ابریشم- زنبور عسل- ماهی و افراد شاغل در صنایع محلی روستائی و یا کارگران کشاورزی برای اتمام یا قسمتی از مقاصد مندرج در این مادۀ بشرح زیر تشکیل می‌شود:

۱- قبول پس‌انداز و سپرده‌های اعضاء و تأمین وامها به اعتبارات مورد نیاز آنها با شرائط مناسب.

۲- خرید و تهیه مواد و وسائل مورد احتیاج مصرفی، شخصی و خانوادگی یا حرفه‌ای اعضاء و همچنین تهیه وسائل و علوفه دامها و خوراک طیور و وسائل دیگری از این قبیل.

۳- انجام تمام یا قسمتی از عملیات جمع‌آوری- نگاهداری- تبدیل- طبقه‌بندی و بسته‌بندی- حمل و نقل و یا فروش محصول اعضاء.

۴- انجام خدمات بمنظور بهبود امور حرفه‌ای و یا زندگی اعضاء مانند تهیه ماشین‌آلات کشاورزی و استفاده مشترک از آنها- تهیه وسائل حمل و نقل برای استفاده اعضاء و تهیه مسکن- تأمین و توزیع آب مشروب و آب برای مصارف زراعی اعضاء با رعایت قانون ملی شدن منابع آب- پیش‌بینی وسائل بهداشتی و بهداری و آموزشی به منظور استفاده جمعی و مشترک توزیع نیروی برق- ایجاد شبکه تلفن- تلقیح مصنوعی دامها و مبارزه با امراض و آفات نباتی و حیوانی و نظائر آنها.

۵- بهره‌برداری جمعی و مشترک از اراضی ملکی و یا استیجاری.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۶۸ نظری نیست؟ آقای عباس میرزائی بفرمائید.

عباس میرزائی- بنده می‌خواستم عرض کنم با اجازه مقام ریاست این فصل هشتم که شرکتهای تعاونی کشاورزی و روستائی نوشته شده اولاً کلمه کارگران را چرا از آن حذف کرده‌اند آقای مخبر توضیح بدهند ضمناً مسائلی که در خود مادۀ ۶۸ به آن تذکر داده شده موضوع صنایع محلی روستائی و یا کارگران کشاورزی را که ذکر می‌کند کلمه صنایع مطلق به کشاورزان اطلاق نمی‌شود صنایع مربوط به کارگران هم هست این را می‌خواستم آقای مخبر محترم کمیسیون توضیح بدهند.

نایب رئیس- آقای مهندس اسدی سمیع بفرمائید.

مهندس اسدی‌سمیع (مخبر کمیسیون خاص رسیدگی به لایحه شرکتها و سازمان‌های تعاونی)- این فصل هشتم منحصراً مربوط بشرکتهای تعاونی کارگری که در فصول آینده برای آنها هم یک ضوابطی در نظر گرفته شده شده ربطی ندارد.

نایب رئیس- آقای مهندس عترت بفرمائید.

مهندس عترت- در مورد فصل هشتم و شرکتهای تعاونی روستائی بطوری که می‌دانم در مملکت ما تشکیل شده است و کارشان را هم انجام داده‌اند تکلیف آن شرکتهائی که قبلاً تشکیل شده با شرکتهای دیگر که ضوابطش با اینها فرق دارد چیست؟ و چرا آن شرکتهای تعاونی که وجود دارد از لحاظ کلی در اینجا ذکر شده است این را خواهش می‌کنم توضیح بفرمائید.

نایب رئیس – آقای مهندس اسدی سمیع بفرمائید.

مهندس اسدی‌سمیع- برای پاسخ بهمکار محترم جناب آقای مهندس عترت بنده عین مادۀ ۷۲ را قرائت می‌کنم.

مادۀ ۷۲- اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی یا روستائی که تا قبل از تصویب این قانون تشکیل شده‌اند یا در آینده تشکیل می‌شوند برای نظارت همچنین پرداخت اعتبار به شرکتهای عضو خود بتدریج که با تشخیص وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی آمادگی پیدا کنند تغییرات متناسب با این قانون را در اساسنامه خود خواهند داد«.

نایب رئیس- نظر دیگری در مادۀ ۶۸ نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید در سطر سوم مادۀ ۶۸ جمله (مندرج در این ماده) حذف شود.

مهندس سهم‌الدینی

نایب رئیس- مادۀ ۶۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۶۹- شرکتهای تعاونی روستائی با مشارکت اعضائی که اکثریت آن زارعینی باشند که به موجب قوانین و مقررات اصلاحات ارضی صاحب زمین شده یا بشوند و یا روستائیانی که خود دارای زمین زراعتی یا باغ بوده و شخصاً به کشاورزی اشتغال داشته باشند برای مقاصد مندرج در بندهای مادۀ ۶۸ تشکیل می‌شوند.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۶۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۷۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۷۰- در شرکتهای تعاونی کشاورزی و یا روستائی که از جمله مقاصد آنها رفع حوائج اعتباری اعضاء است موضوع قبول پس‌انداز اعضاء یا غیر اعضاء باید در اساسنامه شرکت قید شود.

تبصره- آئین‌نامه حسابهای پس‌انداز در شرکتهای تعاونی کشاورزی و روستائی و اتحادیه‌های تعاونی اعتباری کشاورزی و روستائی بوسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و سازمان مرکزی تعاون کشور تهیه و پس از تصویب شورای پول و اعتبار به مورد اجراء گذاشته می‌شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۷۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۷۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۷۱- در شرکتهای تعاونی کشاورزی و یا روستائی که به منظور عملیات اعتباری تشکیل می‌شوند و یا در شرکتهائی که قسمتی از هدفهای آنها تأمین اعتبار برای اعضاء است و همچنین اتحادیه‌های تعاونی اعتباری مازاد درآمد حاصل از معاملات اعتباری عیناً به حساب ذخیره عمومی غیر قابل تقسیم شرکت یا اتحادیه منتقل می‌شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۷۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۷۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۷۲- اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی یا روستائی که تا قبل از تصویب این قانون تشکیل شده‌اند و یا در آینده تشکیل می‌شوند برای نظارت همچنین پرداخت اعتبار به شرکتهای عضو خود بتدریج که با تشخیص وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی آمادگی پیدا کنند تغییرات متناسب با این قانون را در اساسنامه خود خواهند داد.

نایب رئیس- در مادۀ ۷۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، مادۀ ۷۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۷۳- وظائف مربوط به کمک به تشکیل و سرپرستی و نظارت شرکتهای تعاونی کشاورزی و اتحادیه آنها مانند آنچه که در مورد شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی عمل می‌شود بر عهده سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران خواهد بود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۷۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسید، مادۀ ۷۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۷۴- اعتبارات تعاونی کشاورزی اعتباراتی است که سازمانهای اعتبار دهنده آن بصورت تعاونی متعلق به کشاورزان است و اعطای اعتبار توام با نظارت در مصارف آن خواهد بود.

سازمان مذکور در سه درجه بشرح زیر است.

۱- شرکتهای تعاونی روستائی و شرکتهای تعاونی کشاورزی مذکور در فصل هشتم این قانون که قبول سپرده نموده و به اعضای شرکت وام می‌دهند.

۲- اتحادیه‌های تعاونی اعتباری کشاورزی و روستائی که در هر منطقه با مشارکت شرکتهای تعاونی روستائی و شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی کشاروزی همان منطقه تشکیل می‌شود و یا شعب بانک تعاون کشاورزی ایران در شهرستانها.

تبصره- اساسنامه این اتحادیه‌ها بوسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تهیه و پس از تصویب شورای پول و اعتبار بموقع اجرا گذارده می‌شود و تا زمانی که اتحادیه‌های مذکور در بند ۲ این مادۀ تشکیل نشده است شعب بانک تعاون کشاورزی در هر منطقه وظایف اتحادیه تعاونی اعتباری کشاورزی و روستائی همان منطقه را طبق اساسنامه بانک تعاون کشاورزی ایران انجام خواهد داد و در هر منطقه که اتحادیه‌های مذکور تشکیل شود شعب بانک تعاون کشاورزی منطقه مزبور منحل و اتحادیه از هر نظر قائم‌مقام قانونیت شعب بانک مذکور در منطقه خواهد بود.

۳- بانک تعاون کشاورزی ایران بر اساس مقررات پیش‌بنی شده در قانون بانک مذکور.

نایب رئیس- در مادۀ ۷۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۷۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۷۵- اداره وجوه سپرده‌ها در شرکتهای تعاونی کشاورزی یا روستائی هر شهرستان یا هر منطقه تا زمانی که اتحادیه تعاونی اعتباری همان منطقه تشکیل نشده است با شعبه بانک تعاون کشاورزی مربوط خواهد بود و شبه بانک یا اتحادیه در این مورد مقررات قانون بانکی و پولی کشور و مصوبات شورای پول و اعتبار را برای مجموع سپرده‌های اشخاص در شرکتهای عضو خود به مورد اجرا خواهد گذاشت.

نایب رئیس- در مادۀ ۷۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۷۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۷۶- شرکت تعاونی صیادان شرکتی است که عضویت صیادان ماهی و سایر آبزیان برای تمام و یا قسمتی از مقاصد زیر تشکیل می‌شود:

۱- تدارک خدمات جمعی برای اعضای شرکت از قبیل ساخت و تعمیر قایق‌ها و تهیه وسائل و ادوات صید.

۲- صید ماهی و سایر آبزیان.

۳- ایجاد سردخانه و نگاهداری ماهی و فرآورده‌های دریائی و همچنین تأسیس صنایع مربوط به آن مانند تهیه کنسرو ماهی- آرد ماهی.

۴- تأسیس فروشگاه.

۵- پرداخت مساعده به صیادان.

۶- تهیه وسائل و تأمین نیازمندیهای حرفه‌ای و خانوادگی صیادان.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۷۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

محترماً پیشنهاد می‌نماید در ابتدای بند ۳ مادۀ ۷۶ فصل دهم جمله با داشتن وسائل لازم قبل از جمله ایجاد سردخانه اضافه شود.

با تقدیم احترامات- دکتر رفعت

نایب رئیس- مادۀ ۷۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۷۷- شرکتهای تعاونی مصرف کنندگان برای تهیه انواع کالاهای مصرفی بمنظور تأمین نیازمندی‌های اعضاء و خانواده‌های آنان و همچنین برای انجام تمام یا قسمتی از خدمات زیر و امثال آن تشکیل می‌شود:

۱- تهیه آب مشروب.

۲- ایجاد شبکه گاز.

۳- تهیه نیروی برق و یا ایجاد خط انتقال نیرو و شبکه توزیع.

۴- خدمات بهداشتی و درمانی.

۵- تدارک وسائل حمل و نقل.

۶- ایجاد باشگاهها و رستورانها.

۷- تأسیس انواع آموزشگاهها.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۷۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، مادۀ ۷۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۷۸- بمنظور تشویق اعضاء به پس‌انداز و توسعه منابع مالی شرکتهای تعاونی مصرف‌کنندگان، در اساسنامه این نوع شرکتها برای هر عضو گشایش دو حساب بشرح زیر در حسابهای شرکت پیش‌بینی می‌شود:

۱- حساب سپرده جاری: در این حساب منحصراً پنجاه درصد مازاد برگشتنی سالانه سهمی عضو شرکت و تمام پاداش سهام او منظور می‌شود. به مانده بستانکار این حساب حداقل دو درصد بهره در سال تعلق می‌گیرد.

۲- حساب پس‌انداز: در این حساب منحصراً پنجاه درصد مازاد برگشتنی سالانه سهمی عضو شرکت منظور می‌شود. به مانده این حساب حداقل ۴ درصد بهره در سال تعلق می‌گیرد. بازپرداخت مبالغ جمع شده در این حساب در پایان مدت معینی که در مورد هر عضو با موافقت او تعیین می‌شود و کمتر از پنج سال نخواهد بود در صورت استعفا یا خروج یا فوت ظرف یک سال امکان‌پذیر است.

تبصره- نحوه اداره این وجوه طبق آئین‌نامه‌ای خواهد بود که به پیشنهاد سازمان به تصویب شورای پول و اعتبار خواهد رسید.

نایب رئیس- نسبت بمادۀ ۷۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۷۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۷۹- در اساسنامه شرکت می‌توان پیش‌بینی کرد که معادل نصف مازاد برگشتنی حاصل از معاملات با غیر عضو را در صورت تقاضای او برای خرید سهام شرکت و داشتن شرائط عضویت برای این منظور اختصاص داد و بقیه مازادت برگشتنی به حساب ذخیره عمومی غیر قابل تقسیم منتقل می‌شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۷۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، مادۀ ۸۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۸۰- شرکتهای تعاونی مسکن برای تمام یا یکی از امور مندرج زیر تشکیل می‌شود:

۱- تهیه زمین و تقسیم آن بمنظور ساختمان خانه‌های مسکونی و فروش آن به اعضاء نقداً و یا با اقساط و همچنین ایجاد تأسیسات عمومی مورد استفاده مشترک اعضاء.

۲- ساختمان طبقات مسکونی و فروش آپارتمانها به اعضاء نقداً و یا با اقساط.

۳- خرید واحدهای مسکونی و فروش آن به اعضاء نقداً و یا با اقساط.

۴- واگذاری واحدهای مسکونی ملکی شرکت بصورت اجاره و یا اجازه انتفاع به اعضاء.

۵- انجام خدمات نقشه‌کشی- مهندسی و معماری برای اعضاء و نظارت در ساختمانهای متعلق به آنها.

۶- انجام تعمیرات ساختمانهای ملکی اعضاء و یا اقدامات مربوط به لوله‌کشی و کابل و سیم‌کشی و ایجاد دستگاههای تهویه و حرارت مرکزی.

۷- نگاهداری و اداره ساختمانها و تأسیسات و انجام خدمات عمومی مربوط.

نایب رئیس- در مادۀ ۸۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۸۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۸۱- منابع مالی و اعتباری شرکتهای تعاونی مسکن عبارتند از:

۱- سرمایه و ذخائر شرکت.

۲- پس‌انداز اعضاء.

۳- اعتبارات بخش دولتی شامل: قسمتی از اعتبارات بانک رهنی ایران در حدود برنامه‌های مصوب سالانه آن بانک و اعتباراتی که بدین منظور از طرف بانک مرکزی ایران در اختیار آن بانک گذاشته می‌شود و اعتبارات از محل برنامه‌های عمرانی از طریق بانک رهنی ایران.

۴- سایر منابع اعتباری که بوسیله اشخاص و مؤسسات در اختیار این نوع شرکتها گذاشته می‌شود.

۵- در مورد شرکتهای تعاونی مسکن کارگران که در کارخانه‌ها و کارگاهها بوسیله کارگران تشکیل می‌گردد علاوه بر منابع مالی و اعتباری مذکور در این مادۀ بانک رفاه کارگران نیز منابع مالی و اعتباری لازم را برای این شرکتها تأمین می‌نماید.

تبصره- اعتبارات مذکور در بندهای ۳ و ۵ با تسهیلات لازم در نرخ بهره و شرایط پرداخت وامها تا هشتاد درصد هزینه طرح‌های ساختمانی شرکتهای تعاونی مسکن متقاضی اعتبار اعطاء می‌شود.

نایب رئیس- در مادۀ ۸۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۸۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۸۲- در شرکت تعاونی مسکن انجام معاملات و ساختمان و تمام اقداماتی که در اساسنامه پیش‌بینی شده است برای غیر عضو ممنوع است.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۸۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۸۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۸۳- شرایط انتقال واحدهای مسکونی واگذاری به اعضاء به دیگری در اساسنامه شرکت پیش‌بینی خواهد شد.

نایب رئیس- در مادۀ ۸۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۸۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۸۴- شرکتهای تعاونی اعتباری بین افراد گروه‌های شغلی در یک حوزه مانند کارکنان یک سازمان اداری و یا کارگران و کارکنان یک کارگاه و یا ساکنان یک منطقه مسکونی برای مقاصد زیر تشکیل می‌شود:

۱- قبول پس‌انداز و سپرده‌های دیداری و مدت دار اعضای شرکت و پرداخت بهره به آن طبق تعرفه‌هائی که در اساسنامه پیش‌بینی می‌شود.

۲- پرداخت وام با دریافت بهره به اعضای شرکت موافق شرایط و مقرراتی که در اساسنامه پیش‌بینی می‌گردد.

۳- انجام سایر خدمات اعتباری بری اعضاء در حدود امکانات و مقررات مندرج در اساسنامه شرکت.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۸۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۸۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۸۵- در شرکت تعاونی اعتبار، مازاد برگشتنی عیناً به حساب ذخیره عمومی غیر قابل تقسیم شرکت منتقل می‌گردد.

نایب رئیس- در مادۀ ۸۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۸۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۸۶- شرکت تعاونی اعتبار، مجاز به باز کردن حساب و انجام عملیات اعتباری برای غیر عضو نیست.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۸۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۸۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۸۷- در صورتی که مجموع سرمایه و ذخیره غیر قابل تقسیم در یک شرکت تعاونی اعتبار و یا اتحادیه آن از ده میلیون ریال تجاوز کند علاوه بر مقررات این قانون شرکت باید از مقررات و تصمیمات شورای پول و اعتبار تبعیت کند.

نایب رئیس- در مادۀ ۸۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۸۸ قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۸۸- شرکت تعاونی آموزشگاهها شرکتی است که با عضویت دانش‌آموزان یا دانشجویان مراکز آموزشی

به منظور آموزش عملی مقررات شرکتهای تعاونی و تعمیم اصول تعاون برای تمام یا قسمتی از مقاصد زیر تشکیل می‌شود:

۱- تشکیل صندوق‌های سپرده و تشویق اعضا به پس‌انداز.

۲- ایجاد فروشگاه و تهیه وسائل تحصیلی و مصرفی اعضاء.

۳- ایجاد رستوران و کافه.

۴- تدارک وسائط نقلیه برای ایاب و ذهاب اعضاء.

۵- تأسیس باشگاه و تهیه وسائل تفریحات سالم برای استفاده اعضاء.

۶- تدارک وسائل بهداشتی و درمانی اعضاء.

۷- خرید مصنوعات و کارهای دستی اعضاء از طرف شرکت و فروش آن.

نایب رئیس- در مادۀ ۸۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۸۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۸۹- شرکتهای تعاونی آموزشگاههائی که سن دانش‌آموزان کمتر از سن رشد قانونی است یک وسیله آموزشی فاقد جنبه‌های حقوقی است که با راهنمائی و هدایت مربیان و معلمان طبق آئین‌نامه‌ای که بوسیله سازمان و وزارت آموزش و پرورش تهیه خواهد شد تشکیل و اداره می‌شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۸۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۹۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۹۰- شرکتهای تعاونی کار شرکتهائی هستند که به منظور تولید کالا یا انجام خدمات بدو صورت زیر تشکیل می‌گردند.

۱- با عضویت افرادی که نیروی کار و خدمات خود را در اختیار شرکت می‌گذارند.

۲- با عضویت کارگران غیر کشاورزی برای انعقاد قراردادهای دسته جمعی.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۹۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۹۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۹۱- نسخه‌ای از قراردادهای دسته جمعی که بوسیله شرکت تعاونی کار در هر منطقه تعاونی (موافق این قانون) منعقد می‌شود باید به وزرات کار و امور اجتماعی و سازمان فرستاده شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۹۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۹۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۹۲- در مناقصه‌های دولتی و شهرداریها و بانکها و مؤسسات دولتی در صورت تساوی شرایط پیشنهاد دهندگان هر گاه یکی از پیشنهادها از طرف شرکت تعاونی کار داده شود که موضوع آن شرکت انجام عملیاتی متناسب با موضوع مناقصه باشد، آن پیشنهاد نسبت به سایر پیشنهادها مقدم است.

نایب رئیس- در مادۀ ۹۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۹۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۹۳- شرکتهای تعاونی صاحبان حرفه‌ها و صنایع دستی برای تهیه مواد اولیه و وسائل مورد نیاز حرفه‌ای اعضاء و یا ساخت و تغییر شکل کالای مربوط و عملیات تکمیلی صنایع مذکور و یا فروش آنها، بین صاحبان حرفه‌ها ئ صنایع دستی از یک نوع تشکیل می‌شود.

تبصره- صنعتگر دستی و یا صاحب حرفه ممکن است برای تهیه کالای مورد نظر از وسائل ماشینی کمکی نیز استفاده کند.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۹۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۹۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۹۴- شرکتهای تعاونی صاحبان صنایع کوچک با عضویت واحدهای صنعتی یک گروه از صنعت برای تمام یا قسمتی از مقاصد زیر تشکیل می‌شود:

۱- تهیه مواد اولیه مورد نیاز.

۲- ایجاد آزمایشگاه مواد اولیه یا محصولات ساخته شده.

۳- تولید وسائل و ابزار مورد احتیاج مشترک اعضاء.

۴- ایجاد گروههای تعمیراتی و نگاهداری.

۵- تحقیق و برنامه‌ریزیهای مشترک.

۶- تهیه وسائل توزیع و انجام خدمات بازاریابی.

تبصره- صنایع کوچک موضوع این مادۀ صنایعی است که ضوابط آن بوسیله وزارت اقتصاد تعیین می‌شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۹۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۹۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۹۵- شرکت تعاونی کسبه و یا صاحبان مشاغل با عضویت کسبه از یک صنف که هر یک مستقیماً مباشر واحد کسبی خود باشد و یا صاحبان مشاغل از یک گروه برای تمام یا قسمتی از مقاصد زیر تشکیل می‌شود:

۱- تهیه وسائل و تدارک انواع خدمات وابسته به کسب یا شغل و ایجاد انبار و وسائل حمل و نقل بمنظور بهبود وضع اقتصادی و فنی اعضای شرکت و فعالیت‌های واحدهای عضو.

۲- انجام عملیات مقدماتی و یا تبدیل کالاهای مورد نظر.

۳- تهیه کالا و توزیع آن بین اعضاء.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۹۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۹۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۹۶- کسبه عضو شرکت تعاونی نمی‌توانند دارای بیش از یک واحد شغلی در رشته کسب و کار موضوع شرکت باشند.

نایب رئیس- نسبت بمادۀ ۹۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۹۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۹۷- با توسعه احتیاجات اعتباری در هر یک از دو رشته مصرف و کار و پیشه سازمان موجبات تشویق و مقدمات تشکیل بانک تعاونی را با عضویت شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی همان رشته فراهم خواهد کرد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۹۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۹۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۹۸- اساسنامه بانکهای تعاونی مذکور در مادۀ ۹۷ از طریق سازمان تهیه و برای تصویب شورای پول و اعتبار پیشنهاد می‌شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۹۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۹۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۹۹- هر شرکت تعاونی در شرکت تعاونی دیگر و هر اتحادیه تعاونی در اتحادیه تعاونی دیگر می‌تواند با توجه به مقررات این فصل به شرطی که از یک نوع و دارای هدفها و عملیات مشابه باشند ادغام شود.

شرکت یا اتحادیه‌ای که در شرکت یا اتحادیه دیگر ادغام می‌شود شرکت یا اتحادیه ادغام شونده و شرکت یا اتحادیه‌ای که قبول ادغام می‌کند شرکت یا اتحادیه اصلی نامیده می‌شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۹۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۱۰۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۰۰- پیشنهاد ادغام باید در مجمع عمومی فوق‌العاده هر دو شرکت یا اتحادیه همراه با نحوه تصفیه مطالبات بستانکاران به تصویب برسد. نسخه‌ای از مصوبات مجمع عمومی هر دو شرکت یا اتحادیه برای تمام اعضاء و بستانکاران هر دو شرکت یا اتحادیه فرستاده می‌شود و به ترتیب مذکور در مادۀ ۲۴ این قانون برای اطلاع عموم آگهی می‌گردد.

تبصره- هر یک از بستانکاران می‌توانند تا مدت دو ماه از تاریخ نشر آگهی نظر خود را به شرکت یا اتحادیه بدهکار و نماینده سازمان در منطقه مربوط اعلام دارند.

نایب رئیس- نسبت بمادۀ ۱۰۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۱۰۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۰۱- نسخه‌ای از تصمیم ادغام باید ظرف دو هفته از تاریخ انعقاد مجمع عمومی فوق‌العاده هر یک از دو شرکت یا اتحادیه همراه با آخرین ترازنامه و صورت بدهیها و مطالبات آن و گزارش حسابرسی که بدین منظور باید تهیه شود و نسخه‌ای از آگهی مربوطه که بشرح مادۀ ۱۰۰ منتشر شده است برای نماینده سازمان در منطقه‌ای که مرکز شرکت یا اتحادیه اصلی در آن است ارسال شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۰۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، مادۀ ۱۰۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۰۲- هر یک از اعضاء دو شرکت یا اتحادیه در صورتی که با تصمیم ادغام مخالف باشند می‌توانند حداکثر تا یک ماه نظر خود را کتباً به شرکت یا اتحادیه مربوط و همچنین سازمان اعلام دارند.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۰۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۱۰۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۰۳- نماینده سازمان با وصول تصمیم ادغام از هر دو شرکت یا اتحادیه توأم با آخرین ترازنامه و صورت ریز مطالبات و بدهیها و گزارش حسابرسان از وضع هر دو شرکت و یا اتحادیه و همچنین نظرات بستانکاران و با توجه به تعداد اعضاء مخالف ادغام ظرف دو ماه نظر خود را مبنی بر موافقت یا مخالفت با ادغام بهر دو شرکت یا اتحادیه اعلام خواهد داشت.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۰۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۱۰۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۰۴- در صورتی که نماینده سازمان در منطقه ادغام را تصویب نکند تصمیم ادغام در هر دو شرکت یا اتحادیه منتفی است. موافقت با ادغام در صورتی است که ترتیب قابل قبول بستانکاران برای تسویه بدهیها در هر دو شرکت یا اتحادیه پیش‌بینی شود و همچنین تعداد اعضای مخالف با ادغام در حدی باشد که مجموع اعضاء باقی‌مانده و سرمایه شرکت اصلی بعد از ادغام کافی برای انجام هدفها و برنامه‌های آن باشد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۰۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۱۰۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۰۵- شرکت یا اتحادیه ادغام شونده و همچنین شرکت یا اتحادیه اصلی می‌توانند ظرف ده روز بعد از ابلاغ تصمیم نماینده سازمان در منطقه به تصمیم مذکور اعتراض کنند و اعتراض خود را به شورای داوری و رسیدگی به اختلاف تعاونی‌ها ارسال دارند. تصمیم شورای مذکور برای سازمان و هر دو شرکت یا اتحادیه قاطع است.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۰۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، مادۀ ۱۰۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۰۶- در صورت موافقت با ادغام هیأت مدیرۀ هر دو شرکت یا اتحادیه ظرف یک ماه با تشکیل جلسه مشترک اقدام به دعوت مجمع عمومی فوق‌العاده هر دو شرکت یا اتحادیه بمنظور انجام ادغام خواهند نمود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۰۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۱۰۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۰۷- مجمع عمومی فوق‌العاده مشترک هر دو شرکت یا اتحادیه اقدام به تعیین سرمایه شرکت یا اتحادیه بعد از ادغام و انتخاب هیأت مدیره و بازرسان برای آن خواهد کرد.

تبصره- حد نصاب مجمع عمومی فوق‌العاده مشترک عبارت است از مجموع حد نصاب مجمع عمومی فوق‌العاده هر دو شرکت یا اتحادیه و تشریفات تشکیل آن مشمول مقررات فصل چهارم این قانون خواهد بود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۰۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۱۰۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد۹

مادۀ ۱۰۸- اعضائی که با آگهی تصمیم ادغام ظرف مهلت مقرر مخالفت خود را اعلام داشته‌اند می‌توانند از عضویت استعفا دهند در اینصورت شرکت یا اتحادیه باید بهای سهام اعضای مستعفی را ظرف یک ماه نقداً بپردازد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۰۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، مادۀ ۱۰۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۰۹- هیأت مدیره شرکت یا اتحادیه بعد از ادغام مصوبات مجمع عمومی فوق‌العاده مشترک را همراه با فهرست اعضاء شرکت یا اتحادیه و تغییراتی که حاصل شده به ترتیبی که در فصل سوم این قانون مقرر است برای اطلاع

نماینده سازمان در منطقه و انعکاس در دفاتر ثبت ارسال خواهد شد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۰۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۱۱۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۱۰- با انجام عمل ادغام دارائی و بدهی شرکت یا اتحادیه ادغام شونده به دارائی و بدهی شرکت یا اتحادیه اصلی اضافه می‌شود.

نایب رئیس- نسبت بمادۀ ۱۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۱۱۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۱۱- ادغام شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی در شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی دیگر بموجب مقرراتی خواهد بود که وسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۱۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادۀ ۱۱۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۱۲- از درآمد مشمول مالیات شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی با رعایت معافیتهای مقرر در این قانون ۱۰% بنام مالیات شرکت وصول می‌شود و نسبت به بقیه به ترتیب زیر عمل خواهد شد:

۱- نسبت به آن قسمت از درآمد که طبق تصمیم ارکان صلاحیتدار شرکت یا اتحادیه بعنوان پاداش سهام برای تقسیم بین اعضای شرکت تخصیص داده می‌شود پس از وضع مبلغی معادل شش درصد سرمایه منظور شده در آخرین ترازنامه شرکت به نرخ پانزده درصد.

۲- نسبت به آن قسمت از درآمد که طبق تصمیم ارکان صلاحیتدار شرکت یا اتحادیه بعنوان مازاد برگشتنی برای تقسیم بین اعضاء شرکت تخصیص داده می‌شود پس از وضع پنج هزار ریال در مورد هر عضو به نرخ پانزده درصد.

۳- نسبت به بقیه درآمد مشمول مالیات به نرخ بیست و پنج درصد.

تبصرۀ ۱- معافیت موضوع بندهای ۱ و ۲ شامل پاداش سهام و مازاد برگشتنی شرکتهای تعاونی موضوع فصل‌های شانزدهم و هفدهم نخواهد بود.

تبصرۀ ۲- وجوهی که شرکتهای تعاونی کشاورزی بابت بهای محصول کشاورزی متعلق به اعضاء که به شرکت تحویل می‌شود پرداخت می‌کنند اعم از اینکه بعنوان پیش پرداخت یا مازاد برگشتنی باشد مشمول مالیات شرکت نخواهد بود. این وجوه در محاسبه درآمد مشمول مالیات کشاورزی عضو منظور خواهد شد.

تبصرۀ ۳- مالیات مازاد برگشتنی و پاداش سهام اتحادیه‌ها بعنوان علی‌الحساب مالیاتی شرکتهای عضو وصول و موقع محاسبه مالیات شرکت علی‌الحساب‌های پرداختی منظور و اضافه دریافتی مسترد خواهد شد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

نظر باینکه فصل بیستم لایحه شرکتها و سازمانهای تعاونی که مربوط به مالیات شرکتهای تعاونی است مخصوصاً مادۀ ۱۱۲ بسیار مهم است در شور دوم اصلاحات لازم بعمل آید تا کلیه ابهامات مرتفع گردد و تکلیف مؤدیان و مأمورین وزارت دارائی روشن شود.

محسن خواجه نوری

نایب رئیس- مادۀ ۱۱۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۱۳- شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی از پرداخت حق تمبر سهام معافند.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۱۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۱۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۱۴- در شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی اندوخته‌های قانونی موضوع بندهای ۱ و ۲ مادۀ ۱۵ این قانون که در دفاتر شرکت یا اتحادیه منظور شده است جزء هزینه محسوب می‌شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۱۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۱۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۱۵- شرکتهای تعاونی مصرف کنندگان، مسکن اعتبار، آموزشگاهها، کشاورزی، صیادان و کلیه اتحادیه‌های تعاونی از پرداخت ده درصد مالیات موضوع صدر مادۀ ۱۱۲ این قانون معافند.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۱۵ نظری نیست؟ آقای پرفسور مخبر فرهمند فرمایشی دارید بفرمایند.

پرفسور مخبر فرهمند- موضوع آموزشگاهها یک قدری مبهم است ممکن است توضیح بفرمائید.

نایب رئیس- آقای مهندس اسدی سمیع بفرمائید.

مهندس اسدی سمیع (مخبر) این آموزشگاههائی که قبلاً ذکر شده بود منظور این بود که یک عده‌ای که می‌خواهند بکار تحصیل بپردازند آموزش آنها یک آموزش تعاونی باشد این آموزشگاهی که اینجا قید شده است... اختلاف دارد آنجا تأسیس آموزشگاهها بصورت آموزش تعاونی به دانش‌آموزان متوسط ابتدائی یا عالی است پیشنهاد بفرمائید در کمیسیون رسیدگی می‌شود.

نایب رئیس- مادۀ ۱۱۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۱۶- درآمد شرکتهای تعاونی روستائی متشکل از افراد ساکن حوزه عمل شرکت که به امر کشاورزی مباشرت مستقیم دارند و تحت سرپرستی وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران (وابسته به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی) یا بانک عمران باشند و همچنین شرکتهای تعاونی مصرف- مسکن و اعتبار که منحصراً با عضویت کارگران در داخل کارگاه یا کارخانه تشکیل شده باشد و اتحادیه‌های مربوط به شرکتهای مذکور و همچنین شرکتهای تعاونی صنایع دستی و صیادان و اتحادیه‌های آنها بطور کلی از پرداخت مالیات معاف است.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۱۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۱۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۱۷- معافیت درآمد کلیه فعالیتهائی که طبق قانون مالیاتهای مستقیم مشمول معافیت شناخته شده است شامل شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی که به همان فعالیتها اشتغال داشته باشند نیز خواهد بود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۱۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۱۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۱۸- شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی از پرداخت مالیاتهای اضافی موضوع مواد ۱۶۶ و ۱۶۷ قانون مالیاتهای مستقیم و اصلاحیه آن معاف می‌باشند.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۱۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۱۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۱۹- شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی اعتبار و شرکتهای تعاونی مسکن از لحاظ مالیات بهره تابع مقررات مادۀ ۴۵ قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفند ۱۳۴۵ خواهند بود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۱۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۲۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۲۰- انتقالات قطعی و اجاره واحدهای مسکونی از طرف شرکتهای تعاونی مسکن به اعضاء آنها مشمول مقررات مالیات بر درآمد املاک قانون مالیاتهای مستقیم نخواهد بود لکن در موارد تشخیص علی‌الرأس درآمد مشمول مالیات طبق مقررات بخش مزبور تعیین خواهد شد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۲۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۲۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۲۱- در مورد رسیدگی به اختلافات مالیاتی شرکتهای تعاونی نماینده اتحادیه نظارت و هم‌آهنگی منطقه مربوط و تا زمانی که اتحادیه مذکور تشکیل نشده نماینده سازمان در منطقه بجای نماینده موضوع بند (۳) مادۀ ۲۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم در کمیسیون تشخیص شرکت می‌کند.

کمیسیون مجاز است با توجه باطلاعاتیکه از مراجع قانونی مربوط کسب می‌کند و رسیدگی‌هائی که بعمل می‌آورد ضرائب مالیاتی مصوبه را در مورد شرکتهای تعاونی و اتحادیه‌های تعاونی تعدیل کند.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۲۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۲۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۲۲- در مورد رسیدگی به اختلافات مربوط بقایای مالیاتی شرکتهای تعاونی نماینده نظارت و هم‌آهنگی منطقه مربوط و تا زمانی که اتحادیه تشکیل نشده باشد نماینده سازمان در منطقه بجای نماینده مذکور در بند ب مادۀ ۳۱۱ قانون مالیاتهای مستقیم در کمیسیون حل اختلاف شرکت می‌کند.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۲۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۲۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۲۳- کلیه مقررات مربوط به معافیتهای مالیاتی راجع به شرکتهای تعاونی از هر قبیل که در قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ۱۳۴۵ و اصلاحیه آن منظور شده است ملغی می‌شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۲۳ نظری نیست (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۲۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۲۴- شرکت یا اتحادیه تعاونی می‌تواند زیان سالانه را از حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم تأمین نماید و نمی‌تواند قبل از انتقال مبالغ برداشتی مذکور درآمد شرکت یا اتحادیه را تقسیم کند.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۲۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۲۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۲۵- شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی در موارد زیر منحل می‌شوند:

۱- کاهش سرمایه به میزانی که ادامه عملیات مقدور و صلاح نباشد با تصویب مجمع فوق‌العاده.

۲- کاهش تعداد اعضاء از حد نصاب قانونی با اعلام سازمان به ثبت.

۳- انجام برنامه مذکور در اساسنامه.

۴- تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده.

۵- عدم تطبیق عملیات شرکت یا اتحادیه با اساسنامه یا مقرراتی که در این قانون پیش‌بینی شده است و یا تعطیل کار و یا عدم فعالیت آن در مهلت‌هائی که سازمان مقرر می‌دارد به پیشنهاد سازمان و تصویب شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونیها به طریقی که در این فصل پیش‌بینی شده است.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۲۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۲۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۲۶- نماینده سازمان مکلف است در موارد مذکور در بند ۵ مادۀ ۱۲۵ پس از پایان مهلت‌های مقرر پیشنهاد انحلال شرکت یا اتحادیه مربوط را به شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونیها ارسال دارد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۲۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۲۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۲۷- شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونیها مکلف است ظرف یک هفته از تاریخ وصول پیشنهاد سازمان مراتب را به شرکت یا اتحادیه مورد نظر ارسال نماید تا در صورتی که بنظر سازمان اعتراض داشته باشد دلائل خود را ظرف ۱۵ روز از تاریخ وصول اخطار شوری کتباً اعلام دارد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۲۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۲۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۲۸- شوری مکلف است رأی خود را حداکثر ظرف چهار ماه از تاریخ وصول پیشنهاد سازمان در مورد انحلال صادر نماید آراء صادره قطعی و لازم‌الاجراست.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۲۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۲۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۲۹- با ابلاغ تصمیم شوری مبنی بر انحلال شرکت یا اتحادیه سازمان اقدام به انحلال و تعیین هیأت تصفیه کرده و درخواست لغو ثبت شرکت یا اتحادیه را از اداره ثبت خواهد کرد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۲۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید. کلمۀ تصفیه در کلیۀ جملات و عبارات فصل بیست و یکم صفحه ۴۰ لایحه شرکتها و سازمانهای تعاونی به کلمۀ تصفیه تصحیح گردد.

با تقدیم احترام. علی ماهیار

مادۀ ۱۳۰- در تصفیه شرکت یا اتحادیه پرداخت تعهدات از محل دارائی با رعایت تقدم بشرح زیر است:

۱- پرداخت بدهی‌های شرکت یا اتحادیه.

۲- پرداخت سهام اعضاء و پاداش سهام حداکثر به میزان مبلغ اسمی هر سهم در صورتی که مازاد تصفیه از حساب ذخیره غیر قابل تقسیم شرکت بیشتر باشد.

۳- انتقال مازاد تصفیه به حساب ذخیره غیرقابل تقسیم برای اقدامات مقرر طبق این قانون.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۳۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱ه۳۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۳۱- هر یک از اعضاء هیأت مدیره و بازرسان و مدیر عامل در صورتی که با سوء نیت بر خلاف اصول مقررات اصول مقرر در این قانون و اساسنامه‌های مصوب مرتکب عملی شوند که موجب زیان شرکت گردد علاوه بر جبران زیان وارده به حبس تأدیبی از یک ماه تا سه ماه و یا جزای نقدی معادل خسارتی که به شرکت وارد شده و یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۳۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۳۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۳۲- هر یک از اعضاء هیأت مدیره و بازرسان و مدیر عامل به سازمان یا شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونیها و مجمع عمومی گزارش خلاف واقع بدهد به حبس تأدیبی از یک ماه تا سه ماه یا جزای نقدی از ده هزار ریال تا یکصد هزار ریال و یا بهر دو مجازات محکوم خواهد شد.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۳۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۳۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۳۳- هر یک از اعضای هیأت مدیره یا بازرسان یا مدیر عامل و یا هر یک از کارکنان شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی و همچنین کارکنان سازمانها و مؤسساتی که وظیفه ارشاد و سرپرستی شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی را دارند مرتکب سوء استفاده از وجوه اموال شرکت یا اتحادیه گردند بحبس مجرد از دو تا پنج سال و پرداخت خسارت معادل وجوه و اموالی که سوء استفاده کرده‌اند محکوم می‌شوند.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۳۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادۀ ۱۳۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۳۴- حسابرسانی که درباره نتیجه حسابرسی شرکت یا اتحادیه تعاونی گزارش خلاف واقع بدهند به حبس تأدیبی از ۶ ماه تا یک سال محکوم می‌شوند.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۳۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۳۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۳۵- هر یک از اعضای شرکتهای تعاونی که با عدم انجام تعهد در معامله با شرکت خود موجبات خسارت شرکت را فراهم کند علاوه بر جبران خسارت بپرداخت جریمه نقدی تا میزان تعهد محکوم خواهد شد. در مورد این مادۀ تعقیب با گذشت شاکی خصوصی موقوف می‌شود.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۳۵ نظری نیست؟ آقای پرفسور مخبر فرهمند فرمایشی دارید؟

پرفسور مخبر فرهمند- در این سه مادۀ مرجع رسیدگی به جرم معین نشده (یکی از نمایندگان- دادگستری است) اگر دادگستری است که ما نمی‌توانیم تکلیف معین بکنیم که این محکوم به یک سال حبس بشود یا پنج سال ما نمی‌توانیم تکلیف برای دادگستری معین کنیم اگر دادگستری رسیدگی کند خودش می‌داند.

نایب رئیس- نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

متمنی است مقرر فرمایند در مورد مواد ۱۳۴ و ۱۳۵ و ۱۳۶ مرجعی که مجازات‌ها را تعیین می‌کنند صریحاً اعلام شود.

با تقدیم احترام- مخبر فرهمند

نایب رئیس- مادۀ ۱۳۶ قرائت می‌شود.

مادۀ ۱۳۶- سازمان در تعقیب مجرمین و مطالبه خسارات ناشی از جرمهای پیش‌بینی شده در این قانون در تمام مراحل رسیدگی از هزینه دادرسی معاف می‌باشد.

تبصره- رسیدگی به دعاوی مذکور خارج از نوبت بعمل خواهد آمد.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۳۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۳۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۳۷- با صدور کیفرخواست متهم یا متهمان از سمت خود در شرکت برکنار می‌شوند.

نایب رئیس- نسبت به مادۀ ۱۳۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۳۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۳۸- سازمان مرکزی تعاون کشور که زیر نظر مستقیم نخست وزیر اداره می‌شود علاوه بر وظایف مندرج در این قانون عهده‌دار وظائف زیر است:

۱- تربیت کارشناسان تعاونی و کمک مالی و فنی به تأسیس و اداره مراکز آموزشی و تحقیقات تعاونی.

۲- تربیت و تعلیم نیروی انسانی مورد نیاز شرکتها و سازمانهای تعاونی و تربیت مدیران عامل و حسابداران و حسابرسان.

۳- اجرای برنامه‌های ترویج و آموزش برای تفهیم و تعمیم اصول و روشهای تعاونی.

۴- مطالعات و تحقیقات آماری و علمی درباره فعالیت تعاونیها.

۵- اعمال کمکهای فنی و اداری بمنظور اداره صحیح تعاونیها.

۶- تهیه اساسنامه و آئین‌نامه‌های نمونه و فرمها و دفاتر مورد لزوم برای انواع شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی و همچنین کمک به تنظیم آئین‌نامه‌های استخدامی کارکنان موظف در شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی.

۷- جلوگیری از فعالیت شرکتها و سازمانهائی که با بکار بردن نام تعاون عملیات آنها مخالف اصول تعاون و هدفهائی است که در این قانون تصریح شده است.

۸- تعیین خط مشی کلی در امور آموزشی و اداری و اعتباری سازمانهای تعاونی از طریق پیشنهاد به شورای عالی هماهنگی تعاونی‌های کشور (مندرج در فصل ۲۴ این قانون) و اجرای تصمیمات آن و هماهنگ کردن کلیه فعالیت‌های تعاونی کشور در رشته‌های تعاونی.

۹- نظارت بر اجرای این قانون و سایر قوانین موضوعه درباره عملیات و وظائف شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی.

۱۰- تشکیل کنگره تعاونی‌های هر رشته در مناطق تعاونی به منظور کمک به تشکیل اتحادیه‌های نظارت و هم‌آهنگی در مناطق و اتحادیه‌های ملی.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۳۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۳۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۳۹- مناطق تعاونی کشور به تعداد استانها و فرمانداریهای کل است و مرکز هر منطقه مرکز استان یا فرمانداری کل مربوط خواهد بود.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۳۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۴۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۴۰- اتحادیه ملی (کشور) هر یک از رشته‌های تعاونی نماینده آن رشته است که بشرح زیر تشکیل می‌شود:

۱- اتحادیه ملی تعاونی‌های کشاورزی و روستائی.

۲- اتحادیه ملی تعاونیهای مصرف.

۳- اتحادیه ملی تعاونیهای کار و پیشه.

نایب رئیس. در مادۀ ۱۴۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۴۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۴۱- تشکیلات تعاونی در کشور بشرح زیر خواهد بود.

الف- در هر منطقه تعاونی:

۱- انواع شرکتهای تعاونی و اتحادیه‌های مربوط بمنظور توسعه عملیات اقتصادی.

۲- اتحادیۀ نظارت و هم‌آهنگی تعاونی‌های رشته‌های سه‌گانه در مرکز منطقه.

۳- اتحادیه اعتباری تعاونی کشاورزی و روستائی در مرکز منطقه.

۴- دفتر نمایندگی سازمان در مرکز منطقه.

۵- سرپرستی تعاونی در حوزه‌های مختلف.

۶- سرپرستی حوزه‌های تعاونی روستائی.

ب- تشکیلات تعاونی در مرکزی برای سراسر کشور:

۱- اتحادیۀ ملی تعاونی‌های کشاورزی و روستائی.

۲- اتحادیۀ ملی تعاونیهای مصرف.

۳- اتحادیۀ ملی تعاونیهای کار و پیشه.

۴- بانک تعاون کشاورزی ایران و سایر بانکهای تعاونی که موافق مواد ۹۷ و ۹۸ این قانون تشکیل خواهند شد.

۵- شورایعالی هم‌آهنگی تعاونیهای کشور.

۶- شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونی‌ها.

۷- سازمان مرکزی تعاون کشور.

۸- سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۴۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۴۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۴۲- شورایعالی هم‌آهنگی تعاونیهای کشور که دبیرخانه و محل تشکیل جلسات آن در سازمان مرکزی تعاون کشور خواهد بود با عضویت مقامات زیر تشکیل می‌گردد:

وزیر کار و امور اجتماعی با سمت رئیس شوری.

وزیر اقتصاد.

وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی.

وزیر تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی.

رئیس بانک مرکزی.

مدیرعامل سازمان برنامه.

سرپرست سازمان مرکزی تعاون کشور (دبیر شوری).

رئیس هیأت مدیره اتحادیه ملی (کشور) تعاونیهای کشاورزی و روستائی پس از تشکیل.

رئیس هیأت مدیره اتحادیه ملی (کشوری) تعاونیهای مصرف پس از تشکیل.

رئیس هیأت مدیره اتحادیه ملی (کشوری) تعاونیهای کار و پیشه پس از تشکیل.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۴۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسد یه مادۀ ۱۴۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۴۳- جلسات شورایعالی هم‌آهنگی تعاونی‌های کشور با حضور حداقل ۷ نفر از اعضای شوری تشکیل می‌شود و تصمیمات آن با اکثریت تصویب می‌گردد در صورتی که اعضاء حاضر ۷ نفر باشند تصمیمات آن با حداقل ۵ رأی موافق معتبر است.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۴۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۴۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۴۴- آئین‌نامۀ وظائف شورای عالی هم‌آهنگی تعاونیهای کشور از طرف دبیر شوری تهیه و پس از تصویب شوری به مورد اجرا گذاشته می‌شود.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۴۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۴۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۴۵- شورای رسیدگی و داوری در اختلاف تعاونیها با شرکت نماینده قضائی دادستان کل کشور- نمایندگان وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان مرکزی تعاون کشور (در سطح مدیر کل) و نمایندگان اتحادیه‌های ملی (کشوری) تعاونیها پس از تشکیل بمنظور اعلام نظر در مواردی که در این قانون یا اساسنامه شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی تصریح شده تشکیل می‌شود.

تبصره- در صورت تساوی آراء اکثریت با طرفی خواهد بود که نماینده قضائی دادستان کل کشور به آن رأی داده باشد.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۴۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۴۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۴۶- سازمان بمنظور نظارت و ارشاد تعاونیها مجاز به حسابرسی آنهاست. سازمان در عین حال می‌تواند طبق آئین‌نامه‌ای که تنظیم خواهد کرد اجازه حسابرسی شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی عضو اتحادیه نظارت و هم‌آهنگی را برای دوره‌های معین به اتحادیه مذکور بدهد و یا این اجازه را برای ادوار بعدی تمدید کند.

تبصره- سازمان با مشاهده نقص یا تخلفی در کار حسابرسی اتحادیه نظارت و هم‌آهنگی مربوط می‌تواند در هر هنگام اجازه قبلی را لغو کند.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۴۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۴۷ قرائت می‌شود:

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۴۷- شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی موظفند نسخه‌ای از ترازنامه هر سال یا دورۀ مالی و حساب سود و زیان دوره مربوط را حداکثر ظرف یک هفته پس از تنظیم به اتحادیه نظارت و هم‌آهنگی مربوط و در صورتی که این اتحادیه تشکیل نشده باشد به سازمان ارسال دارند.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۴۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسید مادۀ ۱۴۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۴۸- حسابرسی شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی طبق آئین‌نامه‌ای خواهد بود که از طرف سازمان تنظیم و به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۴۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد۹ پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۴۹ قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۴۹- شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی که تا قبل از تصویب این قانون به ثبت رسیده‌اند باید ظرف یک سال از تاریخ تصویب این قانون وضع خود را با مقررات آن تطبیق دهند و در غیر اینصورت مشمول بند ۵ مادۀ ۱۲۵ این قانون خواهند بود.

تبصره- شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی که قبل از تصویب این قانون به ثبت رسیده‌اند بنا به تشخیص وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی بتدریج وضع خود را با این قانون تطبیق خواهند داد.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۴۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۵۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۵۰- مطالبات شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی از اعضاء خود جزء مطالبات ممتازه است.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۵۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۵۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۵۱- شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی از پرداخت حق‌الثبت و نصف تعرفه آگهی ثبت در روزنامه رسمی کشور معافند.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۵۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۵۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۵۲- کمک به تشکیل و نظارت در حسن اداره شرکتهای تعاونی مصرف کنندگان- اعتبار- مسکن که در داخل یک کارگاه یا یک کارخانه موافق این قانون تشکیل می‌شود با وزارت کار و امور اجتماعی خواهد بود.

نایب رئیس- در مادۀ ۱۵۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادۀ ۱۵۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۵۳- وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی در مورد شرکتهای تعاونی روستائی و وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی که با عضویت کارگران تشکیل می‌شود، دفاتر مالی و حسابداری این نوع شرکتها را با همکاری سازمان تهیه خواهند کرد که پس از تأیید وزارت دارائی بجای دفاتر قانونی مقرر در قانون تجارت در اختیار آنها قرار گیرد و دفاتر مذکور در حکم دفاتر قانونی خواهد بود.

نایب رئیس در مادۀ ۱۵۳ نظری نیست (اظهاری نشد) مادۀ ۱۵۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۱۵۴- از تاریخ اجرای این قانون کلیه قوانین مربوط به شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی مغایر با این قانون به استثنای قوانین مربوط به اصلاحات ارضی ملغی می‌گردد.

نایب رئیس در مادۀ ۱۵۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌کنم که مادۀ ۱۵۴ لایحه قانون شرکتها و سازمانهای تعاونی بشرح زیر اصلاح شود.

(از تاریخ تصویب این قانون کلیه قوانین و مقررات مربوط به شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی و سایر قوانین مغایر با این قانون به استثنای قوانین و مقررات مربوط به شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی ملغی می‌گردد)

مهندس سهم‌الدینی