کنفرانس جهانی حقوق بشر - تهران ۲ تا ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۴۷
| انقلاب شاه و ملت | اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران | برنامه عمرانی چهارم |
کنفرانس جهانی حقوق بشر روز ۲ تا ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۴۷ از سوی سازمان ملل متحد در تهران برگزار شد. در روز ۲ اردیبهشت ماه اوتانت دبیر کل سازمان ملل متحد در برابر ساختمان نوین مجلس جای برگزاری کنفرانس از شاهنشاه آریامهر و شهبانو فرح پهلوی پیشباز کرد. نمایندگان ۱۲۳ کشور در پایتخت ایران گرد هم آمدند، کشوری که در آن کوروش بزرگ، شاهنشاه ایران در ۲۵۰۰ سال پیش، پس از پیروزی در بابل، فرمان آزادی و برابری حقوق اهالی در بخش‌های گوناگون ایران را به آگاهی رسانید. این حقوق پس از یورش تازی از ایرانیان گرفته شد و در زمان حکومت استبدادی قاجاریان مغول، اینان از ایرانیان بنده و رعیت ساختند که بیش از 130 سال زیر فشار قاجار که با اسلام و استعمار روسیه و انگلیس و اسلام در هم شکستند. سرانجام مجلس شورای ملی رضا خان پهلوی، فرزند ایران زمین را به شاهنشاهی ایران برگزید و از این تاریخ گام به گام رضا شاه پهلوی پرده‌های تاریک بی سوادی و هیچ به حساب آمدن را به کناری زد. محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در روز ششم بهمن ماه ۱۳۴۱ منشور انقلاب شاه و مردم را به آرای مردم ایران گذاشت و با منشور شش گانه انقلاب شاه و مردم کوشش کرد که به مردم ایران همان حقوقی را که ۲۵۰۰ سال پیش کوروش به آنان داده بود و شایسته آن بودند بدهد. با زیر و زبر کردن اجتماع ایران و الغای رژیم ارباب رعیتی و دادن حقوق برابر سیاسی اقتصادی و اجتماعی به زنان ایران، شاهنشاه ایران بزرگترین مبارز حقوق بشر سربلند از این که ملتش را از زنجیرهای بندگی آزاد ساخته است، در دی ماه ۱۳۴۲ کاندیدای گرفتن جایزه صلح نوبل شد.
کنفرانس جهانی حقوق بشر با سخنان شاهنشاه آریامهر گشایش یافت. ریاست کنفرانس به والاحضرت اشرف پهلوی سپرده شد.
کنفرانس در روز ۲۳ اردیبهشت ماه با چاپ و پخش قطعنامه‌ای که در آن به دادن حقوق مردم ایران با انقلاب شاه و مردم و همیاری شاهنشاه آریامهر و دولت ایران ارج نهاده شده بود به پایان رسید.
شاهنشاه با سخنان خود این کنفرانس را گشودند و درباره اعلامیه جهانی حقوق بشر سال ۱۹۶۸ و از میان برداشتن تبعیض نژادی و بی عدالتی‌های اجتماعی در جهان فرمودند:
آقای دبیرکل
خانم‌ها و آقایان
جای خوشوقتی است از سوی خود و ملت ایران ورود شما را به پایتخت کشورمان خوش آمد بگویم.
هم میهنان من بسیار از اهمیت تاریخی این نشست که امروز با رهنمودهای سازمان ملل گشایش می‌یابد آگاه هستند. آنان بسیار سرفرازند که کشورشان برای برپایی نخستین کنفرانس جهانی حقوق بشر برگزیده شده است. سرافرازی آنان به جاست زیرا که از دیدگاه ایرانیان، یک اتفاق چشمگیر شالوده این گزینش بوده است و باید بگویم که ارث گذار این مدارک که حقوق بشر را به رسمیت شناخته، در این کشور کوروش بزرگ نزدیک به دو هزار سال پیش بوده است.
درست است که فاصله میان منشور آزادی آن زمان، همساز با مردمان گوناگون امپراتوری هخامنشی بود که آزادانه از حقوق بشری خود بهره‌مند شوند و اعلامیه جهانی حقوق بشر که بیستمین سالروز آن را در این سال ۱۹۶۸ ارج می‌نهیم ، بنای بزرگ سر برافراشته پیروزی های شگفت آور علمی و اجتماعی بشریتی که خود را وقف پیشرفت ساخته آنچه که در زمان‌های گذشته به دنیای رویاها تعلق داشت، امروز جایی طبیعی و عادی در راه و روش اخلاق دنیای ما یافته است که در مجمع عمومی سازمان ملل به تاریخ ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ پذیرفته شد.
بنابراین شایسته و بایسته است، که در سرآغاز این کنفرانس نه تنها بر روی ارزش‌های نمادین والای این اعلامیه برای گرفتن انگیزه تاکید شود، بلکه هم چنین بر روی کارآیی عملی و تاثیر گسترده آن تکیه شود.
این اعلامیه در زمانی پاگرفت و نگاشته شد که یاد انزجارآور فروسایش جسمی و اخلاقی بر بسیاری از کسان و گروه‌های بشری در درازای یکی از مرگبارترین تضادهای تاریخی تحمیل شده بود و کماکان در یادواره انسان‌ها زنده بود.
شایندگی انکارناپذیر "اعلامیه جهانی حقوق بشر" این است که اصولی را بیان می‌دارد که تبلور دلخواست همگان به زندگی بهتر، آزادی بیشتر و احترام والاتر می‌باشد.
اما در دنیای تغییرات سریع، دنیایی که همه چیز با شتاب هر چه بیشتر دگرگون می‌شود، پس از بیست سال، یعنی به اندازه کافی زمان گذشته است و زمانی برای بازاندیشی و بازنگری فرا رسیده است.
ما به اصول اعلامیه جهانی حقوق بشر ارج می‌نهیم، با وجود این می‌باید که آنها را با نیازهای زمان خودمان تطبیق دهیم. شرایط سیاسی و زندگی مادی بشر در این دو دهه گذشته تعییر یافته است، و هسته مفاهیم حقوق بشر بنابراین می‌باید از زاویه نوینی بازنگری شوند. همانگونه که پیوسته در چند سال پیش گفته‌ام، حقوق بشر تا زمانی نه بسیار دور به مفهوم نخست و پیش از هر چیز دیگر برابری سیاسی افراد و برابری در برابر قانون بود.
در روزگار ما، حقوق سیاسی بدون حقوق اجتماعی، دادگری با بهره‌گیری از قانون بدون عدالت اجتماعی، و دموکراسی سیاسی بدون دموکراسی اقتصادی دیگر مفهوم واقعی ندارد.
با توجه به این، پیشرفت واقعی در زمان ما، هر روز گسستن زنجیرهای بیشتری است که از قرن‌ها پیش به اکثریت ناکام از سوی اقلیت‌های برتری یافته بسته شده است.
برای تحقق بخشیدن به برابری در برابر قانون، حقوق مدنی و دمکراسی سیاسی که به روش معمول با برابری اجتماعی، حقوق اجتماعی و دمکراسی اقتصادی همراه است – در زمان ما نه تنها وظیفه ملی هر حکومتی می‌باشد بلکه گرانبهاترین پیشکشی است که هر دولتی می‌تواند به جامعه بشری و صلح جهانی بنماید. این پیش‌نیازهایی است که در آن حقوق بشر را می‌توان تضمین کرد، و در این شرایطی است که بشریت خواهد توانست از تازیانه‌های گرسنگی، بیماری، نادانی و جنگ بگریزد.
با وجود رویدادهای ناامیدکننده که اینجا و آنجای کره زمین رخ می‌دهد، ما باید امیدهای خود را از دست ندهیم و آنها را نگاه داریم. زیرا که هر چه بیشتر جرقه‌های امید در افقی نمایان می‌شود که به نظر می‌آید که بشر قرن‌ها زیر بار تاریخ و جنگ‌های خشونت آمیز رنج برده ، در رسیدن به بنیاد اخلاق انسان دوستانه است. اما این آرمان دست یافتنی نخواهد بود، مگر بیدادگری‌های شرم آور که در تاریخ بر جای مانده‌اند، بازسازی شوند و نابرابری‌های غیرعادلانه میان ملت‌های غنی و در حال توسعه از میان برداشته شود.
این شکاف که پیوسته میان ملت‌های در حال توسعه و ملت‌هایی که برتری‌های بیشتری دارند بازتر می‌شود، یکی از نیرومندترین ترمزهایی است که برقراری کامل حقوق بشر را بازمی ایستاند
تا زمانی که شرایط لازم برای استفاده تمام مردم از مواهب پیشرفت‌های علمی و فنی فراهم شده است، بیم آن می‌رود اجرای اصولی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر قید گردیده و در بسیاری از نقاط جهان در بوته فراموشی بماند.
بنابراین ضروری است که به این وضع جدی وقوف و اعتقاد کامل پیدا کنیم و اصول کهنه گذشته را بدور افکنیم.
به عبارت دیگر هدف عالی ما، یعنی اجرای همه جانبه و بدون قید و شرط حقوق بشر تنها در صورتی به طور کامل قابل تحقق است که مسائل را منحصرا از نظر مقتضیات زمان آینده مورد نظر قرار دهیم که این مقتضیات بدون هیچگونه اشتباهی آشکار است.
من این چند نکته را برای توجه شما یادآور شدم، زیرا که آرمان کنفرانس شما دقیقا ارزیابی بازدارنده‌هایی است که هنوز گریبانگیر هدف حقوق بشر و فرموله کردن برنامه کار در آینده است.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد به شما وظیفه ارجمندی را واگذار کرده است، که پخش عادلانه تر سرمایه‌های انسانی بر روی کره زمین و رسیدن به انسانی کردن کره زمین است.
در پایان، من آرزوهای صمیمانه خود را برای پیروزی کامل کوشش‌های شما ابراز می‌کنم تا یک گام بنیادین در راه اخترام به شان انسان برداشته شود. برای این مبارزه بشر اکنون پیکار سختی برای از میان برداشتن تبعیض، نابرابرهای اجتماعی در سطح ملی و سطح بین المللی است. [۱]
پیشینه
مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با قطعنامه ۲۰۸۱ (XX) به تاریخ ۲۰ دسامبر ۱۹۶۵ برآن شد که کنفرانس بین المللی حقوق بشری را برگزار کند، برای "پیشبرد بیشتر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر[۲] برای گسترش و تضمین حقوق سیاسی، شهروندی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و برای پایان دادن به همه تبعیض‌ها و زیر پا گذاشتن حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین بر پایه نژاد، رنگ، جنسیت، زبان و دین، و به ویژه برای از میان برداشتن آپارتاید یا تبعیض نژادی".
آرمان‌های این کنفرانس بدین قرارند:
- الف – بازبینی پیشرفت‌هایی که تاکنون در زمینه حقوق بشر از زمان به آگاهی رساندن اعلامیه جهانی حقوق بشر انجام یافته‌اند.
ب – ارزیابی موثر بودن روش‌های بکار برده شده از سوی سازمان ملل متحد در زمینه حقوق بشر، به ویژه با توجه به از میان برداشتن هر گونه تبعیض نژادی و جدا نگهداشتن نژادها از یکدیگر و ج – فرموله و آماده سازی یک برنامه با سنجه‌های دیگر برای بزرگداشت سال جهانی حقوق بشر. با قطعنامه ۱۹۶۱ (XVIII) به تاریخ ۱۲ دسامبر ۱۹۶۳ ، مجمع عمومی سال ۱۹۶۸ را سال جهانی حقوق بشر اعلام می‌دارد.
۲. کمیته آماده سازی کنفرانس جهانی حقوق بشر بر پایه قطعنامه XX) ۲۰۸۱) برای کامل کردن آماده سازی برای کنفرانس جهانی در سال ۱۹۶۸ برگزیده شده است و به ویژه برای نوشتن پیشنهادها برای بررسی مجمع عمومی با توجه به برنامه‌ی کار، درازا، جای انجام کنفرانس، و فراهم ساختن هزینه برگزاری کنفرانس، و سازمان دهی و رهبری آماده ساختن ارزیابی‌ها و دیگر مدارک نیازین. کمیته تدارک پس از افزایش عضویب در بیست و یکمین نشست مجمع عمومی دربرگیرنده کشورهای عضو: کانادا، کلمبیا، فرانسه ، هند، ایران، ایتالیا، جاماییکا، کنیا، لبنان، موریتانی، نیوزیلند، نیجریه، پاکستان، پاناما، فیلیپین، لهستان، سومالی، تونس، شوروی، انگلستان، و ایرلند شمالی، ایالات متحده امریکا، اوروگوئه، و یوگسلاوی.
منبع
- ↑ برگردان آزاد از انگلیسی به پارسی
- ↑ اعلامیه جهانی حقوق بشر