مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با نماینده خبرگزاری فرانسه در کاخ سعدآباد ۵ مهر ماه ۱۳۵۲
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | تصمیم‌های مجلس |
مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با نماینده خبرگزاری فرانسه در کاخ سعدآباد ۵ مهر ماه ۱۳۵۲
مذاکره با ژرژ پمپیدو
مذاکرات من با رئیس جمهوری فرانسه مؤید تشابه سیاست‌های خارجی ما و تفاهم و دوستی دو ملت بود و مذاکرات ما بر مبنای این دو اصل اساسی تکیه داشت. اکنون دیگر به عهده مقامات صلاحیتدار است که این نظریات را به مرحله عمل در آورند. مقصودم از بیان این مطلب به شما بخصوص مقامات فرانسوی است، تا اگر نخواسته باشند در روابط با ما عقب تر از دیگران قرار گیرند بدین موضوع توجه کنند. واقعیت این است که در این باره این مقامات می‌توانند کارهایی بیش از آنچه تاکنون شده انجام دهند و مسلماً مبالغه نیست اگر بگویم که کار کردن در ایران به علت ثبات سیاسی و ظرفیت اقتصادی ما امتیازی به شمار می‌رود. بطور خلاصه، اکنون من اطمینان دارم که دو دولت ما مشترکاً عهده دار بررسی کلیه امکاناتی خواهند شد که برای فرانسه در ایران وجود دارد.
ایران و چین و شوروی
چین عضو جامعه بین‌المللی شده است و بایستی وجود این قدرت را از کلیه جوانب امر در نظر داشت، و این کاری است که همه جهانیان بدان توجه دارند. با تذکر این واقعیت، باید متذکر شوم که سیاست خارجی ما قبل از هر چیز بر اساس منافع ملی کشور ما استوار است. ما سعی نداریم دیگران از مان خوششان بیاید.
هنگام مسافرت نخست وزیر ما آقای هویدا به مسکو در یک ماه پیش، اعلامیه منتشره حاکی از قبول سیاست ما در خلیج فارس و توافق نظر در این اصل بود که خلیج باید فقط تحت نظارت کشورهای ساحلی آن و خارج از دخالت هر قدرت دیگر باشد.
اوضاع آشفته عراق
عراق اگر سلاح‌های خود را از شوروی خریداری نمی‌کرد آن‌ها را از جاهای دیگر می‌خرید. هند هم همینطور. مسابقه تسلیحاتی عراق هراسی در ما ایجاد نمی‌کند. این کشور بیچاره و از هم پاشیده، بدون همبستگی داخلی و با رژیم وحشیانه نمی‌تواند از نظر نظامی جز یک اقدام ناگهانی دیوانه وار کاری انجام دهد. البته عراق می‌تواند چند توپی به سوی آبادان شلیک کند، ولی اگر عراقی‌ها بیش از این هم مسلح بشوند آیا قادر خواهند بود از سلاح‌های خود استفاده کنند؟
ایران و هند
ما توانسته‌ایم با هند مذاکره کنیم و به تفاهم برسیم، یعنی یکدیگر را متقاعد کنیم که سیاست هند علیه ایران نبوده و سیاست ایران نیز علیه هند نبوده است. ولی ایران حاضر نیست پذیرای خطر شود. تاریخ به ما آموخته است که در صورت لزوم باید خودمان از خود دفاع کنیم، نه آنکه به آمریکایی‌ها پیام بفرستیم که «ما را نجات دهید». بخصوص این نکته را فراموش نکنید که در ده سال دیگر، با در نظر گرفتن نسبت رقم جمعیت دو کشور، ما بالقوه در حکم فرانسه امروز خواهیم بود، و باید دنیا به کشوری با چنین ظرفیت قدرت در منتهاالیه غرب آسیا توجه داشته باشد.
آسیا، نه خاورمیانه
ما شرقی هستیم ولی آریایی هستیم. خاورمیانه چه مفهومی دارد؟ ما دیگر از این اصطلاح سر در نمی‌آوریم ولی آسیا مفهوم واقعی دارد. ما یک قدرت آسیایی آریایی هستیم که روحیه و فلسفه آن نزدیک به کشورهای اروپایی بویژه فرانسوی‌ها است.
تروریسم داخلی
تروریست‌ها در تمام جهان وجود دارند، در ترکیه، در آمریکای جنوبی به صورت توپاماروها، در آلمان گروه بادر، در انگلستان با نامه‌های حاوی مواد منفجره، حتی در سوییس به صورت خودمختاری خواهان ژراسی. در کشور ما تروریست‌هایی که راجع به آن‌ها صحبت می‌کنید از بغداد هدایت می‌شدند و در اردوگاه‌های فدائیان فلسطینی تعلیم می‌دیدند، اما اینکه چه کسی بغداد را هدایت می‌کند؟ این داستان دیگری است. در این میان آنچه مسخره تر از همه است وجود تروریست‌هایی است که خود را مارکسیست اسلامی می‌نامند. یعنی ترکیب متناقضی که حتی هر کودکی به سادگی آن را رد می‌کند. امروز نمی‌توان دیگر از چریک شهری یا گروه‌های تروریستی صحبت کرد، زیرا این موضوع بسیار مسخره و بچه گانه است، اکنون این قضیه خاتمه یافته است و دیگر از آن خبری نیست. دو یا سه ماه پیش بود که یک افسر بیچاره آمریکایی به قتل رسید، چنین امری می‌تواند یکی دو بار در سال تکرار شود، ولی چنین حادثه‌ای ممکن است در هر کشور دیگری نیز روی دهد. حقیقت این است که اوضاع در ایران بیش از هر نقطه دیگری از جهان آرام است. اخیراً من فاصله سی و دو کیلومتر بین فرودگاه و کاخ سعدآباد را در اتومبیل روباز با سرعت فقط بیست کیلومتر در ساعت در میان جمعیت پیمودم. تصور می‌کنید در کشوری که دستخوش فعالیت‌های چریکی و تروریستی باشد من می‌توانستم خود را بدین صورت در معرض خطر قرار دهم؟
ایران و خاطره دوگل
درست ده سال قبل ژنرال دوگل بطور رسمی از ایران دیدن کرد. چگونه می‌توان استقبال بی نظیری را که ایرانیان از وی به عمل آوردند فراموش کرد؟ ملت من می‌خواست با چنین استقبالی از ژنرال دوگل روحیه ناسیونالیستی خود را نشان دهد. باور کنید که این استقبال کاملاً صمیمانه و واقعی بود و بهیچوجه جنبه دستوری نداشت. ملت ایران آن سیاستی را که ژنرال مظهر مجسم آن بود خوب درک کرده بود، زیرا این سیاست یک سیاست مستقل ملی نظیر سیاست خود ما بود. ملت ایران از سه هزار سال پیش تاکنون ناسیونالیست باقی مانده است و این رمز اساسی موجودیت ملی ما است. ما در تاریخ خود دوران‌های بسیار سختی را گذرانده‌ایم. دوره اخیر انحطاط ما همزمان با عصر صنعتی شدن اروپا بود. هنگامی که پدر من به قدرت رسید، ما نسبت به ملل غرب پانصد سال عقب بودیم، ولی این ناسیونالیسم ملت ایران است که به ما امکان داد تا امروزه این تأخیر را جبران کنیم. همین ناسیونالیسم بود که مردم ایران دوگل را به عنوان مظهر آن ستایش کردند. ژنرال دوگل هنگامی که من هنوز یک پادشاه بسیار جوان بودم با من ملاقات کرد و کلیه مشکلات مرا دید و این وضع در او تأثیر فراوان کرد. من و همه مردم ایران نسبت به این مردی که قبل از هر چیز جز به فرانسه فکر نمی‌کرد، احترام و ستایشی عمیق داریم.