مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ دی ۱۳۳۳ نشست ۸۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۸
جلسه: ۸۰
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۹ دی ماه ۱۳۳۳
فهرست مطالب:
۱) تصویب صورت‌مجلس
۲) تقدیم یک فقره طرح قانونی به وسیله آقای دکتر آهی
۳) سؤال آقای خلعتبری راجع به فروش عمارت شهرداری و جواب آقای معاون نخست‌وزیر
۴) طرح و تصویب سه فوریت و اصل طرح پیشنهادی راجع به کارمندان مسلول
۵) معرفی آقای دکتر مفخم و آقای مهندس نفیسی به معاونت قسمت تجارت و صناعت وارادت اقتصاد ملی به وسیله آقای نخست‌وزیر
۶) تقاضای طرح لایحه لوله‌کشی شهر تهران و استرداد لایحه اختیارات مدیرکل لوله‌کشی به وسیله آقای معاون وزارت کشور
۷) طرح گزارش کمیسیون کشور راجع به اصلاح قانون آب و فاضلاب شهر تهران.
۸) تقدیم اصلاح آئین‌نامه قانون تعلیمات اجباری به وسیله آقای وزیر فرهنگ
۹) بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون کشور راجع به لوله‌کشی و فاضلاب شهر تهران.
۱۰) تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه.
مجلس دوساعت و یک ربع قبل از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت‌مجلس.
رئیس- صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه- آقایان: دکتر سیدامامی، حشمتی، شیبانی، محمود ذوالفقاری، مصطفی ذوالفقاری، شوشتری، عباسی، قنات آبادی، اردلان، بیات‌ماکو، احمد فرامرزی، سلطانی، اورنگ.
غایبین بی‌اجازه- آقایان: امیدسالار، ثقه‌الاسلامی، شادلو، سعیدی،
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه آقای دکتر سعید حکمت ۲۰ دقیقه. آقایان احمد صفایی و نقابت ۳۰ دقیقه. آقایان امیرتیمور کلالی، تجدد، پیراسته، بزرگ‌نیا، خزیمه اعلم، موسوی یک ساعت. آقایان مسعودی، خاکباز، ارباب یک ساعت و پانزده دقیقه. آقای اریه دو ساعت و سی دقیقه.
دیرآمدگان و زودرفتگان بی‌اجازه آقایان: دکتر افشار و ابراهیمی ۱۵ دقیقه. آقایان مکرم، و فرید اراکی ۲۰ دقیقه. آقایان کاشانی و عبدالحمید بختیار ۳۰ دقیقه. آقایان یارافشار، نراقی، دکتر شاهکار، صراف‌زاده ۴۵ دقیقه. آقای تیمورتاش یک ساعت و سی دقیقه. آقای دکتر حمزوی ۲ ساعت.
غائبین در رأی- آقای کیکاوسی ۵ رأی آقایان خاکباز و نراقی ۴- آقایان اعظم زنگنه و درخشش ۳- آقایان بهبهانی مهندس جفرودی، سنندجی، میراشرافی ۲- آقایان محمودی، سهرابیان، برومند، فرید اراکی، دکتر حمزوی، عاملی، سلطان مراد بختیار، تجدد، شادمان، معین‌زاده، حائری‌زاده ۱ رأی.
رئیس- آقای مکرم.
مکرم- عرض کنم بنده از افرادی هستم که کمال علاقه را به نظم و ترتیب مجلس دارم و همیشه هم سرساعت آمدن موردعلاقه من است دیر نکرده‌ام و نمی‌کنم و البته همه آقایان هم علاقه دارند در این صورت مجلس که دست بنده است بنده را غایب بی‌اجازه نوشته‌اند بنده نه تنها بدون اجازه هیچ‌وقت غیبت نمی‌کنم هر وقت هم اگر چند دقیقه کاری داشته‌ام یا از مقام ریاست اجازه خواسته‌ام یا به وسیله تلفن استدعا کرده‌ام در صورتی که خواندند یک بیست دقیقه تأخیر هم گفتند این صحیح بود بنده به وسیله تلفن استدعا کرده بودم تلفنچی هم حاضر است و به بنده هم گفت اجازه‌ام اینجا غایب بی‌اجازه نوشته‌اند به هیچ صحیح نیست هیچ‌وقت بنده غیبت بی‌اجازه نکرده‌ام.
رئیس- همان تأخیر بوده است که در صورت‌مجلس بی‌اجازه نوشته‌اند به هر اصلاح می‌شود. آقای دولت آبادی.
دولت آبادی- می‌خواستم به استحضار برسانم که آقای فرید اراکی به علت کسالت غیبت کرده‌اند.
رئیس- اغلب آقایان غایب می‌شوند و اطلاع نمی‌دهند البته غالب بی‌اجازه نوشته می‌شوند باید اطلاع بدهندکه اجازه صادر شود. دیگر نظری نسبت به صورت‌مجلس نیست؟ آقای کاشانی.
کاشانی- جلسه گذشته بنده از اول وقت تا آخر در مجلس بودم اشتباهی شده این را استدعا می‌کنم اصلاح بفرمایید.
رئیس- آقای سهرابیان
سهرابیان- بنده قربان هیچ‌وقت در رأی غیبت نکرده‌ام تصور می‌کنم که سوءتفاهم باشد اساساً غیبت نداشتم.
رئیس- بعضی از آقایان درمجلس حاضر هستند در اطاق‌های دیگر هستند وقتی خبر می‌دهند حاضر نمی‌شوند در صورت‌مجلس نظردیگری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌مجلس تصویب شد.
۲- تقدیم یک فقره طرح قانونی به وسیله آقای دکتر آهی.
رئیس- آقای دکتر آهی.
دکتر آهی- طرحی است که به امضای عده زیادی از آقایان نمایندگان محترم رسیده راجع به کارمندان مسلول به قید سه فوریت است تقدیم می‌کنم و استدعا می‌کنم امروز مطرح بفرمایید.
۳- سؤال آقای خلعتبری راجع به فروش عمارت شهرداری و جواب آقای معاون نخست‌وزیر.
رئیس- دستور امروز اول سؤالات است. آقای خلعتبری.
خلعتبری- چند ماه قبل در روزنامه‌ها خوانده شد که شهرداری تهران عمارت شهرداری را می‌خواهد به فروش برساند (مهندس جفرودی- جازدند آقا) باید خودشان تأیید بکنند بنده همان موقع این سؤال را طرح کردم که بدانم علت فروش این عمارت چیست؟ در تهران زمین خیلی گران است و اگر شهرداری این عمارت را به فروشد و برود در پارک‌ملی در باغ پارک‌عمومی شهر در آنجا بخواهد ساختمان کند خود باغ‌ملی تازه به نظر بنده برای تهران کم است (صحیح است) و نه فقط اینجا کم است و یک باغ کافی نیست بلکه بنده معتقدم که همان باغ کافه شهرداری و هرجا شهرداری زمین دارد باید اینها را نگاه بدارد برای این‌که ده سال دیگر ناچار می‌شود متری هزار تومان همین زمین‌ها را بخرد یا از مردم بگیرد برای ساختن باغ عمومی یا برای گردش کودک‌ها و برای خانواده‌ها و برای همه چیزها باغ لازم دارم (صحیح است) و اگر بنا بشود که این عمارت را بفروشند و بروند در باغ‌ملی و آنجا عمارت بسازند یک عمارت جدید اولاً این خلاف مصلحت شهر است و جمعیت تهران هم روزبه روز رو به تزاید است و ممکن است تا چند سال دیگر به دو میلیون هم برسد. بنده یک نامه‌ای نوشته بودم به اداره شهرداری و اداره شهرداری‌ها هم به بنده یک جوابی در این موضوع داد اگر آن جواب بنده را قانع کرده بود وقت آقایان نمایندگان را در اینجا نمی‌گرفتم ولی آن جواب بنده را قانع نکرد (مصطفی کاشانی- مثل همه جواب‌ها) بنده خودم مدت کمی شهردار تهران بودم بودجه شهرداری تهران قسمت اعظم آن مخارج پرسنلی و استخدامی است (مهندس جفرودی- چقدر است؟) آن موقع که من در شهرداری بودم ۳۲ میلیون تومان بودجه‌اش بود که آورده بودند بنده تصویب بکنم که ۲۲ میلیونش درآمد بود و ده میلیونش هم طلب‌های سوخته بود که به حساب درآمد گذاشته بودند ولی ۳۲ میلیون تومان خرج مسلم شهرداری بود و اگر این عمارت فروخته بشود به تصور این‌که در جای دیگر عمارت ساخته خواهد شد این عمارت را ممکن است چند نفر یا یک عده‌ای دست به دست هم بدهند و به قیمت ارزان بخرند (دکتر جزایری- توی این خرید و فروش‌ها نان دارد آقا) بنده می‌ترسم که اگر اینجا را بفروشند جای خوبی پیدا نکنند و جای به این خوبی را هم از دست بدهند در صورتی که شهرداری و دولت مادام که احتیاجی نباشد نباید یک جاها و موقعیت‌های به این خوبی را از دست بدهند و به فروشند تازه اگر فرض کنیم که احتیاج به جای دیگری هست آن وقت شهرداری با این بودجه خودش و با این درآمدش نمی‌تواند یک جای دیگری را بسازد بنده شهردار تهران بودم و حساب صحیح کردم خودم دیدم که اگر یک جایی یک ساختمانی برای یک شخصی عادی هزار تومان تمام بشود برای شهرداری چند تومان تمام خواهد شد علتش این است که وقتی شروع به کار می‌کنند وسایل لازم برای کار ندارند شروع به کار می‌کنند و ده روز متظر رسیدن آجر و آهک و مصالح دیگر می‌شوند. ده روز منتظر رسیدن آهن و یا رسیدن پول هستند و یک ساختمان به جای این‌که در سه ماه تمام بشود در یک‌سال تمام خواهد شد و این دستگاه شهرداری به مناسبت این‌که از ۲۰ سال یا ۳۰ سال به این طرف اقدامی نکرده نمی‌تواند یک ساختمانی را مناسب بسازد بنده معتقد هستم که شهرداری تهران درآمد برای این‌کار نخواهد داشت و مصلحت نیست بهترین نقطه شهر از دست مردم در برود و ممکن است یک عده‌ای تبانی بکنند و اینجا را مفت و ارزان بخرند و اگر شهرداری بگوید من اینجا را برای این که از لحاظ کار در مضیقه هستم می‌فروشم بنده معتقد هستم که شهرداری باید کار بکند دکتر نامدار شهردار تهران بود ۲۰ حلقه چاه آب در این تهران احداث کرد و مردم راضی هستند (صحیح است) شهرداری اگر کار خوب خواست بکند به هیچوجه این عمارت مانع کارنیست (صحیح است) اعضاء شهرداری زیاد است و شهرداری مادام که وضعش عوض نشده و با یک سیستم صحیحی مجهز نباشد به نظر بنده نباید در فکر این باشد که محلش را زیاد بکند محل را زیاد کردن عمارت زیاد کردن اطاق زیاد کردن حاصلی ندارد از شهرداری به بنده جواب داده‌اند که اگر این کار را ما بکنیم وزارتخانه‌های دیگر هم برای خاطر زیبایی شهر اطراف میدان سپه عمارات مجلل خواهند ساخت بنده می‌خواهم بگویم که این فکر باید از کله ما بیرون برود فکر تجمل فکر شکوه و جلال برای یک مردمی که زندگی و درآمدشان مرتب و کافی نیست این فکر غلط است بنابراین بنده نمی‌گویم که فکر پیرایش و آرایش و این چیزها تا وقتی که کارهای اساسی نشده برای شهر نباید بود و یک مطلب دیگری هم به بنده جواب دادند و آن این است که اگر این ساختمان بشود مقداری از عملجات مشغول کار می‌شوند (مهندس اردبیلی- عجب! راه‌ها را بروند درست بکنند) بنده عرض می‌کنم که تمام شهرستان‌های ایران را اشخاص‌شان را آوردن به این جا که عملگی و فعلگی بکنند این ضرر کشاورزی ممکلت است (صحیح است) این ساختن عمارت برای شهرداری در این موقع که ما کارهای دیگری داریم شهرداری وظایف دیگری دارد به نظر بنده این یک خرج زیادی است و خلاف مصلحت است مخصوصاً این‌که انجمن شهر هم حالا تشکیل نشده این‌کار یک کاری است باید مردم تصمیم بگیرند باید لااقل بماند تا انجمن شهر تشکیل بشود. اگر انجمن تشکیل گرفت آن وقت مبادرت به عمل بکنند بنده دیگر عرضی ندارد.
مهندس اردبیلی- تهران را آباد و شهرستان‌ها را خراب می‌کنند.
رئیس- آقای معاون نخست‌وزیر.
معاون نخست‌وزیر (فولادوند)- عین سؤالی را که جناب آقای ارسلان خلعتبری راجع به فروش عمارت شهرداری فرموده‌اند عیناً آقای اردلان هم سؤال فرموده‌اند با اجازه مقام ریاست بنده جواب هر دو آقایان را عرض می‌کنم.
رئیس- بفرمایید.
معاون نخست‌وزیر- مطابق معمول سؤالاتی که به بنده ارجاع می‌شود ادارات مربوطه سؤال می‌کنم جوابی که می‌رسد اینجا به عرض آقایان نمایندگان می‌رسانم جواب البته مفصل است ولی خلاصه این است که این عمل را نمی‌کنیم (صحیح است- احسنت) بنده از آقای مهندس جفرودی رفیق عزیزمان استدعا می‌کنم (مهندس جفرودی- ارادت دارم) که نماینده مجلس صحیح نیست بفرمایند جازدند.
مهندس جفرودی- چرا می‌خواستند بفروشند.
رئیس- در جلساتی که برای سؤالات تعیین شده بنده قرار دادم سه سؤال بشود و قبلاً هم به اطلاع آقایان نمایندگانی که سؤال کرده‌اند (یکی از نمایندگان- و وزیر هم برسد) و آقایان وزیرانی هم که باید جواب بدهند می‌رسند امروز نوبت سؤال دو نفر دیگر آقای اردلان و آقای امیراحتشامی است آقای اردلان به واسطه کسالت خانواده‌شان در بیمارستان گرفتارند و آقای امیراحتشامی هم مریض شدند بنابراین امروز دیگر سؤال نداریم و باید وارد کارهای دیگر بشویم.
۳- طرح و تصویب سه فوریت و اصل طرح پیشنهادی راجع به کارمندان مسلول.
رئیس- طرح سه فوری که آقایان نمایندگان تقاضا کرده‌اند مطرح می‌شود. (به شرح زیرقرائت شد) نظر به این که پیشگیری بیماری سل یکی از مسائل روز ممکن است در نتیجه تعلل و مسامحه این بیماری خانمانسوز در آتیه ملت ایران را تهدید به فنا نماید و نیز به وسیله تفحصات و تحقیقات معلوم شده است که عده‌ای از کارمندان و مؤسسات دولت با وجود ابتلا به این مرض به سرکار حاضر می‌شوند و به این طریق خطر سرایت بیماری برای کسانی که با آنان در ادارات و یا مؤسسات و یا آموزشگاه‌ها تماس حاصل می‌کنند فوق‌العاده است و چنانچه از کار هم برکنار شوند و حقوقی دریافت ندارند وضع زندگانی‌شان مختل می‌شود و همین اختلال در تشدید بیماری مؤثر خواهد بود برای آن‌که جمع بین هر دو نظر شده باشد ماده واحده زیر را پیشنهاد و تصویب آن را با قید ۳ فوریت تقاضا می‌نماییم
ماده واحده- کلیه حقوق‌بگیران از خزانه دولت و شهرداری‌ها و بنگاه‌ها ومؤسسات وابسته به دولت که به وسیله مقامات رسمی وزارت بهداری خطر سرایت از آنها برطرف نشده است از کار معاف خواهند بود و حقوق و مزایای خود را دریافت خواهند داشت و این مدت نیز جزو خدمت رسمی آنان محسوب می‌شود. دکتر آهی، عمیدی نوری، رضا کی‌نژاد، دکتر شاهکار، عبدالحسین بختیار، مهندس اردبیلی، تیمورتاش، درخشش، جلیلی، غضفری، مسعودی، اسفندیاری، بهبهانی، عبدالرحمن فرامرزی، سیداحمد صفائی، رستم گیوخیلی امضاهای دیگر.
کاشانی- آقا امضای مرا هم بگذارید پایش.
رئیس- آقای دکتر آهی توضیح بفرمایید.
دکتر آهی- آقایان محترم می‌دانند که بیماری سل ناخوشی است مسری و با این وضع مخصوصاً در تمام دنیا امروز مبارزه عمومی ضدسل می‌شود و مخصوصاً سعی تمام مردم دنیا این است که در مبارزه با این مرض همفکری بشود این است که در سال قبل هم دولت و کنگره پزشکی اقدام کردند که در ادارت و بنگاه‌ها تمام کارمندان معاینه بشوند تا کشف مرض سل در کارمندان بشود ولی این نتیجه زیادی نداد برای این‌که کسانی که مسلول بودند اینها باز درکار خود باقی بوده و همینطور باعث سرایت بوده‌اند (صحیح است) این است که بنده و عده زیادی از آقایان نمایندگان محترم از این لحاظ فکرکردیم که اگر کمک بشود مخصوصاً در جلسات کنگره پزشکی هم صحبت شد که اگر بنا باشد که کمکی بشود به این قبیل کارمندان که مخصوصاً با مردم تماس پیدا نکنند ممکن است تا حدی سرایت مرض کم شود ولی فکر کردیم که اگر این قبیل اشخاص از کار برکنار بشوند حقوقی نخواهند داشت این است که بنده این طرح را تقدیم کردم که کارمندان مسلول وقتی از کار برکنار می‌شوند حقوق‌شان را بگیرند تا مدتی که مرض‌شان سرایت دارد (احسنت) این بود عرایضی که می‌خواستم عرض کنم.
رئیس- تقاضای سه فوریت شده است فوریت اول مطرح است آقای خلعتبری مخالفید؟ (خلعتبری- بلی مخالف مشروط) بفرمایید.
خلعتبری- امروز آقایان مسئله بسیار مهمی در اینجا مطرح است که مورد توجه مجلس شورای ملی است من می‌خواهم نظر آقایان را به یک مسئله اساسی
جلب کنم و آن این است که این مطرح بسیار مفید است ولی من معتقد هستم که باید یک علاج خیلی اساسی برای جلوگیری از بیماری سیل کرد (صحیح است) و طرح را باید طوری کامل کرد که یک مبارزه اساسی و صحیحی برای عرض خانمانسوز سل بکنید (صحیح است) بنده موقعی که در گیلان استاندار بودم دیدم جمعیت زیادی از مردم مبتلا به مرض سل هستند مخصوصاً اطفال همینطور در مازندران و همینطور در بعضی از قسمت‌های دیگر ایران و متأسفانه در این سال‌های اخیر توجهی نشد که یک مبارزه اساسی با مرض سل بشود و از ولایات ایران هر ماهه و هر سال صدها هزارها نفر به تهران می‌آیند و اهالی شهر تهران را هم مبتلا به این مرض می‌کنند و اهالی اینجا تصور می‌کنند که چون در تهران هستند از این مرض مصون هستند این است که بنده فکر می‌کنم که باید طرحی تهیه بشود که در گیلان و مازندران و برای شهرستان‌های دیگر ایران که سل در آنجاها فراوان است این عمل به عنوان یک مبارزه جدی تلقی بشود و جزء برنامه‌ای قرار بگیرد که در این برنامه تمام دستگاه‌های مختلف دولت شرکت بکنند وزارت بهداری سازمان برنامه، شهرداری‌ها و نه فقط به این مقدار کمک اکتفا بشود که مستخدمین مسلولی که مبتلا هستند حقوق داده بشود باسد منحصر به مستخدمین دولت نباشد باید قانون جامعی تهیه گردد و اشخاصی که در خانواده‌ها مبتلا به مرض سل می‌شوند شهرداری‌ها به آنها کمک بکنند به این خانواده‌ها کمک اعاشه بکنند محل‌هایی تأسیس بکنند که این اطفال و اشخاص مبتلا را ببرند در آنجاها نگاه بدارند که فقط منحصر به مستخدمین دولت نباید در گیلان و مازندران که این مرض خیلی شایع است به قید التزام باید دولت در مدت یک سال آسایشگاه بسازد که مردم در آن آسایشگاه‌ها بمانند و در تهران نیایند (صحیح است) این اقدامی که الان می‌شود اقدام بسیار مفیدی است ولی اقدام جزئی است من از جناب آقای دکتر آهی استدعا می‌کنم که از لحاظ تخصصی که دارند مخصوصاً از آقایان اطبا محترمی که نماینده مجلس شورای ملی هستند یک طرح جامعی تهیه بفرمایند برای مبارزه با مرض سل و کمک به مبتلایان چه از مستخدمین دولت و چه غیر مستخدمین دولت که مجلس شورای ملی نسبت به تمام مردم مملکت در این مسئله به خصوص کمک بکند و الّا بنده مخالف با این لایحه نیستم و این را بسیار مفید می‌دانم.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به فوریت اول این طرح آقایانی که با فوریت آن موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد فوریت دوم مطرح است آقای دولت آبادی مخالید؟ (دولت آبادی- موافقم)
آقای مسعودی؟ (مسعودی- موافقم) آقای بهادری موافقید؟ (بهادری- موافقم) آقای مکرم مخالفید؟ (مکرم- بنده موافقم) آقای مهندس اردبیلی مخالفید؟ (مهندس اردبیلی موافق مشروطم) آقای صدرزاده مخالفید؟ (صدرزاده- موافقم) آقای ارباب مخالفید؟ (ارباب- خیر موافقم) (عده‌ای از نمایندگان- مخالفی ندارد) رأی گرفته می‌شود به فوریت دوم آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد چون تقاضای فوریت سوم شده که فی‌المجلس مطرح شود فوریت سوم مطرح می‌شود آقای دولت آبادی مخالفید بفرمایید.
دولت آبادی- علت این که بنده با فوریت سوم این لایحه مخالفت دارم این است که یک امر بسیار اساسی و قابل توجهی است و تشریفات زیادی هم ندارد ولی به طور کلی چون مجلس جای شور است البته شتابزدگی در هیچ یک از کارهای مجلس جایز نیست بهتر است که در هر امری مطالعه بشود (صحیح است) ولی در اینجا استثنائاً چون مواد اضافه یا کم نخواهد شد این اقدام لازم نیست النهایه بنده خواستم توضیح بدهم همانطور که جناب آقای ارسلان خلعتبری فرمودند تنها کمک به مستخدمین دولت با دادن حقوق کافی نیست (صحیح است) با مرض خانمانسوز سل باید مبارزه بشود و این مبارزه نشده است سل مرض فقر است باید به علت آن پرداخت این گرانی زندگی این گرانی معیشت افراد را خواه یا ناخواه مبتلا می‌کند باید انشاءالله منتظر بود که دولت کمک‌هایی بکند برای پایین آوردن هزینه زندگی که الان برای متمولین هم مثل فقیر بسیار ناگوار است گرانی معیشت بعدی است که ارزاق و خواروبار کافی به دست هیچ‌کس نمی‌رسد انشاءالله مجلس آنچه می‌تواند کمک بکند و بکوشد که برای پایین آوردن هزینه زندگی که مبارزه اساسی با سل است موفقیت داشته باشیم بنا بر این بنده با فوریت سوم این لایحه که یک کمک به جایی است به مستخدمین دولت مخالفتی ندارم خواستم این مطلب را عرض کرده باشم و از رفقا استدعا دارم که این کار را امروز انجام دهند.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به فوریت سوم آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است قرائت می‌شود.
(ماده واحده به شرحی که گذشت مجدد قرائت شد)
رئیس- آقای مسعودی موافقید؟ (مسعودی- موافقم) آقای مهندس اردبیلی موافقید؟ (مهندس اردبیلی- موافقم) آقای صدرزاده موافقید؟ (صدرزاده- بله موافقم) آقای بهادری موافقید؟ (بهادری- خیر مخالفم) بفرمایید.
بهادری- عرض کنم که بنده از آقای دکتر آهی بسیار متشکرم که به پای عده‌ای مسلول افتادند و یک همچون طرحی برای کمک این بیماران تقدیم کردند بنده خودم چون افتخار عضویت جمعیت حمایت مسلولین را دارم (احسنت) و از نزدیک به وضعیت رقت‌آور این مرضی وارد هستم عرض می‌کنم که برای مسلولین باید یک فکر اساسی بشود و من مخصوصاً از آقایان نمایندگان محترم دعوت می‌کنم هر موقعی که فرصت داشته باشند تشریف فرما شوند و از نزدیک این بیمارستانی که با کمک مردم تهران در خیابان شهناز تهیه شده است ببینند که افتخار جمعیت است (کاشانی- کارهای حسابی همیشه به دست مردم می‌شود) این کار چون به دست مردم است و مردم خیر تهران کمک می‌کنند و دستگاهی است که فعلاً سیصد تخت‌خواب دارد مریض‌هایی که به آنجا مراجعه می‌کنند در عرض سه ماه معالجه می‌شوند و مدرن‌ترین مریضخانه است و دو نفر جراح عالی‌مقام هم از خارج استخدام کرده‌اند و یکی از همشهری‌های محترم آقای ابوحسین آن جا را اداره می‌کنند (عده‌ای از نمایندگان- بسیار مرد شریفی است) از آقایان تمنا دارم تشریف فرما بشوند و آن جا را از نزدیک ببینند که باعث افتخار جمعیت است ولی علت این که بنده راجع به این موضوع مخالفت کردم این است که در عرض سه ماه آن جا معالجه می‌شوند و مرخص می‌شوند تشریف بیاورید آقایان واقعاً دیدنی است مریض‌هایی که به مریضخانه وارد می‌شوند در عرض سه ماه معالجه می‌شوند عمل جراحیشان انجام می‌شود و حتی اشخاصی که فاقد سرمایه هستند از طرف جمعیت به آنها سرمایه داده می‌شود که به وطن خودشان فرستاده می‌شوند و بنده علت این که مخالفت کردم برای این است که این فکر تنها برای کارمندان دولت است.
اگر آقای آهی یک هچو طرحی تهیه کرده‌اند و آقایان نمایندگان محترم هم موافقت کرده‌اند که امروز مطرح بشود این موضوع را باید آقایان توجه داشته باشند، چون بنده این قسمت را از نزدیک می‌بینم متأسفانه این مرض در استان‌های گیلان، مازندران و قسمتی از آذربایجان روز به روز شیوع پیدا می‌کند مریضخانه‌ای که اینجا هست الان برای ۴۰۰ نفر جا به نوبه نگهداشته‌ایم که به نوبه معالجه و مرخص بشوند این است که بنده عرض می‌کنم حالا که می‌خواهید یک همچو کمکی بکنید بهتر این است که برای مبارزه با این مرض آقایان اطبا یک راه عاقلانه پیدا کنند و پیشنهاد نمایند که برای عموم مردم باشد نه تنها کارمندان دولت دو ماه سه ماه مرخصی دادن و حقوق ایام مرخصی را به آنها دادن کافی نیست بهتر این است که در این طرح تصویب بشود یک مبارزه عمومی بشود برای بیماران عموم مملکت که آنهایی که قادر نیستند بتوانند معالجه بشوند و برای این قبیل بیماران یک فکر اساسی بشود و در این لایحه گنجانیده بشود به نظر من خیلی مفید است.
رئیس- آقای مسعودی
مسعودی- عرض کنم آقای بهادری بیاناتی که فرمودند مخالفتی با این لایحه نبود بلکه نظرشان این بود که این موضوع تعمیم پیدا کند نظرشان هم واقعاً صحیح است ولی جناب آقای بهادری نباید یک کاری بکنیم که اگر بخواهیم ابرویش را درست کنیم چشمش را هم کور کنیم این طرح مقدمه‌اش است ولی یک نکته‌ای که بنده می‌خواستم عرض کنم این است که برنامه‌هایی تهید شد، برای ساختمان آسایشگاه‌ها در تمام نقاط مملکت امیدوارم وضع دولت از نظر مالی طوری بشود که نظر شما تأمین بشود و در تمام مملکت تعمیم پیدا کند بنده ضمن تأیید بیانات آقای بهاردری عرض می‌کنم که واقعاً در اکثر نقاط کشور مرض سل زیاد شده است تقاضا می‌کنم اجازه بفرمایید ما فعلاً این قدم را برداریم و در بین عموم کارمندان عجالتاً تعمیم بدهیم در کارخانجات و بانک‌ها چه کارگر و چه کارمند دولت مشمول بشوند و همچنین قسمت بانک‌ها را هم در ماده واحده علاوه کنیم و فعلاً این قدم را برداریم تا انشاءالله برسیم به آن جایی که امید و آرزوی آقای بهادری و همه ما است و بنده تقاضا می‌کنم زودتر آقایان رأی بدهند و این کار تمام شود.
رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده است قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم مذاکرات کافی باشد. جلیلی
رئیس- آقای جلیلی بفرمایید.
جلیلی- این طرحی که تقدیم مجلس شده است بیش از ۶۰ امضاء دارد بنابراین همه آقایان موافقند که این طرح زودتر تصویب شود برای این که طرح مؤثر و خوبی است و برای این که مجلس هم معطل نشود و کار هم زودتر بگذرد استدعا می‌کنم آقایان با کفایت مذاکرات موافقت بفرمایید که زودتر تصویب بشود (احسنت)
رئیس- آقای ارباب مخالفید بفرمایید.
ارباب- لایحه‌ای که امروز مطرح شده است تقریباً می‌توان گفت مربوط به موضوعی است که ۳۰ درصد مردم این کشور مبتلا هستند و اگر توجه به آن نشود (بعضی از نمایندگان – خیر آقا این طور نیست) (صدقی- ۷ درصد بفرمایید) (زنگ رئیس)
رئیس- آقایان توجه کنید وکیل آزاد است در اظهار عقایدش
ارباب- همانطور که جناب آقای دولت آبادی فرمودند این موضوع مربوط به فقر مردم است شما جمعیت ایران را خیال می‌کنید این جمعیتی هست که در این مجلس نشسته است همه سلامت و هیچ‌کدام هم مسلول نیستند بروید در اطراف و اکناف این مملکت ببینید ۳۰
درصد مبتلا هست یا نیست (نمایندگان- نه آقا) حالا ما معالجه نمی‌کنیم برای مریضا می‌خواستم عرض کنم مردم مبتلا در بین مردم هستند و همه جا وجود دارند وسیله معالجه هم ندارند مثلاً بیمارستان بوعلی این بیمارستان در وسط شهر است، مسلولین دائماً در شهر رفت و آمد دارند با مردم تماس دارند، آب‌هایی که از آن محل جاری است وارد شهر می‌شود غالباً آلوده می‌شود این که بنده مخالفت کردم این است که به طور کلی توجه بشود و برای این که این مرض را چطور می‌شود ریشه‌کن کرد باید یک فکر اساسی بشود و الّا بنده مخالف نیستم که لایحه تصویب بشود با طرحش هم مخالف نیستم اما اگر یک گوشه‌ای را اصلاح بکنید بقیه‌اش را اصلاح نکنید تأثیر کلی ندارد.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به کفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شده پیشنهادات قرائت می‌شود:
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم علاوه بر مستخدمین دولت کارگران کارخانه‌جات و کارمندان بانک‌ها نیز از مزایای این قانون استفاده نمایند دکتر بینا (صحیح است)
داراب- صحیح است احسنت.
رئیس- آقای دکتر بینا بفرمایید.
دکتر بینا- بنده گمان می‌کنم در این طرح یک نفر نیست که مخالف باشد (صحیح است) و بنده پیشنهادی را که تقدیم کردم همین‌قدر که قرائت شد خیال می‌کنم کافی باشد که آقایان رأی بدهند برای این که کارمندان یک حقوق بخور و نمیری دارند ولی کارگرها در وضع بدتری زندگی می‌کنند این بود که پیشنهاد کردم که کارگران کارخانجات دولتی و غیردولتی و کارمندان بانک‌ها و مؤسسات دولتی و مستقل هم مشمول مزایای این قانون باشند اگر موافقت بفرمایید بنده دیگر عرضی ندارم. (داراب- احسنت بهتر از این هم نمی‌شود).
رئیس- آقای مهندس اردبیلی بفرمایید.
اردبیلی- بنده مخالفتی که با پیشنهاد آقای دکتر بینا می‌کنم از این جهت است شما مستخدمین دولت را که مسلول می‌شوند از ادارات دولتی بیرون می‌یزید البته مدیرکل‌ها و معاونین که مسلول نمی‌شوند و اگر هم مسلولی در بین آنها وجود داشته باشد خودشان می‌توانند معالجه کنند یا بروند اروپا این مرض سل مرض فقر است اغلب بیچاره‌ها که قدرت معالجه ندارند مبتلا می‌شوند و شما می‌آیید مستخدمین دون پایه و جزء را بیرون می‌ریزید با این حقوق ناچیز این قبیل اشخاص اعاشه زندگی فامیل خودشان را بکنند یا این که خودشان را معالجه کنند: آقایان اگر این طرح را به این ترتیب اصلاح بفرمایید که مأمورین جزء و دون پایه را که مسلول هستند از ادارات بیرون می‌کنند اگر دولت موظف به مداوا و معالجه آنها باشد من موافقم ولی اگر شما بیایید این قبیل کارمندان دولت را که جزء هم هستند دون پایه هستند بیرون بریزید این موضوع خودش یک دردی می‌شود برایش یعنی این مرض شدت پیدا می‌کند از کاربر کنارش کرده‌اند غصه می‌خورد بهتر است دولت موظف باشد برای مداوا و معالجه این بیماران و این عمل خیلی خوب است و وقتی هم خوب شدند بروند سرکارشان.
رئیس- یک مرتبه دیگر پیشنهاد قرائت می‌شود (به شرح سابق مجدداً قرائت شد)
رئیس- کارمندان بانک‌ها که جزء مؤسسات وابسته به دولتند، معهذا رأی می‌گیریم، آقایانی که موافق با این پیشنهاد هستند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد، پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح ذیل قرائت شد) مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی اینجانبان پیشنهاد می‌کنیم که وزارت بهداری آسایشگاه مسلولین مشهد را که ناتمام مانده است تا آخر شهریور ماه ۱۳۳۴ تکمیل نموده و تشکیلات آن را بدهد که مورد استفاده قرار بگیرد. حسن مکرم، کدیور، عماد تربتی و چند نفر دیگر
رئیس- آقای مکرم بفرمایید ولی این پیشنهاد ارتباط با این طرح ندارد این موضوع دیگری است اگر مطرح کنیم آن وقت نظیر این برای همه محل‌ها می‌رسد.
تیمورتاش- این آسایشگاه نیمه‌ساز است.
رئیس- مال فارس هم همین طور است.
مسعودی- یک پیشنهاد کلی آقای خلعتبری داده‌اند که شامل همه می‌شود.
مکرم- به نظر بنده یکی از طرح‌های بسیار مفیدی که داده شده همین طرح است که یک کمکی به وضع بهداشت مردم بشود، وضعیت مسلولین در همه جا یکسان است همان وضعی که در گیلان هست در مازندران هست در خراسان شدت دارد به شخص بنده شاید در سال بیش از ۲۰ نفر از مسلولین مشهد مراجعه می‌کنند یا از سایر نقاط اطراف مشهد می‌فرستم به آسایشگاه بوعلی و شاه‌آباد که جا هم ندارند و از آقای وزیر بهداری که این جا تشریف دارند تشکر می‌کنم از ایشان که هر وقت استدعا کردم و یک مریض مسلول بدبخت و بی بضاعتی را خدتشان معرفی نمودم توصیهٔ مؤکدی کرده‌اند و آنها را در آسایشگاه‌ها بستری نموده‌اند چند نفرشان هم معالجه شدند و رفته‌اند و البته قابل تقدیر است. در مشهد چون مسلولین زیاد هستند و از اطراف و اکناف هم می‌آیند مردم خیر مشهد خودشان پیشقدم شدند و یک آسایشگاهی در خود مشهد ساختند با خرج خودشان و با زحماتی در ۱۵ کیلومتری خارج مشهد زمینی گرفتند و یک آسایشگاه زیبایی با نقشه صحیح بنا کردند جناب آقای وزیر بهداری هم تشریف آوردند و ملاحظه فرمودند مبالغ کلی خرج شده مرحوم دکتر سید موسی‌خان حجازی که روحش شاد این مرد به قدری زحمت کشید در این کار و به قدری هم علاقه‌مند بود به این مطلب که وصیت کرد بعد از فوتش در آن محل دفنش کنند و در آستانه آن آسایشگاه دفنش کردند که خداوند انشاءالله رحمتش کند، بنده پیشنهادی که کردم و آقایان نمایندگان مشهد هم امضاء کرده‌اند مستدعیاتشان این است که وزارت بهداری این آسایشگاه را که ناتمام مانده است تکمیل کند تا مورد استفاده قرار بگیرد لااقل در یک قیمت از مملکت یعنی خراسان مسلولین بتوانند از آنجا استفاده نمایند این عرض و استدعای بنده است.
رئیس- آقای وزیر بهداری بفرمایید
وزیر بهداری (دکتر جهانشاه صالح)- بنده از این جهت که می‌بینم آقایان نمایندگان محترم علاقه‌مند به وضع بهداری این مملکت هستند خواستم تشکر کنم و موضوع سل که یک موضوع بسیار مهمی است و این طرح هم البته از بهترین طرح‌ها است که می‌توان تصور کرد چون واقعاً بایستی مسلولین را مجزی کرد از مردم که دیگران مسلول نشوند ضمناً آقایان باید فکری بکنند برای اشخاصی که بعد از اینها باید به جای مسلولین در پست‌های مختلف کار کنند مثلاً حقوق یک شخص را وزارتخانه‌ای می‌پردازد فرق نمی‌کند یا وزارت فرهنگ باشد یا وزارت بهداری باشد باید برود منزل معالجه کند در بعضی پست‌ها جانشین لازم دارد چون حقوق این شخص را می‌پردازند به خودش بنابراین از محل اعتبار حقوق این شخص نمی‌توانند استخدام جدیدی بکنند فرض بفرمایید یک کارمند فنی است مسلول شده است رفته است منزل ما باید حقوقش را بدهیم خرجش را هم بدهیم ولی نمی‌توانیم یک کسی که باید کارش را بکند و سر این پست باشد تهیه کنیم باید در این طرح آقایان با آن نظر صائبی که دادند خودشان این موضوع را در نظر بگیرند بنده زبانم الکن است نمی‌دانم چه باید کرد خودتان فکر بفرمایید یک قانونی که می‌گذرانید عملی باشد فردا صدنفر یا دویست نفر از وزارتخانه‌ها را بریزند بیرون برای جانشین آن شخص احتیاج به مستخدم جدیدی هست ولی کارگزینی می‌گوید محل استخدام موجود نیست این هم خاطر آقایان باشد، اما راجع به اصل موضوع که جناب آقای مکرم پیشنهاد فرمودند راجع‌به خراسان، آقایان توجه بفرمایید چون عرایض بنده راجع‌به همهٔ استان‌ها است پیشنهادی که آقای مکرم فرمودند در عین حال که بهترین پیشنهادات است شامل سایر جاها و استان‌ها می‌شود و این تقاضا را همه دارند (بعضی از نمایندگان- پیشنهاد کردیم) عرض کنم بدبختی که در کار هست موضوع double employ دوبل آمپلوآ است چون در لغت‌های فارسی پزشکی نمی‌توانم لغتی پیدا کنم double employ را تکرار مکررات، می‌شود گفت تکرار کارها، تکرار عمل، در خوزستان آمدند آسایشگاه بسازند آقایان نمایندگان خوزستان کاملاً اطلاع دارند که ما چه عملی انجام دادیم، در آنجا شرکت ملی نفت یک وظیفه‌ای دارد شرکت بیمه تعاون یک تعهداتی دارد وزارت بهداری هم نیز تعهداتی قبول کرده هر یک یک قسمت از کارها را انجام می‌دهند شیروخورشید سرخ هم مایل است آسایشگاه بسازد در این جور موارد ما باید مثل خوزستان عمل کنیم یعنی ببینیم اگر شرکت ملی نفت نسبت به کارگر یک تعهداتی دارد و شرکت بیمه تعاون هم یک تعهداتی دارد وزارت بهداری از نقطه نظر آسایش عموم موظف به ایجاد یک آسایشگاه است و شیروخورشید سرخ هم مایل است آسایشگاه درست می‌کند بهتر است که هر پنج مؤسسه دور هم بنشینند فکر کنند یک کاری انجام بدهند نه این که هر کدام یک جای ناقص درست کنند ما آمدیم نشستیم دور هم و گفتیم زمین را شرکت بیمه بخرد پولش را شرکت ملی نفت بدهد وزارت بهداری کادر و لوازماتش را بیاورد و شیروخورشید سرخ یک جناح بیمارستان را اداره کند همه تواماً کار کنیم تا برای خوزستان یک آسایشگاه حسابی درست بشود این است که برای تأسیس تمام آسایشگاه‌ها بایستی این فکر را عملی کرد و در هر استانی آسایشگاه لازم نیست البته الا هم فا الا هم را باید در نظر گرفت در خوزستان مازندران، گیلان و خراسان و آذربایجان لازم است ولی در نقاطی که مرض سل زیاد نیست نباید این عمل را کرد، حالا آقای مکرم پیشنهاد فرمودند ولی باید فکر بفرمایند تا شهریور سال ۳۴ که وزارت بهداری را مکلف فرموده‌اند این بنا را تکمیل کنیم از چه محلی باید این کار را انجام بدهیم و محلش را تأمین کنیم (تیمورتاش- سازمان برنامه اعتبارش را دارد) اعتبار بدهید تا ۵۰ آسایشگاه برایتان بسازیم خیلی هم ممنونیم.
رئیس- آقای نورالدین امامی بفرمایید.
امامی- جناب آقای مکرم استدعا می‌کنم به عرایض بنده توجه بفرمایید به تصدیق ذمه آقایان یکی از نقاط خوش آب‌وهوای ایران آذربایجان است که بدبختانه و بدبختانه این مرض خانمانسوز در آنجا زیاد شده (کاشانی- در گیلان هم زیاد است) اگر در آذربایجان زیاد می‌باشد به طریق اولی در گیلان و در سایر نقاط ایران زیادتر
خواهد بود، بنده یک وقتی گفتم که این آقای دکتر صالح یک آدم خیلی خوبی است چون ایشان در زندگیش برای چه چیز کار می‌کند تمام مراحلش راکه طی کرده وارد دانشکده شده.
رئیس- دانشکده شده وزیر شده مقامش را گرفته و خودش هم طبیبی‌اش که در ایران کمتر نظیر دارد این آدم اگر روزی دو سه ساعت بیشتر در توی محکمه‌اش بنشیند ماهی ده پانزده هزار تومان بیشتر استفاده می‌کند با این حال این آدم از این کارها دست کشیده کمربسته برای خدمت به مملکت و از گذرنامه‌هایی که با فشار ایشان ۳۰۰ تومان گرفتند و بعد صدتومان گرفتند این مبلغ برای آسایشگاه‌های مسلولین درنظر گرفته شده مانند آسایشگاه خراسان که باید تکمیل بشود ولی اینجا این موضوع پیشنهاد خرج است و بعد هم منافات ندارد جناب آقای مکرم فرمایش آقا با این طرح پیشنهادی ولی این طرح فعلاً مربوط به یک عده مستخدمین بیچاره است که در توی خیابان‌ها ویلان و سرگردان هستند چندی قبل آموزگاری در خوی مسلول بود آقای وزیر فرهنگ دستور دادند که بیاید در تهران و معالجه بشود اداره مربوطه‌اش گفت چون خدمت خارج از مرکز ایشان پنج سالش تمام نشده نمی‌شود و بعد هم البته ایشان دستور دادندکه به عنوان معالجه بیاید تهران تا خوب شود. این طرح برای مستخدمین کوروکچل است و الّا نسبت به استان‌ها آقایان نمایندگان باید همانطور که آقای وزیر بهداری فرمودند اعتبار آن را تأمین کنید مادر آذربایجان زمینی بود خریدیم و مانده‌ایم بی‌پول بایستی تماس بگیریم با دولت با اصل ۴ با اصل ۵ با اصل ۷ تا یک بودجه‌ای را در نظر بگیرند که تکمیل بشود ولی حالا این طرح برای مستخدمین است استدعا می‌کنم آقا پیشنهادتان را پس بگیرید تا این ماده تصویب بشود و مستخدمین کوروکچل راحت بشوند و بعد فکری برای آنجا بفرمایید.
مکرم- مدش را ممکن است آقای وزیر بهداری زیاد کنند تا آخر سال ۳۵ معین کنند.
رئیس- چند پیشنهاد مشابه رسیده قرائت می‌شود (به شرح ذیل خوانده شد) مقام محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واحده علاوه شود. تبصره- دولت مکلف است طرف دو ماه برنامه ایجاد آسایشگاه‌های مسلولین را در هر یک از استان‌ها تهیه و برای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی نماید ارسلان خلعتبری. مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی.
تبصره- دولت مکلف است در ظرف سه ماه برنامه عملی مبارزه با سل را از حیث ساختمان آسایشگاه‌ها در مراکزی که سل فراوان است و اجرا ساختن مسلولین و جادادن آنها و امثال آن تهیه نموده و لایحه‌ای در این خصوص به مجلس شورای ملی تقدیم نماید. عمیدی نوری.
عمیدی نوری- پیشنهاد بنده راجع به همه جاست و جامع‌تر است دولت برنامه عملی این کار را برای هر قسمت تهیه کند و لایحه‌اش را به مجلس بیاورد.
بهادری- طرح آقای عمیدی نوری کامل‌تر است.
رئیس- پیشنهاد شبیه به اینها زیاد است و پیشنهاداتی هم هست که خرج است و نمی‌شود قبول کرد این دو پیشنهاد تهیه برنامه است و خرج هم نیست.
عمیدی نوری- پیشنهاد بنده خرج نیست.
مسعودی- مال دیگران پیشنهاد خرج است ولی مال شما نیست آقای خلعتبری هم نوشته‌اند که برنامه آن را به مجلس بدهند.
رئیس- حالا می‌خواهیم رأی بگیریم پیشنهاد آقای مکرم و چند نفر دیگر اما وقتی که آقای وزیربهداری توضیح دادند گمان می‌کنم خودشان به هر کیفیت که مقتضی بدانند این کار را خواهندکرد.
مکرم- با بیاناتی که جناب آقای وزیربهداری فرمودند اگر این پیشنهادی که شده است دولت موظف است برنامه آسایشگاه‌ها را به مجلس تقدیم کند بنده هم موافقم که روی پیشنهاد بنده رأی گرفته نشود.
رئیس- این دو پیشنهادی که قرائت شد در حقیقت مشابه است یکی دو ماه است دیگری سه ماه است (عمیدی نوری- بنده سه ماه را پیشنهادکردم)
رئیس- آقای عمیدی نوری بفرمایید.
عمیدی نوری- بنده اینجا متوجه فکر کلیه آقایان همکاران محترم شدم که یک توجه عمومی نسبت به بهداشت عموم نقاط کشور دارند و البته خوب هم نیست که فقط برای کارمندان دولت درنظر بگیریم و حال آن‌که مجلس شورای ملی نماینده ملت ایران است (صحیح است) و همینطور که فرمودند تنها کافی نیست فرض بفرمایید کارمندان دولت را جدا کردیم و از اداره تشریف بردند به منزلشان در منزل هم یک افرادی هستند که غیرمستخدم هستند (صحیح است) آنها هم مسلول می‌شوند نتیجه‌اش این است که او را جدا کردیم و فرستادیم به منزاش یا یک مهمانی رفت دیگران را هم مسلول می‌کند و این کار منافی نظر مجلس شورای ملی است که بایستی برای معالجه مسلولین و مبارزه با سل اقدام اساسی بشود بنده دیدم اینجا راجع به تأسیس و تکمیل آسایشگاه‌ها اختلاف است. بعضی آقایان راجع به مازندران راجع به گیلان و خوزستان پیشنهاد دادند این بودکه در این پیشنهاد بنده اولاً ذکر کردم که آسایشگاه در نقاطی که مرض سل فراوان است و این البته شامل گیلان و مازندران و خوزستان (یک نفر از نمایندگان- فارس) فارس و همه جا می‌شود به علاوه یک قسمت دیگر پیشنهاد بنده اینست که اساساً برنامه عملی مبارزه با سل باید معلوم شود چون ساختن آسایشگاه کافی نیست و جدا ساختن آسایشگاه مسلولین و جادادن و پیشگیری که تمام اینها اصول علمی بهداشتی است که البته جناب آقای دکتر جهانشاه صالح توجه فرمودند و خودشان هم متذکر شدند و بیشتر توجه خواهند داشت. یکی هم این‌که سه ماه مدت تعیین کردیم برای این که وقت داشته باشند البته جناب آقای خلعتبری دو ماه یعنی به نظربنده سه ماه شاید بیشتر وقت باشد برای دولت اما این که بودجه‌اش را فرمودند این مانعی ندارد ما که فکر برنامه عمرانی و تولیدی هستیم و میلیارها می‌خواهیم خرج تولید و عمران ممکلت بکنیم چه عمرانی بالاتر از این است که نسل و مردم این مملکت راحفظ بکنیم (صحیح است) مسائل بشر باید زنده باشد بعد سد ساخته بشود بعد آبادی بشود اگر آبادی در این مملکت بشود سد سفیدرود ساخته بشود یا سد نمارستاق در مازندران ساخته بشود اما تمام گیلانی‌ها و مازندرانی‌ها مسلول باشند کجا می‌توانند کشاورزی بکنند (صحیح است)
این است که هیچ مانعی ندارد که از این بودجه وسیع عمرانی که دولت در نظر دارد چه به عنوان نفت و چه به عناوین دیگر تنظیم بکند قسمتی از آن را برای مبارزه با سل اختصاص بدهد. این است که بنده تمنی می‌کنم همکارن محترم به این پیشنهاد بنده توجه بفرمایند و رأی بدهند که امیدوار باشیم که انشاءالله تا سه ماه دیگر برنامه عملی را جناب آقای دکتر جهانشاه صالح پشت این تریبون تقدیم به مجلس شورای ملی بکنند.
رئیس- این عبارتش یک اصلاحی لازم دارد (عمیدی نوری- اصلاح بفرمایید قربان) چون یک اختیاری به وزارت بهداری داده شده بود.
خلعتبری- توضیح بنده را استماع بفرمایید بعد اصلاح بفرمایید. استدعا می‌کنم دستور بفرمایید پیشنهاد بنده را قرائت بفرمایند (پیشنهاد آقای خلعتبری مجدداً به شرح سابق قرائت شد)
رئیس- آقای خلعتبری بفرمایید.
خلعتبری- این را به آقایان می‌خواستم عرض کنم که مجلس کارهایی را که به دولت حواله می‌کند مواجه با اشکالاتی می‌شود مثلاً اگر این مورد را اگر همین طور ما بخواهیم بدون توجه به پیشنهاد بنده به تصویب برسانیم بعد وزارت بهداری اشکال می‌تراشد وزارت دارایی می‌گوید اعتبار نداریم و یک برنامه خیلی خوبی را هم ممکن است ما تصویب بکنیم ولی اعتبار کو؟ ما در این موارد بایستی دولت را مأخوذ بکنیم یعنی تکلیف بکنیم به دولت پیشنهاد بنده اینست که دولت مکلف است برای هر یک از استان‌ها برای این‌که اگر در یک استانی آسایشگاه ساختند و در استان دیگر نبود باز این یک مبارزه ناقصی است بنده برای تمام استان‌ها تأسیس آسایشگاه و داشتن یک برنامه‌ای برای تأسیس آسایشگاه را لازم می‌دانم کرمان لازم دارد همان طوری که خوزستان لازم دارد کرمانشاه هم لازم دارد و در هر یک از این استان‌ها این جزء وسایل زندگی است وسایل زندگی یک استان را باید برای همه مردم استان فراهم آورد و اگر آقای وزیربهداری بفرمایند که فلان استان لازم ندارد و ما فنی نیستیم ولی نمی‌توانیم قبول بکنیم (وزیر بهداری- حالا بنده توضیح می‌دهم بعدقبول می‌فرمایید) برای این‌که در تمام این استان‌ها مسلول هست حالا اگر ما تصویب کردیم که وزارت بهداری مکلف است برای هر استانی یک برنامه تنظیم کند اگر در یک‌جا تأسیس کردند و آنجا مسلول نبود از شهرهای دیگر می‌روند به آنجا بالاخره آنجا آسایشگاه است و یک چیزی است که لازمست برای هر استانی (مهندس جفرودی- الاهم فالاهم را باید درنظر بگیرند) وزارت بهداری وقتی مکلف بود برنامه‌اش را تنظیم بکند همانطوری که برای گیلان و مازندران و آذربایجان در درجه اول لازم است بعد دیگر تردید نمی‌کند که برای کرمان لازمست یا نه و در بودجه خودش ناچارست برای کرمان هم بگذارد. عده کثیری از مردم کرمان هم مبتلا به مرض سل هستند قالی‌باف‌های کرمان مبتلا هستند در جنوب بلوچستان مبتلا هست ما باید یک قانونی بگذرانیم که تمام مردم استفاده کنند و قطعاً اگر شما تصویب کردید وزارت بهداری اعتبارش را هم تحمیل می‌کند و ما هم تصویب می‌کنیم اما اگرنکردید اول مخالفش این آقای انواری است که می‌گوید اعتبار نیست و نمی‌شود ولی اگر کردید همین آقای انواری می‌رود و اعتبارش را تهیه می‌کند و آقای نخست‌وزیر هم که تشریف دارند به نام تمام مردم از ایشان خواهش می‌کنیم که با تنظیم یک برنامه جهت تأسیس آسایشگاه برای تمام مردم ایران موافقت بفرمایند و امروز مجلس این قدم مفید و لازم را بردارد (احسنت)
رئیس- آقای وزیر بهداری.
وزیر بهداری- رفیق بنده جناب آقای ارسلان خلعتبری که در فن حقوق ید طولانی دارند فرمودند که خیلی به جا بود البته به خصوص که جناب آقای نخست‌وزیر هم تشریف دارند حضور جناب آقای خلعتبری عرض می‌کنم که قبل ازهرکس جناب آقای نخست‌وزیر به فکراین موضوع مسلولین بوده‌اند
و این موضوع گفته نمی‌شود برای این‌که خودشان اینجا تشریف دارند برای این که حقیقت است در هیئت دولت شخص ایشان مخصوصاً راجع به مسلولین نظرخاصی داشتند و به همین جهت بود که از این تذکره‌ها و زائرین پولی که گرفته می‌شود تمام آن را برای مسلولین تخصیص دادند اما نظری که در تمام استان‌ها یک آسایشگاه ساخته شود به دو دلیل صحیح نیست. دلیل اول این‌که بعضی از استان‌ها از نظر ارتفاع از سطح دریا و از نقطه هوا به هیچوجه صلاحیت ساختن آسایشگاه را ندارد این مطالب علمی است و نمی‌شود ما بگوییم هر استانی آسایشگاه داشته باشد و همه هم بگوییم صحیح است صحیح نیست اینجا جایی است که بفرمایید صحیح نیست برای این‌که بنده به عنوان یک طبیب عرض می‌کنم که صحیح نیست و در هوای گرم خوزستان و لب دریا کسی نمی‌رود مریض را بستری کند و باید یک سطح مخصوصی داشته باشد ارتفاع معینی داشته باشد عرض کنم که بنده هم علاقمند هستم ولی اگر دواستان با هم نزدیک هستند مثل کرمانشاه و خوزستان و شما یک محلی را توانستید فرض بفرمایید در حوالی بروجرد پیدا کنید که محض مثال عرض می‌کنم هم اهالی کرمانشاه و هم اهالی خوزستان از آن استفاده بکنند لزومی ندارد که تفرقه قوا بشود و در هوایی که مناسب نیست قانون بگذارند که آن جا حتماً آسایشگاه بسازند این صلاح نیست اما آقای خلعتبری صحیح است باید ترتیبی اتخاذ کرد که تمام استان‌ها مطابق قوانین یعنی در حدود و منطقه خودشان از آسایشگاهی مستفیض بشوند. نه این‌که حتماً در خود استان باشد قانون را این طور بفرمایید که وزارت بهداری با در نظر گرفتن الاهم فالاهم که چه استانی بیش از استان دیگر از حیث برنامه احتیاج به آسایشگاه دارد بنده از نقطه‌نظر پزشکی عرض می‌کنم در نقاط خوش آب وهوا و در نقاطی که از نقطه‌نظر پزشکی و ارتفاع صلاحیت دارد برای ملت ایران آسایشگاه‌های کافی ایجاد بکند نه این که در هر استانی یک آسایشگاه بسازند (احسنت)
رئیس- آقای رضایی.
رضایی- پیشنهاد جناب آقای خلعتبری از دو نظر به نظر بنده ناقص است یک نظرش همان که جناب آقای دکتر صالح فرمودند که ایجاد آسایشگاه‌ها در هر محل بایستی که از نقطه‌نظر محل هم مناسب باشد و ارتفاعش مناسب باشد. اما نظر دومی که داریم و در مورد سل هم به تنهایی نیست و راجع به تمام امراض است بنده معتقدم وظیفه وزارت بهداری در درجه اول اقدام است برای این‌که مردم مریض نشوند نه این‌که ما بگذاریم مردم مریض بشوند مسلول بشوند بعد بیاییم تازه آسایشگاه ایجاد بکنیم و تمام اینها را معالجه کنیم. در پیشنهاد جناب آقای عمیدی نوری ذکری شده بود که در آن برنامه‌ای که دولت تهیه می‌کند علاوه بر برنامه ایجاد آسایشگاه‌ها برنامه‌ای هم تهیه بکند برای جلوگیری از این که مردم مسلول نشوند و در پیشنهاد جناب آقای خلعتبری این قسمت ذکر نشده است و فقط برنامه محدود شده است به ساختمان آسایشگاه‌ها به این دلیل بنده معتقده که پیشنهاد جناب آقای عمیدی نوری جامع‌تر است و وزارت بهداری در درجه اول سعیش باید این باشد که مردم مسلول نشوند بعد البته یک فکری به حال مسلولین موجود بکند.
رئیس- این دو پیشنهاد باز یک نواقصی دارد (عمیدی نوری- بفرمایید تا نواقصش را رفع بکنیم) یکی این است که در مراکزی که مسلول زیادتر دارند باید ساخته می‌شود و این را گمان می‌کنم این‌طور بگذارید که هر نقطه‌ای که وزارت بهداری صلاح بداند.
وزیر بهداری- این درست شد و
عمیدی نوری- بنده پیشنهادم را به همین ترتیب اصلاح می‌کنم.
رئیس- خودتان بفرمایید اصلاً ح کنید.
مسعودی- پیشنهاد آقای خلعتبری و آقای عمیدی نوری تقریباً توأم شد و به این صورت درآمد که قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
تبصره- دولت مکلف است در ظرف سه ماه برنامه عملی مبارزه با سل را از حیث ساختمان آسایشگاه‌ها در مراکزی که وزارت بهداری صلاح بداند و جداساختن مسلولین و جادادن به آنها و امثال آن تهیه نموده و لایحه‌ای در این خصوص تنظیم و به مجلس تسلیم کند.
رئیس- آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد چند تا پیشنهاد است که وارد نیست و فقط قرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای کاشانی به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم کسانی که به علت این مرض موقتاً ازخدمت معاف می‌شوند پس از بهبود مجدداً در سمت قبل منصوب شوند.
رئیس- این در اصل ماده واحده هست دیگر محتاج به پیشنهاد نیست.
کاشانی- سمت او به غیر از این است مجدداً به کار گمارده شوند.
رئیس- این هست دیگر محتاج نیست پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم مأمورین جزء دون پایه که حداکثر رتبه ۳ را دارند دولت موظف شود آنها را مداوا نماید. مهندس اردبیلی.
رئیس- این هم به این مربوط نمی‌شود یک پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود. به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم وزارت بهداری یک آسایشگاه مسلولین در کرند برای استان پنجم تا آخر سال ۱۳۳۴ تأسیس نماید. کریمی.
رئیس- این هم مربوط نیست و تأمین هم شده پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم که استفاده از مزایا وحقوق اختصاص به کارمندان غیرمتمکن دارد. سید احمد صفایی.
رئیس- این هم وارد نیست پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واخده افزوده شود: وزارت بهداری مکلف است آسایشگاه‌های مسلولین را که اشخاص یا مؤسسات ملی ساخته یا بسازند مقدم بر سایر مؤسسات بهداشتی دایر و قابل استفاده قرار دهد. همادتربتی.
وزیر بهداری- این توضیح واضحات است.
رئیس- مؤسسات جدید نساخته‌اند و اگر بخواهند بسازند اول از آنها استفاده می‌کنند پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به لایحه موردنظر اضافه شود: وزارت کشور و وزارت بهداری موظفند بیماران مسلول زندانی را نیز در آسایشگاه‌های مربوطه بستری و تحت درمان قرار دهند. دکتر سعید حکمت.
رئیس- آقای دکتر سعید حکمت.
دکتر حکمت- عرض کنم که آنجا راجع به کارمندان دولت و کارگران و تمام ملت ایران صحبت شد ولی یک عده‌ای هستند که محروم هستند و آزادی هم از آنها سلب شده و آنها زندانی‌ها هستند (صحیح است) البته کارمندان دولت وقتی مسلول بشوند حقوق‌شان را می‌گیرند و یا در بیمارستان‌ها بستری می‌شوند و اگر هیچ کدام اینها را هم نداشته باشند آزادی دارند و می‌توانند معالجه بکنند ولی زندانی‌ها وسیله معالجه ندارند در زندان‌ها آسایشگاهی وجود ندارد و زندانی‌های ما در آنجا اگر مسلول بشوند محکوم به مرگ خواهند شد و دیگران را مبتلا خواهند کرد و اگر مسلول هم نباشند چون وسایل و لوازمی که بشود مسلولین را معالجه کنیم نداریم خواهی نخواهی برای مدت کمی هم اگر محکوم به زندانی شدن هستند مسلول می‌شوند و نه وزارت بهداری آنها را معالجه می‌کند و نه وزارت کشور در نتیجه اینها دیگران را هم آلوده می‌کنند اینست که پیشنهاد کردم وزارت بهداری مکلف باشد این زندانی‌ها را معالجه بکند.
رئیس- آقای پیراسته مخالفید؟ (پیراسته- بلی) بفرمایید.
پیراسته- این موضوعی که آقای دکتر سعیدحکمت پیشنهاد کردند سالها مبتلا به دادگستری و شهربانی و زندان‌ها بوده ولی به آن طریقی که آقای دکتر پیشنهاد کردند خیال می‌کنم که نظرشان تأمین نمی‌شود و به مقررات زندان‌ها توجه نفرمودند مخصوصاً اگر مسئله را در نظر بگیرند که اغلب کسانی که زندانی هستند سابقه شرارت دارند سابقه چاقوکشی دارند آسایشگاه را به کلی به هم خواهند زد زیر این را در عمل هم دیدید با خود آقای دکتر صالح وقتی که دادستان بودم چندین بار کمیسیون کردیم و نتوانستیم راهی پیدا کنیم اگر این‌طور باشد (شوشتری- بلندتر بفرمایید) عرض کنم که در این موضوع آقایان بایستی کمال دقت را داشته باشند و این مراقبین باید بروند به آسایشگاه و آن بیماران دیگری که پناه برده‌اند به آسایشگاه آنها هم ناراحت خواهند شد و یک مشکلات عظیمی برای این مسلولین که مردم بیچاره‌ای هستندکه پناه بردند به آسایشگاه‌ها که معالجه بشوند فراهم خواهد شد بنابراین به نظر بنده بایستی که زندان‌ها را موظف کنند که جاهای مخصوصی برای مسلولین داشته باشند طبق مقرراتی که وزیرکشور و رئیس شهربانی باید بنشینند و بنویسند و اما شما یک کسی که مسلول است و در زندان است با یک عده مردم بدبخت و بیچاره‌ای که مسلول شده‌اند و باید آنجا محیط امن و امانی باشد و آنجا بخواهند استراحت کنند اگر این زندانی‌ها آنجا بروند در آنجا حتماً نظم آسایشگاه را به هم می‌زنند واسباب ناراحتی آنها را فراهم می‌کنند و اینها باید بروند در خیابان‌ها بمانند. بنده تقاضا می‌کنم از آقای دکتر حکمت که پیشنهاد کنند طبق آئین‌نامه‌ای که فرض کنید کمیسیون بهداری یا وزارت بهداری راجع به این موضوع می‌نویسند این کار انجام بشود و الّا مجلس بدون توجه یک رأیی بدهد تمام مسئولین را شما دچار زحمت خواهید کرد اگر که این‌طور اصلاح بفرمایید که یک آیین‌نامه‌ای نوشته بشود بنده رأی خواهم داد و الّا همینطوری بنده مخالفم چون نظم آنجا به کلی به هم خواهدخورد.
رئیس- آقایانی که با این پیشنهاد آقای دکتر سعیدحکمت موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد آقای صادق بوشهری قرائت می‌شود. سایرین جانب پیشنهاد می‌کنم که کارگران شرکت ملی نفت هم مشمول این قانون بشوند.
رئیس- اینها می‌شوند مسلم است.
صادق بوشهری- یک توضیح جزیی بنده عرض بکنم. پیشنهادی که جناب آقای دکتر بینا دادند گرچه در آنجا کارگران را هم توصیح دادند ولی شرکت ملی نفت کارخانه‌جاتی دارد که یک عده کارگر در آنجا مشغول می‌شوند و یک عده کارگر هم دارند که در کارخانجات
کار نمی‌کنند سر چاه نفت است در راه‌آهن است بنده خواستم توضیح عرض کنم که آنها مشمول بشوند.
صادق بوشهری- بنابراین بنده پس گرفتم.
رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود به شرح زیر قرائت شد)
تبصره- کارمندان یا کارگرانی که مشمول این قانون می‌شوند وزارتخانه یا اداره و بنگاه مربوطه مکلف است وسیله معالجع آنها را در یکی از آسایشگاه‌ها تأمین نماید. عاملی.
رئیس- این هم وارد نیست. پیشنهاد دیگری نیست.
خرازی- بنده هم یک پشینهاد تقدیم کرده‌ام.
رئیس- یکی مال آقای خرازی است که قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
تبصره- مستخدمین به آنها اعم از دولتی و ملی یعنی آنهایی که از سرمایه دولت استفاده می‌کنند و یا از آنها که غیردولتی مشمول ماده واحده قرار گیرند.
رئیس- این هم وارد نیست. دیگر پیشنهادی نیست. رأی گرفته می‌شود به کلیه این طرح ماده واحده و تبصره‌ها. آقایانی که موافقند قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. برای مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۵- معرفی آقای مفخم و آقای مهندس نفیسی به معاونت وزارت اقتصادملی در قسمت تجارت و صناعت به وسیله آقای نخست‌وزیر.
رئیس- آقای نخست‌وزیر فرمایشی دارید.
نخست‌وزیر- (سپهبدزاهدی)- چون وزارت اقتصادملی دکترهایش خیلی زیاد بود. مخلوط و درهم بود. آن طوری که منظور نظر بود پیش نمی‌رفت در نظر گرفته شدکه فکر تازه‌ای برای این وزارتخانه بشود و در این موقع که به وزیر اقتصادملی مأموریت دیگری ارجاع شده و به وزارتخانه دیگری رفته است خود بنده فعلاً عهده‌دار وزارت اقتصادملی هستم (میراشرافی- مبارک است) برای این منظور فکر کردیم که قسمت تجارت و قسمت معادن و قسمت صناعت را از هم تفکیک کنیم و برای هر قسمت یک نفر معاون انتخاب بکنیم که در کارهایی کرده‌ایم و رجاری است و مورد احتیاج خود مردم و دولت است دقت بیشتری بشود فعلاً برای دو تا از این دستگاه‌ها که مستقل هستند ۲ نفر معاون معرفی می‌شوند که اگر یک وقتی بودجه دولت اقتضا کند و مجلس موافقت بفرمایند ممکن است که اینها ادارات مستقل یا وزارتخانه مستقل بشوند ولی این‌که کارها به جریان بیفتد یک دفترکل خواهند داشت و معاونین هر کدام کارهای قسمت خود را مستقلاً عهده‌دارخواهند شد و به نظربنده با بررسی‌هایی که شده کارها بیشتر به جریان خواهد افتاد حالا اجازه می‌خواهم که ۲ نفر از آقایان معاونینی که برای این‌کار انتخاب شده‌اند معرفی کنم آقای دکتر مفخم برای امور ادارات تجارت (مبارک است) و آقای مهندس نفیسی برای قسمت صناعت مبارک است) برای قسمت معادن هم چون می‌خواهیم کلیه معادن را در آنجا تمرکز بدهیم یک فکری خواهد شدکه بعداً به عرض آقایان خواهد رسید.
۶- تقاضای طرح لایحه آب شهر تهران و استرداد لایحه اختیارات مدیرکل لوله‌کشی به وسیله آقای معاون وزارت کشور.
رئیس- آقای معاون وزارت کشور.
معاون وزات کشور- (دکتر افخم حکمت)- آقایان محترم استحضار دارند که لوله‌کشی تهران چون تقریباً دارد مراحل آخرین را طی می‌کند و ما احتیاج مبرمی داریم که از بانک ملی قرضه‌ای بکنیم و آن لایحه‌ای که تقدیم کردم و الان در دستورمجلس گذاشته شده است استدعا می‌کنم امر بفرمایند مطرح بشود. در ضمن ماده واحده تقدیمی مربوط به اختیارات مدیرکل لوله‌کشی که در یک لایحه گنجانده شده و دیگر مورد احتیاج نیست مسترد می‌کنم (صحیح است)
۷- طرح گزارش کمیسیون راجع به اصلاً ح قانون آب و فاضلاب شهر تهران.
رئیس- این لایحه جزو دستور بود حالا مطرح می‌شود گزارش کمیسیون قرائت می‌شود. (به شرح ذیل خوانده شد) گزارش کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی و کمیسیون کشور لایحه دولت راجع به اصلاً ح قانون آب و فاضلاب شهر تهران را با حضور آقای معاون وزارت کشور و آقای مدیرعامل سازمان لوله‌کشی مطرح نموده پس از مذاکرات لازم مواد پیشنهادی را با اصلاحاتی تصویب نمود این گزارش در کمیسیون بودجه از نظر جنبه مالی آن مورد شور واقع و اصلاحات مختصری نمودند که بعد آن اصلاحات که بعد آن اصلاحات هم با توضیحات آقای معاون وزارت کشور در تاریخ ۲۲ آبان ماه ۳۳ مورد تأییدکمیسیون قرار گرفت که اینک گزارش آن را برای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید:
ماده ۱- به بانک ملی ایران اجازه داده می‌شود که علاوه بر یک هزار میلیون ریال موضوع تبصره ۲۲ قانون بودجه سال ۱۳۲۸ کل کشور مصوب تیرماه ۱۳۲۸ تا میزان سیصد میلیون ریال دیگر با همان شرایط وام قبلی اعتبار بدهد که با توجه به قوانین و شرایط مربوط به مصرف تکمیل عملیات لوله‌کشی آب تهران و آماده ساختن آن برای بهره‌برداری و توزیع آب پاک برسد.
ماده ۲- مسئولیت اداره کردن سازمان مستقل آب متعلق به شهرداری که دارای شخصیت حقوقی و بر طبق قانون تجارت عمل می‌نماید به عمده مدیرعامل فعلی سازمان آب تهران محول می‌گردد که انتصاب او طبق تبصره ۲۲ ماده ۲ قانون بودجه سال ۲۸ صورت می‌گیرد.
ماده ۳- مسئولیت اجرای طرح‌های لوله‌کشی و فاضلاب تهران به عهده سازمان مستقل آب محول می‌گردد که از محل درآمد خالص آب پس از کسر استهلاک وام‌های خودوازمحل دیگری که دولت باتصویب مقامات قانونگذاری تعیین خواهد کرد به تدریج طرح‌های لازم را تنظیم و به موقع اجرا بگذارند.
تبصره- تمام شهرستان‌ها در صورتی که به راهنمایی‌های سازمان آب تهران نیازمند باشند سازمان آب تهران از راهنمایی‌های لازم مضایقه و امساک نخواهدکرد.
ماده ۴- سازمان آب مکلف است درظرف شش ماه از تاریخ تصویب این قانون لایحه قانونی خاصی به منظور جلوگیری از دخالت‌های غیرمجاز در تأسیاسات آب شهرها وکیفر بزه‌های بهداشتی تنظیم و با موافقت وزارت دادگستری به مقامات قانونگذاری تقدیم نماید و پس از تصویب در کمیسیون دادگستری مجلس شورای ملی به طور آزمایش قابل اجرا خواهد بود.
ماده ۵- کلیه لوازم و مصالح موردنیاز لوله‌کشی و فاضلاب شهرها از هر قبیل طبق تشخیص سازمان آب از کلیه حقوق گمرکی و کلیه عوارض معاف خواهد بود.
ماده ۶- هرگونه تصمیم یا اقدامی از طرف هر یک از دستگاه‌های دولتی و ملی که ارتباط با آب و فاضلاب تهران داشته باشد مستلزم جلب نظر قبلی سازمان آب خواهد بود. مخبر کمیسیون کشور- مهدوی.
رئیس- گزارش کمیسیون بودجه هم قرائت می‌شود (به شرح ذیل خوانده شد) به مجلس شورای ملی. کمیسیون بودجه لایحه دولت و گزارش کمیسیون کشور را راجع به اصلاح قانون آب و فاضلاب شهر تهران را از لحاظ مالی با حضور آقای معاون وزارت کشور مورد رسیدگی قرار داده با گزارش کمیسیون موافقت و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید. مخبر کمیسیون- مشایخی.
رئیس- کلیات گزارش مطرح است آقای مهندس جفرودی بفرمایید.
مهندس جفرودی- بنده به عنوان مخالف در این لایحه اسم نوشتم نه از این نظر که با تکمیل لایحه فاضلاب و شبکه لوله‌کشی آب تهران مخالف باشم به هیچ وجه این نیست. بنده خیال می‌کنم بانی این کار خیر الان در مجلس هستند. جناب آقای مشایخی که ایشان بانی این کار خیر هستند و این به نام ایشان به یادگار خواهد ماند (مشایخی- متشکرم) و هیچ کس هم نباید با لوایح عمران و آبادی شهرهای ایران واقعاً نظر مخالفی داشته باشد (صحیح است) ولی مطلب اصولی است و آن این است که اگر دستگاه‌های مختلف مملکت خزانه یا بانک ملی مبالغی را برای کارهای عمرانی در اختیار گذاشته طرز و صرف آنها همیشه باید مورد نهایت دقت قرارگیرد (به بهانه و سوء‌استفاده هم نشود) بنده مطلبی را که به عرض مجلس شورای ملی می‌رسانم برای جلوگیری از هر نوع سوء تعبیر قبلاً عرض می‌کنم مهندسین و اشخاصی که در سازمان لوله‌کشی آب تهران هستند از پاکترین جوانان این مملکت هستند (صحیح است) بنده این را قبلاً عرض می‌کنم که از این نظر بعداً سوء تعبیر و یا سوءتفاهمی نشود (احسنت) چند سال به این طرف نسبت به بعضی امور عمرانی معمول این شده است که مشاورینی از خارج مملکت می‌آورند چنان‌که هم اکنون هم در مورد راه‌های ایران شاید این نظر در بین باشد آقایان استحضار دارند که در مسائل فنی باشدحتماً به دست متخصصین اهل فن مورد مطالعه قرار بگیرد (صحیح است) در بعضی مسائل ایرانی‌ها از ۱۳۱۲ مهندس ایرانی و متخصصین ایرانی با خارجی‌ها کار کرده‌اند و ورزیده شده‌اند و امروز افتخار این مملکت این است که مملکت از وجود خارجی در این قسمت‌ها بی‌نیازاست (مسعودی- ولی متخصص کم داریم) یکی از آنها راه‌آهن ایران است آقایان اطلاع دارند که راه‌آهن ایران امروز منحصراً به دست مهندسین و متخصصین ایرانی اداره می‌شود اعم از تونل و زیرسازی پل‌های بسیار بزرگ و به هیچوجه من‌الوجوه احتیاجی به خارجی نیست (پورسرتیپ- زیاد هم این‌طور نیست) آن را هم بنده حاضرم توضیح بدهم. عرض کنم در قسمت سدسازی تازه در ایران این کار شروع شده است و چند پروژه به دست ایرانی‌ها داده شده و ساخته شده و تمام شده است و انشاءالله نتایج خوبش موجب این خواهد شدکه مملکت اعتماد و اطمینان بیشتری در قسمت سدسازی به مهندسین ایرانی بکنند (صحیح است) ولی هنوز این مطلب به آنجا نرسیده است که به تعداد کافی ما متخصص داشته باشیم و مملکت از وجود متخصصین و مشاورین خارجی بی‌نیاز شده باشد (صحیح است) در مورد لوله‌کشی
به نظر من مملکت تا حدی بی‌نیاز شده است اصل مطلب این که بنده در این مورد لوله‌کشی شهر تهران دارم که ممکن است توسعه پیدا بکند و به لوله‌کشی شهرستان‌ها برسد این است که دستگاه‌های مشورتی باید حتماً هم صالح باشد و هم نظایر آنها در ایران پیدا نشود این یک امری است که بنده توجه جناب آقای معاون وزارت کشور را به این موضوع جلب می‌کنم. دستگاه‌های مشورتی لوله‌کشی باید حتماً کسانی باشند که صلاحیت فنی و علمی آنها از مهندسینی که در این کار ایران هستند بیشتر باشد بنده مخصوصاً توجه جناب آقای معاون وزارت کشور را به این موضوع جلب می‌کنم تأیید می‌کنم که بعضی از اینها متخصص هستند ولی بعضی به هیچوجه من‌الوجوه این صلاحیت را ندارند یکی دیگر این که سازمان لوله‌کشی آب تهران مکلف است که در پیشنهاداتی که مهندسین و مشاورین خارجی می‌دهند خودش اظهارنظر کند طبق تحقیقات کاملی که بنده کرده‌ام بعضی مصالح و لوازم لوله‌کشی روی نظرهای مخصوصی ازکشورهای معین و به قیمت گرانتر خریداری شده (صحیح است) بنده تمنی دارم جناب آقای معاون وزارت کشور در این مورد اگر امروز آماده نیستند در جلسه دیگر توضیح بدهند چون پول بانک ملی ایران متعلق به مردم است و باید برای گشایش کارها باشدحالا که ما این پول را می‌گذاریم در اختیار این دستگاه باید نهایت مراقبت را بکند اگر این جنسی زیاد نبود اگر می‌شود از یک کشور ارزان‌تر خرید روی نظر از کشور دیگر به قیمت گرانتر نخرند (صحیح است) این یک مطلب اساسی است برای این‌که ما نمی‌توانیم پول‌های هنگفتی را بی‌جهت به خارج کشور بفرستیم و یک عده از مردم شهرهای ایران به علت محروم ماندن از مظاهرصنعتی یا ایران را ترک می‌کنند یا شهرستان‌ها را ترک می‌کنند و هجوم می‌آورند به تهران همان پولی که باید اینجا صرف بشود خرج عدم تشخیص یا عدم اطلاع یک عده از مأمورین می‌شود بنده در این قست مخصوصاً اصرار دارم و فکر می‌کنم در این کار مطلع هم باشم که اظهارنظر می‌کند (صحیح است) مشاورینی که ما ازخارج از کشور ایران می‌آوریم باید اینها منحصراً کارشان جنبه مشورت داشته باشد و باید حتماً تمام پروژه‌هایی را که طرح می‌کنند زیرنظر مستقیم مهندسین ایرانی باشد برای این‌که مسئول اینها هستند مسئول مهندسین ایرانی باید باشند که هم خودشان ورزیده بشوند و هم بتوانند در مقابل دولت و مجلس جوابگو باشند ترتیبی که فعلاً در سازمان لوله‌کشی آب تهران هست این نظر را به قدر کافی تأمین نمی‌کند الان به موجب این لایحه سی میلیون تومان دیگر می‌دهیم و باید هم بدهیم و بنده به سهم خودم استدعا دارم از مجلس که این را تصویب بکنندکه باقی کار نماند ولی باید در نحوه مصرفش دقت بشود اگر مهندس مشاوری یک سفارشی می‌دهد باید مهندسین ایرانی مسئولیت این سفارشات و ارزان بودن آنها و مشخصات آنها را به عهده بگیرند تنها کافی نیست که مهندسین مشاور خارجی آنها نظر را بدهند و مهندسین ایرانی هم صحه بگذارند (پورسرتیپ- تنها ارزان هم کافی نیست) عرض کنم مشخصات را باید تأیید کنند مطلب مهمی که اکنون در مورد لوله‌کشی تهران مطرح است و خیال می‌کنم از محل این سی میلیون تومان این قسمت تأمین خواهد شد انشعابات است آقایان می‌دانند که قسمت مهمی از لوله‌کشی نزدیک به اتمام است شاید حداکثر هشت ماه دیگر آب تصفیه شده در لوله‌های تهران جاری بشود منتهی این آب به وسیله شیرهایی که در پیاده‌روها نصب شده است در دسترس مردم قرار می‌گیرد باید این‌کار تکمیل شود سازمان لوله‌کشی هم این نظر را دارد منتهی یک بحث فنی بسیار مهمی الان مطرح است و آن انتخاب جنس این انشعابات است بنده باز در اینجا توجه جناب آقای دکتر افخم حکمت را جلب می‌کنم که مهندسین ایرانی باید مسئولیت این مطلب را هم به عهده بگیرند چون بین انواع مختلف لوله که عبارت از مس و لوله‌های گالوانیزه و لوله‌های چدنی است امروز بحث است نباید یک نمونه آزمایشی را در ایران بیاورند برای دفعه اول که بعداً پشیمان بشوند این یک مطلب بسیار مهمی است بنده مخصوصاً تذکر می‌دهم که نباید از این محل سی میلیون تومان اجناسی بخرند بیاورند در ایران دفعه اول مورد آزمایش قرار بدهند (صحیح است) چون این مطلب که راجع به مهندسین مشاور خارجی عرض کردم شاید در دستگاه‌های دیگران هم رخنه بکند بنده این مطلب را از موقعیت استفاده می‌کنم و توجه دولت را به آن جلب می‌کنم و آن صلاحیت افرادی است که به ایران خواهند آمدممکن است یک مؤسسه خارجی بسیار صالح باشد و اعتبار بین‌المللیش از لحاظ فنی تأمین هم باشد ولی افرادی را که به ایران می‌فرستند و نامزد کار می‌کنند به هیچوجه صلاحیت نداشته باشند بنده از موقعیت استفاده می‌کنم استدعا می‌کنم این قسمت را هم در قراردادها پیش‌بینی بکنند افرادی که به ایران می‌آیند باید خود این افراد به تنهایی صلاحیت کافی فنی داشته باشند در مورد لوله‌کشی شهر تهران متأسفانه این نظر تأمین نشده و همین امر به مملکت ما از لحاظ لوله‌کشی صدمه فوق‌العاده زده است.
رئیس- آقای صدرزاده موافقید؟
صدرزاده- بلی اردلان- اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- نام آقای صدرزاده در برگ مخالف مقدم است.
اردلان- بنده در آن تابلو اول اسم نوشته بودم.
رئیس- شما را در اول اسم نوشته بودید و حالا کلیات مطرح است و آقای صدرزاده مقدم هستند. بفرمایید.
صدرزاده- در موضوع لوله‌کشی شاید این مطلب صحیح باشد که در بسیاری از ما معاصر تمدن که ما از دنیا اقتباس کرده‌ایم رعایت ترتیب را نکرده‌ایم بسیار چیزهایی لازم بوده است که چندان لزومی نداشته است و آنها را قبلاً در ممکلت شروع کرده‌ایم یکی از مسائلی که به نظر بنده بسیار مهم است که حتی تأخیر هم در اجرای آن شده است مسئله لوله‌کشی آب در ایران است در نقاطی که لوله‌کشی آب شده است مانند شیراز تجربیات خوبی به دست آمده است از لحاظ پیشگیری امراض مخصوصاً که به وسیله آب سرایت می‌کند مانند حصبه هر چند یک آمار دقیقی ما در دست نداریم ولی به طورکلی در هر سال در بسیاری از شهرهای ایران عده کثیری از مرض حصبه تلف می‌شوند که این تصفیه آب خود بهترین وسیله برای جلوگیری از شیوع بیماری حصبه می‌باشد علت این‌که بنده راجع به این لایحه به عنوان موافق نام‌نویسی کردم بیشتر برای تذکر این مطلب بود که در این موقعی که دولت شروع کرده است یک کارهای مفیدی را انجام می‌دهد و وجوهی در دست دارد لازم است که شرایط تساوی را نسبت به تهران و سایر نقاط مرعی بدارد (صحیح است) ملاحظه بفرمایید الان برای تهران نسبت به کشیدن برق در حدود ۵۰ میلیون تومان خرج می‌شود سدکرج ساخته می‌شود پول برای فاضلاب داده می‌شود و کارهای عمرانی دیگر که میلیاردها وجه صرف آنها خواهد شد البته اعتقاد دارم که پایتخت کشور یک برتری و مزایایی بر شهرستان‌ها دارد ولی نه به آن اندازه که به شهرستان‌ها توجهی نشود (صحیح است) (مهندس اردبیلی- به شهرستان‌ها اصلاً توجه نمی‌شود) نسبت به این مبلغ و به تناسب این مبالغی که برای تهران صرف می‌شود باید دولت توجه داشته باشد که نسبت به شهرستان‌ها و مایحتاج آنها هم توجهی مبذول بدارد (صحیح است) نه این‌که تمام هم خود را متوجه تهران بنماید. این مسئله لوله‌کشی آب نه بیاورد در مورد احتیاج تهران است بلمه تمام شهرهای ایران احتیاج به آن دارند (صحیح است) و باید دولت همانطور که برای تهران شهرهای ایران عمل می‌کند برای تمام شهرهای ایران شروع به اقدام کند (صحیح است) والا مورد اعتراض ما واقع خواهد شد (صحیح است) (عمیدی نوری- بنده پیشنهاد داده‌ام) این اعتباری که دولت از بانک برای لوله‌کشی تهران مقرر داشته و این سیصد میلیون که الان علاوه بر هزار میلیون سابق دریافت می‌کند باید رأی شهرستان‌ها هم همین نوع اعتبار را بدهند که شهرداری‌ها بتوانند از بانک با سود کمی وام دریافت بکنند و لوله‌کشی را در شهرستان‌ها شروع بکنند در مواد این قانون یک نکاتی هست که تذکر به آنها خالی از ضرورت نیست یکی راجع به این‌که می‌نویسد سازمان آب مکلف است در طرف شش ماه از تاریخ تصویب این قانون لایحه خاصی به مجلس بیاورد برای جلوگیری از دخالت‌های غیرمجاز در تأسیسات آب شهرها و در آنها موافقت کمیسیون دادگستری مجلس شورای ملی شرط کرده البته از نظر تعیین بزه و مجازات آن کمیسیون دادگستری صلاحیت دارد ولی ازجهت بهداشتی که اصل مهم این مطلب است بایستی کمیسیون بهداری هم درآن نظر بدهد نکته دیگری که در این گزارش وجود دارد اینست که می‌نویسد کلیه لوازم و مصالح موردنیاز لوله‌کشی و فاضلاب شهرها طبق تشخیص سازمان آب از کلیه حقوق عوارض معاف خواهد بود. به نظر بنده این شرط هم مناسبتی ندارد برای این‌که باز شهرستان‌ها احتیاج پیدا می‌کنندکه هر وقت بخواهند کار لوله‌کشی را انجام بدهند برای معافیت مصالح لوله‌کشی به سازمان آب تهران مراجعه کنند این باید در این ماده به طورمطلق قید شود که لوازم و مصالح موردنیاز لوله‌کشی به طورکلی از پرداخت معاف است در هر شهرستانی کار لوله‌کشی شروع می‌شود شهرداری و سایر دستگاه‌ها و مؤسسات داخلی آن شهرستان باید صلاحیت داشته باشند که نسبت به معافیت آن نظر بدهند و دستگاه لوله‌کشی در این بابت محتاج به مراجعه به مرکز نباشد نکاتی را جناب آقای مهندس جفرودی درخصوص متخصصین و مهندسین فرمودند که البته قابل رعایت و ملاحظه است برای این‌که هر کاری که به دست اشخاص ذیصلاحیت انجام نشود عاقبت خوشی نخواهد داشت مثلاً الان بنده شنیدم که پل فهلیان که خیلی وقت نیست از ساختمان آن گذشته است با آمدن باران چند دهنه آن از بین رفته است البته وزارت راه باید در این مورد تحقیق بفرمایند اگر این پیش آمد به واسطه این بوده است که اشخاصی که صلاحیت کار نداشته‌اند دخالت کرده‌اند یا قصور در مقرارت و شرایط کرده‌اند آنها را تعقیب بکنند (صحیح است) مثلاً ملاحظه بفرمایید این راه تهران به قم را به یک هیئت مقاطعه‌کاری دادند و به فاصله چند ماه این راه خراب شد این راه تنها نباید مرمت شود بلکه باید تحقیق بشود که آیا قصوری از اشخاصی که متصدی کار بوده‌اند
شده یا نه و آنهایی را که قصور کرده‌اند تعقیب بکنند تا دیگر نظایر پیدا نکند (مهندس اردبیلی- مسلماً قضور کرده‌اند شریک دزدند) به هرحال اگر نظیر این هم در گذشته شده است ولی در این موقع و در کارهایی که از این به بعد می‌شود باید نهایت دقت به عمل بیاید که اشخاص ذیصلاحیت برای هر کاری انتخاب بشوند (صحیح است) و کارها را انجام بدهند و اگر هم غیب و نقصی پیدا شد آنها را مورد تعقیب قرار بدهند (صحیح است) و این قسمت هم حتی‌المقدور باید رعایت بشود که تا آنجا که ما متخصصین داخلی داریم گناه است که از خارجی استفاده بکنیم حتی‌المقدور باید از مهندسین و متخصصین داخلی استفاده کرد مگر این که نظیر آنها را خودمان نداشته باشیم آن وقت باید از کادر ذیصلاحیت از خارج بیاوریم بنابراین چون مسئله لوله‌کشی به نظر بنده یک مسئله حیاتی است برای هر شهری از حضورآقایان استدعا می‌کنم که نسبت به این اعتباری که اینجا قید شده و این قانونی که آمده است رأی موافق بدهند (احسنت)
۸- تقدیم اصلاح آئین‌نامه قانونی تعلیمات اجباری به وسیله آقای وزیر فرهنگ.
رئیس- آقای وزیر فرهنگ بفرمایید.
وزیر فرهنگ- (جعفری)- برای اجرای تبصره دو ماده ۱۲ قانون تعلیمات اجباری که در سال ۱۳۲۲ به تصویب مجلس شورای ملی رسیده است آئین‌نامه‌ای وضع شده و این آئین‌نامه به تصویب کمیسیون فرهنگ مجلس شورای ملی رسیده چون در نشر است در آئین‌نامه تغییراتی داده شود این تغییرات را بنده تهیه کرده‌ام و با اجازه مجلس شورای ملی تقدیم می‌کنم که در کمیسیون فرهنگ مجلس شورای ملی مطرح و به تصویب برسد (احسنت)
۹- بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون کشور راجع به آب و فاضلاب شهر تهران.
رئیس- مذاکره در گزارش لوله‌کشی است آقای اردلان در کلیات مخالفید؟
اردلان- موافقم.
رئیس- اینجا که مختلف اسم نوشته‌اید.
اردلان- بنده موافق اسم نوشته‌ام.
بعضی از نمایندگان- مخالف ندارد رأی بگیرید.
رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده است که قرائت می‌شود (پیشنهاد آقای مسعودی) (به شرح زیر قرائت شد) پشینهاد می‌کنم پس از صحبت یک نفر مخالف و موافق مذاکرات کافی باشد. محمدعلی مسعودی.
بعضی از نمایندگان- توضیح نمی‌خواهد.
مسعودی- بنده یک تذکری هم دارم. عرض کنم بنده خیلی خوشحالم که می‌بینم هیچ‌کدام از آقایان مخالف نیستند ولی یک تذکری می‌خواستم عرض کنم به جناب آقای مهندس جفرودی درخصوص مشاورین و متخصصین به نظر بنده ما نباید شک داشته باشیم از این که متخصص در تمام رشته‌ها به اندازه کافی نداریم آقای مهندس جفرودی فرمودند تمام کار راه‌آهن ما را ایرانی‌ها اداره می‌کنند خوب این اسباب خوشوقتی است ولی ما دیدیم که در قسمت‌های دیگر اینجور نیست بایستی که متخصصین و مشاورین از خارج بیایند و کمک کنند به ما تا همانطور که در راه‌آهن وارد شده‌ایم در سایر رشته‌ها هم وارد بشویم البته مسئولیت متوجه مهندسین ایرانی است این مورد تردید نیست بنده می‌خواهم عرض کنم مثلاً که نظیر آقای مهندس جفرودی چند نفر توی این مملکت هستند (مهندس جفرودی- متشکرم) و ما به چند نفر نظیر ایشان احتیاج داریم و البته ما در همین مجلس ما مهندسین عالی‌مقام و اطبای خوبی داریم ولی اینها به هیچوجه به اندازه کافی نیستند و ما نباید وحشت داشته باشیم از آوردن متخصصین و مهندسین خارجی به شرطی که واقعاً در کارخودشان خبرویت و تخصص داشته باشند چون به اندازه کافی هم مذاکرات شده است خواهش می‌کنم آقایان در کلیات رأی بدهید وارد مواد بشویم.
رئیس- مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) الان موقع رأی است و عده برای رأی کافی نیست یک عده آقایان حاضر نمی‌شوند و بعد می‌گویند چرا ما را غایب نوشته‌اند (یکی از نمایندگان- همه بایدجریمه بشوند) همین کار خواهد شد ملاحظه بفرمایید یک عده بدون این‌که اطلاع بدهند از مجلس رفته‌اند همه را بنده دستور داده‌ام غایب بنویسند اینجا هم اگر بگویند بوده‌ایم خود آقایان تصدیق می‌کنید که نبوده‌اند.
۱۰- تعیین موقع جلسه بعد. ختم جلسه.
رئیس- فعلاً جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آتیه به روز یکشنبه موکول می‌شود دستور دنباله لایحه لوله‌کشی (مجلس یک ربع قبل از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی رضا حکمت.