مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ دی ۱۳۳۴ نشست ۱۸۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس ملی دوره ۱۸
جلسه: ۱۸۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه شنبه پنجم دی ماه ۱۳۳۴
فهرست مطالب:
۱) تصویب صورت مجلس
۲) تقدیم یک فقره نامه به وسیله آقای بهبهانی
۳) اخذ رای نسبت به فقره اصلاح مجلس سنا در قانون فروش خالصجات و تصویب آن
۴) اخذ رای نسبت به یک فقره اصلاح مجلس سنا در قانون بانک سپه و تصویب آن
۵) سئوال آقای شوشتری راجع به شرح غله و جواب آقایی معاون وزارت دارائی و آقای معاون نخست وزیر
۶) سئوال آقای خلعتبری راجع به سد نمارستاق و جواب آقای نخست‌وزیر
۷) سئوال آقای حائری‌زاده راجع به مخارج پذیرائی‌ها و الحاق به اتحاد اسلامی و جواب آقای معاون نخست‌وزیر
۸) بقیه مذاکره در لایحه اجازه تمدید مدت اجرای ۲۱ فقره لوایح آقای دکتر مصدق و تصویب آن
۹) تقدیم یک فقره سئوال به وسیله آقای نقابت
۱۰) تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت و ربع بیش از ظهر به ریاست آقای نورالدین امامی (نایب رئیس) تشکیل گردید
۱- تصویب صورت مجلس
نایب رئیس - اسامی غائبین جلسه پنجشنبه ۳۰ آذر قرائت می‌شود
(بشرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه - آقایان: نراقی. صادق بوشهری. دکتر مشیر فاطمی. سلطانی.
دکتر سعید حکمت. معین‌زاده. دهقان. یارافشار. عباسی. محمودی. جلیلی. اورنک. تجدید. امید سالار.
غائبین با اجازه - آقایان: اریه. مهندس شاهرخ‌شاهی. شفیعی. قوامی. دولت‌آبادی. برومند. سلطان‌مراد بختیار
دیرآمدگان و زود رفتگان با اجازه- آقایان: صمدزاده. ارباب. تفضلی. خاکباز. موسوی. تیمورتاش. عبدالصاحب صفائی. حائری‌زاده. لاری. صراف‌زاده. میراشرافی.
سالار بهزادی. کی‌نژاد. امامی خوئی. صدفی. عبدالرحمن فرامرزی. خزیمه علم. اسکندری
دیرآمدگان و زود رفتگان بی اجازه - آقایان: فرود. شوشتری. سنندجی. دکتر حمزوی
غائبین در رأی - آقایان: مشایخی. سنندجی. پورسرتیپ. کیکاوسی. فرود پناهی. صارمی. قنات‌آبادی. دولت‌شاهی. امیر احتشامی. دکتر وکیل بوداغیان
نایب رئیس - این صورت غائبین جلسه ما قبل بود صورت غائبین جلسه قبل که مجلس تعطیل شد قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه - آقایان: نراقی. صادق بوشهری. دکتر مشیر فاطمی. مسعودی. گیو.
دکتر آهی. صفاری. فراگزلو. پیراسته. ثقةالاسلامی. اخوان. سعیدی. عبدالحمید بختیار. امیرتیمور کلالی. یدالله ابراهیمی. دکتر نیرومند اکبر. کدیور. مصطفی ذوالفقاری.
مهندس اردبیلی. محمودی. رضا افشار. مرتضی حکمت. امامی خوئی. باقر بوشهری. اسفندیاری. مکرم. بوربور. جلیلی. یار افشار. معین‌زاده سنندجی. کی‌نژاد. دکتر شاهکار. محمود ذوالفقاری. نقابت. جلیلوند. امید سالار
غائبین بی اجازه - آقایان: سهرابیان. مهندس شاهرخ‌شاهی. اریه. شفیعی. قوامی.
دولت‌آبادی. برومند. مهندس ظفر. سلطان‌مراد بختیار. دکتر پیرنیا. بزرگ ابراهیمی. تفضلی. دکتر حمزوی. تجدد. موسوی. دکتر سعید حکمت. عبدالرحمن فرامرزی. صراف‌زاده. سلطانی. اورنگ. لاری. تیمورتاش. صدقی. محمود افشار. فرود. کاشانیان. دکتر افشار. ارباب. بوداغیان.
نایب رئیس - آقای موسوی اعتراضی دارید بفرمایید
موسوی - دیرآمدن بنده در جلسه گذشته به علت کسالت بود که با مراجعه به طبیب مجلس هم اطلاع دادم سوابق موجود در مجلس حکایت می‌کند که بنده همیشه جز نمایندگانی بوده‌ام که رعایت آئین‌نامه را مهما اسکن کرده‌ام.
نایب رئیس - اصلاح می‌شود آقای پورسرتیپ
پورسرتیپ - عرض کنم جناب آقای سلطانی که مورد احترام مقام ریاست و همه آقایان نمایندگان هستند اطلاع دارید که غالباً کسالت دارند و مریض هستند به این واسطه نتوانسته بودند در جلسه قبل تشریف بیاورند.
نایب رئیس - اصلاح می‌شود آقای ارباب.
مهدی ارباب - بنده در جلسه پیش به شهادت آقای رئیس بازرسی مجلس مریض بودم موقعی بنده رسیده بودم که مجلس رسمیت نیافته بود به هر صورت غیبت بنده به علت کسالت بوده است
نایب رئیس - آقای دکتر سید امامی
دکتر سید امامی - در جلسه ما قبل که بنده صحبت کرده‌ام چند تا غلط هست که تصحیح می‌کنم می‌دهم به تندنویسی
نایب‌رئیس- بسیار خوب جناب آقای حائری‌زاده.
حائری‌زاده- در جلسه سابق که عده کافی نشد موقع نطق قبل از دستور بود بنده می‌خواستم ببینم امروز نوبت نطق قبل از دستور است یا برای جلسه بعد محفوظ می‌ماند؟
نایب‌رئیس- نوبت محفوظ نمانده است این جلسه برای سؤالات است جلسه آینده نطق قبل از دستور خواهد بود. آقای شوشتری
شوشتری- بنده متوجه نشدم که در جلسه اسبق مرا غایب بی‌اجازه نوشته‌اند یا بااجازه
نایب‌رئیس- زودتر تشریف برده‌اید.
شوشتری- بااجازه رفته‌ام
نایب‌رئیس- اجازه باید کتبی باشد استدعا می‌کنم آقایان بعد از این توجه بکنند که مجلس باید تشکیل بشود والا اگر همه اجازه بگیرند و بروند که مجلس تشکیل نمی‌شود نباید تشریف ببرند که اکثریت باشد و کاری بکنیم آمدن و زود رفتن در حکم نبودن است.
شوشتری- این‌که فرمودید که نوبت نطق قبل از دستور محفوظ نیست نمی‌شود حق ما برای جلسه بعد محفوظ است جلسه قبل اصلاً تشکیل نشد وقتی تشکیل نشد باید محفوظ بماند ما هم عرایضی داریم.
نایب‌رئیس- جلسه تشکیل شد ولی به واسطه عدم حصول اکثریت تعطیل شد.
شوشتری- اینجا آقا فرموده‌اند این حق محفوظ است سابقه هم دارد.
نایب‌رئیس- آقای قنات‌آبادی
قنات‌آبادی- اینجا قرائت شد که من غایب در رأی بودم من در رأی غایب نبوده‌ام چون جزو اقلیت هستم و رأی نمی‌دهم.
دکتر عدل- دیگر اقلیتی که نیست.
نایب‌رئیس- آقای دولت‌شاهی
دولت‌شاهی- بنده در سه دوره‌ای که در مجلس افتخار نمایندگی دارم یک ساعت بی‌اجازه غایب نبوده‌ام به شهادت رئیس محترم مجلس اگر پنج دقیقه زودتر خواسته‌ام بروم پرونده‌ام حاکی است که اجازه گرفته‌ام.
نایب‌رئیس- آقای عرب‌شیبانی
عرب‌شیبانی- بنده خواستم عرض کنم که آقای قوامی مریض هستند در شیراز خواستم رعایت بشود که ایشان را غایب بدون اجازه ننویسند.
نایب‌رئیس- ایشان باید اجازه بخواهند آیین‌نامه یک جلسه را استثنائاً به رئیس وقت مجلس اجازه می‌دهد که اجازه بدهد از یک جلسه بیشتر نمی‌شود.
عرب‌شیبانی- اجازه بفرمایید که به ایشان تلگراف کنم و اجازه بخواهند.
نایب‌رئیس- اجازه بخواهند و مجلس اجازه می‌دهد. آقای صدرزاده
صدرزاده- همین نکته‌ای را که جناب آقای عرب‌شیبانی راجع به جناب آقای قوامی فرمودند بنده هم خواستم عرض کنم ایشان مریض هستند و غیبت ایشان به علت کسالت است و اجازه خواهند خواست ضمناً خواستم عرض کنم که در جلسه قبل در صورت‌مجلس یک اصلاح عبارتی است که تصحیح می‌کنم و می‌دهم به تندنویسی.
نایب‌رئیس- بسیار خوب در صورت‌مجلس دیگری نظری نیست؟ (گفته شد، خیر) صورت‌جلسه قبل تصویب شد.
۲- تقدیم یک فقره نامه به وسیله آقای بهبهانی
نایب‌رئیس- آقای بهبهانی
بهبهانی- یک شکایتی است از طرف اتحادیه اصناف تهران که قریب بیست و سه چهار امضا دارد راجع به تخلیه اماکن تقدیم مقام ریاست می‌کنم و استدعا دارم که مقام ریاست به کمیسیون عرایض دستور فرمایند رسیدگی شود.
نایب‌رئیس- عرض کنم امروز سؤالات مطرح است عده‌ای از نمایندگان- نماینده دولت نیست.
نایب‌رئیس- الان نماینده دولت خواهد آمد قانونی راجع به بانک سپه از مجلس گذشته است یک اصلاح مختصر عبارتی در مجلس سنا شده این را می‌خواهم به عرض مجلس برسانم در قانونی که از تصویب مجلس شورای ملی گذشته جمله (طبق اصول بانک‌داری) بوده در آنجا اصلاح شده (با رعایت قانون بانک‌داری در قسمت ارز) (عده‌ای از نمایندگان- فرقی نمی‌کند) این را خواستم به عرض مجلس شورای ملی برسانم که روی همین اصلاح ابلاغ شود.
عبدالرحمن فرامرزی- رای نمی‌خواهد؟
نایب‌رئیس- مخالفی که نبوده است که رأی بخواهد.
عبدالرحمن فرامرزی- رأی مجلس که مریوط به موافق و مخالف نیست معنایش این است که اکثریت رأی می‌دهد یا رأی نمی‌دهد نمی‌دانم مجلس به این اصلاح سنا رأی بدهد یا ندهد؟
دکتر جزایری- جناب آقای رئیس اگر ما نیاییم جریمه می‌شویم اگر اعضای دولت نیایند چه می‌شود؟
نایب‌رئیس- اعضای دولت طبق آیین‌نامه مؤاخذه خواهند شد.
۳- اخذ رأی نسبت به دو فقره اصلاح مجلس سنا در قانون فروش خالصجات و تصویب آن
نایب‌رئیس- پس اصلاحاتی که شده نسبت به آن رأی می‌گیریم. در قانون فروش خالصجات که به تصویب مجلس محترم شورای ملی رسیده در مجلس سنا دو کلمه اضافه شده یکی (و شهرداری‌ها) و یکی هم (و باغ‌های عمومی) این دو کلمه اضافه شده است.
عمیدی‌نوری- کجایش اصلاح شده است باید رویش بحث شود.
نایب‌رئیس- اجازه بفرمایید در تبصره ۱ قانونی که از مجلس شورای ملی گذشته است نوشته است در شهرها و قصبات و دهات از زمین‌های خالصه دولتی واقع در داخل شهرها به میزان احتیاج به تشخیص وزارت فرهنگ و وزارت بهداری در مجلس سنا به این ترتیب که برای تأسیس مدارس و بیمارستان (و باغ‌های عمومی) اصلاح شده است این کلمه باغ‌های عمومی اضافه شده و بعد به مناسبت باغ‌های عمومی نوشته است مجاناً به وزارت فرهنگ و وزارت بهداری و شهرداری‌ها واگذار می‌شود کلمه شهرداری‌ها هم اضافه شده است.
صدرزاده- خیلی اصلاح به جایی بوده است.
نایب‌رئیس- اصلاح همین یک قسمت بوده آقایانی که با اصلاح این عبارت و اضافه دو کلمه و شهرداری‌ها و باغ‌های عمومی موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
۴- اخذ رأی نسبت به یک فقره اصلاح مجلس سنا در قانون بانک سپه و تصویب آن
نایب‌رئیس- همین‌طور در قانونی که از مجلس راجع به بانک سپه گذشته است در آنجا نوشته شده که طبق اصول بانک‌داری در مجلس سنا این کلمه اصول بانک‌داری تبدیل شده است به این عبارت (که با رعایت قانون بانک‌داری در قسمت ارز) آقایانی که با این اصلاح عبارتی موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
۵- سؤال آقای شوشتری راجع به نرخ غله و جواب آقایان معاون وزارت دارایی و معاون نخست‌وزیر
نایب‌رئیس- سؤالات مطرح است آقای شوشتری.
شوشتری- بسم الله الرحمن الرحیم
مخصوصاً استدعا دارم از آقایان نمایندگان محترم شهرستان‌ها که در حوزه انتخابی آنها موضوع غله، فروش غله تهیه غلات از گندم و جو و سایر قسمت‌های ضروری حوائج زندگانی بیشتر است توجه بفرمایند. این سؤال من که چندی قبل کرده‌ام و متأسفم که الان با این‌که دیروز هم تلفن زدم و آقای وزیر کشاورزی هم باید تشریف داشته و وزیر دارایی هم بایستی حقاً تشریف می‌داشتند تشریف نیاورده‌اند تا کاملاً موضوع را تشریح کنم که یک تصمیمی اتخاذ بشود که از نظر اصول هم به زراعت مملکت افزوده شود و هم روح یأس به زارع سلطه پیدا نکند و طوری نشود که روزبه‌روز همه داریم می‌بینیم که وضع غلات ما به صورت خوشی نیست امروز جمعیت مملکت ما در اثر زحمات مرحوم رضاشاه کبیر از ۱۵ میلیون به ۲۴ میلیون رسیده و احتیاج دارد به این‌که نسبت به غلات و حوائج زندگانی اولیه مردم بیشتر توجه کنیم از یک طرف جمعیت به نصاب می‌رود بالا از یک طرف شهرها بیشتر توسعه پیدا می‌کند از یک طرف هم مردم بیشتر احتیاج پیدا می‌کنند ولی زرع و کشت کم می‌شود این سؤالی که من کرده‌ام برای این است که اولاً سؤال را می‌خوانم و استدعا دارم که آقایان توجه کنند و از جناب آقای ناصر ذوالفقاری معاون محترم نخست‌وزیر استدعا دارم که جزئیات عرایض مرا یک‌یک در ذهن خود بسپارند شاید در این اواخر مجلس بتوانیم یک قدم مفیدی مثل قدم‌های مفید دیگر برای مملکت برداریم سؤال بنده این‌طور بوده است مقرر فرمایید که اولاً توضیح دهند که تعیین نرخ غله فقط برای سال جاری است یا این‌که این نرخ برای چند سال منظور شده ثانیاً توضیح فرمایید علت تبعیض در قیمت چه بود و از روی چه اطلاع اساسی قیمت‌ها را متفاوت قرار داده‌اند ثالثاً روشن فرمایید که قیمت غله گرگان به این بهای نازل از روی چه منظور بوده و این تفاوت و تبعیض فاحش را به چه مناسبت درباره آن شهرستان اعم از استرآباد و دشت و گرگان منظور کرده‌اند رابعاً معلوم دارید که طبق محاسبه صحیح استحضار دارید که محصول سال جاری از جو و گندم بالغ بر چه میزان است و دولت از نظر جمع‌آوری و برای رفع احتیاج تا چه میزان از هر استان و شهرستان خریداری خواهد کرد و نسبت به مازاد آن چه عملی خواهد نمود؟ این ظاهر عبارت خیلی ساده است اما جناب آقای ذوالفقاری شما اهل زنجان هستید. زنجان یکی از مراکز غله‌خیز این مملکت است درست دقت فرموده‌اید تمام حوائج ضروری غیر از انحصارات دولتی از قبیل قندوشکر که به یک قسمتی به یک وضع ثابتی نگه‌داری شده این کلمه کنترل این کلمه نظارت در قیمت‌ها مفهوم واقعی در مملکت ندارد و هیچ دستگاهی وظیفه خود را عمل نمی‌کند چرا؟ برای آن‌که همه آقایان می‌دانند که یک عده‌ای که نمی‌دانم روی سیاست است روی حقه‌بازی است توی لاله‌زار توی خیابان‌ها جنس را حراج می‌کنند با پنجاه درصد تخفیف یعنی از قیمت اصلی‌اش کم کرده‌اند اول اگر نظارت بود در قیمت‌ها چه‌طور شد که حالا پنجاه درصد پایین آورده و باز هم ضرر نمی‌کند و ورشکست نمی‌شود از همین جایی ببرید که آن کنترل واقعی
می‌دانند یک عده از مردم که از کادر دولت خارج هستند اینها واردتر هستند این احتیاجات عمومی را باید به یک صورتی تقسیم بکنیم که نرخ نان درتمام مملکت به تناسب وضع کرایه یکسان باشد که صرف نکند که دهاتی حرکت کند و بیاید به پایتخت هجوم بیاورد و زراعت در دهات و قصبات کاهش پیدا کند به علاوه آقایان نان گندم کیلویی ۶ ریال اما یک متر پارچه و چه بسیار حوائج دیگر چه‌قدر من نمی‌دانم من که درست این را نمی‌توانم حساب بکنم یعنی محفوظ نیستم که در ظرف ۱۲ سال قیمت سایر حوائج چقدر بالا رفته است ولی قیمت نان فقط دو برابر شده است و گندم به یک قیمت مانده این قسمت را که عرض می‌کنم آقای توماج خوب توجه کنید این حرف‌هایی که می‌زنم من وکیل هستم مجبورم بگویم از آقای وزیر کشاورزی متشکرم به ایشان من عرضی کردم و توجه کرد آقایان امسال حداقل ۱۲۰ هزار هکتار در دشت و گرگان آلوده به پوره ملخ شده است در هر مترمربع ۳۶ کپسول گذاشته‌اند اینها را تمام تحقیق کنید هر کپسولی بین ۳۵ تا ۱۰۰ ملخ می‌دهد یعنی در هر هکتاری بین ۵۰ تا ۶۰ میلیون ملخ خواهد بود آن‌وقت ۱۲۰ هزار هکتار را حساب کنید چه‌قدر می‌شود این حداقلی است که تا حالا تعیین شده است ممکن است ۱۵۰ هزار هکتار باشد اگر مبارزه به این شکلی که من عرض می‌کنم و در این کار ادعا می‌کنم متخصصم و واردم نشود اگر از ۱۵ بهمن ۳ تا طیاره اقلاً ۱۰۰۰ تن سبوس و ۱۰ تن سم جدید و سه‌هزار تن سم دیگر اگر نرود به شما بگویم گرگان مازندران خراسان کرمان بلوچستان امسال تهدید می‌شود و قحطی پیش می‌آید علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد همان‌طوری که در آبله و تیفوس و در امراض دیگر که اپیدمی می‌شود شما شروع می‌کنید به عمل کردن و جلوگیری کردن همین الان باید عمل شود.
نایب‌رئیس- آقای شوشتری وقت شما تمام شد.
شوشتری- این مطالبی که عرض می‌کنم لازم است گفته شود قربان اجازه بفرمایید.
نایب‌رئیس- بقیه‌اش را در توضیحات بعدی هم می‌توانید بفرمایید.
شوشتری- بسیار خوب به عقیده بنده آقا این نرخ کافی نیست تناسب نرخ باید در تمام مملکت رعایت شود آیش‌بندی رعایت شود در توضیحات بعد راجع به احشام عرض می‌کنم که چه‌طور می‌شود سطح زندگانی مردم را بالا برد و هزینه زندگانی را پایین آورد اینها را یک قدری باید توجه کنید و این ۴ ماده سؤال بنده باید مورد توجه دقیق قرار گیرد آقای وزیر دارایی که تشریف نیاوردند آقای وزیر کشاورزی هم نمی‌دانم راجع به این موضوعات چه تصمیمی‌خواهند گرفت.
نایب‌رئیس- آقای ذوالفقاری باید تذکر بدهید که آقایان وزرا هم باید توجه داشته باشند سروقت تشریف بیاورند والا بعد که فایده ندارد آقای معاون وزارت دارایی بفرمایید.
معاون وزارت دارایی (انواری)- جناب آقای شوشتری نماینده محترم راجع به تعیین نرخ غله و علت تفاوت نرخ خرید در شهرستان‌ها سؤالی فرموده‌اند که اکنون جواب آن را عرض می‌کنم:
اول- نرخی که ضمن فهرست تصویب‌نامه ۵۹۱۴- ۳۰ر۳ر۳۴ تعیین و در جراید به اطلاع عموم رسیده است فقط برای خرید محصول غله سال ۱۳۳۴ می‌باشد.
دوم- در مورد متفاوت بودن قیمت خرید غله در شهرستان‌ها که به نظر نماینده محترم تبعیض تلقی گردیده اولاً تفاوت نرخ آزاد در ادوار گذشته سابقه داشته و درثانی علل و جهاتی دارد که من‌جمله نامرغوبی و مرغوبی جنس است که حتی در بازار آزاد هم با تفاوت فاحشی خرید و فروش می‌شود و همچنین وجود مازاد یا کمبود نقاط است که طبعاً قیمت را در بازار آزاد هم تغییر می‌دهد و اما نسبت به نرخ خرید غله در گرگان که مورد نظر نماینده محترم قرار گرفته توضیح می‌دهد که در سال جاری نرخ خرید گندم در گرگان نسبت به نرخ خرید سنوات گذشته تنی هفت‌صد ریال اضافه شده در صورتی که در غالب شهرستان‌ها افزایش نرخ خرید سال جاری نسبت به گذشته به این مبلغ نرسیده است و نکته قابل‌توجه این است که در گرگان و گنبد قسمت اعظم فعالیت کشاورزان صرف کشت پنبه- توتون و دانه‌های روغنی و حبوبات و صیفی می‌شود که با استفاده از راه‌آهن به تهران حمل و به قیمت گزاف به فروش می‌رساند و حال آن‌که در سایر نقاط مخصوصاً آذربایجان و نقاط غرب و قسمتی از جنوب فقط غله کشت می‌نمایند که بهای تعین شده برای خرید در نقاط مذکور با گرگان بیش از چهارصد ریال تفاوت ندارد.
سوم- طبق گزارش‌های رسیده از ادارات غله شهرستان‌ها وضع محصول غله در سال جاری جز یکی دو نقطه که مختصری آسیب‌دیده رضایت‌بخش بوده (زنگنه- کجا رضایت‌بخش بوده) و مخصوصاً محصول استان آذربایجان که در سال گذشته خوب نبوده در سال جاری طبق اطلاع استان‌داری تا حال خوب بوده است.
چون وزارت دارایی از نظر تأمین پاره احتیاجات ضروری و ذخیره مقداری غله به طور عرضه و تقاضا خریداری می‌نماید و بهای خرید دولتی در کلیه کشور نسبت به بهای بازار آزاد نازل‌تر و طبیعی است با این ترتیب دارندگان جنس رغبتی به فروش ندارند معذالک تاکنون حدود صدوبیست‌هزار تن غله خریداری گردیده و بقیه محصول کشور برای رفع احتیاجات محلی و تأمین نان اهالی اختصاص خواهد داشت که میزان کلی و آمار آن را قاعدتاً وزارت کشاورزی در اختیار دارند.
نایب‌رئیس- آقای شوشتری
شوشتری- جناب آقای انواری با ارادتی که به جنابعالی دارم متأسفم که صریحاً عرض کنم که این جواب بنده نبود و بنده هم به هیچ‌وجه قانع نشدم و اینها برای فاطمه تنبان نمی‌شود یعنی مملکت را از نظر برداشت غله و کشت غله و رفع حوائج مردم این الفاظ قانع نمی‌کند بنده سؤالی که کردم حقیقتش آن است که صحیح است که من وکیل شهرستان گرگان هستم اما من مثل سایر نمایندگان وکیل تمام ملتم باید از حوائج افراد این مملکت دم بزنم. آقا ۱۲۰ هزار هکتار زمین زیر محصول زیر کشت گرگان است در هر هکتاری یک تن و نیم یا دوتن که در حدود صد پوت که هر شصت پوت یک تن است که یک تن و نیم قدری متجاوز می‌شود گندم می‌دهد امسال ما تصور می‌کردیم علاوه از نود هزار تن که باید دشت و گرگان و مازندران و گیلان استفاده کنند لااقل صدهزار تن مازاد داریم اوضاع جوی وضعیت سال در بهار خوب شد اما متأسفانه سه ماه و بیست و هفت روز باران نیامدن وضع محصول گرگان را طوری کرد که از تمام این قسمت بیش از شصت هزار تن عاید نشده و آنجا الان جناب آقای ناصر ذوالفقاری در شهر گرگان در جایی که محصولش گندم است الان نان کیلویی ۱۲ ریال است برای این‌که الان بروید تلگراف بزنید یک پوت گندم ۹ تومان و ۷ ریال به فروش می‌رسد آن‌وقت یک تن یعنی شصت پوت را شما خریده‌اید ۳۰۴ تومان الان در بازار آزاد تنی نزدیک به هفت‌صد و خرده‌ای تومان است (صحیح است) چه‌طور ممکن است این وضع درست بشود دیگر این‌که محصول پنبه هم همین‌طور است مردم راهنما لازم دارند مردم که خودشان نمی‌دانند وقتی که پنبه قیمت پیدا کرد البته از گندم کاشتن انصراف حاصل می‌کنند و دانه‌های روغنی و پنبه می‌کارند کسی باور نمی‌کند که ۷۰ میلیون تومان به گرگان بی‌چاره خسارت وارد شده است ۳۰ هزارتن پنبه‌اش از بین رفته از یک طرف نان ندارند آقای انواری شما هم تشریف نداشتید الان برای مبارزه با پورة ملخ و وسایلی که برای مبارزه با این آفت لازم است مطالبی توضیح دادم این بر دولت است که طبق اطلاعات مطلعین محلی در آنجا آیش‌بندی کند و برای اغنام و احشام زمین معین کند همین‌طور برای گندم و جو و پنبه و دانه‌های روغنی و سایر قسمت‌ها که مردم اگر می‌گذرند طوری نگارند که دچار مضیقه بشوند الان یک وضعی پیدا کرده شما مساعده داده‌اید به کشاورزان برای پنبه‌کاری الان فشار آورده‌اید که بگیرید ندارند بدهند حبس کنید این مطالب را آقای ناصر ذوالفقاری خواهش می‌کنم یادداشت بفرمایید امسال باید به مردم کمک بشود اگر برای دو هزار تومانی که مساعده گرفته است شما او را بگیرید حبس کنید چه نتیجه‌ای عاید شما می‌شود جز این‌که امر زراعت و کشت و زرع را دچار اختلال بکنید بنده عرض کردم که این نرخ نمی‌تواند باقی بماند ما در این مملکت ۲۴ میلیون جمعیت داریم برای این ۲۴ میلیون و دست دراز نکردن بخارج باید فکر اساسی بکنید آخر این‌که نمی‌شود شما گندم کاری را تشویق نکنید و از خارج مجبور شوید گندم بیاورید قریب ۱۷۰۰ تراکتور در منطقه گرگان و دشت کار می‌کند پانصد کمبه این و چنین نقطه‌ای نیست اصلاً در کشور که زراعتش موتوریزه باشد با این تراکتور شخم می‌زنند تراکتور که شخم می‌زند عمله باید وجین کند عمله که نمی‌تواند با تراکتور بدود یعنی تراکتور که چهل هکتار را شخم می‌زند عمله که نمی‌تواند ۴۰ هکتار اوجین کند باید عمله را زیاد کنند آن‌وقت اجرت عمله در گرگان می‌رسد به ۹ تومان و پیدا هم نمی‌شود آقای توماج که آنجا نشسته است می‌داند الان دشت ترکمن که دستشان دراز بود برای قرض دادن الان دستشان دراز است برای قرض کردن مردم بی‌چاره‌اند آقای انواری من ارادت دارم به جنابعالی این سؤال من را نباید سرسری جواب گفت الان باید کمیسیونی بشود در وزارت دارایی از طرف رئیس دولت بیایند
نایب‌رئیس- آقای معاون نخست‌وزیر
معاون نخست‌وزیر (ذوالفقاری)- برای اطمینان‌خاطر نماینده محترم باید عرض کنم فرمایشاتی که فرمودند اغلب آن صحیح است و دولت هم خودش وارد است و اطلاع دارد و مدتی است که کمیسیونی با حضور آقای وزیر کشاورزی و وزیر دارایی تشکیل شده و عده‌ای از مطلعین هم در آن کمیسیون هستند و گزارش هم تهیه شده و برای تشویق زارع و زراعت گندم و سایر قسمت‌ها تصمیم لازم اتخاذ شده است و این گزارش تسلیم آقای نخست‌وزیر هم شده است و امیدوارم که در آتیة نزدیکی تصمیم به این کار گرفته بشود و اطمینان‌خاطر جنابعالی را جلب می‌کنم (شوشتری- راجع به پوره ملخ چه اقدامی می‌فرمایید؟) آن را هم بعد به عرض جنابعالی می‌رسانم.
۶- سؤال آقای خلعتبری راجع به ساختن سد نمارستاق و جواب آقای معاون نخست‌وزیر
نایب‌رئیس- جناب آقای ارسلان خلعتبری
خلعتبری- در دولت تیمسار زاهدی هیئت دولت تصویب کردند که سد نمارستاق مازندران ساخته بشود و سی‌صد هزار تومان از عواید برنج در اختیار بنگاه آبیاری گذاشته شد بنده می‌خواستم سؤال کنم که از آن زمان به این طرف چه اقدامی برای ساختن سد و مطالعه و کارهای دیگرش شده و از قرار گزارش اولیه‌ای که داده شده است خرج ساختمان این سد هفت، هشت میلیون تومان است یک سد کوچکی است ولی همین امسال ۱۸ میلیون تومان به مردم به واسطه کم‌آبی و از بین رفتن محصول صدمه وارد آمده است از این جهت خواستم عرض کنم که این موضوع خیلی اهمیت دارد برای مردم مازندران و خواستم توجه دولت را جلب کرده باشم و از نتیجه اقدامات دولت با اطلاع شوم.
نایب‌رئیس- آقای معاون نخست‌وزیر
معاون نخست‌وزیر- گزارش مفصل این امر را سازمان برنامه در همان موقعی که این سؤال شده است خدمت جناب آقای ارسلان خلعتبری فرستاده‌اند و بنده هم الان گزارش مختصری در این مورد عرض می‌کنم محل سد نمارستاق در سال ۱۳۳۰ و در تابستان سال ۱۳۳۳ ابتدا توسط مهندسین بنگاه مستقل آبیاری و بعد توسط مهندسین زمین‌شناسی سوئیسی شرکت نفت سهامی ایران مطالعه شده است. نتیجه مطالعات این بوده است که محل پیش‌بینی شده برای ساختمان سد از نظر زمین‌شناسی مناسب نیست (عمیدی‌نوری- آن محل مناسب نیست یک محل دیگر) و هزینه ساختمان آن نیز بسیار زیاد خواهد شد.
نایب‌رئیس- آقای ارسلان خلعتبری
خلعتبری- بنده از موقعیت استفاده می‌کنم هم برای سد نمارستاق و هم برای سدسازی در تمام کشور می‌خواهم تذکر بدهم که مهم‌ترین مسئله یعنی از مهم‌ترین مسائل برای مملکت ایران مسئله سدسازی است که این سدها البته بر سه قسم است سدهای بزرگ و متوسط و کوچک و برای این سدسازی‌ها به نظر بنده تاکنون دو سال وقت را از دست داده‌ایم و تأخیر شده و می‌بایستی یک سال و نیم قبل از مهندسین مشاور مطلع و مجرب دعوت شده باشد برای بعضی از این سدها چون سدهای متوسط و کوچک را مهندسین خودمان و مقاطعه‌کاران خودمان کفایت و شایستگی ساختنش را دارند مثل سد گلپایگان که آقای مهندس جفرودی و مهندسین دیگر ساخته‌اند ولی سدهای بزرگ را باید به مشاورین بزرگ خارجی واگذار کرد که با کمک مهندسین ایرانی ساخته بشوند ضمناً می‌خواستم عرض کنم که آقا وقت را از دست ندهید در تمام دنیا و ممالک دیگر روز و ماه و سال حساب دارد و در هر روز حساب می‌کنند که چه‌قدر پیشروی کرده‌اند ولی ما الان یکسال و نیم است لااقل یکسال و سه ماه است ۱۵ ماه است که از حل اختلاف نفت گذشته ولی راجع بسد سازی قدمی برداشته نشده است بنده دو هفته قبل در بنگاه آبیاری بودم تازه تقاضا شده است که مهندسین مشاور خارجی برای مطالعه سدسازی استخدام بشوند اما این مطالعه‌ای که شده برای سد نمارستاق کافی نیست و مورد اعتماد و اطمینان نیست چون دستگاه و و سایل مجهز ندارند برای این کار بنابراین باید همان‌طوری که آقای ذوالفقاری تذکر دادند خواهش می‌کنم که دولت هم راجع به این سد و هم راجع به سدهای شهرستان‌های دیگر باید اقدام کند و در این کار یک ساعت هم تأخیر نشود و گمان می‌کنم که در این مورد تمام آقایان نمایندگان محترم با بنده همراه و هم‌صدا هستند که اینکار به تأخیر نیفتد و انجام بشود (صحیح است) و این کار بر همه کارها مقدم است.
۷- سوال آقای حائری‌زاده راجع به مخارج پذیرایی‌ها و الحاق به اتحاد اسلامی و جواب آقای معاون نخست‌وزیر
نایب‌رئیس- جناب آقای حائری‌زاده
حائری‌زاده- بدبختی این است که آقای ناصر ذوالفقاری معاون نخست‌وزیر هستند می‌آیند اینجا و ما هم که با ایشان چند سال همکار بوده‌ایم زبان هم را می‌فهمیم و ایشان زبان ما را می‌فهمند ولی زبان دولت را نه ما می‌فهمیم نه ایشان (قنات‌آبادی- کم‌کم زبان دولت را ایشان می‌فهمند) بنده در ۲۳ محرم که الان ۴ ماه است یک سؤالی از دولت کردم که خیلی ضرورت داشت ولی مع‌التأسف حالا آمده‌اند برای جواب اگر سر زمستان که شما محتاج بخاری هستید تقاضا بکنید که برای شما ذغال و نفت و بخاری فراهم کنند تابستان بیایند وسایل را برای شما فراهم کنند تکلیفش معلوم است شما آن روز محتاج بخاری بودید نه تابستان، تابستان محتاج یخ هستید این چندان معنی ندارد سؤالی که من در آن موقع کردم برای آقایان می‌خوانم. این سؤال من یک پوستی داشت یک ظاهری داشت و یک مغزی و باطنی آن قسمت که پوست و ظاهرش بود قسمت اولش بود که مخارج اعلیحضرت پادشاه سعودی چه مبلغ و برای پذیرایی رئیس‌جمهور ترکیه چه مبلغ در نظر گرفته شده است و منافع سیاسی این پذیرایی‌ها برای ایران چیست؟ این یک پوستی بود یک ظاهری بود این قسمت از سؤال هیچ مورد بحث من نبود در جلسات پیش من توضیح دادم که مملکتی که باید در دنیا زندگانی بکند نباید تنگ چشم باشد این مورد قابل بحث نیست ما خیلی چیزهای شتر گربه داریم که باید آن را اصلاح کرد وقتی پول نفت ما برای مصارف جنگی صرف می‌شود و کارمندان و مستخدمین و تمام ملت ما گرسنه هستند این شندرغاز طرف بحث نیست و این ظاهر امر بود برای این‌که دولت از نظر بودجه‌ای حاضر بشود برای جواب دادن نگوید این مطلب از مسائل خارجی است و فعلاً مصلحت نیست من حرف بزنم اما آنچه مغزش است این است: (طبق اطلاعات غیررسمی مذاکراتی برای ورود ایران در اتحادیه اسلامی با اعلیحضرت پادشاه سعودی شده بنا براین علت استنکاف ایران از دخول در اتحاد اسلامی چه بوده در صورتی که انگلستان با ترک‌ها و عراق اتحاد نموده و مضار این اتحادیه برای ایران روشن است، اساس بحث من بر این موضوع است من حتی‌الامکان چون در مسائل خارجی اختلافات داخلی را برایش معنایی قائل نیستم زیاد صحبت کردن بدون مطالعه را لازم نمی‌دانم در مسائل خارجی باید همه اختلافات را کنار گذاشت و در تمام دنیا این رویه است وکیل، وزیر، آمر، مأمور وقتی صحبت از مسائل خارجی به میان آمد باید یا هم توافق و تبانی کنند اگر یک مسئله‌ای در مجلس باید مطرح بشود از سؤال و جواب هم کاملاً مسبوق باشند در همه جای دنیا این رویه معمول است در مجلس ما هم پیش از قلدری شاه سابق که وکلای انتصابی درست نشده بودند این رویه بود که هر مسئله‌ای که پیش می‌آید مسائلی که جنبه خارجی پیدا می‌کرد جمع می‌شدند سران سپاه اقلیت و اکثریت می‌نشستند پنج ساعت ده ساعت صحبت می‌کردند و تصمیم می‌گرفتند که موافق چه بگوید مخالف چه بگوید که به نفع ایران باشد چون ما همه‌مان آن چه عمل می‌کنیم برای این وطن و زندگی این مردمی است که ما را یک وقتی به عنوان نماینده اینجا می‌فرستادند که صحبت کنیم مع‌التأسف دولت فعلی خودش را عقل کل می‌داند و هیچ محتاج به مشورت و نظر و بحث و انتقاد نیست و هر سؤالی که از او می‌شود برای دفع‌الوقت و برای این‌که یک جواب اسکاتی، اقناعی داده باشد اینجا حرف می‌زند و می‌رود وکیل امروزه یک آلت معطلعه‌ای است و دولت هم سرش را پایین انداخته و می‌رود و هر کاری دلش می‌خواهد می‌کند و هیچ در بند این حرف نیست که مردم دیگر هم ممکن است به قدر آنهایی که پشت این میزها (اشاره به میزهای جلو محل جلوس آقایان وزرا) نشسته‌اند بفهمند این میزهایی که آقایان نشسته‌اند با میزهای پشت سرش که آقایان نمایندگان می‌نشیند ۵۰ و ۶۰ سانتیمتر بیشتر فاصله ندارد این ۵۰، ۶۰ سانتیمتر عقل آقایان را به عرش نمی‌رساند که دیگران نفهمند و آقایان بفهمند و مخصوصاً در مسائل خارجی باید با متانت و فهمیدگی قدم برداشت، بی‌احتیاطی مملکت را به خطر می‌اندازد البته دنیای پرآشوبی است و نمی‌توان تنها زندگی کرد، این تردیدی درش نیست، دول بزرگ جهان در مقام پیداکردن یار و رفیق و همکار هستند که در این دنیای پرآشوب خودشان را از خطر حفظ کنند هیچ‌کدام هم نمی‌گویند که ما می‌خواهیم هجوم کنیم، می‌گویند ما می‌خواهیم دفاع کنیم، روسیه با این ممالکی که گرفته است سازگار شده است همه‌اش کبوتر صلح پرواز می‌دهد و می‌گوید من صلح می‌خواهم و طالب جنگ نیستم ولی قشونم موجود و، تشکیلاتش هم مرتب و عنوانش هم دفاع است، دول مخالف و سرمایه‌داری هم همین‌جور دستگاه اتم است
این مملکتی بوده است که ۱۰۰ و ۱۵۰ سال کمتر یا بیشتر یک رویه سیاسی برای خودش داشته است دنیا هم به این صورتی که امروز هست نبوده است و یک وضع دیگری داشته است فاصله‌ها یک قدری زیادتر بوده و حالا کم شده است شما اینجا صحبت می‌کنید در تمام دنیا ممکن است بشنوند در صورتی که چند سال پیش این‌طور نبوده است ایران یک موقعیتی برای خودش داشته و دارد که خوشبختانه ممالک اسلامی که در حدود سی‌صد، چهارصد میلیون نفوس هستند در اطرافش هست و اسلام مسلم است که با بی‌دینی و لامذهبی نمی‌سازد و اصلاً نقطه مقابلش است اسلام یک اصولی است که تکیه‌گاه روحی باید داشته باشد همه‌چیز را فدای معنا و روح می‌کند اگر توی مسلمین چهار نفر باشند که منافع اسلام را فدای منافع خودشان بکنند آن مطلب علی‌حده‌ای است والا اصول و مقرراتی که هزار و سی‌صد و چند سال که به وسیله شخص بزرگی به ما رسیده است که غیر از سعادت بشر و آسایش افراد بشر هیچ‌چیز دیگری منظور نظر نداشته است مسلمانان واقعی همه با هم بردارند و برای سعادت یکدیگر باید کوشا باشند این دیوارهایی که وسط مسلمین گذاشته شده است دیوار تذکره و گمرک اینها را اخیراً اروپایی‌ها آورده‌اند و این بازی‌ها مال آنهاست والا شما سفرنامه ناصرخسرو علوی را ملاحظه بفرمایید در ممالک اسلامی گردش می‌کرده است می‌رفته و می‌آمده بدون تذکره هیچ‌جا نه تذکره از او خواسته‌اند و نه نام و نشانی همه برادر بودند شما در هندوستان بروید آن کاروان‌سراهای قدیمی که در ایران بوده در آنجا هم هست که هر کس بیاید منزل بکند و کمک و مساعدتی بین مسلمین بود آن روح را اگر تقویت بکنیم و وحدت و یکانگی ملل اسلامی را سعی بکنیم که بیشتر بشود و دیوارهایی که در بین هست برداشته شود پس از این که یک جمعیت سی‌صد، چهارصد میلیونی شدیم آن‌وقت برویم با گردن کلفت‌های دنیا، جنگ‌جویان جهان، استعمارچی‌های دنیا وارد مذاکره بشویم که تکلیف ما با شما چیست ولی با این تفرق و تشتّتی که ما فعلاً داریم وقتی با آنها کنار بیاییم یعنی تابع امر و اراده آنها شدن. این مسائلی بود که من مورد نظرم بود که از دولت بپرسم که دولت چه اقدامی کرده چون من در آن روزها که تابستان بود و در تهران نبودم یک روزنامه تهران مصور به دستم رسید در اخبار پشت‌پرده نوشته بود که پادشاه سعودی با دولت ایران وارد مذاکره شده است راجع به اتحادیه اسلامی که در زمان مرحوم آقا سیدجمال معروف به افغانی و همدانی حقیقی که در جریان بوده این مسئله امید ما را زیاد کرد که این موضوع عملی است زیرا بین فرق مسلمین فرقه‌ای که خیلی خشک‌تر و متعصب‌تر است وهابی‌ها هستند و وقتی پادشاه سعودی پا می‌شود می‌رود در مملکت ایران و برای وحدت فرق اسلامی صحبت می‌کند ممکن است ما اگر وارد بحث شویم یک رشته وحدتی بین مسلمین ایجاد بشود اینجا یک جمله معترضه را عرض می‌کنم که سفیر پاکستان که مرد خوبی است نظامی هم بوده من با ایشان صحبت می‌کردم راجع به کار تذکره‌ای که دولت راجع به عراق و سوریه آورده است که روابط بیشتر بشود گفتم اگر شامل تمام مردم مسلمان بشود چه ضرری دارد که این تذکره‌ها برداشته شود مسلمان‌هایی که در آن جا هستند می‌خواهند بیایند بروند به مشهد زیارت و از وقایع مطلع شوند من دیدم که هیچ استنکاف و اشکالی نمی‌کند و اگر ما بتوانیم که این سدها و دیوارهایی که بین ممالک اسلامی فاصله هست برداریم یک قدم بزرگی را برای آتیه خودمان برداشته‌ایم مع‌التأسف این اقدام را نکرده‌اند و یک جریانی را دولت وارد شده است که اگر من این خجالت می‌کشیدم زیرا ممالکی که ثلث تهران جمعیت‌شان نیست و خرج قشون آنها را انگلستان می‌دهد اینها برای الحاق به این پیمان دعوت شدند حالا چند دفعه نخست‌وزیرشان را عوض می‌کنند و چه می‌کنند در صورتی که رئیس آن حکومت عموزاده رئیس حکومت بغداد است چه کشمکش‌هایی می‌شود. پریروز من دیدم در روزنامه‌ها نوشته بود که دولت انگلستان ...
نایب‌رئیس- جناب آقای حائری‌زاده، هم وقت آقا تمام شده هم از موضوع سؤال خارج شده‌اید
حائری‌زاده- این توضیحاتی است که در مقدمه سؤال باید عرض کنم.
نایب‌رئیس- وقت آقا هم بدبختانه تمام شده است.
حائری‌زاده- اجازه نمی‌دهید که عرض کنم نطق قبل از دستور را که از من نگرفته‌اند. چشم اطاعت می‌کنم تمام مقرارت برای بنده است مازندران زن مردم را برمی‌دارند می‌برند، دولت خوابش برده است توی تاکسی مردم را خواب می‌کنند و می‌برند دولت خوابش برده است ولی تمام مقرارت برای من ضعیف و فقیر است.
نایب‌رئیس- آقای معاون نخست‌وزیر
معاون نخست‌وزیر (ناصر ذوالفقاری)- اعتباری که برای مخارج پذیرایی اعلیحضرت ملک سعودی و حضرت جلال با پار .... میراشرافی- اینها مصلحت مملکت نیست و خود آقای حائری‌زاده هم فرمودند آن قسمت مورد سؤال‌شان نیست و به آن قسمت نظر ندارند. (زنگ ممتد رئیس)
نایب‌رئیس- اجازه بفرمایید آقایان بنده مجلس را اداره کنم، چه فرمودید. آقای حائری‌زاده
حائری‌زاده- آن قسمت مخارج مورد نظر بنده نیست.
معاون نخست‌وزیر- آن را بنده دیگر عرض نمی‌کنم، در قسمت این‌که طبق اطلاعات غیررسمی که جناب آقای حائری‌زاده تحصیل فرمودند مذاکراتی برای ورود ایران در اتحادیه اسلامی با اعلیحضرت پادشاه سعودی شده و سؤال می‌فرمایند استنکاف ایران از دخول در اتحاد اسلامی چه بوده بیاید عرض کنم که تا حدی که اینجانب اطلاع دارد اتحادیه اسلامی وجود ندارد که برای ورود ایران در آن مذاکراتی به عمل آمده باشد دولت ایران امیدوار است که کلیه دول اسلامی متحد و متفق باشند و در رفاه حال مردمان خود تشریک و بذل مساعی نمایند. به نظر ما همین پیمان بغداد که منافع و محاسن آن برای ایران روشن است و به همین لحاظ هم ملحق رأی آقایان نمایندگان به آن ملحق شده‌ایم اولین قدمی برای همین اتحاد و اتفاق خواهد بود.
نایب‌رئیس- آقای حائری‌زاده دیگر فرمایشی ندارید؟
حائری‌زاده- جواب مطابق سؤال که نیست بنده چه عرض کنم.
۸- بقیه مذاکره در لایحه اجازه تمدید مدت اجرای ۲۱ فقره لوایح آقای دکتر مصدق و تصویب آن
نایب‌رئیس- وارد دستور می‌شویم لایحه تمدید مدت اجرای ۲۴ فقره لوایحی که تا ۲۵ اسفند خواسته شده مطرح است. آقای خرازی
خرازی- بنده موافقم.
نایب‌رئیس- بله چون مخالف صحبت کرده نوبت موافق است بفرمایید.
خرازی- عرض کنم آقایان مستحضر هستند (عبدالصاحب صفائی- آقا موافقید) بله موافقم آقایان مستحضر هستند که در سال گذشته مجلس شورای ملی قانونی گذراند که لوایحی که در زمان حکومت اسبق با استفاده از اختیارات به صورت قانون در آمده کان‌لم‌یکن باشد و اجازه دادند به دولت که در ظرف ۱۵ روز آن لوایحی که مفید می‌داند و به درد می‌خورد به کمیسیون مشترک مجلسین پیشنهاد بکنید. بنده آماری دارم لوایحی که دولت در ظرف مدت قانونی پیشنهاد کرد ۱۶۴ فقره بوده است از این ۱۶۴ فقره یک عده‌اش در کمیسیون‌های مشترک مجلسین به تصویب رسیده معدودی هم رد شده یک مرتبه اختیارات کمیسیون مشترک تمدید شد و بعد در ۱۲ مرداد امسال خاتمه پیدا کرد و ۲۴ فقره‌اش را دولت آمد اجازه گرفت تا ۲۱ آذر آنها را به موقع اجرا بگذارد و در ضمن تقاضا کند از مجلسین که تکلیف آنها را از نظر تصویب یا رد معین کند، در ظرف این مدت سه ماه که مخصوصاً آقای نقابت اظهار می‌کردند دولت چه‌کار کرده، دولت اولاً از این ۲۴ فقره ۳ فقره را آقای نخست‌وزیر در جلسه قبل پس گرفت و این ۲۱ فقره آنچه که بنده اطلاع دارم دولت در موقع خودش وظیفه خودش را انجام داه یعنی یک عده شاید ۱۰ فقره را به مجلس سنا پیشنهاد کرده و یک عده‌اش را به مجلس شورای ملی پیشنهاد کرده و بنده خودم می‌دانم از این ۲۱ فقره در کمیسیون قوانین دارایی آن لایحه از هر لیتر بنزین ۲۰ دینار عوارض برای نگاه‌داری فقرا و به کار گماردن آنها به تصویب رسیده و آنچه اطلاع دارم در بعضی از کمیسیون‌های دیگر هم لوایحی بتصویب رسیده ولی هنوز در جلسه‌های علنی جزو دستور قرار نگرفته برای این‌که لوایحی بوده مقدم‌تر یا این‌که دولت و یا آقایان همکاران محترم آمده‌اند به موجب یک پیشنهادهایی تقاضا کرده‌اند که فلان لایحه زودتر در مجلس مطرح شود، بنابراین ملاحظه بفرمایید که این سه ماه تمدیدی که دولت خواسته مطمئن است که در موقع خودش یعنی تا ۲۱ آذر تمام این لوایح را به مجلس داده و پیش‌بینی هم می‌کنند که تا ۲۵ اسفند موفق بشود تکلیف این لوایح را در مجلسین معین کند همان‌طوری که عرض کردم تکلیف اغلبش در کمیسیون‌ها معین شده است بنابراین اگر این لوایح به درد دولت نمی‌خورد و بلاتکلیف ماندن آن برای دولت تولید اشکال نمی‌کرد دولت تقاضا نمی‌کرد این تمدید را بنده اگر آقایان مایل باشند چون صورت این لوایح هست اینجا می‌خوانم ملاحظه بفرمایید اغلب اینها به درد دولت می‌خورد مثلاً این اداره همکاری فنی که می‌آید با سرمایه خودش یک چیزهایی می‌آورد و با نظر کمیسیون مشترک همکاری فنی مصرف می‌شود موافقت می‌شود آنهایی که آنها وارد می‌کنند برای قسمت‌های مربوطه این معاف بشود از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی یا لوایحی که مربوط به وزارت دارایی است مثلاً لایحه اجازه تأسیس بنگاه آبیاری الان قبل از این‌که این لایحه مطرح بشود همه ملاحظه فرمودید که جناب آقای خلعتبری نماینده محترم مازندران راجع به تأخیر در سدسازی از دولت سؤالی کرده بودند اگر حالا بیاییم بگوییم از ۲۱ آذر چون قانون بنگاه آبیاری در مجلس تمدید نشده این لغو بشود خوب آن وقت چه می‌کنید چه مشکلاتی پیش می‌آید در حالی که ما همه معتقد هستیم که یکی از عواملی که باعث
نایب‌رئیس- اگر اجازه دهید پنج دقیقه تنفس داده شود.
(یک ساعت و پنج دقیقه پیش‌ازظهر مجلس به عنوان تنفس تعطیل شد و مجدداً در ساعت یازده و هفت دقیقه به ریاست آقای نورالدین امامی (نایب‌رئیس تشکیل گردید)
نایب‌رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم پس از یک موافق و یک مخالف بکفایت مذاکرات رأی گرفته شود. صدرزاده
نایب‌رئیس- آقای صدرزاده
صدرزاده- به طوری که جناب آقای خرازی توضیح دادند بسیاری از مؤسساتی که مفید هستند به موجب این لوایح الان تشکیل و انجام وظیفه می‌کنند و وقفه در کار آنها مناسب نیست. بنابراین بنده استدعا می‌کنم از آقایان نسبت به ادامه اجرای این لوایح همین‌طور که دولت تقاضا کرده است تا ۲۵ اسفند رأی بدهند و آن وقت در کمیسیون‌ها این لوایح رسیدگی بشود و هر کدام مفید بود تصویب بفرمایند و هر کدام را مفید ندانند رد کنند به هر حال ادامه آنها لازم است (صحیح است)
نایب‌رئیس- آقای عمیدی‌نوری مخالفید بفرمایید.
عبدالصاحب صفائی- بنده هم مخالف بودم.
نایب‌رئیس- آقا دوم هستید.
عمیدی‌نوری- بنده با کفایت مذاکرات مخالفم و عرض بنده هم این است که بحث کافی در لایحه به نحوی که مطلب کاملاً مشخص و روشن شده باشد به عمل نیامده (عبدالصاحب صفائی- صحیح است) و برای توجه آقایان فقط یک نکته لایحه را به عرض‌تان می‌رسانم و تصور می‌کنم که خود جناب آقای ذوالفقاری هم مطالعه کافی نفرموده‌اند و آن روز جناب آقای دکتر مهران وزیر فرهنگ هم مطالعه نکرده بودند یکی دو تا از این لوایحی که مورد بحث است و بنده مخصوصاً از صورتی که آن دفعه تصویب شد و در مجله رسمی مندرج شد دوتایش را خدمت آقایان می‌خوانم یکی نوشته است لایحه تحریک دانش‌آموزان و امتحان‌دهندگان سرپیچی از اجرای مقرارت امتحانی، دوم لایحه راجع به مجازات دانش‌آموزان و دانشجویان و یا اشخاصی که به جای دیگری در امتحانات شرکت می‌نماید حالا یکی از این لوایح مصدق را که مربوط به این است خدمت‌تان می‌خوانم (ماده اول- هر یک از داوطلبان و شرکت‌کنندگان در امتحانات خرداد و شهریور، آقایان امروز روز اول دی یا پنجم دی است تا ۲۵ اسفند بنده از آقایان می‌پرسم دی تا ۲۵ اسفند، خرداد و شهریور وجود دارد اگر این امر خلاف اصل اجرا نشود مملکت زیر و رو می‌شود زمین و زمان به هم وصل می‌شود آقایان این دو قانون این‌قدر فوریت دارد که باید الان مجلس شورای ملی اجازه اجرای موقت بدهند به این جهت بنده عرض می‌کنم که لایحه‌ای که اصلاً موضوع ندارد و مربوط به خرداد و شهریور است شما الان اول دی هستید تا ۲۵ اسفند هم امتحان خرداد و شهریور نیست (رضایی- بقیه‌اش را بفرمایید) همین را عرض کردم یعنی خواستم عرض کنم مطالعه کافی نشده است اینست که بنده مخالفم با کفایت مذاکرات برای این‌که بحث کافی در موضوع نشده است بقیه‌اش را هم عرض می‌کنم جناب آقای رضایی یا فرض بفرمایید یک لایحة دیگر دارد راجع به بازنشستگی که این لایحة بازنشستگی اجرا شد اگر آقایان در نظر داشته باشند در چند وقت پیش در روزنامه‌ها نوشتند که ۱۵۰ نفر را رئیس شهربانی مملکت بازنشسته کرده است و همین‌طور در پلیس راه‌آهن لایحه‌ای که اجرا شده دیگر موردی برای اجرا ندارد چرا ما برخلاف اصل این لایحه را دو مرتبه تمدید بکنیم تا ۲۵ اسفند حتی اجرایش هم برخلاف تصویب مجلس شورای ملی شد موقعی که شما اجازه اجرا را در مجلس شورای ملی تصویب کردید جناب آقای رئیس اینجا توضیحی فرمودند به این مضمون (اینجا باید توضیح بدهیم که این افسران شهربانی که بازنشسته شده‌اند مجدداً دعوت بشوند به خدمت) آقایان فرمودید صحیح است بعد می‌فرمایند (در جز این ۲۴ لایحه یک تبصره‌ای دارد که اینها کماکان بازنشسته شوند و به خدمت دعوت نشوند این مخالف با آن رأیی است که مجلس داده بنابراین این قسمت را حذف می‌کنیم) و طبق همان قانونی که از مجلس گذشته و همان ۲۴ فقره است همان رأی مجلس به قوت خودش باقی است حتی در ابلاغی که به صحة اعلیحضرت همایونی رسید تصریح فرمودند که لایحه بازنشستگی افسران و کارمندان و افراد و هم‌ردیفان و افسران و استواران پلیس راه‌آهن باید با رعایت قانون دعوت کارمندان از کار برکنار شده مصوب ۲۵- ۹- ۳۳ اجرا شود (صحیح است) با وجود یک همچون ابلاغ قانونی و صراحتی که در متن قانون است آمده‌اند عده‌ای را بازنشسته کرده‌اند بنده می‌خواهم به جنابعالی جناب آقای ناصر ذوالفقاری همکار محترم سابق پارلمانی خودمان عرض کنم که جنابعالی این را آورده‌اید و تقاضای تصویب اینها را می‌فرمایید حتی متن قانون را اجرا نمی‌کنید و برخلاف صریح این قانونی که تصویب شده و ابلاغ شده از طرف شهربانی برای اشخاص حکم بازنشستگی صادر می‌شود مطابق قانون مصدق منهای مصوب مجلس و رعایت قانون برگشت افسران بازنشسته به خدمت. این است که بنده خواستم این توضیحات را عرض بکنم و توجه بدهم که مذاکرات راجع به این ۲۴ فقره کافی نشده است.
نمایندگان محترم توجه ندارند حق متن این ۲۴ لایحه را که به مجلس داده‌اند ضمیمه نیست چه‌طور مجلس شورای ملی می‌تواند بیاید اجازه بدهد یک لوایحی در مملکت بدون این‌که متن آن ضمیمه شده باشد بدون این‌که به آن توجه شده باشد اجرا شود لایحه اول را که بنده قرائت کردم ملاحظه فرمودید برای خرداد و شهریور است و ما الان در، دی هستیم و می‌خواهند تا اسفند اجرا کنند که دیگر موضوع ندارد و می‌گویند اگر این را اجازه اجرا ندهید زمین و آسمان به هم دوخته می‌شود در صورتی که اصلاً مورد اجرا نیست آقای ذوالفقاری این مال خرداد و شهریور است امتحانات در این مملکت در خرداد و شهریور است محصل اگر اخلالی در امتحانات بکند در بهمن و اسفند که امتحانات نداریم این است که خیال می‌کنم خود دولت و نمایندگان محترم توجه فرموده‌اند که ضرورت کامل ندارد بنده عرایض کلی‌تری دارم که فعلاً از لحاظ کفایت مذاکرات مجلس مخالفت کردم و تقاضا دارم آقایان بگذارند بحث بشود و بنده مطالبی که دارم عرض خواهم کرد راست است یکی دوتا از این لوایح مورد استفاده بود یکی بنگاه عمران بود که خودشان پس گرفتند دوتا لایحه اساسی بود یکی راجع به بنگاه عمران و یکی لایحه سازمان صنایع کشور این دو تا را دولت پس‌گرفته دوتای دیگر را که بنده خواندم راجع به امتحانات اصلاً مورد ندارد و برای این‌که آنها مال خرداد و شهریور است و ما حالا در دی هستیم بقیه‌اش را که ملاحظه می‌فرمایید همه‌اش راجع به مجازات‌ها است لایحه اصلاح قانون مجازات قاچاق آقا ما قانون قاچاق داریم.
نایب‌رئیس- آقای عمیدی‌نوری مختصر بفرمایید.
عمیدی‌نوری- اینجا یک مطالبی هست که خواستیم تذکر بدهم لایحه مربوط به اوراق و دفاتر ثبت کل لایحه چک بی‌محل چک بی‌محل جناب آقای خلعتبری جناب آقای دکتر شاهکار قبل از قانون مصدق مگر چک بی‌محل مجازات در این مملکت نداشت تمام این لوایحی که ملاحظه می‌فرمایید تمام لوایح مجازاتی است که تشدید شده است آقایان طبق اصول مقرره قوه مقننه حیثیت خودش را باید حفظ بکند و دو لایحه که مال بنگاه عمران و صنایع کشور بود دولت پس گرفته دو لایحه هم که مال محصلین است که خارج از موضوع است بنظر بنده این لوایح آن‌قدر اهمیت ندارد که ما بیاییم کاری برخلاف اصل و برخلاف حیثیت قوه مقننه بکنیم که دربست چشم‌بسته اجازه بدهیم ۲۴ فقره لایحه یا ۲۰ فقره لایحه اجرا بشود اینکار صحیح نیست و من مخالف کفایت مذاکرات هستم.
نایب‌رئیس- آقای ذوالفقاری
معاون نخست‌وزیر- جناب آقای عمیدی‌نوری توجه نفرمودند که فعلاً خود لوایح مطرح نیست ما یک اجازه‌ای خواسته‌ایم که این لوایح را فعلاً اجرا بکنیم و همان‌طوری که در جلسات گذشته به عرض‌تان رساندم اکثریت اینها از کمیسیون‌ها گذشته و در مذاکرات مجلس و شور مجلس سنا قرار گرفته است ایشان فقط توجه‌شان راجع به لایحه تحریک دانش‌آموزان و محصلین است بنده عرض کنم فعلاً بفرمایید اگر تصویب بشود ضررش چیست اگر نفعی ندارد ضررش چیست همان‌طور که جناب آقای وزیر فرهنگ در جلسه سابق به عرض‌تان رساندند محصلین مورد احترام دولت هستند ولی دولت نمی‌تواند اجازه بدهد یک عده‌ای به نام اخلال‌گر در داخل مدارس و امتحانات همان بساط سابق را شروع بکنند و به جای این‌که در پشت میزشان بنشینند در خیابان‌ها راه بیفتند و زنده‌باد و مرده‌باد بگویند نه دولت نمی‌تواند این را قبول بکند (عمیدی- قانون بیاورید از مجلس بگذرانید) (عبدالصاحب صفائی- آن موقع هم محصلین نمی‌کردند دولت تحریک می‌کرد)
نایب‌رئیس- آقایان توجه بفرمایید آقایانی که با پیشنهاد کفایت مذاکرات موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا پیشنهادات قرائت می‌شود.
دکتر شاهکار- اجازه بفرمایید بنده اخطار دارم.
نایب‌رئیس- طبق چه ماده‌ای؟
دکتر شاهکار- طبق ماده ۱۴۳
نایب‌رئیس- اجازه بفرمایید. ماده ۱۴۳ را قرائت کنند
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۴۳- اخطار راجع به منافی بودن لوایح و طرح‌ها با قوانین کشور یا اخطار راجع به نظامنامه داخلی مجلس مقدم بر
نایب‌رئیس- راجع به قسمت اول است اخطار شما؟
دکتر شاهکار- عرض می‌کنم تذکری را که همکار محترم بنده جناب آقای عمیدی‌نوری دادند بنده انتظار داشتم که آقای معاون پارلمانی جواب بدهند ولی متأسفانه جواب داده نشد بعد از آن‌که در ابتدای دوره هجدهم یک قانون مخصوصی آمد مبنی به برگشتن اشخاص که به موجب لوایح قانونی دکتر مصدق بازنشسته شدند (شوشتری- غیرقانونی) یا غیرقانونی الان قانونش یادم نیست ولی قانون بخصوص گذشت این قانون را آقایان در نظرشان هست بعد از این‌که این لوایح آمد بنده آن روز تذکر دادم که راجع به افسران بازنشسته شهربانی قانون مخصوصی ما داریم و بنابراین این قوانین شامل آنها نخواهد شد مقام ریاست هم همین‌طور تذکر دادند و در صورت‌مجلس هم ذکر شد و در خود قانون هم ذکر شده است الان اوراقی به دست افسران بازنشسته رسیده است که مطابق قانون ۲۶ آذر ۱۳۳۲ یعنی لایحه مرده قانونی یا غیرقانونی آقای دکتر مصدق باز به استناد آن آنها را باز نشسته کرده‌اند (عمیدی‌نوری- منهای تصویب خودمان) این حکم بازنشستگی برخلاف قانون است دیوان کشور مسلماً این حکم را خواهد لغو کرد من از دولت تقاضا می‌کنم که این قسمت را حذف بفرمایند در سایر مواردی ایرادی نیست.
نایب‌رئیس- توجه بفرمایید آقای دکتر شاهکار در قانونی که به دولت ابلاغ شده قید کرده‌اند با رعایت آن قانون (دکتر شاهکار- معذالک توجه نشده) و با توجه به این موضوع اخطار آقا موردی نخواهد داشت، آقای معاون نخست‌وزیر
معاون نخست وزیر- دولت هم همان‌طور که ابلاغ شده قبول می‌کند و اجرا خواهد کرد.
نایب‌رئیس- پیشنهادات قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌نماید در لایحه عنوان ۲۴ تبدیل به ۲۰ شود چون موضوعی برای اجرای لایحه مجازات محصلین از دی‌ماه تا ۲۵ اسفند ماه اصولاً وجود ندارد. عمیدی‌نوری
نایب‌رئیس- آقای عمیدی‌نوری.
عمیدی‌نوری- عرض کنم بنده پیشنهادی که دادم قسمتی از موضوع پیشنهادم را در موقع مخالفت با کفایت مذاکرات به عرض آقایان رساندم دو تا از این لوایح همان‌طور که خدمت آقایان قرائت کردم دو لایحه اول و دوم است مربوط به امتحانات است همه آقایان نمایندگان مستحضر هستند که امتحانات محصلین در ماه شهریور و خرداد خواهد بود در خرداد یک مرتبه امتحان می‌کنند اگر رفوزه یا تجدیدی شدند در شهریور ماه امتحان می‌کنند. بنابراین زمان امتحانات در دی و بهمن و اسفند وجود ندارد و از آن طرف هم همان‌طور که جناب آقای ذوالفقاری فرمودند ممکن است قوانینی برای مجازات محصل در موقع امتحان لازم است البته باید باشد اگر چنین قانونی را لازم دارند باید هم بیاورند بدهند به مجلس محل تردید نیست مجلس شورای ملی هم وظیفه دارد که نسبت به لوایح و قوانین طبق اصول و وظایف خودش توجه بکند و نظر بدهد بحث ما در این است که دولت معتقد است که ۲۱ لایحه یا ۲۴ لایحه بود بعد آمد ۲۱ لایحه کردند این لوایح می‌فرمایید فوریت اجرایی دارد چون فوریت اجرایی دارد اگر این فوریت اجرایی را آقایان تصویب نفرمایند ممکن است لطمه به جریان عادی امور بزند البته یک لوایحی هست مثل لایحه معادن یک لوایحی هست مثل لایحه بنگاه آبیاری که به طور مستمر در تمام روزهای سال قابل اجرا است و ما نمی‌توانیم برایش زمان بین دی و اسفند قائل بشویم اما یک لوایحی مثل این لایحه است که عرض کردم زمان دارد زمانش خرداد و شهریور است اگر پیشنهاد دولت این بود که این لایحه از حالا تا دی ۳۵ یعنی از دی امسال تا دی ۳۵ اجرا بشود بنده حق بهشان می‌دادم که خرداد و شهریور ۳۵ جزء آن است ولی وقتی تا ۲۵ اسفند ۳۴ اجازه اجرا می‌خواهند و بعد از ۲۵ اسفند ۳۴ دیگر قوت اجرایی ندارد این عمل لغوی است قوه مقننه مصلحتش نیست که یک عمل لغو بکند یعنی دو لایحه‌ای که موقعیت اجرایی بیش از ۴ دی تا ۲۵ اسفند ۳۴ ندارد این دو لایحه‌ای را که اثر اجرایی ندارد و موضوع ندارد مجلس اجازه اجرای امری را بدهد که موضوع اجرایی نداشته باشد به این جهت بود که بنده پیشنهاد دادم این دو لایحه ایکه اختصاصاً زمانش مال خرداد و شهریور است و از دی تا ۲۵ اسفند نیست این کسر بشود از مجموع این لوایح به دلیل این‌که عرض کردم زمانش خارج از موقع دی تا اسفند است و در این تاریخ همان‌طور که جناب آقای ذوالفقاری هم فرمودند اثری ندارد با حذف این لایحه فقط ما می‌خواهیم عمل لغوی نکنیم یعنی مجلس شورای ملی می‌خواهد ثابت کند که یک مطلبی را که مشورت و بحث می‌کند این مطلب باید عمل بشود این چیزی که عمل نمی‌شود چه اصراری دارید ما رأی بدهیم تاثیری هم در کار ندارد البته لایحه‌اش می‌آید رسیدگی می‌شود انشاءالله برای خرداد و شهریور ۳۵ مجلس شورای ملی طبق موازین تصویب می‌کند و اجرا می‌شود و فعلاً اجازه اجرای آن به نظر بنده یک عمل لغوی است به این جهت بود که باید عبارت ۲۴ تبدیل به ۲۰ بشود یعنی این دو فقره هم از لایحه حذف بشود (صارمی- این دو لایحه چیست؟) عرض کردم که دو لایحه است مربوط به امتحانات در خرداد و شهریور که از دی تا اسفند موردی ندارد بنده از نظر ضرورت اجرایی می‌گویم ضرورت اجرایی ندارد و مجلس شورای ملی خارج از شانش است که یک عمل لغوی را تصویب بکند.
نایب‌رئیس- آقای عمیدی پیشنهاد شما پیشنهاد حذف است و باید در موقع رأی با تجزیه تکلیف آن معلوم شود.
عمیدی‌نوری- تجزیه در موردی است که شما علی‌حده رأی بگیرید شما در یک ماده به همه ۲۴ رأی می‌گیرید جمله ۲۴ لایحه اصلاح شود به بیست لایحه
نایب‌رئیس- بفرمایید آقای دکتر بینا.
دکتر بینا- بنده متأسفانه با فرمایشات جناب آقای عمیدی‌نوری مخالفم در مجلس ما وقتی حاضر شدیم جز قانون کاری نداریم و هیچ‌وقت هم کار را با عجله نباید کرد به صرف این‌که الان دی و بهمن است و برای خرداد و شهریور نباید کار کرد این فرمایش از شخصی مثل جناب آقای عمیدی‌نوری بعید است اگر شب اول خرداد دولت بیاید بگوید من امتحانات دارم و این عمل را می‌خواهیم انجام بدهیم این کار خوبی نیست وانگهی این دو قانون که دولت پیشنهاد کرده در کمیسیون دادگستری سنا و شوری به تصویب رسیده و مطالعه کرده (یک نفر از نمایندگان- در کمیسیون فرهنگ به تصویب نرسیده) متأسفانه به نام آزادی کارهای خلافی می‌شود که آن طرفش پیدا نیست خوب نیست که شاگرد بیاید در جلسه امتحان به اسم دیگری شرکت کند دولت می‌گوید من می‌خواهم این را محروم بکنم دولت می‌خواهد خراب‌کاری و هرج‌ومرج را در فرهنگ و دانشگاه از بین ببرد این کجایش به قوه مقننه برمی‌خورد که بگویند برخلاف شئون مجلس است. بنابراین این دو قانون از اهم لوایح است و تجزیه هم مورد ندارد و دولت هم باید به همه این ۲۴ تا رای بگیرد والا بنده مخالفم و رأی نمی‌دهم و از جناب آقای عمیدی‌نوری هم استدعا می‌کنم موافقت بفرمایید که کار بخوبی انجام بگیرد.
عمیدی‌نوری- توجه نفرمودید چه عرض کردم.
نایب‌رئیس- آقایان توجه بفرمایید ۲۴ قانون است که سه تا را دولت پس گرفته است یکی هم مربوط به مجازات دانش‌آموزان است.
دکتر جزایری- مجازات تقلب است آقا
نایب‌رئیس- راجع به مجازات دانش‌آموزان و دانشجویان یا اشخاصی که به جای دیگری در امتحانات شرکت می‌کنند. آقای عمیدی‌نوری پیشنهاد کردند که این یک قانون هم نباشد این است که باید به عنوان تجزیه رأی گرفت اگر رأی دادید بپیشنهاد آقای عمیدی‌نوری این حذف خواهد شد و اگر رأی ندادید نسبت به مجموعه لوایح رأی گرفته خواهد شد آقایانی که با پیشنهاد آقای عمیدی‌نوری موافقند قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد حالا رأی به کلیه گرفته می‌شود با یک توضیح چون در ماده واحده پیشنهادی دولت اسمی از این قوانین نبرده با اجازه آقایان ما ضمن ابلاغ عنوان آنها را هم در قانون بدولت ابلاغ می‌کنیم. آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد آقای معاون نخست‌وزیر
معاون نخست وزیر- بنده از لطف آقایان که همیشه به دولت مرحمت دارند از طرف دولت تشکر می‌کنم (احسنت)
۹- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای نقابت
نایب‌رئیس- آقای نقابت
نقابت- سؤالی است از وزارت کشور راجع به فجایع شهربانی در آبادان استدعا می‌کنم به دولت ابلاغ بفرمایید.
۱۰- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
نایب‌رئیس- با اجازه آقایان جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنجشنبه ساعت ۹ صبح (مجلس نیم ساعت پیش‌ازظهر ختم شد)
نایب‌رئیس مجلس شورای ملی- نورالدین امامی