مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۱ فروردین ۱۳۳۳ نشست ۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۸
جلسه: ۴
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۳۱ فروردین ماه ۱۳۳۳
فهرست مطالب:
۱- اعلام تصویب نمایندگی آقای رضا افشار پس از استرداد مخالفت آقای شوشتری
۲- اعلام عده اعضای کمیسیون‌ها
۳- استرداد آقای شوشتری مخالفت خود را از گزارش نمایندگی آقای ایلخانی‌زاده
۴- قرائت خطابه معروضه به پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاه
۵- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت و چهل دقیقه قبل از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
رئیس- به واسطه این که دیروز تعطیل بوده به علت عید تولد حضرت حجه عجل‌الله تعالی فرجه صورت مجلس نداریم البته جلسه بعد صورت جلسه هر دو جلسه به عرض آقایان خواهد رسید، آقای شوشتری بفرمایید.
۱- اعلام تصویب نمایندگی آقای رضا افشار پس از استرداد مخالفت آقای شوشتری
شوشتری- بسم الله الرحمن الرحیم، آقایان نمایندگان محترم و دوستان خارج من می‌دانند که من در هر حرفی که بزنم از نظر سیاست وارد شخصیات نمی‌شوم (احسنت) شخصیات امری است جداگانه، پرونده مخصوصی دارد، امر اجتماع و مملکت پرونده‌ای جداگانه و جریان مخصوصی دارد، من و رفقای عزیزم با صدماتی که در ۲۷ ماه حکومت گذشته کشیدیم به آن ترتیبی که مثل مجاهدین صدر اسلام برای اساس مملکت قیام کردند تصمیم گرفتیم روش‌مان در مجلس طوری باشد که بوی رویی نفاق از او استشمام نشود و وحدت کلمه در مجلس ایجاد بشود. (احسنت) از این جهت بر آن بودیم که سعی کنیم و بر آن هستیم که تا آخر دوره خدا ما را موفق کند. به این نیت خیر که وحدت مجلس شورای ملی اعاده حیثیت اصول پارلمانی را حفظ کنیم و از این راه شاید بتوانیم قدمی به خیر مملکت برداریم و این کشتی طوفانی را به ساحل نجات برسانیم، تصمیم گرفتیم که بر خلاف قانون اگر عملی شده باشد اعتراض کنیم و اگر نماینده‌ای بر خلاف اصل و یا وزیری بر خلاف اصل، بر خلاف قوانین عملی کرده باشد مخالفت کنیم بنده سه مخالفت کرده‌ام یکی با آقای محمد ابراهیم المعروف به امیر تیمور کلالی چرا؟ برای این که ایشان در صدارت و نخست وزیری آقای دکتر مصدق وزیر کشور بودند و بر خلاف قانون انتخابات ۱۰۸ نفر را دعوت کردند و شد آنچه شد که اساس مفسده و ریشه اختلافات و ضرب به کشور از آنجا سرچشمه گرفت البته اعلام جرم هم می‌کنیم با اجازه مقام ریاست، یکی هم با جناب آقای رضا افشار (یکی از نمایندگان- آن را کار خوبی نکردید) (رئیس- صحبت‌های متفرقه نفرمایید بگذارید ناطق حرفش را بزند) یکی هم با اعتبارنامه آقای ایلخانی‌زاده که وجهه من الوجوه ایشان را نمی‌شناختم اوراقی به دست من دادند که این اوراق ذهن ساده و هر ذهن سیاستمداری را مشوب می‌کند (صحیح است) ولی امر دو طرف دارد یا صحیح است یا باطل است. از این جهت در مجلس خصوصی در محضر مبارک همه آقایان عرض کردم اگر آقای ایلخانی‌زاده در مجلس رسمی این نامه‌ها را تکذیب کنند چون در شرع اسلام نافی نفیش کافی است بینه با مدعی است اگر تکذیب کنند بنده با ایشان عرضی ندارم. (ایلخانی‌زاده- بنده تکذیب می‌کنم). (رئیس- بلند نشوید هر وقت خواستید صحبت کنید اجازه بگیرید) یکی هم با آقای رضا افشار من در صلاحیت، معلومات، فضل، عقل و دانش آقای رضا افشار بحثی ندارم وجها من الوجوه از نظر قضایی یک سوابقی بود که تصور می‌کردم دوستان ایشان بیایند بگویند چون امر این دعوا دو طرف داشته یکی کورس و یکی ایشان، کورس که اصل دعوا بوده چون در اعاده محاکمه و در تجدید نظر برائت می‌جوید یک ماده بیاورند ایشان را بگویند بالطبع وقتی که اصل این طور شد ایشان برائت دارند (عبدالرحمن فرامرزی- مجلس که رأی داد این طور می‌شود) البته مجلس که رأی داد تمام می‌شود، از یک طرف همه آقایان می‌دانند من شاید برائت می‌جویم از کلماتی که نسبت می‌دهند من این فکر را می‌کردم با سادگی به دو سه نفر گفتم الساعه هم در مجلس محترم حضرت رئیس، حضرت سردار فاخر که مرشد منند به ایشان عرض کردم که یکی دو روزنامه عباراتی نوشته‌اند که من دیدم آن عبارات اسائة ادب می‌شود به مقام نمایندگان، خیال می‌کنند موافقت و مخالفت روی نظر استفادی است و گرچه با فضل، رب العالمین و توجه اجداد عظامم در حریم من که با فقر و مسکنت زندگی می‌کنم این حرف‌ها راه ندارد ولی این دو روزنامه بنده را عصبانی کرد که یعنی چه از حالا بوی خلاف در مجلس می‌آید ولی در عین حال چون از نظر موازین شرع فکر می‌کنم گفتم شاید روی نظر ایشان نبوده و فکر خودشان بود این را هم غمض عین می‌کنم ولی همه رفقای من خصوصا خراسانی‌ها می‌دانند که من ضعفی دارم، ضعف من تسلیم به رفقا است که من تسلیم به رفقا هستم، من عادت دارم روی رفقایم را زمین نیندازم (احسنت) من دیدم از اطراف و اکناف اشخاص بی‌طرف به من می‌گویند آقای شوشتری مگر تمام مستحبات را باید تو به جا بیاوری، مگر تو باید همیشه سپر بلا باشی و دیگران نباشند و از یک طرف ممکن است از همین حرف همین حالا توی مجلس بوی کدورت بیاید و کدورت ایجاد کند من وقتی فکر کردم دیدم که در این قضیه حاکم مجلس است و حاکم قضیه فکر نمایندگان محترم است من در دوره شانزدهم این آقای تیمورتاش رفیق عزیزم شاهدند که تصمیم به رأی مجلس و رفقا بودم و اگر آن وقت دیگران هم رأی مجلس را محترم می‌شمردند ما دچار این صدماتی که امروز شده‌ایم نمی‌شدیم و نمی‌بودیم وضع‌مان خیلی بهتر از این بود برای این که بوی تمام حرف‌ها به شامه‌ها دیگر نرسد و برای این که بدانید ما یک عده قلیلی هستیم و رفقای من که از ناحیه مقدس آن اقلیت و رفقای بعدمان در مجلس هیچ اختلافی ایجاد نخواهد شد چنان که در مورد جناب آقای عماد تربتی که رفیق ما بود دیدید که پریروز از طرف ما با حال بی‌طرفی و سکوت طوری عمل کردیم که اگر می‌خواستیم طور دیگری عمل کنیم می‌توانستیم بکنیم ولی نکردیم، با این مقدمات معروضه عرایض خودم را خاتمه می‌دهم و مخالفتی را که با آقای رضا افشار کردم از ناحیه خود پس می‌گیریم (احسنت).
رئیس- نمایندگی آقای رضا افشار به واسطه استرداد مخالفت از طرف آقای شوشتری تصویب شد. (مبارک است).
۲- اعلام عده اعضا کمیسیون‌ها
رئیس- عده کمیسیون‌ها امروز باید به اطلاع مجلس برسد حالا آقای منشی قرائت می‌کند. فردا چهارشنبه آقایان در شعب حاضر می‌شوند که این کمیسیون‌ها را از شعب انتخاب کنند.
نورالدین امامی- ساعتش را هم بفرمایید.
(عده اعضا کمیسیون‌ها به شرح ذیل به وسیله آقا ی مسعودی خوانده شد).
کمیسیون عرایض ۶ نفر، کمیسیون محاسبات ۶ نفر، کمیسیون بودجه هجده نفر، کمیسیون قوانین دارایی هجده نفر، کمیسیون قوانین دادگستری هجده نفر، کمیسیون امور خارجه هجده نفر، کمیسیون کشور هجده نفر، کمیسیون کشاورزی هجده نفر، کمیسیون برنامه هجده نفر، کمیسیون فرهنگ دوازده نفر، کمیسیون بازرگانی و پیشه و هنر دوازده نفر، کمیسیون امور اجتماعی و کار دوازده نفر، کمیسیون راه دوازده نفر، کمیسیون بهداری دوازده نفر، کمیسیون نظام دوازده نفر، کمیسیون پست و تلگراف و تلفن دوازده نفر، کمیسیون امور استخدام دوازده نفر.
رئیس- به طوری که عرض کردم فردا آقایان حاضر می‌شوند و اعضا کمیسیون‌ها را تعیین می‌کنند آقای دکتر جزایری.
دکتر جزایری- بنده خواستم استدعا کنم یا اجازه بفرمایند شعب همین امروز تشکیل شود یا روز پنجشنبه برای این که فردا اتفاقاً آقایان نمایندگان تهران گرفتاری دارند.
رئیس- پنجشنبه روز مجلس است و نمی‌شود شعب تشکیل شود و گرفتاری مانع کارهای مجلس نمی‌شود فردا آقایان حاضر بشوند اگر کار دیگری دارند کنار می‌گذارند.
دکتر جزایری- باید به عرض‌تان برسانم کاری است که نمی‌شود کنار بگذاریم.
رئیس- شعب باید کارهای خود را بکنند باید فردا آقایان بیایند (صحیح است) کار دیگر امروز مجلس خطابه‌ای است که باید به عرض اعلیحضرت همایونی برسد آن هم قرائت می‌شود. آقای تیمورتاش فرمایشی دارید؟
۳- استرداد مخالفت آقایان شوشتری و بوربور و از گزارش نمایندگی آقای ایلخانی‌زاده
تیمورتاش- بنده عرض مختصری دارم راجع به آقای ایلخانی‌زاده است اگر اجازه بفرمایید.
رئیس- شما مگر مخالفت کرده بودید؟
تیمورتاش- من استدعا می‌خواستم بکنم که آقای شوشتری پس بگیرند دیگر صحبت نفرمایند.
رئیس- کس دیگری مخالفت نکرده همین یک نفر است؟
میر اشرافی- بنده هم مخالفت کردم.
رئیس- اگر این طور است که مؤثر نیست چون سه نفر است.
عبدالرحمن فرامرزی- اجازه بفرمایید حرفشان را بزنند.
رئیس- چون یک نفر هم پس می‌گیرد بفرمایید.
تیمورتاش- چون با کمال خوشوقتی مشهود می‌شود که بین نمایندگان مجلس هجدهم صلح و صفا و صمیمیت و یگانگی است بنده با کمال تشکر از جناب آقای شوشتری استدعا کردم که مخالفت‌شان را با اعتبارنامه آقای ایلخانی‌زاده پس بگیرند نکته‌ای را فقط خواستم به عرض آقایان برسانم و آن این است که خدای من شاهد است قبل از افتتاح مجلس بنده آقای ایلخانی‌زاده را نمی‌شناختم اعتبارنامه ایشان در شعبه یکم که بنده هم آنجا عضو هستم مطرح بود صحبت‌هایی شد مبنای مخالفتی بود و این آقایان آذربایجانی‌ها که آنجا بودند و بنده هم به آنها اعتقاد دارم گفتم که به هیچ وجه این انتساباتی که به ایشان نسبت می‌دهند با حقیقت مطلب تطبیق نمی‌کند (میراشرافی- بنده هم عرضی دارم) بلکه در آن اوان ایشان خدمتگزار بودند و کار کرده‌اند به شهادت پرونده‌هایی که در دستگاه دولت موجود است (صحیح است) و قابل کنترل است مضافاً به این که ایشان اظهار می‌دارند که این نامه‌هایی که چاپ شده است حاضرم به قید قرآن قسم بخورم که مربوط به من نیست و من آنها را ننوشته‌ام من خواستم این نکته را به عرض مجلس مقدس برسانم و عرض کنم حالا که مبنی بر وداد است آقایان میراشرافی و شوشتری بذل توجهی بفرمایند و مخالفت‌شان را با ایشان پس بگیرند.
رئیس- آقای ایلخانی‌زاده اگر تکذیبی می‌خواهید بکنید بفرمایید.
حشمتی- جناب آقای بوربور هم پس گرفتند.
ایلخانی‌زاده- عرض به حضور مبارک بنده به شهادت تمام وکلای آذربایجان و به شهادت همه رجال ایران و پرونده‌های موجود در ستاد ارتش و خود اعلیحضرت همایونی همیشه خانواده فدوی از سیصد سال به این طرف خدمتگزار مملکت بوده‌ایم (صحیح است) خانواده ما فداکاری کرده املاک ما از بین رفته کشته داده‌ایم، کشته گرفته‌ایم، بنده راجع به انتساباتی که به بنده داده‌اند مدارک و اسنادی دارم که در موقعش ارائه خواهم داد و بنده در مقابل یک یک این نامه‌ها که به بنده انتساب می‌دهند در حضور آقایان وکلای محترم به قرآن قسم می‌خورم که دروغ است. (شوشتری- احسنت) و البته بنده در دوره دکتر مصدق صدمات زیادی به شهادت این آقای عباسی که طایفه ما شش ماه زجر کشید و چند نفر از پسرعموهایم از بین رفت، کشته دادیم، کشته گرفتیم بالاخره کردستان را از این آتش نجات دادیم تمام این توده‌ایها با عناصر حزب ایران متحد شدند که کردستان را دو دستی به شوروی‌ها بدهند ما اقدام کردیم (احسنت) و البته با اجازه عموم آقایان محترم بنده به موقعش اسناد و مدارکم را به عرض خواهم رساند.
شوشتری- بنده قانع شده پس گرفتم.
رئیس- ایشان پس گرفتند.
میراشرافی- اجازه بفرمایید چند کلمه عرض کنم.
رئیس- دیگر عرضی ندارد اگر استرداد می‌کنید بفرمایید.
میراشرافی- بنده می‌خواستم حضور جناب آقای رئیس عرض کنم روز اول فرمودید که سعی می‌فرمایید آیین نامه اجرا شود و اساساً امروز موضوع اعتبارنامه و دفاع از اعتبارنامه آقای ایلخانی‌زاده مطرح نبود و این حرف‌ها به عقیده بنده بی‌مورد بود.
رئیس- خیر اگر کسی بخواهد پس بگیرد هر موقع می‌تواند مانعی ندارد.
میراشرافی- بنده می‌خواستم عرض کنم که اکنون پرونده ایشان مطرح نیست تا این که ایشان بیایند اینجا و دفاع کنند، تمام فرمایشاتی که آقای ایلخانی‌زاده کردند بنده تکذیب می‌کنم اسناد و مدارکی دارم به محضر محترم آقایان نمایندگان تقدیم می‌کنم که ایشان با پیشه‌وری و قاضی محمد همکاری نزدیک داشته‌اند و وزیر مشاور قاضی محمد بوده‌اند.
عبدالرحمن فرامرزی- همان طور که به ایشان اجازه فرمودید به من هم اجازه بفرمایید.
رئیس- اجازه دادم که مخالفت‌شان را پس بگیرند (فرامرزی- خوب پس که نگرفتند آقایان شوشتری و بوربور پس گرفتند)
۴- قرائت خطابه معروضه به پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاه
رئیس- خطابه‌ای که باید به پیشگاه اعلیحضرت همایونی تقدیم شود قرائت می‌شود.
(خطابه مذکور به شرح آتی توسط منشی قرائت شد).
پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاه
هجدهمین دوره قانونگذاری مجلس شورای ملی که به عنایات خداوند متعال و توجهات ذات شاهانه افتتاح یافته موافق اصل دهم قانون اساسی آماده بودن خود را برای انجام وظایف ملی و قانونی به عرض مبارک می‌رساند.
جای کمال شکرگزاری است که علیرغم حوادث ناگوار و فترتی که پیش آمد با تأییدات الهی و بذل مساعی وثبات قدم شاهنشاه معظم در نگهبانی اساس مشروطیت و صیانت قانون اساسی و با همت و مردانگی ملت ایران اوضاع کشور به حال عادی برگشت و بحران‌های ناگوار حسن ختام یافت.
مجلس شورای ملی به یاری خداوند بزرگ با وجود مشکلات کار کشور و جهان به آینده درخشان میهن عزیز امیدوار و خوشبین است زیرا کشور کهنسال ما در ادوار مختلفه تاریخ مکرر با دوره‌های سخت و دشوار مواجه شده و پیوسته با تفضلات الهی و به نیروی فضایل و سجایای نژادی بر تمام مشکلات فائق آمده استقلال و آزادی و مقام و منزلت خود را در جامعه بشری حفظ نموده اکنون نیز امیدواری حاصل است که بعون الله تعالی و با توجهات مخصوصه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی به هموار کردن دشواری‌هایی که در راه ترقی و سعادت ملک و ملت وجود دارد توفیق یابد. مجلس شورای ملی امیدوار است با اتحاد و اتفاق کامل و همکاری و همآهنگی با دولت اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و با رعایت انضباط کامل که شرط اساسی اصول مقاصد ملی است بتواند فرصت‌های از دست رفته را جبران نموده و موجبات سعادت و رفاه عمومی را فراهم کرده و به درمان دردهای اجتماعی و اصلاح امور اساسی کشور بپردازد.
نمایندگان ملت طبق نظر شاهانه تشیید مبانی مذهبی و ترویج شعایر مقدس اسلامی را که مؤثرترین عامل پیشرفت جامعه و موجد نظم و آرامش و بسط امنیت و عدالت و حفظ وحدت قومی است هدف نهایی خود قرار داده و نیز ترقی سطح زندگی عمومی و آسایش و مصونیت افراد و اجرای عدالت و همچنین تقویت کامل قوای انتظامی کشور که با مکنون قلبی نمایندگان مجلس
شورای ملی منطبق می‌باشد امید است با همکاری دولت موجبات حصول این مقاصد مهم که نظر اعلیحضرت شاهنشاه به آنها معطوف است فراهم گردد مجلس شورای ملی معتقد است که منابع ثروت کشور برای عمران و آبادی مملکت و آسایش حال عموم ملت در حدود مصالح اجتماع مورد استفاده قرار گرفته و کارهای عمومی حتی الامکان به خود مردم واگذار شود. و همچنین انتظار دارد دولت اعلیحضرت همایون شاهنشاهی نسبت به مشکل نفت یا تأمین کامل منافع ایران در حدود قوانین مصوبه اقدام و اهتمام کافی به عمل آورند تا با رعایت مصالح و منافع مملکت به ملت ایران این موضوع مهم به مرحله نهایی حل و تصفیه برسد روش سیاسی خارجی کشور که تبعیت از منشور سازمان ملل متحد و حفظ مناسبات دوستانه با تمام کشورهای جهان بر اساس احترام متقابل است مورد تأیید می‌باشد و امید می‌رود مجلس شورای ملی به یاری پروردگار توانا و مساعدت شاهنشاه معظم در نتیجه وجود حسن تفاهم و همکاری با مجلس سنا از دولت صالح و فعال که مجری نیاز مقدسه اعلیحضرت همایون شاهنشاه و حافظ منافع و مصالح عمومی کشور و ملت باشد پشتیبانی و تقویت نموده و به انجام وظایف خطیر خود در تصویب لوایح قانونی و نظارت کامل در امور مالی و قوانین مصوبه توفیق کامل حاصل نماید. از خداوند متعال و ارواح طیبه اولیا اسلام مسئلت دارم که سلطنت با میمنت اعلیحضرت همایون شاهنشاه را همواره پایدار و نمایندگان ملت را در عملی ساختن این مقاصد مقدس که موجب سعادت ملک و ملت است موفق و مؤید بدارد.
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت
رئیس- این خطابه امروز به پیشگاه مبارک تقدیم خواهد شد راجع به کمیسیون‌ها آقایان باید بدانند وقت حضور در مجلس ساعت ۹ است و همین طور کمیسیون‌ها و شعب در حضور و غیاب همه تابع مجلس شورای ملی است. اگر آقایان تأخیر بکنند آن جریمه قانونی تعلق خواهد گرفت بنابراین خواهش می‌کنم آقایان سر ساعت ۹ در شعب حاضر شوند کمیسیون‌ها را انتخاب کنند. آقای سرتیپ شیبانی فرمایشی داشتید؟
شیبانی- بنده خواستم به عرض برسانم که آقای صدقی مریضند.
رئیس- بسیار خوب. همیشه این قبیل مطالب را بنویسید در جلسه نگویید.
۵- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- فعلاً جلسه را ختم می‌کنیم، جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنجشنبه دوم اردیبهشت دستور نتیجه انتخاب کمیسیون‌ها. (دو ساعت و ده دقیقه قبل از ظهر مجلس ختم شد).
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت