مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ اسفند ۱۳۳۳ نشست ۱۰۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۸
جلسه: ۱۰۰
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه پانزدهم اسفند ماه ۱۳۳۳
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت‌مجلس
۲- سؤال آقای صادق بوشهری راجع به بودجه کمک به سازمان شاهنشاهی و جواب آقای وزیر دارایی
۳- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای وزیر دارایی
۴- سؤال آقای کریمی راجع به بیمارستان کارگران را ه در کرمانشاه و راه سنقر و کلیایی و جواب آقاین وزیر راه
۵- سؤال آقای شوشتری راجع به سرپرستی محصلین در خارجه و جواب آقای وزیر فرهنگ
۶- سؤال آقای اردلان راجع به تنزیل نرخ ارز و جواب آقای وزیر دارایی
۷- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای ارباب
۸- مذاکره در لایحه آزادی تجارت خارجی و سلب فوریت آن
۹- طرح گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به جلب سرمایه‌های خارجی
۱۰- توضیح آقای نائب رئیس دایر به ترتیب شور گزارش آزادی تجارت خارجی
۱۱- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت و یک ربع قبل از ظهر به ریاست آقای نورالدین امامی (نائب رئیس) تشکیل گردید
۱- تصویب صورت‌مجلس
نائب رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه- آقایان: خزیمه علم. نصیری. کدیور. سعیدی. صادق بوشهری. محمودی. بهادری. مرات اسفندیاری. دکتر وکیل. اورنگ. سلطانی. امیر تیمور کلالی. مکرم. احمد صفایی
غایبین بی‌اجازه- آقایان: اریه اعظم زنگنه. نقابت. کی‌نژاد
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه- آقایان: دولتشاهی. قنات آبادی. کاشانی. استخر. دکتر سید امامی. صراف‌زاده. میراشرافی. رضایی. مهندس شاهرخشاهی عاملی. بیات ماکو. بزرگ ابراهیمی. بوربور. دکتر پیرنیا. دکتر حمزوی. پیراسته. حمیدیه. تفضلی. دکتر سعید حکمت. محمود افشار. مسعودی
دیرآمدگان و زودرفتگان بی‌اجازه- آقایان: لاری. دهقان. مهندس ظفر. دکتر شاهکار. تجدد
نائب رئیس- نسبت به صورت‌جلسه آقایان اگر مطلبی دارند بفرمایند. آقای صدرزاده
صدرزاده- یک اصلاحات عبارتی در بیانات جلسه گذشته بنده هست که اصلاح میکن و می‌دهم به اداره تندنویسی
نائب رئیس- بسیار خوب. دیگر نسبت به صورت‌جلسه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌مجلس جلسه قبل تصویب شد.
۲- سؤال آقای صادق بوشهری راجع به بودجه کمک به سازمان شاهنشاهی و جواب آقای وزیر دارایی
نائب رئیس- سؤالات مطرح است آقای صادق بشهری
صادق بوشهری- بنده تصور می‌کنم این مطلب مورد تصدیق همه آقایان نمایندگان محترم باشد که فقط یگانه مؤسسه و سازمانی که دراین مملکت انجام وظیفه می‌کند و به درد طبقه ضعیف و بینوا می‌رسد سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی است (صحیح است) (موسوی- مخصوصاً درمانگاه‌هایش) این مؤسسه در اقصی نقاط این مملکت در دهات و شهرستآنهای دور افتاده که در تمام مدت عمر خودشان از طبیب و دوا جز نامی نشنیده بودند درمانگاه‌هایی تأسیس کرده و تا آن‌جایی که توانسته است از اطبای ایرانی استفاده کرده و آن‌جایی هم که نتوانسته است اطبای تقریباً مجربی از خارج استخدام کرده و به کار گمارده است این شهرستآنها در تمام مدت عمرشان طبیب‌شان پیرزن‌ها هشتاد ساله و دواشان علف صحرا بوده است حالا اطبای حاذق آنجا هستند در سال صدها نفر به آنجا مراجعه می‌کنند و از مرگ قطعی و حتمی‌خلاص می‌شوند بنده برای مثال شهرستان دزفول را که بنده خودم افتخار نمایندگی آنجا را دارم به عرض آقایان می‌رسانم که اگر چند سال پیش تشریف فرما می‌شدند آنجا ملاحظه می‌فرمودند که بیش از هشتاد درصد از اهالی دزفول مبتلا به تراخم بودند برحسب امر اعلیحضرت همایون شاهنشاهی این سازمان تصمیم گرفت که با این مرض مبارزه بکند البته تا آنجا که بودجه‌اش اجازه می‌داد مبارزه کرد و حالا اگر آقایان تشریف فرا بشوند به دزفول ملاحظه خواهند فرمود که از آن مرض بیش از ده درصد پانزده درصد باقی نمانده است دولت برای این سازمان در بودجه خودش تقریباً ماهی ۵۰۰ هزار تومان محل گذاشته است ولی متأسفانه نمی‌دانم چرا جناب آقای وزیر دارایی حالا اگر وزیر دارایی کس دیگری بود اسباب تعجب نبود ولی وقتی جناب آقای دکتر امینی وزیر دارایی هستند که بنده به حسن‌نیت‌شان معتقد هستم این یک قدری باعث تعجب بنده است که تا آخر ماه آذر که ماه نهم سال باشد که بنده این سؤال را تقدیم کردم در این نه ماه نصف بودجهء این سازمان پرداخت شده و بالنتیجه تمام کارهای اینها لنگ شده بود و مستأصل و بیچاره بودند بنده تعجب می‌کنم سازمآنهایی مادر این مملکت داریم که یک دینار بدرد این مملکت فقیر و بدبخت نمی‌خورد برای مثال عرض می‌کنم اداره تبلیغات است بنده تصور می‌کنم آن موقعی که این مؤسسه را نامگذاری می‌کردند یک جمله را فراموش کرده‌اند بهش اضافه کنند این جمله این بود یک امتعه خارحی بهش اضافه می‌کردند یک اسم بامسمایی بود می‌گفتند اداره تبلیغات امتعه خارحی برای این‌که آقایان همه می‌دانند در حساسترین اوضاع این مملکت که همه مملکت تشنه شنیدن خبرهای مملکتی هستند پیچ رادیو راکه باز می‌کنیم عوض این‌که خبر بشنویم می‌بینیم که گوینده می‌گوید خانم‌ها ماتیک لب فلآن‌جا استعمال کنید و آقایان پودرکتی استعمال کنید که در دنیا بی‌نظیر است و در رادیو از این مطالب گفته می‌شود آن وقت برای این که ما خبر مملکت خودمان را بشنویم مجبور می‌شویم متوسل بشویم به استاسیون‌های خارجی و رادیوهای لندن، پاریس، نیویورک را بگیریم ببینیم آنها راجع به مملکت ما چه اخباری را پخش می‌کنند بنده چند روز پیش از این نشسته بودم رادیو باز بود دیدم گوینده گفت پخش اخبار داخله بنده شنیدم خبری که داد واقعاً شرم‌آور است به عقیده بنده شرم آور است ولی به عرض آقایان می‌رسد یکی این بود که جناب آقای حداد معاون وزارت فرهنگ از مدارسی شیر خشک به بچه‌ها تقسیم می‌کردند بازدید فرمودند دوم جناب آقای دکتر حسن یا حسین فراموش کردم که برای تکمیل تحصیلات‌شان به اروپا رفته بودند دیروز مراجعت کردند سوم طفل چهار ساله‌ای که پیراهن راه راه سورمه‌ای بتن داشت در خیابان اسماعیل بزاز مفقود شده است خاتمه و پایان اخبار داخله تو را به خدا انصاف بدهید مملکتی که این قدر تحول درش ایحاد شده مملکتی که میلیاردها تومان تنها برای عمران و آبادیش تخصیص داده‌اند برنامه‌های عریض و طویل کشیده‌اند مملکتی که اگر نگوییم در دنیا در رأس مسائل سیاسی واقع شده این را می‌توانیم بگوییم که در خاورمیانه در رأس مسائل سیاسی واقع شده اخبارش منحصر به همین سه خبر است آقای وزیردارایی این را که در خارج می‌شنوند درباره ما چه قضاوت می‌کنند؟ آن وقت بودجه این مؤسسه را می‌پردازید خودش که از این اعلانات پودر و ماتیک و عطر و اینها ایراداتی دارد اضافه اعتبار هم که بعد به مجلس می‌آوزید برای این مؤسسه اضافه اعتبار هم درخواست می‌کنید آن وقت سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی بودجه‌اش را نصفش را تا ۹ ماه نمی‌پردازید می‌دانم خواهیدگفت که دست ما تنگ است و آنچه را که داشته‌ایم بین همه تقسیم کرده‌ایم ولی این هم برای بنده معما است مالیات می‌گیریم کمک بلاعوض به ما می‌شود قرضه می‌گیریم عایدات نفت دارم آن وقت چهار صد هزار تومان بودجه یک سازمان عام‌المنفعه را نمی‌توانیم بپردازیم این برای بنده معما است در هر صورت استدعا می‌کنم از جناب آقای وزیر دارایی که عرض کردم بنده به ایشان کمال ارادت و علاقه را دارم و در حسن‌نیت‌شان هم هیچ‌گونه تردیدی ندارم توجهی بفرمایند که این‌گونه سازمآنهای عام‌المنفعه را کمک کرده باشند و چوب لای چرخ‌شان گذاشته نشود بنده عرض دیگری ندارم (احسنت)
نائب رئیس- آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی- (دکتر امینی)- خواستم از جناب آقای بوشهری تقاضا کنم که در علاقه بنده به سازمان شاهنشاهی تردید نفرمایند چون بنده در بدو تشکیل سازمان که در دوره ۱۵ بود خودم افتخار نمایندگی مجلس را داشتم و رد کار این سازمان فوق‌العاده کمک و مساعدت کردم بعد هم قبل از این‌که دولت جدید سر کار بیاید اعتبار این سازمان را به کلی حذف کرده بودند و کوچک‌ترین کمکی هم نمی‌شد بعد که دولت جدید سر کار آمد آن قدر که توانستیم کمک و مساعدت کردیم بالاخره همانطور که خود آقا حدس زدید بودجه‌ای که کسر دارد باید به تدریج درآمد مخارج را بپردازد و به همین دلیل هم هست که اغلب اوقات درخواست‌های وزارتخانه‌ها در خزانه معطل می‌ماند و همینطور به تناسب درآمد می‌پردازیم (کریمی- جناب آقای وزیر دارایی کمک شخصی هم فرموده‌اید) به اندازه کافی کمک می‌کنیم ما خودمان هم سازمان داریم عرض کنم بنابراین آنچه که درخواست می‌آید پرداخت می‌شود با توجه به درآمد خزانه برای اطلاع حضرتعالی خواستم عرض کنم که جمع کل حواله‌های رسیده بابت اعتبارات سازمان شاهنشاهی در ده ماهه اول سال جاری ۴۵۸۲۳۳۲۰ ریال بوده است که پرداخت خزانه‌داری ما به ۴۱۲۴۲۹۸۸ ریال می‌رسد در مورد بقیه‌اش که چهار صد و خرده‌ای هزار تومان است به تدریج پرداخت می‌شود بنابراین چیز زیادی نمانده است و ما در ۹ ماه اگر کمی‌کمتر از آن اعتبار پرداخته باشیم بنده خیال می‌کنم که سازمان شاهنشاهی خودش خوب اداره کرده است و یک ذخایری داشته که آن را مصرف کرده و به ما هم اعتراضی نکرده است بنابراین مبلغی که می‌فرمایید معطل شده مبلغ قابلی نیست و این مطلب در هر حال راجع به تمام وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها سابقه دارد راجع به تبلیغات ما خاصه‌تری نمی‌کنیم آن هم یک بودجه مصوبی دارد که مجلس شورای ملی تصویب کرده است که ما به تناسب آن اعتبار می‌دهیم البته این هم مثل بودجه همه وزارتخانه‌ها یک مقداری سنگینی خواهد داشت ولی چرخ مملکت با تمام این سنگینی طوری نیست که خوابیده باشد
۳- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی- از موقع استفاده می‌کنم دو لایحه هم دارم تقدیم می‌کنم یکی راجع به بانک کار گشایی است که آقایان به خاطر دارند در لایحه راجع به تثبیت پشتوانه اسکناس آقایان یک ماده‌ای راجع به بانک کارگشایی گذراندند که ترتیبی پیش آمده که آن بانک بزودی کارش فلج می‌شود بنده یک ماده واحده‌ای آورده‌ام براین اصلاح این قسمت یک لایحه‌ای هم هست راجع به هفده میلیون و پانصد هزار ریال برای کارهای عمرانی آذربایجان است که با این که در بودجه منظور شده برای این‌که تسریع در پرداختش بشود لایحه علیحده‌ای تهینه شده این دولایحه را تقدیم می‌کنم
نائب رئیس- آقای بوشهری
بوشهری- بنده جز این‌که از جناب آقای وزیر دارایی تشکر بکنم توضیح زیاد دیگری ندارم ولی این‌که فرمودند که ما تمام این را نپرداخته بودیم طوری می‌شد که سازمان نتواند اداره کند بنده عرض نکردم که تمام بودجه را نپرداخته‌اند جناب آقای وزیر دارایی عرض کردم در ماه آذر که بنده آنحا بودم مدیر عمل سازمان می‌گفت که ۹ ما هست نصف بودجه را نپرداخته‌اند نگفتم تمامش ماهی ۲۵۰ هزار تومان پرداخته‌اند حالا که جنابعالی با آن حسن‌نیتی که داشته‌اید پرداخته‌اید و جبران کرده‌اید موجب تشکر بنده است اما راجع به تبلیغات آن‌که بنده عرض کردم راجع به مدیر کل قبلی بود امیدوارم که این مدیر کل که فعلاً گذاشته‌اید این نواقص را رفع کند و امیدوارم همانطور که دنیای متمدن از این قسم مؤسسات استفاده می‌کند ما هم بتوانیم استفاده کنیم
۴- سؤال آقای کریمی راجع به بیمارستان کارگران راه درکرمانشاه و راه سقز و کلیایی و جواب آقای وزیر راه
نائب رئیس- آقای کریمی سؤالی که از وزارت راه دارید بفرمایید.
کریمی- بنده ضمن یک سؤال دو مطلب را از وزارت راه استفسار کرده‌ام یکی راجع به یک بیمارستانی است در کرمانشاه و آن پایه و ساوابقش این است که در وزارت راه معمول هست از حقوقی که به کارگران یعنی عمله‌جات می‌دهند به طور پورسانتاژ یک مبلغی از آنها کسر می‌کنند برای مخارج بهداشت و بهداری آنها این پول مدت‌ها بود سال‌ها بود تجمع پیدا کرده بود تا این‌که در سال ۱۳۳۰ درصدد برآمدند یک ساختمان مریضخانه در کرمانشاه برای کارگران راه بسازند زحمات زیادی کشیده شد و در بهترین نقطه شهر ساختمانی با اسلوب جدید ساخته شد متأسفانه در سال گذشته هیچ‌گونه اقدامی برای تکمیل آن ساختمان به عمل نیامد به قدری مردم مأیوس شدند که تیمسار سرلشگر مزین فرمانده سپاه آنجا تقاضا کرد که حالا که وزارت راه نمی‌تواند ساختمان خودش را تکمیل کند و به کار بیندازد این را برای ارتش بدهند مکاتبه هم شد بنده از آن‌جایی که می‌دانم تیمسار سرلشگر گرزن وزیر محترم راه میل دارند که خدماتی به مملکت‌شان بکنند ازشان استدعا کردم که خود شما نظارت بفرمایید اقدام بفرمایید این ساختمان نیمه تمام تمام بشود و به یادگار زمان وزارت جنابعالی در کرمانشاه تکمیل بشود و باقی بماند این بودکه برای یادآوری سؤالی تقدیم کردم و به طوری که اطلاع حاصل کرده‌ام اخیراً اقداماتی شده است که البته به عرض مجلس شورای ملی خواهند رسانید مطلب دوم بنده راجع به راه سقز کلیایی است جناب آقای معاون وزارت کشور تشریف دارند در تقسیمات کشور ملاحظه فرمودند ناحیه سقز و کلیایی سنقر متجاوز از صد هزار جمعیت دارد بهترین نقطه حاصلخیز غرب است شهر سقز ۱۸۰۰۰ جمعیت دارد آن وقت راه سقز از گردنه‌ای عبور می‌کند که آقای پور سرتیپ چون می‌دانندکه به گردنه می‌گویند مله و این گردنه را می‌گویند مله‌ماس این گردنه مله‌ماس جای بسیار خطرناکی است روی اصول هندسی ساخته نشده این راهی است که پیاده‌روها از آن عبور می‌کردند حالا اطرافش را یک قدری با بیل درست کرده‌اند هر سالی از صد اتومبیل سی تایش چیه و پرت می‌شود و عده‌ای تلف می‌شوند بنده ازجناب آقای وزیر راه استدعا کرده‌ام حالا هم استدعا می‌کنم و از آقایان اعضای کمیسیون بودجه هم که جناب آقای مشایخی در آنجا عضویت دارند استدعا می‌کنم که به این نکته توجه داشته باشند یک راهی هست از کرمانشاه به سقز کلیایی هر سال یک مبلغی وزارت راه به خرج این‌جا می‌آورده و یک قرانش را خرج نمی‌کرده (سنندجی- پس چکار می‌کرده؟) خودتان بهتر می‌دانید هم را مصرف می‌کرده ولی در راه کرمانشاه و سنندج بنده استدعا دارم یا چیزی در بودجه برای راه سقز نگذارید یا بنده در این مجلس وقت طرح بودجه مخالفت می‌کنم و تقاضای حذفین بودجه را می‌کنم یا این‌که امر و مقرر بفرمایید یک نقشه صحیحی بردارند و مسیر این مله‌ماس را عوض کنند بنده در این هفده ماه که حضرت تیمسار وزارت راه را عهده‌دار هستند مرتب ازشان استدعا کرده‌ام که آقا این گردنه‌ای که منتهی می‌شود از کرمانشاه به سقز و کلیایی و مورد احتیاج مردم هست این را دستور بفرمایید که اصلاح بکنند متأسفانه الان هم که تشریف می‌آورند جواب بدهند هنوز آن گردنه درست نشده و خیال هم می‌کنم درست نشود حالا ببینم چه می‌فرمایند
نائب رئیس- آقای وزیر راه
وزیر راه (لشگر گرزن)- آقای نادعلی کریمی راجع به بیمارستان کرمانشاه فرمودند همانطور که خودشان
توضیح دادند این بیمارستان از بودجه دولت ساخته نشده است از دو درصدی است که از کارگران کسر می‌شود و در اثر جمع شدن یک مبالغی دو بیمارستان یکی در تهران یکی در کرمانشاه (پورسرتیپ- پس بیمه‌های اجتماعی چه می‌کند؟)
نائب رئیس- آقای پورسرتیپ صحبت نفرمایید وزیر راه یکی در تهران یکی در کرمانشاه با اسلوب بسیار صحیحی شروع کردند به ساختمان متأسفانه در این سه سال اخیر به واسطه این که کارها فلج بود و راه‌سازی نمی‌شد و پولی پرداخته نمی‌شد که از آن دو درصد کسر بکنند این بیمارستان ساختمانش درحال وقفه ماند چون احتیاج مبرمی بود که از این استفاده بشود اقدامات زیادی شد یک طلب‌هایی هم بهداری وزارت راه از سازمان برنامه داشت یک مبلغی وصول شد از آن مطالبات و قبل از این‌که سؤالی آقای نادعلی کریمی در مجلس بشود شروع کردند به ساختمان بیمارستان کرمانشاه برای دستگاه‌های حرارت مرکزی و لوله‌کشی و سایر وسایلی که احتیاج به ارز داشت مدتی ما گرفتار تهیه ارز بودیم و چون ارز هم تهیه نشد بالاخره با یک شرکت سوئدی قرارداد بستیم که به ریال بهش بدهیم و آن مصالح را وارد بکند قرارداد بسته شد الان وضع پیشرفت کار خوب است چه در تهران و چه در کرمانشاه امیدوارم با این کارهای ساختمانی ه شروع شده است در سال آتیه هم شروع خواهد شد وجوه لازم تهیه شود یعنی امیدواری قطعی بنده دارم که این کار به صورت خوبی پیشرفت بکند. در موضوع گردنه مله‌ماس و راه سقز و کلیایی همانطور که آقای نماینده محترم فرمودند این راه بسیار مهم است برای این‌که به یک منطقه حاصلخیزی متصل می‌شود و همیشه مردم آنجا به واسطه نداشتن راه بسیار در مضیقه‌اند همه ساله یک تعمیراتی می‌شد ولی چون اساسی نبود راهی که برای عبور کامیون‌ها سهل و ساده باشد نبود امسال به واسطه گرفتاری‌های زیادی که در نتیجه سیل‌زدگی برای ما پیش آمد موفق نشدیم که این گردنه را اصلاح بکنیم مضافاً به این که احتیاج داشت که یک نقشه‌برداری دقیقی از آن بشود دستور نقشه‌برداری داده شد خوشبختانه روز قبل رئیس راه آنجا مراجعت کرد و نقشه‌جات را آورد و الان تحت مطالعه است و اعتبار لازم هم در بودجه آتیه برایش پیش‌بینی می‌کنیم به محض این‌که نقشه‌برداری تمام بشود عمل مناقصه‌اش انجام می‌شود و در سال آتیه تمام می‌شود و با این ترتیب فک می‌کنم که یک مشکل بزرگی از این راه مرتفع بشود یک قسمتی هم از گردنه خراب است که از یک اراضی باتلاقی عبور می‌کند آنجا هم مطابق نقشه‌هایی که آوردند تصمیم گرفته شد که منحرف بکنیم در حدود ۸ کیلومتر و آن هشت کیلومتر ر از دامنه عبور می‌دهند و امیدوارم تا آخر سال آتی یک راه حسابی برای سقز و کلیایی داشته باشیم
نائب رئیس- آقای کریمی
کریمی- چون تیمسار در مجلس قول دادند که تا آخر سال آتی انشاءالله راه سقز و کلیایی اصلاح بشود بنده عرضی ندارم (احسنت)
نائب رئیس- آقای خلعتبری سؤالتان را بفرمایید
خلعتبری- سؤال بنده راجع به وزارت بهداری است
نائب رئیس- بلی مربوط به وزارت بهداری است که آقای وزیر بهداری نیامده‌اند آقای شوشتری بفرمایید راجع به دعاوی اشخاص نسبت به دولت و بالعکس سؤالی فرموده بودید
شوشتری- بلی.
وزیر دارایی- می‌خواستم از جناب آقای شوشتری خواهش کنم که چون سؤال بسیار مفصل بوده است و از وزارتخانه‌های مختلف بوده است و جواب‌هایی که رسید، هنوز کامل نیست موافقت بفرمایید وقتی تکمیل شد بنده عرض کنم.
شوشتری- چون فرمودند باید تحقیق کنندو معلوم است که فوق‌العاده توجه فرموده‌اند اما استدعا دارم چون یک موضوع مهمی‌است زودتر جواب بدهند که تأخیر آن اسباب هوچیگری و سوءاستفاده اشخاص است
۵- سؤال آقای شوشتری راجع به سرپرستی محصلین در خارجه و جواب آقای وزیر فرهنگ
نائب رئیس- آقای شوشتری جنابعالی یک سؤالی هم از وزارت فرهنگ فرموده‌اید راجع به سرپرستی محصلین جناب آقای وزیر فرهنگ سؤالی است آقای شوشتری کرده‌اند توجه بفرمایید
وزیر فرهنگ- بله
نائب رئیس- بفرمایید آقای شوشتری.
شوشتری- بسم‌الله الرحمن‌الرحیم خیلی معذرت می‌خواهم اگر بیاناتم فصیح نیست برای این است که دندآنهایم راکشیده‌ام خوب بد نیست آقایان تفریح می‌کنند من متأثرم که وقتی سؤالی را می‌کنم آن نتیجه اساسی را نمی‌بریم نمی‌گیریم استفاده نمی‌کنیم آقایان محترم این عرضی که می‌کنم مربوط به اقلیت و اکثریت نیست زیرا هرکس وکیل است در مجلس به عقیده من علاقه به اصلاحات مملکت دارد دو روز است که من یک خبری خواندم که متأثر شدم برای این که به اصطلاح خودمان سفره نیفتاده بوی مشک می‌دهد وقتی وکلای محترم آقای ارسلان خلعتبری یا دیگران می‌آیند این‌جا رنج می‌کشند فریاد می‌زنند و صدای مظلومیت یک عده از مردم را بلند می‌کنند که چرا داروی تقلبی و روغن تقلبی می‌سازند آن وقت دو روز بد می‌شنویم که در محکمه سازنده داروی تقلبی و روغن تقلبی محکوم می‌شود به پانصد تومان نقد و ۷۰ روز زندان در صورتی که این عمل از نظر عرف قضایی از نظر عرف اصطلاح سیاسی از نظر موازین شرع که این دست تعدی دراز کرده به جان مردم (صحیح است) به آسایش مردم باید توجه خاصی به تعقیب موضع بشود و عمل طوری بشود که اسباب تجری نشودکه همه بروند روغن تقلبی بسازند و داروی تقلبی بسازند (زنگ رئیس) اجازه بدهید آقا این مقدمه همین سؤالم است من سؤال کردم و در سؤالی که کردم هیچ علاقمند به کشوری منکر علم و تحصیل نیست. جناب آقای تیمورتاش یک روزی به من فرمودند راجع به ارز محصلین می‌خواهی مخالفت کنی؟ عرض کردم بلی این مخالفت من مخالفت به آن معنی نیست زیرا برای ارز محصل و کسی که برود و تحصیل بکند کسی که برود و ارمغان برای مملکت بیاورد هیچ با شعوری مخالفت نمی‌کند اما هیچ با شعور و ذی‌حسی هم نمی‌تواند برود و در خانه‌اش بنشیند و ببیند یک دسته جوآنهای مملکت که باید خارج از مملکت بروند از علم دنیا ارمغان برای ما بیاورند و از آنها استفاده کنیم حرف‌های عجیب و غریبی در اطراف آنها گفته می‌شود و سرپرستی که ما گماردیم باید در اخلاق، در علم در تربیت در عقیده‌ای که برای آن شخص پیدا می‌شود سرپرستی بکند ولله او باشد یعنی نماینده واقعی و حقیقی وزارت فرهنگ باشد نه این که خدای نخواسته از روی عمد یا روی مماطله و سهل‌انگاری طوری بشود که آبروی ایرانی با آبرو حیثیت این مملکت که با حیثیت بوده برود و امیدوارم خدا همیشه حیثیت مملکت ما را در دنیا نگاهدارد، سهل‌انگاری بکند که حرف‌های بد بگوش ما بخورد از این جهت خواستم، سؤالی کردم وزیر محترم فرهنگ آقای جعفری که همه به ایشان علاقه داریم بیایند بیان بکنند صحبت بکنن به من بگویند به نمایندگان محترم عرض بکنند و روشن بکنند که وضع محصلین ما در خارج به چه صورت است و سرپرست‌های ما درباره آنها چه می‌کنند برای محرمینی که روی بی‌تربیتی انحراف پیدا کرده‌اند چه تصمیمی گرفته‌اند راجع به ارزی که داده می‌شود با خون دل از این مملکت ارز داده می‌شود باید این ارز به محصل واقعی داده شود نه به نورچشمی و یا بی‌تربیت‌های بی‌عقیده بی‌خدا، آن کسی که از ایران می‌رود بیرون باید برگردد و در توحید و ایمان و عقیده‌اش به استقلال و اساس مملکت باید قوی شود من والله خدا شاهد است حالا هر کس هر چه می‌خواهد بگوید من وقتی اخبار انگلستان و آمریکا را می‌خوانم خوشم می‌آید یک ملتی برای خودشان اینطور زحمت می‌کشند ما رجال سیاسی می‌خواهیم ما استاد می‌خواهیم ما تربیت شده می‌خواهیم ما مهندس می‌خواهیم جناب آقای وزیر فرهنگ راجع به سؤال من چه اقدام فرموده‌اید جواب بدهید
نائب رئیس- آقای وزیر فرهنگ بفرمایید
وزیر فرهنگ (جعفری)- بنده می‌خواهم قبلاً از توجهی که جناب آقای شوشتری نسبت به فرهنگ و نسبت به دانش جویانی که در آتیه باید چرخ این مملکت را بگردانند تشکر می‌کنم. راجع به اقداماتی که برای دانشجویان در ممالک خارجه شده است خود جنابعالی و آقایان محترم می‌دانند که ما در اروپا و آمریکا سرپرستی داریم. اداره سرپرستی دانشجویان در فرانسه به عهده آقای دکتر خوشبین واگذار شده است و آقای دکتر خوشبین در دولت فعلی اعزام شده است به آنجا بسیار مرد وطن‌پرستی است و همه آقایان او را خوب می‌شناسند (صحیح است) و کمال علاقه را هم نسبت بتحصیل دانشجویان دارد در همین مدتی هم که در آنجا هستند خیلی در این باب کوشش کرده‌اند و بنده به سهم خودم از کوششی که ایشان در این باب می‌کنید کمال تشکر را دارم (صحیح است) تا قبل از صدور یک تصویب نامه‌ای که کارمندانی که چهارسال در خارج از مملکت هستند همه باید احضار بشوند آقای یزدان‌فر معاون ایشان بودند و شاید عده زیادی از آقایان ایشان را می‌شناسند که از صاحب‌منصبان با سابقه وزارت فرهنگ هستند و کمال علاقه را دارند و ایشان هم در این مدت توجه کافی داشته‌اند بعد هم برای این‌که وضع دانشجویان در اروپا مورد توجه قرار بگیرد یکنفر از صاحب‌منصبان وزارت فرهنگ را بنام آقای دکتر علی آبادی که سال‌ها مدیر کل وزارت فرهنگ بودند و مدت‌ها هم رئیس اداره امتحانات بودند ایشان را هم به عنوان بازرس فرستادیم و اعتبار هم در اختیار ایشان گذاشتیم که دائماً در مملک مختلفه اروپا گردش می‌کنند و وضع دانشجویان را تحت‌نظر می‌گیرند و در اثر این مراقبتی که کردیم و گزارشی که از طرف ایشان و اداره سرپرستی دانشجویان رسیده ۵ نفر از دانشجویانی که در سوئیس اسبابت زحمت بودند و اخلالگری می‌کردند و سیزده نفر از دانشجویانی که در آلمان موجبات بی‌احترامی را فراهم کرده بودند و در راهی غیر از آنچه را که مملکت فرستاده است قدم برمی‌داشتند روی گزارش همین بازرس سیار و اداره سرپرستی آنجا ارزشان را قطع کردیم
و از این عده ۱۸ نفر آنهایی که با هزینه دولتی رفته بودند هزینه‌شان قطع شد و بلیط طیاره هم برایشان فرستادیم و مجبورشان کردیم که برگردند به ایران و آنهایی هم که به خرج خودشان رفته بودند و ارز دولت نگرفته بودند ارز آنها را هم قطع کردیم و به اولیایشان هم اخطارکردیم که بلیط برایشان بفرستند و جدا هم ایستاده‌ایم وخواهند برگشت در اثر همین اقداماتی که کرده‌ایم یک عده از دانشجویان که به غلط منحرف شده بودند و تحت‌تأثیر تبلیغات دیگران واقع شده بوند همه‌شان مراجعه کردند به ادارات سرپرستی و اظهار ندامت کردند و سرشان را انداخته‌اند پایین و دنبال تحصیلشان هستند و همین عمل وزارت فرهنگ بسیار مؤثر است در وضع دانشجویانی که در راه بدی قدم برداشته بودند، در دولت سابق در تیر ماه ۳۰ تصویب نامه‌ای از هیئت وزیران گذشت که ارز دانشجویانی را که متمکن بودند قطع کنند و از آن تاریخ به بعد هر وقت دانشجویانی به خارج می‌روند ارز به آنها داده نشود این مطلب اسباب زحمت و ناراحتی عده زیادی از دانشویان را فراهم کرده بود و در اثر توجه زیادی که دولت فعلی به دانشجویان دارد و اهمیتی را که به تحصیل و تهذیب اخلاق آنها دارد و تصویب‌نامه‌ای از هیئت وزیران گذشت که به هر کدام از اینها که در حدود ششصد نفر بودند بیست لیره ارز دولت و ۱۵ لیره ارز تحصیلی فروخته شود و این ششصد نفر بالمال از این پول استفاده کرده‌اند بعد هم عده دیگری هستند که بعداً رفته بودند و ارز نمی‌گرفتند آقایان نمایندگان محترم که توجه خاصی نسبت به محصلین دارند تبصره‌ای در قانون ترمیم حقوق فرهنگیان به تصویب رسید و به موجب آن تبصره دولت مکلف شد که ارز دولتی به دانشجویان بدهد بنده می‌خواهم حضور آقایان عرض کنم که خوشبختانه این عمل انحام شد و تصویب نامه‌ای از هیئت وزیران گذشته که ارز قابل توجهی به نرح دولت در دسترس دانشجویانی که دارند تحصیل می‌کنند و واقعاً تحصیل می‌کنند و استحقاق گرفتن ار دولتی دارند و در رشته‌ای تحصیل می‌کنند که مورد قبول وزارت فرهنگ است به آنها داده شود این هم از آن تاریخی که قانون ترمیم حقوق فرهنگیان به تصویب رسید پرداخت خواهد شد و تصویب نامه‌اش در جلسه گذشته هیئت وزیران به تصویب رسید مسلماً این اقدام دولت موجب خواهد شد که نگرانی و ناراحتی‌هایی که در دانشجویان بوده است بکلی مرتفع بشود و دنبال تحصیل بروند این مطلب را هم بنده حضور آقایان عرض می‌کنم که وقتی یک محصلی ارز دولتی نمی‌گیرد کمتر خودش را تابع اداره سرپرستی می‌داند ولی وقتی که ارز دولتی به هر محصلی داده شد مجبور است دستورات اداره سرپرستی را اجرا کند به همین جهت این عمل موحب خواهد شد که جلو این انحرافات و این اخلال‌گری‌ها گرفته شود در آمریکا هم به طوری‌که خود آقایان می‌دانند اداره سرپرستی داریم که آقای دکتر اسفندیاری که مرد بسیار وطن‌پرستی است و بنده این را به صراحت عرض می‌کنم رئیس اداره سرپرستی است و الان هم مشغول کار است و اخیراً هم معاونی برای ایشان فرستادیم آقای آجودانی که از صاحب‌منصبان وزارت فرهنگ هستند و شاید عده‌ای از آقایان ایشان را خوب بشناسند رفته‌اند و مشغول کار هستند ولی چون وسعت مملکت آمریکا زیاد است وعده دانشجویانی که د رآن‌جا مشغول تحصیل هستند روز به روز روبه تزاید است در نظرگرفته شده است که یک معاون دیگری به قسمت غربی آمریکا فرستاده شود و دانشحویانی را که در قسمت غربی آمریکا مشغول تحصیل هستند تحت نظر بگیرد و کار این معاون هم تمام شده است و قریباً اعزام خواهد شد و بنده اطمینان می‌دهم به آقایانی که همین نگرانی که آقایان دارند وزیر فرهنگ و دولت هم دارد و اقدام بسیار صحیح کرده است برای جلوگیری از این نگرانی و امیدوارم که با این کمک‌هایی که دولت نسبت به دانشجویان می‌کنند از این به بعد دانشجویان رد راهی قدم بر دارند که به خیر و صلاح مملکت باشد.
نائب رئیس- آقای شوشتری
شوشتری با تشکر از توجهی که وزارت فرهنگ دارد و نگرانی عموم آقایان نمایندگان محترم را به طوری که بیان فرمودند متوجه شده‌اند در قسمت اخیر فرمایشاتشان از نظر انتظام اگر این‌که کسی متمکن باشد باید ارز به او داده شود که رعایت مقررات را بکند به شرطی که قدم در رشته تحصیل واقعی بگذرد البته مملکت باید هرگونه کمک را به او بکند. ما هم موافقیم، ما هم تصویب می‌کنیم، باید به محصل خوب پری داد، انعام داد، تشویقش کرد که معلم و استاد تربیت شود. اما عرض می‌کنم راجع به آقای دکتر خوشبین چون ایشان از رفقای من است، از دوستان من است این را تصدیق بفرمایید که قبلاً همه را نگران کرده بود اخبار موحشی که می‌رسید وضعیت تربیت مخصوصاً در قسمت فرانسه بیشتر نمایندگان محترم و مملکت را متوجه کرده بود با ترتیبی که فرمودند امیدوارم طوری بشود که آبروی مملکت نزد خارجیان به دست محصل ریخته نشود (صحیح است)
۶- سؤال آقای اردلان راجع به تنزیل نرخ ارز و جواب آقای وزیر دارایی
نائب رئیس- آقای اردلان
اردلان- سؤالی که سابقاً از وزارت دارایی شده بود راجع به تنزیل بهای ارز بود و دلیلش هم این بود که جناب آقای وزیر دارایی در موقع تقدیم لایحه نشر اسکناس یا تثبیت پشتوانه اسکناس قول دادند که ارز را ارزان بکنند. مدتی طول کشید این‌کار نشد و موحب شد که بنده سؤال کنم حالا این سؤال البته در موقعی می‌شود که یک مختصری نسبت به قول خودشان عمل کرده‌اند ولی چون این مختصر طوری نبودکه من را قانع بکند بنابراین از سؤال خودم صرف‌نظر نکردم و از ایشان می‌خواهم توضیح بدهند که دلیل این که مختصراً توجه به این موضوع کرده‌اند چیست تا این‌که اگر قانع کننده بود صرف‌نظر بکنم از اظهارات بعدی و الّا توضیحاتی به عرض مجلس شورای ملی برسانم
نائب رئیس- آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی- بنده خیال می‌کنم با گرفتاری‌هایی که آقایان دارندحالا موقعش نباشد که بحث طولانی راجع به ارز شود در حالی که بنده علاقمند بودم که یک بحث طولانی و مفصل بشود که جهات اقتصادی این موضوع را بنده به عرض آقایان برسانم. راجع به موضوع ارز در قسمت صادرات بنده یک تزی دارم که از آن منصرف نشده‌ام و حالا هم عرض می‌کنم که اگر نمایندگان صندوق بین‌المللی تأیید کرده باشند نباید تصور شود که بنده می‌خواهم مستندی ارز اشخاص خارجی گرفته باشم ولی می‌خواستم عرض بکنم که اگر افراد داخلی مملکت که البته ادعای تخصص صددرصد اقتصادی ندارند ولی یک تحصیلاتی کرده‌اند و حرف‌هایی که می‌زنند آقایان قبول نمی‌فرمایند و می‌گویند این دکترها کسانی هستند که رفته‌اند وقت‌شان را گذرانیده‌اند و اطلاعی در این امور ندارند و ما ناگزیر برای تأیید عرایض ما نباید استناد یکنیم به عقاید دیگران که لابد آقایان در صلاحیت‌شان، در اطلاعات‌شان تردید نمی‌فرمایند، البته آقایان که آمدند این‌جا بنده شاید مجازهم نباشم که نظریات این آقایان را اینطور بگویم، باید صبرکنیم که آنها گزارش بدهند به صندوق وآن گزارش را رسماً برای ما بفرستند ولی بنده خیال می‌کنم همین حالا که این بیانات را می‌فرمودید در موضوع ارز اگر از لحاظ هزینه زندگی می‌فرمایید بنده این‌جا عرض می‌کنم که یک عامل بسیار کوچکی است و آن قدر تأثیر ندارد و اگر از جهات دیگر تصور می‌فرمایید آن را آزاد بگذاریم می‌رسد به چهار پنج تومان این را بنده قبول ندارم، حالا وقت نیست که بنده وارد این مطلب بشوم و توضیحی بدهم که آقایان روشن بشوند. قدر مسلم این است که وقتی قیمت مواد اولیه در دنیا تنزل می‌کند و ما دچار رقابت شدیدی هستیم و بعد هم در داخل مملکت متأسفانه تولید به جای این‌که زیاد بشود کم می‌شود به هیچ‌وجه من‌الوجوه مصلحت اقتصاد مملکت نیست که ارز را پایین بیاورند و این عاملی که تشویق در تولید و صادرات می‌کند از بین برود. الان پیش آقای دکتر مفخم یک احصائیه هست راجع به صادرات از یک‌سال قبل تا الان که تقریباً صدی سی چهل تنزل کرده است و اتفاقاً نظری که می‌خواستم به عرض برسانم این است که اگر بنا بشود همین مقدار قلیلی هم که آقا توجه می‌فرمایید بی‌موقع پایین آوردیم برای این‌که از لحاظ داخلی و از لحاظ بازار بین‌المللی موقع این‌کار نبود ولی چون تعهدی شده بود نمی‌توان ستیم از این تعهد صرف‌نظر بکنیم ودر خارج هم انتظاراتی داشتند این‌کار را کردیم ولی بنده به آقایان عرض می‌کنم که چه در مجلس و چه در خارج مجلس بنده حاضرم اثبات بکنم که نرخ ارز عجالت بسرحدی رسیده است که از این پایینتر اقتصاد مملکت ما را به هم می‌زند و بنده می‌خواستم از آقایان تقاضا بکنم در نظر داشته باشند که ثبات در وضع اقتصادی مملکت و در وضع پولی یک عامل بسیار مؤثری است و این قدر در اطراف این‌کار صحبت کردن و هی دستجات مختلف عنوان کردن و بعد هم بنده می‌شنوم که عده‌ای از آقایان می‌خواهند طرح تهیه کنند، این‌کار تمام اقتصاد مملکت مارا فلج خواهد کرد، یک عده از آقایان نگران بودند که ارز کالای درجه ۲ رسید به ۹ تومان این هم دیروز رسید به ۸۴ ریال و بنده هر چه تقاضا می‌کنم که آقا یک قدری مهلت بدهید، حوصله بکنید، فرصت بدهید تا این اقدامات نتیجه خودش را نبخشید، چرا کالای درجه ۲ شد ۹ تومان؟ علتش این بود که دولت می‌خواست کالاهایی که صادراتش صرف نمی‌کندو دچار زحمت هست این تشویق بشود و اگر ارز آن گران‌تر نباشد این نقض غرض است. معذالک هو و جنجال راه انداختند که ارز در عوض این‌که بیاید پایین در بازار ۹ تومان شده است و نگفتند که کالای درجه ۲ شده است ۹ تومان حالا شده است ۸۴ ریال و به آقا قول می‌دهم در فروردین می‌آید خودش را می‌رساند به ارز رسمی. این یک قدری وقت می‌خواهدو حوصله می‌خواهد بنده بیش از این نمی‌خواهم بر این آقای اردلان عرض بکنم و اگر آقایان فرصت داشته باشندبنده حاضرم این را به طور تفصیل عرض کنم و جهات مختلف و دلایل مختلف را به عرض آقایان برسانم و این مسئله که اگر ارز را آزاد بگذارم به صورت ساده‌ای پایین می‌آید و خیلی ساده است، اینطور نیست چرا؟ برای این‌که اگر آزادش کردیم عمل ساده‌ای است و چند عیب هم دارد نتیجه‌اش هم آن طور نیست اولاً آزاد کردن ارز را روی عرضه و تقاضا بنده فکر نمی‌کنم کسی موافق باشد برای این‌که آزاد که کردیم
ممکن است ۵ تومان بشود ولی یک ماه بعد می‌شود ۱۵ تومان آقا هم که طرفدار پایین آوردن نرخ ارز یه دلیل ندارید فقط یک دلیل ساده دارید که آقا ارز را پایین بیاورید زندگی پایین می‌آید و این به هیچ‌وجه من‌الوجود صحیح نیست و بنده علاوه بر دلایلی که خودم دارم و بسیار زیاد است دلایل دیگران را هم می‌آورم که مؤید تز بنده است.
نائب رئیس- آقای اردلان
اردلان- همانطور که جناب آقای وزیر دارایی یک دلیل را تخطئه کردند که پایین آوردن نرخ ارز باعث ارزانی زندگانی نمی‌شود بنده هم دلیل ایشان را وارد نمی‌دانم که تصور می‌کنند گرانی ارز باعث ازیاد صادرات می‌شود این چنین هم نیست این هم یک خیالی است و یک تزی است اگر قانون تجارت را دولت و وزارت اقتصاد همانطور که فرمودید ثابت نگه می‌داشت و همیشه متزلزل نمی‌کرد صادرات ما آن اوج خودش را طی می‌کرد ولی متأسفانه تصویب‌نامه‌های جورواجور کارها را اینطوری می‌کند این‌جا در موقع سؤال راجع به چای صورت‌مجلس هست من پیش‌بینی کردم که شما چای‌هایی که برخلاف قاعده یا قانون یا مقررات وارد گمرک شده است تصویب‌نامه صادر می‌کنید که آزاد است برای این‌که این مقررات پیچ در پیچ در پیش بود در صورتی که به ولایات حتی اجازه وارد کردن چای ندادید و اجازه دادید که یک عده‌ای که برخلاف قاعده چای وارد کرده بودند و در گمرک داشتند چای‌هایشان را بیاورند. دیشب در روزنامه خواندم حالا نمی‌دانم تصویب نامه‌اش صادر شده یا نه ولی مطالبی بود به کلی وارونه آن جزوه‌ای که وزارت اقتصاد ملی چاپ کرده بود و ما خواندیم که صادرات چایی را قدغن کرده‌اند خواندم که در نظر است باز صادرات را آزاد بکنند و جلوی واردات را بگیرند و واردات چای را محدود کنند این نتیجه‌اش همان می‌شود که من این‌جا پیش‌بینی کردم که آقا یک عده‌ای چای می‌آورند شما جلویش را می‌گیرید وقتی چای گران شد به ضرر مردم بیچاره است (صحیح است) حالا راجع به ارز هم اینطور می‌فرمایند یک نکته‌ای جناب آقای ارسلان خلعتبری فرمودند که من یادم نمی‌رود و بسیار صحیح بود فرمودند این شور و مشورت شما مثل نگاه کردن توی آئینه می‌ماند مشورت شما راجع به ارز با خودتان است در صورتی که در مجلس شورای ملی سه کمیسیون است که می‌تواند راجع به این موضوع بحث بکند شور بکند کمیسیون اقتصاد، کمیسیون دارایی، کمیسیون بودجه شما با هیچ‌یک از این کمیسیون‌ها شور نگردید مدتی معطل کردید و رفتید به خیال خودتان یک چیزی پایین آوردید و حالا می‌فرمایید که این هم کار حسابی نبود البته پایین آوردن ارز در زندگانی مردم اثر دارد همین کاری که حکومت سابق با دلار و لیره کرد و ما را امروز اینجور بیچاره کرد در مدت دو سال یک بازی در آورد که پول‌های خارجی را در ایران دو مقابل آنچه که بایست ریال داده شود داده شد اگر بنا باشد که نصایح سایرین را گوش بدهید و عمل کنید دیگر محتاج دولت و مجلس نیستید هرچه بهتان می‌گویند و سوفله می‌کنند شما همان را عمل کنید (احسنت) دیگر شور و مشورت لازم نیست بنابراین اظهارات آقای وزیر دارایی برای بنده قانع کننده نیست.
نائب رئیس- آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی- بنده جواب اساسی نمی‌خواهم عرض کنم فقط یک کلمه آقای اردلان فرمودند که آنچه که دیگران سوفله می‌کنند ما قبول می‌کنیم (اردلان- ممکن است از خودتان سوفله کرده باشند) بنده خواستم این را تقاضا کنم که تکرار نفرمایید و در مجلس نفرمایید خود جنابعالی وقتی که در وزارت دارایی تشریف داشتید مستشار خارجی آنجا نشسته بود و هرچه دیکته می‌کرد انجام می‌دادید مشورت با خارجی دلیل بر این نیست که ما سوفله می‌شویم اینطور نیست! اگر قرار بر این است پس تمام مهندسین و متخصصین و اینها که در دستگاه‌های مختلف هستند برای این است که سوفله کنند ما عضو صندوق بین‌المللی یول هستیم ما عضو مؤسسات بین‌المللی هستیم از اینها استفاده می‌کنیم و پول می‌دهیم حق‌السهم می‌پردازیم و استفاده می‌کنیم بنده نمی‌خواهم توهینی به کسی بکنم ولی در جلسات مشورتی با همه آقایان مشورت کردم آقایانی که واردکننده یا صادرکننده بودند نشستیم با اینها مشورت کردیم آقای لاری و سایرین بودند همه چیز را که نمی‌شود در کمیسیون‌های مجلس مطرح کرد بنده فقط این را می‌خواستم عرض کنم که بنده از این حرف‌ها واهمه ندارم چون تحت تأثیر خارجی واقع نشده‌ام و این قدر شهامت و شجاعت دارم که استقامت بکنم این‌که تذکر فرمودند که خارجی به من سوفله کرد وگفت هفت تومان و نیم یا ۸ تومان این چه حرفی است هر کس در حد خودش یک شأنی دارد یک مقامی‌دارد بنده ثابت کردم که زیر بار خارجی نمی‌روم اما حرف منطقی را قبول می‌کنم از هر ناحیه‌ای که باشد (احسنت)
نائب رئیس- قانون آزادی تجارت خارجی مطرح است (مهدی ارباب- اجازه می‌فرمایید) بفرمایید
۷- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای ارباب
ارباب- سؤالی است از جناب آقای وزیر کار تقدیم می‌کنم استدعا می‌کنم که بفرمایید برای دولت بفرستند
۸- مذاکره در لایحه آزادی تجارت خارجی و سلب فوریت آن
نائب رئیس- گزارش آزادی تجارت خارجی مطرح است دو پیشنهاد رسیده است اول تکلیف آن دو پیشنهاد بایستی معلوم شود بعد به اصل لایحه بپردازیم پیشنهادها قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم؛ از لایحه آزادی تجارت مطروحه در مجلس سلب فوریت شود عمیدی نوری
درخشش- پیشنهاد ما مقدم است
بعضی از نمایندگان- فوریت ندارد.
عمیدی نوری- به فوریت رأی دادید اجازه می‌فرمایید؟
نائب رئیس- جناب آقای عمیدی تشریف داشته باشید (درخشش- پیشنهاد بنده مقدم است) برای بنده وظیفه تعیین نفرمایید پیشنهاد دیگر هم قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
امضاکنندگان زیر پیشنهاد می‌نماییم که لایحه لغو انحصار تجارت خارجی که در دستور مجلس است برای اصلاح و تجدیدنظر به کمیسیون مربوط برگردد- درخشش. دکتر شاهکار. بهبهانی. داراب. مهندس جفرودی، دکتر آهی
نائب رئیس- جمعاً ۲۵ امضا دارد آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری- بنده عقیده دارم این طرحی که از مجلس سنا آمده چون یک موضوع بسیار مهمی است که در اساس زندگی اقتصادی و اجتماعی مملکت ما بسیار مؤثر است مطالعه بیشتر و کامل‌تری می‌خواهد (صحیح است) ملاحظه بفرمایید در ماده اول این لایحه به طور مطلق ذکر کرده است که تجارت خارجی ایران اعم از صادرات و واردات با رعایت مقررات این قانون و مقررات ارزی و گمرکی آزاد است مطلقاً تجارت خارجی ایران چه واردات و چه صادرات را آزاد کرده است و حتی این‌جا نکته‌ای که جناب آقای دکتر امینی تذکر دادند که قند و شکر و تریاک و اینها را هم در انحصار باقی گذاشته بنده هر چه در مواد نگاه کردم ندیدم (درخشش- در مواد نیست) (اردلان- هست) اجازه بفرمایید در مواد نیست. ممکن است یک توضیحاتی در خارج داده‌اند در مغز آدم متمرکز است آدم مطمئن می‌شود که هست منهم مثل آقایان همین فکر را می‌کردم که هست بعد که لایحه را خواندم دیدم حتی این هم نیست مواد دیگری را هم که بنده خواندم در این لایحه دیدم که هیچ‌گونه حمایتی به معنای عملی از تولیدات داخلی کشور نشده است (صحیح است) و معتقد هستم اگر که این لایحه به این ترتیب در مجلس شورای ملی بدون مطالعه در کمیسیون تصویب شود کارخانه‌جات داخلی ما و محصولات داخلی ما از بین می‌رود (صحیح است) به همین جهت است که بنده تمنی می‌کنم در اساس زندگی اقتصادی مملکت شما نمایندگان ملت توجه بیشتری بفرمایید این لایحه به کمیسیون برود یعنی سلب فوریت از آن بشود این جا پنجاه پیشنهاد داده شده و ممکن است ۵۰ پیشنهاد دیگر هم داده بشود تمام اینها مطالعه بشود یک لایحه صحیح از کمیسیون برگردد و بیاید که ما بتوانیم یک قانون صحیح به ملت ایران تحویل بدهیم (احسنت، احسنت)
نائب رئیس- آقای خرازی آقا فرمایشی دارید (اگر کسی مخالف نبود بنده مخالفم) آقای مشایخی آقا با این پیشنهاد مخالفید؟ (مشایخی- بله) آقای مشایخی موافق با پیشنهاد هستید یا مخالفید اول بفرمایید بعد تشریف بیاورید (مشایخی- بله بله مخالفم) بفرمایید
مشایخی- بنده با جناب آقای عمیدی نوری در یک فراکسیون کار می‌کنم و البته لازمه همکاری در یک فراکسیون این است که مسائلی که در مجلس مطرح می‌شود اعضای یک فراکسیون باهم توافق داشته باشند ولکن مطلبی نبوده است که قبلاً در فراکسیون مطرح شده باشد که بتوانیم نسبت به آن توافق نظر پیدا کنیم که یا من ایشان را اقناع کرده باشم یا ایشان بنده را قانع کرده باشند به این جهت است که اگر در اطراف این موضوع با نظر مخالف صحبت می‌کنم اصل همکاری معنوی و موافقت جدی که بایستی از لحاظ فراکسیون داشته باشیم به جای خودش محفوظ است بنده فرمایشات ایشان را در سه قسمت تقسیم کرده‌ام و می‌بینم که نظریات ایشان به هر حال در این لایحه تأمین شده است اولاً به خاطرم هست از دوره ۱۵ مجلس شورای ملی تا به حال دولت‌هایی که لوایح و برنامه‌هایشان در مجلس مطرح می‌شد و مخالفین همیشه می‌گفتند آزادی تجارت کمال مطلوب نمایندگان مجلس شورای ملی و کمال مطلوب مردم این مملکت است که این قیدها این بند و بست‌ها این جوازبازی‌ها که برای ورود کالا به مملکت هست از بین برود و همیشه مردم این مملکت می‌گفتند آزادی تجارت برای ملت ایران مفیدتر است و این محدودیت‌ها و اقداماتی که وزارت اقتصاد ملی می‌کند سبب گرانی زندگی و سبب انحصار منافع برای یک طبقه محدودی است اگر این صحیح است این لایحه آمده است این موضوع را می‌خواهد از بین ببرد دیگر این‌که آزادی مطلق تجارت اعم از واردات و صادرات برای واردکنندگان یا صادرکنندگان لازمه این موضوع این بوده است که منافع مولدین داخلی هم تأمین
شده باشد پس کالاهایی که در مملکت هست باید مشابهش وارد نشود این موضوع هم در تبصره اول ماده سوم کاملا پیش‌بینی شده می‌گوید که برای حمایت از مصنوعات و کالاهای داخلی باید صدور کالایی که مشابه آن در داخله ایران تهیه می‌شود و تأمین احتیاجات کشور را می‌نماید ممنوع شود پس استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایید این قسمتی که مورد توجه جناب آقای عمیدی نوری بود در تبصره ماده سوم تأمین شده که مصنوعات و کالاهای داخلی حمایت شود در نظر گرفته شده کالاهایی که بتوانیم در این مملکت تهیه کنیم که اگر چنانچه در داخله مملکت ما توانستیم فرض بکنیم مثلاً میخ تهیه بکنیم در این‌جا نوشته شده است که دیگر اجازه ورود میخ داده نخواهد شد و این‌که فرمودند که قند و چای و شکر و سایر چیزها احتیاج دارد که در انحصار دولت باقی بماند این همان موقع که بآقای دکتر مشیر فاطمی‌جواب داده شد توضیح شد که در ماده چهار پیش‌بینی شده است که دولت می‌تواند هر موقع که مصلحت اقتضا نماید ورود یا صدور یک یا چند نوع کالا را در انحصار خود قرار دهد مشروط بر این‌که انجام آن منحصراً با سرمایه دولت باشد بنابراین قند و شکر و سایر احتیاجات جزو ماده چهار است و منظور جنابعالی تأمین شده است در هر حال اساس را باید مورد توجه قرار بدهیم آقایان محترم قدر مسلم این است که زیر اصل انحصار تجارت خارجی شانه ملت ایران خم شده از بس زندگیش گران شده از بس عده محدودی توانسته‌اند از راه انحصار تجارت خارجی استفاده برند برای رفع این اشکلات آمده‌اند با این قانون آن قیدها و زنجیرها را می‌خواهند پاره کنند و بگوییم که براساس عرضه و تقاضا هر کس جنسی بتواند توی این مملکت وارد بکند و به فروشد و منافع ببرد انحصار بازی در هر موقع برای مردم مملکت مضر بوده و حالا می‌خواهیم این‌کار را بکنیم و ۶ ماه این کار را اجرا کنیم و آزمایش کنیم اگر دیدید از اجرای این قانون ضرر دیدید آن وقت راه اصلاحش را در نظر بگیرید اساس موضوع که عبارت از آزادی تجارت است مورد توجه مردم این مملکت است این‌که می‌فرمایید از دستور خارج بشود و برود به کمیسیون یا فرض کنیم سلب فوریت بشود نتیجه‌اش چیست؟ نظریاتی دارید تبصره بهش اضافه کنید پیشنهادهای اصلاحی و تبصره‌ای که در مجلس پیشنهاد بشود و بحث بشود مطلب حلاجی بیشتری خواهد شد اهمیت این قانون آن قدر هست که ده جلسه صرف بحث و مذاکره در این موضوع بشود چرا برود به کمیسیون؟ در مجلس هر نظری دارید بدهید. بنده این لایحه را بسیار مفید می‌دانم و واقعاً یک اقدام مفیدی که مجلس سنا کرده است تصویب این لایحه بوده است و همانطور که در آئین‌نامه پیش‌بینی شده است وقتی که یک لایحه‌ای در یک مجلس تصویب شده است و تقاضای فوریتش هم تصویب شده است در مجلس دیگر هم فوری تلقی می‌شود و این لایحه تصویب آن در مجلس بهتر از آن است که به کمیسیون برود (بعضی از نمایندگان- رأی، رأی)
نائب رئیس- آقایان توجه بفرمایید هر دو پیشنهاد یک دفعه دیگر قرائت می‌شود (دو پیشنهاد مجدداً قرائت شد) (چند نفر از نمایندگان- رأی رأی)
نائب رئیس- استدعا می‌کنم آقایان تأمل بفرمایند و حوصله داشته باشند ماده آئین‌نامه ۱۴۱ قرائت بشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۴۱- در صورتی که مجلس فوریت لایحه یا طرحی را تصویب نکند یا پس از تصویب در اثر تقاضای دولت یا یکی از نمایندگان قبل از شور در مواد سلب فوریت آن را رأی دهد مذاکره در آن به طور عادی صورت خواهد گرفت.
نائب رئیس- این هر دو پیشنهاد یک معنی دارد، آقایانی که با سلب فوریت موافقند که در نتیجه لایحه برای رسیدگی به کمیسیون‌ها بر خواهد گشت قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد (درخشش- مبارک است انشاءالله) گزارش کمیسیون‌ها راجع به جلب سرمایه خارجی مطرح است (اردلان- شور لایحه آزادی تجارت باید تعقیب شود و پیشنهادها را بخوانند) مذاکره در کلیات که تمام نشده با پیشنهادات می‌رود به کمیسیون (صدرزاده- باید پیشنهادها را بخوانند بعد برود به کمیسون)
۹- طرح گزارش کمیسیون اقتصاد ملی راجع به جلب سرمایه‌های خارجی
نائب رئیس- گزارش جلب سرمایه‌های خارجی مطرح است، گزارش‌هایی که از کمیسیون‌ها رسیده قرائت می‌شود.
گزارش کمیسیون اقتصاد ملی
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون اقتصاد ملی به مجلس شورای ملی کمیسیون اقتصاد و بازرگانی با حضور آقای وزیر دارایی لایحه شماره ۵۵۶۷۷ دولت راجع به جلب و حمایت سرمایه‌های خارجی را مورد شور و مطالعه قرار داده مواد پیشنهادی را با اصلاحات مختصری تصویب و با توجه به مقدمه لایحه دولت و این‌که جلب سرمایه‌های خارجی چه اثراتی در کشور دارد اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید
نائب رئیس- مواد چاپ شده تصور می‌کنم احتیاجی به قرائت مواد نباشد. گزارش‌های کمیسیون‌های دارایی و خارجه هم قرائت می‌شود
(به شرح آتی خوانده شد)
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی کمیسیون دارایی لایحه شماره ۵۵۶۷۷ دولت مربوط به جلب و حمایت سرمایه‌های خارجی را مطرح و مورد شور قرار داده با توضیحاتی که آقای وزیر دارایی دادند.
کمیسیون با گزارش کمیسیون اقتصاد با اضافه این جمله در ماده ۴ (طبق آئین‌نامه اجرای این قانون) قبل از جمله (از ایران خارج کند) موافقت و اینک گزارش آن تقدیم می‌شود گزارش از کمیسیون خارجه به مجلس شورای ملی کمیسیون امورخارجه با حضور آقای وزیر دارایی لایحه شماره ۵۵۶۷۷ راجع به جلب و حمایت سرمایه‌های خارجی را مطرح نموده پس از مذاکراتی با لایحه مزبور از نظر جنبه سیاست خارجی آن موافقت و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
نائب رئیس- کلیات مطرح است. آقای فرود
فرود- بنده که در این لایحه جلب سرمایه خارجی به عنوان مخالف اسم نوشته‌ام قبلاً عرض کنم که کمال آرزوی بنده این است که روزی برسد که تمام ملل و افراد مردم بتوانند با هم برادروار زندگانی بکنند و هر کسی از هر نژاد و هر طبقه بخواهد در هر نقطه از نقاط دنیا سرمایه خودش را به کار بیندازد و استفاده ببرد بتواند این توضیح را از این جهت عرض کردم که توجه بفرمایید این عرایض بنده مربوط به مخالفت با بیگانه نیست اما این طبیعی است که انسان به هموطنان خودش علاقه بیشتری دارد و برای آنها آرزوهای عالیتری هم دارد از این نقطه‌نظر ورودی این دلیل من هم که یک نفر ایرانی هستم آرزو دارم در درجه اول از منابع طبیعی که خداوند متعال در این مملکت به ما عطا فرموده خودمان استفاده کنیم (صحیح است) بعداً از مازاد و اضافات آن دیگران هم استفاده کنند (صحیح است) و با نهایت تأسف باید اقرار کرد که یک چنین فرصتی به هموطنان ما داده نشده تا به حال یعنی نه فقط فرصت داده نشده بلکه انواع و اقسام موانع هم در مقابل هموطنان ما برای استفاده از منابع طبیعی ما با نهایت تأسف در گذشته ایجاد شده و بنده تصور می‌کنم تنها در یک مدت کوتاهی در زمان اعلیحضرت رضا شاه کبیر فرصتی به مردم داده شد و مردم هم از این فرصت استفاده کردند در ایران کارخانه‌هایی تأسیس کردند و با نهایت تأسف بعد از جنگ این مؤسسات به کلی از بین رفت و حتی دیگر جرأت و شهامت برای افراد ایرانی که بتوانند تأسیساتی کرده و استفاده‌ای ببرند باقی نماند و از بین رفت به عقیده بنده آن امنیت لازم برای سرمایه داران ما تأمین نشده است و میدان عمل پیدا نکرده‌اند تا بیایند سرمایه خودشان را را بیندازند (تیمورتاش- سرمایه‌هایشان هم چیزی نیست) خوب چرا چیزی نیست اجازه بفرمایید جلب سرمایه خارجی عقلاً و منطقاً فقط یک دلیل می‌تواند داشته باشد و آن دلیل عبارت است از عدم تکافوی سرمایه‌های داخلی خود ما برای استفاده از منابع طبیعی خود ما این میدان عمل داده نشده است که افراد و سرمایه‌داران ما کار بکنند تا ما بفهمیم سرمایه‌های ما برای استفاده از منابع طبیعی ما کافی است یا نه شما باید این فرصت را بدهید و بعد به بینید که سرمایه ما کافی است یا نه ما لایحه جلب سرمایه خارجی را می‌آوریم آن وقت حاجی علینقی کاشانی را فراری می‌کنیم از مملکت خودمان کورس‌ها را دق کش می‌کنیم یکی از افراد شریف و خدمتگذار و سرمایه‌دار مملکت ما همین حاجی علینقی کاشانی است این شخص در وطن‌پرستی و دینداریش این بس که در آلمان مسلمآنهای ایرانی که فوت می‌کردند و آنجا ملا و آخوند نبوده است که اینها را غسل بدهد کفن بکند دفن بکند این مرد سرمایه‌دار میلیونر حاجی علینقی کاشانی شخصاً مسلمآنها را شستشو می‌کند کفن می‌کند دفن می‌کند این آقا را ما از ایران فرار می‌کنیم من چند روز قبل شنیدم که این آقا که یک ماه پیش آمده مجدداً می‌خواهد مراجعت کند خدا شاهد است من در تمام مدت عمرم سه مرتبه بیشتر حاجی علینقی کاشانی را ندیده‌ام ولی این اسباب بدبختی و تأسف است که این سرمایه‌دار را فراموش بکنیم برویم یک سرمایه‌دار خارجی را به جایش بیاوریم که استفاده کنیم در چند سال قبل مردم جنوب شهر از کورس دعوت کردند که آقا بیا این گودال‌های جنوب شهر را ببین و به این مردم کمکی بکن کورس رفت به جنوب شهر این مرد زندگانی آنها را که دید متأثر شد چکی صادر کرد به مبلغ سی هزار تومان و به وسیله سید محمد پیامی که از مردان بسیار نیکوکار جنوب شهر است تقدیم کرد به مردم این آقای سید محمد پیامی گفت آقای کورس این
چک را ما از شما نمی‌گیریم اگر شما بخواهید که خدمتی بکنید کارخانه‌ای تأسیس کنید که این مردم در این کارخانه کار بکنند کورس فکر تأسیس کارخانه به سرش افتاد و این کارخانه پارچه‌بافی شهر ری را تأسیس کرد الان آن جا هزارها زن و مرد و بچه مشغول کار کردند خدا شاهد است ۴ مرتبه جان این کورس به مخاطره افتاد این مرد بدبخت و بیچاره شده است یک آدمی‌که با کمال شادابی و جوانمردی شروع به کار کرد امروز پیر شده است بنده معتقدم به سرمایه‌داران ما میدان عمل داده نشده مقررات عجیب و غریب خلق‌الساعه در مقابل مردم گذاشته می‌شود که سرمایه‌دار جرأت نمی‌کند اقدام به عمل کند من عذر می‌خواهم رویه من این است که از کسی در پشت تریبون بدگویی نکنم و این رویه را تا آخر هم حفظ خواهم کرد برای این‌که آقایان بدانید مقررات غلط یعنی چه من یک فقره‌اش را برای آقایان عرض می‌کنم تا بدانید میدان عمل و امنیت به سرمایه‌داران ما داده نمی‌شود موقعی که آقای قوام‌السلطنه نخست‌وزیر بودند یعنی در سال ۲۵ اواخر ۲۵ قیمت گواهی‌نامه در بازار بود ۴ ریال الی ۶ ریال یک عده‌ای در بازار شروع کردند این گواهینامه‌ها را ۶ ریال خریداری کردن اینها که تمام شد رفتند قوام‌السلطنه را فریب دادند من اولاً مقصودم تکذیب از آقای قوام‌السلطنه نیست بلکه ایشان را مرد خدمتگذاری می‌دانم که به مملکت خودش خدمت کرده است و بنده خدمات او را ستایش می‌کنم و از ارادتمندان ایشانم در صورتی که آقایان شاید اغلب بدانند ایشان نسبت به من لطفی ندارند این مرد را فریب دادند و گواهی‌نامه‌ای که در بازار خریده شده بود ۶ ریال یا ۴ ریال یک مرتبه به نام این‌که صادرات افزایش پیدا کند آمدند گفتند بیایید قیمت گواهی نامه را بکنید ۲۴ ریال و تصویب‌نامه صادر شد به نام تکثیر صادرات و گواهی نامه‌ها هم در دست یک عده‌ای جمع‌آوری شده بود اینها شروع کردند از هر ۶ ریالی که داده بودند ۱۸ ریال استفاده کردن و فروختن در بازار بنا براین بدانید که تاجر بدبخت ایرانی و سرمایه‌دار ایرانی فرصت عمل و میدان عمل نداشته است و اگر به همین تجار خودمان به همین سرمایه‌داران خودمان شما فرصت بدهید به عقیده بنده شروع به کار خواهند کرد و از منابع طبیعی کشور هم استفاده خواهند کرد و ما احتیاج زیادی هم بجلب سرمایه خارجی نخواهیم داشت یک مطلب دیگر قضیه معادن است که جز یک عده‌ای با زد و بند هیچکس از معادن طبیعی مملکت شما استفاده‌ای نمی‌تواند بکند اگر یک چند نفری هم بدون زد و بند داخل این‌کار شده باشند بدانید که خون‌جگر می‌خورند و هر ساعت مزاحمت آنها فراهم می‌شود و به عقیده بنده به زودی زود هم اینها کار خودشان را ول می‌کنند و می‌روند این هم قضیه معادن شما اما امر کشاورزی شما مطلقاً و ابداً در این مملکت به کشاورزان کمک نشده است (صحیح است) اگر شما به کشاورزان خودتان کمک بکنید اینها به مملکت خودشان خدمت می‌کنند و آباد می‌کنند مملکت شما یک میلیون و چهارصد و چهل هزار کیلومتر مربع مساحت دارد از این مقدار بسیار بسیار کمش زیر زراعت است هر روز علیه مالک تضییقات فراهم کردن صحبت‌های نگران‌کننده کردن بنده می‌خواهم بدانم پس این مملکت را کی آباد می‌کند شما سرمایه‌دار داخلی را نگران می‌کنید دولت هم که مانند افراد نمی‌تواند عمل کند صلاح هم نیست که دولت اعمال مربوط به افراد را انجام دهد پس این مملکت را کی باید آباد بکند؟
بنده نمی‌دانم بنابراین بنده می‌گویم سرمایه خارجی مگر با ماده واحده و قانون به مملکت جلب می‌شود؟ سرمایه هر کس که امنیت باشد باین‌جا وارد می‌شود (صحیح است) شما این ماده واحده را می‌گذرانید لایحه می‌آورید جناب آقای وزیر دارایی ولی اگر امنیت باشد لایحه نمی‌خواهد سرمایه خود بخود به ایران می‌آید مال خود مردم هم به کار می‌افتد شما برای این موضوع یک فکری بفرمایید شما شرح زندگانی و بیوگرافی این سرمایه‌داران آمریکایی را بخوانید آدمی بوده است در آمریکا روزنامه‌فروشی می‌کرده است روزی نصف دلار عایدات داشته است امروز میلیونر و میلیاردر است من نمی‌دانم چرا یک چنین فرصتی به افراد ایرانی داده نمی‌شود من نمی‌دانم چرا نباید مردم مملکت ما که زحمت می‌کشند این امیدواری را داشته باشند که او هم یک روز میلیونر بشود در صورتی که می‌دانید مملکت ما دست نخورده است (صحیح است) و تمام افراد ایرانی می‌توانند در این مملکت متمول بشوند و در کمال آسایش و رفاهیت زندگانی کنند اما شرطش داشتن امنیت است (صحیح است- صحیح است) مطلب دیگری که لازم می‌دانم به عرض آقایان برسانم این است که آقای ابتهاج چندی قبل مصاحبه‌ای کرده بودند و در این مصاحبه‌شان اظهار کرده بودند که عایدات سازمان برنامه از نفت در مدت هفت سال ۱۲۰۰ میلیون دلار خواهد شد یعنی ۹ هزار میلیون تومان البته اگر عایدات صد دوازده نفت را هم حساب بفرمایید این مبلغ با درآمدی که از فروش نفت توسط کنسرسیوم به دست می‌آید به عقیده بنده همینطورها هم می‌شود یعنی در حدود ۹ هزار میلیون تومان مگر این ۹ هزار میلیون تومان، ۱۲۰۰ میلیون دلار سرمایه نیست؟ حتماً باید بروید از خارج سرمایه بیاورید از همین‌ها استفاده کنید برای استخراج معادن برای تکثیر مواشی و احشام من سابقاً هم این‌جا عرض کردم در پشت این تریبون شما اگر در لرستان در بین ایلات خودمان در کرمانشاهان در آذربایجان در خراسان صد میلیون تومان برای تربیت احشام و مواشی خرج بکنید بعد از سال اول صد میلیون تومان عایدتان می‌شود مردم هم صاحب صد میلیون تومان سرمایه می‌شوند اما با نهایت تأسف در تمام این ایلات و دهات و این‌جاها یک نفر دامپزشک نیست که اگر مرض بیفتد بین احشام جز مردن هیچ چاره دیگری ندارند از همین ۱۲۰۰ میلیون دلار ۹ هزار میلیون تومان اگر درست خرج بشود و دقت بشود خرج هم به دست مردم و با مباشرت مردم بشود شما کمال استفاده را خواهید فرمود مثلاً سازمان برنامه می‌خواهد کارخانه سیمان دایر کند به عقیده من اولاً باید شما از وجود یک عده مهندس که علم دارند سرمایه ندارند مانند تمام ممالک دنیا استفاده کنید به اینها یک مساعده‌ای بدهید دوم اشخاص سرمایه‌دار را جمع بکنید یک مبلغی سازمان برنامه بدهد یک مبلغی هم آنها بدهند یک کارخانه سیمانی دایر کنید اقساطی معلوم بکنید که مردم پول سازمان برنامه را بدهند آن وقت هم کارخانه ایجاد می‌شود سازمان هم به پولش می‌رسد و مردم هم صاحب کارخانه می‌شوند اما با نهایت تأسف این پول‌ها به خرج مردم مملکت برای متمول کردن مردم یا برای این‌که مردم را ما صاحب سرمایه بکنیم نمی‌رسد الان دستگاهی ایجاد شده است دستگاه دولتی دستگاهی هم هست مال مردم البته این عرایض را که بنده می‌کنم برای این‌که سوءتفاهمی ایجاد نشود یک توضیحی بنده عرض می‌کنم و توضیح بنده این است که این عرایض بنده و ایرادات بنده مربوط به دولت فعلی نمی‌شود من ناشکری نمی‌کنم و اقرار می‌کنم که دولت فعلی در قسمت امنیت که به عقیده بنده شرط اول و اساس شروع به کار است کمال موفقیت را حاصل کرده است ما امروز می‌توانیم حتی هرگونه صحبت و مخالفت شدید در مجلس شورای ملی بکنیم می‌توانیم در خیا به آنها راه برویم در کوچه‌ها راه برویم و حقیقت باید شکرگزاری کرد بعد از این‌که امنیتی بود البته همه چیز هم حاصل می‌شود (صدقی- در تهران هست ولی در شهرستآنها اینطور نیست) شهرستآنها هم امنیت دارند شهرستآنها هم بسیار بسیار امنیت دارند البته آقای سپهبد زاهدی و کابینه ایشان (صدقی- هیچ کاری نکردند) آقا کجایش امنیت ندارد می‌خواستید یک روز تشریف بیاورید این‌جا بفرمایید در فلان شهرستان امنیت نیست اما حالا که بنده این‌جا دارم صحبت می‌کنم حضرتعالی می‌فرمایید که امنیت نیست بنده تقاضا می‌کنم یادداشتی مرحمت بفرمایید و مرقوم بفرمایید آن شهرستآنهایی را که امنیت درش نیست بنده هم این‌جا عرض کنم بنده نسبت به آقای سپهبد زاهدی و کابینه ایشان مخصوصاً چند نفر از وزرای این کابینه که من شخصاً ارادت دارم که حقیقت اینها مردان لایقی هستند که مایه امید آینده ما هستند یکی همین آقای دکتر امینی است که الان این‌جا تشریف دارند همچنین آقای دکتر مفخم که از رجال بسیار لایق آینده ما هستند (قنات‌آبادی- پس فعلاً رجال نیستند؟) غرض بنده این است که باور بفرمایید که یک بدبختی عمده ما این است که ما از حیث مردان سیاسی با نهایت تأسف خیلی در مضیقه هستیم و نداریم (صحیح است) در مملکت ما عادت بر این بوده است هر کس می‌آمده است و ابراز لیاقت می‌کرده است و عرض اندام می‌کرده است اعم از این‌که بین وزرا بوده و یا بین نمایندگان محسود واقع می‌شده و اینها را لجن مال می‌کرده‌اند بنده عقیده‌ام این است وظیفه ما این است که اگر افراد شایسته خدمتگذاری دیدیم اعم از این‌که تاجر باشد کاسب باشد نماینده مجلس باشد از اینها تعریف کنیم تمجید کنیم تشویق کنیم برای این‌که سایر مردم هم میدان پیدا کنند تشویق بشوند و بیایند جلو در هر حال بنده از مطلب پرت شدم آقای سپهبد زاهدی در موضوع امنیت کمال موفقیت را حاصل کرده است همکاران نظامی ایشان مخصوصاً سرتیپ بختیار فرماندار نظامی با کمال صمیمیت و فداکاری با نخست‌وزیر همکاری کرده شخص سرلشگر علوی مقدم رئیس شهربانی با تیمسار سپهبد زاهدی کمال صمیمیت و فداکاری را کرده است (صحیح است) (بهبهانی- اتوبوس‌ها را درست کردند و مردم راحت شدند.) اجازه بفرمایید عرض کنم
نائب رئیس- آقای فرود شما بیانات خودتان را بفرمایید
فرود- قضیه اتوبوس‌ها خراب بود و بهتر شد تهران یک کسری از حیث اتومبیل و اتوبوس پیدا کرده اما چون در این معامله‌ای که با مرسدس بنز شد آن صحبت‌ها شد باور بفرمایید که الان دیگر کسی جرأت نمی‌کند که کسری اتوبوس‌ها را جبران کند (قنات‌آبادی- تهران اتوبوس کم دارد و باید این کسری را تأمین کنند تا این افتضاح بر طرف شود جرأت نمی‌کنند چیست؟)
بهبهانی- پدری که از این مردم تهران در آوردند و در می‌آوردند ببینید چیست
نائب رئیس- از موضوع لایحه خارج نشوید و بین‌الاثنین صحبت نکنید
فرود- بنده راجع به اتوبوسرانی صحبت نکردم آقایان از آنجا صحبت کردند و سؤال کردند بنده هم مجبور شدم جواب عرض کنم بنده دو دقیقه بیشتر از وقتم باقی نمانده است و با نهایت تأسف چون مجبور شدم به سؤالی که از بنده شد جواب عرض کنم و خیال نمی‌کنم عده هم کافی باشد که بخواهم از جناب آقای رئیس وقتی بگیرم و صحبت بکنم این است که اگر اجازه بفرمایید مختصرش می‌کنم برای مردم این مملکت شما امنیت فراهم بکنید (مرآت‌اسفندیاری- امنیت هست) امنیت قضایی (مرآت
اسفندیاری- هست) نه امنیت قضایی برای سرمایه‌دار نیست بایستی امنیت قضایی برای سرمایه‌دار فراهم بفرمایید تا میدان عمل البته برای همه باز شود من معتقدم اگر یک نفر در خیابان یک سیلی بی‌جا به کسی بزند این خودش سلب امنیت می‌کند امنیت باید همه داشته باشند و امنیت نباید انحصاری باشد تا این‌که تمام مردم مملکت شروع به فعالیت بکنند و مطمئن باشید که اگر افراد شروع به فعالیت بکنند.
تمام مردم کشور ما بزودی ثروتمند خواهند شد و آسایش پیدا خواهند کرد بعد هم اگر لازم شد البته جلب سرمایه خارجی بشود اما یک مطلبی بنده می‌خواهم این‌جا بدانم و آن مطلب عبارت از این است که این سرمایه‌داران خارجی که به ایران خواهند آمد اینها از حیث عمل امتیاز و رجحانی بر دیگران خواهند داشت؟ (یک نفر از نمایندگان- خیر) البته خیر بنده هم قبول دارم که نخواهند داشت بنابراین در شرایط فعلی یک قدری کار کردن برای آنها مشکل خواهد شد استدعا می‌کنم آن شرایطی که برای به کار افتادن سرمایه لازم است ایجاد بفرمایید انشاءالله تمام مردم مشغول کار شوند و چون وقت بنده تمام شده است دیگر بیش از این مزاحم نمی‌شوم
۱۰- توضیح آقای نائب رئیس دایر به ترتیب شور گزارش راجع به آزادی تجارت خارجی
نائب رئیس- با کمال تأسف یک اشتباهی بنده در آئین‌نامه کردم در لایحه آزادی تجارت خارجی تصور می‌کنم در آنجا یک اشتباه کوچکی از طرف بنده شده باشد که سلب فوریت که شد بایستی که شور اول تمام می‌شد و پیشنهادات قرائت می‌شد و گزارش با پیشنهادات به کمیسیون می‌رفت (صحیح است) (قنات آبادی- اشتباه برمی‌گردد) ولی اشتباه از طرف بنده شده است با کمال معذرت انشاءالله گزارش جلب سرمایه خارجی در دستور قرار خواهد گرفت
۱۱- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
نائب رئیس- جلسه را ختم می‌کنم روز سه شنبه هم مصادف با ولادت با سعادت حضرت مولا است و تعطیل است و با اجازه آقایان جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنجشنبه خواهد بود دستور هم دنباله همین لایحه (مجلس سه ربع قبل از ظهر ختم شد)
نائب رئیس مجلس شورای ملی- نورالدین امامی