مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ بهمن ۱۳۳۴ نشست ۱۹۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۸
جلسه: ۱۹۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یک شنبه اول بهمن‌ماه ۱۳۳۴
فهرست مطا لب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای شوشتری
۳- بقیه مذاکره وتصویب ماده واحده اجازه اجرای گزارش کمیسیون برنامه راجع به برنامه هفت ساله
۴- تعیین موقع و دستور جلسه بعد ختم جلسه
مجلس یک ربع ساعت پیش‌ازظهر به ریاست آقای نورالدین امامی (نائب‌رئیس) تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت‌مجلس
نائب‌رئیس- اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد)
غایبین با اجازه- آقایان: محمودی. خزیمه‌علم. موسوی. پیراسته. قراگزلو. عرب‌شیبانی. صراف‌زاده. مهندس جفرودی. کی‌نژاد. اورنگ. دکتر سعید حکمت. خلعتبری. بهبهانی
غایبین بی‌اجازه- آقایان: نراقی. مهندس شاهرخ‌شاهی. اریه. شفیعی. قوامی. امیرتیمور کلالی. تربتی. مرتضی حکمت. نقابت. سرمد. اکبر. دکتر حمزوی. یار افشار
دیرآمدگان و زودرفت‌گان بااجازه- آقایان: خاکباز ۳۰ دقیقه. تجدد ۴۵ دقیقه. صارمی ۴۵ دقیقه. کاشانیان یک ساعت و ۱۵ دقیقه. محمود افشار. یکساعت و ۳۰ دقیقه. عبدالرحمن فرامرزی یک ساعت و ۳۰ دقیقه. احمد فرامرزی ۱۵ دقیقه
زودرفته بی‌اجازه- آقای سلطان‌مراد بختیار ۳۰ دقیقه
نائب‌رئیس- آقای فرامرزی فرمایشی دارید؟
عبدالرحمن فرامرزی- عرضی ندارم.
نائب‌رئیس- آقای حائری‌زاده بفرمایید.
حائری‌زاده- در جلسه گذشته من بر طبق ماده ۸۷ اجازه خواستم چون بیانات من سوءتعبیر شده بود و قرار بود که اجازه نطق به من داده شود و چون در صورت‌جلسه بنده چیزی ندیدم خواستم عرض کنم که نوبت من محفوظ باشد که از ماده ۸۷ استفاده بکنم.
نائب‌رئیس- آقای سعیدی بفرمایید.
سعیدی- آقای سرمد با کسب اجازه غیبت کرده‌اند.
نائب‌رئیس- آقای رضا افشار بفرمایید.
رضا افشار- بنده بر طبق ماده ۸۷ نظامنامه اجازه خواسته بودم که در جواب جناب آقای وزیر مالیه صحبت‌هایی بکنم استدعا می‌کنم اجازه بفرمایید.
نائب‌رئیس- آقای صدرزاده بفرمایید.
صدرزاده- یک مختصر اصلاحاتی در بیانات بنده هست که اصلاح می‌کنم می‌دهم به تندنویسی
نائب‌رئیس- دیگر در صورت‌مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود. عرض کنم چون وقت دیر است. و جلسه خصوصی امروز قدری طولانی شد با اجازه آقایان وارد دستور می‌شویم.
دکتر مشیر فاطمی- اصلاً به عنوان تنفس تعطیل شد.
نائب‌رئیس- آقای شوشتری بفرمایید.
۲- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای شوشتری
شوشتری- سؤالی است از وزارت کشور که تقدیم می‌کنم میراشرافی- در چه خصوص؟
۳- بقیه مذاکره و تصویب ماده واحده اجازه اجرای گزارش کمیسیون برنامه راجع‌به برنامه هفت ساله
قنات‌آبادی- آقای رئیس وقتی که پیشنهاد مطرح شد بنده اجازه صحبت می‌خواهم.
نائب‌رئیس- ماده واحده راجع‌به برنامه مطرح است پیشنهادی را که بنده در جلسه گذشته داده بودم مسترد می‌دارم و پیشنهاد دیگری که به جای او داده شده قرائت می‌شود (به شرح ذیل قرائت شد) امضاکنندگان ذیل پیشنهاد می‌نماییم، ماده واحده اصلاح شده به شرح ضمیمه به جای ماده واحده پیشنهادی قرار گیرد، قنات‌آبادی. محمود ذوالفقاری. دکتر مشیرفاطمی. میراشرافی. شادمان. دکتر افشار.
ماده‌واحده- دولت مکلف است گزارش شماره ۱ مورخه ۲۱ ریماه ۱۳۳۴ کمیسیون مخصوص تهیه و تدوین برنامه هفت ساله دوم را که مشتمل بر چهار فصل و ۲۱ ماده می‌باشد به موقع اجرا گذارده و برنامه‌های تفصیلی هفت‌ساله را طبق مندرجات گزارش مزبور به تصویب کمیسیون مشترک برنامه مجلسین برساند.
نائب‌رئیس- آقای قنات‌آبادی و آقای دکتر افشار هر کدام از آقایان مقدم هستند بفرمایند.
دکتر افشار- بنده واگذار کردم به آقای قنات‌آبادی.
نائب‌رئیس- آقای قنات‌آبادی بفرمایید.
قنات‌آبادی- اصل پیشنهاد همان ماده واحده سابق است منتهی با اضافه کردن دو کلمه حالا قرائت می‌کنم.
ماده واحده- دولت مکلف است گزارش شماره ۱ مورخه دیماه ۱۳۳۴ کمیسیون مخصوص تهیه و تدوین برنامه هفت ساله دوم عمرانی کشور را که مشتمل بر چهار فصل و ۲۱ ماده می‌باشد. به موقع اجرا گذارده و برنامه‌های تفصیلی هفت ساله را طبق مندرجات گزارش مزبور به تصویب کمیسیون مشترک برنامه مجلسین برساند یعنی (مشترک و مجلسین) اضافه شده است اصل مطلب این به دلیل این‌که تنها کمیسیون برنامه رسیدگی کرد)
نائب‌رئیس- آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام بفرمایند (عده‌ای برخاستند) چند نفر از نمایندگان ما نفهیدیم دو مرتبه قرائت شود) (دکتر جزایری- رد شد) (یکی از نمایندگان- کی رد شد؟)
نائب‌رئیس- توجه بفرمایید پیشنهاد آقایان قنات‌آبادی و دکتر افشار یک مرتبه دیگر قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
نائب‌رئیس- آقایانی که با تصویب این پیشنهاد موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
قنات‌آبادی- جناب آقای رئیس ماده ۸۷ بنده محفوظ است.
نائب‌رئیس- جناب آقای قنات‌آبادی استدعا می‌کنم بفرمایید پیشنهاد آقا که تصویب شد پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) اینجانب پیشنهاد می‌نماید که تبصره ذیل به ماده واحده اضافه گردد.
تبصره- رسیدگی‌هایی که در مجلس سنا نسبت به قانون برنامه به عمل می‌آید با رعایت اصول مقرر در قانون اساسی نسبت به امور مالی خواهد یود دکتر جزایری (میراشرافی- این پیشنهاد وارد نیست) (داراب- ما که نمی‌توانیم تکلیف برای سنا معین کنیم)
نائب‌رئیس- آقای دکتر جزایری
دکتر جزایری- بنده به موجب قسمی که در اول دوره در مجلس شورای ملی خوردم و به آن پای‌بندم تا آخرین دقیقه اظهارنظر می‌کنم ولی تصمیم با مجلس شورای ملی است. من نظر خودم را می‌گویم این مطلبی را که من پیشنهاد کردم دیروز با رئیس محترم مجلس سنا تراضی شد اگر آقایان از ایشان تندترید باشد، پیشنهاد بنده به هیچ‌وجه منافاتی با ماده پیشنهادی جناب آقای شمس قنات‌آبادی ندارد چرا؟ برای این‌که در این مطلب رسیدگی محقق است که قسمتی از این برنامه و برنامه‌های بعدی که می‌آید پول است و مالی است و مخصوصاً جناب آقای شمس قنات‌آبادی فرمودند که این لایحه مالی نیست (قنات‌آبادی- مجلس گفت من نگفته‌ام) مجلس نگفته
نائب‌رئیس- جناب آقای قنات‌آبادی توجه فرمایید.
دکتر جزایری- البته این مطلب به نظر آقایان بدیهی می‌رسد. صحیح است مجلس سنا هم باید این مطلب را رعایت کند و ما هم قبول داریم خود آقا ی رئیس مجلس سنا که از قانون‌دان‌های این مملکت هستند موافقت داشتند و توجه داشتند که در این قانون قسمت‌های مالی هم دارید و باید رعایت اصول مقرر در اصول ۱۸ و ۳۶ قانون اساسی بشود مطابق این اصول در موضوعات مالی نظر مجلس سنا نظر مشورتی است و در موضوعات غیرمالی استصوابی است و نظر مجلس شورای ملی چه در مالی و چه در غیرمالی استصوابی است من نظرخودم را می‌گویم آقایان هم مختارید که قبول بفرمایید یا نفرمایید.
نائب‌رئیس- آقای صفایی مخالفید (عبدالصاحب صفایی- بله، بله) بفرمایید.
عبدالصاحب صفایی- جناب آقای دکتر جزایری قطعاً می‌دانند که همه رفقای‌شان در اینجا قسم‌خورده‌اند که طبق قانون اساسی عمل کنند (درخشش- عمل هم کردند.) منتهی تشخیص این‌که آیا این مطلب موافق است یا مخالف است ایشان باید حق بدهند که مطلب نظری است و هر یک از آقایان می‌توانند اظهارنظر کنند هیچ ممکن نیست که یک فردی در مجلس شورای ملی برخلاف قانون اساسی عقیده‌ای داشته باشد یا علی بخواهد بکند، ولی تشخیص مورد و تشخیص مصداق این یک نظری است. ممکن است جنابعالی یک لایحه‌ای را مطابق با یک موادی بدانید که دیگران ندانند، حرارت زیادی هم خدای‌نکرده ممکن است یک ناراحتی برای خودتان و سایر رفقای‌تان ایجاد کند، چطور می‌شود که صد نفر از نمایندگان که اینجا نشسته‌اند تمام صد نفر بخواهند خلاف قانون اساسی بکنند (دکتر جزایری- من نظر خودم را عرض می‌کنم) احسنت، نظرتان را تذکر بفرمایید ولی نه در حدودی که خدای‌نکرده یک استفاده دیگری از آن شود. جنابعالی در سال دو سال و ۲ ماه کم است در اینجا قوانینی تصویب فرموده‌اید، آیا در هر یک از این قوانین یک جمله‌ای اضافه کرده‌اید که در حدود قانون اساسی؟. آخر ملاحظه بفرمایید گاهی مطالب از حدود نزاکت خارج می‌شود (دکتر جزایری- تردید شده) چه تردیدی شده، صد نفر از آقایان نمایندگان عقیده پیدا کرده‌اند که این لایحه مالی نیست بحث در این نیست که امور مالی در حدود اختیارات مجلس سنا هست یا نیست هیچ چنین بحثی نیست و همه هم معتقدیم که امور مربوط به مالی در اختیار مجلس سنا نیست (دکتر جزایری- اشکالش چیست که بگذاریم) اشکالش این است که در هر قانونی ما بنویسیم ما مسلمانیم. (دکتر جزایری- قیاس مع‌الفارق می‌کنید) کدام یک از قوانین را شما قید کرده‌اید در حدود قانون اساسی، این مطلبی است که به عقیده بنده شأن قانونگذاری نیست که قید کنیم در حدود قانون اساسی البته در حدود قانون اساسی باید باشد مسلماً در حدود قانون اساسی است جناب آقای دکتر جزایری بیان در حدود قانون اساسی مطلب را لق می‌کند و اما موضوعی را که فرمودید بنده شخصاً عقیده‌ام این است که امور مالی مقصود وضع مالیات است چون در وقتی که قانون اساسی گذشت احتمال می‌رفت مجلس سنا از طبقه مالکین و اعیان باشد و موافقت با وضع قانون مالیات نکنند، برای این‌که خودشان مشمول پرداخت مالیات می‌شدند (دکتر جزایری- پس بودجه را هم به این استدلال مجلس سنا باید تصویب بکند) نه‌خیر شما مثل این‌که کم حوصله شده‌اید، ملت خواست در حدود منافعش محدود کند مجلس اعیان را
نائب‌رئیس- جناب آقای صفایی وقت آقا تمام شد باید در پیشنهاد مختصر صحبت کنید.
عبدالصاحب صفایی- یک دقیقه دیگر اجازه بفرمایید این بود که گفت کار وضع مالیات و امور مالی به آن معنی در حدود اختیارات مجلس شورای ملی است که مربوط به ملت ایران است والا لایحه‌ای ما پیدا نمی‌کنیم که برگشت به امور مالی پیدا نکند و خرجی در آن نباشد ما یک بودجه‌ای داریم یک بودجه داریم که مال پرسنلی و امور مملکتی است این از نظر بودجه هم تصویب شده است قبلاً بر طبق یک قانون خاصی که درآمدش جزء کار نفت باشد و برنامه عمل را انجام داده‌ایم به هر حال بنده تذکر و پیشنهاد جناب آقای دکتر جزایری را در قانون نه تنها زائد می‌دانم بلکه برخلاف شأن قانونگذاری می‌دانم (صحیح است)
نائب‌رئیس- جناب آقای دکتر جزایری اساس مجلس سنا و مجلس شورای ملی با قانون اساسی است رعایت قانون اساسی وظیفه هر فرد ایرانی است شایسته نیست که مجلس که تشکیلش با قانون اساسی است نوشته شود (دکتر جزایری- اصول مقرر تشخیص داده شود که مالی است) اصول مقرر وظیفه هر فرد ایرانی است استدعا می‌کنم جناب آقای دکتر جزایری، صلاح ما نیست به این رأی بگیریم.
بعضی از نمایندگان- آقای دکتر جزایری پس بگیرید.
دکتر جزایری- اگر مجلس مخالف است رأی ندهد.
نائب‌رئیس- به تالی فاسدش توجه بفرمایید.
دکتر جزایری- آقا این تذکر را می‌فرمایید که در مجلس سنا رعایت قانون است از نظر رسیدگی به امور مالی بشود بنده پس می‌گیرم.
نائب‌رئیس- غیر از این نمی‌تواند اجرا کند.
دکتر جزایری- اگر این را می‌فرمایید پس می‌گیرم و مجلس هم رأی نداده که این غیرمالی است.
نائب‌رئیس- هیچ فرد ایرانی غیر از قانون اساسی نمی‌تواند امر دیگری را اتخاذ کند.
دکتر جزایری- اتخاذ سند می‌کنم که این لایحه قسمت مالی هم دارد و پس می‌گیرم.
نائب‌رئیس- پیشنهاد آقای خرازی قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی اصلاح ذیل را در ماده واحده پیشنهاد می‌نمایم در سطر آخر ماده‌واحده بعد از عبارت به تصویب کمیسیون برنامه اضافه شود که در هر سال مقارن انتخاب هیئت‌رئیسه مجلس از طرف مجلس شورای ملی برای مدت یک سال انتخاب شود. خرازی
نائب‌رئیس- وارد نیست پیشنهاد دیگری بخوانید. (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم نظر به اقتضای فصل در بنادر و جزایر جنوب و جلوگیری از محرومیت‌های بیشتری دولت و سازمان برنامه مکلف هستند پس از تصویب ماده‌واحده بلافاصله عملیات عمرانی در بنادر و جزایر خلیج با رعایت الاهم و فی الاهم شروع و تا انتهای برنامه مربوطه وقفه حاصل نگردد- مهدی ارباب
نائب‌رئیس- این پیشنهاد هم وارد نیست.
مهدی ارباب- اجازه بفرمایید توضیح عرض کنم، پس می‌گیرم.
نائب‌رئیس- توضیح ندارد، توجه بفرمایید آقا که می‌خواهید پس بگیرید فقط می‌خواهید صحبت بفرمایید مجلس این اجازه را نمی‌دهد پیشنهاد باید در حدود آیین‌نامه باشد (بعضی از نمایندگان- پس گرفتند) پیشنهاد آقای رضا افشار قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌نمایم در تبصره ماده یک کامه (حتی المقدور)-
حذف شود
نائب‌رئیس- وارد نیست، ماده یک کجا؟ (رضا افشار- ماده یک قانون) وارد نیست مطابق آیین‌نامه باید راجع‌به این ماده‌واحده باید بفرمایید. پیشنهاد دیگری قرائت کنید. (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر به عنوان تبصره دوم به ماده یک علاوه گردد.
تبصره دوم- شخص رئیس دولت و فردفرد وزرا متحداً و مجتمعاً مشمول اعمال ایام تصدی آقای ابوالحسن ابتهاج و مشاورین داخلی و خارجی ایشان خواهند بود. رضا افشار.
نائب‌رئیس- این هم وارد نیست مربوط به ماده یک است مطابق آیین‌نامه راجع‌به این ماده‌واحده باید صحبت کنید پیشنهاد دیگری قرائت کنید. (به شرح ذیل قرائت شد) مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل به ماده‌واحد اضافه شود
است که خود مجلس با توجه به مطلب یک عملی کرده و آن این است که این لایحه برنامه هفت ساله را با عدم ارسال به کمیسیون بودجه و کمیسیون قوانین دارایی غیرمالی تشخیص داده و بنده معتقدم که این کار را مجلس شورای ملی صحیح عمل کرده و در این عمل هم محق بوده است بنابراین مطابق قانون اساسی و مواد آیین‌نامه این لایحه حتماً باید به مجلس سنا هم برود و در این کار هیچ تردیدی نیست (صحیح است) برای این که ممکن نیست با وجود مجلس سنا و در صورتی که سنا تشکیل شده باشد قانونی تصویب کرد و به آن مجلس ارسال نداشت چون اگر ارسال نشود مطابق قانون مراحل قانونی خودش را طی نکرده و قانونیت نمی‌تواند داشته باشد بنابراین این لایحه را به کمیسیون بودجه نفرستاده‌اند خود مجلس این کار را کرده به کمیسیون قوانین دارایی نفرستاده این کار را خود مجلس کرده بنابراین خود مجلس این لایحه را غیرمالی تلقی کرده، اینجا بعضی از آقایان می‌فرمایند صحیح است که به کمیسیون بودجه و قوانین دارایی ارسال نشده اما از همه کمیسیون‌ها یک عده‌ای انتخاب شدند و آمدند این لایحه را تدوین کردند، این مطلب دلیل مالی بودنش هم نمی‌شود، یک لایحه‌ای است مربوط به تمام شئون کشور، مربوط به سرتاسر ایران و مربوط به یک کار عمرانی و بزرگ در کشور است شایستة این بوده است که به تمام کمیسیون‌های مختلف مجلس برود دارای امورات مختلف بوده است و از این جهت بوده که اعضای منتخب از کمیسیون‌ها در تهیه و تدوین آن شرکت کردند بنابراین شرکت نمایندگان سایر کمیسیون‌ها در این کمیسیون دلیل مالی بودنش نیست فقط موقعی مجلس شورای ملی یک لایحه را مالی تلقی می‌کند که او را به کمیسیون بودجه و قوانین دارایی ارسال کند و این کار را هم نکرده است بنابراین موضوع مالی بودن لایحه منتفی است و اما ما چرا پیشنهاد کردیم به کمیسیون مشترک برنامه مجلسین برود (عبدالرحمن فرامرزی- همان صحیح نیست) اجازه بفرمایید چرا ما این فکر را کردیم علتش این بوده است که آقایان نمایندگان محترم همه علاقه دارند و همه این مطلب را بهتر می‌دانند که کارهایی که مربوط به عمران و آبادی است و مربوط به این لایحه هست باید نسبت به کارهای دیگر بیشتر در آن تسریع بشود. ما فکر کردیم که اگر پیشنهاد کنیم به کمیسون‌های برنامه مجلسین برود یعنی اول به کمیسیون برنامه مجلس شورای ملی و بعد به کمیسیون برنامه مجلس سنا برود این نقض‌غرض می‌شود برای این‌که ممکن است در کمیسیون برنامه مجلس در این برنامه و مواد تفصیلی یک نظری پیدا کنند و در مجلس سنا نظر دیگری و باز تعارض بین دو نظر بشود اختلاف بشود و هی از این کمیسیون به آن کمیسیون برود و آن مطلوبی که آقایان نمایندگان محترم دارند یعنی تسریع در انجام امر آن مطلوب به دست نیاید بنابراین ما فکر کردیم که پیشنهاد کنیم برود به کمیسیون مشترک مجلسین که به اصطلاح عوام مرگ یک بار شیون هم یک بار، این کمیسیون مشترک بنشیند و هر چه می‌خواهد روی این مواد تفصیلی جرح و تعدیل بکند و در بست تصویب بشود بیاید بیرون تا بالنتیجه یک کمک مؤثری در تصویب برنامه‌های عمرانی مملکت بشود و راهی غیر از این کار به نظر ما نیامده است و ما قطع داریم که این عمل منافاتی با قوانین اساسی ندارد چون اساساً مجلس شورای ملی این لایحه را غیرمالی تلقی کرده بنابراین کار هم منافات با قانون اساسی ندارد و مجلس شورای ملی هم هیچ کاری که منافات با قانون اساسی داشته باشد تصویب نمی‌کند لذا از آقایان نمایندگان محترم تقاضای تصویب این پیشنهاد را دارم.
نائب‌رئیس- آقای شوشتری مخالفید؟
شوشتری- بلی.
نائب‌رئیس- بفرمایید.
دکتر جزایری- بنده قبلاً اجازه خواسته بودم.
نائب‌رئیس- آقا را نفر چهارم نوشته‌اند.
پورسرتیپ- دو تا برادر یکی هستند (قنات‌آبادی- کلهم نور واحد)
شوشتری- بسم الله الرحمن الرحیم بالبداهه مسلم است نه سناتورهای محترم نه نمایندگان مجلس شورای ملی هیچ‌یک از افراد آنها حاضر نیستند اصلی یا متمّمی از قانون اساسی ملحوظ نشود و زیر پا گذاشته شود این عرض را که کردم برای این است که بعضی‌ها در خارج تصور نکنند اگر یک بحث‌های اصولی در مجلس شورای ملی و ساحت نمایندگان می‌شود خدای‌ناخواسته در خارج مغرضین این طور تلقی کنند که بین مجلس شورای ملی با یکی از سناتورها در مجلس سنا تفاهم حاصل نیست، این طور نیست، تمام نمایندگان محترم تمام اصول و فروغ و متمم قانون اساسی را طابق النعل بالنعل به موقع اجرا می‌گذارند، صحیح است امور دخل و خرج و یا تصویب مالیات‌ها با مجلس شورای ملی است اینجا هیچ حقی (برای رفع شبهه عرض می‌کنم) و هیچ حقی به قدر بال مگسی از مجلس شورای ملی تضییع نشده است زیرا اصل اولیه این بود که کمیسیون محترم برنامه تشخیص کرد و تصدیق کرد درآمد هفت ساله نفت به کیفیت مخصوص برای عمران مملکت خرج بشود (دکتر جزایری- جناب آقای شوشتری حضرتعالی موافق صحبت می‌فرمایید) آقا اجازه بدهید من هم اخوی شما هستم (خنده نمایندگان) تردیدی نداریم در این مطلب (دکتر جزایری- ولی دارید موافق صحبت می‌کنید) اجازه بدهید شما بیایید جواب بدهید به بنده (دکتر جزایری- اجازه نمی‌دهند) برگشت به یک فرع دیگر یک اصل مسلم شد که مجلس شورای ملی نظارت در دخل و خرج را به خرج داد و عمل کرد و برگشت به فرع دوم و آن این است که هیچ امری از شئون مملکت با بودن مجلس سنا نمی‌تواند تفکیک بشود از قوه مقننه که مرکب است از مجلس شورای ملی و مجلس سنا بناء علی‌هذا بدون یک واو اضافه عقیده دارم همان ماده پیشنهادی صددرصد با حفظ حق مجلس شورای ملی تنظیم شده و در کمیسیون برنامه اعم از این‌که برنامه را مالی تلقی بکنیم یا نه از کمیسیون بودجه و سایر کمیسیون‌ها که عضوی هستند از اعضای مجلس شورای ملی ترکیب شده و نظر داده‌اند تمام نظرها تأمین شده است پس با این مقدمه این نتیجه را می‌خواهم بگیرم که این کیفیتی که می‌آید ممکن است مناقشه ایجاد کند آقایان ما همه به اصلاح مملکت به عمران مملکت علاقه داریم بگذارید همان ماده‌واحده به کیفیتی که تنظیم شده برود و این کلماتی که ممکن است در خارج بوی مناقشه از آن شنیده بشود رفع بشود.
قنات‌آبادی- آقای شوشتری اینها برای رفع مناقشه است چه بوی مناقشه‌ای از آن می‌آید.
نائب‌رئیس- استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایید آیین‌نامه را رعایت بفرمایید موافقین جای مخالفین صحبت نکنید بنده وقتی سؤال می‌کنم کی موافق است و کی مخالف آقایان توجه بفرمایید.
عمیدی نوری- بنده مخالفم.
نائب‌رئیس- آیین‌نامه می‌گوید یک موافق و یک مخالف استدعا می‌کنم آقا برای بنده تعیین تکلیف نفرمایید جناب آقای عمیدی‌نوری آقا قاضی هستید وقتی من سؤال می‌کنم آقا مخالفید می‌فرمایید بلی من تقصیرم چیست؟
دکتر جزایری- باید نظر مخالفین هم گفته بشود.
شوشتری- من مخالفت کردم.
نائب‌رئیس- پیشنهاد قرائت شده و موافق و مخالف هم صحبت کرده است.
دکتر جزایری- خیر قربان مخالف صحبت نکرده است.
شوشتری- چطور مخالف صحبت نکرده است.
عبدالصاحب صفایی- اجازه بفرمایید یک مخالف هم مختصراً صحبت بکند.
نائب‌رئیس- آقایان موافق‌اند که یک نفر دیگر هم صحبت کند؟
جمعی از نمایندگان- بلی.
نائب‌رئیس- استدعا می‌کنم آقایان توجه به آیین‌نامه بفرمایند و وظیفه بنده را سنگین نفرمایند آقای دکتر جزایری بفرمایید.
قنات‌آبادی- بنده اخطار دارم.
نائب‌رئیس- استدعا می‌کنم آقا هم اجازه موافقت بفرمایند چون همه آقایان اجازه داده‌اند.
دکتر جزایری- بنده خیلی متأسفم که در یک مطلب اساسی برای این‌که با یک نظری در مجلس موافقت بشود یک بدیهیاتی را ما منکر می‌شویم اصلاً ما استدلال می‌کنیم که مجلس شورای ملی لایحه برنامه را غیرمالی تلقی کرده است کی می‌گوید این لایحه برنامه غیرمالی است؟ پس این ارقام پولی که توی آن لایحه است وجود ندارد؟ بودجه پولی وجود ندارد؟ به علاوه از طرف مجلس شورای ملی در گذشته و حال برای این‌که تسریح در این عمل بشود یک کمیسیون خاصی معین شده و بعد هم مجلس شورای ملی اختیار عمل داده در رسیدگی باین قانون، نماینده همه کمیسیون‌ها و نماینده همه کمیسیون‌ها و نماینده کمیسیون بودجه بوده است بنابراین انصاف نیست یک امری را که من وقتی با رئیس محترم مجلس سنا که خودش جزو نویسندگان قانون اساسی است صحبت کردم به من می‌فرمایند که وقتی موضوع بودجه و پول برای برنامه‌های عمرانی شد موضوع مالی است و از اختصاصات مجلس شورای ملی است بعد خودمان توی مجلس می‌گوییم موضوع پول و امور مالی اصلاً وجود ندارد سنا همچون چیزی را نمی‌گوید ما گرم‌تر از سنا شده‌ایم من نمی‌دانم چه خبر است من خودم که مذاکره کردم با آقای تقی‌زاده فرمودند آن قسمت‌هایی که قسمت عمرانی است که این سد را بسازیم فلان‌چیز را بسازیم این مالی نیست گفتم مالی نیست البته قسمت برنامه مالی نیست قسمتی که مربوط به امر برنامه است مالی نیست اما آن قسمتی که پولش است و خرجش است این پول را هم می‌گیرند این مالی است شما منکر اصل ۱۸ و اصل ۳۶ هستید؟ آخر قربان یک توجهی بفرمایید که ما همه اصول را زیر پا نگذاریم برای یک مطلب اساسی. خودشان توافق فرمودند که مجلسین نوشته شود و تذکر داده بشود که رسیدگی‌های مجلس سنا با رعایت مقررات قانون اساسی، اصول قانون اساسی نسبت به امور مالی باشد. این را آقایان بعد منکر شدند، خدای‌نکرده دبه درآوردند. این چیزی است که مطالبش توافق شد حالا می‌فرمایید اصلاً مجلس شورای ملی غیرمالی تلقی کرده (قنات‌آبادی- خود شما رسیدگی کردید) ما رسیدگی نکردیم از همه کمیسیون‌ها آمدند (زنگ رئیس) اگر ما منکر این مطلب هستیم، اشکالی ندارد، نظر این است که غیر مالی تلقی بشود، غیرمالی تلقی شود اشکالی ندارد ولی اصول را زیر پا نگذاریم (قنات‌آبادی- غیرمالی است.)
تبصره- دولت مکلف است چهارم پنجم اعتبارات قانون برنامه هفت ساله را به وسیله سازمان برنامه مصرف امور تولیدی در شهرستان‌های کشور نموده و فقط خمس بقیه را در تهران و حومه به مصرف برساند دکتر محمد هاشم وکیل (قنات‌آبادی- وارد نیست)
نائب‌رئیس- وارد نیست. پیشنهاد دیگری قرائت شود (به شرح زیر قرائت شد) اینجانب پیشنهاد می‌نمایم جمله (بدون عذرموجه) در تبصره ذیل ماده ۲ مربوط به تعهدات شهرداری‌ها اضافه شود دولت‌آبادی.
نائب‌رئیس- این هم وارد نیست. پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود. (به شرح ذیل خوانده شد) پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۲۰ بعد از تصویب هیئت‌دولت و (مجلسین)
اضافه شود حائری‌زاده.
نائب‌رئیس- این هم وارد نیست. پیشنهاد دیگری قرائت کنید (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌نمایم در آخر ماده ۱۵ به جای هست (نیست) نوشته شود. حائری‌زاده
نائب‌رئیس- وارد نیست.
حائری‌زاده- چرا وارد نیست باید اصلاحات مواد مورد نظر مجلس باشد تا این ماده‌واحده قابل‌اجرا و عمل باشد والا این را که نمی‌شود ترتیب اثر آن به آن داد اصلاحات مال آن مواد فرعی است که شما در شکم ماده‌واحده گنجانده‌اید.
نائب‌رئیس- جناب آقای حائری‌زاده عرض کنم بنده مأمور اجرای آیین‌نامه‌ای هستم که این آیین‌نامه می‌گوید پیشنهادات باید مربوط به ماده‌ای که طرح می‌شود باشد به علاوه با رأیی که مجلس شورای ملی داده تصویب آن را تأیید کرده آن قانون الآن اینجا مطرح نیست پیشنهاد دیگری نیست باید رأی، گرفته شود.
قنات‌آبادی- بنده پیشنهاد داده‌ام.
نائب‌رئیس- اعلام رأی کرده‌ام استدعا می‌کنم موافقت بفرمایید جناب آقای قنات‌آبادی چند نفر از آقایان پیشنهاد کرده‌اند که با ورقه اخذ رأی شود قرائت می‌شود. (به شرح ذیل خوانده شد) مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی- اینجانبان امضاءکنندگان زیر پیشنهاد می‌نماییم رأی نهایی در مورد ماده واحده سازمان برنامه با ورقه اخذ شود- سالار بهزادی- مرآت اسفندیاری. عزیز. اعظم زنگنه. غضنفری. دولت‌شاهی. امیر احتشامی. عباسی. ایلخانی‌زاده.
ارباب- برود به سنا بعد برمی‌گردد.
چند نفر از نمایندگان- رأی نهایی است.
دکتر عدل- این که مالی نیست که با ورقه رأی گرفته شود.
نائب‌رئیس- تقاضا کرده‌اند با ورقه رأی گرفته شود بنابراین با ورقه اخذ رأی می‌شود آقایانی که موافقند ورقه سفید می‌دهند
(اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب ذیل به وسیله آقای مسعودی (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
آقایان: دکتر افشار. کریمی. مشایخی. دکتر بینا. دکتر عدل. باقر بوشهری. صفاری. میراشرافی. عبدالرحمن فرامرزی. محمود افشار. مهندس اردبیلی. صادق بوشهری. عباسی. داراب. احمد فرامرزی. شادمان. مکرم. امید سالار. سعید مهدوی. حائری‌زاده. قنات‌آبادی. قرشی. پناهی. شوشتری. پورسرتیپ. دکتر مشیرفاطمی. دکتر حمزوی. محمود رضایی. دولت‌شاهی. دکتر سیدامامی. سلطان‌مراد بختیار. مهندس ظفر. تفضلی. عاملی. ایلخانی‌زاده. مصطفی ذوالفقاری. دکتر وکیل. سنندجی. رضا افشار. سهرابیان. کیکاوسی. بیات ماکو. بوداغیان. افشار. صادقی. جلیل‌وند. خرازی. صدرزاده. حمید بختیار. دکتر سعید حکمت. یارافشار. عبدالصاحب صفایی. صدقی. نراقی. قراگزلو. ارباب. امیر احتشامی. خاکباز. اردلان. بوربور. دولت‌آبادی. فرید اراکی. مرتضی حکمت. سلطانی. کی‌نژاد. توماج. دکتر امیر نیرومند. لاری. کدیور. شادلو. سعیدی. درخشش. دکتر شاهکار. دکتر عمید. امیر نصرت. اسکندری. امیر ابراهیمی. کاشانیان. عمیدی‌نوری. هدی. نصیری. دکتر آهی. دکتر پیرنیا. مرآت اسفندیاری. دهقان. استخر. بهادری. محمود ذوالفقاری. معین‌زاده. ابراهیمی. سالار بهزادی. ارباب گیو. فرود. اخوان. حمیدیه. تیمورتاش. ثقةالاسلامی. جلیلی. مسعودی. صارمی.
(آراء ماخوذه شماره شده نود و چهار ورقه موافق و یک ورقه موافق مشروطه و دو ورقه مخالف و یک ورقه سفید بی‌اسم شماره شد)
نائب‌رئیس- از ۹۹ نفر عده حاضر ۹۴ نفر به ماده‌واحده اجازه اجرای برنامه رأی دادند.
اسامی موافقین- آقایان: صفاری. عاملی. دکتر سید امامی. قراگزلو. بوربور. درخشش سلطانی. معین‌زاده. بهادری. کاشانیان. دولت‌آبادی. مسعودی. حمید بختیار. دکتر شاهکار. دکتر سعید حکم. مرتضی حکمت. عبدالرحمن فرامرزی. اسکندری. پورسرتیپ. دولت‌شاهی. مشایخی. کریمی. دکتر افشار. میراشرافی. یارافشار. ثقةالاسلامی. ارباب. اخوان. داراب. مکرم. تیمورتاش. رضایی. اردلان. ایلخانی‌زاده. شادلو. امید سالار. دکتر عدل. عبدالصاحب صفایی. سالار بهزادی. دکتر بینا. لاری. سعیدی. مهندس اردبیلی. عباسی. افخمی. توماج. محمود ذوالفقاری. احمد فرامرزی. بزرگ ابراهیمی. عمیدی‌نوری. بیات ماکو. دکتر امیر نیرومند. سنندجی. هدی. قنات‌آبادی. دهقان. فرید اراکی. دکتر وکیل. افشار صادقی. نراقی. مصطفی ذوالفقاری. دکتر مشیرفاطمی. شوشتری. مهدوی. سلطان‌مراد بختیار. محمود افشار. شادمان. یدالله ابراهیمی. فرود. استخر. قرشی. پناهی. باقر بوشهری. سهرابیان. نصیری. جلیل‌وند. دکتر عمید. صادق بوشهری. جلیلی. خاکباز. کیکاوسی. صدقی. میراحتشامی. خرازی. بوداغیان. کدیور. گیو.
تفضلی. دکتر آهی. مهندس ظفر. صارمی. حمیدیه. مرآت اسفندیاری.
موافقین مشروط- آقایان: صدرزاده (با قید این جمله- با گزارش کمیسیون برنامه موافقم. دکتر پیرنیا (با قید این جمله، با برنامه موافق با کلمه مجلسین مخالف)
مخالفین- آقایان: رضا افشار. حائری‌زاده. ورقه سفید بی‌اسم علامت امتناع- یک برگ
نائب‌رئیس- جناب آقای نخست‌وزیر فرمایشی دارید؟ بفرمایید.
نخست وزیر- از توجه آقایان محترم به لایحه برنامه هفت ساله و از تسریعی که در تصویب آن فرمودند کمال سپاس‌گزاری را دارم و البته تذکرات کلی که آقایان فرمودند مورد استفاده قرار خواهد گرفت و به همت آقایان دوره نوینی آغاز می‌شود. (نمایندگان- انشاءالله) در رفاه و گشایش و آسایش مردم این مملکت و امیدوار هستم که انشاءالله این برنامه به بهترین وجهی اجرا شود و تا این دولت هست و انشاءالله امیدواریم که با پشتیبانی آقایان و پشتیبانی اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و مجلسین تا پایان اجرای برنامه ما سر کار باقی بمانیم (نمایندگان- انشاءالله) (خنده نمایندگان) (عبدالرحمن فرامرزی- به شرط این‌که ما هم باشیم) اطمینان می‌دهم به آقایان که نهایت مراقبت را خواهیم کرد در اجرای صحیح برنامه و از این راه امیدوار هستیم که یک منفعت و استفاده کاملی عاید ملت ایران بشود (انشاءالله، احسنت)
۴- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
نائب‌رئیس- عرض کنم لایحه اشل قضات از مجلس محترم سنا برگشته در اول جلسه آینده رأی نهایی گرفته خواهد شد بعد لایحه گذرنامه عتبات که خیلی مبتلا به مردم است (صحیح است) بااجازه آقایان جلسه را ختم می‌کنیم، جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز سه‌شنبه خواهد بود. (نیم‌ساعت بعد از ظهر مجلس ختم شد)
نائب‌رئیس مجلس شورای ملی- نورالدین امامی