سخنرانی اعلیحضرت همایون شاهنشاه محمدرضا شاه پهلوی در جشن آغاز سال تحصیلی دانشگاه تهران هنگام دریافت دکترای افتخاری ادبیات پارسی ۱ مهر ۱۳۳۵
| دانشگاه تهران | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۳۵ |
سخنرانی اعلیحضرت همایون شاهنشاه محمدرضا شاه پهلوی در جشن آغاز سال تحصیلی دانشگاه تهران هنگام دریافت دکترای افتخاری ادبیات پارسی ۱ مهر ۱۳۳۵
از مراتب حق‌شناسی که امروز دانشگاه به شخص من ابراز داشت، کمال امتنان حاصل است. همانگونه که در بیانات خود اشاره گردید، از دوران ولایتعهدی تاکنون همواره نسبت به دانشگاه علاقه‌ای صمیم داشته‌ام و پیوسته آرزومند بوده‌ام که این دستگاه بزرگ آموزش و پرورش جوانان کشور روزبه‌روز به کمال مطلوب خود نزدیک شود و آثار وجود آن در شئون مملکت هویدا گردد.
در این مدت به کرّات به دولت‌ها تأکید نمودیم که در بهبود وضع دانشگاه غفلت نورزند و با وجود مضیقه مالی از افزایش بودجه آن مضایقه و امساک نکنند. خود ما نیز تاکنون آنچه مقدور بوده‌است به دانشگاه مساعدت کرده‌ایم، اما متأسفانه چندی بود دستگاه بزرگ فرهنگی از مسیر طبیعی و جریان عادی خود تا حدی انحراف پیدا کرده و مایه کمال نگرانی بود، و بیم آن می‌رفت که اگر به موقع صلاح‌اندیشی و چاره‌جویی نشود، به مرور زمان دستگاهی که باید برای مملکت منبع خیر و برکت باشد، خدای نکرده کانون فساد و تباهی گردد.
خوشبختانه چندی است که موجبات این نگرانی در محیط دانشگاه از میان رفته و اصول نظم و انضباط که لازمه پیشرفت هر مؤسسه‌ای، به خصوص مؤسسه فرهنگی و تربیتی است، در آن پیدا شده‌است.
اینک استادان و شاگردان متوجه شده‌اند که در ترقی و تعالی شئون مملکت و در برابر تاریخ میهن، وظیفه‌ای خطیر بر عهده دارند. انتظار ما از دانشگاه که همان انتظار ملت ایران است، جز این نیست که دانشگاهیان این نکات را همواره نصب‌العین خود قرار دهند. آنچه از دانشگاه زیبنده و برازنده است تنها علم و فن و صنعت و هنر و ادب نیست، بلکه اتصاف به فضایل معنوی و مکارم اخلاقی است. اگر از این دانشگاه هر سال عده‌ای دانشمند عالیقدر و هنرمند چیره‌دست بیرون آید، ولی ایشان دارای صفات صداقت و امانت و دیانت و سجایای خداپرستی و ایران‌دوستی نباشند، بی‌شک افرادی عاطل و باطل خواهند بود که بر وجودشان در بهبود کشور سودی مترتب نیست، زیرا خواه‌ناخواه آینده این مملکت در گرو هوش و کوشش کسانی است که از این دستگاه بیرون می‌آیند و بر سر کارها قرار می‌گیرند. برای مملکت‌داری و کشورمداری علم و معرفت لازم است ولی کافی نیست، بلکه شرط اعظم توفیق در این راه ایمان و اخلاق و حق‌پرستی و میهن‌دوستی است.
امیدواریم که دانشگاه از این پس نه تنها کانون فروزنده علم و هنر، بلکه مرکز بزرگ راستی و درستی و خداپرستی و ایران‌دوستی باشد، و اطمینان می‌دهیم که با تأییدات خداوند متعال ما نیز آنچه در قوه داریم برای ترقی و تعالی دانشگاه و ترقی حال و بهبود وضع دانشگاهیان بکوشیم.