دانشگاه تهران
| دولت شاهنشاهی ایران | تصمیم‌های مجلس | درگاه محمدرضا شاه پهلوی |
دانشگاه تهران در روز ۱۵ بهمن ماه ۱۳۱۳ لوحه ساختمان دانشگاه تهران به دست رضا شاه بزرگ در زمین‌های پردیس جلالیه تهران بر زمین نشانده شد. نزدیک به ۲۵۰ هزار متر مربع از زمین‌های جلالیه ویژه ساختمان دانشگاه تهران شد و بنا بر امر اعلیحضرت شاهنشاه قرار شد که کار ساختمان دانشکده پزشکی زودتر از دیگر دانشکده‌ها آغاز شود. بر روی لوح فلزی تاریخ ساختمان دانشگاه تهران چنین نوشته شد:
| « | هنگام شاهنشاهی پادشاه ایران رضا شاه پهلوی سردودمان پهلوی، ساختمان دانشگاه تهران به فرمان او آغاز و این نبشته که به یادگار در دل سنگ جای گرفته، به زمین سپرده شد. بهمن ماه یک هزار و سیصد و سیزده خورشیدی | » |
در روز ۲۴ اسفند ماه ۱۳۱۳ زادروز رضا شاه بزرگ، دانشگاه تهران در آیین باشکوهی در پیشگاه اعلیحضرت رضا شاه بزرگ گشوده شد. مهدی‌قلی هدایت نخست‌وزیر پیشین و کهنسال ایران که در این آیین باشکوه بود گفت این رویداد به همان اندازه برای ایران مهم است که ساختن راه‌آهن ایران و او از خداوند سپاس دارد که این روز بزرگ را دید و تجربه کرد. دانشگاه تهران با ۱۰۴۳ تن دانشجو آغاز به کار کرد. قانون بنیان دانشگاه تهران [۱] و آیین‌نامه استخدامی دانشگاه تهران در روز ۸ خرداد ۱۳۱۳ به تصویب مجلس شورای ملی رسید [۲]
با بنیان دانشگاه تهران استعمار نیز به کار افتاد و مدرسه فیضیه قم را برپا کرد.
تاریخچه
نخستین گفتگوها درباره بنیان دانشگاه در ایران در مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم در نشست‌های ۲۴۳ تا ۲۴۶ در اردیبهشت ماه ۱۳۰۷ خورشیدی در چارچوب گفتگوهای قانون اعزام محصل به خارجه به انجام رسید.[۳] در این زمان محمد تدین وزیر علوم و معارف بود. گفتگوها در مجلس درباره رشته تحصیلی دانشجویان و هزینه آن و تعهد دانشجویان برای خدمت به دولت پس از به پایان رساندن تحصیلاتشان در خارج از کشور و رشته‌هایی که دانشجویان در خارج از کشور بیاموزند دور می‌زد. هم‌چنین دشواری این که دانشجویان، میهن‌پرست! به ایران باز نمی‌گردند، بلکه هم چون بیگانه‌ای که از دیگر ایرانیان برتر می‌باشند رفتار می‌کنند بررسی شد و به گفتمان گزارده شد. مجلس شورای ملی پیش نیاز فرستادن دانشجویان به خارج از کشور را چنین قرار داد:
- الف - تابعیت ایران و ایرانی بودن
- ب - دادن امتحان مطابق پرگرام مسابقه که از طرف وزارت معارف تهیه خواهد شد و نباید کمتر از پرگرام مدارس متوسطه باشد - دارندگان تصدیق نامه مدارس عالیه یا متوسطه و یا فنی با تساوی سایر شرایط مسابقه حق تقدم خواهند داشت.
- ج - تقبل این که در ممالک و در شعب علمی که از طرف دولت معین خواهد شد تحصیل نموده و پس از فراغ از تحصیل و اخذ دیپلم ضعف مدتی را که در خارج به خرج دولت تحصیل کرده‌اند در شعبه تحصیلات خود به دولت خدمت نمایند.
گفته شد که دولت بایستی همه کسانی را که بر پایه این قانون فارغ‌التحصیل می‌شوند در رشته‌هایی که مربوط به تحصیلات آنها است را استخدام نماید و اگر چنانچه از تاریخ بازگشت به ایران تا مدت شش ماه به استخدام در نیامدند، می‌توانند برای خود شغل دیگری پیدا کنند، ولی هرگاه تا درازای چهار سال دولت به استخدام آنها نیاز پیدا کرد به آنها هشدار داده می‌شود و پس از سه ماه از این تاریخ باید به خدمت دولت آماده باشند.
یاسایی نماینده مجلس به نکته‌ای پر اهمیت اشاره کرد و گفت:
- تصدیق می فرمائید که زبان در تعلیم و تربیت مخصوصاً در علوم فلسفی و اجتماعی فوق العاده مدخلیت دارد. زبان فارسی اصطلاحات علمی ندارد و اصطلاحات علمی متداولی در این مملکت بیشتر عربی است. ما هنوز نتوانسته‌ایم بجای مقسوم علیه یک لغت فارسی پیدا کنیم. محصلین ما که می‌روند بخارجه و بر می‌گردند قسمت‌های ادبیشان ناقص است. یعنی تحصیلاتی که مربوط به ادبیات فارسی و عربی است تکمیل نمی‌کنند و باصطلاح یک عده از فضالی مملکت بی سوادند و حقاً هم بی سوادند چرا برای اینکه در این مملکت اینطور شده که اگر یک عبارت عربی خوانده شود عامه مردم آن را می‌فهمند مثلا اگر بگویند معلمی همه می فهمنداما اگر بگویند (پداگژی) این را نمی‌فهمند و لزومی هم ندارد ولی اگر شما بگوئید خیر الاموراوسطها این عبارت عربی است ولی همه آن را می‌فهمند در صورتیکه تحصیلات عربی هم نکرده‌اند. لهذا بنده عقیده‌ام این است که برای فن معلمی که برای تفهیم و تفهم است از نقطه نظر متعلمین ایران بزبان عربی اهمیتی داده شود لهذا بنده این پیشنهاد را کردم که محصلینی که ما می‌فرستیم بخارجه که بروند تحصیلات مربوطه به معلمی یا علم حقوق بکنند باید ادبیات فارسی و عربی شان کامل باشد و تصدیق نامه شعبه ادبی متوسطه را داشته باشند. شما در عدلیه روید ببینید این دیپلمه‌های مدرسه حقوق امروزه خودمان چه در خارج تحصیل کرده‌اند و چه در داخل آنطور که بایست از عهده قضاوت بر آیند بر نمی‌آیند. چرا برای اینکه حقوق مدنی ما اصطلاحات اخصی دارد همین قانون مدنی را بایستی اصطلاحاتش را خوب بدانند و بلد باشند چرا برای اینکه عرض کردم اصطلاح علمی ما بزبان عربی است. زبان عربی طوری ادغام شده است در زبان فارسی که بالاخره یک ورب‌ها و فعل‌هایی برای فارسی باقیمانده و یک روابطی والا بقیه عربی است اغلب مشافهات و محاورات صد هشتاد صد هفتاد عربی است. بنده خیال می‌کنم باید وزارت معارف مکلف باشد که در پروگرام خودش این دو قسمت را منظور نماید. حالا راجع به مهندسی و سایر شعبات فنی شاید اینقدرها ادبیات مدخلیت نداشته باشد ولی در قسمت تحصیل علم حقوق و معلمی بالخصوص باید محصلین تحصیلات عربیشان کافی باشد و الا وقتی برگشتند به این مملکت هر چه هم باسواد باشند در عرف این مملکت بیسوادند دیگر بسته است بنظر آقایان
در این سخنان آشکار شد که واژگان علمی به زبان پارسی وجود ندارد و دانشجویانی که برای تحصیل در رشته‌های مهندسی، پزشکی و یا حقوق به خارج می‌روند پس از پایان تحصیل و بازگشت به ایران، دانستنی هایشان برای دیگران ناآشنا و بیگانه است و برابر پارسی ندارد. این گفتگوها نیاز به کتاب‌های درسی علمی که با کمبودهای تخصصی در ایران همگام باشد را آشکار ساخت و هم چنین محدودیت‌های سیستم آموزشی در ایران را که بر سیستم دبستان‌ها و دبیرستان‌ها و فرستادن دانشجو به خارج از کشور استوار بود نشان داد.
فروردین ماه ۱۳۱۰ وزیر دربار عبدالحسین تیمورتاش عیسی صدیق اعلم را مامور کرد تا انستیتویی برای آموزش عالی با سه دانشکده تربیت معلم، پزشکی و مهندسی بنیان نماید. عیسی صدیق اعلم راهی ایالات متحده امریکا شد و با پروفسور پل مونرو [۴] در دانشگاه کلمبیا دیدار کرد. عیسی صدیق اعلم تز دکترا خود را با فرنام پرشیای مدرن و سیستم آموزشی آن [۵] [۶] نوشت و طرح بنیان یک دانشگاه با همه جزییات مالی و پرسنلی آن را به نوشتار در آورد. در مهر ماه ۱۳۱۰ دکتر عیسی صدیق اعلم به تهران بازگشت و در نشستی با علی‌اکبر داور وزیر دادگستری، محمدعلی فروغی وزیر امور خارجه، سید حسن تقی‌زاده وزیر مالیه و یحیی قراگزلو وزیر معارف طرح بنیان یک دانشگاه را با آنان در میان گذاشت. قرار بر این شد پس از بازگشت تیمورتاش وزیر دربار از سفر، این طرح با وی نیز در میان گزارده شود و سپس تیمورتاش آن را به آگاهی اعلیحضرت رضا شاه بزرگ برساند.
شهریور ماه ۱۳۱۰ مدرسه عالی مهندسی برای نخستین بار در تهران از سوی نخست‌وزیر گشوده شد. دوره مدرسه عالی مهندسی سه سال بود. دیرتر مدرسه عالی مهندسی با نام دانشکده فنی بخشی از دانشگاه تهران شد. در روز ۳ مهر ماه ۱۳۱۳ دانشکده فنی با سخنان معاون وزارت معارف و با بودن نخست‌وزیر در ساختمان دارالفنون تا آماده شدن بنای دانشکده گشوده شد و سپس به دانشگاه تهران جا به جا شد.
دی ماه ۱۳۱۳ نشستی با بودن تیمورتاش، دکتر عیسی صدیق اعلم و علی اکبر داور برگزار گردید و شالوده بنیان دانشگاه با تیمورتاش در میان گذاشته شد. تیمورتاش به پیشگاه اعلیحضرت رضا شاه پهلوی شرفیاب شد و برنامه بنیان دانشگاه را به آگاهی رضا شاه رساند. رضا شاه فرمان بنیان دانشگاه را به تیمورتاش دادند و افزودند که عیسی صدیق اعلم به استخدام وزارت معارف درآید و شالوده بنیان دانشگاه را پی‌ریزی نماید و به اجرا درآورد. بدین سان، قراگزلو وزیر معارف عیسی صدیق اعلم را به استخدام وزارت معارف درآورد و به ریاست دانشسرای تربیت معلم برگزید. افزون بر این، قراگزلو عیسی صدیق اعلم را برآن داشت که مدرسه‌های آموزش عالی که وجود دارند را زیر یک چتر بیاورد و سپس آنان را دانشکده بنامند، همانند:
- مدرسه حقوق - بنیان شده از سوی محمدعلی فروغی به سال ۱۲۹۸ خورشیدی. در این مدرسه محمدعلی فروغی، منصور عدل، میرزا جواد خان امیری، نصرالله تقوی، سیدمحمد حسین استرآبادی، سیدمحمد سنگلجی و چهار پروفسور فرانسوی برای حقوق جزا، مقایسه سیستم‌های حقوقی کشورها با یکدیگر، حقوق بین‌الملل و حقوق اقتصاد را درس می‌دادند. در سال ۱۳۰۲ خورشیدی نخستین ۳۱ دانشجوی مدرسه حقوق و علوم سیاسی فارغ‌التحصیل شدند.
- مدرسه طب: در سال ۱۲۹۷ خورشیدی مدرسه طب از سوی محمدحسین لقمان‌الدوله ادهم بنیان گزارده شد. پیش از مدرسه طب، در دارالفنون بخشی برای آموزش پزشکی از سوی ۷ پزشک اتریشی به ریاست دکتر پولاک [۷] پزشک ناصرالدین شاه بنیان شده بود. این بخش آموزش پزشکی دارالفنون کمبودهایی چون آزمایشگاه و استاد داشت، بدین روی دانشجویان پزشکی دارالفنون بیشتر به اروپا می‌رفتند تا در آنجا آموزش پزشکی خود را به پایان رسانند. در مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست درباره برپایی مدرسه طب گفتگوهایی درگرفت ولی از آنجایی که استاد و ابزار و دیگر امکانات نبود، انجام این مهم دوازده سال به درازا کشید.
- مدرسه علوم سیاسی: در سال ۱۲۷۸ از سوی حسن پیرنیا مشیرالدوله بنیان شد. آرمان مدرسه علوم سیاسی آموزش دیپلمات‌ها برای وزارت امور خارجه بود. تا بنیان این مدرسه هیچ‌گونه آموزشی برای کارکنان وزارت خارجه و سفیران وجود نداشت. دوره آموزش نخست چهار سال و از سال ۱۲۹۱ به پنج سال افزایش یافت. در این مدرسه دوره آموزش پایه دربرگیرنده جغرافی، تاریخ، ادبیات پارسی، عربی، شریعت، ریاضیات، فیزیک، شیمی و زبان فرانسه و کمی حسابداری و اقتصاد بود. در دوره آموزشی بالاتر تاریخ نوین، اقتصاد، شریعت و حقوق بین‌الملل نیز آموزش داده می‌شد. در سال ۱۳۰۶ مدرسه حقوق و علوم سیاسی با در هم کردن مدرسه علوم سیاسی و مدرسه حقوق پاگرفت.
- مدرسه تربیت معلم: دارالمعلمین مرکزی از سوی نصیرالدوله وزیر معارف به سال ۱۲۹۸ بنیان گزارده شد تا این سال هیچ مدرسه‌ای برای آموزش آموزگاران نبود، هر کسی که می‌توانست بخواند یا بنویسد، می‌توانست در مدرسه‌ای به آموزگاری بپردازد. مدیر مدرسه تربیت معلم ابوالحسن فروغی فرزند محمد حسین فروغی و برادر محمدعلی فروغی بود. دوره آموزشی در دارالمعلمین مرکزی سه سال بود و در کنار درس‌های تئوری، معلمین در مدرسه‌ای که وابسته به دارالمعلمین بود تمرین درس دادن می‌کردند. در دارالمعلمین مرکزی، آموزگاران برای درس دادن دوره شش ساله دبستان، آموزش می‌دیدند. دوره دبیرستان کم کم در ایران بنیان شد، نخست دبیرستان‌هایی که دوره سه ساله داشتند برپا شد و سپس دبیرستان‌هایی که دوره دوم سه ساله را آموزش می‌دادند که به آن مدرسه متوسطه کامل گفته می‌شد. برای مدرسه متوسطه، نیاز به آموزگارانی بود که دوره‌های دیگری را دیده بودند، بدین سان "دارالمعلمین عالی" بنیان شد. در سال ۱۳۰۸ قانون طرز اعطای کمک خرج به محصلین دارالمعلمین عالی و ترتیب استخدام آنها پس از فراغت از تحصیل به تصویب مجلس شورای ملی رسید که بر پایه این قانون ۱۵ دانشجو کمک خرج از وزارت معارف می‌گرفتند [۸] و فارغالتحصیلان در مدرسه‌ها به استخدام دولت در می‌آمدند تا در مدرسه‌های متوسطه درس بدهند. دارالمعلمین عالی دو رشته ادبی و علمی داشت که رشته ادبی دربرگیرنده ادبیات، فلسفه، تاریخ و جغرافیا و رشته علمی دربرگیرنده ریاضی، طبیعی، فیزیک و شیمی بودند. در سال ۱۳۱۰ ابوالحسن فروغی سفیر ایران در سویس شد و عیسی صدیق جانشین وی در مدرسه تربیت معلم شد و دگرگونی‌هایی در درنمایه درسی و سیستم درسیبوجود آورد. عیسی صدیق کتابخانه و هم چنین آزمایشگاه برای رشته‌های فیزیک، شیمی، زمین شناسی و گیاه شناسی و جانورشناسی بنیان کرد تا دانشجویان با آزمایش عملی بهتر و بیشتر بیاموزند، برای رشته‌های ادبی دانشجویان را به نوشتن رساله و سخنرانی در برابر شنوندگان در آدیتوریوم واداشت. هم چنین کلوب‌هایی همانند ورزش، سالنامه، کتابخانه و گفتمان برای دانشجویان به راه انداخت. در اسفند ماه سال ۱۳۱۲ نام دارالمعلمین عالی به دانشسرای عالی دگرگون شد.[۹] [۱۰]
علی اصغر حکمت کفیل وزارت معارف کمیته‌ای برای بنیان دانشگاه برپا کرد. هموندان این کمیته عیسی صدیق اعلم، علی اکبر سیاسی از دانشسرای تربیت معلم، علی اکبر دهخدا رییس مدرسه حقوق، محمدعلی گرگانی مدیر اداره تقاعد (بازنشستگی)، دو پزشک فارغ‌التحصیل دانشکده پزشکی از فرانسه و دو تن از مدرسه سپهسالار بودند. این کمیته پروژه عیسی صدیق اعلم را گسترده‌تر کرد. در روز ۲۲ اسفند ۱۳۱۲ علی اصغر حکمت این طرح را در برابر مجلس شورای ملی به آگاهی نمایندگان رسانید و گفت:[۱۱]
- بنده یقین دارم که آقایان نمایندگان محترم کاملا با بنده هم عقیده هستند که ما در یک عصر مبارک و میمونی واقع شده‌ایم و هر روز یکی از آمال و آرزوهای دیرینه ملی صورت عمل پیدا می‌کند مدتی بود که یک قسمت بسیاری از کارهای اساسی مملکت ما که پایه و شالوده یک ملتی را محکم می‌کند بحمدالله عملی شده اکنون موقع رسیده است که به یک چیزهایی که جزو کمال است و جزء زینت است بپردازیم امروز بنده افتخار دارم که در تحت تأییدات و توجهات ذات ملوکانه لایحه تأسیس اونیورسیته یعنی دانشگاه را تقدیم مجلس شورای ملی بکنم، ملت ایران همیشه یک ملتی بوده است که در تاریخ علم دارای مقام بزرگی مخصوصا در معلومات عالیه بوده این مملکت همیشه مرکز و محور علم و فضایل و دانش بوده است علمای ایران در تاریخ علوم در صف اول قرار داشته‌اند و اگر چنانچه در نتیجه بعضی حوادث و پیشامدهای تاریخی یک قدری تأخیر افتاد اکنون موقع رسیده است که دو مرتبه آن افتخار قدیمی خودمان را به دست بیاوریم (انشاءالله) بنده به نوبت خودم افتخار دارم که این لایحه را تقدیم می‌کنم و کوچکترین عامل اجرای یک فکر مقدس عالی هستم و امیدوار هستم که نمایندگان محترم در تأسیس دانشگاه که این قانون اساسی آن است موافقت بفرمایند (صحیح است) که وزارت معارف بزودی موفق شود برای تشکیل آن زیرا که وسایل و مقدمات هم از حیث معلم و از حیث متعلم و هم بنا از هر جهت فراهم است و در سنه آتیه این فکر مقدس صورت وقوع حاصل خواهد کرد.
بنیادگذاری دانشگاه تهران
نخستین گفتگوها درباره بنیاد نهادن دانشگاه تهران در مجلس شورای ملی در روزهای ۲۳ و ۲۸ اردیبهشت ماه ۱۳۱۳ انجام شد. [۱۲] [۱۳] سرانجام در روز ۸ خرداد ماه ۱۳۱۳ قانون اجازه تاسیس دانشگاه تهران در بیست و یک ماده به تصویب مجلس شورای ملی رسید. [۱۴] بر پایه این قانون دانشگاه تهران با شش دانشکده آغاز به کار کرد:
- ۱ - ادبیات و فلسفه و علوم تربیتی
- ۲ - علوم طبیعی و ریاضی
- ۳ - فنی
- ۴ - پزشکی و شعب و فروع آن (آموزشگاه عالی مامایی و آموزشگاه پرستاری و آموزشگاه عالی بهداشت و بیمارستان‌های تهران)
- ۵ - حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی
- ۶ - معقول و منقول
دانشگاه تهران دارای شخصیت حقوقی می‌باشد و نمایندگی آن به عهده رییس دانشگاه است. بر پایه ماده سوم قانون بنیانگذاری دانشگاه تهران، رییس دانشگاه تهران با پیشنهاد وزیر فرهنگ و به فرمان همایونی برگزیده می‌شود و بر پایه ماده چهاردهم این قانون گزینش رییس از میان رییس‌های دانشکده‌ها انجام می‌شود که با پیشنهاد شورای دانشگاه و پذیرش وزیر فرهنگ و فرمان همایونی برای سه سال می‌باشد. از دیدگاه اداری و مالی دانشگاه مستقل و تحت مسئولیت مستقیم وزیر معارف خواهد بود. دانشگاه تهران از سوی رییس دانشگاه و شورای دانشگاه اداره می‌شود و مستقل است.
زبان درسی در دانشگاه تهران پارسی و فرانسه بود. زبان فرانسه از این روی که زبان دیپلمات‌ها بود، برگزیده شد. استادان خارجی که به زبان انگلیسی و یا فرانسه می‌توانستند درس بدهند استخدام می‌شدند. بیشتر کتاب‌های درسی به فرانسه بود زیرا که به زبان پارسی کتاب دانشگاهی وجود نداشت.
ماده دهم قانون بنیان دانشگاه تهران می‌گوید که آموزش دهندگان در دانشگاه تهران، استاد، دانشیار و دبیر بر پایه درجه علمی آنان نام دارند. استاد باید سی سال به بالا داشته باشد و درجه علمی وی را شورای دانشگاه دکترا یا برابر آن شناسایی کند. دانشیار باید بیست و پنج سال و بیشتر داشته باشد و در رشته‌ای که درس می‌دهد باید دارای درجه دکترا یا برابر آن باشد. دبیر دانشگاه باید دارای ویژگی‌ها چون دبیران دبیرستان باشد. قانون‌هایی که برای دبیران اجرا می‌شود از قانون تربیت معلم تصویب شده ۱۹ اسفند ماه ۱۳۱۲ و قانون آموزش و پرورش عمومی اجباری مجانی تصویب شده ۶ امرداد ماه ۱۳۲۲ برگرفته شده است. رییس کتابخانه هر دانشکده باید درجه وی از دیدگاه علمی کمتر از دبیر نباشد و اگر درجه علمی بالاتری داشت همانند دانشیار استخدام می‌شود. [۱۵]
پس از تصویب این قانون کار ساختمان دانشگاه تهران در باغ جلالیه آغاز شد. در دی ماه ۱۳۱۳ ساختمان نخستین دانشکده آغاز شد. در ۱۵ بهمن ماه ۱۳۱۳ در آیین باشکوهی اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی سنگ یادبود دانشگاه تهران را در زمین دانشگاه نهادند. روز ۱۵ بهمن ماه روز بنیاد دانشگاه تهران نامیده می‌شود. بناهای دانشگاه تهران از سوی معماران اروپایی چون رولاند دوبرول، ماکسیم سیرو، مارکوف، آلکساندر موزر، آندره گدارد، و محسن فروغی طراحی گردید. مهدی قلی هدایت نخست وزیر پیشین که در این آیین بود ابراز داشت که این رویداد به همان اندازه برای ایران مهم است که ساختن راه‌آهن ایران و او از خداوند سپاس دارد که این روز بزرگ را دید و تجربه کرد. از آبان ماه ۱۳۱۳ دانشجویان در دانشگاه تهران ثبت نام کردند ولی کلاس‌های درس در همان ساختمان‌های قدیمی تا آماده شدن ساختمان‌های دانشگاه تهران ادامه یافت. دانشکده پزشکی نخستین ساختمانی بود که پایان یافت و سپس مدرسه طب نیز به آنجا جا به جا شد. بنای دانشکده حقوق در سال ۱۳۱۷ به پایان رسید و در پی آن دانشکده فنی آماده بهره‌برداری شد. کارخانه یوهانِس هاگ در آلمان دستگاه‌ها و تاسیسات گرمای مرکزی و سیستم تهویه یا هوارسانی دانشگاه تهران را کارگزاری کرد.[۱۶] یوهانس هاگ بزرگترین و ارزنده‌ترین کارخانه گرمای مرکزی، هوارسانی و هواکشی، تکنیک فراهم ساختن گرما برای ساختمان‌ها از راه دور در اروپا بود و می‌باشد. کارخانه یوهانس هاگ مخترع سیستم گرمای مرکزی، تهویه ساختمان‌ها و گرمای ساختمان از راه دور است.
ماده هفتم قانون بنیاد نهادن دانشگاه تهران می‌گوید که "دانشگاه دارای شخصیت حقوقی می‌باشد و نمایندگی آن به عهده رییس است و از لحاظ اداری و مالی دانشگاه مستقل و تحت مسولیت مستقیم وزیر فرهنگ خواهد بود."
اعلیحضرت رضا شاه بزرگ و ولیعهد محمدرضا پهلوی به داشتن پزشک در ایران بسیار اهمیت می‌دادند، ارتش را برای نگاهبانی مرزهای کشور و ملت ایران از گزند بیگانگان خارجی و پزشکان را نگاهبان ملت ایران از بیماریهای داخلی می‌خواندند، بدین روی در ساختن دانشکده پزشکی بی اندازه توجه شد و بهترین‌ها در بنای آن فراهم آورده شد. سالن تشریح دانشکده پزشکی با آخرین تکنیک‌های موجود ساخته شد. رضا شاه بزرگ کسانی که مانند زالو از دیدگاه مالی و معنوی کشور ایران را نابود می‌ساختند را زیر کنترل درآورند و با همه دشمنی‌های مفت‌خوران قاجار و آخوندهای مرتجع، ایرانی نوین و مدرن بنیاد نهادند. تشریح مردگان را که آخوندها پروانه نمی‌دادند انجام شود، اینک با فرمان رضا شاه مدرنترین سالن تشریح در دانشگاه تهران ساخته شد تا دانشجویان پزشکی بتوانند آناتومی بدن انسان را بشناسند و هم‌میهنان خود را از چنگال بیماری‌ها برهانند. از فروردین ماه ۱۳۱۹ بیمارستان‌های دولتی تهران وابسته به دانشکده پزشکی دانشگاه تهران شدند و مرکز بهترین و آخرین پژوهش‌های دنیای پزشکی گردیدند. دانشکده پزشکی دربرگیرنده رشته‌های پزشکی، داروسازی، دندانسازی و بیمارستان‌های وابسته آن می‌باشد.[۱۷] بیمارستان وزیری، بیمارستان سینا، بیمارستان فارابی، بیمارستان رازی، بیمارستان امیراعلم، بیمارستان زنان، بیمارستان پهلوی، بیمارستان روزبه وابسته به دانشکده پزشکی دانشگاه تهران شدند. آموزشگاه عالی مامایی و آموزشگاه پرستاری و آموزشگاه عالی بهداشت به دانشکده پزشکی پیوستند.
سکولار کردن سیستم حقوقی ایران با قانون اساسی مشروطه[۱۸] بنیاد نهاده شد. پیش از این قاجاریان مغول بیگانه با فشار اسلام و پشتیبانی دو قدرت استعماری روسیه و انگلیس بر مردم ایران ۱۳۰ سال سلطنت استبدادی کردند. با انقراض سلسله بیگانه مغول از سوی مجلس شورای ملی و برگزیدن رضا خان پهلوی نخست وزیر و فرمانده کل قوا فرزند ایران‌زمین به پادشاهی [۱۹] جدایی دین از حکومت پایه نهاده شد. از سال ۱۳۰۶ خورشیدی با وزیران شایسته‌ای چون علی اکبر داور وزیر دادگستری، سیستم دادگستری ایران به فرمان رضا شاه بزرگ زیر و زبر شد و قوانین مدنی جایگزین شریعت شد. در روز ۱۵ اسفند ماه ۱۳۱۳ دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصاد دانشگاه تهران گشوده شد و دانشجویان در رشته‌های حقوق قضایی، حقوق سیاسی و حقوق مدنی و اقتصاد و تجارت پذیرفته شدند. در سال ۱۳۳۳ رشته علوم اداری نیز بدان افزوده شد.
۲۷ شهریور ماه ۱۳۱۳ دانشکده ادبیات، فلسفه و علوم تربیتی و دانشکده علوم طبیعی و ریاضی از سوی شورای معارف تصویب شد. در سال ۱۳۲۹ دانشکده ادبیات، فلسفه و علوم تربیتی ادبیات آلمانی نیز به درونمایه درسی افزوده شد. در سال ۱۳۳۳ رشته ادبیات روس ، سال ۱۳۳۶ جامعه شناسی، سال ۱۳۳۷ ادبیات عرب، سال ۱۳۳۸ روانشناسی، سال ۱۳۴۸ ادبیات ارمنی.
۲۷ شهریور ماه ۱۳۱۳ دانشکده علوم طبیعی و ریاضی از سوی شورای معارف بنیان نهاده شد. سال ۱۳۵۰ رشته متالوژی افزوده شد.
۲۷ خرداد ماه ۱۳۱۳ دانشکده معقول و منقول در ساختمان مدرسه سپهسالار گشوده شد. علی اصغر حکمت وزیر معارف در سخنرانی گفت که آرمان این دانشکده آموزش تاریخ بوجود آمدن انسان و برجای ماندنی‌های فرهنگ غنی ایران و هم چنین دست‌آوردهای اسلام می‌باشد. رییس دانشکده معقول و منقول نیز درباره "معلومات قدیمه" آنچه که پیشتر در مدرسه سپهسالار درس داده می‌شد گفت و اکنون "معلومات جدید" آموزش داده می‌شود. پیشتر معلومات قدیمه را به یاد می‌سپرد ولی اکنون با دانشکده معقول و منقول گفتگوهای منطقی درباره دین شناسی انجام خواهد شد و دانشجویان به این که خود اندیشه کنند و پاسخ پرسش‌های خود را بیابند برانگیزانده خواهند شد. با رد و بدل کردن اندیشه‌ها و گفتگوها دین شناسی در خدمت جامعه پیشرفت کند و به جای یادگیری کورکورانه به اندیشیدن درباره پیدایش دین و اسلام و چگونگی راه پیدا کردن آن به کشورها و جامعه‌های کهن برانگیزاند. پس از سخنرانی علی حکمت، غلامحسین رهنما پروفسور ریاضی آونگ فوکو که چرخش زمین را نشان می‌دهد را در مدرسه سپهسالار آویخت. نخستین آونگ فوکو در معبد پانتئون پاریس آویخته است. محمدعلی فروغی نخست وزیر آونگ را به جنبش درآورد که سمبل یگانگی علوم طبیعی و الهیات یا معقول و منقول یا یزدان شناسی باشد. دانش پژوهان و کارشناسان برای برنامه ریزی درونمایه درسی سه رشته معقول و منقول و ادبیات فراخوانده شدند. در ۲ شهریور ماه ۱۳۱۵ سنای دانشگاه تهران برآن شد که موسسه واعظین و خطابه را بنیان کنند. این موسسه دوره دو ساله داشت که در آن سخن سنجی یا سخندانی، دستور زبان عربی و نقل قول از چامه‌سرایان و برجای مانده‌های بزرگان ادب و نویسندگان پرآوازه و یا بخش‌هایی از قرآن به ثبت نام کردگان یاد داده می‌شد تا با این تکنیک مردم را زیر تاثیر گفتار خود قراردهند. دانشکده معقول و منقول در سال ۱۳۴۸ به دانشکده الهیات و معارف اسلامی تغییر نام داد.
دانشکده فنی در سال ۱۳۱۳ در رشته‌های مهندسی ساختمان، مهندسی شهرسازی، معدن شناسی، مهندسی مکانیک و الکتروتکنیک آغاز به کار کرد. پنجمین رشته دانشکده فنی، مهندسی شیمی یا شیمی صنعتی در سال ۱۳۲۵ گشایش یافت زیرا که تا آن زمان آزمایشگاه‌ها و ابزار یادگیری و آزمایش در دسترس نبود.
دانشکده هنرهای زیبا بر پایه تصویب نشست ۷۹ شورای دانشگاه برای سال تحصیلی ۱۳۲۰ - ۱۳۱۹ بنیان و به شمار دانشکده‌های دانشگاه تهران افزوده شد. چنانچه در قانون بنیان دانشگاه تهران پیش‌بینی شده بود برای یادگیری هنر دانشکده هنرهای زیبا که به آن "هنرکده" نیز می‌گفتند آغاز به کار کرد.
برای دانشکده پزشکی و دیگر سازمان‌های وابسته به این دانشکده، سازمانی گسترده‌تر بر پایه قانون اصلاح قانون تاسیس دانشگاه راجع به دانشکده پزشکی[۲۰] که در آبان ماه ۱۳۱۹ به تصویب رسید ایجاد شد و بیمارستان‌های تهران نیز برای کارآموزی دانشجویان رشته‌های گوناگون دانشکده پزشکی بر پایه همین قانون به دانشگاه تهران پیوستند.
در شهریور ماه ۱۳۲۰ دو ارتش استعماری شوروی و انگلستان شهرهای ایران را بمباران کردند و شمال و جنوب ایران را اشغال نظامی نمودند.[۲۱] اعلیحضرت رضا شاه بزرگ در روز ۲۵ شهریور ماه ۱۳۲۰ زیر فشار استالین از شاهنشاهی ایران کناره‌گیری فرمودند. این انتقام استالین از رضا شاه در منحل کردن "حزب کمونیست ایران" و دستگیری کمونیست‌های ایران سرسپردگان شوروی و ممنوع کردن پروپاگاند برای نظام اشتراکی. در همین روز تهران نیز از سوی ارتش شوروی و انگلستان اشغال شد. مردم پایتخت خودروی ولیعهد محمدرضا پهلوی را بر روی شانه‌هایشان تا مجلس شورای ملی بردند تا ولیعهد ایران سوگند پادشاهی در برابر مجلس شورای ملی یادکنند و شاهنشاه ایران شوند.[۲۲] از ۲۵ شهریور ماه ۱۳۲۰ تا درازای ۴ سال ایران اشغال نظامی سه کشور بیگانه شد و خاک مقدس ایران زیر جکمه‌های نیروهای ارتش‌های استعماری شوروی، انگلستان در هم کوبیده شد. [۲۳]
در روز ۲۸ شهریور ماه ۱۳۲۰ ارتش شوروی به زندان قصر ریخت و ۵۳ تن از خطرناکترین عوامل شوروی در ایران را از زندان بیرون کشید و آنان را روانه دانشگاه تهران و وزارتخانه‌هایی که در آن کار می‌کردند نمود. ارتش شوروی بی‌درنگ با همه کمونیست‌ها خائنین به ایران تماس گرفت و سلیمان میرزا اسکندری قاجاری مغول را برای بنیان حزب توده[۲۴] برگزید. ۷ مهر ماه ۱۳۲۰ مرامنامه حزب توده در شوروی تصویب شد. در ۱۰ مهر ماه ۱۳۲۰ حزب توده به ریاست سلیمان اسکندری بنیان گزارده شد. در ۱۷ آبان ماه ۱۳۲۰ برنامه حزب توده در هشت ماده تصویب شد.
استقلال دانشگاه تهران
پس از گشایش دانشگاه تهران بر پایه ماده سوم قانون بنیان دانشگاه، رییس دانشگاه با پیشنهاد وزیر فرهنگ به فرمان همایونی برگزیده می‌شد. در ماده هفتم این قانون می‌گوید که "دانشگاه دارای شخصیت حقوقی می‌باشد و نمایندگی آن به عهده رییس است و از لحاظ اداری و مالی دانشگاه مستقل و تحت مسولیت مستقیم وزیر فرهنگ خواهد بود." این سبب دشواری‌های بسیاری شد زیرا که برای انجام هر گونه کاری استادان، استادیاران، دانشیاران و دیگر کارکنان دانشگاه می‌بایستی که به وزارت فرهنگ بروند و از قسمت‌های گوناگون وزارتخانه چاره‌جویی کنند. در زمانی که دکتر سیاسی وزیر فرهنگ بود یعنی سال ۱۳۲۲ - ۱۳۲۱ پیشنهاد کرد که گزینش رییس دانشگاه تهران از سوی شورای دانشگاه انجام شود و بر پایه قانون، رییس‌های دانشکده‌ها از میان استادان و با همداستانی و رای آنان برگزیده شوند و رییس دانشگاه نیز از میان رییس دانشکده‌ها به رای شورای دانشگاه و فرمان اعلیحضرت همایونی برگزیده شود.
در روز ۱۲ دی ۱۳۲۱ فرمان اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی داده شد که رییس دانشگاه تهران از سوی شورای دانشگاه برگزیده شود و نه به پیشنهاد وزیر فرهنگ، و وزیر فرهنگ همزمان رییس دانشگاه تهران نباشد، افزون برآن دانشگاه تهران جدا از وزارتخانه به امور اداری خود رسیدگی کند. در این زمان با آنکه دکترعلی اکبر سیاسی وزیر فرهنگ بود، دوباره به ریاست دانشگاه تهران از سوی شورای دانشگاه تهران برگزیده شد. دکتر علی اکبر سیاسی از تاریخ ۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۱ پُست رییس برگزیده دانشگاه تهران را برای ۵ سال پذیرفت. روز ۸ دی ماه ۱۳۲۶ دکتر علی اکبر سیاسی برای بار دوم به ریاست دانشگاه تهران برگزیده شد. روز ۱۰ دی ماه ۱۳۳۰ دکتر علی اکبر سیاسی برای بار سوم از سوی شورای دانشگاه به ریاست دانشگاه تهران برای ۵ سال دیگر برگزیده شد. سرانجام دکتر علی اکبر سیاسی در دی ماه ۱۳۳۳ به سبب پیری از ریاست دانشگاه تهران کناره‌گیری کرد.
چارت سازمانی دانشگاه از تاریخ ۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۱ با استقلال امور اداری دانشگاه تهران از وزارت فرهنگ دگرگون شد که بدین سان می‌باشد: رییس دانشگاه - معاون دانشگاه - رییس‌های دانشکده‌ها - معاونان دانشکده‌ها - شورای دانشگاه - شورای دانشکده‌ها - دبیرخانه دانشگاه - اداره انتشارات برای نوشتن و چاپ و برگردان کتاب های علمی به پارسی.
شورای دانشگاه: رییس دانشگاه رییس شورای دانشگاه می‌باشد، معاون دانشگاه و رییس دانشکده‌ها و یک استاد از دانشکده‌ها هموند شورا هستند. در نشست ۱۱۷ شورای دانشگاه که در روز ۹ خرداد ماه ۱۳۲۲ برگزار شد تصویب شد که دو استاد به جای یک استاد از هر دانشکده هموند شورای دانشگاه باشند.
دبیرخانه دانشگاه پس از استقلال دانشگاه سازمان گسترده‌ای یافت و همه امور اداری دانشگاه را انجام می‌دهد. وظیفه و سازمان دبیرخانه پس از استقلال دانشگاه تهران دگرگون شد. دبیرخانه اداره‌ای است که رییس آن مدیرکل دبیرخانه دانشگاه است. اداره‌های وابسته به دبیرخانه:
- ۱- اداره کارگزینی، استخدام کارکنان دانشگاه از استادان تا کارکنان و کارگران دانشگاه را بر عهده دارد
- ۲- اداره آموزش
- ۳- اداره حسابداری، به سبب استقلال مالی دانشگاه تهران اداره حسابداری زیر سرپرستی رییسی است که با موافقت وزارت دارایی برگزیده می‌شود
- ۴- اداره انتشارات و روابط فرهنگی،
- ۵- اداره تاسیسات فنی، سرپرست ساختمان‌ها و باغبانی و تاسیسات غیرآموزشی که دربرگیرنده آب، برق، گرما، تلفن، تهویه، یخ، سردخانه، رخت شوی خانه، خودروها می‌باشد
- ۶- اداره دفتر کل
کوی دانشگاه
برای جای زندگی دانشجویان دانشگاه تهران که از شهرستان‌ها به تهران می‌آمدند و یا دانشجویان خارجی که در دانشگاه تهران درس می‌خواندند و هم‌چنین برای کادر آموزشی و کارکنان دانشگاه که جای مناسبی برای زندگی نداشتند، اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی در آذر ماه ۱۳۲۳ خانه‌ها و کاچال (اثاثیه) مورد نیاز در کوی امیرآباد شمالی با همه تاسیسات آن را به پیشنهاد رییس دانشگاه خریداری نمودند و به دانشجویان دانشگاه تهران پیشکش کردند تا در آرامش رشته برگزیده خود را بیاموزند و به میهن خود خدمت کنند. در سال تحصیلی ۱۳۲۵ - ۱۳۲۴ بیش از پانصد دانشجو در کوی دانشگاه خیابان امیرآباد شمالی با ساختمان مدرن و مجهز جای گرفتند و پس از آن ساختمان‌های بیشتری در کوی دانشگاه برای دانشجویان بنا شد.
کلوب دانشگاه
از روز ۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۳ باشگاه دانشجویان دایر شد و رستوران بسیار مجهز و مدرنی با خوراک حساب شده پر از پروتئین و ویتامین با بهای ارزان برای دانشجویان دایر شد. در همین رستوران استادانی که با پول مردم ایران به خارج از کشور فرستاده و پس از بازگشت بی درنگ در دانشگاه تهران استخدام شده بودند، همگام با دانشجویانی که از آموزش رایگان، پول دستی ماهانه از ۴۵۰ تومان تا ۷۵۰ برای دانشجویانی که در شهر زادگاه خود نبودند بهره می‌بردند، پس از خوردن ناهار یک تومانی، سینی‌ها و بشقاب‌ها را به هوا پرتاب می‌کردند و عربده می‌کشیدند: "اتحاد، مبارزه، پیروزی!!!" تا ایران مانند فلسطین، کوبا، چین یا شوروی بشود.
نهادهای پژوهشی دانشگاه تهران
- موسسه پژوهشی جغرافیا سال ۱۳۳۶
- مرکز علوم و فنون هسته‌ای به سال ۱۳۳۷
- موسسه ژئوفیزیک ۱۳۳۷ ، موسسه روانشناسی به سال ۱۳۴۱
- موسسه طب تجربی سال ۱۳۴۴
- مرکز مطالعات عالی بین‌المللی سال ۱۳۴۵
در زمان گشایش دانشگاه تهران تنها دانشکده پزشکی بود که درجه دکترا می‌داد. سال ۱۳۱۶ دانشکده ادبیات دوره دکترا رشته زبان و ادبیات پارسی را نیز افزود. در سال ۱۳۳۳ درجه دکترا در علوم اداری و ۱۳۳۶ کترای فلسفه، تاریخ و جغرافی به رشته‌های دانشگاه تهران افزوده شد. سال ۱۳۴۹ خورشیدی ۶۶ رشته تحصیلی با درجه لیسانس، ۶۸ دوره فوق لیسانس، ۳۲ دوره دکترا و ۳۹ رشته تخصصی پزشکی در دانشگاه تهران درس داده می‌شد.
۲ اردیبهشت ماه ۱۳۲۱ اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی به دانشگاه تهران تشریف فرما شدند و از بخش‌های گوناگون دانشگاه بازدید فرمودند.
۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۱ آیین نخستین جشن استقلال دانشگاه تهران در پیشگاه شاهنشاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی و ملکه فوزیه برگزار شد و اعلیحضرت مدال‌ها و جایزه‌های دانشجویان برجسته را به آنان دادند.
دانشکده دامپزشکی که در سال ۱۳۱۱ به فرمان رضا شاه بزرگ گشوده شده بود و از سوی وزارت کشاورزی اداره می‌شد، برپایه تصویب نامه هیات وزیران در مهرماه ۱۳۲۳ به دانشگاه تهران پیوست. با تصویب نامه ۱۳ اسفند ماه ۱۳۲۴ هیات وزیران دانشکده کشاورزی نیز به دانشگاه تهران افزوده شد. در همین سال دانشکده کشاورزی که پیشتر در سال ۱۲۹۶ به نام مدرسه فلاحت بنیان شده بود نیز به دانشگاه تهران پیوست.
روز ۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۲ شاهنشاه به جشن سالانه بنیان و استقلال دانشگاه تهران تشریف فرما شدند و پس از شنیدن گزارش دکتر علی اکبر سیاسی رییس دانشگاه، دانشنامه‌ها، مدال‌ها و جایزه‌های دانشجویان را دادند.
۲۴ بهمن ماه ۱۳۲۲ اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه جوان ایران از دانشکده دامپزشکی بازدید کردند و برای از میان برداشتن کمبودهای این دانشکده به نخست‌وزیر و وزیر کشاورزی دستوراتی دادند.
۲۲ مهر ماه ۱۳۲۳ هیات وزیران تصویب کرد که دانشکده دامپزشکی که به دانشگاه تهران پیوسته شده بود، بودجه آن دیگر از وزارت کشاورزی داده نشود بلکه بودجه دانشکده دامپزشکی از بودجه دانشگاه تهران فراهم شود.
۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۴ آیین جشن بنیان و استقلال دانشگاه تهران در سالن دانشکده حقوق در پیشگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی برگزار شد.
۱۰ اردیبهشت ماه ۱۳۲۵ دانشکده کشاورزی کرج به دانشگاه تهران پیوست.
۲۵ بهمن ماه ۱۳۲۵ جشن بنیاد و استقلال دانشگاه تهران در سالن دانشکده حقوق در پیشگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی برگزار شد و دانشجویان دانشنامه خود را از دست شاهنشاه گرفتند.
۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۲۶ زمین‌های ورزشی و زمین فوتبال دانشگاه تهران از سوی شاهنشاه ایران گشایش یافت.
۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۶ جشن بنیاد و استقلال دانشگاه تهران در سالن دانشکده حقوق در پیشگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی برگزار شد و دانشجویان دانشنامه خود را از دست شاهنشاه دریافت داشتند.
در سال ۱۳۲۶ خورشیدی عوامل حزب توده چون دکتر فریدون کشاورز (دانشکده ادبیات) ، علی شایگان، کریم سنجابی ، نورالدین کیانوری، یدالله سحابی، غلامحسین زیرک زاده، مهندس مهدی بازرگان، دکتر حسین جودت، دکتر رضا رادمنش، غلامحسین صدیقی در دانشگاه تهران از استادان و دانشیاران بودند. [۲۵] این خیانتکاران به ملت و کشور ایران در دانشگاه تهران شبکه سازمان‌هایی را بوجود آوردند تا حکومت مشروطه شاهنشاهی ایران را براندازی کنند. [۲۶] [۲۷]
۲۴ شهریور ماه ۱۳۲۷ هموندان هیات مدیره کانون دانشجویان در کاخ سعدآباد به پیشگاه شاهنشاه باریافتند.
۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۷ با یک برنامه‌ریزی موشکافانه به اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی به هنگام تشریف فرمایی به دانشکده حقوق برای آیین جشن بنیان و استقلال دانشگاه از سوی ناصر فخرآرایی از هموندان حزب توده [۲۸] پنج گلوله شلیک شد، سه گلوله به کلاه معظم‌له شلیک شد، گلوله چهارم از سمت راست گونه معظم‌له وارد شد و از لب بالایی و زیر بینی بیرون رفت، گلوله پنجم شانه چپ معظم‌له را زخمی کرد و آخرین گلوله در تپانچه گیر کرد. دکتر منوچهر اقبال سرپرست وزارت کشور به همراه شاهنشاه به بیمارستان شماره یک ارتش در یوسف‌آباد رفت، بیمارستانی که همه پزشکان توده‌ای کشیک آن شب بودند. دکتر منوچهر اقبال که پزشک جراح بود، لب بالای شاهنشاه را بخیه زد و پروانه نداد که پزشک توده‌ای نزدیک به معظم‌له شود. نخست‌وزیر به آگاهی ملت رساند که شاهنشاه تندرست می‌باشد و خطر از میان برداشته شده است و شاهنشاه نیز برای آرام کردن ملت پیام رادیویی فرستادند.[۲۹] در این شب دیگر توده‌ای‌ها بر سر گور تقی ارانی توده‌ای دست پروده بزرگ علوی و دیگر سرسپردگان بیگانه در برلین، جشن گرفته بودند و سخنرانی‌های آتشین ایراد می‌کردند زیرا که پیروزی شوروی را با کشتن شاهنشاه ایران نزدیک می‌دیدند. دولت بی‌درنگ انحلال حزب توده را روز پسین ۱۶ بهمن ماه ۱۳۲۷ در مجلس شورای ملی اعلام داشت.[۳۰]
۲۹ فروردین ماه ۱۳۲۸ مجلس شورای ملی پیوستن دانشکده‌های کشاورزی و دامپزشکی و هنرهای زیبا را به دانشگاه تهران تصویب کرد.
۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۸ شورای عالی دانشگاه تهران به پیشگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی شرفیاب شدند و رییس دانشگاه گزارش دانشگاه را به آگاهی رساند.
۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۹ در سالروز بنیان و استقلال دانشگاه تهران، شورای دانشگاه در کاخ مرمر به پیشگاه شاهنشاه شرفیاب شدند.
۱۴ آبان ماه ۱۳۳۴ با پیام شاهنشاه محمد رضا شاه پهلوی نخستین دوره دکترای حقوق در دانشگاه تهران گشوده شد. شاهنشاه در این پیام دستور دادند که تعلیم و تربیت و هم‌چنین دانشگاه‌ها باید در همه جای ایران گسترش یابد.
در سال ۱۳۳۴ موسسه علوم اداری دانشگاه تهران آموزش مدیران برای اداره کردن سازمان‌های دولتی و خصوصی در دانشکده حقوق بنیان شد و کار پذیرش و آموزش دانشجویان مدیریت را با همکاری گروهی از استادهای آمریکایی آغاز نمود. در شهریور ماه ۱۳۳۶ موسسه علوم اداری به "موسسه علوم اداری و بازرگانی" تغییر نام داد و در سال ۱۳۴۴ موسسه علوم اداری و بازرگانی به "دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی" با پذیرش شورای داشگاه تهران و شورای مرکزی دانشگاه‌ها گسترش یافت گسترش یافت. از این سال دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران دربرگیرنده دوره‌های لیسانس در رشته‌های علوم اداری و مدیریت بازرگانی و فوق لیسانس در رشته‌های اداره امور دولتی و مدیریت بازرگانی و حسابداری بود. در سال ۱۳۴۷ لیسانس حسابداری و در سال ۱۳۵۴ دکترای مدیریت نیز به رشته‌های این دانشکده افزوده شد.
در سال ۱۳۳۸ دانشکده دندانپزشکی و داروسازی جدا از دانشکده پزشکی گشوده شدند. در همین سال دانشکده علوم تربیتی از دانشگاه تهران جدا شد و به دانشگاهی مستقل دگرگون شد.
در سال ۱۳۴۴ دانشکده جنگلداری و دانشکده بهداشت نیز گشوده شدند. در سال ۱۳۴۶ دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران گشوده شد. در سال ۱۳۴۷ شمار دانشجویان دانشگاه تهران به ۱۸،۰۰۰ تن دانشجو رسید.
۳ مهر ماه ۱۳۴۴ در پیشگاه شاهنشاه آریامهر و شهبانو آیین آغاز سال تحصیلی دانشگاه تهران در تالار فردوسی دانشکده ادبیات برگزار شد و دانشجویان رتبه اول دانشگاه به پیشگاه شاهنشاه شناسانده شدند.
سال ۱۳۵۱ دانشکده علوم اجتماعی گشوده شد.
۱۵ مهر ماه ۲۵۳۷ در پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در آیین ویژه‌ای سال تحصیلی نوین دانشگاه تهران آغاز شد. هلیکوپتر در ساعت ۱۵ و ۵۵ دقیقه در پهنه دانشگاه بر زمین نشست و سپس اعلیحضرتین به سوی تالار فردوسی دانشگاه رفتند. دو دانش آموخته دانشگاه با دسته‌های گل از اعلیحضرت و شهبانو پیشباز کردند. اعلیحضرتین نخست روسای دانشکده‌ها را که در یک رده ایستاده بودند و سپس دانشجویان دانشگاه تهران که در دو سوی راهروی شاهنشاه و شهبانو ایستاده بودند را مورد مهربانی قراردادند. شاهنشاه و شهبانو پس از آنکه لباس استادی دانشگاه تهران را پوشیدند، با استادان نوین دانشگاه تهران گفتگو کردند و آنان را ستودند. اعلیحضرتین در ساعت ۱۶ وارد تالار فرودسی شدند، آنگاه آیین ویژه چهل و پنجمین سال تحصیلی دانشگاه تهران با خواندن سرود شاهنشاهی از سوی هم‌خوانان دانشگاه آغاز شد. دکتر عبدالله شیبانی رییس دانشگاه تهران سخنرانی کرد. در پایان شاهنشاه آریامهر جایزه دانش‌آموختگان رتبه اول دانشگاه تهران را به آنان دادند و با دانشجویان به گفتگو پرداختند. در پایان آیین رییس دانشگاههای ایران، معاونان دانشگاه‌ها، هیات علمی دانشگاه که در پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو باریافته بودند دانشجویان دانش آموخته نیز باریافتند و خواست‌های خود را با اعلیحضرتین در میان نهادند. اعلیحضرتین ساعت ۱۷ و ۱۵ دقیقه از پهنه دانشگاه تهران با هلیکوپتر پرواز کردند.
در سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی دانشگاه تهران دارای ۲۱ دانشکده، ۶ موسسه، ۴ انستیتو، ۷ مرکز علمی و پژوهشی، ۷ آموزشگاه و ۱۱ بیمارستان با بیش از ۳۱۱۳ تخت بیمارستانی بود. شمار گروه‌های آموزشی دانشگاه ۱۳۳ و شمار رشته‌های تحصیلی در همه واحدهای آموزشی ۲۴۸ می‌باشد که از آن ۱۰ رشته فوق دیپلم، ۵۸ رشته لیسانس، ۹۶ رشته فوق لیسانس، ۲۹ رشته دکترا و ۵۵ رشته تخصصی پس از دکترا است.
دنباله دارد
همکاری با دانشگاههای امریکایی
در سال‌های ۱۳۱۸ ساختار درسی و پژوهشی دانشگاه تهران گرایش به سیستم درسی دانشگاههای آمریکایی پیدا نمود و رفته رفته دانشکده‌های دانشگاه تهران با همکاری دانشگاههای ارزنده امریکایی گسترش یافتند. برای نمونه می‌توان از دانشکده‌های زیر نام برد:
- دانشکده کشاورزی با همکاری دانشگاه یوتا گسترش یافت
- در سال ۱۳۳۴ خورشیدی موسسه علوم اداری با بسته شدن قرارد همکاری با دانشگاه کالیفرنیا جنوبی بنیان گزارده شد. موسسه علوم اداری در سال ۱۳۳۶ به موسسه علوم اداری و بازرگانی تغییر نام داد و دوره‌های فوق لیسانس و دکترا پایه نهاده شد.[۳۱]
- در سال ۱۳۳۶ خورشیدی موسسه روزنامه نگاری دانشگاه تهران با کمک و همکاری دانشگاه ویرجینیا و دکتر جیمز ولارد آغاز به کار نمود. و
- دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا در سال ۱۹۶۵ رشته دکترای بیماریهای سلولی (cytopathology) را راه‌اندازی کرد.
دیگر دانشگاههای آمریکایی که همکاری و سرپرستی کارهای علمی و آکادمیک دانشگاه تهران را داشتند:[۳۲]
- دانشگاه ایندیانا،
- دانشگاه ایلینوی در اوربانا شامپاین،
- دانشگاه کلرادو در بولدر،
- دانشگاه آلاباما، و
- دانشگاه ایالتی کلرادو.
کتابخانه دانشگاه
کتابخان مرکزی دانشگاه تهران در سال ۱۳۲۸ با کلکسیونی بیش از ۱۴۰۰ جلد کتاب خطی گشوده شد. کلکلسیون کتابخانه دانشگاه تهران نزدیک به یک میلیون جلد کتاب می‌شود که دربرگیرنده کتاب‌های ارزنده در رشته‌های گوناگون علمی و ادبیات و علوم انسانی، تکنولوژی و مهندسی و انتشارات غیرکتابی که از سازمان‌ها ، وزراتخانه‌ها ، دانشگاه‌ها و انجمن‌های فرهنگی و سازمان‌ها و مرکزهای علمی داخل و خارج از کشور می‌باشد. هر دانشکده دانشگاه تهران کتابخانه ویژه خود را دارد که بیشتر برای پژوهش در رشته‌های ویژه درسی آن دانشکده می‌باشد. کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران از سال ۱۳۴۶ که کارشناسان امریکایی در چارچوب برنامه فول برایت، علم کتابداری را به ایران آوردند و آموزش دادند، به هموندی فدراسیون بین المللی انجمن‌های کتابداری یا ایفلا در آمد.
در سال ۱۳۵۰ بنای نوینی برای کتابخانه دانشگاه تهران ساخته شد که در مهر ماه این سال گشایش یافت. پهنه این ساختمان بیش از ۲۲۰۰۰ متر مربع می‌باشد که در ۹ اشکوب ساخته شده است. پنج اشکوب ساختمان کتابخانه ویژه مخزن کتاب و روزنامه‌ها و مجلات و اسناد است.
پس از فتنه‌ای که در ایران در سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی با همدستی سازمان‌های تروریستی برای براندازی حکومت مشروطه پارلمانی در ایران [۳۳] بر پا شد. این گروه‌های تروریستی چون حزب توده، جبهه ملی، سازمان چریک‌های فدایی خلق، سازمان مجاهدین خلق و دیگر گروهک‌ها به همدستی اسلامیون زیر چتر کنفدراسیون دانشجویان ایرانی گردآمدند و کشور ایران را به خاک و خون کشیدند تا سرانجام در ۲۲ بهمن ماه توطئه‌های چندین ساله آنان به رهبری بیگانگان [۳۴] به انجام رسید و سامانه مشروطه شاهنشاهی و قوانین مدرن سکولار از ایران برانداخته شد. [۳۵] دانشگاه تهران با این فتنه دستخوش دگرگونی‌های بزرگی شد، استادان عالیقدر دانشگاه پاک سازی شدند و بسیاری از دانشجویان بیرون انداخته شدند. پس از چند سالی کتابخانه دانشکده حقوق آتش زده شد و این مجموعه بی همانند کتاب‌های حقوق مدنی و حقوق انسانی از بین رفت تا سدی در برابر قوانین شریعت حاکم بر کشور ایران نباشد. دانشجویان دانشگاه تهران و دیگر دانشگاه‌ها با همکاری کنفدراسیون دانشجویان خارج از کشور برای براندازی شاهنشاهی پارلمانی ایران سال‌ها زیر چتر تروریست‌ها آموزش یافتند تا دوباره ایران و ایرانی زیر یوغ بیگانگان درآیند. با قانونی که مجلس شورای ملی در سال ۱۳۰۴ تصویب کرد، حکومت قاجاریان مغول، بیگانگان اشغالگر ایران را منقرض ساخت و حکومت شاهنشاهی مشروطه را به رضا خان پهلوی سپرد. مجلس موسسان در قانون اساسی مشروطه تغییراتی داد که شاهنشاه ایران باید پس از این ایرانی باشد. حتی فرزندان رضا شاه که از مادران قاجار مغول بودند، از رسیدن به پادشاهی ایران ممنوع شدند. دو پادشاه ایران ساز که همه کوشش خود را بر آن نهادند که از ایران کشوری مستقل و از ایرانیان ملتی فرهیخته بسازند که از زمان زاده شدن تا واپسین دَم در رفاه و آرامش و آسایش و امنیت زندگی کنند با دسیسه روشنفکران ایران که سرسپرده قدرت‌های استعماری بودند و هستند، بهترین زنان و مردان ایرانی را اعدام کردند و می‌کنند، ایران را چپاول می‌کنند و در رسانه‌های داخلی و خارجی همین مزدوران همچنان برای ماندن حکومت اسلامی، برنامه‌های مغزشویی و جدایی انداختن میان ایرانیان را به نمایش می‌گذارند و هر بار با سناریویی نوین از جنبش مردم ایران برای آزاد ساختن میهن جلوگیری می‌کنند.
دانشجویان دانشگاه تهران پیشگامان آوردن ملایان
هر روز دانشجویان عربده‌کشان برای تظاهرات به خیابان شاهرضا می‌ریزند
دانشجویان با سنگ و کوکتل مولوتف پرانی در خیابان شاهرضا چهارراه کاخ ماه‌ها دنبال خمینی و حکومت اسلامی عربده می‌کشند
دانشجویان برای رسیدن خمینی به ایران دقیقه شماری می‌کنند
دانشجویانی که به هزینه مردم ایران به رایگان درس می‌خواندند و ماهانه پول دستی نیز می‌گرفتند در راه برقراری حکومت اسلامی جانفشانی‌ها کردند
دانشجویان میله‌های پیرامون دانشگاه را برای برقراری حکومت اسلامی از جای در می‌آورند
دانشجویان دانشگاه تهران و کنفدراسیونی‌ها که همه در کمپ‌های تروریستی فلسطینی‌ها درس آدمکشی گرفته بودند خیابان‌های تهران را به کارزار دگرگون ساختند
دانشجویان در داخل و خارج از کشور عابد و زاهد و مسلمان دو آتشه شدند
دانشکده‌ها و موسسه‌های پژوهشی وابسته به دانشگاه تهران
- دانشکده ادبیات و علوم انسانی
- - موسسه باستانشاسی
- - موسسه تحقیقات اجتماعی و علوم انسانی
- - موسسه لغت نامه دهخدا
- دانشکده اقتصاد
- - موسسه توسعه اقتصادی
- دانشکده الهیات و معارف اسلامی
- دانشکده بهداشت
- - انستیتو تحقیقات بهداشتی
- دانشکده پزشکی [۳۶]
- - بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه تهران
- بیمارستان روزبه
- بیمارستان زنان (جهانشاه صالح)
- بیمارستان سینا
- بیمارستان فارابی
- بیمارستان قلب ملکه مادر
- بیمارستان امیراعلم
- بیمارستان امیرکبیر
- بیمارستان رازی
- بیمارستان بهرامی
- بیمارستان ....
- - گروه روانپزشکی
- - مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک
- - مرکز پزشکی هسته‌ای و تحقیقات غدد مترشحه داخلی
- - موسسه تحقیقات علوم پزشکی
- - موسسه سرطان
- - موسسه طب تجربی و فارماکولوژی
- دانشکده حقوق و علوم سیاسی
- - موسسه علوم جزایی و جرم شناسی
- - موسسه مطالعات حقوق اسلامی و تطبیقی
- - موسسه مطالعات عالی بین‌الملل
- دانشکده داروسازی
- - موسسه بررسی گیاهان دارویی ایران
- دانشکده دامپزشکی
- دانشکده دندانپزشکی
- دانشکده علوم
- دانشکده علوم اجتماعی و تعاون
- - موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی
- دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی
- دانشکده علوم تربیتی
- دانشکده فنی
- دانشکده کشاورزی
- دانشکده منابع طبیعی
- دانشکده هنرهای زیبا
- کتابخانه مرکزی
- مجتمع آموزش عالی قم
- مرکز تحقیقات مناطق کویری بیابانی ایران
- مرکز هماهنگی مطالعات محیط زیست
- موسسه جغرافیایی
- موسسه روانشناسی
- موسسه ژئو فیزیک
- موسسه علوم و فنون هسته‌ای
- دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی
- دانشکده تربیت بدنی
- دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی
رییس‌های دانشگاه تهران
مدیران دانشگاه تهران از آغاز تا بهمن ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی:
| رییس دانشگاه تهران | سال‌های ریاست |
|---|---|
| علی‌اصغر حکمت | از |
| اسماعیل مرآت | |
| دکتر عیسی صدیق اعلم | تا ۱۳۱۹ |
| سید محمد تدین | از ۱۳ آذر ۱۳۲۰ تا |
| دکتر مصطفی عدل | |
| دکتر علی‌اکبر سیاسی | از ۲۸ امرداد ماه ۱۳۲۱ تا دی ماه ۱۳۳۳ |
| دکتر منوچهر اقبال | از ۱۸ دی ماه ۱۳۳۳ تا |
| دکتر احمد فرهاد معتمد | از ۳ اردیبهشت ۱۳۳۶ تا |
| دکتر جهانشاه صالح | ۱۸ اردیبهشت ۱۳۴۲ تا ۱۰ امرداد ماه ۱۳۴۷ |
| دکتر فضل‌الله رضا | از ۲۹ امرداد ماه ۱۳۴۷ تا ۲۷ تیر ماه ۱۳۴۸ |
| دکتر علینقی عالیخانی | از ۲۸ تیر ماه ۱۳۴۸ تا ۲۶ تیر ماه ۱۳۵۰ |
| دکتر هوشنگ نهاوندی | از ۲۶ تیر ماه ۱۳۵۰ تا |
علی اصغر حکمت
دکتر اسماعیل مرآت
دکتر عیسی صدیق اعلم
محمد تدین
دکتر مصطفی عدل
دکتر علی اکبر سیاسی
دکتر منوچهر اقبال
دکتر احمد فرهاد معتمد
دکتر جهانشاه صالح
دکتر فضل‌الله رضا
دکتر علینقی عالیخانی
دکتر هوشنگ نهاوندی
قوانین دانشگاه تهران
- - قانون اجازه تاسیس دانشگاه تهران - مصوب ۸ خرداد ۱۳۱۳ مجلس شورای ملی
- - قانون اجازه استخدام چهار نفر متخصص برای تدریس در دانشکده‌های بیطاری و فلاحتی - مصوب ۱۹ فروردین ۱۳۱۴ مجلس شورای ملی
- - قانون متمم قانون دانشسراها و دانشگاه - مصوب ۲۶ اسفند ۱۳۱۴ مجلس شورای ملی
- - قانون تعیین پایه استخدامی فارغ‌التحصیل‌های دانشسراهای مقدماتی و عالی – مصوب ۵ آبان ۱۳۱۷ مجلس شورای ملی
- - قانون اجازه استخدام پروفسور ابرلنگ تبعه فرانسه به سمت ریاست دانشکده پزشکی - مصوب ۹ بهمن ۱۳۱۸ مجلس شورای ملی
- - قانون اجازه استخدام آقای برتران تبعه فرانسه برای تدریس در دانشگاه تهران - مصوب ۹ بهمن ۱۳۱۸ مجلس شورای ملی
- - قانون اصلاح قانون تاسیس دانشگاه راجع به دانشکده پزشکی - مصوب ۱۲ آبان ۱۳۱۹ مجلس شورای ملی
- - قانون اجازه استخدام پانزده نفر استاد اتباع خارجه برای تدریس در دانشکده‌های پزشکی - مصوب ۷ خرداد ۱۳۳۰ مجلس شورای ملی و ۵ تیر ۱۳۳۰ مجلس سنا.
- - تصمیم متخذه کمیسیون بودجه دایر به اجازه استخدام عده‌ای جهت تکمیل کادر آموزشی و فنی دانشسرای عالی و یازده دانشکده و نه بیمارستان دانشگاه تهران - مصوب ۱۶ آبان ۱۳۳۵ کمیسیون مشترک مجلسین و کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی.
- - قانون راجع به تربیت پزشک برای بخش‌ها و شهرستان‌ها - مصوب ۶ تیر ۱۳۳۸ مجلس شورای ملی و ۲۹ خرداد ۱۳۳۸ مجلس سنا
- - قانون راجع به سازمان و استقلال دانشسرای عالی - مصوب ۸ مهر ۱۳۳۸ مجلس شورای ملی و ۱۳ آذر ۱۳۳۸ مجلس سنا
- - قانون راجع به اجازه ورود دانشگاه تهران در کمیسیون بین‌المللی مبارزه بیولوژیکی آفات - مصوب ۲ آذر ۱۳۳۸ مجلس شورای ملی و ۱۵ دی ۱۳۳۸ مجلس سنا
- - قانون راجع به امور دانشگاه تهران - مصوب ۲۱ فروردین ۱۳۳۹ مجلس شورای ملی و ۱۶ بهمن ۱۳۳۸ مجلس سنا
- - قانون مربوط به تربیت متصدیان آزمایشگاه برای دانشکده‌های شهرستان‌ها و دانشسرای عالی - مصوب ۱۷ خرداد ۱۳۳۹ مجلس شورای ملی و ۱۱ خرداد ۱۳۳۹ مجلس سنا
- - قانون مربوط به نحوه پرداخت کمک هزینه تحصیلی دانشجویان از سال ۳۸ – ۳۹ به بعد - مصوب ۱۷ خرداد ۱۳۳۹ مجلس شورای ملی و ۱۷ دی ۱۳۳۹ مجلس سنا
- - قانون اختیارات در مورد انضباط دانشجویان دانشگاه‌ها - مصوب ۱۳ دی ۱۳۴۳ مجلس شورای ملی و ۲۸ دی ۱۳۴۳ مجلس سنا. این قانون در تاریخ ۱۳ بهمن ۱۳۴۳ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- - تصمیم متخذه درباره انتخاب کمیسیون خاص به منظور بررسی وضع آموزش و پرورش جوانان کشور - مصوب ۱۴ اردیبهشت ۱۳۴۴ مجلس شورای ملی.
- - قانون اجازه استخدام ۱۶ نفر فارغالتحصیلان آموزشگاه عالی جنگل و مرتع - مصوب ۲۵ بهمن ۱۳۴۳ مجلس شورای ملی و ۱۸ اردیبهشت ۱۳۴۴ مجلس سنا.
- - قانون معافیت گمرکی کالاهای دانشگاههای کشور - مصوب ۲ آبان ۱۳۴۴ مجلس شورای ملی و ۲۶ مهر ۱۳۴۴ مجلس سنا. این قانون در تاریخ ۹ آبان ۱۳۴۴ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- - قانون راجع به تاسيس شورای مرکزی دانشگاه‌ها - مصوب ۹ آذر ۱۳۴۴ کميسيون مشترک آموزش و پرورش مجلسین
- - قانون تشکیل و اختیارات هیات امنای دانشگاه تهران - مصوب ۱۱ تیر مجلس شورای ملی و ۳۱ خرداد ۱۳۴۶ مجلس سنا. این قانون در تاریخ ۱۸ تیر ۱۳۴۶ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- - قانون اجرای آموزش مقدماتی نظامی در کلیه دانشکده‌ها و موسسات عالی فرهنگی کشور - مصوب ۱۸ تیر ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی و ۲۶ تیر ۱۳۴۶ مجلس سنا. این قانون در تاریخ ۱۱ امرداد ۱۳۴۶ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- - قانون تاسیس وزارت علوم و آموزش عالی - مصوب ۱۲ بهمن ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی و ۳۰ بهمن ۱۳۴۶ مجلس سنا. این قانون در تاریخ ۵ اسفند ۱۳۴۶ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- - تصویب‌نامه راجع به اجازه پرداخت دو میلیون و ششصد هزار ریال از محل درآمد عمومی سال ۱۳۳۹ به دانشگاه تهران - مصوب ۲۸ اردیبهشت ۱۳۵۰ مجلس شورای ملی و ۱۵ مهر ۱۳۵۰ مجلس سنا
- - قانون هیات امنای موسسات عالی علمی دولتی - مصوب ۵ دی ۱۳۵۰ مجلس شورای ملی و ۲۱ اسفند ۱۳۵۰ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۲ اردیبهشت ۱۳۵۰ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- - قانون اصلاح قانون تاسیس وزارت علوم و آموزش عالی - مصوب ۸ امرداد ۱۳۵۳ مجلس شورای ملی و ۳۱ تیر ۱۳۵۳ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۱۵ امرداد ۱۳۵۳ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- - قانون اصلاح پاره‌ای از مواد قانون هیات‌های امنای موسسات عالی علمی دولتی - مصوب ۸ امرداد ۱۳۵۳ مجلس شورای ملی و ۱۶ امرداد ۱۳۵۳ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۲۲ امرداد ۱۳۵۳ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
منابع
- ↑ قانون اجازه تاسیس دانشگاه تهران
- ↑ نظامنامه اجرای ماده شانزدهم قانون تاسیس دانشگاه
- ↑ قانون اعزام محصل به خارجه
- ↑ Paul Monroe, Director International Institute of the Teachers College, Columbia University New York
- ↑ Modern Persia and Her Educational System
- ↑ پرونده:IssaKhanSadiq Thesis.pdf
- ↑ Dr Jakob Eduard Polak
- ↑ قانون طرز اعطای کمک خرج به محصلین دارالمعلمین عالی و ترتیب استخدام آنها پس از فراغت از تحصیل
- ↑ قانون اجازه تاسیس دانشسراهای مقدماتی و عالی
- ↑ قانون اجازه تاسیس دانشسراهای مقدماتی و عالی
- ↑ مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۲ اسفند ۱۳۱۲ نشست ۷۲ تقدیم لایحه بنیان دانشگاه تهران
- ↑ مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ اردیبهشت ۱۳۱۳ گفتگو درباره بنیان دانشگاه تهران
- ↑ مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۱۳ نشست ۸۳ شور درباره بنیان دانشگاه تهران
- ↑ مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ خرداد ۱۳۱۳ تصویب لایحه بنیان دانشگاه تهران
- ↑ قانون اجازه تاسیس دانشگاه تهران
- ↑ Johannes Haag Machinen- und RohrenFabrik AG - Augsburg - Deutschland
- ↑ قانون اصلاح قانون تاسیس دانشگاه راجع به دانشکده پزشکی
- ↑ قانون اساسی مشروطه
- ↑ اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی
- ↑ قانون اصلاح قانون تاسیس دانشگاه راجع به دانشکده پزشکی
- ↑ اشغال ایران به وسیله ارتش بریتانیا و شوروی
- ↑ محمدرضا شاه پهلوی
- ↑ وضعیت داخلی ایران در زمان اشغال به وسیله ارتش شوروی و بریتانیا
- ↑ حزب توده
- ↑ راهنمای دانشگاه تهران سال ۱۳۲۶ خورشیدی، انتشارات دانشگاه تهران ۱۸ ، اداره انتشارات و روابط دانشگاهی
- ↑ سازمان‌های تروریستی برای براندازی حکومت مشروطه پارلمانی در ایران
- ↑ کنفدراسیون دانشجویان ایرانی
- ↑ حزب توده
- ↑ سوءقصد به جان شاهنشاه محمدرضا شاه پهلوی دانشگاه تهران ۱۵ بهمن ۱۳۲۷
- ↑ انحلال حزب توده ایران ۱۶ بهمن ۱۳۲۷
- ↑ [۱]
- ↑ Problems and Issues in Higher Education: Perspectives on Iran-United States Educational Relations and Influences. pp.8
- ↑ سازمان‌های تروریستی برای براندازی حکومت مشروطه پارلمانی در ایران
- ↑ کنفرانس گوادالوپ
- ↑ ۲۲ بهمن
- ↑ قانون اصلاح قانون تاسیس دانشگاه راجع به دانشکده پزشکی