جایزه محمدرضا پهلوی جایزه جهانی پیکار با بیسوادی ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۸
| کمیته ملی پیکار جهانی با بیسوادی | درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | برنامه عمرانی سوم/سال‌های ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۵ |
جایزه محمدرضا پهلوی جایزه جهانی پیکار با بیسوادی ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۸
جایزه محمدرضا پهلوی جایزه‌ای بود که همزمان با برگزاری کنگره جهانی پیکار با بیسوادی از سوی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به یونسکو داده شد تا بنا بر رای و گزینش آن سازمان، هر ساله به کسان برجسته و یا سازمان‌هایی که کاری ارزنده در زمینه مبارزه با بیسوادی انجام داده باشند، داده شود. کشور ایران افزون بر آنکه نوآور و میزبان گردهم‌آیی بزرگ تهران بود، در راه به انجام رساندن رهنمون‌های کنگره بر پایه همکاری و کمک بین‌المللی و در راه ریشه‌کن کردن بیسوادی، کارهای گوناگونی انجام داد که می‌توان ویژه ساختن هزینه یک روز بودجه نظامی کشور، چاپ رایگان میلیون‌ها پوشینه (جلد) کتاب برای کشورهای آسیایی و کمک‌های مادی و معنوی به اجرای پروژه‌های آزمایشی را می‌توان نام برد. ولی برجسته‌ترین کاری که در زمینه کشیدن توجه جهانیان و برانگیزاندان کسان، سازمان‌ها و موسسه‌های دولتی و غیردولتی انجام یافت جایزه‌ای پنج هزار دلار امریکا به نام « جایزه محمدرضا پهلوی » بود.
ویژه ساختن این جایزه از سوی شاهنشاه ایران نمودار اندیشه‌های تابناک و گرایش درونی شاهنشاه به والایی ارزش انسان و از میان برداشتن بیسوادی در جهان است. هیات داوران این جایزه از سوی مدیر کل یونسکو و از میان کسان نامی در جهان تعیین می‌شوند. از نخستین سال برپایی این هیات و اجرای این برنامه، والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی از ایران، به مناسبت شخصیت ممتاز جهانی و کوشش‌هایی که در سطح ملی و بین‌المللی در زمینه حقوق بشر و پیکار با بیسوادی انجام دادند به ریاست عالیه هیات داوران برگزیده شدند و تا سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی این سمت را داشتند. هیات داوران بر پایه مقررات ویژه‌ای که نوشته شد در امرداد هر سال نشستی برگزار می‌کردند و برندگان این جایزه را بر می‌گزیدند.
روز ۱۷ شهریور ماه برابر با ۸ سپتامبر هر سال که همزمان با برگزاری کنگره جهانی مبارزه با بیسوادی در تهران بود و بر پایه تصمیم کنفرانس عمومی یونسکو به « روز جهانی پیکار با بیسوادی » شناخته شد در آیینی ویژه جایزه محمدرضا پهلوی داده می شود. نامزدهای دریافت این جایزه باید یا در کار سوادآموزی کارهای ارزنده و کارساز انجام داده باشند و یا در اجرای برنامه‌های ملی و محلی پیروزی بدست آورده باشند. افزون بر آن، کسانی که ابزار کار آموزشی و یا ابزار ویژه برای پیکار با بیسوادی فراهم ساخنه و یا در کارهای پژوهشی مانند زبان‌شناسی، بهبود روش‌ها، ارزشیابی و غیره خدمتی انجام داده باشند که در رشد و پیشرفت کشور در سطح ملی و یا محلی بتواند کارساز باشد، می‌توانند نامزد دریافت جایزه محمدرضا پهلوی باشند.
نام برندگان جایزه هر سال در روز ۱۷ شهریور به آگاهی می‌رسید. « جایزه محمدرضا پهلوی » سبب شد که همه ملت‌ها از دیدگاه‌ها و نوآوری‌های دولت‌های دیگر در زمینه مبارزه با بیسوادی آگاه شوند و داد و ستد و جابجایی اطلاعات و تجربه‌ها در سنجه گسترده جهانی انجام یابد.
The Mohammed Reza Pahlavi Prize for Literacy, 1967-1978
created by the Government of Iran
named after the Royal Host of the World Conference of Ministers of Education on the Eradication of Illiteracy, Tehran, Iran, 1965