بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر هنگام بازدید از کارخانه‌های لوله سازی و مجتمع فولاد پهلوی اهواز ۱۹ اسفند ۲۵۳۶ شاهنشاهی
شاهنشاه آریامهر پس از نیمروز ۱۹ اسفند ماه از کارخانه‌های لوله سازی و مجتمع فولاد پهلوی اهواز دیدن کردند و پس از بازدید از قسمت‌های مختلف و پرده برداری از لوحه تصفیه خانه مجتمع فولاد و گفتگو با کارگران و پرسش از وضع کار و زندگی آنان در اجتماع بزرگ کارگران و کارکنان مجتمع فولاد پهلوی شرکت فرمودند و در بیاناتی ضرورت صنعتی کردن ایران را برای سال‌های آینده که منابع نفت کشور به پایان خواهد رسید تأکید فرمودند. شاهنشاه گفتند:[۱]
- بازدید امروز من که درست یک سال پس از بازدید اولیه‌ای است که پارسال از این مجتمع کردم، بسیار لذت‌بخش بود. خود شما که هر روز در این جا زحمت می‌کشید و کار می‌کنید با پیشرفت کار همگام هستید ولی ما که سالی یک بار می‌آییم و می‌رویم می‌توانیم مقایسه کنیم و به دقت کار به پیشرفت کار و عظمت کار کاملاً پی ببریم. فکر می‌کنم پارسال در همین محل جمع کارکنان این مجتمع ۴۸۰ نفر بود ولی امسال ۳۲۰۰ نفر این‌جا مشغول کار خوب و نتیجه‌بخش هستند. شاید یک قدری به عقب باید برگشت برای مقایسه و بهتر درک کردن و لمس کردن کار و مطلب.
بگذریم از اینکه پیش از سلسله پهلوی برای آمدن به خوزستان می‌بایستی که برویم به ترکیه و از ترکیه به عراق و از عراق به خوزستان و اینکه خط مواصلاتی که خوزستان را به نقاط دیگر مملکت بپیوندد وجود نداشت و اضافه بر آن ناامنی هم مانع تردد و رفت و آمد می‌شد و اینکه خوزستان از لحاظ صنعت و از لحاظ نفت تا مدت‌ها به دست خارجی اداره می‌شد و اینکه بالاخره در سال ۱۹۷۱ و بالاخره ۱۹۷۴ به کلی تحت ید و اداره و کنترل کامل ایران درآمد، این هم یک مقایسه است.
مقایسه دیگر اینکه، لابد این اواخر شنیده‌اید که ما مدام تذکر می‌دهیم که صنعت نفت روزی، شاید بیست- ۲۵ سال- ۳۰ سال دیگر تمام شود و ما از لحاظ ملی وظیفه سنگینی داریم که از حالا زیربنای صنایعی را بنیاد بنهیم که جایگزین نفت و این ثروت خداداده و طبیعی ایران بشود. البته الآن مشغول این هستیم که به تفحصات خود برای نفت و برای گاز بیشتر و بیشتر ادامه بدهیم، چاه‌ها را تا عمق حدود ۱۰ هزار متر پایین ببریم و آن چیزی که ممکن است برای شناسایی و دسترسی به این منابع طبیعی حتماً انجام دهیم که بلکه مدت آن و طول دسترسی به این منابع اضافه بشود و امکانات مملکت ایران بیش از پیش اضافه شود. از لحاظ گاز به اکتشافات بزرگی برخورد کردیم که مملکت ایران قادر خواهد بود تا سال‌های سال از این منبع انرژی برای صنایع داخلی خود و برای تولید ثروت ملی و صادرات استفاده کند.
اشاره به گاز ارتباط مستقیمی دارد با این مجتمع فولاد و حیات فرد فرد شما و بعد از شما فرزندان شما. این مجتمع که می‌بینید با محاسباتی که کردیم و مخارج زیربنایی که دارد و تعداد کمتر کارمندی که برای تولید مقدار فولاد لازم است فکر می‌کنیم که کاملاً با صرفه باشد و ایران را قادر بسازد که در آینده در تولید فولاد با هر نقطه‌ای در نیا رقابت بکند و شاید در آینده مملکت شما اضافه بر فراهم آوردن احتیاجات داخلی خود از آهن و فولاد یک صادر کننده عمده فولاد به سایر نقاط دنیا بشود.
خوشوقتی من امروز از چند جهت است: یکی پیشرفت کار و دیگر اینکه ما می‌توانیم یکی از صنایعی که بعدها باید جایگزین نفت باشد و همان صنایع فولاد است روی آن حساب بکنیم و از حالا آینده مملکت خودمان را پایه گذاری کنیم. فقط ممکن است با علاقه و کوشش و زحمت مداوم تمام کارکنان این جا از بالاترین متخصصین ایرانی تا عموم افرادی که یک قسمت از گوشه کار را در دست دارند، به این مرحله رسید. فلسفه ایران امروز، ایران انقلابی ،ایران رستاخیز این است که همان طوری که از فرد فرد ملت ایران انتظار داریم که کار کنند و باز هم بیشتر کار کنند و خوب کار کنند و در عین حال ما می‌توانیم بهترین زندگی را برای شما فراهم کنیم. زندگی لطفش در چند چیز است: یکی رفاه مادی. برای رفاه مادی شرایط اولیه‌اش که زندگی باشد فکر می‌کنم از همه مهمتر مسئله مسکن است.
موضوع مسکن برای ما امروز در ایران یکی از امور اولیه جهاد ملی برای ترمیم و آبادانی و برای پیشرفت است. هر چقدر ما مسکن بسازیم جای دوری نرفته است از کارخانه لوله‌سازی که بازدید می‌کردیم همان‌جا دستور دادیم که برای کارکنان پیمانی هم مسکن در نظر بگیرند. برای اینکه اگر یک کارگر پیمانی کارخانه لوله‌سازی مسکن داشت یک مسکن دیگر در شهر یا نزدیکی‌های شهر آزاد می‌شود برای استفاده همنوع دیگر و یک ایرانی دیگر. ساختمان مسکن در این کارخانه مورد توجه دقیق قرار خواهد گرفت. تقریباً زمینی که زیر بنای این کارخانه خواهد بود، اقلاً ۵ میلیون متر در نظر گرفته شده و پیش‌بینی‌های لازم برای زندگی تمدنی، فضای سبز، دریاچه و تمام این جزئیات شده است. از کسی که ما توقع داریم در این جا خوب کار کند و زیاد کار کند و بعد از خاتمه کارش در استراحتگاه مناسبی متناسب تمدن ایران زندگی بکند. البته اضافه بر مسکن امور تعاونی شما و شرکت‌های تعاونی شما و پیشرفت کارانه شما، تخصص شما در کارها طبقه بندی مشاغل شما است. میل دارم فقط انگیزه درآمد بیشتر نباشد و مطمئن هستم که اضافه بر درآمد بیشتری که خواهید داشت ایران فردا را قادر خواهید کرد که در قسمت صنعتی با سایر ممالک پیشرفته جهان رقابت بکند و با غیرتی که در شما کارگران سراغ دارم و نمونه‌اش را باز امروز دیدیم، چه در ساختمان کارگاه‌ها، تعمیرگاه‌ها و این کوره‌هایی که همینطور منظم و مرتب مطابق برنامه ساخته شده و پیشرفت کرده است، این کار فقط از اشخاص پرخون و با غیرتی ساخته است که خوشبختانه در میان شما زیاد است.
امیدوارم سال دیگر باز در همین حدود به این مجتمع بیاییم. قاعدتاً سال دیگر کوره‌ای که روبروی ما است باید تمام بشود. این مجتمع به همین کوره‌ها قناعت نخواهد کرد. مجتمع بزرگی خواهد شد، به قدری بزرگ خواهد شد که باید بندرسازی مخصوص بکنیم که آن هم از حالا شروع خواهد شد. محصول این مجتمع ده‌ها کارخانه دیگر را بکار خواهد انداخت و هزارها کارگر با غیرت ایرانی را مشغول به کار خواهد کرد و این خطه مملکت مبدل به یک محیط صنعتی فعال و تولید ثروت و یکی از پایه‌های محکم ایران آینده خواهد شد. برای عموم شما از خداوند توفیق می‌خواهم که هم در کار شخصی و کار میهنی و کار ملی خودتان موفق باشید و ضمناً وظیفه اولیاء مستقیم شما، اولیاء بالاتر در این است که بهترین وسیله رفاه و زندگی شما را فراهم کنند.