بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر هنگام باریابی هیات رییسه مجلس سنا و مجلس شورای ملی در کاخ سعدآباد ۲۳ مهر ماه ۱۳۴۷
| برنامه عمرانی چهارم | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر | کنفرانس جهانی حقوق بشر - تهران ۲ تا ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۴۷ |
بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر هنگام باریابی هیات رییسه مجلس سنا و مجلس شورای ملی در کاخ سعدآباد ۲۳ مهر ماه ۱۳۴۷
امیدواریم در این دوره شاهد پیشرفتهای خیلی بیشتر در کلیه شئون مملکت باشیم. البته نقاط ضعف را نیز من به صراحت تذکرمی‌دهم، زیرا توجه بدانها شرط اصلی اصلاح نقایص است.
ما در حال حاضر کارشناس فنی و حرفه‌ای به اندازه کافی نداریم و باید به مدارس حرفه‌ای توجه بیشتری بکنیم. حقوق مهندسین و سرکارگران مهندس در ایران اگر از همکاران آنها در ممالک اروپایی زیادتر نباشد، کمتر نیز نیست. اما درمورد کارگران هنوز این طور نیست، زیرا تربیت و تخصص فنی آنان به پای کارگران اروپایی نمی‌رسد. اگر احیاناً امسال یا سال دیگر احتیاج داشته‌باشیم، می‌توانیم صد یا دویست مهندس خارجی استخدام نماییم، ولی نمی‌توانیم ده‌ها هزار سرکارگر و کارگر آزموده فنی استخدام کنیم. این کاری است که باید در خود ایران انجام بگیرد.
یکی دیگر از نقاط ضعف، کشاورزی است که از لحاظ بازده کار وضع آن رضایت‌بخش نیست و این نقصی است که ما جداً مشغول ترمیم آن هستیم. البته درمورد برخی از محصولات وضع کمی بهتر شده‌است. مثلاً محصول چای، چغندر و برنج افزایش محسوسی یافته و این محصولات از نظر کیفیت نیز بهبود پیداکرده‌اند. ولی مسئله اساسی آبیاری است که باید هر سال خاکها مورد تجزیه قرارگیرد تا معلوم شود چه کودی دارای چه خواصی است و در آن سال بیشتر به چه درد می‌خورد.
به طوری که به من گزارش رسیده‌است، در نقاط مختلف، من‌جمله در منطقه اصفهان، محصول باغداری، درآمد غیر قابل انتظاری داشته و همین طور در امر مرغداری پیشرفتهایی حاصل شده‌است، اما متأسفانه درمورد احشام پیشرفت محسوسی به دست نیامده‌است، کما اینکه ما هنوز مجبوریم مقداری گوشت از خارج واردکنیم. باید دامداران ما عادت کنند که به جای فرستادن احشام به صحراها که روزی چند کیلومتر راه می‌پیمایند و نیروی حاصل از تمام غذایی را که طی این مسافت چرا کرده‌اند و حتی کافی برای پیمودن آن راه نمی‌باشد، صرف می‌کنند و دچار فرسایش می‌شوند، علوفه را جلوی حشم بریزند و نوع غذای احشام را اصلاح نمایند. از نظر کشاورزی بازده محصول به خصوص در قسمت گندم بسیار کم است و این وضع باید حتماً اصلاح شود.
در مورد پیشرفتهای صنعتی ایران نیز ترقیاتی که به دست آمده، موجب خوشوقتی است، ولی من وقتی می‌توانم آنها را واقعاً پیشرفت صنعتی بدانم که یک پیشرفت کاذب نباشد. هیچ صنعتی نمی‌تواند پیشرفته باشد مگر آنکه قادر به رقابت با صنایع خارجی باشد. برای این کار هم مدیریت صحیح، هم پیش‌بینی‌های درازمدت و هم بازاریابی لازم است. البته به همان نسبت مدرنیزه‌کردن ماشینها و تربیت کارشناسان نیز ضرورت دارد. امید من این است که حتی از رشد متوسط نه درصد سالانه نیز که در برنامه چهارم پیش‌بینی گردیده‌است، تجاوزکنیم. به خصوص اگر رشد کشاورزی ما سریع‌تر شود و رقم متوسط چهار تا پنج درصد فعلی به شش و هفت درصد برسد. در این صورت هم رشد اقتصادی سالانه ما بالا خواهدرفت و هم غذای بیشتر برای استفاده مردم در اختیار آنان قرار خواهدگرفت. البته رشد اقتصادی و پیشرفت صنعتی و کشاورزی ما باید با اصول انقلاب ایران منطبق باشد. مثلاً وضع کنونی قالیبافی و شرایط کار در کارگاه‌های آن به هیچوجه برای ایران بعد از انقلاب قابل تحمل نیست و باید این وضع اصلاح شود.
در عین حال مشاهده پیشرفتهای حاصله در همه شئون مملکتی واقعاً مایه امیدواری است. چند روز پیش ما در یاسوج بودیم. هفت سال قبل این نقطه تقریباً هیچ چیز نداشت، ولی امروز دارای کارخانه و ساختمانهای متعدد است و طرح آبیاری آن در دست اقدام است. مردمش درس می‌خوانند و نه فقط بچه‌ها به مدرسه می‌روند، بلکه بزرگسالان نیز برای تحصیل در کلاسهای پیکار با بی‌سوادی شرکت می‌کنند. با از میان رفتن سیستم فئودالی و خان خانی که مانع اصلی کار بود، اکنون مردم از آزادی کامل رفت و آمد در این منطقه و امنیت برخوردارند و با اطمینان به کارهای آبادانی می‌پردازند. وقتی که در نقطه کوچکی وضع این طور باشد، طبعاً در مراکز بزرگتر و مهمتر کشور پیشرفتها بسیار وسیع‌تر است.
به هر صورت دورنمایی که در برابر داریم، دورنمای امیدبخش و خوبی است و اشکالاتی که تذکردادم، مسایلی است که می‌تواند با قدری همت و پشتکار چه از طرف دولت و چه از جانب مردم خیلی زود برطرف گردد.
خوشبختانه این روح همت و جنبش، اکنون در همه جای کشور دیده‌می‌شود کما اینکه در همین روزها دیدیم که در برابر احتیاج ما به دوهزاروهفتصد دختر برای شرکت در خدمات اجتماعی بانوان، با استقبال بیش از ده‌هزار دختر که به اصرار تقاضای این کار را داشتند روبه‌رو شدیم، در حالی که تا چندی پیش همین زنان در حجاب بودند و یا از لحاظ حقوق مدنی در ردیف محجورین به‌شمار می‌آمدند. این تفاوتی است که میان تاریکی و روشنی و میان گذشته و حال وجوددارد.
امیدوارم با کوشش و همت مردم و با مراقبتی که نمایندگان سنا و مجلس شورای ملی همواره دارند، کارهایمان به خواست خداوند به صورت درخشان و بسیار خوبی پیشرفت کند.