گزارش محرمانه لیاخوف به روسیه درباره برنامه بمباران مجلس شورای ملی ۹ ژوئن ۱۹۰۸

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری نخست

تصمیم‌های مجلس انقلاب مشروطه

۲۲ بهمن

لیاخوف روسی بمباران کننده مجلس شورای ملی

گزارش محرمانه لیاخوف به روسیه درباره برنامه بمباران مجلس شورای ملی ۹ ژوئن ۱۹۰۸

جناب جلالتمآبا در بیست و ششم مه روسی (هشتم ژون فرنگی) اعلیحضرت شاه، مرا با ترجمان اول سفارت به باغشاه دعوت کرد و با تقریرات دوستانه موافقت خود را به تکلیف سابق، که پیش جنابعالی عرض کرده‌ام به شرط تدبیری که تخلیص گریبان از اعتراض دول اروپا به جهت تبدیل کردن حکومت مشروطه به استبداد قدیمی ممکن باشد بیان کرد و منضما به موافقت خود گفت که خواهشش اینست که هر قدر ممکن است خونریزی کمتر باشد ولی من به این خواهش او جسارت کرده، در جواب گفتم که خونریزی در این جنگ مجبوری و ضروریست.

چون از باغشاه برگشتیم من و ترجمان مذکور همانشب در سفارت ترتیبی به جهت معامله آینده با آشیانه دزدان که در این شهر با طنطنه عظیم مجلس نامیده می‌شود معین نمودیم در این ترتیب که یک اساسی است از برای اجرای کارهای آتیه. اول قراری که داده شد این بود که تا دم آخر باید مجلس و طرفداران او را بکلی غافل کرد و به سفارت نیز نباید گذاشت خبری معلوم شود تا یک دفعه کار را به مخالفت کشانده و به استعمال قوه مرتبه عسکریه آشیانه دزدان و رشوه‌خواران را خراب و حامیانش را که مقاومت و ممانعت کنند بکشیم و آنها را هم که زنده ماندند در عدلیه محکوم و با جزاهای بسیار سخت مجازات دهیم چون حال تمام مامورین و شاه در دست است که همیشه در هر کاری که خوب باشد یا بد مسامحه و عیب‌جویی کرده و به این جهت تمام کارها را ناتمام می‌گذارند لازم دیدیم که بعد از آنکه ترتیباتی که معین کردیم قبول باشد از طرف شاه به خود من آزادی تامه در اجرای کار داده شود چنانچه مجبور نباشد که امر احدی را در این کار قبول کرده باشم ولو از هر که صادر شده باشد تا اینکه کار بکلی تمام شود اگر چه از اوامر سابق و تعلیماتی که جناب جلالتمآب عالی داده‌اید موقع و حدود قوت بنده کاملا معلوم است ولی باز جسارت کرده و استدعا می‌کنم که حدودات مداخله بنده را در این کار که در دست دارم عیر از خدمات سری که در موقع خواهم کرد معین فرمایید. وقتی که ترتیبات کار را معین کرده‌ایم از طرف سفیر و شاه تصدیق شد صورت او را بدون تاخیر به جناب جلالتمآب علی می‌فرستم.

منتظر اوامر عالی

کولونل و. لیاخوف

طهران - ۲۷ مه روسی

نهم ژوئن فرنگی ۱۹۰۸

منبع

‎