کنگره بزرگ ملی در بزرگداشت آغاز دومین دهه انقلاب شاه و مردم ۱ تا ۴ بهمن ماه ۱۳۵۱
| انقلاب شاه و ملت | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر
کنگره بزرگ ملی در بزرگداشت آغاز دومین دهه انقلاب شاه و مردم ۱ تا ۴ بهمن ماه ۱۳۵۱ |
روز نفت |
کنگره بزرگ ملی در بزرگداشت آغاز دومین دهه انقلاب شاه و مردم ۱ تا ۴ بهمن ماه ۱۳۵۱
کنگره پرشکوه بزرگ ملی در آستانه آغاز دومین دهه انقلاب شاه و مردم با بودن بیش از پنج هزار تن از گروه‌های گوناگون مردم ایران در تهران در روز ۱ بهمن ماه ۱۳۵۱ در سالن محمدرضا شاه پهلوی گشایش یافت. ده سال پیش در چنین روزهایی در سالن محمد رضا شاه، مردم ایران به پای منشور انقلاب سفید یک سدا و یک دل صحه گذاشت و دوباره گواه شکوهی بی پایان از احساسات مردمی که در دیدگان آنان نور پرفروغی از امید به آینده‌ای بس درخشان تابان شده بود گشت. پنج هزار ایرانی که در کنگره بزرگ ملی شرکت کرده بودند از ۲۳ گروه گوناگون هستند، از کارگر خوزستانی تا کشاورز کُرد، از آموزگار شیرازی تا سپاهی تهرانی که در دورافتاده‌ترین نقطه این سرزمین پهناور کمر به خدمت بسته‌اند دراین کنگره دیده می‌شوند. وظیفه کنگره بزرگ ملی که تا روز چهارشنبه ۴ بهمن ماه ادامه می‌یابد، بزرگداشت انقلابی است که درازای ده سال تلاش و کوشش چهره اجتماع ایران را دگرگون ساخت و پایه نوینی را در استوار ساختن منشور انقلاب پی ریزی می‌کند و راه آینده را برای پربارتر کردن هر چه بیشتر انقلاب شاه و مردم می‌گشاید. قطعنامه کنگره با توجه به بیانات شاهنشاه آریامهر و پیشنهادات داده شده به کنگره نوشته خواهد شد.
گشایش کنگره ۱ بهمن ماه
کنگره بزرگ ملی ساعت ۹ بامداد یکشنبه ۱ بهمن ماه ۱۳۵۱ با شرکت پنج هزار هموند رسمی کنگره و چند صد میهمان با نواختن سرود شاهنشاهی و خواندن سرود انقلاب آغاز شد که سدای خواندن سرودها سالن عظیم محمدرضا شاه را به لرزه درآورد.
در میان سالن نخست وزیر و وزیران و معاونان وزارتخانه‌ها، استانداران و فرمانداران کل، سناتورها و نمایندگان مجلس شورای ملی، مدیران بانک‌ها و شرکت‌ها، مدیران کل وزارتخانه‌ها و صدها تن از بزرگان کشوری به عنوان دیده ور (ناظر) و میهنان نشسته بودند. هنگام گشایش کنگره آقای مسیب قدوسی کارگر مازندرانی به سمت رییس سنی کنگره برگزیده شد. حبیب الله موچشی به نمایندگی کمیته ملی بزرگداشت، گزارشی از کارهای کمیته داد. وی افزود از این ۲۳ گروه هشت کمیته سازمان داده شده است. پس از اعلام رسمیت کنگره، شهردار تهران به باشندگان در خوش آمد به باشندگان گفت: به نام شهردار پایتخت، فرخنده جشن بزرگداشت نخستین دهه انقلاب را به رهبر بزرگ انقلاب اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و به عموم ملت ایران و شرکت کنندگان در این کنگره عظیم تهنیت عرض می‌کنم. ده سال گذشت ولی ما صد سال جلو رفتیم و به مرزهای تمدن بزرگ نزدیک شدیم. انقلاب اجتماعی، یگانه انقلاب واقعی است که دور از خونریزی انجام گرفته و با متانت و آرامش چهره سیاسی این کشور را دگرگون کرده است. شهردار تهران سپس اثر یکایک اصول انقلاب را در امور گوناگون کشور بیان کرد و روشن ساخت. آنگاه پیش گفتار کتاب انقلاب سفید از سوی دکتر شاهرخ جواهری سپاهی دانش خوانده شد.
آنگاه بیست تن از نمایندگان گروه‌های شرکت کننده سخنانی ایراد کردند: ۱- حیدر خانبابایی نماینده کارگران ایران و نخستین سخنران ۲- حسنعلی کسایی نماینده دانشجویان که سوگند یاد کرد ما دانشجویان خود را برای تحقق هدف‌های بزرگ انقلاب ایران روز به روز آماده تر می‌سازیم. ۳- غلامحسین اقبالی نماینده کشاورزان سخنانشورانگیزی ایراد کرد که پس از پایان آن، امیرعباس هویدا از جای برخاست و وی را در آغوش گرفت ۴- آقای خیراندیش نماینده احزاب ۵- نماینده سپاهیان انقلاب گفت انقلاب پرتوان و روشنی بخش ایران، مشعل دانش و پیک سلامت و ابزارهای تولیدافزا را به دست ما سپاهیان انقلاب سپرد و ما در دهه گذشته این افتخار را داشتیم که این وظیفه بزرگ را در سراسر ایران با صمیمیت هر چه بیشتر انجام دهیم. ۶- محمدرضا لسانسد نماینده پیشاهنگان ۷- نماینده سپاهیان انقلاب دوره‌های سپری شده گفت: ما به خود می‌بالیم که به عنوان پیک‌های تمدن و نیکبختی، در رهانیدن روستاییان ایران از تیرگی جهل، رنج بیماری، درماندگی ناشی از کمبود دانش فنی سهمی ادا کرده‌ایم که شایسته جامعه انقلابی بوده است ۷- نماینده اصناف ۸- ناهید حراجی نماینده بانوان گفت: گروه زنان در این کنگره سرافرازند که با شرکت مستقیم خود در کار کمیته‌ها با دیگر اعضای محترم کنگره ضمن ارزشیابی گذشته مهمترین شیوه‌ها را برای تحقق تمام و کمال هدف‌های انقلاب جستجو کرده و آمادگی خود را برای کوشش‌های وسیع تر جامعه زنان ایران اعلام می‌دارد. ۹- نماینده آموزگاران ۱۰- علی فردین نماینده هنرمندان گفت: هنرمندان پیوندهای خود را با آرمان‌ها و هدف‌های انقلابی محکم تر می‌کنند نه تنها شاهنشاه آریامهر حمایت از هنرمندان را مورد عنایت قرارداده‌اند بلکه موهبت داشتن شهبانویی هنرمند و هنردوست نیز به جامعه هنرمندان ایران ارزانی شده است. ۱۱- نماینده پیکار با بیسوادی ۱۲- نماینده خانه‌های انصاف ۱۳- نماینده انجمن‌های شهر و شهرستان گفت: انقلاب ایران که اکنون دهه آن را گرامی می‌داریم به جامعه ما تحرک بخشیده است که با تمرکز اداری درپایتخت به شیوه قدیم نمی‌تواند سازگار باشد. انجمن‌های شهر و شهرستان و استان محصول همین تحرک انقلابی هستند. ۱۴- نماینده روحانیون ۱۵- نماینده انجمن ده گفت: همه شما می‌دانید که پیش از انقلاب، تمدن از مرز شهرها آن طرف تر نمی‌رفت اکنون پس از انقلاب در فاصله فقط یک دهه نه تنها روستاهای ما مشول نوسازی شده‌اند و تمدن امروزی بهره می‌گیرند بلکه دموکراسی در کسوت انجمن‌های ده حتی در کوچکترین واحدها نیز اجرا می‌گردد. ۱۶- نماینده نوسازی شهرها ابراز داشت: از وظایف انقلاب بزرگ ایران یکی این است که نوسازی شهرها را به شیوه‌ای هماهنگ با هدف‌های ملی ما اجرا کند این از شمول و حصلت میهنی انقلابی حکایت می‌کند که یکی از مدبرترین رهبران تاریخ شاهنشاه آریامهر رهبری آن را بر عهده دارند. 17- نماینده انجمن ده گفت: پس از انقلاب ایران که اکنون دهه اش را گرامی می‌داریم برای نخستین بار در کشور ما زمین به صاحبان اصلی آن یعنی تمامی ملت داده شده است. انقلاب ما به رهبری شخصیتی چون شاهنشاه حق را به حق دار رسانده است. ۱۸- نماینده روسای شورای مناطق آموزش و پرورش ۱۹ - نماینده ورزشکاران ۲۰ - نماینده کاخ‌های جوانان
دومین روز کنگره بزرگ انقلاب شاه و ملت و گفتگوهای پرشور ۲ بهمن ماه
در نشست‌های بامداد دومین روز بزرگداشت از گذشت نخستین دهه انقلاب شاه و مردم در سالن محمدرضا شاه، نمایندگان گروه‌های کشاورزان، رسانه‌های همگانی، دانشجویان، اصناف و بازرگانان، زنان و و چند تن دیگر سخن گفتند. فردا در سومین روز کنگره شاهنشاه آریامهر سخنان تاریخی خود را ایراد خواهند نمود که چرخشگاهی در تاریخ ایران خواهد شد. به دنبال سخنان شاهنشاه آریامهر کار گفتگوی کنگره پایان می‌یابد و کمیته‌ای قطعنامه کنگره را با توجه به سخنان شاهنشاه آریامهر و نمایندگان گروه‌های شرکت کننده در کنگره و هم چنین پیشنهادهای رسیده به کمیته می‌نویسد.
دومین نشست کنگره ساعت ۹ بامداد با سخنان حبیب الله مساعد موچشی رییس کنگره آغاز شد. آنگاه ناصر شیرافکن نماینده کشاورزان در بخش گناوه کنار شاخاب پارس سخنانی ایراد کرد، که چندین بار با کف زدن‌های پیوسته باشندگان و ابراز شور و هیجان آنان بریده شد. وی گفت:
- قبل از انقلاب سال ۱۳۴۱ چه بودیم؟ و بعد از انقلاب سفید ششم بهمن ماه ۱۳۴۱ چه شده‌ایم؟ آقایانی که در این کنگره شرکت نموده‌اند شاید مانند مرزنشینان خلیج فارس قبل از انقلاب جور و ستم ندیده باشند. ما در بلوکی زندگی می کریم به نام حیات داود که در حین باریدن باران خانواده‌ای را از آن دهکده کوچ می‌دادند که به دهکده دیگر برود فرزند که گناهی نداشت وسط باران زجر می‌کشید حالا آن دهفان به منزل چه کسی برود امکان نداشت خانه‌ای نبود این شخص سرگردان بود.
- سال‌های متمادی زیر یوغ نامشروع خان زندگی می‌کردیم و حتی حق اظهار حیات خود را هم نداشتیم فرمان مطاع شیر بیشه شجاعت اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر است که با مشت‌های گره شده خود به دندان گرگ‌های مملکت کوبید و لکه ابرهایی که فضا را بر مردم آن مرز و بوم تاریک کرده بودند، با آب باران رحمت خود شست و دهقانی آزاد بوجود آورد پدر من زندگی تلخی را می‌گذرانید دست رنجش به خانه ارباب می‌رفت مدرسه نبود که بچه اش را به مدرسه بفرستد تا سواد یاد بگیرد در پایان نمی‌گذاشتند چون اگر پدر مرا دیپلمه می‌کرد من حاضرت نبودم زیر بار بچه خان دوش خم کم. تا کسی مانند من و پدرم و جدم گرفتار چنگال خان نبوده باشد معنی انقلاب را درک نخواهد نمود.
پس از سخنان نماینده کشاورزان، داریوش همایون مدیر روزنامه آیندگان به نمایندگی نویسندگان چگونگی بوجود آمدن انقلاب شاه و مردم را بررسی کرد و گفت:
- انقلاب شاه و مردم در شرایطی اتفاق افتاد که نظام سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران دچار بن بست شده بود. اولین مشکل ایران در سال‌های قبل از انقلاب این بود که ما یک هیات حاکمه سنتی را به میراث برده بودیم که دو خصوصیت داشت، یکی اینکه به بیگانگان بستگی داشت و خصلت عمده دیگران این بود که بر یکی از منابع مهم درآمد ایران، یعنی زمینهای کشاورزی تسلط داشتند. مالکین بزرگ خانواده‌های معدودی بودند. به خاطر دارم که در پیش از انقلاب صحبت از هزار فامیل می‌شد، اینان همان مالکین بودند. (خانواده قاجار) مالکین بر این روستاها آن چنان قدرتی به این هیات حاکمه می‌داد که در طول دو سد سال گذشته تسلط آنان هرگز دچار تزلزل نشده بود. جامعه پیش از انقلاب بین دو گروه بزرگ تقسیم شده بود، یکی از این گروه‌ها گروه حاکمه و گروه دیگر را اکثریت عظیم بی چیزان تشکیل می‌دادند. وجود چنین وضعی قدرت اجرا و اداره و عمل این جامعه و دستگاه‌های سیاسی آن را بسیار محدود کرده بود. کسی تصور نمی‌کرد که ما روزی بتوانیم از شر این مشکلات خلاص شویم. در برابر چنین وضعی بود که شاهنشاه طرح انقلابی منشور ششم بهمن را تدوین کردند اولین اصل منشور مورد بحث، نابود کردن قدرت سیاسی هیات حاکمه بود. شاهنشاه به درستی تشخیص دادند که تا وقتی قدرت در دست کسانی است که نفع مسلم در حفظ وضع موجود دارند هیچ اصلاحی نمی‌توان کرد. اصلاحات انجام شده یک هدف صریح سیاسی داشت با این اصلاحات ما موفق شدیم پایه قدرت آن هیات حاکمه را سست کنیم. ...
آنگاه هژبر جوانمردی نماینده کمیته دانشجویان نیز سخنانی پیرامون اثرات انقلاب سفید در دگرگونی چهره ایران به ویژه در زمینه بهبود وضع دانشجویان ایراد کرد.
پس از سخنان جوانمردی خانم آزموده نیز در همین زمینه سخن راند. سپس [انم حراجی نماینده زنان گفت:
- انقلاب بهمن ۱۳۴۱ در تاریخ ملت ما نقطه عطفی است که در ان یک فصل از تاریخ ورق خورد و فصلی تازه آغاز گشت برای ما زنان کشور، مانند همه قشرها و گروه‌های دیگر ، تفاوت‌های اساسی این دو فصل، در تفاوت‌هایی عیان می‌گردد که در زندگی ما پدید آمده است.
رضا آزمایش نماینده کمیته امور شهری گفت:
- انقلاب شکوهمند ایران، برای شهرها، آزادی، مشارکت، امنیت، عمران و نوسازی و توسعه را یک جا به ارمغان آورد. اگر این مواهب برای نسل جوان امری عادی می‌نماید باید آگاه باشد که این مواهب، زاییده همت و رای رهبر خردمند انقلاب است.
دومین نشست کنگره ملی بزرگداشت دهه انقلاب ایران، ساعت ۱۵ و سی دقیقه با بودن بیش از ۵۰۰۰ تن از گروه‌های گوناگون مردم ایران در سالن محمدرضا شاه برگزار شد.
نخستین سخنران فیروز جهان تیغی نماینده خانه فرهنگ روستایی بود که در بیانات خود ره آوردهای انقلاب که سبب دگرگونی چهره روستاها شده است را ستود. آنگاه علی اکبر مین باشی نماینده گروه شرکت‌های تعاونی و روستایی در همین زمینه سخنرانی ایراد کرد و گفت که کشاورزان نخستین بهره گیران انقلاب شاه و مردم هستند و در نتیجه این انقلاب و با تشکیل شرکت‌های تعاونی و روستایی آنان از زندگی بهتری برخوردار شده‌اند.
حسین مومنی نماینده شرکت‌های سهامی زراعی گفت که انقلاب تنها عاملی بود که عقب ماندگی کشاورزان و کمبود تولیدات و هم چنین شیوه‌های غیرفعال گذشته را از بین برد و فعالیت‌های تولیدی را در بخش کشاورزی افزایش داد و در نتیجه همین عامل، تولید محصولات به طور چشم گیری زیاد شده است.
چهارمین سخنران ایراندخت حدادی نماینده خانه‌های انصاف بود که گفت: در نتیجه اصل نهم انقلاب شاه و مردم عدالت قضایی سهل و ساده در اختیار روستاییان قرار گرفت. به برکت انقلاب شاه و مردم زنان نیز همدوش مردان در خانه‌های انصاف به حل و فصل دعاوی می‌پردازند.
در این هنگام علی اکبر حمیدی نماینده گروه گارد جنگل با ستایش از شاهنشاه آریامهر، پهرستی از دستاوردهای انقلاب را در زمینه وضع جنگل‌ها و دیگر منابع طبیعی شمرد.
سپس پریدخت برومند نماینده شوراهای داوری پیرامون تاثیر انقلاب در پیدایش شوراهای داوری سخن راند.
ششمین سخنران آقای صدرکرمانشاهی نماینده روحانیون بود که برگزاری جشن‌های دهه انقلاب را به پیشگاه شاهنشاه تهنیت گفت و سپس چامه بلند و زیبایی را که در ستایش شاهنشاه سروده بود خواند.
آنگاه نماینده کارگران آقای حاجی الهی پشت تریبون قرارگرفت و سخنانی بسیار گیرا و شورانگیز ایراد کرد چنان که بارها سخنان وی با کف زدن‌های پیوسته باشندگان بریده شد.
حسام الدین حسینی خروسد به نمایندگی از سوی کشاورزان هموند شرکت‌های تعاونی سراسر ایران جشن بزرگ دهه انقلاب را به همه ایرانیان تهنیت گفت و از این که انقلاب ایران بدون خونریزی دهقانان را زمین دار کرد خدای را سپاس گفت و ادامه داد:
- انقلابی که در روز ششم بهمن ماه ۱۳۴۱ از اندیشه تابناک شاهنشاه آریامهر تجلی کرد آغاز تحولی عظیم و همه جانبه برای سازندگی یک جامعه مترقی و پیشرو و دست یافتن به یک جهش سریع به سوی مرزهای ترقی بود. انقلاب سفید زنجیرهای بردگی و اسارت را از دست و پای ما کارگران ایران گسست و تاریخ ملت ما را تغییر داد و به کلیه افراد این مملکت امکان داد تا بهتر از گدشته تاریک خود در پیشرفت و ترقی کشور خویش تلاش و مجاهدت نمایند. گذشته تاریک را در نظر مجسم کنیم و به یاد آوریم آن روزهایی که فقط ارباب و مشتی سرسپرده بیگانه حق حیات داشتند. چه روزهایی از زندگی را با ناامیدی به سر بردیم و چه شب‌های تاریکی که با شکم گرسته سر بر بالین می‌گذاشتیم در حالی که دسترنج تلاش و کوشش ما صرف شب زنده داری مشتی خان و خانزاده می‌شد. تحصیل فقط در انحصار معدودی قرار داشت ولی امروز در پرتو انقلاب فرزندان ما نه تنها به دبستان‌ها و دبیرستان‌ها راه یافتند بلکه توفیق یافتند به دانشگاه راه پیدا کنند و هم اکنون عده زیادی در همین مدت کوتاهی که از انقلاب می‌گذرد کارهای حساس مملکتی را به عهده گرفته‌اند و برای احراز مسئولیت‌های بیشتری در جهت گردش چرخ‌های صنعت این مملکت خود را آماده تر می‌سازند. در پرتو اجرای صحیح نظام اقتصادی و پیشرفت‌های صنعتی درآمد سرانه افزایش یافت و کارگران امکان یافتند تا با برخورداری از سود ویژه از یک زندگی بهتری بهره مند گردند و با فرمان رهبر اندیشمند، امروز نه تنها کارگر دیگر برده و بنده کسی نیست بلکه در پناه انقلاب خود در سهام کارگاه‌های تولیدی شریک گردید و در نتیجه روابطی بسیار صمیمانه برای گردش پیشرفت صنعت و پیشرفت اقتصادی بوجود آمده که موجب ترغیب و تشویق سرمایه داران داخلی و خارجی در سرمایه گزاری در این مملکت شده است. در زمینه‌های خانه سازی، شرکت‌های تعاونی، بیمه‌های اجتماعی قانون کار افزایش مهارت‌های فنی کارهای موثری انجام یافت که کارگران این مملکت را به آینده بهتری نوید می‌دهد.
- انقلاب ایران برای کارگران گذشته از جنبه‌های مادی و اقتصادی قضیه معنویت و شخصیت خاصی را پیش بینی کرد و این همان اصل بزرگ انقلابی است که شاهنشاه فرمودند دموکراسی واقعی عبارت است از ترکیب دموکراسی سیاسی و اقتصادی، بدین مناسبت بود که پایه ترقیات سیاسی و اجتماعی که قبل از انقلاب محدود به تورم‌های مالکیت‌های بزرگ بود یک باره در هم شکست و مجالس مقننه و سایر سازمان‌های دموکراتیک از جمله انجمن‌های شهر و شهرستان و استان به روی کارگران شریف باز شد و امروز که من با شما صحبت می‌کنم گروه عظیمی از کارگران شریف در تمام شئون سیاسی، اجتماعی از مجلس شورای ملی گرفته تا انجمن شهر و شهرستان در فعالیت اند و اینکه امروز در اینجا مطالبم را عنوان می‌کنم خود نتیجه دیگری از ثمرات انقلاب است.
- من در حدود ۲۳ سال است که کارگر این مملکت هستم یعنی کارگری که از قبل و بعد از انقلاب اطلاع دارم. من قبل از انقلاب قادر نبودم از امکانات زندگی برخوردار شوم و همیشه دست و پایم درگیر مشکلات بی شماری بود و در اتاقی محقر و در یکی از روستاهای این مملکت با وضعی اسف انگیز زندگی می‌کردم ولی امروز در پناه انقلاب توفیق یافته‌ام خود از طریق دریافت وام صاحب مسکن شوم و فرزندانم از امکانات تحصیلی که ناشی از انقلاب است برخوردار شوند و این رفاه نسبی محصول دیگری از انقلاب ایران است. درود بر این انقلاب و رهبر خردمند آن. ولی نباید فراموش کرد که پیروزی‌های به دست آمده که مبتنی بر اصول دوازده گانه انقلاب است آغاز کار جامعه ما است زیرا کسب این موفقیت‌ها برای یک ملتی که تاریخی کهن و فرهنگی درخشان دارد، نمی‌تواند قانع کننده باشد به همین منظور ما در کمیته‌های انقلاب شرکت کردیم و دیدگاه‌ها و خواست‌های کارگران را در زمینه‌های تامین هر چه بیشتر مسکن و توسعه و گسترش شرکت‌های تعاونی، توجیه به امور درمانی و بازنشستگی را ارائه دادیم تا در برنامه ریزی آینده مورد اجرا گزارده شود. همین امر نمونه‌ای است از دمکراسی انقلاب سفید.
- شرح حال و زندگی قبل از انقلاب ما کشاورزان را اگر روی کاغذ بیاورم و به عرض حضار محترم برسانم همگی را افسرده و اشک آور می‌نماید، خدای بزرگ وسیله رهبر انقلاب شاهنشاه آریامهر انقلابی بوجود آورد ۱۵ میلیون دهقان ایرانی آزاد و صاحب آب و زمین شدند، رفاه و آسایش و ترقی به دهقان بخشیده شد تا درخت پر ثمر انقلاب آبیاری و آرزوی دیرینه ما که همیشه چشم به انتظار آن بودیم برآورده شد ما آزاد مردان و آزاد زنان دوشادوش یکدیگر راه را پیمویدم تا کاروان انقلاب را به منزل آرزو رسانیم و ثمره آن به ما تعلق گرفت و ۱۲ اصل انقلاب در روستاها عملی شد. سپاه دانش در دورافتاده‌ترین دهات مشغول تدریس علم و دانش به روستا و روستازادگان بوده و هستند، سپاه بهداشت مرض را در روستاها به طور خستگی ناپذیری ریشه کن کرد و سپاه ترویج ما را یاری نمود تا سطح زندگی خود را بالا بریم.
نماینده کارگران در پایان سخنان خود از سوی همه نمایندگان گروه‌های گوناگون شرکت کننده در کنگره از پیشگاه همایونی درخواست کرد که با تشریف فرمایی خود در این کنگره بزرگ کارگران و دیگر گروه‌ها را سرافراز نمایند.
پس از سخنان نماینده کشاورزان سومین نشست کنگره به پایان رسید.
سومین روز کنگره بزرگ ملی تشریف‌فرمایی اعلیحضرتین و سخنرانی تاریخی شاهنشاه آریامهر سرانجام نفت ملی شد ۳ بهمن ماه ۱۳۵۱
در میان هلهله دختران و پسران دانش آموزی که با تکان دادن گل‌های کاغذی رنگارنگ روی پا بند نبودند و زیر بارش نرم نرم برف اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی و علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی از خودرو پیاده شدند، شهبانو پالتوی سپید رنگ بسیار زیبایی با حاشیه‌هایی از سوزن دوزی بلوچ بر تن داشتند. غریو شادی دانش‌آموزان پیشبازکننده دو چندان شد، سدای دسته موزیک دانش آموزان که سرود شاهنشاهی را می‌نواختند در میان ابراز شور و هیجان دانش آموزان گم شد. اعلیحضرتین چند لحظه ایستادند و با تکان دادن دست به ابراز احساسات دانش آموزان پاسخ دادند. افزون بر پیشبازکنندگان جوان غیررسمی، امیر عباس هویدا نخست وزیر، رییس مجلس سنا، رییس مجلس شورای ملی، وزیر دربار شاهنشاهی، چند تن از وزیران، رییس ستاد بزرگ ارتشتاران، ژنرال آجودان شاهنشاه پیشبازکنندگان رسمی اعلیحضرتین بودند. پیش از ورود علیاحضرتین به استادیوم منیژه توکلی دختر سپاهی دانش اسپهان که در روستای « کرسگان » خدمت می‌کند یک آلبوم زیبا از نوشتار کتاب انقلاب سفید را که خود آن را آماده ساخته بود به پیشگاه علیاحضرت شهبانو تقدیم کرد.
اعلیحضرتین سرسرای کاخ ورزش را پیمودند و به جایگاه ویژه تشریف فرما شدند. سالن غرق در نور و سرور بود، همه کف می‌زدند، موج حرکت دست‌ها، موج رنگ‌های زنده و شاد پیراهن‌های روستاییان، چهره‌های به خنده نشسته کارگران و فریادهای رسای سپاهیان انقلاب، شکوهی شگفت انگیز به کنگره داده بود. اعلیحضرتین لحظه‌ای درنگ کردند و برای چشم به راهان دست تکان دادند. یک جای خالی در تریبون‌ها دیده نمی‌شد. پله‌ها پر از مردمی بود که از گوشه و کنار کشور ایران برای شرکت در این کنگره بزرگ و تاریخی به تهران آمده بودند.
چهره‌های سرشناس بسیار بودند، هیات دولت و رییس ستاد بزرگ ارتشتاران و فرماندهان نیروهای سه گانه ارتش شاهنشاهی و گروهی از بزرگان وزارت دربار سرافرازی بودن در جایگاه ویژه را داشتند. چند تن از سفیرهای خارجی در دربار شاهنشاهی کنار جایگاه، نمایندگان مجلس سنا و شورای ملی در میانه استادیوم، نمایندگان مجلس شورای ملی و بازرگانان در کنار آنها و نمایندگان انجمن شهر نیز در میان آنها جای داشتند. جایگاه‌های دور و بر رنگارنگ بود. سپاهیان هموندان خانه‌های انصاف و شوراهای داوری، کشاورزان و کارگران در کنار هم دیده می‌شدند. نمایندگان دوازده اصل انقلاب در جایگاهی که روبروی جایگاه اعلیحضرتین قرار داشت دیده می‌شدند. نمایندگان روستاییان، سپاهیان، خانه‌های انصاف، کارگران و دانشجویان کنار هم بودند.
ده‌ها بار نمایندگان طبقه‌های گوناگون مردم در کنگره به شاهنشاه آریامهر شور و مهر خود را ابراز داشتند، بیشتر به پا می‌خاستند و شعر می‌خواندند و شعار می‌دادند. جایگاه روستاییان تماشایی بود. جامه‌های بر تن، دستارها و دستمال‌هایی که به دست داشتند و تکان می‌دادند دیدنی بود و چکامه‌هایی که می‌خواندند بیشتر با گویش محلی بود.
از ساعت ۱۵ تهران پر جنب و جوش، خلوت شد. آمد و رفت مردم و خودروها در خیابان‌ها دیده نمی‌شد. همه ایران چشم به تلویزیون‌ها دوخته بودند. از خاش و دیگر شهرها گزارش رسید که شهر یک پارچه شور و شادی است و نیمی از مردم شهری و روستایی یک رادیو ترانزیستوری در دست دارند. از کرانه‌های ارس گرفته تا خوزستان و از شرق تا غرب کشور ملت ایران یک پارچه شور و هیجان چشم به راه پخش سخنان شاهنشاه بودند. ساعت ۱۶ و پانزده دقیقه شاهنشاه آریامهر سخنان تاریخی هفتاد و پنج دقیقه‌ای خود را آغاز فرمودند. تا ساعت ۱۷ و سی دقیقه تهران در هاله‌ای از سکوت فرورفته بود. هر گاه که یکی شرکت کنندگان در کنگره بزرگ ملی فریاد « جاوید شاه » می‌کشیدند، ملت ایران نیز از هیجان می‌لرزید و نم اشک، اشک شادی، اشک عظمت سخنان شاهنشاه بر روی چهره هزاران هزار ایرانی روان می‌شد. درست ساعت ۱۷ و سی دقیقه لحظه‌ای که سخنان شاهنشاه پایان پذیرفت، آتش بازی‌های خیره کننده‌ای آسمان ایران را غرق نور کرد. تا پاسی از شب در هر خانه و کاشانه‌ای گفتگوها پیرامون سخنان تاریخی شاهنشاه دور می‌زد که قلب و روح ملت ایران را دیگر بار به امیدهای نو روشن ساخت. ساعت ۱۶ و پانزده دقیقه تنها یک سدا در ایران پژواک داشت و آن سدای شاهنشاه ایران زمین بود: [۱]
شاهنشاه در سخنرانی خود راهنمایی‌ها و دستورالعمل‌های نوینی را در راه پیشبرد و تکمیل کردن انقلاب ایران از این پس « انقلاب شاه و ملت » نام خواهد گرفت اعلام فرمودند:
- انقلاب کشاورزی - شاهنشاه به اصل نخست انقلاب یعنی اصلاحات ارضی که اینک دو سالی است به انجام رسیده است و پایان یافته، رسما فرنام « انقلاب کشاورزی » دادند و مهمترین راه کاری که برای تکامل این اصل دادند دربرگیرنده مکانیزه ساختن کشاورزی در سطح گسترده کشوری و نیرومند ساختن و تکامل شرکت‌های تعاونی و روستایی، از میان بردن واسطه‌ها، گسترش و ایجاد صنایع وابسته به کشاورزی با آرمان درآمد برابر میان افراد شهرنشین و روستانشین است.
- انقلاب صنعتی - در زمینه آینده صنعتی ایران شاهنشاه ایجاد امکان مالکیت برای کلیه کارگران از دولتی و خصوصی در مشارکت تا ۴۹٪ از سهام صنایع بخش خصوصی و بخش دولتی بجز صنایع بزرگ که مستقیما از سوی دولت اداره می‌شود بود. شاهنشاه روی نکته دموکراسی اقتصادی و اقتصاد دموکراتیک تاکید فراوان نمودند و از بهره مندی بی برو برگرد ۲۰ درصدی کارگران در سود کارخانه‌ها گفتند.
- سیاست دفاعی - نکته دیگر در سخنان شاهنشاه سیاست دفاعی ایران بود. شاهنشاه آریامهر در این زمینه حس میهن پرستی و عرق ملی را که از هزار و چند سال پیش در خون ملت ایران می‌جوشید را با خواندن چامه‌ای از فردوسی به رخ کشیدند و از غیرت ملت‌هایی چون روسیه و اسپانیا در برابر ارتش‌های ناپلئون و هیتلری گفتند و از این که در دو جنگ گذشته ایران به سبب نداشتن نقشه، اشغال شد ابراز اندوه کردند. شاهنشاه روی این جمله که « دو دفعه روی حسن نیت مملکت ما اشغال شد، در جنگ بین الملل اول و دوم .. و چه‌ها ما نکشیدیم از این اشغال » را آن چنان با احساس بیان کردند که قلب فرد فرد ملت ایران از پژواک آن به لرزه درآمد اما با بیان و تاکید برای این که « این دویی نیست که سه بشود » و یا « از روی نعش ما خواهد شد » رهبر ایران یک بار دیگر دل‌های ملت ایران را به دست آوردند و همگان را به ستایش و آفرین واداشتند. نکته مهم در سخنان همایونی این بود که اگر جنگ سومی روی دهد و جنگ با دشمن بالقوه‌ای این مملکت سالم به دست دشمن نخواهد رسید و فرد فرد ملت در آینده برای پدافند از میهن علیه دشمن و یورش از پشت به آنان آمادگی خواهند یافت.
- انقلاب فرهنگی - شاهنشاه آریامهر چهره ایران در دهه آینده یعنی تا هنگام ورود به دوره‌ای که آن را « عصر تمدن بزرگ » نامیدند، روشن ساختند. در این زمینه شاهنشاه با بررسی دورنمای تکنولوژی مدرن و دستاوردهای آن در تمدن بشریت راه کار قاطعی برای دولت در پُر ساختن خلاء فرهنگی در اجتماع ایران صادر فرمودند. راه کار شاهنشاه که باید به درستی بدان « انقلاب فرهنگی » نام داد بر پایه بوجود آوردن امکانات برای بهره‌مندی همه ملت ایران از تفریح، ورزش، تفیح‌های سلام چون تاتر، سینما، و موسیقی می‌باشد.
- شاهنشاه آریامهر درباره « عدالت اجتماعی » سخن راندند بر پرداخت صحیح و قانون مالیات تاکید فرمودند و پیشنهاد برگزاری سمیناری از گفتگو در بررسی دقیق اصل‌های انقلاب سفید ایران را عنوان کردند.
- آینده نفت - شاهنشاه درباره آینده نفت ایران سخنرانی کردند و فرمودند گفتگوها نه قطع شده و نه به جایی رسیده است. قرارداد کنونی نفت که در سال ۱۹۵۴ با کنسرسیومی مرکب از غول‌های نفتی غرب برای بهره برداری از منبع‌های نفتی ایران به امضا رسید در پایان آن که شش سال دیگر است به هیچ وجه تمدید نخواهد شد، زیرا کنسرسیوم منافع ایران را که در همان قرارداد آمده است را محترم نشمرده است. این نکته جدا از روابط آینده ایران با کنسرسیوم است که شاهنشاه برای آن دو راه پیشنهاد کردند که در هر روی ضامن این نکته است که پس از سال ۱۹۷۹ و به پایان رسیدن قرارداد موجود، دولت شاهنشاهی ایران اداره صنعت نفت را صد در صد به دست خواهد گرفت.
- انقلاب آموزشی - سخنان شاهنشاه پیرامون به تحقق پیوستن کامل اصل انقلاب آموزشی بود. در این زمینه شاهنشاه فرمودند که ایران در آینده به زمره انگشت شمار کشورهای جهان خواهد پیوست که با بهره مندی از سیستم ماهواره و تلویزیون در دورافتاده‌ترین جاهای کشور امکان آموزش را برای همه نونهالان سراسر کشور فراهم می‌سازد و با این سیستم دشواری کمبود آموزگار و دبیر برای دبستان‌ها و دبیرستان‌ها از میان برداشته می‌شود و درس‌ها به وسیله تلویزیون تدریس می‌شوند و گاه گاه از سپاهیان دانش به عنوان راهنمایان آموزشی برای شمار بسیار بیشتری از دانش آموزان امروزی به کار گرفته می‌شود.
- انقلاب اداری - شاهنشاه در سخنان خود برای از میان برداشتن دشواری‌ها در انقلاب اداری، به استفاده از پدیده الکترونیک و الکترونیکی ساختن سیستم‌های دولتی برای شتاب بخشیدن به انجام کارهای اداری و جلوگیری از دست دادن زمان اشاره فرمودند. هم چنین از بایستگی (لزوم) بازرسی از روش انجام کار و فعالیت سازمان‌های دولتی و کارمندان دولت با تاکید فراوان یاد کردند.
به دنبال سخنرانی ۷۵ دقیقه‌ای شاهنشاه آریامهر در کنگره ملی درباره نفت سفارت خانه‌های خارجی بی درنگ به دولت‌های متبوع خود گزارش کردند. در تهران و لندن بزرگان کنسرسیوم که بسیار نگران شده بودند از ابراز دیدگاه هایشان خودداری کردند و گفتند چشم به راه دریافت نوشتار رسمی سخنرانی شاهنشاه هستند. سهام شرکت‌های نفتی در بورس لندن پایین آمد. سهام شرکت نفت انگلیس که پیش از سخنرانی تاریخی شاهنشاه دو پنس پایین آمده بود پس از سخنرانی شاهنشاه ۲۰ پنس یعنی ۳٫۵٪ کاهش یافت.
قطعنامه کنگره بزرگ ملی
روز چهارم بهمن ماه کنگره بزرگ ملی با نوشتن قطعنامه به کار خود پایان داد. ساعت ۱۱ بامداد ششمین نشست کنگره ملی بزرگداشت دهه انقلاب ایران با بودن نخست وزیر و هیات وزیران و شماری از سران کشوری در میان شور و شادی پنج هزار تن از نمایندگان طبقه‌های گوناگون مردم ایران در استادیوم محمدرضا شاه برگزار شد. پس از نواختن سرود انقلاب، آقای موچشی رییس کنگره رسمیت نشست را به آگاهی رساند و از تشریف فرمایی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به نشست دیروز کنگره سپاسگزاری کرد. آنگاه از نخست وزیر درخواست کرد که سخنانی ایراد نماید. هویدا سخنان خود را چنین آغاز کرد:[۲]
- برای من امروز افتخار بزرگی است که در این کنگره عظیم ملی شرکت می‌کنم. ده سال پیش وقتی که نخستین کنگره دهقانان ایران در این محل تشکیل شد من در همین تالار به عنوان عضو کانون مترقی به اتفاق عده‌ای از دوستانم شرکت داشتم. در آن روز تنها جمعی از کارگران، در کنار دهقانان نشسته بودند اما امروز نمایندگان همه گروه‌های ملت، این کنگره عظیم را تشکیل داده‌اند تا نتایج ده سال پر از تلاش و امید را ارزشیابی کنند و عزم و اراده خود را برای تلاش بیشتر در راه پیشرفت فزونتر مملکت اعلام دارند.
- در آن زمان شاهنشاه از پشت همین تریبون الغای رژیم ارباب و رعیتی، گسترش اصلاحات ارضی سراسر کشور ایجاد عدالت اجتماعی، تحکیم مبانی استقلاب ملی و پی ریزی صنایع امروزی در ایران را اعلام کردند و زارعانی که در کنگره شرکت داشتند به نمایندگی از طرف توده‌های روستایی یعنی اکثریت ملت ایران آمادگی خود را برای مبارزه در راه به ثمر رساندن آرمان‌های انقلابی شاهنشاه خود ابراز داشتند، اینطور بود که انقلاب ایران شکل گرفت و به صورت زمینه اصلی اندیشه و کار ملی درآمد. این طور بود که ملت ایران به ندای شاهنشاه خود پاسخ مثبت داد و تصمیم گرفت که سرنوشت خود را دگرگون کند، این طور بود که موجی از شعار و احساس انقلابی میهنی سراسر کشور را فراگرفت، موجی که هیچ نیرویی نمی‌توانست در برابر آن مقاومت کند.
- چنین است سرگذشت این ده سال پر از کوشش و پر از امید و تلاش و مملو از موفقیت و پیروزی. اما این پیروزی به سادگی و آسان به دست نیامد زیرا برافکندن یک نظام اجتماعی کهن که در همه زمینه‌های زندگی ریشه دوانده بود کاری بود نیازمند به نبردی دلیران و نظامی فوق انسانی، اما رهبر ما این مبارزه دلیرانه را رهبری کردند و ایران را از سیاهی‌های قرون بیرون کشیدند، تو ای جوان ایرانی و ای سپاهی و دانشجو.
- شاید آن روزگاران تاریک و سیاه را به یاد نداشته باشید، دیروز شاهنشاه ضمن فرمایشاتشان تاکید کردند که اشغال ایران در جنگ جهانی اول و ورود قوای خارجی به میهن در جنگ دوم جهانی دویی است که هرگز سه نخواهد شد. برای شما جوانانی که در این کنگره گرد هم آمده‌اید تا عزم خود را برای حفظ استقلال و دفاع از ناموس و شرف ملی اعلام کنید شاید عبارت « اشغال نظامی » معنی و مفهوم زیادی نداشته باشد اما برای نسل حاضر که این اشغال را به چشم دیده‌اند این عبارت روزگاران اندوهباری را به یاد می‌آورد که در آن ایرانی در مملکت خود به دست قوای خارجی تحقیر می‌شد، بدون اجازه قوای خارجی نمی‌توانست از گوشه‌ای به گوشه‌ای دیگر مملکت خود برود. خیابان‌هایش مملو بود از نظامیان خارجی که نفس کشیدن را بر او سخت کرده بودند.
- در آن روزها از ایران چه مانده بود؟ لحظه‌ای به آن روزها بیاندیشید به یاد آورید که از ایران چه مانده بود جز کشور ناتوان و گرفتار ستم، فقر، گرسنگی، تشتت و عقب ماندگی. در آن زمان و حتی سالیان بعد از آن تا بیش از انقلاب شاه و ملت بسیاری بودند که به ما گفتند ایران برای همیشه از قافله پیشرفت عقب افتاده است. در آن زمان تنها شاهنشاه بودند که می‌دانستند گفته مبلغان بدبین تلاش نیروهای ارتجاعی و کوشش دشمنان این مرز و بوم باعث آن نخواهد شد که ایران از ساختن آینده خود بازماند.
- ده سال پیش ایران میعادی داشت با سرنوشت، ده سال پیش عهدی بسته شد میان شاه و ملت پیمانی که تاریخ ایران برای قرن‌های آینده بر آن استوار گردیده است. امروز آن پیمان و آن وحدت بزرگ نیرومندتر از همیشه است. کار و تلاش این ده سال به حد کافی شما را آماده کرده است که در برابر هر گونه حادثه‌ای ایستادگی کنید، پس شما نسل حاضر با رهبری‌های شاهنشاه جز ارتش ایران و یونیفورم نظامی ایران، ارتشی دیگر و یونیفورمی دیگر در خیابان‌های خود در مملکت و در کوچه و کنار خود نخواهید دید.
- شاهنشاه در بیانات دیروز خود خطوط اساسی زندگی آینده ایران را ترسیم فرمودند و دفاع از آرامش و استقلال کشوررا مورد تاکید قراردادند. چرا که هیچ پیشرفتی در هر زمینهای باشد بدون داشتن استقلال ملی ارزش و معنایی ندارد و اصولا کشوری که مستقل نیست در واقع حق حیات هم ندارد. در این سه روز در این کنگره ملی خواهران و برادران من به حد کافی از آنچه در این ده سال دیده‌اید از آنچه در این ده سال به دست آورده‌اید و از آنچه ایران پیش از انقلاب بود سخن گفته‌اید. نیازی نیست که در این اجتماع بزرگ از پیروزی‌های این دهه سخن بگویم، همین واقعیت که امروز نمایندگان همه گروه‌های اجتماعی ایران در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و از آرمان‌ها و هدف‌های واحد سخن می‌گویند بزرگترین نشانه پیروزی ما است.
- ....
- گمان می‌کنم این پنج هزار نماینده‌ای که در این کنگره گرد آمده‌اند باید با دیدن این همه پیشرفت‌هایی که طی یک مدت کوتاه بدست آمده است احساس غرور کنند. اما فراموش نکنید که انقلاب ایران تازه دارد به اوج خلاقیت خود می‌رسد ما تازه نخستین مراحل انقلاب را پشت سر نهاده‌ایم، انقلاب شاه و ملت جنبشی است که ادامه دارد و روز به روز نیرومندتر، عمیق تر و همه جانبه تر می‌شود. ایجاد وحدت ملی ناگسستنی، تشویق تحرک در همه زمینه‌ها و جهت گیری درست در برابر همه مسایل، مهمترین پیروزی‌های سیاسی میهن ما در این دهه بوده است بر اساس این پیروزی هاست که می‌توانیم و باید هدف‌های هرچه عالی تری را تعقیب کنیم. مسلما دشمنان ما، چنین سعادتی را بر ما نمی‌توانند ببینند. برای خارجی تحمل پذیر نیست که ما الگوهای آنها را به یک باره دور ریخته‌ایم و لیاس‌های پیش دوخته آنها را کنار گذاشته‌ایم و لباس‌هایی می‌پوشیم که به دست خیاط ایرانی دوخته شده است و به قامتمان می‌خورد.
- دوا و درمان مسایل خودمان را خودمان پیدا کردیم و به همین جهت است که انقلابمان به ثمر رسید. ما روزی که این نهضت بزرگ را شروع کردیم دستمان خالی بود اما اینک پر شده است و شما جوانان که این راه را ادامه خواهید داد با دست پُر شروع می‌کنید و با سلاح‌های بهتری به جنگ مسایل و مشکلات می‌روید، به همین جهت انتظار از شما زیاد است.
- تاریخ طی این قرون متمادی نشیب و فرازهای زیادی دیده است ولی ایران همیشه ایران مانده و وحدت ملی خود را حفظ کرده است. نگاهی به این تاریخ بیافکنید، می‌بینید، هر دوره‌ای که ایران از یک رهبری قوی و دوراندیش برخوردار بوده به اوج سعادت رسیده است، مگر از سقوط اصفهان در دوران شاه سلطان حسین تا ورود قوای پیروز نادر به دهلی چند سال طول کشیده؟ فقط شانزده سال.
- ....
- چه اهمیتی دارد پرخاشجویی آن روزنامه‌ها و مجلات خارجی که منبع الهامشان برای ما معلوم است، زمانی ضعیف بودیم اسم ما را نمی‌بردند اما اکنون قوی شده‌ایم و باید تحمل ملامت‌های آن را داشته باشیم بد به ما می‌گویند چون از ما بیمناک هستند. چون می‌دانند نسخه‌هایی که ما برای مسایلمان پیدا کرده‌ایم نسخه‌های آنها را باطل کرده است. اگر ایران توانست در این مدت کوتاه از یک نقطه ضعف به یک نقطه عطف برسد و کشاورز بوشهری و روستایی کُرد و برادر خراسانی در اینجا با شهامت از پیشرفت‌های خود سخن بگویند به خاطر آن است که ایرانی به نسخه ایرانی اعتماد داشته این نسخه را طبیب حاذقی به آنها داده که اینک آنها را برای رسیدن به تمدن بزرگ رهبری می‌کند. ...
- ...
- دیروز شاهنشاه در این تالار اصول پیشرفت‌ها را در دهه آینده روشن کردند، موضوع نفت که با آرامش کامل ولی انقلابی از طرف شاهنشاه عنوان شد بسیار غرورانگیز بود، آیا ده سال پیش کسی فکر می‌کرد که ما درباره نفت هر سال از یک مرحله شایسته به مرحله شایسته تر و از یک پیروزی به یک پیروزی درخشانتر برسیم؟ دیروز رییس کنگره اینجا اندرزی داد که باید آن را با خط زرین نوشت او گفت: "ما در این کنگره راجع به جنایت‌ها و خیانت‌های کسانی صحبت می‌کنیم که مملکت خود را کوچک کردند، مواظب باشیم که در کنگره‌های دیگر این چنین درباره ما قضاوت نکنند." این اندرز بزرگی است همه ما باید سرافرازی و رضای خاطر هر چه بیشتر خود را در این بجوییم که بیشتر بر زندگی افزوده‌ایم بیش از آنچه از ایران گرفته‌ایم، به ایران داده‌ایم، نسل امروز باید بیش از آنچه از نسل امروز باید بیش از آنچه از نسل پیش گرفت برای نسل‌های بعدی بوجود آورد.
- در این کنگره بزرگداشت، در این کنگره سپاس همه ما یک دل و یک زبان سخن گفته‌ایم، تجربیات خود را با یکدیگر در میان نهاده‌ایم و از یکدیگر درس گرفته‌ایم. شما از نقاط گوناگون این سرزمین بزرگ گرد هم آمده‌اید تا پیوند شاه و ملت را بار دیگر تاکید کنید، تا سپاس خود را از رهبر بزرگ انقلاب هر یک به نوبه خود و به شیوه خود ابراز دارید. من از صمیم قلب و با خضوع و فروتنی در برابر شما نمایندگان مردم ایران می‌گویم که من و همکارانم در طول این مدت تا سر حد امکان کوشیده‌ایم که خدمتگزاران صدیق برای شاهنشاه و شما باشیم. امروز هم اینجا سوگند یاد می‌کنیم که تمام قوای خود را برای رساندن ایران به تمدن بزرگ که خواست شاهنشاه است به کار خواهیم برد. ما با ایمان راسخ به کشورمان و در پرتو دین مبین اسلام با روحیه‌ای قوی دهه دوم انقلاب را شروع می‌کنیم. پس فردا دست به دست می‌دهیم و در خیابان‌های شهرها به یاد ششم بهمن ۱۳۴۱ تاریخی که نقطه عطف زندگی همه ما است دست به تظاهرات ملی می‌زنیم.
- از خداوند متعال می‌خواهم که این قدرت و افتخار را به هر فرد ایرانی بدهد که بتواند وظایف خود را به نحو بهتری انجام دهد، از خداوند متعال مسئلت دارم که رهبر عالیقدر ایران را دوام عمر بدهد تا دهه‌های انقلاب را رهبری کنند و به ویژه شما جوانان و دانشجویان و خواهران و برادران من این افتخار را داشته باشید که در صف اول مبارزه برای پیشرفت سریع تر قرار گیرید و مملکت خود را باز هم به افتخارات بیشتری برسانید.[۳]
۵ بهمن ماه ۱۳۵۱ نشست مشترک مجلس سنا و مجلس شورای ملی به ریاست مهندس شریف امامی در کاخ سنا برگزار شد. نخست وزیر و کابینه، وزیر دربار شاهنشاهی، رییس هیات مدیره و مدیر عامل شرکت نفت، بسیاری از بزرگان کشوری، نمایندگان سپاهیان دانش و بهداشت و ترویج و آبادانی، نمایندگان خانه‌های انصاف و شوراهای داوری، کارگران و کشاورزان و هم چنین روزنامه نگاران خارجی باشندگان این نشست بودند. در آغاز شریف امامی سخن گفت آنگاه شش سناتور و شش نماینده مجلس هر کدام درباره یکی از اصول انقلاب بیاناتی ایراد کردند. در پایان قطعنامه نشست مشترک دو مجلس نوشته شد:
- در پایان دهمین سالگرد انقلاب شاه و ملت که به ابتکار و رهبری اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران منشور آن به تصویب ملی رسید و به اجرا درآمد و نتایج شگرف و ثمرات ارزنده‌ای که این رستاخیز ملی در دگرگون ساختن کلیه مظاهر زندگی فردی و اجتماعی ملت ایران به همراه داشت و توفیق در برقراری اصول عدالت و مساوات و توزیع عادلانه ثروت بر اساس ارزش کار و وصول صحیح مالیات‌ها و از میان بردن امتیازات طبقاتی و برخورداری زن و مرد از مزایای حقوق سیاسی و اجتماعی یکسان و مبارزه با جهل و فقر و برقراری نظام اجتماعی سالم و سپردن کار مردم به مردم و ایجاد پیوستگی معنوی و استحکام مبانی دین و اعتلای روح میهن پرستی به بالا بردن مراحل کمال که اکنون ملت ایران را از یک سو به گذشته‌ای تابناک متکی به فرهنگ و تمدن کهن و تاریخ ۲۵۰۰ سال دوران شاهنشاهی و از سوی دیگر آینده‌ای روشن و تمدنی بزرگ می‌پیوندد. نمایندگان مجلسین در آغاز دهه دوم انقلاب در جلسه مشترک ۵ بهمن ماه ۱۳۵۱ مراتب حق شناسی خود را همراه با سپاسگزاری ملت به پیشگاه رهبر بزرگ انقلاب تقدیم می‌دارند و اقداماتی که به منظور استیفای حقوق مسلم ملت ایران از منابع طبیعی به ویژه نفت انجام داده و می‌دهند تایید می‌نمایند. مجلسین مساعی پر ثمر و افکار الهام بخش رهبر گرانقدر انقلاب را می ستایند و از آن با عظمت و شکوهی که درخور است تجلیل می‌کنند و این تصمیم قانونی را به نشانه حق شناسی ملت ایران به اتفاق آرا تصویب و اعلام می‌دارند.
تمبرهای پست ویژه دهه انقلاب شاه و ملت
کارناوال بزرگ قرن
روز ششم بهمن ایران یک پارچه شور بود، هیجان بود و سدا. از بامدادان بزرگترین و باشکوه‌ترین کارناوال در پنجاه سال گذشته در تهران به راه افتاد. کارناوال از نمایشگاه بین المللی در خیابان پهلوی به راه افتاد و از خیابان پهلوی تا سه راه شاه و خیابان نادری، استانبول، شاه آباد، بهارستان، سرچشمه، سیروس تا میدان مولوی، میدان خیام، میدان شاهپور، میدان گمرک، خیابان سی متری، میدان ۲۴ اسفند، امیرآباد، پارک وی، تا نمایشگاه بین المللی بود. این کارناوال که درازای آن پنج کیلومتر است از سه بخش اساطیر، تاریخ و ایران نوین و انقلاب شاه و ملت تشکیل می‌شد. پیش از آغاز کارناوال، جارچیان به سبک گذشته جار می‌زدند و مردم را از دستاوردهای انقلاب شاه و ملت پس از گذشت ده سال آگاه می‌ساختند. در پی جارچی‌ها، نقاره خانه و به دنبال آن ۲۵ پرچم به نشانه ۲۵ قرن شاهنشاه ایران به راه افتادند.
اختر کاویان باستانی‌ترین پرچم جهان در پس پرچم‌ها در اهتزاز بود. نوشته کوروش بزرگ نیز بر روی گردونه‌ای بُرده می‌شد و سه گردونه دیگر نوشتارهای کوروش بزرگ را به دنبال می‌کشیدند و در پس آن، گروه‌های نوازندگان محلی با لباس‌های رنگارنگ و زیبای خود هنرنمایی می‌کردند. در این کارناوال تولیدهای صنعتی که در درازای ده سال انقلاب شاه و ملت به بازار ایران و جهان یافته است از سوی کارخانه‌داران به نمایش درآمد. در پایان پیشرفت کشاورزی آینده ایران و به دنبال برنامه عمرانی پنجم [۴] [۵] و رهنمون شدن ایران به سوی تمدن بزرگ نمایش داده شد. فرتورها و تندیس‌های بی شماری از اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی و علیاحضرت شهبانو در این کارناوال با شکوه حمل می‌شد.
در این کارناوال چهره‌ای از سیمرغ به نمایش گزارده شد سیمرغ نماد بلندپروازی و نیکی و نمودار پیشرفت و تعالی است و به همین خاطر شایسته بود که سیمرغ را به نشانه پیشرفت و پرواز کشور به سوی قله‌های تمدن درخشان در این کارناوال به حرکت درآورند. بیش از هشتاد مهندس هَنداختار (طراح) و دانشجو در پی‌ریزی و ساختمان این کارناوال همکاری کردند. در این کارناوال هم چنین یک اژدهای بزرگ نُماد بدی و پلیدی که زبانه‌های آتش از دهانش شعله‌ور بود حرکت می‌کرد این اژدها از سوی ۱۲ فرشته به نشانه دوازده اصل انقلاب شاه و ملت سمبل اژدها را مهار کرده بودند. کارناوال بزرگ اصناف را تریلرهایی که ویژه کارناوال ساخته شده بود در خیابان‌های پایتخت می‌گشتند.
بزرگترین تظاهرات در تهران در میدان ششم بهمن در برابر کاخ سنا برگزار شد. جلوی کاخ سنا تمثال بزرگی از شاهنشاه گذاشته شده بود و در جبهه‌های میدان افزون بر پرچم‌های ملی و آرنگ‌های میهنی، دوازده لوحه بزرگ که هر کدام نمایشگر اصلی از انقلاب شاه و ملت بود به چشم می‌خورد. مراسم رسمی رژه از ساعت ۹ بامداد در میدان ششم بهمن آغاز شد. مردم تهران از ساعت هفت بامداد به گروه‌های وابسته خود در جاهای گوناگون پیوسته بودند. گروه‌های کشاورزان، فرهنگیان، اصناف، کارگران، پیشه‌وران و احزاب پس از گِرد آمدن در خیابان‌ها و میدان‌هایی که پیشتر تعیین شده بود و به میدان ششم بهمن می‌رسید، به راه افتادند.
زنان دانشگاهی - زن ایرانی که پیش از انقلاب شاه و ملت، در شمار افراد زنده و نمی‌آمد، اکنون به بالاترین درجه‌های علمی و عالی‌ترین پُست‌های کشوری و لشکری می‌رسید. زنان دانشگاهی ایران به پاس ده سال انقلاب شاه و ملت در این آیین فرخنده شرکت کردند.
کشاورزان نخستین بهره‌وران از دستاوردهای باشکوه انقلاب شاه و ملت بودند. اصل نخست انقلاب، اصل آزادی کشاورزان ایران بود و در دهمین سالروز انقلاب، کشاورزان آزاد مردان و زنان ایران شده بودند که با همه وجود به بزرگداشت بزرگترین انقلاب اجتماعی کشورشان آمده بودند.
نخستین گروه شرکت کننده در رژه روحانیون و دستاربندان بودند که پیش از دیگر گروه‌ها از برابر پیکره (تمثال) شاهنشاه آریامهر رژه رفتند. پس از آن پنج هزار تن نمایندگان شرکت کننده در کنگره ملی بزرگداشت دهمین سال انقلاب که با غریو « جاوید شاه » و « پیروز باد انقلاب شاه و ملت » خود میدان ششم بهمن را به لرزه درآورند و گروه پس از گروه از برابر پیکره شاهنشاه آریامهر گذشتند.
گروه دیگر رژه روندگان فرهنگیان پایتخت بودند. هفتاد هزار فرهنگی، سرپرستان و کارکنان ناحیه‌های هفده گانه آموزش و پرورش، آموزگاران، پیش آهنگان و دانش آموزان با در دست داشتن هزاران پرچم، آرنگ‌های ملی و میهنی و فرتورهای شاهنشاه و شهبانو، نمایشی بس شگفت انگیز از همبستگی ملی را به تماشا گذاشتند.
دسته موزیک دانش آموزان تهران در زمانی که سیل جمعیت از میدان ششم بهمن می‌گذشت با نواختن مارش و سرود میهنی رژه‌روندگان را همراهی می‌کردند. در نخستین لحظه‌ها آغاز رژه شکوهمند برق شدیدی در تهران بارید گرفت اما ریزش برف نه تنها نتوانست بر ادامه کار این بزرگترین و طولانی‌ترین رژه ملی رخنه کند بلکه رقص زیبای بلورهای برف نیز بر شکوه این آیین افزود.
هنگامی که رژه فرهنگیان پایان یافت و نوبت به استادان و دانشجویان دانشگاه‌ها و موسسه‌های عالی در میدان ششم بهمن ایستادند و سرود انقلاب شاه و ملت را خواندند. در این میدان تنها یک چیز وجود داشت و آن سدای پرغرور یک انقلاب پیروز و ملت سربلندی بود.
رژه‌روندگان به دنبال دانشجویان، واحدها و سندیکاهای کارگری تهران بودند. پس از آنها نوبت به هموندان و گروه‌های وابسته به حزب مردم رسید تا شکوه یک پارچگی ملت ایران را نمایش دهند. پیشاپیش، دسته موزیک حزب مردم و به همراه چند کالسکه پُر گل راه می‌رفتند که به پیکره‌های شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو و والاحضرت ولیعهد رضا پهلوی و ۱۲ اصل انقلاب شاه و ملت آراسته شده بود. در پی کالسکه‌های گل، دبیر کل و بلندپایگان حزب مردم و سپس سپاهیان انقلاب، سپاه دانش و سپاه بهداشت و سپاه ترویج و آبادانی و هموندان انجمن‌ها و سازمان‌های وابسته به این حزب که با فرتورهای شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در دست و آرنگ‌های میهنی
پس از گذشتن سازمان تربیت بدنی و تفریحات سالم، رژه فدراسیون‌ها و باشگاه‌های ورزشی و هموندان حزب ایرانیان از برابر جایگاه ویژه در میدان ششم بهمن انجام یافت که بسیار باشکوه و هیجان انگیز بود.
امیرعباس هویدا نخست وزیر که در جایگاه ویژه‌ای که در پلکان کاخ سنا برای این روز بر پا شده بود و از آنجا رژه بزرگ ملی را تماشا می‌کرد ساعت یازده و پنجاه دقیقه هنگامی که نوبت به رژه حزب ایران نوین رسید، به صف نخست رژه‌روندگان این حزب پیوست و ساعت ۱۳ از برابر تمثال شاهنشاه رژه رفتند. نخست وزیر آنگاه به جایگاه بازگشت تا دنباله رژه باشکوه افراد وابسته به حزب ایران نوین را تماشا کند. افزون بر هموندان حزب، سازمان‌ها و جمعیت‌ها و انجمن‌های وابسته به حزب ایران نوین در صف‌های فشرده و بلند با فریادهای جاوید شاه خود میدان ششم بهمن را به لرزه درآوردند.
رژه کارگران کارخانه ایران ناسیونال یکی از باشکوه‌ترین بخش‌های این جشن ملی بود. اینان در جلوی صف‌های خویش دوازده مشعل فروزان را به نشان دوازده اصل انقلاب شاه و ملت در دست داشتند، و با خود قطعه‌های یک خودروی ساخت کارخانه را به میدان آوردند و در چشم بهم زدنی آنها را مونتاژ کردند. این کارگران هم چنین با حرکت‌های موزون با مقواهایی که پیشتر روی آن نوشته شده بود سپاسگزاری خود را از دستاوردهای انقلاب شاه و ملت بیان کردند. از نوآوری‌های این کارگران، تریلی آورنده یک کیک بزرگ بود که درون آن یک خودروی ساخت کارخانه قرار داشت. در پایان، کارگران صدها آرنگ را که به بادکنک‌های سپید بسته شده بود را به آسمان فرستادند.
سپس نوبت رژه کارگران دیگر کارخانه‌ها چون کارگران کارخانه جیپ و اتومبیل سازی خاور و نمایندگان پیشه‌وران رسید. رژه پرشکوه که از ساعت ۹ بامداد آغاز شده بود تا ساعت ۱۴ و سی دقیقه به درازا کشید، در این ساعت‌ها میدان ششم بهمن پیوسته زیر گام‌های استوار بیش از چهار صد هزار رژه‌رونده لرزید.
نمایشگاه اسناد و مدارک انقلاب شاه و ملت
هفتم بهمن ماه ۱۳۵۱ پس از پایان یافتن کنگره بزرگ ملی در بزرگداشت ده سال انقلاب شاه و ملت و کارناوال بزرگ ششم بهمن ماه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو نمایشگاه اسناد و مدارک انقلاب شاه و ملت و نمایشگاه فعالیت‌های وزارت فرهنگ و هنر را گشودند. نمایشگاه اسناد و مدارک کلکسیون جالبی از فرمان‌های شاهنشاه، فیلم‌های مستند، تومارها، تلگرام‌ها و سندها و مدرک‌هایی است که شرکت مردم را در انقلاب ششم بهمن نشان می‌دهد. [۶]
گشایش تاتر شهر
تاتر شهر در روز هفتم بهمن ماه ۱۳۵۱ ساعت چهار پس از نیمروز تاتر شهر در حضور اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر و علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی گشایش یافت. تاتر شهر بزرگترین پردیزه نمایش تاتر ایران است که به دستور و ریاست عالیه علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران در تهران ساخته شد. پروژه ساختن تاتر شهر برای اجرای تاتر در تهران در سال ۱۳۴۷ تصویب شد و ساختمان تاتر شهر تهران در روز ۷ بهمن ۱۳۵۱ پس از پایان کنگره بزرگ ملی در بزرگداشت آغاز دومین دهه انقلاب شاه و مردم ۱ تا ۴ بهمن ماه ۱۳۵۱ آماده بهره‌برداری گشت. تاتر شهر با قطعه باغ گیلاس آنتون چخوف به کارگردانی آری آوانسیان گشوده شد.[۷]
در آغاز اداره تاتر شهر و اجرای تاترها زیر سرپرستی سازمان جشن هنر شیراز بود ولی پس از چندی به سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران واگذار شد. سرانجام اداره تاتر شهر به اداره فرهنگ واسپرده شد.
این پردیزه از معماری زیبایی برخوردار است و جزو میراث فرهنگی کشور است. گردایه تاتر شهر در چهارراه پهلوی، برخوردگاه خیابان شاهرضا و خیابان پهلوی و در کنار پارک دانشجو در تهران قرار گرفته‌است و پهنه گسترده آن سنگ فرش زیبایی دارد.
بنیاد فرهنگی فرح پهلوی
در روز هفتم بهمن ماه ۱۳۵۱ دست نوشته علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی درباره تاسیس بنیاد فرهنگی فرح پهلوی صادر شد:[۸]
- پیشرفت‌های مادی همراه با دگرگونی‌های اجتماعی در دهه گذشته که ارمغان انقلاب ایران است کشور ما را در آستانه تحولات اقتصادی عظیم تری قرار می‌دهد. این جنبش تاریخی اساس نویی را برای یک جنبش فرهنگی متناسب و هماهنگ پدیدمی‌آورد که توجه به آن ضرورت زمانه است، زیرا پیشرفت مادی یک جامعه آنگاه در خدمت قوام و دوام آنست که بر غنای فرهنگی اعضای آن بیافزاید و از آفرینش انسان‌های اقتصادی بی فرهنگ بپرهیزد و شک نیست که تحول فرهنگی یک جامعه فعالیت‌های مادی و اقتصادی را جهت می‌بخشد و بر شکوفایی هستی بخش آن می‌افزاید.
- طرح ریزی فرهنگ ملی، سازگار با جوهر سازنده تحولات اخیر و ارائه رهنمودهای سالم و تکیه گاه‌های فرهنگی برای نسل‌های کنونی و آینده که همزمان با بهره جویی از سنت‌ها و بنیادهای فرهنگی پویا و انسانی در تاریخ این سرزمین راه را بر بهزیستی و استقرار روابط اجتماعی سالم و خلاق بگشاید یکی از وظایف ملی ماست که همراه با تمام تلاش‌هایی که در جهت مبارزه با بیسوادی بسط کمی دانش و گسترش فرهنگ بی تردید مستلزم به کار گرفتن وسایل و خلق امکاناتی است که به یاری آنها آموزش‌های فرهنگی میسر می‌شود.
- فراهم آوردن این وسایل شناخته شده چون تاتر، کتابخانه، آرشیوهای هنری و مرکزهای آموزشی و انتشاراتی و خانه‌های فرهنگ و حلق امکاناتی از قبیل پژوهش‌های فرهنگی و علمی برگزاری سمینارها و جشنواره‌ها به پشتوانه‌ای مادی و معنوی نیاز دارد لذا مقرر می‌داریم تا بنیادی به نام « بنیاد فرهنگی فرح پهلوی » تاسیس گردد و به همت و یاری هم وطنان انسان دوست و نیکوکار که بر پویایی فرهنگ ارج می‌نهند گام‌های موثری در راه اعتلای فرهنگی این جامعه برداشته شود.
- تهیه اساسنامه این بنیاد در دفتر مخصوص به گروهی محول شد و پس از تصویب به مرحله اجرا در خواهد آمد.
- در این طریق همکاری بخش‌های عمومی و خصوصی و یاری هم وطنان دانشور و فرهنگ دوست تاکید می‌شود.
تریلی‌ها پیکره‌ها و نشانه‌های ملی را ترابر می‌کنند
سیمرغ نشانه پیشرفت و پرواز کشور به سوی تمدن بزرگ
روزنامه اطلاعات روز یکشنبه ۱ بهمن ماه ۱۳۵۱
روزنامه اطلاعات روز دوشنبه ۲ بهمن ماه ۱۳۵۱
روزنامه اطلاعات روز چهارشنبه ۴ بهمن ماه ۱۳۵۱
روزنامه اطلاعات روز پنجشنبه ۵ بهمن ماه ۱۳۵۱
روزنامه اطلاعات روز شنبه ۷ بهمن ماه ۱۳۵۱
بن مایه‌ها
- ↑ سخنرانی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در نشست تاریخی کنگره بزرگ ملی در بزرگداشت دهمین سالگرد انقلاب شاه و مردم ۳ بهمن ماه ۱۳۵۱
- ↑ سخنرانی امیرعباس هویدا نخست‌وزیر در کنگره بزرگ ملی بزرگداشت ده سال انقلاب شاه و ملت ۴ بهمن ماه ۱۳۵۱
- ↑ سخنرانی امیرعباس هویدا نخست‌وزیر در کنگره بزرگ ملی بزرگداشت ده سال انقلاب شاه و ملت ۴ بهمن ماه ۱۳۵۱
- ↑ برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ - ۱۳۵۶
- ↑ برنامه عمرانی پنجم/سال ۲۵۳۶ شاهنشاهی
- ↑ نمایشگاه اسناد و مدارک انقلاب شاه و ملت
- ↑ تاتر شهر
- ↑ بنیاد فرهنگی فرح پهلوی