پیام والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی به مناسبت روز کشف حجاب و آزادی زنان ایران ۱۷ دی ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
| برنامه عمرانی پنجم/سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی مهر تا آذر ماه | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | برنامه عمرانی پنجم/سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی دی تا اسفند ماه |
پیام والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی به مناسبت روز کشف حجاب و آزادی زنان ایران ۱۷ دی ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی ریاست عالیه سازمان زنان ایران در سالروز کشف حجاب و آزادی زنان ایرانی پیامی فرستادند:
هموطنان عزیز، سالروز رویداد تاریخی ۱۷ دی را که منجر به تجدید حیات نمی از کشور ما شد به ملت ایران شادباش می‌گویم. سر سلسله دودمان پهلوی، در ۱۷ دی ماه سال ۱۳۱۴ شمسی، حضور زن را در تاریخ اجتماعی ایران شجاعانه اعلام کرد. از ان پس، زنان این مملکت زیر چتر حمایتی که ابرمرد تاریخ ایران بر فراز سرشان گشوده بود، راه به مدرسه و اجتماع بردند و ظلمتکده جهل و اسارت را پشت سر گذاشتند. با صدور فرمان کشف حجاب، در واقع زن ایرانی به ایفای تکالیف ملی و میهنی دعوت شد و به آنچه در خور شخصیت آزادی‌خواه خود دید پیوست. بدین ترتیب، در زمان سلطنت رضاشاه کبیر، زن ایرانی نخستین مرحله از «مساوات» را که بیرون شدن از حصار حجاب و پیوستن به «مراکز آموزش عالی» بود با سرفرازی آزمود و در مرحله دیگر که به همت والای برادر تاجدارم تحقق یافت، زن ایرانی ناگزیر شد به حساسیت نقش تاریخی خود بیندیشد. در اثناء این دومین جهش، حجاب سیاسی نیز از رخساره او فرو افتاد. انقلاب ایران که تولد سیاسی زن ایرانی را میسر کرده است، از «مساوات» مفهوم وسیع و همه جانبه‌ای در نظر دارد که تحقق آن بدون اتکاء به شرایط مناسب فرهنگی جامعه ممکن نیست. فلسفه انقلاب ایران، ایجاب می‌کند شرایط فرهنگی جامعه طوری نوسازی شود که «مساوات» بهیچوجه از اصل خود دور نیفتد.
از این رو است که با الهام از افکار فرمانده ایران، ضرورت آغاز یک نهضت فرهنگی مبتنی بر مساوات را اعلام می‌دارم و از روشنفکران و اندیشمندان دعوت می‌کنم جامعه ایران را با «فرهنگ مساوات» تغذیه کنند و روح برابری را در مردم ما پرورش دهند. مهمترین رسالت نهضت فرهنگی مبتنی بر مساوات، ایجاد روحیه دموکراسی در فضای زندگی خانوادگی است. جامعه ایران در این دوره از تاریخ احتیاج دارد به روابط خانوادگی از دیدگاه مترقی‌تری نگاه کند و ضرورت دارد بنیادهای فرهنگی جامعه چنان تکانی بخورد که هر یک از افراد خانواده در امور خاص و مشترک خانواده حق تصمیم‌گیری داشته باشد و هر یک از آن‌ها ضمن ایفای نقش عاطفی و احساسی و طبعی خود، حق داشته باشد به موضع‌های خاص شغلی و تحصیلاتی و اجتماعی، که در دوران رستاخیز بسیار متنوع است، آزادانه ملحق شوند. هرگاه روابط و پیوندهای خانوادگی به طرز دمکراتیک تغییر شکل یابد و در پرتو این دموکراسی بچه‌ها، به صورت انسان‌های همه جانبه و نه صرفاً تخصصی، رشد کنند، هسته مرکزی جامعه که خانواده است تصحیح می‌شود و روحیه دموکراسی از این هسته به خارج نفوذ می‌کند و تحقق مفهوم مشارکت را میسر می‌سازد.
همچنین به عهده نهضت فرهنگی مبتنی بر مساوات است که جامعه ایران را از خطر بهم‌ریختگی ارزش‌ها و همبستگی‌های معنوی که در بیشتر کشورهای مرفه و رشد یافته جهان رخ داده است، دور کند و نگذارد رشد سریع اقتصادی شالوده پیوندهای خانوادگی و اجتماعی را زیر و زبر سازد. به منظور ایجاد و پیشرفت نهضت فرهنگی مبتنی بر مساوات، از این پس، تهیه و نشر هر نوع پدیده فرهنگی که حاوی جنبه‌های ارشادی برای مردم بوده و فرهنگ مساوات را در تمام قشرها و لایه‌های جامعه تعمیم دهد، در بهترین شکل ممکن حمایت خواهد شد. امیدوارم صاحبنظران دعوت مرا بپذیرند و به نوعی جهش انقلابی برانگیخته شوند و در راه تفهیم فلسفه مساوات به معنی واقعی آن گام بردارند. در برنامه‌های آتی مملکتی، باید خطوط برابری حقوق زن و مرد روشن‌تر از گذشته ترسیم شود و عوامل و گروه‌هایی که برنامه‌ریزی‌ها را به عهده دارند باید دقیقاً توجه داشته باشند که منظور از برابری زن و مرد بهیچوجه این نیست که زنان را بدون توجه به ضرورت‌های ملی و آمادگی فردی بطور نمونه پشت میزها بنشانند، بلکه منظور آن است که توده‌های زنان با آمادگی و آگاهی کافی در تمام مشاغل راه یابند و به وظیفه ملی خود عمل کنند. بدین منظور برنامه پیکار با بیسوادی با سختگیری‌های بیشتر دنبال می‌شود و چون سوادآموزی برای زن ایرانی در واقع وسیله‌ای است که او را در آموختن حرفه‌های صنعتی مختلف و روش‌های کشاورزی مدرن و مشارکت سیاسی کمک می‌کند، برنامه پیکار با بیسوادی برای زنان با علاقمندی خاص توسعه می‌یابد.
در این لحظه تاریخی که قلب من سرشار از امیدهایی است که نسبت به پیشرفت‌های آینده ایران دارم، به زنان روستایی ایران، به زنانی که در برابر شرایط اقلیمی و سنتی سرزمین‌شان، سرسختانه و فروتنانه فعالیت می‌کنند و در تولید محصول روستای خویش همواره سهمی برابر با مردان داشته‌اند درود می‌فرستم. به آن‌ها که وظایف همسری و مادری و ملی را یکجا و در بهترین شکل ممکن ایفا می‌کنند درود می‌فرستم و اعلام می‌دارم، از این پس با وجود استقرار نظام کشاورزی مدرن در روستاها نقش مشارکت تولیدی زن روستایی از جامعه روستا حذف نمی‌شود. زنان روستایی با برنامه‌های آموزشی گسترده‌ای که وجود دارد در زمینه روش‌های مدرن کشاورزی و نظام تعاونی آموزش خواهند دید و بیش از گذشته می‌توانند کارآیی داشته باشند. همچنین تأکید می‌کنم در تمام برنامه‌های رفاهی مملکت، باید بر اساس اعتقاد به ارزش‌های اصیل و وجود مولد زن روستایی، این زن، زیر پوشش‌های گسترده حمایتی و رفاهی قرار گیرد. زن روستایی ایران که عمیقاً معتقد به تولید بیشتر و مصرف کمتر است، همواره از نظر من زن مطلوب و قابل تقلیدی بوده است که حتی می‌تواند برای گروهی از زنان مصرف‌زده شهرنشین سرمشقی باشد.
از این زن باید در برنامه‌های آتی مملکتی بخوبی استفاده شود و حضور مؤثر او در جریان‌های تولیدی و سیاسی مملکت در متن نهضت فرهنگی مبتنی بر مساوات، تشویق و تقویت گردد. در خاتمه از تمام هموطنانم که همواره برای پذیرفتن افکار و برنامه‌های مربوط به مساوات آمادگی و بینش کافی داشته‌اند و به سازمان زنان ایران نیرو بخشیده‌اند، سپاسگزارم و از تمام مسئولین مملکتی می‌خواهم در ادامه دو جهش تاریخی که یکبار زن را به حضور در تاریخ اجتماعی و دیگر بار او را به مداخله در تاریخ سیاسی برانگیخت، دلاورانه گام بردارند و مشارکت همه‌جانبه زن ایرانی را در اجرای کلیه برنامه‌های کشور فراهم سازند و این عقیده را در جامعه نوین ایران رشد دهند که بدون مشارکت مؤثر نیمی از جمعیت، رفاه و آسایش و ترقی تمام جمعیت میسر نمی‌شود.