پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در سالروز پیکار جهانی با بیسوادی ۱۷ شهریور ماه ۱۳۵۴

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی دی تا اسفند ماه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران

سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر سال ۱۳۵۴ خورشیدی تازی

برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی فروردین تا خرداد ماه


پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در سالروز پیکار جهانی با بیسوادی ۱۷ شهریور ماه ۱۳۵۴


هفدهم شهریورماه امسال که مقارن با دهمین سالگرد پیکار جهانی با بی‌سوادی است، یادآور خاطره تشکیل کنگره وزرای آموزش و پرورش جهان در تهران و آغاز پیکار انسانی و افتخارآمیز در سراسر جهان است.
سوادآموزی که به خصوص در شرایط کنونی دنیای ما، یکی از نیازهای اولیه و ضروریات زندگی هر انسان متمدنی است، وظیفه‌ای است فردی، گروهی، ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی، و اجرای آن در هر یک از این سطوح، مستلزم کیفیات خاصی است که به کلی با خصوصیات سطوح دیگر متفاوت است. در نتیجه کوشش در هر سطح با آنکه بر سطوح دیگر اثر می‌گذارد و از نظر نتیجه کلی سودمند است، ولی سطوح دیگر را از کوشش و فعالیت بی‌نیاز نمی‌سازد.
ده سال پیش در چنین روزی پایتخت کشور ما میزبان اجتماعی از مسئولان برجسته آموزش و پرورش جهان بود. تصمیمات آن کنگره، کوشش‌هایی را در سراسر جهان در پی داشت که از جهتی امیدبخش و مایه خوشوقتی است و از سوی دیگر نکات بسیاری را در امر سوادآموزی روشن می‌کند. این کوشش‌ها نشان داد که از یک طرف سواد‌آموزی باید در هر کشور جزء جدایی‌ناپذیر برنامه‌های توسعه و عمران ملی و از اولویت خاصی برخوردار باشد، از طرف دیگر یکی از توصیه‌های کنگره مزبور را مبنی بر اینکه اقدامات تهاجمی علیه بی‌سوادی باید از یک سو تعمیم آموزش کودکان و از سوی دیگر ادامه فعالیت‌های مربوط به آموزش بزرگسالان را در بر گیرد، به اثبات رساند. در عین حال ثابت کرد که بین فعالیت‌های سوادآموزی و مسئله جمعیت و امور مرتبط با آن از قبیل تنظیم خانواده، رابطه مهمی وجود دارد و این فعالیت‌ها بدون در نظر گرفتن میزان افزایش نفوس، به نتیجه مطلوب نخواهدرسید و در کشورهای در حال توسعه که نرخ افزایش جمعیت بالا است، پیکار با بی‌سوادی با مانع بزرگی روبه‌رو است.
طی این مدت در جهان نسبت بی‌سوادی کاهش یافته، ولی به موازات آن به علت بالابودن نرخ افزایش جمعیت، بر تعداد بی‌سوادان افزوده شده‌است. امیدواریم مسئولین اجرای پیکار جهانی با بی‌سوادی بتوانند از نتایج مذاکرات و راهنمایی‌های سمپوزیوم بین‌المللی سوادآموزی تخت جمشید در رفع این مشکلات حداکثر استفاده را به عمل آورند. در زمان رشد شگفت‌انگیز فرهنگ و تکنولوژی، بی‌سوادی حقیقتاً بی‌بهر‌گی از فرهنگ و تمدن است و در دورانی که وجود نیروی انسانی کار آمد و ماهر شرط هر نوع پیشرفت اجتماعی و اقتصادی است، وجود انبوده توده‌های بی‌سواد، مانع عظیمی بر سر راه رسیدن به هدف‌ها و آرمان‌های ملی است. مردمی که دارای روح آزادگی و علاقه به حقوق بشر و آزادی‌های اساسی هستند، به خوبی در می‌یابند که بی‌سوادی چه در مقیاس ملی و چه در مقیاس بین‌المللی، موجب تقسیم جامعه به دو گروه متمایز و نوعی استثمار یک گروه از گروه دیگر است، زیرا سواد نخستین پایه بهره‌مندی از آموزش و پرورش و بازسازی و رشد اندیشه‌ها است و پیشرفت اجتماعی در سایه پیشرفت‌های ذهنی و فکری به دست می‌آید. دشمنان دیرین بشریت، یعنی جهل و فقر و ترس، فرزندان بی‌سوادی هستند و اگر بخواهیم، چنانکه در اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده‌است، آموزش و پرورش را به عنوان وسیله رشد شخصیت و ایجاد حسن تفاهم و گذشت و احترام عقاید مخالف و دوستی بین تمام ملل و نژادها و مذاهب و هم چنین عامل تسهیل فعالیت‌های ملل متحد در راه حفظ صلح به خدمت گیریم، پیکار با بی‌سوادی نخستین گام در تحقق این منظور است و به همین دلیل این پیکار در زمان ما به صورت یک الزام تاریخی درآمده‌است. با توجه به اینکه عصر ما عصر بسیج حسن نیت‌ها و همکاری‌های بین‌المللی و مبارزه با هر گونه عامل عقب‌ماندگی ملت‌ها است، آرزو داریم با کوشش پیگیر و معاضدت همه مردم جهان، بلای بی‌سوادی از جوامع ما بر افتد.
توفیق همه کسانی را که در این پیکار مقدس نقشی بر عهده دارند، خواستاریم.