پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در روز جهانی محیط زیست ۱۵ خرداد ماه ۱۳۵۲
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | تصمیم‌های مجلس |
پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در روز جهانی محیط زیست ۱۵ خرداد ماه ۱۳۵۲
به مناسبت روز جهانی محیط زیست، لازم می‌دانیم بار دیگر اهمیت فوق‌العاده توجه به عوامل گوناگون محیط زیست را چه از راه حفاظت و حمایت عناصر مختلف طبیعت و چه از راه پیشگیری از انواع آلودگی‌های محیط و نقش حیاتی این امر را در سلامت اجتماع و رفاه اقتصادی جامعه ایرانی متذکر شویم. خوشبختانه در کشور ما به خلاف بسیاری از کشورهای صنعتی جهان هنوز انواع آلودگی‌های شهری و صنعتی به حدی که آب و خاک و حتی فضا را در معرض مخاطره‌ای جدی قرار دهد نرسیده است. بدین جهت ما در شرایط بهتری برای پیشگیری این خطر قرار داریم. بدین منظور در برنامه عمرانی پنجم کشور پیش بینی‌های لازم در این زمینه به عمل آمده است. برای ما در برنامه توسعه اجتماعی و اقتصادی مملکت، اصل اساسی بهره‌وری کامل جامعه از مواهب رشد صنعتی و کشاورزی است بی آنکه اشتباهات زیانبخش کشورهای صنعتی را در این رهگذر تکرار کنیم. از همین رو با آنکه شتاب فعلی توسعه آبادانی و عمران را حفظ خواهیم کرد و حتی در صورت لزوم به آن آهنگ سریعتری خواهیم بخشید، توجه خواهیم داشت که رشد صنعتی و کشاورزی را با مقتضیات حفظ محیط زیست که خوشبختانه تلفیق پذیرند منطبق نماییم. شک نیست که در آتیه نزدیک با استفاده از شیوه‌های نوین، میزان بهره‌وری از اراضی بیشتر خواهد شد و علم و تکنولوژی منابع جدیدی را در اختیار انسان قرار خواهد داد و طرق نوینی نیز برای تولید نیرو کشف خواهد کرد، ولی در تمام این موارد نه تنها مسئولیت‌های ما در مورد حفظ محیط زیست تقلیل نخواهد یافت بلکه این وظایف افزونتر نیز خواهد شد، زیرا تردیدی نیست که تراکم جمعیت انسانی و انهدام منابع طبیعی، در صورتی که کنترل و پیشگیری نشوند نتایج و ثمرات پیشرفت را خنثی خواهند کرد. ضمناً به اعتقاد ما آنچه در درجه اول حائز اهمیت است کیفیت واقعی زندگی است. ما نمی‌خواهیم که افق شهرهای مان آلوده به هوای مسموم و روستاهای مان دارای زمینی فرسوده و آبی غیر سالم و مردم کشورمان محروم از مواهب زیبای طبیعت باشند. ما شهرها و روستاهای سرزمین خویش را پاک و بارور خواهیم ساخت و میراث طبیعی این مرز و بوم را برای نسل‌های بعدی حفظ خواهیم کرد.
به منظور شناخت دقیق مسائل مربوط به محیط زیست و اتخاذ راه حل‌های صحیح، انجام پژوهش‌ها و بررسی‌های گوناگون ضرورت تام دارد، به همین جهت تربیت و تقویت کادر پژوهشگر و کارشناسان مبرز می‌باید از اولویت خاصی برخوردار گردد.
موجب خوشوقتی است که نهضت جهانی حفاظت محیط زیست اینک چنان گسترش یافته که سازمان ملل متحد چنین روزی را روز محیط زیست اعلام کرده است تا هر ساله در این روز جهانیان را به کوشش و مبارزه‌ای وسیع تر در راه حفظ محیط زیست دعوت نماید. ما این اقدام را قویاً تأیید می‌کنیم و متذکر می‌شویم که مهمترین عامل در موفقیت این مبارزه همانا جلب نظر موافق مردم و همکاری فعالانه آنان است، زیرا تا مردم از زیان‌های ناشی از تخریب و آلودگی محیط زیست آگاهی کامل حاصل نکنند و نسبت به ایجاد محیط سالم و حفظ میراث طبیعی عملاً علاقمند نباشند هرگونه اقدامی در جهت بهبود کیفیت محیط زیست نارسا خواهد ماند. از این رو انتظار داریم سازمان‌های مسئول در زمینه آگاه ساختن مردم از مسائل محیط زیست و هدف‌های برنامه‌های حفاظتی به نحوی که علاقه و تشریک مساعی آنان را جلب کند، بطور هماهنگ کوشش نمایند. در عین حال امیدواریم روزبروز همکاری وسیعتری در سطح بین‌المللی میان همه کشورهای جهان در امر بهبود محیط زیست بوجود آید تا جامعه بشری بتواند به موقع از خطری که از این راه متوجه دنیای پیشرفته مات است جلوگیری نماید.