پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به مناسبت روز نفت ۹ امرداد ماه ۱۳۵۳
پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به مناسبت روز نفت ۹ امرداد ماه ۱۳۵۳
اکنون که یک سال از تاریخ قرارداد خرید و فروش با کنسرسیوم می‌گذرد لازم می‌دانیم نتایج درخشان و چشمگیر اجرای آن را به اطلاع ملت ایران برسانیم.
با توشیح قرارداد جدید نفت در تاریخ ۹ مرداد ۱۳۵۲ آرزوی دیرینه ملت ایران در استقرار کامل حاکمیت ملی بر منابع نفتی تحقق یافت و برای پیشرفت و تعالی کشور دوره نوینی آغاز گردید.
در نتیجه اجرای این قرارداد مرکز کنترل و مدیریت کلیه امور مربوط به اکتشاف، استخراج، و پالایش به تهران منتقل شد و کلیه امور تحت نظر شرکت ملی نفت ایران قرار گرفت و اکنون این دولت ایران است که با توجه به مصالح و منافع درازمدت کشور، برنامه‌های مربوط به استفاده و بهره برداری از منابع نفت گاز کشور را تنظیم و به موقع اجرا می‌گذارد. امور مربوط به پالایشگاه آبادان کُلاً بوسیله شرکت ملی نفت ایران اداره و کارهای مربوط به اکتشاف و تولید نیز تحت نظر کامل این شرکت انجام می‌شود.
طی یک سالی که از عقد قرارداد جدید می‌گذرد اقدامات اساسی و مهمی از نظر استفاده هر چه بیشتر و برخورداری هر چه بهتر از منافع نفت و گاز کشور به عمل آمده است. برای حفظ ذخائر نفت و گاز چه از لحاظ افزایش میزان بازدهی میدان‌های نفتی تا حداکثر ممکن و چه از جهت فراهم ساختن امکان بهره برداری هر چه بیشتر و طولانی تر از منابع نفت و گاز کشور اقدامات مقدماتی مقدور معمول و پیش بینی‌های لازم انجام گرفته است.
تزریق گاز به منابع نفتی به زودی آغاز خواهد شد و با اجرای برنامه‌های فشرده و وسیعی که از نظر بازیافت مجدد برای میدان‌های نفتی مختلف تهیه و تنظیم شده است امید می‌رود که ده‌ها هزار میلیون بشکه بر ذخائر قابل بهره برداری نفت کشور افزوده شود. برای استفاده از نیروهای دیگر به جای نفت و گاز، بطوری که حتی‌الامکان از میزان مصرف این دو انرژی ممتاز در موارد نسبتاً ارزان کاسته شده و مقادیر بیشتری از آن‌ها صرف تهیه مواد گرانقیمت پتروشیمی و غیره گردد مقدمات لازم و اساسی فراهم شده است. در همین زمینه برای استفاده از نیروی هسته‌ای اقدامات مهمی انجام گرفته و با تدارکاتی که به عمل آمده است، دیری نخواهد پایید که رآکتورهای اتمی در نقاط جنوبی کشور مستقر و این نیرو نیز در خدمت ملت ما قرار خواهد گرفت.
تثبیت حق تعیین قیمت‌های اعلان شده برای کشورهای تولید کننده که به رهبری ایران و بوسیله سازمان کشورهای صادر کننده در این سال انجام گرفت از جمله مهمترین کارهایی است که تاکنون در تاریخ صنعت نفت جهانی بوقوع پیوسته است. با این اقدام نه تنها بر درآمد نفتی ما به مقیاس وسیعی افزوده شد، بلکه در واقع حاکمیت ما بر منابع نفتی خود به نحو قاطع و مسلمی تجلی کرد.
حق تعیین قیمت که از بدو استخراج و بهره برداری از نفت در ایران بطور دربست و برخلاف موازین عدل و انصاف در اختیار شرکت‌های نفتی قرار داشت، آن‌ها را موفق نمود با بکار بستن یک قیمت تصنعی و ظالمانه برای این نیروی ممتاز رشد اقتصادی جهان صنعتی امروز را طی دوران پس از جنگ دوم جهانی بر پایه نفت ارزان و به بهای محرومیت و عقب ماندگی کشورهای تولید کننده نفت فراهم آورند. بدیهی است این بزرگترین خدمتی بود به کشورهای صنعتی غرب و در عین حال بزرگترین ظلمی به کشورهای صاحب نفت. با استفاده از این حق که اکنون ما در اختیار گرفته‌ایم توانستیم بهای اعلان شده نفت را با توجه به بهای تولید سایر منابع انرژی به نحو معقول و منصفانه افزایش داده و آن را از رقم ظالمانه هر بشکه حدود سه دلار به اندکی کمتر از دوازده دلار برسانیم. از یک طرف مزایای عالی ناشی از قرارداد فروش و خرید و از طرف دیگر افزایش حاصل در بهای اعلان شده نفت موجب شد تا در سال جاری درآمد ما از نفت تا پنج برابر افزایش یابد و از مرز بیست میلیارد دلار هم بگذرد. تحولات و دگرگونی‌هایی که در ظرف یکسال اخیر و از آغاز انعقاد قرارداد جدید روی داده به حدی عمیق و عظیم و مؤثر بوده که نقطه عطفی را در حیات اقتصادی و اجتماعی پدیدآورده و سبب شده است تا کشور با یک جهش فوق العاده سریع و بدون سابقه، از یک طرف قسمت اعظم فاصله چهارصد ساله را که با کشورهای بزرگ صنعتی داشته طی نموده و از طرف دیگر از صورت یک کشور نیازمند وام گیرنده به صورت یک کشور ثروتمند وام دهنده در آید و امکانات وسیعی را از نظر سرمایه‌گذاری‌های وسیع در کشور و حتی در ممالک خارج به دست آورد.
امروز سیاست نفتی ما از یک سو در جهت ایجاد تعادل صحیح بین بهای نفت و بهای سایر فرآورده‌های صنعتی که ایران و سایر کشورهای تولید کننده ناچار از خرید آن‌ها می‌باشند استوار است و از سوی دیگر مبتنی بر استقرار یک توازن معقول و عادلانه بین قیمت این ماده انرژی زا و سایر منابع انرژی زا می‌باشد. ما از یکطرف با اعمال یک بهای عادلانه و معقول مانع از اجحاف به کشورهای تولید کننده گشته و از طرف دیگر با جانبداری از تقلیل میزان منفعت شرکت‌های نفتی و کاهش مالیات و عوارض کمرشکنی که از طرف دُوَل مصرف کننده روی مواد نفتی بسته شده به نفع مصرف کننده گام برمی‌داریم. ما از یک طرف با فراهم آوردن تسهیلات ممکن و کمک‌های مستقیم در مورد بعضی کشورهای نیازمند می‌کوشیم تا مشکلاتی را که ممالک مزبور در نتیجه افزایش قیمت‌ها با آن مواجه شده‌اند مرتفع نمایند و از طرف دیگر با اعطای وام به ممالک صنعتی آن‌ها را در توازن پرداخت‌های خود یاری می‌دهیم. بعلاوه، با پیشنهادی که در مورد تشکیل یک مؤسسه مالی بی طرف با همکاری کشورهای تولید کننده نفت و کشورهای صنعتی داده‌ایم امیدواریم بتوانیم نقشی را که از لحاظ رفع مشکلات آینده به عهده داریم بخوبی ایفا نماییم.