پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به مناسبت بیست و پنجمین سالروز بنیاد یونسکو در تهران ۱۳ آبان ماه ۱۳۵۰
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | تصمیم‌های مجلس |
پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به مناسبت بیست و پنجمین سالروز بنیاد یونسکو در تهران ۱۳ آبان ماه ۱۳۵۰
بیست‌وپنجمین سالروز بنیاد سازمان تربیتی و علمی و فرهنگی ملل متحد «یونسکو» را با خوشوقتی بسیار به این سازمان شادباش می‌گویم و برای آن در دومین ربع قرنی که در حیات یونسکو آغاز می‌شود، توفیق کامل آرزو می‌کنم.
برگزاری بیست‌وپنجمین سالروز بنیان‌گذاری یونسکو در سال جاری با برگزاری مراسم بیست‌وپنجمین سده بنیان‌گذاری شاهنشاهی ایران که اخیراً در کشور ما انجام گرفت و یونسکو با صدور و اجرای قطعنامه‌های خود در آن به نحو مؤثری شرکت جست، تقارنی یافته‌است که باید آن را به فال نیک گرفت، زیرا این دو بزرگداشت از حیث آرمان‌های انسانی مشترکند و هر دو، بر پایه اصول معنوی قرار دارند و بنابراین واجد اصالت و حقیقتی ابدی هستند.
کار یونسکو در این بیست‌وپنج سال، به خاطر حفظ و تحکیم صلح جهانی، تقویت حسن تفاهم بین‌المللی، کوشش در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها، مباره با استعمار و تبعیضات نژادی از راه تعلیم و تربیت، توسعه علوم و تکنولوژی، مبادله اطلاعات به اشکال و شیوه‌های نو، واجد ارزش تاریخی بوده‌است. سازمان یونسکو در این دنیای پیچیده و آشفته راه خود را به سوی هدف‌ها و آرمان‌های خویش با استواری و بر طبق برنامه ادامه داده‌است.
فراموش نباید کرد که مفهوم سیاست و برنامه‌ریزی آموزشی و علمی و فرهنگی در بسیاری از کشورها از جانب این سازمان ترویج گردید و نوآوری در این زمینه‌ها در سایه تشکیل مجامع متعدد و انجام تحقیقات گوناگون و نشر حاصل آنها میسر شد و به این وسیله گنجینه تازه‌ای بر میراث تمدن و فرهنگ بشر افزوده گشت.
کوشش یونسکو طی دوران حیات خویش برای امکان دسترسی عمومی به تعلیم و تربیت از راه اشاعه آموزش عمومی، فنی و حرفه‌ای، پیکار جهانی با بی‌سوادی، تجدید نظر در هدف‌ها و نظام‌ها و برنامه‌های آموزشی به اقتضای ترقیات علمی و فنی، اهتمام در تربیت کادر مورد نیاز توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها در خور توجه و قدردانی بوده‌است.
کار عظیمی که این دستگاه برای تنظیم سیاست‌های علمی، انجام تحقیقات، تبادل اطلاعات علمی، برقراری ارتباط نزدیک بین دانش و آموزش به خاطر علوم و فنون جدید در سطح عمومی و تخصصی، ملی و بین‌المللی در پیش گرفته، نتایج گرانبها به بار آورده‌است.
کوشش‌هایی که این سازمان بین‌المللی به خاطر حفظ میراث فرهنگی بشر، تبادل آن میان ملت‌ها به عنوان عاملی در راه شناخت متقابل و حسن تفاهم و استقرار دوستی به خرج داده، آثار متنوع و درخشانی از خود بر جای نهاده‌است.
وسایل جدید ارتباط جمعی، همچون تلویزیون، رادیو، سینما و مطبوعات به عنوان پایه چهارم کار یونسکو به منظور افزایش میزان تأثیر آموزش دانش و فرهنگ، مورد استفاده واقع شده و پیام‌ها و روش‌های این وسایل با بینشی علمی در معرض تحلیل و عمل قرار گرفته‌است.
یونسکو نمی‌تواند تنها به بررسی و حل مسائل کنونی بپردازد، بلکه این سازمان به خاطر رسالت و نقش مهمی که در خانواده ملل بر عهده گرفته، در اندیشه فردا نیز هست.
در آینده دور و نزدیک توأم با مسائل حاد افزایش جمعیت، دست‌اندازی روزافزون انسان به طبیعت و منابع آن، روابط انسانی در درون جوامعی که تحت تأثیر شدید تحولات شگرف علمی و فنی قرار خواهند داشت دگرگون خواهد شد، جوامعی که سرعت تغییر آنها شگفت‌انگیز و بی سابقه خواهد بود و نیاز به انسان‌هایی دارد که پذیرایی این تحولات سریع باشند. تربیت چنین انسان‌هایی بر عهده آموزش و پرورشی است که بتواند افق‌های آینده را از هم‌اکنون به درستی مجسم کند و به استقبال دنیای فردا بشتابد.
از سوی دیگر تحولات علمی و فنی نباید استمرار فرهنگ جهانی را مختل سازند. یونسکو می‌تواند در دنیای جدید ارتباط بین میراث فرهنگی جهان را با زندگی انسان فردا محفوظ بدارد و در واقع موجب آن گردد که تاریخ بشر استمرار خود را از دست ندهد. همچنان که ایران کنونی این رابطه را پایه تمدن امروز و فردای خود قرار داده‌است. بنابراین وظایف یونسکو در آینده‌ای که سال‌های آن با تحولات پی‌درپی و حیرت‌انگیز توأم خواهد بود، در تاریخ زندگی سازمان‌های بین‌المللی بی‌سابقه و بی‌مانند خواهد بود.
زندگی بشر در معرض خطر جهل و نیز دانش قرار دارد، از یک طرف جهل گروه‌هایی از انسان‌های امروز، شکفتگی کامل نیروی انسانی و کاربرد صحیح منابع طبیعی را مختل می‌سازد و از سوی دیگر تکنولوژی و صنعت‌گاه آثار مخرب در طبیعت و اکولوژی بر جای می‌گذارد و نظام طبیعی را که پیوسته تابع قوانین خاص است، به هم می‌زند.
بر این نابسامانی‌ها، تظاهرات گوناگون روح پیچیده انسانی و گروه‌های مختلف آن را باید افزود. بشر نباید اسیر علم و صنعت و خود باشد، روابط گروه‌ها نباید به تضاد و ستیزه‌جویی بیانجامد. در این موارد است که رسالت یونسکو بارز می‌شود و آن سازمان را به سوی تربیت انسان‌های متعادل که به حوائج و ضرورت‌های عصر خود آگاه باشند، می‌کشاند.
یونسکو در راه ایفای نقش تاریخی خود هم اکنون در آغاز دومین برنامه دهه توسعه قرار دارد و برنامه‌های کوتاه مدت و درازمدتی برای تعیین خط مشی اساسی تعلیم و تربیت به خاطر کنترل جمعیت جهان برای آشتی انسان و طبیعت و به خاطر رفاه و سعادت بشر طرح کرده‌است و در گیر و دار بحث‌ها و تحقیقات چشم به آینده‌ای دوخته‌است که در آن مودت، رفاه، عدالت و صلح برقرار خواهد بود.
در این پیکار و تلاش طولانی و انسانی برای این سازمان بین‌المللی کامیابی آرزو دارم.