نهضت آزادی خارج از کشور
| کنفدراسیون دانشجویان ایرانی | سازمان مجاهدین خلق ایران | جبهه ملی |
نهضت آزادی خارج از کشور از سوی علی شریعتی[۱]، مصطفی چمران، ابراهیم یزدی، صادق قطب‌زاده که هر چهار تن عضو کنفدراسیون دانشجویان ایرانی بودند و هم‌چنین فریدون سحابی، محمد توسلی و ابوالفضل بازرگان در سال ۱۳۴۱ بنیان شد. این سازمان زیر سایه سازمان مادر بعنی نهضت آزادی به رهبری مهدی بازرگان بود.
شماری از فعالان این گروه، مصطفی چمران، بهرام راستین، پرویز امین، شریفیان و صادق قطب‌زاده در دی ماه ۱۳۴۲ برای آموزش نظامی با موافقت جمال عبدالناصر پرزیدنت مصر به این کشور فرستاده شدند. در مرامنامه این سازمان برای بدست آوردن پشتیبانی عبدالناصر، آرمان سازمان را "کوشش برای برقراری نظام جمهوری و رژیم اقتصادی سوسیالیستی استوار بر جهان‌بینی خداپرستی " بیان شده‌بود. احمد صدر حاج سیدجوادی و رحیم عطایی رابط تشکیلات نهضت آزادی در داخل کشور با این گروه بودند.
در درازای چهار دوره آموزش چریکی، تروریستی، نظامی در مصر سی و یک تن از اعضای "نهضت آزادی خارج از کشور" آموزش دیدند. در سال ۱۳۴۵ سازمان به ارتباط با دولت مصر پایان داد و لبنان را مرکز فعالیت‌های تروریستی خود قرارداد. پس از چندی مصطفی چمران به لبنان رفت و سازمان چریکی شیعیان یا جنبش امل را بنیان نهاد. انیس نقاش و بسیاری دیگر از اعضای کنفدراسیون که در سازمان ها و گروهای گوناگون عضو بودند زیر نظر چمران آموزش تروریستی دیدند. از سال ۱۳۵۰ نهضت آزادی خارج از کشور دیگر حالت دانشجویی نداشت و گسترش پیدا کرد. ابراهیم یزدی و قطب‌زاده پیوسته به لبنان می رفتند و در سر راه نیز با خمینی دیدار می کردند.
پیام مجاهد، ارگان نهضت آزادی خارج از کشور و انجمن های اسلامی در امریکا به چاپ می رسید.
پانویس