نامه محمد مصدق به مجلس شورای ملی درباره درخواست گرفتن رای اعتماد ۱۶ دی ۱۳۳۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفدهم | تصمیم‌های مجلس | درگاه روز رستاخیز ملت ایران ۲۸ امرداد ۱۳۳۲ |
نامه محمد مصدق به مجلس شورای ملی درباره درخواست گرفتن رای اعتماد ۱۶ دی ۱۳۳۱ خوانده شده در مجلس شورای ملی به وسیله کاظمی نایب نخست‌وزیر و وزیر دارایی
کاظمی (نایب نخست وزیر و وزیردارایی) _ مرقومه‌ای جناب آقای دکتر مصدق بعرض مجلس رسانیده‌اند که بنده قرائت می‌کنم (بشرح آتی قرائت نمودند)
مجلس شورای ملی چنانکه خاطرآقایان نمایندگان محترم مستحضراست ملت ایران پس از فضل الهی بر اثر شجاعت و شهامت و فداکاری و استقامت خود موفق شد دست اجانب را از خاک پاک وطن خویش قطع کند و استقلال و آزادی را که شرط اساسی حیات هر ملت شرافتمندیست با سربلندی بدست آورد پس از این اقدام مردانه و اعاده شرف وحیثیت و عظمت دیرین خودملت ایران خواست دست به اصلاحات داخلی زده بترمیم خرابیهای گذشته بپردازد واوضاع اقتصادی واجتماعی خودرا سروصورتی بدهد. اینجانب که به اراده ملت ایران مامور این امر خطیر شدم چون تجربه به این جانب ثابت کرده بود پیوسته با خود می‌اندیشیدم و حتی مکرر به همکاران خود می‌گفتم که تا نفوذ بیگانگان را از مملکت برنیدازیم وایادی داخلی اجانب را قطع نکنیم و مخصوصا تا امر نفت را بسامان نرسانیم مصحلت نیست بهیچ اصلاح دیگری دست بزنیم زیرا هر اصلاحی چون با منافع مستقیم عده‌ای تماس پیدا کند ناچار جمعی ناراضی می‌شوند و این عدم رضایت اجانب که پیوسته منتهز فرصت ومنتظرزمینه مساعدی برای تحریک وایجاد اغتشاش واختلاف هستند استفاده می‌کنند و آنهارا آلت پیشرفت مقاصد سوء خود قرار می‌دهند. ولی دو امر مرا وادارکرد که در این تصمیم خود تجدیدنظرکنم یکی اینکه توطئه‌های انگلستان و اسباب چینی و تشبثات بی حد و حصر آن دولت مانع بود از اینکه بزودی کار نفت یکسره شود و باین ترتیب شروع به اصلاحات مدت مدیدی بتاخیر می‌افتاد. دیگراینکه مکرربدولت اظهارمی شد که مردم چشم براه وتشنه اصلاحات هستند و اقدامات اساسی برای بهبود اوضاع مملکت را نباید بیش از این به عهده تعویق گذ وهرچه زودتر باید به تصفیه دستگاه دولت و تنظیم بودجه مملکت و اصلاح حال مردم زحمت کش از کارگر و دهقان و سایر افراد طبقه سوم که دروضع ناگواری زندگی می‌کنندپرداخت ودرتمام شئون مملکت دست به اصلاحات زد بخصوص که همین اصلاحات ممکن است موجب شود که حریف سرسخت خارجی از پیشرفت نقشه‌های خود مایوس گرددوبیش از این درامر نفت کارشگنی نکند. بالاخره به این منطق تسلیم شدم وچون اقدام به اصلاحات مستلزم سرعت عمل وداشتن قدرت قانونی واختیاربود از این مجلس محترم کسب اختیار کردم و بحوه و قوه الهی شروع به اصلاحات شد چون اقدامات دولت درگزارش مفصل سه ماهه بعرض رسیده از تکرارآن دراینجا خودداری می‌کنم. نتیجه آن اصلاحات همان طورکه پیش بنی می‌کردم ایجاد جمعی ناراضی شد وزمینه مساعدی برای اقدامات بیگانگان فراهم آمد چنانکه از چندی پیش دوباره ایادی شناخته شده اجانب بکارافتاده وکسانی که می‌دانند پنجه قهار عدالت عنقریب به سراغ آنها خواهدرفت دوباره از کنج عزلت وانزوا درآمده دست بکار تخریب وتفتین وایجادتفرقه وتشتت شده‌اند وبه بهانه‌های بیجا دایما درتضعیف دولت می‌کوشند و مقاصد خود را زیر لفافه اصلاح پنهان نموده اسباب فلج کردن کاروازهمه مهمترتشویق دشمنان خارجی درسختیگری بملت ایران را فراهم می‌کنند. برای اینکه هیچ نکته‌ای از آقایان نمایندگان پوشیده نماند باید عرض کنم که درمقابل بیگانگان وحدت ویگانگی وحس استقلال طلبی و آزادیخواهی ملت ایران است که پشت سردولت خود ایستاده واورا دراصلاحات داخلی و همچنین در احقاق حقوق از دست رفته خود تقویب وپشتیبانی می‌کند. دربرابر ملتی که شیفته آزادی واستقلال است وهمه چیزخودرا درمقابل این دو موهبت الهی بچیزی نمیشمارد و دولتی که به نیروی اراده و پایداری چنین ملتی متکی است هیچگاه دشمنان نمی‌توانند مقاومت ایستادگی کنند و مسلما دیر یا زود از پیشرفت مقاصد خود مایوس شده صلاح وصرفه خودرا درترک خصومت وسختگیری خواهنددانست وبعکس اگردشمنان خارجی بوسیله ایادی خودتوفیق یافتند که ملت را از دولت جداودرمجلس ایجاداختلاف کنند وبدین وسیله دولتی ضعیف درمقابل خود ببینند برفشاروسختگیری خود می‌افزایند و آن دولت ضعیف ناچاراست یابخواسته آن ها تسلیم شود یا کنار رود و میدان را برای روی کارآوردن دولت‌های دست نشانده آنها خالی کند. از بعضی از جریانات اخیر برای دشمنان خارجی این توهم پیداشده که فرصت مناسبی برای تجدید اعمال نفوذ آنها به دست آمده و مخصوصا از یکی دو هفته پیش بعضی از رادیوهای بیگانه این زمزمه‌ها را که مدتی بود فراموش کرده بودند تجدیدنموده و مخصوصا از جریان روز یکشنبه گذشته حداکثر استفاده تبلیغاتی را برده‌اند. نمایندگان محترم می‌دانند که اصلاح قانون انتخابات یکی از خواسته‌های اولیه ملت ایران است دولت وظیفه خود می‌دانست که هرچه زودتر به این اقدام اساسی دست بزند. لایحه قانونی انتخابات بعداز زحمات فراوان تهیه شد. البته این لایحه ممکن است نقایصی داشته باشد و بهمین دلیل است که آنرا به قضاوت افکارعمومی گذاشته منتظر خاتمه مهلت اظهار نظرعامه شدم که با رعایت افکارآنها اصلاحات لازمه را بعمل آورده انشاء الله آنرابموقع اجرا می‌گذارم. درهفته اخیر یک مرتبه این فکر بی اساس منتشر شد که منظور دولت از زیادکردن عده نمایندگان این است که حد نصاب برای تشکیل مجلس را بالا ببرد و چون عده فعلی نمایندگان به آن حد نمی‌رسد مجلس را تعطیل کند
این فکر واهی مثل غالب افکار بی اساس دیگر ساخته و پرداخته دستگاه دروغ سازی دیگران است و این دستگاه دروغ سازی بکارافتاد و از تحریک و تفتین چیزی فروگذار نکرد تا آنجا که بتدریج این خیال موهوم عده از آقایان نمایندگان را فکر تهیه طرحی انداخت. بسیار جای تاسف و تعجب است که بعضی از آقایان نمایندگان تحت تاثیر چنین افکاری واقع شوند و تصور نمایند دولت درصدد تعطیل مجلس شورای ملی است. مگرنمایندگان محترم فراموش کرده‌اند که تمام سعی دولت اینجانب این بودکه هرچه زودتر دوره هفدهم مجلس شورای ملی افتتاح شود؟ مگر کشمکش دولت با مخالفین تشکیل مجلس از خاطرها محو شده‌است؟ مگر چند روز قبل که نایب رییس محترم مجلس درباب همین مسئله از بنده سوال کردند صراحتا به ایشان نگفتم که دولت هرگزچنین نظری ندارد وبرای رفع نگرانی ماده‌ای بلایحه قانونی خواهدافزود که جای هیچگونه شبهه‌ای هم دراین خصوص باقی نماند؟
مگر آقای دکتر شایگان رییس محترم کمیسیون تهیه لایحه قانونی انتخابات هنگام طرح این موضوع توضیح کافی ندادند؟ مگرآقای وزیر کشور به تفصیل در رد این توهم و اینک دولت هرگز چنین منظوری ندارد بیاناتی نکردند؟ با وجود تمام این مطالب چطور می‌توان تصورکرد که رفع شبهه از تهیه کنندگان طرح نشده باشد و برای به تصویب رساندن طرحی که یک قسم بدگمانی از آن استنباط شده همچنان پافشاری کنند؟ واصل چهلم قانون اساسی را مورد توجه قرارندهند. آیانمایندگان محترم مجلس شورای ملی تردید دارند که نتیجه این پیش آمد تقویت دشمنان است؟ آیا درطول مدت این مبارزه حیاتی مشاهده نفرموده‌اند بمحض اینکه کوچک ترین حمله‌ای بدولت می‌شود بعضی رادیوهاوجرایدخارجی خبرآن را بزرگ کرده با آب وتاب ومکرر دردنیا انتشار می‌دهند. آیا احتیاجی هست که به نمایندگی مجلس شورای ملی عرض کنم هروقت مختصراقدامی در تضعیف دولت بعمل آید روزنه امیدی برای دشمنان بیگناه بازمی شود چنانکه فورا لحن خودرا درمذاکرات عوض می‌کنند وچندقدم بعقب برمی گردند. این اوقات هم خیال برهمین منوال است با این خصوصیت که چون بیم دارند ممکن است ملت ایران درپیشرفت امورخوددرآتیه نزدیک موفق شود تمام قوای خودرا صرف تضعیف دولت وتفرقه انداختن دربین ملت می‌نمایند واوضاع واحوال هم نشان می‌دهد که اگرتوفیق کلی درمیان مردم بدست نیاورده‌اند زحمات آنها درباره محافل بهدرنرفته‌است. اینک چون دولت می‌خواهد تکلیف خود را بداند ومیل ندارد حتی یک آن برخلاف اراده ملت بر سر کار بماند نظرنمایندگان محترم را درباره خود استعلام می‌کند و تقاضای رای اعتماد می‌نماید. البته اگر دولت طرف اعتماد نباشد فورا کناره گیری خواهد کرد و مسئولیت امور مملکت را بعهده مجلس خواهد گذاشت والا انتظار دارد از پشتیبانی کامل و تقویب صمیمانه نمایندگان محترم برخوردار باشد. نخست وزیر_ دکتر محمدمصدق
کاظمی - بطوریکه جناب آقای نخست وزیر نوشته‌اند و بعرض مجلس رسانیده‌اند بنده از طرف دولت تقاضای رای اعتماد می‌کنم